Voorwoord 2 Samenvatting 4

Transcriptie

1 Jaarverslag Leerplicht en kwalificatieplicht Schooljaar 01

2 02 03 Inhoud Voorwoord Voorwoord 2 Samenvatting 4 1 Het Kader Leerplicht en kwalificatieplicht Taken leerplichtambtenaar Rol scholen Voortijdig schoolverlaten (VSV) 6 2 Feiten en Cijfers Terugblik schooljaar Vrijstellingen Gedoogbeschikkingen Schoolverzuim Thuiszitters Preventie Processen verbaal 10 3 Ontwikkelingen en vooruitblik Zomerproject; begeleiding overgang VMBO-MBO Dag van de Leerplicht Vooruitblik schooljaar De belangrijkste cijfers in een overzicht (dashboard) 14 Alle kinderen en jongeren hebben recht op onderwijs. Onderwijs waarin leerlingen zich kunnen ontwikkelen en hun talenten tot bloei laten komen, zodat zij later een goede bijdrage kunnen leveren aan de arbeidsmarkt en de samenleving. Dit jaarverslag van leerplicht en kwalificatieplicht over het schooljaar geeft u inzicht in het gevoerde leerplichtbeleid en de effecten hiervan. Ook krijgt u een doorkijkje naar aandachtspunten en ontwikkelingen voor het schooljaar De gemeente Alkmaar werkt momenteel samen met het onderwijs aan de Alkmaarse Onderwijs Agenda Hierin wordt beschreven hoe de gemeente en onderwijs aan belangrijke onderwijsthema s willen werken op de korte en middellange termijn. In de Alkmaarse Onderwijs Agenda wordt ook een nieuwe visie op leerplicht opgenomen, waarbij de nadruk ligt op preventie van schooluitval. Voor een integrale aanpak van schoolverzuim is samenwerking binnen een netwerk van onderwijs, zorg en justitie van groot belang. Schoolverzuim is soms een signaal van dieperliggende problemen. Preventie van schoolverzuim heeft de voorkeur omdat daarmee voortijdig schoolverlaten voorkomen kan worden. Thuis zitten is geen optie! Mevrouw E.C. Konijn-Vermaas Wethouder Onderwijs Omslagfoto: Archieffoto

3 04 05 Samenvatting Het jaarverslag van de afdeling onderwijs van de gemeente Alkmaar over het schooljaar heeft als doel inzicht te verschaffen in het gevoerde leerplichtbeleid en de effecten hiervan. Preventie van schoolverzuim heeft de voorkeur. Op preventie gerichte activiteiten van leerplichtambtenaren in het schooljaar waren bijvoorbeeld het houden van preventieve verzuim - spreek uren op het voortgezet onderwijs om beginnend verzuim aan te pakken en het geven van voorlichting en adviezen aan ouders en scholen. Tevens geeft het jaarverslag een korte vooruitblik op het schooljaar Met dit jaarverslag wordt voldaan aan de wettelijke verplichting de gemeenteraad te informeren over het in de gemeente Alkmaar gevoerde leerplichtbeleid voor het schooljaar. Aan de hand van cijfers en casussen wordt een beeld geschetst van de dagelijkse praktijk. Het totale aantal leer- en kwalificatieplichtige jongeren in de gemeente Alkmaar in het schooljaar was en mbo-leerlingen uit de regio Noord Kennemerland. Met een deel van deze groep is contact geweest met ouders, school en jongeren zelf over verzuim en problematiek die wellicht tot verzuim kan leiden. Er zijn het afgelopen jaar 27 absoluut verzuimers in behandeling genomen. De leerplichtambtenaren hebben 656 meldingen van signaalverzuim en 31 meldingen van luxe verzuim opgepakt. Dit schooljaar zijn 63 processen verbaal opgemaakt door de leerplichtambtenaren. Er zijn 19 leerlingen voor schoolverzuim verwezen naar Bureau HALT. De leerplichtambtenaar heeft niet alleen een handhavende maar ook een adviserende en bemiddelende rol. In het schooljaar hebben de leerplichtambtenaren in totaal 501 keer een advies afgegeven. Scholen, instellingen, hulpverleners en ouders weten de leerplichtambtenaren steeds beter te vinden. Diverse landelijke ontwikkelingen, zoals de decentralisatie van de jeugdzorg, hebben hun invloed op de werkwijze van de leerplichtambtenaar en dan vooral op de wijze waarop hulpverlening aangesproken of ingezet kan worden. Hierdoor is het werkveld van de leerplichtambtenaar constant in beweging. 1 Het kader 1.1 Leerplicht en kwalificatieplicht Jongeren tussen de 5 en 18 jaar moeten onderwijs volgen. Totdat ze een startkwalificatie hebben of 18 jaar worden. Voor leerlingen van 5 tot 16 jaar heet dit leerplicht. Voor jongeren tussen 16 en 18 jaar heet dit kwalificatieplicht. Jongeren die na hun 16 e nog geen startkwalificatie hebben, moeten tot hun 18e onderwijs volgen en ingeschreven staan op school. Een startkwalificatie is een vwo-diploma, havo-diploma of mbo-diploma op niveau 2 of hoger. De kwalificatieplicht is geregeld in de Leerplichtwet. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Zij zien erop toe dat alle leerplichtigen, woonachtig in de gemeente, ook daadwerkelijk naar school gaan. De Leerplichtwet biedt het kader voor deze bescherming van het recht op onderwijs dat voor elk kind geldt. De kwalificatieplicht is één van de maatregelen van de Rijksoverheid om schooluitval van jongeren tegen te gaan. Ook vergroot de maatregel de kansen van startende jongeren op de arbeidsmarkt. De leerplichtambtenaren voeren hun werkzaamheden uit voor de gemeente Alkmaar. De kwalificatieplicht ambtenaren werken voor de regio Noord-Kennemerland, zij houden toezicht op deelnemers binnen het mbo. Archieffoto

4 Taken leerplichtambtenaar Het team leerplicht bestaat uit drie leerplichtambtenaren, twee kwalificatieplichtambtenaren en één combinatiefunctie leer- en kwalificatieplichtambtenaar. Leerplichtambtenaren van de gemeente gaan na of alle jongeren tussen de 5 en 18 jaar, die ingeschreven zijn in de Basisregistratie Personen van de gemeente Alkmaar, naar school gaan. Ze geven voorlichting en advies en zorgen voor begeleiding en bemiddeling. Bijvoorbeeld bij problemen tussen leerling, ouders en school. Of bij het plaatsen van kinderen of jongeren die uitvallen of dreigen uit te vallen. Daarnaast behandelen zij meldingen van schoolverzuim en verzoeken tot verlof en vrijstelling. Het overtreden van de leerplichtwet kan leiden tot een officiële waarschuwing, verwijzing naar bureau HALT, of het opmaken van een proces-verbaal. Bureau HALT geeft een terugkoppeling aan de leerplichtambtenaar of de HALT straf succesvol is afgedaan. De leerplichtambtenaren werken nauw samen met de scholen, jeugd & gezinscoaches, jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen (JGZ-teams) en justitiële instanties. De leerplichtambtenaren nemen deel aan het Multidisciplinair Overleg (MDO) binnen het primair en voortgezet onderwijs. Aanwezig zijn de leerling en ouders en de op dat moment relevante betrokkenen van binnen en buiten de school. Het doel is om gezamenlijk tot overeenstemming te komen over welke passende ondersteuning wordt ingezet voor de leerling. Het inzetten van laagdrempelige hulpverlening door inzet van de jeugd & gezinscoaches behoort hierbij tot de mogelijkheden. Binnen de mbo-instelling wordt bij het intakegesprek per individu gekeken welke ondersteuningsbehoefte de leerling kent. Gedurende het schooljaar worden leerlingen met mogelijk meer ondersteuningsbehoefte besproken in het Zorg Advies Team (ZAT). De leerplichtambtenaren nemen ook deel aan overleggen buiten de scholen, zoals werkgroepen voor overlast gevende jeugd binnen de gemeente Alkmaar en het casusoverleg complexe jeugdzaken in het Veiligheidshuis. 1.3 Rol Scholen Basisscholen en scholen voor praktijk- en speciaal onderwijs zijn wettelijk verantwoordelijk voor het melden van schoolverzuim bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waarin de betreffende leerling woont. Scholen in het voortgezet onderwijs en in het middelbaar beroepsonderwijs zijn verplicht om verzuim van meer dan 16 uur in 4 opeenvolgende lesweken melden bij het verzuimloket van DUO. De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op het uitvoeren van de Leerplichtwet door scholen. Bij de aanpak van schoolverzuim gaat tijdens het onderzoek veel aandacht uit naar de achtergronden van het verzuim. De leerplichtambtenaar gaat in gesprek met ouders, de leerling en andere betrokkenen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de situatie. Schoolverzuim of dreigend schoolverzuim is vaak een signaal voor dieper liggende problemen bij een kind of gezin. Soms is een hulpverleningstraject gewenst en soms wordt vanuit pedagogisch oogpunt gekozen voor een strafrechtelijk traject. Hierbij is het samenwerken van ketenpartners van wezenlijk belang. 1.4 Voortijdig schoolverlaten (VSV) Jongeren die zonder startkwalificatie (minimaal diploma havo, vwo of mbo niveau 2) van school gaan, hebben minder kansen op de arbeidsmarkt. De leerplichtambtenaren leveren een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van voortijdig schoolverlaten door met hun inzet schoolverzuim te verminderen. Met het voorkomen van voortijdig schoolverlaten proberen ze jongeren betere kansen in de maatschappij te bieden. 2 Feiten en cijfers 2.1 Terugblik schooljaar Het team leerplicht heeft dit jaar deelgenomen aan de cursus Passend Onderwijs zonder thuiszitters verzorgd door Gedragswerk. Tijdens de cursus werd dieper ingegaan op de veranderende rol van de leerplichtambtenaar binnen relevante wet- en regelgeving, actuele ontwikkeling op het terrein van passend onderwijs en de transities in het sociale domein. De leerplichtambtenaren weten zich goed te positioneren in het veranderende veld. Om het ziekteverzuim op scholen terug te dringen is in dit schooljaar binnen het mbo extra inzet gepleegd door scholen, de gemeente en het JGZ team. In het voortgezet onderwijs is vanaf april 2016 een pilot gestart op de vmbo afdelingen van het Clusius College en CSG Jan Arents. Het doel is om normalisering van de schoolgang te bespoedigen door advisering en zo nodig begeleiding. (zie 2.5) 17-Jarigen waarvan het zorgtraject op gebied van wonen, inkomen, opleiding/werk/of dagbesteding en hulpverlening na het 18 e jaar dreigt vast te lopen door verschillen in wettelijke regelingen, kunnen tot februari 2017 maandelijks worden ingebracht in het casusoverleg Aansluiting 18-/18+, niemand tussen wal en schip. Deze pilot is een initiatief van de gemeenten in de regio Alkmaar met als doel om knelpunten in de aansluiting van wettelijke regelingen op deze vier terreinen op te lossen.

5 Vrijstellingen Leer- en kwalificatieplichtige leerlingen horen elke schooldag aanwezig te zijn op school. Er is binnen de Leerplichtwet een aantal vormen van vrijstelling mogelijk: vrijstelling van geregeld schoolbezoek, vrijstelling van inschrijving, vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs en vervangende leerplicht. Bij de leerplichtambtenaren komen aanvragen voor vrijstellingen binnen om ontheffing te krijgen voor het verplicht naar school gaan van leer- of kwalificatieplichtige leerlingen. De meest aangevraagde vrijstellingen zijn vrijstellingen van de inschrijvingsplicht wegens bezwaar tegen de richting van het onderwijs van alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen (art. 5 onder b LPW) of vanwege het volgen van onderwijs in het buitenland (art 5. onder c LPW). Schooljaar Aantal art. 5 onder b Aantal art. 5 onder c Gedoogbeschikkingen Een gedoogbeschikking wordt afgegeven als een jongere in het laatste deel van het schooljaar stopt met zijn opleiding doordat er een verkeerde studiekeuze is gemaakt en er geen mogelijkheid is om op dat moment in te stromen in een nieuwe opleiding. In eerste instantie zoeken de school, de jongere en zijn of haar ouders naar een passende oplossing om ervoor te zorgen dat de jongere de opleiding blijft volgen. Soms komen alle partijen tot de conclusie dat het beter is voor de jongere om tijdelijk te gaan werken. De Leerplichtwet biedt in deze gevallen geen ruimte om voor de rest van het jaar een vrijstelling (artikel 15 LPW) te verlenen en dan biedt een gedoogbeschikking uitkomst. Deze mogelijkheid is ingevoerd op advies van Ingrado, de landelijke brancheorganisatie van leerplicht en RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie). Voorwaarden voor een dergelijke beschikking zijn dat de jongere aantoonbaar werk of een dagbesteding heeft voor minimaal 20 uren per week én een inschrijving kan overleggen bij een andere opleiding. De leerplichtambtenaar gedoogt het schoolverzuim dan tijdelijk en bewaakt of de leerling daadwerkelijk aankomt op de nieuwe opleiding. Doordat de mogelijkheid om deze leerlingen tot aan de start van hun nieuwe opleiding in een opvangklas te plaatsen niet meer geboden wordt, is het aantal afgegeven gedoogbeschikkingen toegenomen. GEDOOGBESCHIKKINGEN Schooljaar Aantal Schoolverzuim In de leerplichtwet wordt onderscheid gemaakt tussen ongeoorloofd en geoorloofd verzuim. Soms kan een leerling vrijstelling krijgen van de plicht om de school te bezoeken. Bijvoorbeeld bij ziekte of verplichtingen door geloofsovertuiging. Dit is geoorloofd verzuim. Onder ongeoorloofd schoolverzuim wordt verstaan: het volgens de Leerplichtwet door een leerplichtige zonder gegronde reden of zonder geldige vrijstelling afwezig zijn van school. Ook te laat komen valt onder ongeoorloofd verzuim. Ongeoorloofd verzuim wordt onderverdeeld in: absoluut verzuim en relatief verzuim. Er is sprake van absoluut verzuim wanneer blijkt dat een leerling: wel staat ingeschreven in de gemeentelijke basisregistratie, niet staat ingeschreven bij een school of instelling en een grond voor vrijstelling van inschrijving bij een school ontbreekt. Er is sprake van relatief verzuim als een leerling wel op een school is ingeschreven maar gedurende een bepaalde tijd de lessen verzuimt. Relatief verzuim wordt onderverdeeld in: Beginnend verzuim: als een leerling regelmatig minder dan 16 uur per vier weken verzuimt Signaal verzuim: als het verzuim gedurende 16 uur per vier weken of 3 dagen aaneengesloten plaats vindt Luxe verzuim: verzuim wegens (extra) vakantie zonder toestemming van de schoolleiding. ABSOLUUT VERZUIM Schooljaar Alkmaar MBO De toename van het aantal meldingen absoluut verzuim zit in het aantal meldingen vanuit het voortgezet onderwijs dat actief is opgepakt vanuit het zomerproject. (zie paragraaf 3.1.) RELATIEF VERZUIM Schooljaar Alkmaar MBO Signaal Luxe Signaal Luxe In het schooljaar is een forse toename te zien van het aantal jongeren dat is gemeld met signaal verzuim. De verzuimcijfers over het schooljaar dienen te worden bijgesteld. Uit de cijfers over het schooljaar is bij een herberekening gebleken dat in dat schooljaar ca. 283 jongeren zijn gemeld met verzuim. De toename in het aantal verzuimmeldingen is omdat de scholen voor voortgezet onderwijs vanuit preventieoogpunt beginnend verzuim beter gemeld hebben. Daarnaast zijn vanuit de pilot aanpak ziekteverzuim (zie paragraaf 2.5) aan het eind van het schooljaar meer meldingen signaal verzuim gedaan. 2.5 Thuiszitters Een thuiszitter is een op school ingeschreven leerplichtige of kwalificatieplichtige leerling die langer dan 4 weken ongeoorloofd verzuimt zonder dat er sprake is van een vrijstelling van leerplicht. Bij de start van het schooljaar waren er 5 thuiszitters in totaal in het primair onderwijs en voortgezet (speciaal) onderwijs. Tijdens het schooljaar zijn hier 11 thuiszitters bij gekomen. Landelijk zijn er in totaal thuiszitters. Het totaal aantal thuiszitters van 16 in de gemeente Alkmaar is lager dan gelijkwaardige gemeenten (tussen de 25 en 40 thuiszitters). Aan het eind van het schooljaar eindigden we met 6 thuiszittende jongeren in het v(s)o. Door middel van de werkagenda thuiszitters in beeld is in het schooljaar inzet gepleegd om te komen tot een goede verzuimregistratie op de scholen binnen het voortgezet onderwijs en een sluitende samenwerking met leerplicht en jeugdzorgpartijen. Landelijk is de ambitie dat in 2020 geen kind langer dan drie maanden thuiszit zonder passend aanbod. Om deze ambitie te realiseren, hebben op 13 juni 2016 de ministeries van Veiligheid en Justitie, Volksgezondheid Welzijn en Sport, Onderwijs Cultuur en Wetenschap, de PO-Raad, VO-Raad en de VNG, het thuiszitterspact getekend. Samen gaan ze gemeenten, scholen, samenwerkingsverbanden en jeugdhulpverleners stimuleren en ondersteunen om in hun regio al deze kinderen opnieuw een kans te bieden. De gemeente Alkmaar sluit zich aan bij de landelijke ambitie. Casus Ahmed van 16 volgt een leer/werktraject in de 4e klas van het vmbo. Hij gaat drie dagen in de week naar school en loopt twee dagen stage. Hij verzuimt veel van school. Zijn stage, die later op de dag begint, gaat beter. Zijn mentor belt hem elke ochtend als hij niet op school is en hij krijgt een coach op school. Er wordt een inhaalprogramma opgesteld zodat hij gemiste proefwerken kan inhalen en examen kan doen. Binnen het gezin hebben de afgelopen jaren ingrijpende gebeurtenissen plaatsgevonden maar er is, ondanks dringende adviezen daarvoor, geen hulpverlening bij Ahmed betrokken. Het lukt Ahmed niet om de draad weer op te pakken en hij zakt voor zijn examen. Op school vinden verschillende MDO s (Multi Disciplinaire Overleggen) plaats met Ahmed, zijn moeder, zijn stiefvader, de zorgcoördinator, de mentor en de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar maakt een proces-verbaal op vanwege aanhoudend schoolverzuim. Uiteindelijk stemt Ahmed in met hulpverlening bij een GGZ-instelling. Als gevolg van het opgemaakte proces-verbaal start vrijwillige begeleiding door een jeugd- en gezinsbeschermer. De Raad voor de Kinderbescherming onderzoekt intussen de situatie van Ahmed om een advies op te stellen voor de rechtbank. Het gezamenlijke doel is dat Ahmed in het volgende schooljaar zijn diploma behaalt met passende hulpverlening door de GGZ-instelling en monitoring door de jeugd- en gezinsbeschermer of alle afspraken door Ahmed worden nagekomen. (De namen in deze casus zijn gefingeerd)

6 Preventie Het voorkomen van schooluitval of in een vroegtijdig stadium terugdringen van verzuim heeft de voorkeur. De gemeente Alkmaar zet sinds enkele schooljaren extra in op preventie van ongeoorloofd schoolverzuim door preventieve verzuimgesprekken te voeren. Ook dit schooljaar hebben de leerplichtambtenaren aandacht besteedt aan beginnend verzuim door gesprekken met jongeren (en soms ook hun ouders) te houden op bijna alle scholen voor voortgezet onderwijs. De verzuimconsulenten hebben deze gesprekken gevoerd binnen het mbo. In de gesprekken worden jongeren (en soms ook hun ouders) gewezen op wet- en regelgeving en eventuele gevolgen van aanhoudend verzuim. Regelmatig komt er tijdens een preventief gesprek naar voren dat een jongere verzuimt door bijvoorbeeld problemen in de thuissituatie of door problemen op school. Op die momenten wordt samen met de jongere gekeken of er behoefte is aan hulp en is verzuim in die zin een signaal voor een hulpbehoefte. Casus Mariëlle is 17 jaar en woont sinds kort niet meer thuis door grote problematiek in het gezin. Mariëlle vertoont agressief gedrag, zet zich overal tegen af en begint te spijbelen. De leerplichtambtenaar belegt een ronde tafel gesprek met haar begeleider van het begeleid-kamer-wonen-project, haar gezinsvoogd, de zorgcoördinator van school en de leerplichtambtenaar. Hier blijkt dat schoolgang op dit moment geen optie is. De leerplichtambtenaar geeft een gedoogbeschikking af voor de duur van 4 maanden, op voorwaarde dat Mariëlle werk heeft. Mariëlle vindt werk in een restaurant waar zij goed wordt opgevangen door haar chef. Na een paar maanden gaat het beter met haar. Ze schrijft zich in voor een BBL-opleiding als kok. (BBL-opleiding is 1 dag per week naar school en 4 dagen per week werken). Zij kan bij haar huidige werkgever blijven werken voor het praktijkgedeelte. (De namen in deze casus zijn gefingeerd) Door de preventieve verzuimgesprekken is een verschuiving ontstaan naar aandacht voor zorgelijk en/of gedekt ziekteverzuim. Het is voor scholen vaak gecompliceerd om inzichtelijk te krijgen welke zorg en aanpak bij ziekteverzuim gewenst is. De scholen zijn in samenwerking met de gemeente en GGD gekomen tot een sluitende aanpak voor leerlingen die naar aanleiding van een ziekmelding regelmatig en/of langdurig niet naar school gaan. In het schooljaar is binnen het middelbaar beroepsonderwijs (Horizon College en Clusius College) actief gewerkt aan het terugdringen van het ziekteverzuim bij leerlingen. Hiervoor is extra inzet gepleegd door het team Jeugdgezondheidszorg (jeugdarts en jeugdverpleegkundige van de GGD). De verpleegkundige voerde gesprekken op school, de jeugdarts maakte afspraken op locatie of bij de GGD. De leerling is door de GGD van persoonlijk sociaal-medisch advies voorzien om zo snel mogelijk terug te keren naar school, wat van groot belang is voor zijn/haar ontwikkeling. Op deze manier kon snel en gericht worden gehandeld. De school en leerplicht krijgen door de aanpak ziekteverzuim zicht op dreigende thuiszitters en op korte- en langetermijnperspectieven van de leerling. De leerling blijft binnen de school en het ziekteverzuim wordt terug gedrongen. In het voortgezet onderwijs is vanaf april 2016 een pilot gestart voor de aanpak van ziekteverzuim op de vmbo afdelingen van het Clusius College en CSG Jan Arents. 2.7 Processen verbaal Bij jongeren die verzuimen en die thuis en/of op school (grote) problemen hebben, wordt eerst gekeken of dit opgepakt kan worden in het vrijwillige zorgcircuit via de jeugd & gezinscoaches. Als er sprake is van complexe problematiek kan de hulpvraag via de jeugd & gezinscoaches worden opgeschaald naar specialistische hulpverlening. Wanneer aangeboden hulpverlening in het vrijwillig kader niet wordt opgepakt door de jongere en/of ouders of wanneer ingezette maatregelen zoals HALT niet tot een goede schoolgang leiden, maken de leerplichtambtenaren gebruik van hun opsporingsbevoegdheid (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) en maken ze proces verbaal op. Het proces verbaal heeft tot doel om hulp voor een jongere c.q. zorg in een gezin te krijgen of om te straffen waarbij gedragsverandering van de jongere of ouders tot belangrijkste doel wordt gesteld. Het proces verbaal wordt als uiterst dwangmiddel ingezet, daar waar een oplossing in het vrijwillig kader niet meer voorhanden is. Voorkomen moet worden dat jongeren met complexe problematiek onnodig worden gecriminaliseerd. Het proces verbaal dat aan het openbaar ministerie wordt verstuurd heeft tot doel om hulp voor een jongere c.q. zorg in een gezin te krijgen of om te straffen, waarbij gedragsverandering van de jongere of ouders tot belangrijkste doel wordt gesteld. Schooljaar Alkmaar MBO Luxe Signaal Absoluut HALT Luxe Signaal Absoluut HALT

7 Ontwikkelingen en vooruitblik 3.1 Zomerproject; begeleiding overgang VMBO-MBO Leerlingen die vanaf het vmbo doorstromen naar een vervolgopleiding worden gevolgd. Het doel is dat leerlingen voor de aanvang van het nieuwe schooljaar zijn ingeschreven op hun vervolgopleiding. Om dit te realiseren, is er een nauwe samenwerking tussen decanen van de vertrekkende scholen, de vervolgopleidingen, leerplicht/rmc en de DIA (Dienst Informatie en Advies) van het Horizoncollege (MBO) in Alkmaar. Via een geautomatiseerd systeem (Intergrip) houden de kwalificatieplichtambtenaren nauwlettend in de gaten of de betreffende leerling is aangemeld voor een vervolgopleiding en in welke fase de aanmeldingsprocedure is. Elk jaar is er een aantal leerlingen waarbij de doorstroom minder vlekkeloos lijkt te verlopen. Deze leerlingen worden in de zomerperi- ode gebeld, g d of aangeschreven met een hulpaanbod (gesprek, beroepskeuzetest bij de DIA van het Horizoncollege of anderszins een bemiddeling). In het jaarverslag RMC leest u meer over dit project. 3.2 Dag van de leerplicht Jaarlijks vindt op de derde donderdag van maart de Dag van de Leerplicht plaats. Wethouder Elly konijn (D66) noemt het liever de dag van het leerrecht. Op donderdag 17 maart bezocht de wethouder samen met Astrid Ottenheym (directeur van het Samenwerkingsverband voor het primair onderwijs) en ambtenaren van de afdeling onderwijs basisschool Sint Matthias in Overdie en basisschool De Regenboog in Oudorp. Daar verdiepten zij zich in het thema Verzuim doet wat met je. Op de scholen gingen zij in gesprek met o.a. ouders, leerlingen van groep 8, schooldirectie, de jeugd &gezinscoach, wijkagent, de onderwijsexpert en leerkrachten. Er is in Nederland leerplicht, maar wat mij betreft moet er meer aandacht zijn voor het leerrecht van kinderen, benadrukte de wethouder. Vervolgens spraken de aanwezigen aan de hand van stellingen over het verschil tussen leerplicht en leerrecht en over schoolverzuim. En over wat de signalen zijn als het niet goed gaat met een kind en over wat er nodig is om kinderen met plezier naar school te laten gaan. In de middag vond in de Raadszaal van het stadhuis een debat plaats dat was georganiseerd door het Samenwerkingsverband primair onderwijs Noord- Kennemerland. Daar werd verder gesproken over de opbrengsten van de ochtend en werd het startsein gegeven voor een werkgroep die zich gaat bezighouden met de aanpak van de thuiszittersproblematiek. De werkgroep neemt de opbrengst van de dag mee bij het uitwerken van die aanpak. Op deze Dag van de Leerplicht is landelijk het startschot gegeven voor de LANSbreker, de specialist thuiszitters. LANS staat voor Leerlingen Allemaal Naar School. Ingrado, Gedragswerk, de LBBO en LECSO hebben de krachten gebundeld om vanuit elke contactgemeente één vertegenwoordiger op te leiden tot LANSbreker. Binnen de gemeente Alkmaar is inmiddels een LANSbreker actief. 3.3 Vooruitblik schooljaar De Alkmaarse Onderwijs Agenda is in ontwikkeling. In dit plan wordt beschreven op welke wijze de gemeente Alkmaar samen met het onderwijs aan belangrijke onderwijsthema s wil werken op de korte en middellange termijn. Daarbij staan de volgende uitgangspunten centraal: een leven lang leren voor iedereen, brede ontwikkeling van kinderen bij de Integrale Kind Centra (IKC s) en het verbeteren van de aansluiting van onderwijs op jeugdhulp en de arbeidsmarkt. Door te investeren in samenwerking en preventie willen wij nog meer jongeren in een doorlopende leerlijn naar een startkwalificatie te leiden. Casus De basisschooldirecteur meldt aan de leerplichtambtenaar dat Sem vaak te laat op school komt en een enkele maal zonder ziekmelding helemaal niet verschijnt. Gesprekken op school met ouders en de jeugd & gezinscoach hebben niet tot verbetering geleid. Volgens ouders vindt Sem school leuk maar kampt hij met gezondheidsproblemen. De leerplichtambtenaar adviseert ouders en school om Sem door de jeugdarts te laten oproepen. Tijdens een volgend MDO op school geven ouders aan dat ze géén behoefte hebben aan de hulp van de jeugd & gezinscoach en dat zij geen contact wensen met de jeugdarts. Volgens ouders ís er geen probleem behalve dat het lastig is om s morgens tijdig op te staan. Ouders krijgen een waarschuwing. De leerplichtambtenaar zal in het nieuwe schooljaar de ontwikkelingen volgen en zal een proces- verbaal opmaken als het te laat komen en verzuim aanhoudt. (De namen in deze casus zijn gefingeerd)

8 Absoluut verzuim VSO (1) ABSOLUUT VERZUIM (ALKMAAR) Geen onderwijs (3) VO (14) 21 PO (3) (1) ABSOLUUT VERZUIM (MBO) Castricum (1) Alkmaar (2) Bergen (2) 6 De belangrijkste cijfers in een overzicht PROCESVERBAAL ALKMAAR Alkmaar Luxe Signaal HALT Absoluut PO VO VSO 3 3 Procesverbaal Alkmaar / MBO ABSOLUUT VERZUIM (ALKMAAR) ABSOLUUT VERZUIM (MBO) PO (1) Langedijk (1) Alkmaar (2) PROCESVERBAAL MBO Absoluut verzuim Geen onderwijs (2) 5 (1) 5 MBO Luxe Signaal HALT Absoluut Alkmaar Bergen VSO (2) Bergen (1) Castricum Heiloo SIGNAAL VERZUIM (ALKMAAR) LUXE VERZUIM (ALKMAAR) TOTAAL VERZUIM (ALKMAAR) Langedijk 1 1 VSO (21) PO (25) VO (12) PO (16) VSO (21) PO (41) Relatief verzuim (68) SIGNAAL VERZUIM (MBO) LUXE VERZUIM (MBO) TOTAAL VERZUIM (MBO) Langedijk (21) Langedijk (21) Alkmaar (122) Alkmaar (1) Alkmaar (123) Heiloo (17) Heiloo (17) Castricum (28) VO (321) 289 Bergen (33) Bergen (2) 3 (68) VO (333) Castricum (28) Bergen (35) GEDOOGBESCHIKKINGEN VO MBO Alkmaar Bergen 6 6 Castricum Heiloo 1 1 Langedijk Gedoogbeschikkingen Een gedoogbeschikking wordt afgegeven als een jongere in het laatste deel van het schooljaar stopt met zijn opleiding en er geen mogelijkheid is om op dat moment in te stromen in een nieuwe opleiding. Onder voorwaarden (arbeid/dagbesteding min. 20 uur en inschrijving opleiding nieuw schooljaar) wordt het verzuim gedoogd.

9 VRIJSTELLINGEN ALKMAAR THUISZITTERS ALKMAAR Vrijstellingen Alkmaar / MBO Alkmaar art 3A art 3B art 5 sub a art 5 sub b art 5 sub c PO 9 8 art 11 g art 15 Alkmaar PO Per 1 september Nieuwe gevallen > 3 mnd Herplaatst Verhuisd 18 jaar geworden Thuiszitters Alkmaar / MBO SO VO VO VSO VSO Onderwijs onbekend 7 THUISZITTERS MBO Geen onderwijs MBO Per 1 september Nieuwe gevallen > 3 mnd Herplaatst Verhuisd 18 jaar geworden Alkmaar Bergen VRIJSTELLINGEN MBO MBO art 3A art 3B art 5 sub a art 5 sub b art 5 sub c art 11 g art 15 Alkmaar 1 1 Bergen Castricum Heiloo Langedijk Castricum Heiloo Langedijk Bij de start van het schooljaren waren er in Alkmaar 5 thuiszitters in totaal in het PO/V(S)O. Gedurende het schooljaar zijn hier 11 thuiszitters bij gekomen. In totaal spreken we dit schooljaar over 16 thuiszitters. Hiervan hebben 9 jongeren langer dan 3 maanden thuis gezeten in dit schooljaar. Van de 16 jongeren zijn 8 herplaatst, 1 jongere is verhuisd en 1 is 18 jaar geworden gedurende het schooljaar. Zie voor onderverdeling naar gemeente en onderwijssoort de overzichten. Aan het eind van het schooljaar eindigen we in Alkmaar met 6 thuiszittende jongeren in het V(S)O. Het aantal vrijstellingen per wetsartikel in het verslagjaar, per woonplaats en onderwijssoort artikel 5 onder a: vrijstelling op grond van lichamelijke of psychische omstandigheden artikel 5 onder b: vrijstelling wegens bezwaar tegen de richting van het onderwijs van alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen artikel 5 onder c: vrijstelling vanwege schoolbezoek in het buitenland artikel 3a: vervangende leerplicht voor een jongere vanaf 14 jaar artikel 3b: vervangende leerplicht voor een jongere in het laatste jaar van de volledige leerplicht artikel 11 lid g: vrijstelling geregeld schoolbezoek gewichtige omstandigheden (verlof meer dan 10 schooldagen) artikel 15: vrijstelling vanwege het volgen van ander onderwijs voor kwalificatieplichtige jongeren