Subsidiënt: Ministerie van VWS. Zorgverleners werken liever met interne oproepkrachten dan met personeel van buitenaf
|
|
- Maria de Meyer
- 1 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De gegevens in deze factsheet mogen met bronvermelding (E.E.M. Maurits, A.J.E. de Veer & A.L. Francke. Zorgverleners werken liever met interne dan met personeel van buitenaf. Utrecht: NIVEL, 2013) worden gebruikt. Subsidiënt: Ministerie van VWS Zorgverleners werken liever met interne dan met personeel van buitenaf Factsheet Panel Verpleging & Verzorging, augustus 2013 Verpleegkundigen, verzorgenden en agogisch begeleiders hebben een voorkeur voor interne boven extern personeel, zoals uitzend, gedetacheerden en zzp ers. Ruim de helft (60%) vindt het goed dat interne ingezet worden. Daarentegen vindt maar ruim een kwart (28%) het goed dat extern personeel ingezet wordt binnen hun team of afdeling. Zorgverleners zien voordelen, maar ook nadelen van het werken met zowel interne als externe. Veel genoemde nadelen zijn dat deze wegwijs gemaakt moeten worden, niet alle taken kunnen uitoefenen en dat cliënten met meer verschillende zorgverleners te maken hebben. Achtergrond Zorgorganisaties kunnen te maken hebben met schommelingen in zorgvraag. Ook kan de beschikbaarheid van zorgverleners variëren als gevolg van vakantie en/of ziekteverlof. De inzet van interne kan uitkomst bieden. Voor interne bestaan verschillende arbeidscontracten: een oproepcontract met voorovereenkomst, een nulurencontract en een contract met een minimaal en maximaal aantal uren. Ook kunnen organisaties extern personeel inschakelen, zoals uitzend, gedetacheerden of zzp ers (zelfstandigen zonder personeel), maar dit is doorgaans duurder (Panteia, 2012). Gezien de noodzakelijke bezuinigingen in de zorg en de daarmee gepaard gaande druk op de middelen van zorgorganisaties, valt een toename te verwachten van vooral interne. Vanuit vakbonden is kritiek geuit op de flexibilisering van arbeidsrelaties in de zorg. De grootste knelpunten vormen volgens de FNV het gebrek aan zekerheid van inkomen en werk (Zorgvisie, 9 april 2013). De sociale partners en het kabinet hebben in april 2013 middels een sociaal akkoord afgesproken een einde te maken aan de nulurencontracten in de zorg. Volgens de vakbonden proberen veel werkgevers echter onder het akkoord uit te komen door te werken met variaties op het nulurencontract, zoals een contract voor een zeer beperkt aantal uren per jaar (Troost, 26 juni 2013). Naast het nadeel van gebrek aan zekerheid voor flexibele zelf, kan de inzet van flexibele ook gevolgen hebben voor vaste zorgverleners die met deze samenwerken. De vraag is wat zorgverleners in vaste dienst merken van de inzet van interne en externe binnen hun zorgorganisatie. Ook is het interessant te weten hoe zij aankijken tegen het werken met flexibele.
2 Doel en onderzoeksvragen Deze factsheet geeft inzicht in de ervaringen en visie van verpleegkundigen, verzorgenden en agogisch begeleiders (verder vaak aangeduid met de overkoepelende term zorgverleners ) betreffende de inzet van interne en externe, zoals uitzend, gedetacheerden en zzp ers, binnen hun team of afdeling. De volgende onderzoeksvragen staan centraal: In hoeverre werken zorgverleners binnen hun team of afdeling met interne en externe en signaleren zij hier een toe- of afname in? Hoe kijken zorgverleners aan tegen de inzet van interne en externe? Welke voor- en nadelen zien zorgverleners van het werken met interne en externe? Om deze onderzoeksvragen te beantwoorden kregen deelnemers van het landelijke Panel Verpleging & Verzorging begin 2013 een vragenlijst toegestuurd over flexibele arbeid in de zorg. De vragenlijst is ingevuld door 1142 verpleegkundigen, verzorgenden en agogisch begeleiders binnen ziekenhuizen, de GGZ, de gehandicaptenzorg, verpleeg- en verzorgingshuizen, en de thuiszorg (respons 69%). Tien procent van de respondenten is man. De gemiddelde leeftijd ligt op 47 (range jaar). Meer informatie over het Panel en de onderzoeksmethoden is te lezen aan het einde van deze factsheet. Zorgverleners hebben het meest te maken met interne Bij het overgrote deel van de zorgverleners (86%) zijn het afgelopen half jaar één of meerdere interne ingezet binnen het team of de afdeling (zie tabel 1). Duidelijk minder zorgverleners (46%) hebben in die periode te maken gehad met externe. Tabel 1 Inzet flexibele gedurende het afgelopen half jaar Inzet binnen team of afdeling in het afgelopen half jaar n=1108 * n=1056 * Nooit 14% 54% Af en toe 19% 24% Regelmatig 31% 13% Vaak/altijd 36% 9% Totaal 100% 100% * Inzet interne verschilt significant van inzet externe Toename van inzet interne Zorgverleners constateren vaker een toename dan een afname in de inzet van interne binnen hun team of afdeling, terwijl de inzet van externe in evenwicht lijkt (zie tabel 2). Tabel 2 Verandering in inzet van flexibele (bij wie daarmee te maken heeft)* Verandering in inzet binnen team of afdeling gedurende afgelopen 3 jaar* n=944 ** n=536 ** Toegenomen 40% 32% Constant gebleven 32% 22% Afgenomen 19% 31% Weet ik niet 9% 15% * Deze vragen zijn alleen gesteld aan respondenten bij wie de afgelopen drie jaar interne of externe werkzaam waren binnen het team of de afdeling ** Verandering in inzet interne verschilt significant van verandering in inzet externe
3 Zorgverleners zijn positiever over interne Zorgverleners lijken een voorkeur te hebben voor interne boven externe. Zo vindt 60% van de zorgverleners die te maken hebben met interne het goed dat deze mensen ingezet worden en 8% dit slecht (tabel 3). Daarentegen vindt maar 28% van de zorgverleners het goed dat binnen hun team of afdeling gewerkt wordt met externe. Een kwart vindt dit juist slecht. Tabel 3 Mening over de inzet van flexibele (van wie daarmee te maken heeft)* Mening over inzet binnen team of afdeling* n=941 ** n=538 ** (zeer) goed 60% 28% neutraal 32% 47% (zeer) slecht 8% 25% * Deze vragen zijn alleen gesteld aan respondenten bij wie de afgelopen drie jaar interne of externe werkzaam waren binnen het team of de afdeling ** Mening over inzet interne verschilt significant van mening over inzet externe Zorgverleners zien ook vaker voordelen van interne dan van externe. Tachtig procent van de zorgverleners ziet voordelen van het werken met interne, terwijl minder dan de helft (46%) voordelen ziet van flexibele van buitenaf. Waarborging van de personele bezetting, meer zekerheid voor cliënten dat de benodigde zorg (op tijd) geleverd kan worden en lagere werkdruk zijn volgens de zorgverleners de drie belangrijkste voordelen van zowel interne als externe (tabel 4). Tabel 4 Specifieke voordelen van flexibele binnen het team of de afdeling, genoemd door minstens een kwart van de zorgverleners Voordelen Personele bezetting binnen team/afdeling is gewaarborgd /opvang ziekte/vakantie/vrije dagen n=1121 n=1130 * 63% 36% Voordeel voor cliënten: Meer zekerheid dat benodigde zorg (op tijd) geleverd kan worden * 59% 34% Lagere werkdruk * 49% 28% Frisse ideeën over de manier van werken / deskundigheid / kennis / expertise * 34% 22% Beter kunnen inspelen op variaties in zorgvraag / flexibiliteit * 25% 11% *Voordeel wordt significant vaker genoemd bij interne Zorgverleners zien vaak nadelen van het werken met flexibele Volgens ongeveer 5/6 kleven er ook nadelen aan het inzetten van flexibele. De drie meest genoemde nadelen met betrekking tot interne zijn dat deze mensen niet alle taken kunnen uitoefenen, wegwijs gemaakt moeten worden en cliënten met meer verschillende zorgverleners te maken hebben (tabel 5). Deze laatste twee nadelen worden ook het meest genoemd in relatie tot externe, evenals het nadeel voor cliënten dat deze minder goed op de hoogte zijn van de procedures. Het merendeel van de nadelen wordt vaker ervaren bij het werken met externe dan bij interne. Zo geeft meer dan de helft als nadeel aan dat externe minder betrokken en duurder zijn.
4 Tabel 5 Specifieke nadelen van flexibele binnen het team of de afdeling, genoemd door minstens een kwart van de zorgverleners Nadelen n=1118 n=1122 Nadeel voor cliënten: Cliënten hebben met meer verschillende zorgverleners te maken 65% 67% Deze kunnen niet alle taken uitoefenen 61% 59% Nadeel voor vaste zorgverleners: Deze moeten wegwijs gemaakt worden / inwerktijd * 57% 73% Nadeel voor cliënten: Deze zijn minder goed op de hoogte van de procedures * 54% 64% Nadeel voor zorginstelling: Deze moeten ingewerkt worden * 44% 61% Deze zijn minder betrokken bij de organisatie dan vaste * 35% 55% De kwaliteit van zorg is minder goed (gewaarborgd) / risico s / kennen cliënten minder goed/ minder continuïteit van zorg / minder goed bekend met zorgafspraken / onrust bij cliënt(en) Nadeel voor cliënten: deze zijn minder betrokken bij cliënten / mindere (vertrouwens)band, minder goede relatie, tonen minder interesse naar cliënten 27% 25% * 27% 38% Nadelig voor het delen en behoud van kennis binnen teams/afdelingen 26% 26% Geeft extra kosten * 23% 51% Samenwerken gaat minder goed met deze dan met vaste collega s * 21% 30% Het team / de afdeling is met deze minder hecht * 16% 28% *Nadeel wordt significant vaker genoemd bij externe Conclusie Verpleegkundigen, verzorgenden en agogisch begeleiders hebben een voorkeur voor interne boven extern personeel voor het opvangen van schommelingen in de zorgvraag en (vakantie-/ziekte)verlof van vast personeel. Ook de inzet van interne heeft echter gevolgen voor de werkomstandigheden van vaste zorgverleners. Hoewel de personele bezetting in kwantitatieve zin beter gewaarborgd zal zijn, vraagt de inzet van interne extra inspanning om de kwaliteit en continuïteit van de zorg te waarborgen. De huidige druk op de financiële middelen kan zorginstellingen ertoe brengen de flexibele schil van personeel te vergroten. De voordelen, maar zeker ook de nadelen die de zorgverleners noemen met betrekking tot de inzet van interne en externe flexibele kunnen door zorgorganisaties meegenomen worden in de besluitvorming over toekomstige inzet van flexibel personeel. Dit geldt ook voor de voor- en nadelen die flexibele zelf ervaren (Maurits e.a., 2013). Referenties Maurits, E.E.M., A.J.E. de Veer & A.L. Francke (2013). Ruim de helft van de interne in de verpleging en verzorging vindt voordelen van flexibel dienstverband groter dan nadelen. Utrecht: NIVEL Panteia (2012). Arbeid in Zorg en Welzijn 2012: integrerend jaarrapport. Zoetermeer: Panteia Troost, N. (26 juni 2013). Zorg houdt vast aan nulurencontracten. Volkskrant. Zorgvisie (9 april 2013). Veel zorgverleners hebben probleem met flexcontract. Geraadpleegd via W/
5 Methodische verantwoording De ondervraagde verpleegkundigen (n=636) uit het Panel Verpleging & Verzorging (zie zijn werkzaam in ziekenhuizen, de GGZ, de gehandicaptenzorg, de thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen en zorgcentra. De agogisch begeleiders (n=113) werken in de gehandicaptenzorg en de verzorgenden (n=393) in de thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen en zorgcentra. De verdeling van deze zorgverleners over de verschillende zorgsectoren komt niet helemaal overeen met de landelijke cijfers, zoals weergegeven op de website (gegevens afkomstig uit 2011). Door het statistisch wegen van de onderzoeksgegevens zijn de bevindingen representatief voor de landelijke populatie van verpleegkundigen, verzorgenden en sociaal begeleiders werkzaam in de genoemde zorgsectoren. Deelnemers van het Panel beantwoordden in de vragenlijst over flexibele arbeid (onder andere) vragen over interne en externe die al dan niet werkzaam zijn binnen hun team of de afdeling. De vragenlijst is opvraagbaar bij de eerste auteur: Erica E.M. Maurits, Verschillen in ervaring met en visie op het werken met interne en externe zijn geanalyseerd middels de t-toets voor gepaarde waarnemingen of het vergelijken van betrouwbaarheidsintervallen rondom gevonden percentages. Van een significant verschil in ervaring/visie was sprake wanneer p<.01 of wanneer de betrouwbaarheidsintervallen niet overlapten. Bij deze analyses zijn alleen respondenten meegenomen die hun ervaringen en mening weergeven ten aanzien van zowel interne als extern personeel. Paneldeelnemers konden via een voorgestructureerde lijst met twaalf voordelen en dertien nadelen van het werken met flexibele aangeven welke voor- en nadelen zij het belangrijkste vinden. Hierbij konden meerdere voor- en nadelen aangekruist worden. Ook konden de paneldeelnemers andere voor- en nadelen noemen. In de factsheet zijn de voor- en nadelen gerapporteerd die door minstens een kwart van de respondenten genoemd werden. Deze factsheet is gebaseerd op de resultaten uit een peiling onder deelnemers van het Panel Verpleging & Verzorging, bestaande uit verpleegkundigen, verzorgenden en agogisch begeleiders. De deelnemers zijn werkzaam in ziekenhuizen, de GGZ, de gehandicaptenzorg, thuiszorg, en verpleeg- en verzorgingshuizen. Het Panel is een project van het NIVEL en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voor meer informatie over het Panel: NIVEL: Anke de Veer, tel , Kijk op
Subsidiënt: Ministerie van VWS
De gegevens in deze factsheet mogen met bronvermelding (E.E.M. Maurits, A.J.E. de Veer & A.L. Francke. Ruim de helft van de interne oproepkrachten in de verpleging en verzorging vindt voordelen van flexibel
A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Hoge verwachtingen over pas gediplomeerden. Utrecht: NIVEL, 2010
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Hoge verwachtingen over pas gediplomeerden. Utrecht: NIVEL, 2010) worden gebruikt.
Meningen van verpleegkundigen en verzorgenden over de complexiteit van zorg Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, april 2007
LEVV Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging Meningen van verpleegkundigen en verzorgenden over de complexiteit van zorg Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, april 2007 De meeste
A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting
Andersson Ellfers Felix
Andersson Ellfers Felix Deze factsheet is een gezamenlijke uitgave van het NIVEL en Andersson Ellfers Felix. De gegevens mogen met bronvermelding (A.J.E. de Veer, S. Hermans, A. Op het Veld. Kansen voor
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 5
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 5 Panel V&V 50-plussers in de zorg: loopbaanbegeleiding en maatwerk Werken in de zorg is interessant,
HBO-VERPLEEGKUNDIGEN HET MEEST POSITIEF OVER HUN COMPETENTIES BIJ VERSLAGLEGGING: TABELLEN. Kim de Groot, Anke de Veer, Wolter Paans en Anneke Francke
HBO-VERPLEEGKUNDIGEN HET MEEST POSITIEF OVER HUN COMPETENTIES BIJ VERSLAGLEGGING: TABELLEN. Kim de Groot, Anke de Veer, Wolter Paans en Anneke Francke CONTACT NIVEL K. de Groot, MSc RN Postbus 1568 3500
De cliënt centraal, maar hoe? Samenwerking tussen zorgmedewerkers, de cliënt en diens naasten in de ouderenzorg.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Koopmans, L., Damen, N., Wagner, C. De cliënt centraal, maar hoe? Samenwerking tussen zorgmedewerkers, de cliënt en diens
Werkdruk: meer met minder?
Werkdruk: meer met minder? De werkdruk in ziekenhuizen gemeten Anke de Veer Kernboodschappen Werkdruk: wat is dat? Werkdruk in perspectief Oorzaken van werkdruk Werkdruk: wat is dat? Meer moeten doen dan
Inzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand van zaken 2013. Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D. de Jong. Inzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand
Taakverschuiving van arts naar verpleegkundige Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, april 2007
LEVV Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging Taakverschuiving van arts naar verpleegkundige Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, april 2007 Vierenveertig procent van de verpleegkundigen
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2010, nr. 10
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2010, nr. 10 Panel V&V Stagiair vaak volwaardige arbeidskracht Een kwart van de zorgverleners in de
AFKORTINGEN IN TABELLEN
VERANTWOORDING Dit document bevat de tabellen waarop het volgende artikel gebaseerd is: Veer, A.J.E. de, Francke, A.L. Verpleegkundigen positief over bevorderen van zelfmanagement. TVZ: Tijdschrift voor
Competenties in een veranderende gezondheidszorg Ervaringen van verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en Praktijkondersteuners
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Competenties in een veranderende gezondheidszorg Ervaringen van verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders
Inspelen op veranderingen in de zorg
Inspelen op veranderingen in de zorg Ervaringen van verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners E.E.M. Maurits A.J.E. de Veer A.L. Francke Dit rapport is een uitgave van het NIVEL.
Motieven en belasting van mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
De aantrekkelijkheid van werken in de zorg 2013
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. De aantrekkelijkheid van werken in de zorg 2013 Cijfers en trends E.E.M. Maurits A.J.E. de Veer P. Spreeuwenberg
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2012, nr. 2
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2012, nr. 2 Nog steeds veel behoefte aan extra scholing levenseindezorg In 2002 is het landelijke Panel
Technologie moet kwaliteit van zorg dienen
Veer, A.J.E. de, Francke, A.L. Technologie moet kwaliteit van zorg dienen. TVZ: Tijdschrift voor Postprint Version 1.0 Journal website http://www.tvzdirect.nl/tvz/huidgenummer78.php Pubmed link DOI Technologie
Zorgbarometer 7: Flexwerkers
Zorgbarometer 7: Flexwerkers Onderzoek naar de positie van flexwerkers in de zorg Uitgevoerd door D. Langeveld, MSc Den Dolder, mei 2012 Pagina 2 Het auteursrecht op dit rapport berust bij ADV Market Research
Mens en Organisatie in het architectenbureau. Peiling juni 2013
Mens en Organisatie in het architectenbureau Peiling juni 2013 Inhoudsopgave Peiling Mens en Organisatie 3 Arbeidsrelaties 4 Beleid voor mens en organisatie: ontwikkeling 5 Beleid voor mens en organisatie:
Verzorgenden over kwaliteit van de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, september 2004
LEVV Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging Verzorgenden over kwaliteit van de zorg in verpleeg- en verzorgings Factsheet Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, september 2004 Tien procent
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 6
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 6 SCEN v&v: telefonisch advies bij euthanasie SCEN v&v biedt verpleegkundigen en verzorgenden
Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe, G. Waverijn
Disfunctioneren van zorgverleners in de intramurale ouderenzorg intramurale ouderenzorg
Home no. 2 April 2015 Eerdere edities Verenso.nl Disfunctioneren van zorgverleners in de intramurale ouderenzorg intramurale ouderenzorg Dr. Anke J.E. de Veer, senior onderzoeker, NIVEL Drs. Erica E.M.
Preventie en het bevorderen van zelfmanagement Visies en ervaringen van zorgprofessionals
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Preventie en het bevorderen van zelfmanagement Visies en ervaringen van zorgprofessionals Anke J.E. de Veer
Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari
Grote behoefte aan elektronische verslaglegging en gegevensuitwisseling, gebruik groeit
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL en Nictiz. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (Ilse Swinkels, Judith de Jong, Myrah Wouters en Anke de Veer. Steeds meer zorgverleners in de
Sociaal netwerk bron van hulp en van zorg. Geeke Waverijn & Monique Heijmans
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Sociaal netwerk bron van hulp en van zorg, G. Waverijn & M. Heijmans, NIVEL, 2015) worden gebruikt. U vindt deze factsheet
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 21 november 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
De aantrekkelijkheid van werken in de zorg 2015 Cijfers en trends
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. De aantrekkelijkheid van werken in de zorg 2015 Cijfers en trends E.E.M. Maurits A.J.E. de Veer P. Spreeuwenberg
Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt nog steeds toe. Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers. Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt
Verpleegkundigen positief over bevorderen van zelfmanagement
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2013, nr. 2 Bijbehorende tabellen zijn te vinden in: tabellenboek bij artikel over verpleegkundigen
Werkbelevingsonderzoek 2013
Werkbelevingsonderzoek 2013 voorbeeldrapport Den Haag, 17 september 2014 Ipso Facto beleidsonderzoek Raamweg 21, Postbus 82042, 2508EA Den Haag. Telefoon 070-3260456. Reg.K.v.K. Den Haag: 546.221.31. BTW-nummer:
FLEXIBELE ARBEIDSRELATIES IN DE (THUIS)ZORG
FLEXIBELE ARBEIDSRELATIES IN DE (THUIS)ZORG Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. DE KOMST VAN DE WWZ... 3 3. FLEXIBILISERING EN VERANDERINGEN... 4 3.1. AANSCHERPING KETENREGELING... 5 3.2. PROEFTIJD... 5
Het beeld van zorggebruikers over de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De Inspectie voor de Gezondheidszorg
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne Brabers, Margreet Reitsma en Roland Friele. Het beeld van zorggebruikers over de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Barometer Gehandicaptenzorg. Samenvattend rapport Kenmerk: December 2016
Barometer Gehandicaptenzorg Samenvattend rapport Kenmerk: 20474 December 2016 1 Inhoudsopgave Geschreven voor Inleiding 3 Danielle van Essen Conclusies 5 Resultaten 7 Steekproef en verantwoording 16 2
Rapportage Onderzoek cao VVT
Rapportage Onderzoek cao VVT Versie 1.0 Aan Robien Hali, CNV Publieke Zaak Door Tjerk Eilander, MWM2 Datum 08-06-2012 Inhoudsopgave Inleiding & samenvatting 03 Houding ten aanzien van cao-akkoord 06 Houding
Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract
Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract Rapport van ILC Zorg voor later, Stichting Loonwijzer/WageIndicator, en Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Instituut voor Arbeids Studies (AIAS)
RAPPORTAGE DRAAGVLAKONDERZOEK CAO VVT
RAPPORTAGE DRAAGVLAKONDERZOEK CAO VVT INHOUDSOPGAVE Blz + Inleiding 03 + Management Summary 06 + Uitkomsten 08 + Ontwikkelingen in de VVT 08 + Houding ten aanzien van CAO-akkoord 14 + Houding ten aanzien
-PERSBERICHT- -HELFT ZORGINSTELLINGEN VERWACHT GEDWONGEN ONTSLAGEN-
-PERSBERICHT- Utrecht, 10 december 2013 -HELFT ZORGINSTELLINGEN VERWACHT GEDWONGEN ONTSLAGEN- De omzet van zorginstellingen staat onder druk. Met name de wijzigingen in de GGZ en de langdurige zorg (VVT
Werkenden met een chronische ziekte of beperking waarderen hun werk met een 7,4
Werkenden met een chronische ziekte of beperking waarderen hun werk met een 7,4 Factsheet. Utrecht: NIVEL, 2017. Iris de Putter, Hennie Boeije Tevreden werknemers voelen zich beter in staat om aan het
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 15 augustus 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
-PERSBERICHT- Utrecht, 17 maart 2015 - ZORGINSTELLING ZETTEN FLEXIBELE SCHIL IN VOOR TRANSITIE -
-PERSBERICHT- Utrecht, 17 maart 2015 - ZORGINSTELLING ZETTEN FLEXIBELE SCHIL IN VOOR TRANSITIE - De flexibele schil in het personeelsbestand biedt zorginstellingen de mogelijkheid om te reageren op de
Kennis en ervaringen met e-health van mensen met een chronische longziekte
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Kennis en ervaringen met e-health van mensen met een chronische longziekte, J. Hofstede & M. Heijmans, NIVEL, november
Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een polis Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne E.M. Brabers en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Reitsma-van Rooijen, M., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een
Wensen van werknemers in de verpleging en verzorging ten aanzien van ouderenbeleid van werkgevers
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Tot je pensioen werken in de zorg? Wensen van werknemers in de verpleging en verzorging ten aanzien van ouderenbeleid
resultaten Vacature-enquête
resultaten Vacature-enquête voorjaar 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Vacatures maart 2014 4 3. Vacatures per sector 5 4. Conclusies 11 Bijlage 1 Tabellen 12 Kenmerk: Project: 81110 Juni 2014 1. Inleiding
Compensatie eigen risico is nog onbekend
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M. Reitsma-van Rooijen, J. de Jong. Compensatie eigen risico is nog onbekend Utrecht: NIVEL, 2009) worden gebruikt. U
Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars Renske J. Hoefman, Anne E.M. Brabers en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Hoefman, R.J., Brabers, A.E.M., en Jong, J.D. de. Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars.
Lonkt het perspectief van het werken als zelfstandige in de zorg? Resultaten van de peiling onder de leden van het Panel Verpleging & Verzorging
Lonkt het perspectief van het werken als zelfstandige in de zorg? Resultaten van de peiling onder de leden van het Panel Verpleging & Verzorging A.J.E. de Veer A.L. Francke Dit onderzoek is mogelijk gemaakt
HET GEBRUIK VAN EN DE BEHOEFTE AAN KINDEROPVANG IN DE GEMEENTE NIJMEGEN
HET GEBRUIK VAN EN DE BEHOEFTE AAN KINDEROPVANG IN DE GEMEENTE NIJMEGEN HET GEBRUIK VAN EN DE BEHOEFTE AAN KINDEROPVANG IN DE GEMEENTE NIJMEGEN - eindrapport - Drs. Janneke Stouten Dr. Marga de Weerd
Tot je pensioen werken in de zorg? Wensen van werknemers in de verpleging en verzorging ten aanzien van ouderenbeleid van werkgevers
Tot je pensioen werken in de zorg? Wensen van werknemers in de verpleging en verzorging ten aanzien van ouderenbeleid van werkgevers Anke J.E. de Veer Anneke L. Francke Dit onderzoek is mogelijk gemaakt
Rapportage BPV-plaatsen RBB 2012/2013
Rapportage BPV-plaatsen RBB /3 Samenvatting Het aantal individuele stages(bpv-plaatsen) in de zorgsector in West-Brabant stijgt nog steeds. In het schooljaar /3 zijn in de regio ruim.35 BPV-plaatsen (BeroepsPraktijkVorming/stages)
Position paper CNV Publieke Zaak Hervorming Langdurige Zorg
Position paper CNV Publieke Zaak Hervorming Langdurige Zorg CNV Publieke Zaak zet zich in voor kwalitatief hoogstaande zorg. Goede zorg is een groot goed voor iedereen in Nederland. Naast onze ideeën over
Veel bij- en nascholing in de verpleging en verzorging
Postprint Version 1.0 Journal website http://www.tvzdirect.nl/home/index.php Pubmed link DOI Veel bij- en nascholing in de verpleging en verzorging RENATE VERKAIK, ANKE J.E. DE VEER & ANNEKE L. FRANCKE
Analyse quick scan productie 2016
Analyse quick scan productie 2016 Publicatienummer 2016-405 Vormgeving omslag Case Communicatie, Ede Copyrights GGZ Nederland 2016 Overname van teksten is toegestaan met bronvermelding. Voorwoord In de
Inhoud. Inleiding... 3. Algemene gegevens... 4. Gevoel van veiligheid... 5. De mate waarin agressie voorkomt... 7. Omgaan met agressie...
Inhoud Inleiding... 3 Algemene gegevens... 4 Gevoel van veiligheid... 5 De mate waarin agressie voorkomt... 7 Omgaan met agressie... 8 Ontwikkeling van agressie... 11 Kwalitatieve analyse... 11 Conclusies...
Tabel 1: Heeft u een vrijwillig eigen risico bovenop uw verplicht eigen risico? 2012 (n=823)
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith D. de Jong en Anne E.M. Brabers. Toename van verzekerden die kiezen voor een vrijwillig eigen risico. Vooral mannen,
Het vergroten van arbeidsparticipatie onder mensen met een chronische ziekte of beperking : een werkwens alleen is niet voldoende
Opdrachtgever SZW Opdrachtnemer NIVEL / I. de Putter, R. Cozijnsen, M. Rijken Het vergroten van arbeidsparticipatie onder mensen met een chronische ziekte of beperking : een werkwens alleen is niet voldoende
Rapportage BPV-plaatsen RBB 2011/2012
Rapportage BPV-plaatsen RBB Samenvatting In het schooljaar zijn in de regio ruim 2.100 BPV-plaatsen (BeroepsPraktijkVorming/stages) gematcht in de zorgsector door het RBB. Het gaat hier om de opleidingen
Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning
Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning Daniëlle Jansen (NIVEL) Wendy Werkman (Alzheimer Nederland) Anneke L. Francke (NIVEL) Samenvatting en aanbevelingen Het
Advies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
RAPPORT FLEXWERK GEMEENTEN MAART 2017 GEORGE EVERS & MYRTE DE VOS
RAPPORT FLEXWERK GEMEENTEN 2017 GEORGE EVERS & MYRTE DE VOS ONDERZOEKSVRAGEN Hoe ontwikkelt flexwerk zich bij gemeenten? Welke soorten flexwerk komen bij gemeenten voor? Worden flexwerkers hetzelfde behandeld
STICHTING VAN DE ARBEID. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus LV DEN HAAG
Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG T 070-3 499 577 F 070-3 499 796 Einfo@stvda.nl
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 15 april 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
De aantrekkelijkheid van het beroep 2003
De aantrekkelijkheid van het beroep 2003 Een peiling onder het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden Mw. dr. A.J.E. de Veer (NIVEL) Mw. dr. A.L. Francke (NIVEL) Dhr. drs. E.P. Poortvliet (Landelijk Expertisecentrum
De zorgverzekeringsmarkt vraagt om vaardigheden van verzekerden waar niet iedereen in dezelfde mate over beschikt
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Verleun, A., Hoefman, R.J., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. De zorgverzekeringsmarkt vraagt om vaardigheden van verzekerden
Inventarisatie medewerkers met een arbeidsbeperking in openbare bibliotheken
Inventarisatie medewerkers met een arbeidsbeperking in openbare bibliotheken Januari 2015 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 1.1 Opzet... 5 1.2 Leeswijzer... 6 2. Inventarisatie medewerkers arbeidsbeperking...
Veel patiënten ontvangen informatie over medicijnen van hun zorgverlener, maar niet iedereen gebruikt deze informatie
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Hoefman, R.J, Verleun, A., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. Veel patiënten ontvangen informatie over medicijnen van hun zorgverlener,
Een derde van de geneesmiddelengebruikers houdt geneesmiddelen over
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma, Anne Brabers, Joke Korevaar, Judith de Jong, Marloes van Dijk en Liset van Dijk. Een derde van de geneesmiddelengebruikers
Cliënttevredenheidsonderzoek
Cliënttevredenheidsonderzoek 6 Inhoudsopgave: Inleiding pag. 3 Over het onderzoek pag. 3 Respons en kenmerken respondenten pag. 3 Afspraken over de begeleiding en dagbesteding pag. 4 Communicatie met de
-PERSBERICHT- Utrecht, 15 december ZORGINSTELLINGEN ZETTEN IN OP ZELFSTURENDE TEAMS -
-PERSBERICHT- Utrecht, 15 december 2015 - ZORGINSTELLINGEN ZETTEN IN OP ZELFSTURENDE TEAMS - Zorginstellingen in de langdurige zorg hebben de afgelopen jaren te maken gehad met het scheiden van wonen en
Barometer Welzijn. Samenvattend rapport Kenmerk: April 2016
Barometer Welzijn Samenvattend rapport Kenmerk: 11454 April 2016 1 Inhoudsopgave Geschreven voor Inleiding 3 Conclusies 5 Resultaten Veranderingen in de sector 7 Wijkteams 12 Inzet van vrijwilligers 16
MODELOVEREENKOMST MODELOVEREENKOMST
MODELOVEREENKOMST MODELOVEREENKOMST Zzp ers en hun opdrachten Colofon Door: Dian Smetsers (KvK) Februari 2017 Kamer van Koophandel, Utrecht, februari 2017. Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging
Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen weggelegd? Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong. Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen
80% Als patiënt moet ik zelf actief om informatie vragen of zelf informatie opzoeken, als ik vragen heb (N=1048)
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M.J.P. van der Maat en J.D. de Jong. Hoe kijken patiënten zelf aan tegen hun plichten en verantwoordelijkheden ten opzichte
TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs.
ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs april 2016 1
ENQUÊTE KWALITEIT VAN ZORG VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN 2015
ENQUÊTE KWALITEIT VAN ZORG VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN 2015 2 Enquête kwaliteit van zorg VOORWOORD Vandaag is het een jaar geleden dat meneer Ben Oude Nijhuis overleed. De vrouw van Ben Oude Nijhuis
-PERSBERICHT- - ZORGVERZEKERAARS ZETTEN SCHERPER IN DAN KABINETSPLANNEN-
-PERSBERICHT- Utrecht, 18 september 2013 - ZORGVERZEKERAARS ZETTEN SCHERPER IN DAN KABINETSPLANNEN- Zorginstellingen onderhandelen momenteel met zorgverzekeraars over de zorginkoop voor volgend jaar. Uit
Aantal medewerkers West-Brabant
Regio West-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn West-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio West-Brabant. Waar mogelijk
-PERSBERICHT- Utrecht, 15 december 2014. - Zorgsector negatief over verkrijgen van financiering -
-PERSBERICHT- Utrecht, 15 december 2014 - Zorgsector negatief over verkrijgen van financiering - De recente faillissementen in de zorg tonen aan dat de risico's voor banken zijn toegenomen. Banken hebben
De aantrekkelijkheid van de verpleegkundige en verzorgende beroepen 2011 Cijfers en trends over de afgelopen 10 jaar
De aantrekkelijkheid van de verpleegkundige en verzorgende beroepen 2011 Cijfers en trends over de afgelopen 10 jaar A.J.E. de Veer E. Bloemendal P. Spreeuwenberg A.L. Francke Dit onderzoek is mogelijk
Werkgeversenquête 2015
Werkgeversenquête 2015 Effecten van beleidsmaatregelen op de arbeidsmarkt in de Zorg en George Evers Karin Jettinghoff Gerard van Essen November 2015 Inhoud 1 INLEIDING... 1 1.1 DE WERKGEVERSENQUÊTE...
HR & Participatie 2014-2015
HR & Participatie 2014-2015 samenvatting Het onderzoek naar de Participatiewet 2015 is een kwantitatief online onderzoek uitgevoerd onder Nederlandse bedrijven (verdeeld naar de categorieën 50-99 werk
Jaarrapport Zorggebruik 2013. Managementsamenvatting. Inzicht in (arbeidsrelevant) zorggebruik van zorgmedewerkers
Jaarrapport Zorggebruik 2013 Managementsamenvatting Inzicht in (arbeidsrelevant) zorggebruik van zorgmedewerkers 2 Jaarrapport Zorggebruik 2013 Managementsamenvatting In dit Jaarrapport Zorggebruik is
VROUWELIJKE PARTNERS IN DE TOP ADVOCATUUR
VROUWELIJKE PARTNERS IN DE TOP ADVOCATUUR FEITEN EN CIJFERS Onderzoeksgegevens Onder wie: partners van de 30 grootste advocatenkantoren in Nederland Gezocht: 3 vrouwelijke en 3 mannelijke partners per
De aantrekkelijkheid van het beroep
Dit rapport is een gezamenlijke uitgave van het LCVV en het NIVEL in 2002. De gegevens mogen met bronvermelding (De aantrekkelijkheid van het beroep, de eerste peiling onder het Verpleegkundigen en Verzorgenden,
Advies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
Monitor voortgang Wmo
Monitor voortgang Wmo Uitkomsten zesde meting, zomer 2015 Amersfoort, 31 augustus 2015 Contactpersoon: Hester van den Bergh Kenmerk: KV/hrbh/iawg/168364/2015 Brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheids-
Werkstress hoger management
Werkstress hoger management GfK Oktober 2017 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 Management summary Slide 3-4 Onderzoeksresultaten Slide 5-17 Onderzoeksverantwoording Slide 18-20 Contact Slide 21-22 2 Management Summary
Monitor Volwaardige Arbeidsrelaties
Monitor Volwaardige Arbeidsrelaties in de architectenbranche QUICKSCAN mei 2013 Inhoud Monitor Volwaardige Arbeidsrelaties 3 Resultaten 6 Bureau-intermediair I Persoonlijk urenbudget 6 Keuzebepalingen
Zorggebruikers zien patiëntenorganisatie als belangrijke bron voor lotgenotencontact Anne Brabers, Wouter van der Schors en Judith de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne Brabers, Wouter van der Schors en Judith de Jong. Zorggebruikers zien patiëntenorganisatie als belangrijke bron voor
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 818 Wijziging van verschillende wetten in verband met de hervorming van het ontslagrecht, wijziging van de rechtspositie van flexwerkers en
Rol mantelzorger en eigen bijdrage aandachtspunten bij uitvoering Wmo
Rol mantelzorger en eigen bijdrage aandachtspunten bij uitvoering Wmo SOCIAAL PLANBUREAU GRONINGEN EN TRENDBUREAU DRENTHE ZIJN ONDERDEEL VAN CMO STAMM 1 1. Introductie De ervaringen met de Wmo waren in
-PERSBERICHT- -VERTROUWEN ZORGINSTELLINGEN DAALT AANZIENLIJK-
-PERSBERICHT- Utrecht, 18 december 2012 -VERTROUWEN ZORGINSTELLINGEN DAALT AANZIENLIJK- Kabinet Rutte II zet sterk in op een van de. De forse naar de, bezuinigingen op begeleiding en het doorvoeren van
Wonen met Zorg in de anticipeerregio s
Wonen met Zorg in de anticipeerregio s Inleiding In de komende decennia zal de bevolkingssamenstelling veranderen en zal het aandeel ouderen in de bevolking toenemen. Indien nu al bekend is hoeveel ouderen
10% 23% 40% 20% 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Figuur 2 Bent u bekend met het werk van de gemeenteraad van Zeewolde? (n=547) in grote lijnen.
Burgerpanel Zeewolde Resultaten peiling 6: gemeenteraad juni 2013 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de 6 e peiling met het burgerpanel van Zeewolde. De vragen gingen deze keer over
Veel onduidelijkheid bij familieleden van mensen met een verstandelijke beperking over veranderingen in de langdurige zorg
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding (Voss, H., Meulenkamp, T., Marangos, A.M. & Boeije, H. Veel onduidelijkheid bij familieleden van mensen
De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het overstappen in 2012. Stijging van het aantal overstappers zet door.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma- van Rooijen, Anne Brabers en Judith de Jong. De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het