Een wereld door verschil op kinderboerderijen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een wereld door verschil op kinderboerderijen?"

Transcriptie

1 Een wereld door verschil op kinderboerderijen? Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland SZH en MEC

2 Centrum voor Genetische Bronnen Planten Dieren Bomen Ex situ In situ Kennisoverdracht

3 Probleem? Cow Parade Edinburgh Children s first experience with a cow LNV: kind en voedsel LNV: biodiversiteit FAO: veel rassen verdwijnen geruisloos

4 Doel van de workshop Een Wereld door Verschil als programma Mogelijkheden van zeldzame Nederlandse rassen Keuze van materiaal en achtergronden op maat Uitnodigen van basisscholen kinderboerderij

5 Indeling presentatie CGN (project) Rol voor kinderboerderijen Belang biodiversiteit Oude NL rassen Doel workshop Kennismaking

6 Een wereld door verschil (boerderijdieren) Doel van de lessen: Onderbouw: Verschillen in gebruik Middenbouw: Verschillen in soorten en rassen Bovenbouw: Rassen in het landschap

7 Rol van kinderboerderijen Kinderen laten ontdekken dat het nuttig is om duurzaam om te gaan met agrobiodiversiteit Kinderboerderijen worden nog waardevoller door hun rol bij het gebruiken van agrobiodiversiteit Nu: voorlopig(?) beperkt tot landbouwhuisdieren Uitbreiding met planten: fruit, groente, gewassen?

8 Kinderboerderijen in samenwerking Kinderboerderijen: dieren en contacten scholen SZH: kennis oorspronkelijke rassen en contacten fokkers MEC: ervaring met oorspronkelijke rassen en scholen CGN: Een wereld door verschil en kennis(bank)

9 Genetische diversiteit is nuttig

10 Diversiteit: lekker en gezond

11 Genetische diversiteit is mooi

12 Genetische diversiteit is leerzaam

13 Streekproduct (Chaams Hoen)

14 Streekproducten van koeienrassen

15 Welke diersoorten heb ik thuis?

16 Variatie in gebruik van paarden

17 Groninger Paard Was meest bedreigd Warmste koudbloed Veelzijdig werkpaard Hobby / sport paard

18 Gelders paard Licht rustig werkpaard Basis KWPN paard Meest bedreigd Hobby / sport paard

19 Trekpaard Koudbloed Oorlogspaard Zeeland/Brabant/België Werkpaard: akkerbouw en zwaar transport

20 Friese paard Drie keer bedreigd Inteelt? Wijd verspreid Hobby / sport paard

21 Hier zijn onze koeienrassen uit ontstaan

22 Holstein Friesian

23 Fries Hollands Stamboek 1874 / 1879 Export naar VS/Canada Dubbeldoelras Noorden van NL Exterieur / Inteelt

24 Fries roodbont Vondeling 1957 VRF 1994: 30 ( kg koe) Doorstart met genenbank Melkkoe > zoogkoe

25 MRIJ

26 Blaarkop Blaren rond de ogen 1344 Monnikendam Groningen > Zuid Holland Fitte dubbeldoelkoe Verdrongen door HF Zoogkoe?

27 Witrik Bijzondere kleur 14 de eeuw Verschillende typen Zeeland / Zuid Holland Stichting Witrik

28 Lakenvelder Dominante aftekening Twaalfde eeuw Parkrund (19 de eeuw) Twee flessenhalzen Groeit sterk Zoogkoe / hobbykoe

29 Nederlandse schapenrassen Texelaar Friese en Zeeuwse melkschaap Drents heideschaap Schoonebeeker schaap Mergelland Schaap Kempische heideschaap Veluwse heideschaap Zwartbles schaap

30 Kempisch schaap Mest! Maasschaap / Peelschaap Vlaams schaap Verwant Mergellandschaap? Natuurbeheer (leasen)

31 Veluwse heideschaap Numan (19 de eeuw) Groot Heideschaap Midden Oost NL Wol / vlees > natuur

32 Nederlandse landgeit 1958 > Blijdorp 1971 RIN 1978: 10 / 50 Koe van arbeider Natuurbeheer

33 Zijn er nog NL varkensrassen?

34 NL kippen

35 Samenvattend Rol (kans) voor kinderboerderijen Lesprogramma voor basisscholen: voedsel, biodiversiteit Verhalen bij NL rassen (geschiedenis)

Het fokken in kleine populaties

Het fokken in kleine populaties Het fokken in kleine populaties Kor Oldenbroek Stichting Zeldzame Huisdierrassen / CGN Gastles Helicon Nijmegen, 13 mei 2016 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) CV Kor Oldenbroek IVO in Zeist/ASG

Nadere informatie

Geert Boink NNGC Utrecht 13 november 2010 Domesticatie en inteelt

Geert Boink NNGC Utrecht 13 november 2010 Domesticatie en inteelt Geert Boink NNGC Utrecht 13 november 2010 Domesticatie en inteelt Onderwerpen Wat is een zeldzaam(landbouw)huisdier ras? Waarom is het behoud van deze rassen belangrijk? De SZH, haar missie en middelen

Nadere informatie

Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen?

Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen? Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen? Over het monitoren van populaties Rita Hoving, Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland 25 augustus 2012, familiedag SZH Centre for Genetic Resources, the Netherlands

Nadere informatie

Van zeldzaam ras tot streekproduct

Van zeldzaam ras tot streekproduct Van zeldzaam ras tot streekproduct Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland Indeling CGN en eigen werk Rassen in NL Rassen en streekproducten Programma Kennismakingsronde Centrum voor Genetische

Nadere informatie

Levende cultuur in ons landschap. Geert Boink SZH Landgoed Mariënwaerdt Beesd 20-04-2012

Levende cultuur in ons landschap. Geert Boink SZH Landgoed Mariënwaerdt Beesd 20-04-2012 Levende cultuur in ons landschap Geert Boink SZH Landgoed Mariënwaerdt Beesd 20-04-2012 Onderwerpen De levende cultuur Ons landschap Levende cultuur behouden conclusies De levende cultuur Cultuurhistorische

Nadere informatie

1A WAT HOORT BIJ WIE? 4-6 JAAR

1A WAT HOORT BIJ WIE? 4-6 JAAR 1A WAT HOORT BIJ WIE? 4-6 JAAR 1A HELP DE DIEREN ZOEKEN 4-6 JAAR 1B DIEREN OP DE BOERDERIJ 4-6 JAAR VOORBEELDBLAD Lakenvelder Fries Melkschaap Duif Fries paard Assendelfter Hoen Landgeit Witrik Krombekeenden

Nadere informatie

Tabel 1. Risicostatus 1 van de Nederlandse 2 landbouwhuisdierrassen (peildatum voorjaar 2014) 3

Tabel 1. Risicostatus 1 van de Nederlandse 2 landbouwhuisdierrassen (peildatum voorjaar 2014) 3 Tabel 1. Risicostatus 1 van de Nederlandse 2 landbouwhuisdierrassen (peildatum voorjaar 2014) 3 1 Criteria voor risicostatus (kritiek, bedreigd, kwetsbaar) zijn gebaseerd op de FAO Guidelines In Vivo Conservation

Nadere informatie

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update april 2017)

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update april 2017) senlijst se landbouwhuisdierrassen en hun risico (update april 2017) in Rund (2015) koeien Brandrood rund 1150 bedreigd groei Fries Hollands vee (zwartbont) 3153 kwetsbaar stabiel Groninger blaarkop 2785

Nadere informatie

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update juni 2017)

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update juni 2017) senlijst se landbouwhuisdierrassen en hun risico (update juni 2017) in Rund 2016 Aantal koeien Brandrood rund 1150 bedreigd groei Fries Hollands vee (zwartbont) 2129 kwetsbaar stabiel Groninger blaarkop

Nadere informatie

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update juni 2017)

Rassenlijst Nederlandse landbouwhuisdierrassen en hun risicostatus 1 (update juni 2017) senlijst se landbouwhuisdierrassen en hun risico (update juni 2017) in Rund (data van 2016) Aantal koeien Brandrood rund 1150 bedreigd groei Fries Hollands vee (zwartbont) 2129 bedreigd stabiel Groninger

Nadere informatie

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Natuurlijke en kunstmatige selectie Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (WUR) De Vereniging Het Nederlandsch Natuur en Geneeskundig Congres

Nadere informatie

De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken)

De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken) De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken) op dierlijke genenbanken Gebaseerd op een boek dat begin 2017 verschijnt: Genomic management of animal genetic diversity Kor Oldenbroek, CGN Doelstelling

Nadere informatie

Ex-post evaluatie subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen

Ex-post evaluatie subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen Ex-post evaluatie subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen Theo van Kerkhof Dick van Bodegraven Informatie- en KennisCentrum Landbouw/Ede, januari 2000 Informatie- en KennisCentrum Landbouw 1 2000

Nadere informatie

BRANDRODE BRANDBRIEF ZELDZAME HUISDIERRASSEN VIJF VOOR TWAALF VOOR ONS LEVENDE ERFGOED!

BRANDRODE BRANDBRIEF ZELDZAME HUISDIERRASSEN VIJF VOOR TWAALF VOOR ONS LEVENDE ERFGOED! BRANDRODE BRANDBRIEF ZELDZAME HUISDIERRASSEN VIJF VOOR TWAALF VOOR ONS LEVENDE ERFGOED! Bezoek en postadres kantoor Gebouw De Valk, Dreijenlaan 2 6703 HA Wageningen 06-54 92 22 75 info@szh.nl www.szh.nl

Nadere informatie

Rassenkennis herkauwers, konijnen en knaagdieren

Rassenkennis herkauwers, konijnen en knaagdieren Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Helanie Aalders 01 July 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63028 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Communicatie en social media

Communicatie en social media Communicatie en social media #dvgd #diversiteit @cgn_wageningen www.wur.nl/cgn Ppt s Resultaten van de dag Nieuwsberichten en nieuwsbrief Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) Rol en Ambities

Nadere informatie

ZONDAG 29 AUGUSTUS 2010

ZONDAG 29 AUGUSTUS 2010 NATIONALE DAG VAN HET LEVEND ERFGOED ZONDAG 29 AUGUSTUS 2010 Tekst: Nicole Schalkx, Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) in samenwerking met Elly Vogelaar (AE) Boven: Nederlandse trekpaarden. Foto:

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie

Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie Bart Ducro 1,, Anouk Schurink 1, Sipke-Joost Hiemstra 1,2, Kor Oldenbroek 2 Juli, 2011 1) Animal Breeding and Genomics Centre, Wageningen UR 2) Centrum

Nadere informatie

Een steeds terugkerend begrip in het

Een steeds terugkerend begrip in het 5 In levenden lijve Een steeds terugkerend begrip in het behoud van de biodiversiteit op de boerderij is de genetische variatie. Met de huidige stand van de techniek is die genetische variatie heel eenvoudig

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 SZH en projectbureau Behoud van levend erfgoed

Jaarverslag 2013 SZH en projectbureau Behoud van levend erfgoed Jaarverslag 2013 SZH en projectbureau Behoud van levend erfgoed Inleiding: In dit verslag staan de activiteiten van SZH en de projecten die uitgevoerd zijn door het projectbureau. De werkzaamheden voor

Nadere informatie

Cryoconservering van runderrassen in Nederland

Cryoconservering van runderrassen in Nederland Cryoconservering van runderrassen in Nederland Inleiding Een aantal inheemse Europese runderrassen wordt met uitsterven bedreigd. Het door de EU gefinancierde project EURECA (Towards (self)sustainability

Nadere informatie

Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander. Jack J. Windig CGN Livestock Research

Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander. Jack J. Windig CGN Livestock Research Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander Jack J. Windig CGN Livestock Research CGN en Livestock research (Lelystad) Onderdeel Wageningen UR Livestock Research voorheen

Nadere informatie

Bijzondere dieren. Pagina 1 van 8

Bijzondere dieren. Pagina 1 van 8 Bijzondere dieren Koeien, paarden, varkens, schapen, geiten, kippen en konijnen Van elke diersoort hebben wij bijzondere rassen, die speciale verzorging vragen. Groot of klein, voor ons zijn ze allemaal

Nadere informatie

Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 33/2002 Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen

Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 33/2002 Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25-11-2002 C(2002) 4281 Betreft : Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 33/2002 Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen Excellentie, Overeenkomstig

Nadere informatie

Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap

Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap Jack Windig, Centrum voor Genetische Bronnen van Wageningen UR Het Limburgse Mergelland

Nadere informatie

ZELDZAME NEDERLANDSE LANDBOUWHUISDIEREN IN DE ETALAGE. Stichting Zeldzame Huisdierrassen

ZELDZAME NEDERLANDSE LANDBOUWHUISDIEREN IN DE ETALAGE. Stichting Zeldzame Huisdierrassen ZELDZAME NEDERLANDSE LANDBOUWHUISDIEREN IN DE ETALAGE Stichting Zeldzame Huisdierrassen 3 ZELDZAME NEDERLANDSE LANDBOUWHUISDIEREN IN DE ETALAGE Stichting Zeldzame Huisdierrassen 2 3 Welkom in de wereld

Nadere informatie

Nationaal plan voor het in situ behoud en de stimulering van het gebruik van ons Nederlands levend cultureel erfgoed

Nationaal plan voor het in situ behoud en de stimulering van het gebruik van ons Nederlands levend cultureel erfgoed Nationaal plan voor het in situ behoud en de stimulering van het gebruik van ons Nederlands levend cultureel erfgoed Ambitie Zonder agrobiodiversiteit geen voedselzekerheid. Onder dit motto hebben drie

Nadere informatie

Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen LNV

Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen LNV Subsidieregeling zeldzame landbouwhuisdierrassen LNV «Landbouwwet, Kaderwet LNVsubsidies» 6 juli 1998/Nr. J. 983193 Directie Juridische Zaken De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Gelet op

Nadere informatie

Protocol DNA onderzoek ras identificatie rund Datum: 5 november 2018

Protocol DNA onderzoek ras identificatie rund Datum: 5 november 2018 Protocol DNA onderzoek ras identificatie rund Datum: 5 november 2018 Betrokken partijen - Veehouder; - Rasorganisaties: vereniging voor de fokkerij van het Fries-Hollands ras, stichting Roodbont Fries

Nadere informatie

Genetische diversiteit van lokale rassen:

Genetische diversiteit van lokale rassen: Genetische diversiteit van lokale rassen: Hoe genomische tools een oplossing bieden en nieuwe inzichten brengen Wim Gorssen en Roel Meyermans KU Leuven Genetische diversiteit 2 Waarom genetische diversiteit?

Nadere informatie

Basisprincipes fokkerij en inteelt

Basisprincipes fokkerij en inteelt Basisprincipes fokkerij en inteelt Krista A. Engelsma Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) Introductie Fokkerij ras Dieren met bepaalde eigenschappen Genetische vooruitgang Selectie Open/gesloten

Nadere informatie

Diversiteit in peulvruchten

Diversiteit in peulvruchten Diversiteit in peulvruchten vanuit genenbank perspectief Noor Bas, Amerongen, 25 juni 2016 Diversiteit in peulvruchten Ontstaan van de gewassen Bewaren van diversiteit door genenbanken Belang diversiteit

Nadere informatie

Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse konijnenrassen

Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse konijnenrassen Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse konijnenrassen 30 mei 2014 te Arnhem Rita Hoving, Agnes de Wit, Kees Zuidberg, en Henk Sulkers Agenda van vanochtend Koffie/thee Welkom op Stadsboerderij

Nadere informatie

Gegevensverzameling paringen en kuikens die afwijken van de standaard

Gegevensverzameling paringen en kuikens die afwijken van de standaard Gegevensverzameling paringen en kuikens die afwijken van de standaard Richard Crooijmans en Rita Hoving richard.crooijmans@wur.nl, rita.hoving@wur.nl Barneveld, 12 januari 2019 Kippen en erfelijk materiaal

Nadere informatie

7de Vlaamse Fokkerijdag 18/11/2015. Genomisch onderzoek ter ondersteuning van het ras

7de Vlaamse Fokkerijdag 18/11/2015. Genomisch onderzoek ter ondersteuning van het ras 7de Vlaamse Fokkerijdag KEMPISCHE RUND Genomisch onderzoek ter ondersteuning van het ras L. François, S. Janssens, F. G. Colinet, N. Gengler, I. Hulsegge, J. J. Windig, N. Buys Werkwijze 1. Inleiding 2.

Nadere informatie

ERKENNING EN ONTWIKKELING VAN HET BRANDRODE RUND. Jan van Lieshout. 3 december 2010 Lelystad

ERKENNING EN ONTWIKKELING VAN HET BRANDRODE RUND. Jan van Lieshout. 3 december 2010 Lelystad ERKENNING EN ONTWIKKELING VAN HET BRANDRODE RUND Jan van Lieshout 3 december 2010 Lelystad Wat is een ras? Een ras is een groep dieren die zich van andere diergroepen onderscheidt in exterieur en productie-eigenschappen.

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie

Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie Door: Myrthe Maurice Van Eijndhoven Centrum voor Genetische Bronnen Nederland Animal Breeding and Genetische diversiteit in de Nederlandse

Nadere informatie

Fries Levend Erfgoed. Werken aan verscheidenheid

Fries Levend Erfgoed. Werken aan verscheidenheid Fries Levend Erfgoed Werken aan verscheidenheid I FUNCTIES - Verzamelen - Behouden - Beschrijven/documenteren - Gebruik - Voorlichting/educatie Verzamelen: De Friese en met Fryslân verwante landbouwgewassen

Nadere informatie

Schaap met de 6 poten (Veelzijdig op weg naar 2025)

Schaap met de 6 poten (Veelzijdig op weg naar 2025) 1 De Schapenhouderij in 2018 798.833 schapen in Nederland (CBS 2017) 8.525 professionele schapenhouders (18% heeft een opvolger) 18.000 kleinschalige schapenhouders (gemiddeld 11 schapen) Rendement onder

Nadere informatie

Genenbanken: Cool en Kool

Genenbanken: Cool en Kool Genenbanken: Cool en Kool Saet&Cruyt museum 4 april 2009 Noor Bas Curator collectie koolgewassen CGN Inhoud presentatie Genenbanken: waarom en hoe wordt agrobiodiversiteit bewaard korte impressie CGN Kool:

Nadere informatie

Toekomst voor zeldzame Nederlandse Landbouwhuisdierrassen Stimulans voor het behoud van levend erfgoed

Toekomst voor zeldzame Nederlandse Landbouwhuisdierrassen Stimulans voor het behoud van levend erfgoed Toekomst voor zeldzame Nederlandse Landbouwhuisdierrassen Stimulans voor het behoud van levend erfgoed Ad Boks Hinke Fiona Cnossen Sipke Joost Hiemstra Lucia Kaal Geesje Kuit Lelystad, 25 maart 2005 Colofon

Nadere informatie

Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse schapen- en geitenrassen in de genenbank (2001-2012)

Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse schapen- en geitenrassen in de genenbank (2001-2012) Winning en opslag van sperma van zeldzame Nederlandse schapen- en geitenrassen in de genenbank (2001-2012) Rita Hoving, Henk Sulkers, Kees Zuidberg, Ina Hulsegge, Henri Woelders, Agnes de Wit en Sipke

Nadere informatie

Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie!

Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie! Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie! Rita Hoving, Sipke Joost Hiemstra, Kor Oldenbroek, CGN 13 september 2014 Arnhem Outline van ons verhaal Waarom Nederlands Landvarken

Nadere informatie

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Jack J. Windig CGN Agrobiodiversiteit Oude rassen Waard om te bewaren Mooi Cultureel Erfgoed Herbergen unieke genetische eigenschappen Ook in: Conventie

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. 800013-1-617b Schapen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 32 tot en met 48.

Nadere informatie

De kwaliteiten van de traditionele Nederlandse runder- en schapenrassen en de daarbij behorende gebruiksdoelen

De kwaliteiten van de traditionele Nederlandse runder- en schapenrassen en de daarbij behorende gebruiksdoelen De kwaliteiten van de traditionele Nederlandse runder- en schapenrassen en de daarbij behorende gebruiksdoelen Projectnummer 29 Tineke Abma Johan Atema Runderweg 6, 8219 PK Lelystad tel. 06-4615 0594 e-mail:

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. 800013-1-617b Schapen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 32 tot en met 48.

Nadere informatie

Fokkerijkansen voor de geit

Fokkerijkansen voor de geit Fokkerijkansen voor de geit Kor Oldenbroek Symposium duurzame toekomst geitenrassen 12 november 2016, Putten Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) CV Kor Oldenbroek IVO in Zeist/ASG Lelystad

Nadere informatie

Populatiegenetische analyse van de geitenrassen

Populatiegenetische analyse van de geitenrassen Populatiegenetische analyse van de geitenrassen Jack Windig, Rita Hoving, Kor Oldenbroek, Jessica Tetteroo CGN, Livestock research- ABGC Beiden onderdeel Wageningen UR Livestock Research - ABGC Veeteeltkundig

Nadere informatie

Fokbeleid en genetische diversiteit bij de. Nederlandse Landgeit

Fokbeleid en genetische diversiteit bij de. Nederlandse Landgeit Fokbeleid en genetische diversiteit bij de Nederlandse Landgeit Inhoud presentatie Introductie Management van genetische diversiteit Online stamboek-en dieradministratie Conclusie Introductie De Nederlandse

Nadere informatie

Ras- en bronvermelding foto s voorpagina vlnr. 1. Nederlands Landvarken. Gert van der Gaag, TOPIGS. 2. Kuiken legras (Lohmann Selected Leghorn),

Ras- en bronvermelding foto s voorpagina vlnr. 1. Nederlands Landvarken. Gert van der Gaag, TOPIGS. 2. Kuiken legras (Lohmann Selected Leghorn), Ras- en bronvermelding foto s voorpagina vlnr. 1. Nederlands Landvarken. Gert van der Gaag, TOPIGS. 2. Kuiken legras (Lohmann Selected Leghorn), 2010. Rita Hoving, CGN. 3. Nederlandse Landgeit. Johannes

Nadere informatie

Diversiteit in peulvruchten

Diversiteit in peulvruchten Diversiteit in peulvruchten Op je bord en in de vriezer Noor Bas, Arnhem, 25 september 2016 Soorten peulvruchten Droge bonen (bruine, witte, borlotti/ kievits, cannellini, flageolet, lima,...) Lupine

Nadere informatie

Inteeltbeheersing bij rashonden

Inteeltbeheersing bij rashonden Inteeltbeheersing bij rashonden Jack J. Windig CGN CGN en Livestock research (Lelystad) Onderdeel Wageningen UR Livestock Research voorheen ASG, ID-Lelystad, ID- DLO CGN = Centrum Genetische bronnen Nederland

Nadere informatie

Genomic revolution : betekenis voor

Genomic revolution : betekenis voor Genomic revolution : betekenis voor karakterisering, behoud en fokkerij van zeldzame rassen? Jack Windig Centre of Genetic Resources, The Netherlands (CGN) Genomic revolution Genoom Het hele DNA Alle chromosomen

Nadere informatie

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5 Meander Samenvatting groep 5 Thema 4 Platteland Samenvatting Landbouw Bijna alles wat je eet, komt van de landbouw. De akkerbouwer verbouwt bijvoorbeeld aardappelen, tarwe of mais. Hij strooit eerst mest

Nadere informatie

In 2050 leven we naar verwachting met

In 2050 leven we naar verwachting met 4 Wie wat bewaart Tijdens de mond-enklauw zeer crisis belandden miljoenen koeien in Engeland op de brandstapel. In 2050 leven we naar verwachting met 9 miljard mensen op de wereld. Dat wil zeggen: als

Nadere informatie

Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes. Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR

Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes. Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR Animal Breeding & Genomics Onderdeel Wageningen UR Onderzoek fokkerij o.a.

Nadere informatie

Kengetallen E-25 Fokwaarde Ureum

Kengetallen E-25 Fokwaarde Ureum Kengetallen E-2 Fokwaarde Ureum Inleiding Op 1 januari 2006 is het nieuwe mestbeleid van start gegaan met strengere normen. Dit nieuwe beleid was nodig omdat het Europees hof het oude (Minas)beleid onvoldoende

Nadere informatie

Kengetallen E-25 Fokwaarde Ureum

Kengetallen E-25 Fokwaarde Ureum Kengetallen E-25 Fokwaarde Ureum Inleiding Op 1 januari 2006 is het nieuwe mestbeleid van start gegaan met strengere normen. Dit nieuwe beleid was nodig omdat het Europees hof het oude (Minas)beleid onvoldoende

Nadere informatie

SZH voor levend erfgoed

SZH voor levend erfgoed SZH voor levend erfgoed Populatiemanagement Infoavond Drentsche Patrijshonden Woudenberg 19 november 2013 Een korte introductie Kor Oldenbroek Myrthe Maurice Van Eijndhoven Wat kunt u vandaag verwachten:

Nadere informatie

Themadag. Fokkerij en inteeltbeheersing bij schapen en geiten. 12 december Lelystad

Themadag. Fokkerij en inteeltbeheersing bij schapen en geiten. 12 december Lelystad Themadag Fokkerij en inteeltbeheersing bij schapen en geiten 12 december 2008 Lelystad Platform voor de kleinschalige schapen- en geitenhouders 2 Fokkerij en inteeltbeheersing bij schapen en geiten 12

Nadere informatie

PERSBERICHT. Bokrijkdag 13 juli 2014 BOERDERIJDIEREN IN ACTIE IN BOKRIJK

PERSBERICHT. Bokrijkdag 13 juli 2014 BOERDERIJDIEREN IN ACTIE IN BOKRIJK = = PERSBERICHT Bokrijkdag 13 juli 2014 BOERDERIJDIEREN IN ACTIE IN BOKRIJK = De zomer is ook in Bokrijk weer van start gegaan. Bovenop het uitgebreide zomeraanbod kan je je elke zondag van de vakantie

Nadere informatie

BOERDERIJDIEREN. Bestaan ze straks alleen nog maar in onze herinnering?

BOERDERIJDIEREN. Bestaan ze straks alleen nog maar in onze herinnering? 12-21 september Boerderijdieren De boerderij is in de verdrukking. Steeds meer boerderijen verdwijnen, ze worden woonhuis of moeten het veld ruimen voor Vinex-locaties. De boerderijen zijn bepalend voor

Nadere informatie

WOt. werkdocumenten 53.3. Indicatoren voor Convention on Biodiversity 2010. Biodiversiteit Nederlandse landbouwhuisdieren en gewassen

WOt. werkdocumenten 53.3. Indicatoren voor Convention on Biodiversity 2010. Biodiversiteit Nederlandse landbouwhuisdieren en gewassen 53.3 Indicatoren voor Convention on Biodiversity 2010 Biodiversiteit Nederlandse landbouwhuisdieren en gewassen J.J. Windig M.G.P. van Veller S.J. Hiemstra werkdocumenten WOt Wettelijke Onderzoekstaken

Nadere informatie

Inteelt in de VSS. Erik Schuiling, 28 januari 2011

Inteelt in de VSS. Erik Schuiling, 28 januari 2011 Inteelt in de VSS Erik Schuiling, 28 januari 2011 1. De VSS en de rassen 2. Soort en ras 3. Wat is inteelt 4. Effecten van inteelt 5. Inteelt voorkomen 6. Slot 1 1. Vereniging Speciale Schapenrassen 50

Nadere informatie

CGN, de Nederlandse genenbank

CGN, de Nederlandse genenbank CGN, de Nederlandse genenbank met o.a. granen 20170526, Roel Hoekstra Biodiversiteit begin van de biodiversiteit: evolutie geleidelijk of met schokken begin van agro-biodiversiteit: domesticatie boeren

Nadere informatie

Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Jaarverslag 2015 Stichting Zeldzame Huisdierrassen en Projectbureau Behoud Nederlands Levend Erfgoed

Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Jaarverslag 2015 Stichting Zeldzame Huisdierrassen en Projectbureau Behoud Nederlands Levend Erfgoed Stichting Zeldzame Huisdierrassen Jaarverslag 2015 Stichting Zeldzame Huisdierrassen en Projectbureau Behoud Nederlands Levend Erfgoed Maart 2016 Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) Postadres: Runderweg

Nadere informatie

Slash. Slash in de klas. Zelf activiteiten ontwikkelen

Slash. Slash in de klas. Zelf activiteiten ontwikkelen Programma Slash Slash Slash in de klas Een robot in de klas, dat is iets nieuws. Als je nog nooit met een robot gewerkt hebt is het lastig om te bepalen hoe je hem wilt gebruiken en programmeren. Daarom

Nadere informatie

Programma themadag: Hoe uniek is een ras?

Programma themadag: Hoe uniek is een ras? Programma themadag: Hoe uniek is een ras? Locatie: Edelhertweg 15, Lelystad Datum: 3 december 2010, van 9.30 16.00 uur Ochtendprogramma Voorzitter: Kor Oldenbroek (CGN, Wageningen UR) 9:30 Ontvangst met

Nadere informatie

LEVEN VAN DE KOE. In deze lessen gaan we aan het werk met wat koeien allemaal voor ons doen!

LEVEN VAN DE KOE. In deze lessen gaan we aan het werk met wat koeien allemaal voor ons doen! LEVEN VAN DE KOE Soms lijken dingen heel vanzelfsprekend. Zo zijn we gewend dat we in de supermarkt al ons voedsel kunnen vinden. En dat wij dat er elke dag kunnen kopen. Achter de producten in een supermarkt

Nadere informatie

K i n d e r b o e r d e r i j. Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken.

K i n d e r b o e r d e r i j. Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken. K i n d e r b o e r d e r i j Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken. Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen?

Nadere informatie

Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit

Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit Jack Windig, Jan Langeveld, Lucien van eulen, Rita Hoving Oene, 8 november 2014, Ledenvergadering Landelijke Fokgroep Toggenburger CGN, Livestock

Nadere informatie

Fokken, wat is dat? Kor Oldenbroek. Wageningen UR. Netwerk gezelschapsdieren en DIGO, 10 maart Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN)

Fokken, wat is dat? Kor Oldenbroek. Wageningen UR. Netwerk gezelschapsdieren en DIGO, 10 maart Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) Fokken, wat is dat? Kor Oldenbroek Wageningen UR Netwerk gezelschapsdieren en DIGO, 10 maart 2016 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) CV Kor Oldenbroek IVO in Zeist/ASG Lelystad Populatie

Nadere informatie

Ik zie door de bomen het bos niet meer

Ik zie door de bomen het bos niet meer Ik zie door de bomen het bos niet meer Structuur St de Oerakker en verbanden met andere agroorganisaties Chris Kik, 29 november 2017 Introductie vaak gehoorde verzuchting op bijeenkomsten: St de Oerakker,

Nadere informatie

Behoud van genetische diversiteit

Behoud van genetische diversiteit Behoud van genetische diversiteit De rol van het Centre for Genetic Resources, the Netherlands CGN zorgt voor behoud en duurzaam gebruik van genetische diversiteit 'Genetic resources' means material of

Nadere informatie

SZH voor levend erfgoed

SZH voor levend erfgoed SZH voor levend erfgoed Verwantschap Kor Oldenbroek en Myrthe Maurice Informatieochtend Drentsche Patrijshonden Woudenberg 15 februari 2014 Programma Wat kunt u vanmorgen verwachten: - Wat is verwantschap?

Nadere informatie

Duurzame kaas: effecten op gezondheid, smaak en welzijn. Claire Vos Landschapsnetwerk Brummen Gastmedewerker Wageningen Environmental Research

Duurzame kaas: effecten op gezondheid, smaak en welzijn. Claire Vos Landschapsnetwerk Brummen Gastmedewerker Wageningen Environmental Research Duurzame kaas: effecten op gezondheid, smaak en welzijn Claire Vos Landschapsnetwerk Brummen Gastmedewerker Wageningen Environmental Research Aanleiding Literatuurstudie voor Kaasfabriek de Graafstroom

Nadere informatie

(agro)biodiversiteit voedsel diversiteit. Dag van de genetische diversiteit Rhenen Peter Brul

(agro)biodiversiteit voedsel diversiteit. Dag van de genetische diversiteit Rhenen Peter Brul (agro)biodiversiteit voedsel diversiteit Dag van de genetische diversiteit Rhenen Peter Brul De Ark van Smaak The biodiversity of our food is in danger. Since the 1990s, 75% of crop varieties have been

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Lespakket Boerderij van de Toekomst. Dymfy Rademakers, F r i e s e M i l i e u F e d e r a t i e

Docentenhandleiding. Lespakket Boerderij van de Toekomst. Dymfy Rademakers, F r i e s e M i l i e u F e d e r a t i e Docentenhandleiding Dymfy Rademakers, 2016 Lespakket Boerderij van de Toekomst F r i e s e M i l i e u F e d e r a t i e A g o r a 6, 8 9 3 4 C J L e e u w a r d e n i n f o @ f r i e s e m i l i e u f

Nadere informatie

St. Zeldzame Huisdierrassen

St. Zeldzame Huisdierrassen St. Zeldzame Huisdierrassen Statutaire vestigingsplaats te Groningen St. Zeldzame Huisdierrassen, Groningen Voorwoord De SZH is opgericht in 1976 om de variatie onder de landbouwhuisdieren in Nederland

Nadere informatie

Schapen. Cindy Postma ; ; ; CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/26097

Schapen. Cindy Postma ; ; ; CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/26097 Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Cindy Postma ; ; ; 19 February 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/26097 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Persbericht. Boeiende inspiratiedag Maak Nederland zeldzaam mooi!

Persbericht. Boeiende inspiratiedag Maak Nederland zeldzaam mooi! Persbericht Boeiende inspiratiedag Maak Nederland zeldzaam mooi! Een goed verhaal, daar draait het om, en dat hebben we! De verbinding tussen behoud van zeldzame rassen met landschap, cultuur, natuur en

Nadere informatie

Vanop de Belgische wei, tot bij u.

Vanop de Belgische wei, tot bij u. Vanop de Belgische wei, tot bij u. Ontdek binnenin hoe divers Belgisch rundvlees kan zijn. fiches Inl. Gekweekt met zorg. Bereid met smaak. Wil je genieten van lekker, kwalitatief rundvlees? Kijk dan naar

Nadere informatie

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inteelt in kleine populaties Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inhoud Inteelt Populatiegrootte Fokbeleid Wat is inteelt? Inteelt: paren van verwanten samenbrengen van genetisch identiek materiaal

Nadere informatie

CIRCULAIRE Gewijz. 10/4/2008 Gewijz. 17/12/2008 Gewijz. 19/01/2010

CIRCULAIRE Gewijz. 10/4/2008 Gewijz. 17/12/2008 Gewijz. 19/01/2010 CIRCULAIRE Gewijz. 10/4/2008 Gewijz. 17/12/2008 Gewijz. 19/01/2010 EIEREN VLEES VEE nummer : 18/2008 datum : 10 maart 2008 onderwerp bijlagen : Voorwaarden bij de uitvoer van fokdieren van zuiver ras :

Nadere informatie

Erfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek. Centrum voor Genetische Bronnen (WUR)

Erfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek. Centrum voor Genetische Bronnen (WUR) Erfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen (WUR) SG Fairfok, Van Hall, Leeuwarden 11 maart 2015 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland

Nadere informatie

FRIESE RASSEN EN GEWASSEN EN RUIMTELIJKE KWALITEIT

FRIESE RASSEN EN GEWASSEN EN RUIMTELIJKE KWALITEIT FRIES LEVEND ERFGOED Werken aan verscheidenheid FRIESE RASSEN EN GEWASSEN EN RUIMTELIJKE KWALITEIT www.frieserassenengewassen.nl info@frieserassenengewassen.nl Platformreeks nummer 5, december 2017 Samenstelling

Nadere informatie

Hoe uniek zijn onze pluimveerassen?

Hoe uniek zijn onze pluimveerassen? Hoe uniek zijn onze pluimveerassen? Wilde hoenderrassen Bankiva, de enige voorouder van onze hoenderrassen? Onderverdeeld naar: Tonking Bankiva Burma Bankiva Indiase Bankiva Java Bankiva Cochin China Bankiva

Nadere informatie

LEVEN VAN DE KOE DOCENTENHANDLEIDING

LEVEN VAN DE KOE DOCENTENHANDLEIDING DOCENTENHANDLEIDING In een supermarkt zijn van allerlei voedingsmiddelen te koop, zoals cola, appels, eieren, maar ook allerlei melkproducten. Denk daarbij aan: melk, yoghurt of kaas. Niet altijd is de

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel PGD Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. 1 B 2 B 3 maximumscore 1 de (cel)kern / de chromosomen / de genen / DNA 4 C 5 maximumscore 1 Uit de uitleg

Nadere informatie

Landenrapport Nederland over Dierlijke Genetische Bronnen. Een strategisch beleidsdocument

Landenrapport Nederland over Dierlijke Genetische Bronnen. Een strategisch beleidsdocument Landenrapport Nederland over Dierlijke Genetische Bronnen Een strategisch beleidsdocument Landenrapport Nederland over Dierlijke Genetische Bronnen Een strategisch beleidsdocument Inhoud Voorwoord 5 Samenvatting

Nadere informatie

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): -

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - Auteur: Horneman Betreft: Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - N o t i t i e Sinds begin 2006 worden resultaten van lactosebepalingen

Nadere informatie

Het fokken in kleine populaties

Het fokken in kleine populaties Het fokken in kleine populaties Kor Oldenbroek Samenwerkingsverband Exmoorpony, Zonnemaire, 20 april 2017 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) Inhoud van de lezing Introductie Wat is erfelijkheid

Nadere informatie

LANDLEVEN IN HET OPENLUCHTMUSEUM ARNHEM

LANDLEVEN IN HET OPENLUCHTMUSEUM ARNHEM LANDLEVEN IN HET OPENLUCHTMUSEUM ARNHEM Tekst en foto s: Ger Brouwer (NL) Het tijdschrift Landleven houdt elke jaar in september 3 dagen een grote manifestatie met veel exposanten, van meubels, kleding,

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/6)

METHODEN EN THEMA S (1/6) METHODEN EN THEMA S (1/6) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Januari DaVinci Zomer Onderbouw 35 Januari DaVinci Herfst Onderbouw 35 Januari DaVinci Winter Onderbouw 35 Januari Middenbouw DaVinci

Nadere informatie

Basis = Melkdoel zwart, Melkdoel rood, Dubbeldoel of Belgisch witblauw

Basis = Melkdoel zwart, Melkdoel rood, Dubbeldoel of Belgisch witblauw Genetische trends van koeien in Nederland Datum: 16-08-2016 Algemene toelichting op de genetische trends van koeien: Er worden alleen gemiddelde fokwaarden getoond als het aantal waarnemingen per jaar

Nadere informatie

over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt.

over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt. over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt. Een koe kan uitstekend ruiken. Als het voer een beetje stinkt, laat zij het liggen. Wat

Nadere informatie

Inhoud. Landschapsbegrazing. Optimalisatie van landschapsbeheer met schapen: Schapen en herder. 3 factoren: Vegetatie. Dieren.

Inhoud. Landschapsbegrazing. Optimalisatie van landschapsbeheer met schapen: Schapen en herder. 3 factoren: Vegetatie. Dieren. Optimalisatie van landschapsbeheer met schapen: Schapen en herder Bert Driessen Katholieke Hogeschool Kempen bert.driessen@khk.be Inhoud Schapen Functie Begrazingsfactoren De herder Begrazingsbegrippen

Nadere informatie

Herintroductie en exploitatie van oude Zeeuwse landbouwrassen. ArndJan van Wijk

Herintroductie en exploitatie van oude Zeeuwse landbouwrassen. ArndJan van Wijk Herintroductie en exploitatie van oude Zeeuwse landbouwrassen ArndJan van Wijk Stichting Op Goede Gronden Doelstelling In standhouden traditionele Zeeuwse landbouw Oude landbouwrassen Paarden tractie Oude

Nadere informatie