Pivotal Response Treatment

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pivotal Response Treatment"

Transcriptie

1 Pivotal Response Treatment Congres Rino April 2014 Sabien van Lommel Centrum Autisme Rivierduinen Voorburg 4/24/2014

2 Pivotal Response Treatment Gericht op Pivotal Areas = kerngebieden Een gedragstherapeutische behandeling voor kinderen met een autismespectrumstoornis en/of ernstige communicatieachterstand Uitgevoerd in de dagelijkse leefomgeving Ouder educatie model (bij jonge kinderen) Wetenschappelijk onderbouwd door ruim 30 jaar experimentele studies In de V.S. erkend als kwalitatief hoogstaand model (National Research Council, 2001) 2

3 Kerngebieden Motivatie tot interactie Sociaal initiatief nemen Focus op meerdere kenmerken Zelf-management 3

4 Initiatief in contact Functioneel contact: vragen om voorwerpen/ activiteiten/ hulp; protesteren. Sociaal contact (= sociaal initiatief): iets laten zien/ geven; joint attention; plezier delen; informatieve vraag stellen; opmerking maken = voorspellend voor de ontwikkeling van expressieve- en receptieve taal 4

5 3 Multiple Cues Je kunnen richten op meerdere kenmerken Voorbeeld: Bal / Auto (1 cue) Rode Bal / Gele Auto (2) Rode Kleine Bal / Gele Grote Auto (3) 5

6 4 Zelf management Meer bewust worden van eigen gewenst gedrag Minder afhankelijk van bevestiging door anderen. Door: stimuleren probleembewustzijn en stimuleren van zelfbeoordeling 6

7 Natuurlijke leermomenten Omdat kinderen met ASS weinig initiatief nemen in contact ontstaan er weinig natuurlijke leermomenten en stagneert de ontwikkeling. Met de PRT zetten we actief leermomenten op, zodat het kind leert de interactie aan te gaan waardoor de hele ontwikkeling gestimuleerd wordt. 7

8 ABC van leermoment A: 1 Interesse van het kind volgen 2 Aandacht vangen 3 Korte, duidelijke instructies geven(prompt) B: Motivatie tot interactie C: 4 Consequent belonen 5 Direct en natuurlijk belonen 6 Belonen van goede pogingen 8

9 1: Interesse van kind volgen Om de motivatie tot contact te vergroten, gebruiken we de motivatie van het kind voor andere dingen. Breng in kaart welke dingen voor dit kind motiverend zijn: spel, activiteiten, eten, personen, obsessies. Kijk precies en elk moment opnieuw naar de interesse van het kind. 9

10 2: Aandacht vangen Weet wat een kind motiveert Minder helpen, wachten Controle delen In zicht, buiten bereik Onderbreken Opdelen Onverwachte, gekke dingen doen Keuzes geven Interactie verlengen 10

11 3: Helder leermoment Zorg dat het kind weet wat er van hem verwacht wordt, door een duidelijke situatie te creëren en voldoende hulp te bieden (juiste prompt niveau). Vermijd ruis (auditief en visueel). 11

12 Leermoment voorbeeld A B C Aandacht vangen Kind reageert Beloning Trainer heeft de bal Mag ik de bal? De trainer geeft het kind de bal 12

13 Prompt niveaus A B C Doel = spontane initiatieven in contact te vermeerderen door afbouwende hulp (prompt). VP = Voorzegprompt springen? WP = Wachtprompt -.. OP = Open vraag prompt Wat wil je? En nu? 13

14 OP = Open-vraag prompt A B C A = wat wil je? B = Ik wil koek C = ouder geeft de koek Voorbeelden: Hoe kan je dat vragen? En nu? Zeg het maar 14 Let op, eerst in beeld komen, dan OP

15 Belonen A B C 4: Beloon consequent 5: Zorg voor een directe en natuurlijke beloning. 6: Beloon goede pogingen. 15

16 7: Afwisselende taken Zorg voor een juiste balans (5:1) tussen bekende en onbekende taken (maintenance & acquisition tasks) 16

17 Doelgedrag concretiseren B: Doelgedrag kind Beschrijf kernvaardigheid specifiek voor dit kind op dit moment. Wat vind je een goeie poging? Dataverzameling: scoor regelmatig met welk hulpniveau (prompt) de client het doelgedrag laat zien. 17

18 Trainingsopbouw Communicatieve intentie Na 50 spontane woorden: 2 wrds-zinnetjes Vragen om een voorwerp/ actie (Mag ik?) Hulp vragen Grenzen aangeven (Nee, niet doen) WWW-vragen stellen (Wat is dat? Waar?) Doorvragen in een gesprek (info en gevoel) Opmerkingen maken Gesprekje beginnen/ nieuw onderwerp starten 18

19 Aanleren WWW vragen stellen Leermomenten creëren zodat het kind gemotiveerd raakt om informatie te vragen. Wat is dat? - puzzelstukjes omdraaien Waar? Wie? Van wie? - verstoppen van iets motiverends - foto s omdraaien - schoenen laten zien 19

20 WWW-vragen bij pubers Stellen soms weinig informatieve vragen Lopen vast op school/ stage/ werk Leermomenten creëren zodat het kind gemotiveerd raakt om informatie te vragen: - dingen onduidelijk laten - overgangsmomenten niet structureren 20

21 Doorvragen Doel: stellen van een vraag naar aanleiding van wat 21 de ander gezegd heeft (informatief of belevingsgericht) Voorbeeld:. Ik ben naar de film geweest - Welke film?. Ben X. - Hoe vond je hem? Hulpmiddel: spiekbriefje; zelf-management; videomodelling.

22 Meer informatie: Boek: Pivotal Response Treatment, focus op motivatie en communciatie (uitgeverij Pica) Reader vroegbehandeling: bestellen a 10,- via cursussen@centrumautisme.nl Cursus PRT voor hulpverleners start 16 sept Heel veel dank aan de ouders en kinderen voor de toestemming de filmpjes te laten zien. Dank aan M. Wijnands voor de tekeningen 22

Pivotal Response Treatment. SCHOOLJAAR: Anita Bieleman Silke Polman

Pivotal Response Treatment. SCHOOLJAAR: Anita Bieleman Silke Polman Pivotal Response Treatment SCHOOLJAAR: 2011-2012 Anita Bieleman Silke Polman De beperkte motivatie tot interactie bij mensen met autisme is van grote invloed op hun verdere ontwikkeling. Het is het kernprobleem

Nadere informatie

Introductie Pivotal Response Treatment

Introductie Pivotal Response Treatment Introductie Pivotal Response Treatment Gedragstherapeutische behandeling gericht op motivatie en communicatie bij kinderen met een autisme spectrum stoornis Symposium Infantpsychiatrie 28 juni 2016 Iris

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam

Pivotal Response Treatment (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam Agenda Doel lezing: korte algemene kennismaking Algemene ideeën behandeling Ontstaan en inbedding PRT Wat is PRT Technieken

Nadere informatie

Focus op motivatie en communicatie

Focus op motivatie en communicatie Focus op motivatie en communicatie P I V O T A L R E S P O N S E T R E A T M E N T V O O R J O N G E K I N D E R E N M E T E E N A U T I S M E S P E C T R U M S T O O R N I S Autisme Moeite met sociale

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)

Nadere informatie

Vroegstimulering ASS

Vroegstimulering ASS Vroegstimulering bij jonge kinderen met ASS Programma Vroegstimulering ASS Kwetsbare ontwikkelingsgebieden Specifiek uitgelicht: Joint attention Belang van vroegstimulering Vroegstimuleringsprogramma s

Nadere informatie

oudertraining contact & communicatie

oudertraining contact & communicatie oudertraining contact & communicatie gebaseerd op de Pivotal Respons Treatment (PRT) methode een aanbod van de Polikliniek in Doorwerth en de Polikliniek in Amsterdam februari 2013 centrum voor autisme

Nadere informatie

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR Zat Ge En Gedg Zaterdag 5 oktober 2019 Zaterdag 4 april 2020 Zaterdag 3 oktober 2020 Inleiding in ABA Dinsdag 21 januari 2020 Leren Communiceren Dinsdag 18 februari 2020 Gestructureerd Leren en Motivatiegericht

Nadere informatie

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen VVL Congres, Berchem, 14 maart 2014 Pervasieve

Nadere informatie

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I ABA Workshops K A L E N D E R 2 0 1 6-2 0 1 7 Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis 10:00-14:00 uur Zaterdag 24 september 2016 & zaterdag 7 oktober 2017 2 0 1 1 Workshop 1 Za. 24 September

Nadere informatie

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN Sara Van der Paelt Onderzoeksgroep ontwikkelingsstoornissen Universiteit Gent

Nadere informatie

ABA bij autisme Basisworkshop. Samen leren van alledaagse activiteiten. Praktisch. Inhoud workshop

ABA bij autisme Basisworkshop. Samen leren van alledaagse activiteiten. Praktisch. Inhoud workshop ABA bij autisme Basisworkshop Samen leren van alledaagse activiteiten Laura Schouten, ABA-Consultant/Pedagoog ABA-Instituut Praktisch - Koffie en theepauzes tussendoor - Lunchpauze rond 12.30/13.00 uur

Nadere informatie

Acties / Werkwoorden

Acties / Werkwoorden Acties / Werkwoorden Voor er gestart kan worden met onderstaand programma, moet het kind aan de volgende voorwaarden voldoen: Het kind kan 50 objecten benoemen en op verzoek selecteren. Het kind kan 10

Nadere informatie

Parallelsessies. Ronde 1 parallelsessies: 10.45 11.45 uur

Parallelsessies. Ronde 1 parallelsessies: 10.45 11.45 uur Parallelsessies Er zijn drie rondes met parallelsessies. U kunt vooraf inschrijven (via het online registratieformulier) voor drie sessies (een per ronde), het is dan handig om dit document bij de hand

Nadere informatie

Conflict met CASS voorkomen

Conflict met CASS voorkomen Conflict met CASS voorkomen Deze 4 daagse cursus wordt aangeboden op de volgende data: Cursuscode Locatie Regulier of gericht op CASS & verstandelijke data CACF-R-0914 Doetinchem Regulier 15-09-2014 27-10-2014

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 0

Inhoud. Voorwoord 1 0 Inhoud Voorwoord 1 0 1 Autisme in de dagelijkse praktijk 1 3 Inleiding 1 3 Op weg naar een diagnose 1 4 Vroegtijdige onderkenning 1 6 Hulpverlenende instanties 1 8 Na de diagnose 1 9 Behandeling 2 0 Samenvatting

Nadere informatie

Ouderavond ASS 25 oktober 2018 Workshop Behandelingen bij ASS

Ouderavond ASS 25 oktober 2018 Workshop Behandelingen bij ASS Ouderavond ASS 25 oktober 2018 Workshop Behandelingen bij ASS Sandra Schreuder, kinder- en jeugdpsychiater Patrick de Zeeuw, GZ-psycholoog Als je één persoon met autisme kent, ken je er één. (Probleem)

Nadere informatie

Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING

Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Observatie Beperkingen komen vaak voor bij volgende motorische activiteiten: Transfers Houding Reiken en grijpen Balans Stappen

Nadere informatie

Autisme en de gevolgen Els Ronsse / MDR

Autisme en de gevolgen Els Ronsse /   MDR Autisme en de gevolgen Els Ronsse / www.psysense.be MDR Voorkomen? Voor het hele spectrum komen een aantal studies onafhankelijk van elkaar uit op 60 tot 70 op 10.000 of 1 op ongeveer 150 personen. Af

Nadere informatie

COCP COCP. Workshop. Doel COCP-programma. Wat is daarvoor nodig? Methodische kern COCP. Inhoudelijke kern. Margriet Heim

COCP COCP. Workshop. Doel COCP-programma. Wat is daarvoor nodig? Methodische kern COCP. Inhoudelijke kern. Margriet Heim Workshop COCP Margriet Heim Marjan Veen Frank Velthausz COCP Communicatieve Ontwikkeling niet-sprekende personen en hun Communicatiepartners Succesvolle methoden, 1 Succesvolle methoden, 2 Doel COCP-programma

Nadere informatie

Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson

Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson Ina van Berckelaer-Onnes 13-11-2012 Universiteit Leiden Sally Rogers Geraldine Dawson ESDM Early Start Denver Model for young children with autism

Nadere informatie

UITNODIGING 17 NOVEMBER

UITNODIGING 17 NOVEMBER UITNODIGING 17 NOVEMBER Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak! Wij laten u graag op dinsdag 17 november van 15.00-17.00 uur zien en ervaren wat de werkwijze van ons Behandelcentrum

Nadere informatie

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Autisme DSM IV: Stoornissen die meestal voor het eerst op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in

Nadere informatie

Opdracht 6.3.1: Stageopdracht voorbereiden

Opdracht 6.3.1: Stageopdracht voorbereiden Opdracht 6.3.1: Stageopdracht voorbereiden Opdracht: Zoek een stageplaats voor je stageopdracht en maak afspraken. Stap 1 Voorbereiden Stap 2 Uitvoeren Stap 3 Terugkijken Hulp o Bij welke vereniging en

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA

1-jarige opleiding ABA 1-jarige opleiding ABA Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, die elk 1 weekend beslaan. De kosten voor de gehele opleiding bedragen 1.600,00. Alle workshops bestaan uit:

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur De inzet van robots in de behandeling van autisme Bibi Huskens en Rianne Verschuur In samenwerking met: Emilia Barakova TU/e Jan Gillesen TU/e Tino Lourens TiViPe Met dank aan: Agentschap NL Deelnemende

Nadere informatie

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met

Nadere informatie

Motivatie problemen bij ASS

Motivatie problemen bij ASS Motivatie problemen bij ASS Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning 25 oktober 2018 www.karakter.com 2 Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning GZ-psycholoog, cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA 2015-2016

1-jarige opleiding ABA 2015-2016 1-jarige opleiding ABA 2015-2016 Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, gegeven op zaterdagen. U kunt zich inschrijven voor de gehele opleiding, of voor losse workshops.

Nadere informatie

Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs

Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs VSO De Korenaer Stevensbeek Inhoud: pagina nummer 1) Speciaal Onderwijs 3 a) Visie b) Hoe werkt dit in de praktijk? 2) Beloning-

Nadere informatie

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

Learning together Samen leren / communiceren

Learning together Samen leren / communiceren Learning together Samen leren / communiceren Anita Bruining Elise van der Kooi Logopedist Zozijn Logopedist Bartiméus Communicatieve ontwikkeling Contact Interactie Invloed Initiatief nemen Wederkerigheid

Nadere informatie

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger!

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger! Grenzen stellen in de hulpverlening Bart De Saeger 10/05/2012 Bart De Saeger Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut Wat zijn voor jullie grenzen in jullie dagelijkse hulpverlening? Wat is grenzen stellen?

Nadere informatie

RAPPORT CARRIEREWAARDEN I

RAPPORT CARRIEREWAARDEN I RAPPORT CARRIEREWAARDEN I Van: B Steerneman Administratienummer: Datum: 31 Aug 2011 Normgroep: Advies de heer Consultant Orga Prepublish 1. Inleiding Carrièrewaarden zijn persoonlijke kenmerken die maken

Nadere informatie

Uw consultant Anke Valent

Uw consultant Anke Valent Samenvatting Meting maart 2013 Uw consultant Anke Valent E: anke.valent@effectory.com T: +31 (0)20 30 50 100 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Uitleg bij de rapportage en actie...3 2. Quickview...7 3. Scores

Nadere informatie

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn Dr. Jemima Bidee Ontbijtsessies CJP/BILL, 2014 12-12-2014 pag. 1 Intro 12-12-2014 pag. 2 Intro Koecomfort: technologie, benadering Individuele

Nadere informatie

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST Motivatie Wat weten we over de rol van motivatie bij kinderen en adolescenten met ADHD, ASS, gedragsproblemen, rekenproblemen en faalangst? CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST motivatie

Nadere informatie

BUDGETGROEP BIZ OOST-VLAANDEREN

BUDGETGROEP BIZ OOST-VLAANDEREN BUDGETGROEP BIZ OOST-VLAANDEREN 1 Budgetgroepen BIZ (BudgetInZicht) Oost-Vlaanderen, een samenwerkingsverband tussen OCMW s, CAW s en verenigingen waar armen het woord nemen, heeft sinds enkele jaren een

Nadere informatie

1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington

1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington 1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington 2. Autisme: Kwalitatieve verschillen op 3 gebieden: taalvaardigheden, sociale vaardigheden en beperkte/

Nadere informatie

Er zijn enkele dingen waar u als ouder al op kunt letten in de uitspraak van uw kind:

Er zijn enkele dingen waar u als ouder al op kunt letten in de uitspraak van uw kind: Er zijn enkele dingen waar u als ouder al op kunt letten in de uitspraak van uw kind: Luister naar wát uw kind zegt en niet naar hóe het gezegd wordt. Als u steeds verbetert wat uw kind zegt, zal het plezier

Nadere informatie

Accelerative Integrated methodiek een doe -methode van elkaar leren

Accelerative Integrated methodiek een doe -methode van elkaar leren AIM staat voor Accelerative Integrated Method. Deze methodiek is in de jaren negentig in Canada ontwikkeld door Wendy Maxwell als antwoord op de neerwaartse spiraal waarin het onderwijs in de Franse taal

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod U bent niet de enige Een op de tien Nederlanders heeft te maken met een persoonlijkheidsstoornis of heeft trekken hiervan. De Riagg Maastricht is gespecialiseerd

Nadere informatie

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Erik van Zon ID 256-250 Datum 11.12.2015. Informantenrapportage over 3-jarigen

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Erik van Zon ID 256-250 Datum 11.12.2015. Informantenrapportage over 3-jarigen SRS-2 Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen HTS Report ID 256-250 Datum 11.12.2015 Informantenrapportage over 3-jarigen Informant: Elise de Bruin Moeder SRS-2 Profielformulier 2 / 6 PROFIELFORMULIER

Nadere informatie

Surf gerust naar > vormingen. Datum Titel Spreker Locatie code. Wat als ik niet meer alles hoor? Caroline Coussens Gijzegem 233

Surf gerust naar   > vormingen. Datum Titel Spreker Locatie code. Wat als ik niet meer alles hoor? Caroline Coussens Gijzegem 233 Sig presenteert Vormingsaanbod breed publiek voorjaar 2018 - Senioren In het voorjaar van 2018 organiseert Sig opnieuw enkele voordrachten voor senioren. Hieronder vindt u het overzicht. Voor elke vorming

Nadere informatie

Beoordelingsformulier (Les) Voorbereiding Naam student: Krijn Cornelisse. Datum:

Beoordelingsformulier (Les) Voorbereiding Naam student: Krijn Cornelisse. Datum: A Beoordelingsformulier (Les) Voorbereiding Naam student: Krijn Cornelisse Naam docent: F.Kok Datum: 5-12-2013 Het Lesplan; de student; Omschrijving Bereidt zich voor op de lessen en zorgt ervoor dat alle

Nadere informatie

NLP Master Practitioner Opleiding. Meesterschap in NLP brengt Leiderschap in Communicatie

NLP Master Practitioner Opleiding. Meesterschap in NLP brengt Leiderschap in Communicatie NLP Master Practitioner Opleiding Meesterschap in NLP brengt Leiderschap in Communicatie Wat een dag, DE goeroe Richard Bandler heeft mijn papiertje getekend, en DE beste docente ever genaamd Tara heeft

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Respecteer de stille periode van kinderen. Geef kinderen die het nodig hebben, meer tijd om een luisteropdracht

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met ASS. Zelfredzaamheidstraining bij ASS

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met ASS. Zelfredzaamheidstraining bij ASS Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met ASS Zelfredzaamheidstraining bij ASS Annemiek Palmen Dr. Leo Kannerhuis Research, Development & Innovation Zelfredzaamheid Alledaagse praktische vaardigheden

Nadere informatie

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB Promotieonderzoek (2007-2012) voor kinderen met ASS en VB Drs. Behavioural Science Institute, Radboud Universiteit Nijmegen Fostering development in young children with autism spectrum disorders and intellectual

Nadere informatie

Zicht op de kracht van je groep

Zicht op de kracht van je groep Zicht op de kracht van je groep Berseba Randstad 21-11-2018 2 1 Teken je eigen groep als mobiel 3 De Ringaanpak Een groepsdynamische benadering voor een veilige klas Door Barry Redeker Uitgeverij Pica

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &

Nadere informatie

Smart Competentiemeting BSO

Smart Competentiemeting BSO Smart Competentiemeting BSO Pedagogisch medewerker Naam: Josà Persoon Email Testcode : jose_p@live.nl : NMZFIC Leeftijd (jaar) : 1990 Geslacht Organisatie Locatie : v : Okidoki : Eikenlaan Datum invoer

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen

Nadere informatie

Op pad met. Michel Munier

Op pad met. Michel Munier Op pad met Michel Munier 1 Wie ben ik? Michel Munier Projectmanager / trainer / coach IPMA Nimo Project- en programmamanagement Invoeren, Ontwikkelen, Realiseren 2 Wat is Gung Ho? (On)vrijwilligers Beschikbaar

Nadere informatie

Nieuwsbrief 2 april 2012

Nieuwsbrief 2 april 2012 Nieuwsbrief 2 april 2012 Hierbij de 2 e nieuwsbrief van Autlook. Ook als bijlage de eerste nieuwsbrief van het Autisme Collectief. Samen met enkele andere kleine zelfstandige zorgaanbieders worden de krachten

Nadere informatie

Doelen ESDM Louis-Henri Periode: februari 2015 mei 2015

Doelen ESDM Louis-Henri Periode: februari 2015 mei 2015 Doelen ESDM Louis-Henri Periode: februari 2015 mei 2015 Communicatie Bevorderen van spontaan gebruik van tweewoordszinnen Doel 1 Tijdens zijn spontaan taalgebruik (dus niet direct geïmiteerd) voor verschillende

Nadere informatie

PERSDOSSIER TOERISME VOOR AUTISME

PERSDOSSIER TOERISME VOOR AUTISME PERSDOSSIER TOERISME VOOR AUTISME Inhoudsopgave Toerisme voor Autisme... 2 Wat doet Toerisme voor Autisme?... 2 Wie kan gebruik maken van deze stappenplannen?... 3 Hoe werkt het?... 3 Wat verstaan we onder

Nadere informatie

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum SRS-2 Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Informantenrapportage over 4- tot 18-jarigen Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING SRS-2 2/7 Inleiding

Nadere informatie

Werken aan resultaat, altijd en overal

Werken aan resultaat, altijd en overal Werken aan resultaat, altijd en overal Congres Over Het Nieuwe Werken Programma HNW Belastingdienst Dr. Y. Boutachekourt 19 november 2013 2 Visie film HNW Belastingdienst 3 Veranderdoelen van de Belastingdienst

Nadere informatie

In contact door ondersteund communiceren

In contact door ondersteund communiceren COCPvg: In contact door ondersteund communiceren Elise Brinkman EMB Congres 6 maart 2014 COCPvg Verbetering van de communicatie tussen niet of nauwelijks sprekende personen met een meervoudige beperking

Nadere informatie

The Cue. Gamification om gedrag te veranderen

The Cue. Gamification om gedrag te veranderen The Cue Gamification om gedrag te veranderen Gamification om gedrag te veranderen Gamification is het toepassen van motiverende elementen uit games in de echte wereld. In een game spelen personen om beter

Nadere informatie

top-behandeling training- en onderwijsprogramma voor jonge kinderen verder met autisme dr. leo kannerhuis

top-behandeling training- en onderwijsprogramma voor jonge kinderen verder met autisme dr. leo kannerhuis top-behandeling training- en onderwijsprogramma voor jonge kinderen een aanbod van de polikliniek in Doorwerth in samenwerking met scholengemeenschap De Brouwerij in Oosterbeek maart 2015 centrum voor

Nadere informatie

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Diagnostiek 1. Screening 2. Individueel descriptieve diagnostiek 3. Begeleiding en Behandeling Autismespectrumstoornissen VROEGE ONTWIKKELING

Nadere informatie

Psychiatrische problemen bij cliënten

Psychiatrische problemen bij cliënten Psychiatrische problemen bij cliënten Hoe gaat de dietist daarmee om? J o l a n d a R e g o u t Programma Inleiding Communicatie Praktijkvoorbeelden (waan, eten weggooien of weigeren) Voorbeeld omgangslijn

Nadere informatie

Binden: kindvriendelijk, informeren. Spelen: training, club activiteit. Fit voelen: motoriek (belangrijk voor ouders)

Binden: kindvriendelijk, informeren. Spelen: training, club activiteit. Fit voelen: motoriek (belangrijk voor ouders) Doelgroep Kenmerken Motieven Acties vereniging KNLTB om te gaan of blijven tennissen producten, diensten en Jeugd Basisschool Rood t/m 9 jaar Ontmoeten: vrienden Tenniskids programma: www.tenniskids.nl

Nadere informatie

Minor Creatieve Intelligentie

Minor Creatieve Intelligentie Minor Creatieve Intelligentie Het creëren van flow in je organisatie Faculteit Economie en Management Minor Creatieve Intelligentie Ontwikkel jezelf in relatie tot je vakgebied Verbredende minor toegankelijk

Nadere informatie

Werken met het 8 fasenmodel. Programma dag 1. Nogmaals de Basistechnieken. Frank Meeuwsen & Menno Zwart

Werken met het 8 fasenmodel. Programma dag 1. Nogmaals de Basistechnieken. Frank Meeuwsen & Menno Zwart Werken met het 8 fasenmodel Frank Meeuwsen & Menno Zwart www.frankmeeuwsen.nl www.mennozwart.nl Programma dag 1 Gesprekstechnieken Flowchart Structuur in de hulpverleningsgesprekken Sturing d.m.v. reflecties

Nadere informatie

Uw consultant Anke Valent

Uw consultant Anke Valent Samenvatting Meting juni 2013 Uw consultant Anke Valent E: anke.valent@effectory.com T: +31 (0)20 30 50 100 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Uitleg bij de rapportage en actie...3 2. Quickview...7 3. Scores

Nadere informatie

Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties

Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties Een bedrijfskundige aanpak Door dr. Marius Rietdijk, VU-ADRIBA Inleiding Waarom gedragsverandering in organisaties? Hoe veroveren wij organisaties? Wat is

Nadere informatie

Didactiek. Didactiek. Algemeen gedeelte Initiator. Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces

Didactiek. Didactiek. Algemeen gedeelte Initiator. Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces Didactiek Algemeen gedeelte Initiator 1 Overzicht van de presentatie Didactiek Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces Bouwsteen 1: De context Bouwsteen 2: De sportbeoefenaars Bouwsteen 3: Doelen

Nadere informatie

Diagnose instrument Organisatie vernieuwing

Diagnose instrument Organisatie vernieuwing Diagnose instrument Organisatie vernieuwing Doel De checklist helpt een managementteam om een beslissing te nemen over de meest belovende aangrijpingspunten voor verandering. Tevens kan het gebruikt worden

Nadere informatie

Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen

Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen WORKSHOP Opvoedingsondersteuning van ouders in jeugdsportclubs Je kind kan winnen, los van het wedstrijdresultaat. Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Deze workshop is het resultaat van het PWO-project

Nadere informatie

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen? Autisme?

Nadere informatie

Reader Gespreksvoering

Reader Gespreksvoering Reader Gespreksvoering Achtergrondinformatie Soorten vragen Actief Luisteren Slecht nieuws Gesprek Fasen in het gesprek Soorten Vragen In een gesprek kun je verschillende soorten vragen stellen. Al je

Nadere informatie

5 pedagogisch medewerkers

5 pedagogisch medewerkers 5 pedagogisch medewerkers In dit hoofdstuk gaan we in op de pedagogisch medewerker. Zij heeft grote invloed op het welzijn en de ontwikkeling van kinderen in de opvang. Door individuele interactie met

Nadere informatie

Als je wilt dat je kind omhoog komt. Moet je er vooral niet bovenop gaan zitten

Als je wilt dat je kind omhoog komt. Moet je er vooral niet bovenop gaan zitten Als je wilt dat je kind omhoog komt. Moet je er vooral niet bovenop gaan zitten Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper www.wouwpc.nl Even voorstellen 13-5-2018 Info@WOUWpc.nl 2 13-5-2018

Nadere informatie

Leergang Licht Verstandelijke Beperking

Leergang Licht Verstandelijke Beperking Het bestuur van de Stichting Opleidingserkenningen Care verklaart hiermee dat de onderstaande opleiding van Stichting Koraal Groep voldoet aan de normen die in de gehandicaptenzorg aan bij- en nascholingstrajecten

Nadere informatie

Vragenlijst: Partner in Balans

Vragenlijst: Partner in Balans Samenvatting juni 2016 www.villabalans.nl Algemeen Enquête naam Auteur Ingrid Schoen-van Bommel (info@villabalans.nl) Taal NL - Enquête URL http://www.survio.com/survey/d/x8p6m6c4n9t9b8h1n Eerste antwoord

Nadere informatie

Rapport onderzoek Afgevaardigden

Rapport onderzoek Afgevaardigden 1. Inleiding Op 30 november 2012 (herinnering op 12 december) hebben 28 afgevaardigden en 1 oudafgevaardigde van Badminton Nederland een mailing ontvangen met daarin een link naar de enquête Afgevaardigden

Nadere informatie

Speel, leer & communiceer. Een aanpak om kinderen met autisme door spel te leren communiceren

Speel, leer & communiceer. Een aanpak om kinderen met autisme door spel te leren communiceren Speel, leer & communiceer Een aanpak om kinderen met autisme door spel te leren communiceren SPEEL, LEER COM& MUNI CEER Colofon Astronaut Boeken www.astronautboeken.nl Redactie: Linda Baart concepts Illustraties:

Nadere informatie

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Floorplay Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Marianne Smit, Mirella Walraven en Francoise Moser 25 november 2016 Indeling workshop - Informatie

Nadere informatie

Motivatievragenlijst. MQ rapport. de heer Piet Hollander. 29 oktober 2002

Motivatievragenlijst. MQ rapport. de heer Piet Hollander. 29 oktober 2002 Motivatievragenlijst MQ rapport de heer Piet Hollander 29 oktober 2002 Dit rapport is gegenereerd door een instrument behorende tot het SHL Human Resource Management System. Het gebruik van enig instrument

Nadere informatie

De opleiding Leergang Jeugdzorg sluit aan bij de onderstaande onderdelen uit het competentiegebouw in de gehandicaptenzorg.

De opleiding Leergang Jeugdzorg sluit aan bij de onderstaande onderdelen uit het competentiegebouw in de gehandicaptenzorg. Het bestuur van de Stichting Opleidingserkenningen Care verklaart hiermee dat de onderstaande opleiding van Stichting De Lichtenvoorde voldoet aan de normen die in de gehandicaptenzorg aan bij- en nascholingstrajecten

Nadere informatie

Mindfulness, de stand van zaken & Hoe verder?

Mindfulness, de stand van zaken & Hoe verder? Mindfulness, de stand van zaken & Hoe verder? Mindfulness = Aandachttraining en emotieregulatie-training MBSR & MBCT cursus Meditaties: adem, bodyscan, geluiden, keuzeloze aandacht, 3 min ademruimte, bewegen,

Nadere informatie

Workshop Superusers Mondriaan

Workshop Superusers Mondriaan Workshop Superusers Mondriaan Gespreksvaardigheden John van der Baaren Marjo Stalmeier Iwan Wopereis Juli-augustus 2012 Onderwerpen Taken superuser Kwaliteiten superuser Gespreksvaardigheden een voorbeeld

Nadere informatie

Evaluatie van het project Mantelluisteren academiejaar 2012-2013

Evaluatie van het project Mantelluisteren academiejaar 2012-2013 Evaluatie van het project Mantelluisteren academiejaar 212-21 In academiejaar 212-21 namen 5 mantelzorgers en 5 studenten 1 ste bachelor verpleegkunde (Howest, Brugge) deel aan het project Mantelluisten.

Nadere informatie

ogen en oren open! Luister je wel?

ogen en oren open! Luister je wel? ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak

Nadere informatie

Autisme, inleiding. Motivatie en beloning. Gevolgen voor het gedrag. Wat is motivatie? Soorten motivatie. Intrinsieke drijfveren 13/11/2013

Autisme, inleiding. Motivatie en beloning. Gevolgen voor het gedrag. Wat is motivatie? Soorten motivatie. Intrinsieke drijfveren 13/11/2013 Autisme, inleiding Motivatie en beloning Steven Degrieck Autisme Centraal Zwakke centrale coherentie Moeilijke executieve functies Een probleem in theory of mind Contextblindheid Gevolgen voor het gedrag

Nadere informatie

Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018

Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018 Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018 Effectief communiceren Voor ergocoaches in de gezondheidszorg Trainer: Miranda Rep Arbo en Vitaliteit Gezond beeldschermwerk Opleiden Ergocoach Tiltraining,

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN. AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis

GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN. AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis Programma Even voorstellen Wat is autisme? Vroege signalen bij autismespectrumstoornissen De eerste stap richting onderzoek

Nadere informatie

Je Lijf, Je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks. Rutgers: Iris Coehoorn & Sanne Veldhuis-Nikkelen

Je Lijf, Je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks. Rutgers: Iris Coehoorn & Sanne Veldhuis-Nikkelen Je Lijf, Je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks Rutgers: Iris Coehoorn & Sanne Veldhuis-Nikkelen GGD Amsterdam: Anne Ausema Welkom! Doel Inzicht geven

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid

Nadere informatie

XXImo Contentonderzoek. T.a.v. Carmen Braaf-Janssen 22 maart 2019

XXImo Contentonderzoek. T.a.v. Carmen Braaf-Janssen 22 maart 2019 XXImo Contentonderzoek T.a.v. Carmen Braaf-Janssen 22 maart 2019 537219696 1 Opzet onderzoek Content Onderzoek: XXImo Achtergrond & Doelstellingen XXImo wil graag meer inzicht creëren binnen haar doelgroep

Nadere informatie

Marc Gooij. Rapportage Hoe veilig ben jij? 1 maart 2013

Marc Gooij. Rapportage Hoe veilig ben jij? 1 maart 2013 Marc Gooij Rapportage Hoe veilig ben jij? 1 maart 2013 Hoe veilig ben jij? Waarom deze test? De test Hoe veilig ben jij? heeft tot doel inzicht te in jouw eigen houding ten aanzien van veiligheid. Veiligheid

Nadere informatie