Quercus-PS. Voorwoord. Inspectie als basis voor peiling van de behoefte. Verbetermaatregelen als basis voor een gezonde bedrijfsvoering

Transcriptie

1 Quercus-PS E E N V I S I E O P B E D R I J F S V O E R I N G Inspecties voor altijd beheersbaar! Cursusplanner Cursusoverzicht Certificatie van personen Hoe staat uw elektrische installatie ervoor? Beveiligingstechniek Jaargang 4, nummer 4, mei 2002

2 Quercus-PS Quercus-PS is een uitgave van: Quercus Technical Inspection Services BV Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle Telefoon Fax qtis@qts.nl Quercus Technical Training Services BV Platinastraat 66, 2718 RX Zoetermeer Telefoon Fax qtts@qts.nl Internet: Http: // Quercus PS verschijnt tweemaal per jaar. Het blad wordt gratis verzonden aan bedrijven en cursisten Samenstelling en redaktie: Quercus Zwolle en Quercus Zoetermeer Vormgeving: GBC, Oostwold WK Illustraties: Willem Corsius, Oostwold WK Voorwoord Inspringen op de behoefte van de markt is een veel gehoorde kreet. Luister naar wat de klant wil. Dat is makkelijk gezegd. Luisteren tot daar aan toe. Maar de klant datgene geven waar zij behoefte aan heeft vraagt expertise op het gebied van bedrijfsvoering. De klant heeft het gevoel dat zaken niet gaan zoals ze zouden moeten gaan maar kan niet de vinger leggen op de zere plek. Inspectie als basis voor peiling van de behoefte Sinds 1990 voert Quercus inspecties uit. Met een uitgevoerde inspectie houden wij de opdrachtgever een spiegel voor. De behoefte volgt als het ware door een heldere evaluatie. De verbetermaatregelen betreffen het zorgsysteem en de opleidingen. Verbetermaatregelen als basis voor een gezonde bedrijfsvoering Klanten vragen om ondersteuning bij onder andere het opzetten van een aanwijzingsbeleid, procedures en instructie, een onderhoudsysteem en documentbeheersing. Borging bereiken we door vakbekwame medewerkers. Opleidingen als basis voor borging van bedrijfszekere installaties Wil je doeltreffend en doelmatig opleiden dan moet je dat afstemmen op een goed gedefinieerd takenpakket. Een takenpakket afstemmen op de bedrijfsvoering is lastig. Het vraagt om overleg tussen klant en opleider op basis van visie op, en inzicht in de bedrijfsvoering van installatie. Hiermee is gezegd dat klanten niet sec een dienst kan worden geleverd. Binnen het gehele spectrum van de elektrische bedrijfsvoering vraagt de klant oplossingen. Kennis, inzicht en vooral visie is hiervoor onontbeerlijk. Wij profiteren van de synergie welke bestaat tussen onze specialisten van inspectie, support en training. Quercus Beheer B.V. Paul Koop Quercus mei 2002 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of vermenigvuldigd.

3 Van de directie In dit nummer Theorie zonder praktijk is niets, maar praktijk zonder theorie is helemaal niets. Vroeger op school hadden we het probleem dat we ons niet precies konden voorstellen hoe het geleerde in de praktijk zou kunnen worden toegepast. Veel van de energie van de docenten ging daarmee verloren. Nu in de praktijk maken we het omgekeerde mee. De docent benadert zaken niet vanuit de praktijk maar geeft een theoretische benadering van allerlei zaken. Al snel raken de medewerkers, die dag in dag uit met installaties bezig zijn, het spoor bijster. Medewerkers dienen maar één leerdoel voor ogen te hebben namelijk om datgene wat zij moeten uitvoeren te begrijpen. Trucs, en uit het hoofd leren is uit den boze. De docent voert een kandidaat als het ware door een installatie en onderbouwdt met theorie de praktische zaken. Zodra de kandidaat geen link kan leggen met zijn eigen werkomgeving dan verliest hij aandacht en interesse. De werkgever gaat er van uit dat na een training de medewerker beter presteert. 4 Inspecties voor altijd beheersbaar! 7 Cursussen en kwalificaties 8/9 Cursusplanner 10 Cursusoverzicht 11 Certificatie van personen 13 Hoe staat uw elektrische installatie ervoor? 15 Beveiligingstechniek De opmerking van de kandidaat, na afloop van de cursus, dat de werkgever altijd aansprakelijk is, geeft aan dat waarschijnlijk niet veel is geleerd. Daarmee wil ik niet zeggen dat normen en wetgeving niet dienen te worden besproken. Maar het mag nooit de strekking zijn van de les. De bepalingen in de wet en de normen NEN-EN met de NEN 3140/3840 zijn niet geschreven voor vakbekwame personen en werkverantwoordelijken. Nee, deze informatie is van belang voor de werkgever en de installatieverantwoordelijke die de normen en bepalingen van de wet vertaalt naar de bedrijfsvoering. Kennis en inzicht in de normen kan wellicht verwarring scheppen in de organisatie. Daarom behandel de strekking van de normen en wetgeving en draag zorg voor vakbekwaamheid zodat medewerkers in alle voorkomende situaties de juiste beslissingen kunnen nemen. Dan pas mag er vertrouwen bestaan in de medewerkers. Voor de werkgever en de installatieverantwoordelijke geldt dat een goede bedrijfsvoering de voorwaarde is voor vertrouwen van uw medewerkers! In t volgende nummer o.a. Vakbekwaamheidsmanagement 4 Het Quercus practicum Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 3

4 Inspecties voor altijd beheersbaar! Inspecties aan elektrische installaties worden op velerlei manieren uitgevoerd. Wat is de juiste manier en hoe kan de kwaliteit van een uitgevoerde inspectie worden beoordeeld? Deze beoordeling geschiedt achteraf en voldoet datgene we krijgen aan de verwachting welke wij vooraf hadden? Bij uitbesteding van de inspectie kan door verschil in uitvoeringswijze ook de prijsstelling enorm uiteenlopen. Eenduidigheid en uniformiteit bij de uitvoering van de inspectie is daarom van belang. Maar welke eisen moeten we stellen aan de uitvoering van een inspectie? Hoe kan ik er voor zorg dragen dat de uitvoering van een inspectie mij een toegevoegde waarde geeft voor de bedrijfsvoering. Buiten het feit dat een veilige en functionele installatie het uitgangspunt moet zijn voor de inspectie wil ik ook trends kunnen ontdekken. Doen we het ten aanzien van onze bedrijfsvoering beter dan een aantal jaren terug? Want deze trends hebben ook invloed op de levensverwachting en operationele kosten van de installatie. Tijd voor een duidelijk inspectiebeleid! De installatieverantwoordelijke van ieder bedrijf is conform de NEN 3140 bepaling verantwoordelijk voor het te voeren inspectiebeleid. Uitgangspunt voor een inspectie is het voldoen van een elektrische installatie aan de voorschriften. Daarnaast dient ook de veiligheid van de bedrijfsvoering te zijn geborgd volgens de Arbo-wetgeving en de Richtlijn Arbeidsmiddelen. Hiervoor is er de Risico Inventarisatie en Evaluatie, welke een Plan van Aanpak moet opleveren en waaruit de Arbo verantwoordelijkheid blijkt. Ten slotte is er ook het zorgsysteem waarin het totale beleid inpassing vindt. Quercus heeft een beleidsdocument ontwikkeld voor de uitvoering van inspecties dat alle aspecten bevat ten aanzien van de elektrische bedrijfsvoering en voldoet aan ieder zorgsysteem waarbij een keuze mogelijk is uit verschillende modules. Hiermee is maatwerk mogelijk voor installaties met explosieve omgeving, publieke ruimten, medische ruimten etc. Ook kunnen afb.1; algemene en beveiligingsgegevens 4 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

5 zaken zoals Europese richtlijnen (CE), verlichting, noodstopvoorzieningen etc worden opgenomen. Aan de hand van een door ons opgezette inspectiedatabase kunnen gegevens van de installatie en de bedrijfsvoering herleidbaar en traceerbaar in beeld worden gebracht. Het gehele inspectie proces kent de volgende stappen: 1. Opstellen inspectiebeleid Op basis van de algemene Quercus inspectiecriteria en specifieke wensen van de installatieverantwoordelijke wordt een gericht inspectiebeleid opgesteld. Met integratie van dit pakket met het bestek en de voorwaarden van het bedrijf kan dit pakket dienen voor de uitbesteding van inspecties. 2. Aanmaken van de database Op basis van de standaard Quercus database kunnen specifieke zaken aan de database worden toegevoegd dan wel worden weggelaten. Ook specifieke wensen ten aanzien van de layout zijn mogelijk. 3. Vullen van de database Aan de hand van de installatiegegevens wordt de database gevuld. Met de structuur welke de database heeft kunnen in korte tijd complete installaties worden verwerkt. Let wel dat de betrouwbaarheid van de tekeningen en gegevens bepalend zijn. Bij het eventueel structureel ontbreken van tekeningen kan worden overwogen om deze tekeningen deels op te zetten in de database. 4. Opstellen van het werkpakket Zijn installatie(delen) ingevoerd dan kan een werkpakket worden uitgedraaid. Hier kan op diverse criteria worden geselecteerd. Dit is tezamen met het beleidsdocument de voorwaarde voor het uitvoeren van de inspectie. Hierop kan worden aangeboden door externe bureaus dan wel een werkpakket worden opgesteld voor de uitvoering binnen de eigen dienst. 5. Uitvoeren van de inspectie Het uitvoeren van de inspectie geschiedt op basis van het consequent afwerken van de inspectie-items. Op de gegenereerde meetbrieven en inspectie checklisten worden ook de "beveiligingsgegevens" per circuit gecontroleerd en aangevuld. De vakbekwaamheid is de enige ongewisse factor in dit proces en het verdient daarom aandacht om het inspectieteam op basis van kennis en ervaring te selecteren. 6. Gegevens verwerken Alle gegevens uit het werkpakket worden bij voorkeur dagelijks in de database ingevoerd en de geconstateerde afwijkingen worden semi - automatisch voorzien van prior - codes. De afwijkingen hebben voor zover mogelijk standaard teksten. Het gehele werkpakket dient te worden ingevuld, waardoor de omvang van de inspectie is geborgd. Het niet invullen van velden geeft een melding en blokkeert de voortgang. 7. Opstellen rapportage Het opstellen van de rapportage geschiedt door de database. Daarbij kunnen voor verschillende partijen in de organisatie rapporten op maat worden gegenereerd. De techneut wil een ander rapport dan de kwaliteitsfunctionaris, de veiligheidsfunctionaris of de directie. 8. Inventarisatie inspectie Aan de hand van de afwijkingen vindt een inventarisatie plaats waarbij een selectie mogelijk is van het gebied, de aard van de afwijkingen, de risico's en de functies. 9. Evaluatie inspectie Wat is de oorzaak van de afwijkingen. Zijn het tekortkomingen in het ontwerp, verkeerde installatie of zijn er tijdens het onderhoud en bij veranderingen in de installatie werkzaamheden verricht die de integriteit en elektrische veiligheid hebben geschaad. Veel valt vaak terug te voeren naar de competentie van personen. afb.2; een inspectie checklist van een motor Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 5

6 10. Conclusie In een kort overzicht moet kunnen worden geformuleerd wat de status is van de installatie en haar bedrijfsvoering. Voor de installatieonderdelen is de installatiestatus te waarderen opdat vergelijking is te maken en trends zijn te ontdekken. Op basis van de conclusie kan ook invulling worden gegeven aan het Arbo en kwaliteitsjaarplan. 11. Maken van de herstelplannen Via de database worden ook de schade herstelplannen gemaakt. Deze herstelplannen kunnen de opdrachtbonnen zijn met begroting en de urenregistratie voor de uitvoering van de herstelwerkzaamheden. 12. Analyse Met zoveel gegevens in de database zijn trends te ontdekken in de installatie. Waar zijn de aanwezige risico's, waar zitten in de organisatie de zwakke plekken, wat is de functionaliteit van onderdelen en welke materiaalkeuzes zijn gemaakt. Dit laatste geeft weer een input op de voorraadbeheersing. De database In de database zijn alle gegevens per circuit (record) ingevoerd en van elektrische circuits alle onderdelen benoemd. Zo is van een beveiligingstoestel Ik, Im en In van belang en voor een thermisch pakket ongeacht vorm, merk en type alleen de ingestelde In. Van de meest voorkomende afwijkingen zijn de teksten in de database opgenomen, hetgeen veel werk van invoering bespaart. Quercus categoriseert geconstateerde afwijkingen in vier groepen, te weten: Prior 0; Gebreken die een onmiddellijk gevaar vormen en zonder uitstel moeten worden hersteld of worden uitgeschakeld en beveiligd tegen opnieuw aansluiten (NEN 3140: ). Prior 1; Afwijkingen met een duidelijke veiligheids- en / of functioneel-risico. Deze worden gedetailleerd vastgelegd en passende herstelmaatregelen moeten worden getroffen. (bep ) Om in aanmerking te komen voor een Quercus certificaat dienen prior 0 en 1 afwijkingen te zijn hersteld. Prior 2 Afwijkingen met een potentieel veiligheids- en / of functioneel-risico. Deze afwijkingen worden per circuit en of overzichtlijst vastgelegd en passende herstelmaatregelen moeten binnen een afgesproken tijd (normaal binnen 1 jaar) worden getroffen. Aandachtspunt Afwijkingen met een lage veiligheids- en / of functioneel-risico. Deze afwijkingen worden globaal beschreven. Herstelmaatregelen zijn niet strikt noodzakelijk maar middels kwaliteit verbeter trajecten binnen de organisatie moeten deze afwijkingen in de toekomst worden voorkomen. Voordelen Het op deze wijze uitvoeren van een inspectie heeft vele voordelen. Ik noem er een aantal: Goedkoop systeem Eenmalige opzet Makkelijk in gebruik Geschikt voor onderhoud U bepaalt zelf de acceptatiecriteria Uniformiteit en eenduidigheid in de uitvoering Zelfonderhoudbaarheid Eenvoudige mogelijkheid tot uitbreiding van het systeem met functies ten aanzien van onder andere voorraadbeheer en documentenbeheer Etc. afb.3; de registratie van afwijkingen met automatische prior codes. 6 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

7 Cursussen en kwalificaties Cursusplanner > > Cursusoverzicht > Verandering in cursusstructuur Er zijn bij ons de afgelopen tijd heel wat discussies geweest over hoe de cursus Installatieverantwoordelijke/werkverantwoordelijke Hoogspanning gestructureerd en ingevuld moet worden. Deze discussie is gevoed door ervaringen uit het verleden en de structuur zoals deze is ontstaan door introductie van de NEN- EN en persoonscertificatie. Wat is het probleem? Vroeger was er de cursus Verantwoordelijk Deskundige 1 (VD 1) als gerichte opleiding voor de door de energiebedrijven opgestelde BIH (Bedrijfsinstructie voor de Hoogspanningsaanleg). Deze cursus voldeed uitstekend en nog steeds wordt gerefereerd naar de VD 1 als basis voor Veilig Beheer van Hoogspanningsinstallaties (wat later de benaming werd). Nu zijn er de Installatieverantwoordelijke - en de Werkverantwoordelijke Hoogspanning (IV/WV-HS). Het vakbekwaamheidprofiel met bijbehorende eindtermen en toetstermen is door het Centraal College van Deskundigen Stipel vastgesteld. De kandidaat die volgens de eindtermen van dit profiel een cursus volgt, schiet tekort om in hoogspanningsinstallaties de verantwoordelijkheid te kunnen dragen. Ook zijn de vakbekwaamheidseisen van de IV/WV-er samengevoegd hetgeen niet juist is. Immers de werkverantwoordelijke draagt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van werkzaamheden terwijl de installatieverantwoordelijke verantwoordelijkheid draagt voor de bedrijfsvoering. Dat zijn andere vaardigheden! Dat de IV-er en de WV-er een en dezelfde persoon kan zijn impliceert niet dat de vaardigheden gelijk zijn. Verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering wil zeggen dat hij het beleid moet kunnen bepalen ten aanzien van de beheersfactoren welke gelden voor een veilige en bedrijfszekere installatie. Deze visie geeft ons het dilemma hoe cursussen in de toekomst moeten worden ingevuld. Hoe kunnen wij verkopen dat een cursus Werkverantwoordelijke Hoogspanning bij ons 10 dagen vergt aan theorie en 2 dagen aan praktijk terwijl volgens het eindtermendocument de kwalificatie IV/WV-HS kan worden behaald in 6 dagen theorie en 2 dagen praktijk? De keuze is dan voor de inkoper snel gemaakt. Wat is de oplossing? Wij hebben daarom gekozen voor een andere invulling van onze vertrouwde cursus. Voor vergelijkbaarheid in de markt voeren wij de cursus uit volgens het eindtermendocument en introduceren een tweetal extra modules namelijk de Hoogspanningsdeskundige en Management van Elektrische Installaties. Voor de hoogspanningsdeskundige gaat het om verdieping van de lesstof ten aanzien van hoogspanningstechniek, voor Management van Elektrische Installaties gaat het om beheersfactoren en vereist niet per definitie inhoudelijke kennis van hoogspanningsinstallaties. Nieuwe cursussen Met ingang van het nieuwe cursusjaar introduceert Quercus een aantal nieuwe cursussen. Zie hiervoor het cursusoverzicht. Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 7

8 Cursusplanner hoogspanning Cursus > Voldoend Onderricht Persoon Hoogspanning Herkwal.> Voldoend Onderricht Persoon HS Code VOP-HS Code HVOP-HS Duur 2 dagen theorie + 1 dag praktijk Duur 1 dag theorie + 1 dag praktijk Prijs 975, (incl. examen en certificatie) Prijs 850, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zwolle Locatie Zoetermeer Zwolle Startdata Op aanvraag Op aanvraag Startdata Op aanvraag Op aanvraag Certificaat STIPEL (geldigheid 3 jaar) Certificaat STIPEL (geldigheid 3 jaar) Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Vooropl. Certificaat Stipel Studielast Plm. 16 uur Studielast Plm. 8 uur Bij voorkeur geënt op specifieke bedrijfsvoering Bij voorkeur geënt op specifieke bedrijfsvoering Cursus > Vakbekwaam Persoon Hoogspanning Herkwal.> Vakbekwaam Persoon Hoogspanning Code VP-HS Code HVP-HS Duur 5 dagen theorie + 2 dagen praktijk Duur 2 dagen theorie + 1 dag praktijk Prijs 1.900, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.125, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zwolle Breda Locatie Zoetermeer Zwolle Startdata 25/10/02 01/11/02 Nader te bepalen Startdata Op aanvraag Op aanvraag Certificaat STIPEL (geldigheid 3 jaar) Certificaat STIPEL (geldigheid 3 jaar) Vooropl. Niveau 2 (WEB) Vooropl. Niveau 2 (WEB) Studielast Plm. 50 uur Studielast Plm. 16 uur Cursus > Installatie-/Werkverantwoordelijke HS Herkwal.> Installatie-/Werkverantwoordelijke HS Code IV/WV-HS Code HIV/WV-HS Duur 6 dagen theorie + 2 dagen praktijk Duur 3 dagen theorie + 1 dag praktijk Prijs 2.100, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.375, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zwolle Breda Locatie Zoetermeer Startdata 26/08/02 29/08/02 04/09/02 Startdata 06/12/02 Certificaat STIPEL (Geldigheid 3 jaar) Certificaat STIPEL (Geldigheid 3 jaar) Vooropl. Niveau 4 (WEB) Vooropl. IV/WV-HS, VD1, TMI, BHI Studielast Plm. 75 uur Studielast Plm. 32 uur Vervolg > Hoogspanningsdeskundige Vervolg > Ontwerpdeskundige Hoogspanning 1 Code HSD Code OD-HS 1 Duur 4 dagen theorie + 1 dag praktijk Duur 10 avonden theorie + 2 dagen praktijk* Prijs 1.250, (incl. examen en certificatie) Prijs 2.475, * (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Locatie Zoetermeer Nader te bepalen Nader te bepalen Startdata Begin 2003 Startdata 02/09/02 16/09/02 10/10/02 Certificaat Quercus/DNV Certificaat Quercus/DNV Vooropl. Niveau 4 (WEB) Vooropl. VD1, BHI, HTS-E Studielast Plm. 75 uur Studielast Plm. 150 uur Verdiepingscursus voor IV/WV-HS * Met vrijstelling practicum, prijs 1.750, Cursus > Basis Beveiligingstechniek Hoogspanning Vervolg > Uitvoerder Beveiligingstechniek HS Code BBT-HS Code UBT-HS Duur 5 dagdelen theorie Duur 3 dagen praktijk Prijs 950, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.575, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Locatie Zoetermeer Startdata Op aanvraag Startdata Op aanvraag Certificaat Quercus/DNV Certificaat Quercus/DNV Vooropl. MBO / HBO Vooropl. BBT-HS Studielast Plm. 50 uur Studielast Plm. 50 uur Vervolg > Ontwerper Beveiligingstechniek HS Cursus > Management van elektrische installaties Code OBT-HS Code MEI Duur 5 dagdelen theorie Duur 3 dagen theorie Prijs 950, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.250, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Locatie Zoetermeer Zwolle Breda Startdata Op aanvraag Startdata Op aanvraag Certificaat Quercus/DNV Certificaat Quercus/DNV Vooropl. BBT-HS Vooropl. HBO/ KAM functionarissen/ HTD Studielast Plm. 50 uur Studielast Plm. 30 uur Zowel HS als LS 8 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

9 Cursusplanner laagspanning Cursus > Voldoend Onderricht Persoon Laagspanning Cursus > Inspecteur Arbeidsmiddelen Code VOP-LS Code IA Duur 1 dag theorie + 1 dag praktijk Duur 1 dag theorie + 1 dag praktijk Prijs 740, (incl. examen en certificatie) Prijs 740, of 540, * (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Certificaat Stipel (geldigheid 3 jaar) Certificaat Stipel (geldigheid 3 jaar) Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Toelating Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Studielast plm. 16 uur Studielast plm. 16 uur *Met certificaat VOP-LS vervalt de theoriedag Cursus > Vakbekwaam Persoon Laagspanning Cursus > Installatie-/Werkverantw. Laagspanning Code VP-LS Code IV/WV-LS Duur 2 dagen theorie + 1 dag praktijk Duur 2 dagen theorie + 1 dag praktijk Prijs 880, (incl. examen en certificatie) Prijs 880 (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Certificaat Stipel (geldigheid 3 jaar) Certificaat Stipel (geldigheid 3 jaar) Vooropl. Niveau 2 (WEB) Vooropl. Niveau 4 (WEB) Studielast plm. 16 uur Studielast plm. 16 uur Cursus > Inspecteur Laagspanning 1 Vervolg > Inspecteur Laagspanning 2 Code ILS-1 Code ILS-2 Duur 1 dag theorie + 3 dagen praktijk Duur 2 dagen theorie + 2 dagen praktijk Prijs 1.450, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.275, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zoetermeer Zoetermeer Locatie Zoetermeer Zoetermeer Startdata 25/09/02 23/10/02 22/11/02 Startdata 25/11/02 06/03/03 Certificaat Quercus/DNV (geldigheid 3 jaar) Certificaat Quercus/DNV (geldigheid 3 jaar) Vooropl. Niveau 4 (WEB) Toelating ILS-1 Studielast plm. 32 uur Studielast plm. 32 uur Cursus > Ontwerpdeskundige Laagspanning Cursus > Management van elektrische installaties Code ODL Code MEI Duur 7 dagen theorie Duur 3 dagen theorie Prijs 1.250, (incl. examen en certificatie) Prijs 1.250, (incl. examen en certificatie) Locatie Zoetermeer Zoetermeer Locatie Zoetermeer Zwolle Breda Startdata 27/08/02 03/09/02 Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Certificaat Quercus/DNV Certificaat Quercus/DNV Vooropl. Niveau 4 (WEB) Vooropl. HBO/ KAM functionarissen/ HTD Studielast plm. 75 uur Studielast plm. 30 uur Zowel LS als HS AANVULLENDE MODULES Cursus > Machineveiligheid Cursus > Schakel- en verdeelinrichtingen Code MV Code SVI Duur 1 dag theorie Duur 1 dag theorie Prijs 320, Prijs 320, Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Certificaat Quercus/DNV* Certificaat Quercus/DNV* Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Studielast plm. 16 uur Studielast plm. 16 uur *als aanvulling op IV/WV-LS en ODL *als aanvulling op IV/WV-LS en ODL Cursus > Risico-inventarisatie Cursus > Explosieveiligheid Code RI Code Ex Duur 1 dag theorie Duur 2 dagen theorie Prijs 320, Prijs 460, Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Locatie Zoetermeer Zwolle Nijkerk Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Startdata Op aanvraag Op aanvraag Op aanvraag Certificaat Quercus/DNVl* Certificaat Quercus/DNV* Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Vooropl. Geen specifieke vooropleiding noodzakelijk Studielast plm. 16 uur Studielast plm. 16 uur *als aanvulling op IV/WV-LS *als aanvulling op IV/WV-LS Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 9

10 Cursusoverzicht Voldoend Onderrichte Personen Bevoegde Personen Niveau II (Monteurs) Niveau IV (Technicus) HBO Bijzondere modules Laagspanning Hoogspanning Voldoend Onderricht Persoon Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke Hoogspanning, voldoende zijn geïnstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon, en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen, die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Voldoend Onderricht Persoon Laagspanning, die onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, voldoende zijn geïnstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen, die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Inspecteur Arbeidsmiddelen die geheel zelfstandig inspectie uitvoeren aan elektrische arbeidsmiddelen. Vakbekwaam Persoon Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke Hoogspanning, elektrotechnische en/of niet-elektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij hoogspanningsinstallaties verrichten. Vakbekwaam Persoon Laagspanning die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, elektrotechnische en/of nietelektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij laagspanningsinstallaties verrichten. Bedieningsdeskundige Hoogspanning die, onder verantwoordelijkheid van de installatieverantwoordelijke hoogspanning, bedieningswerkzaamheden verrichten aan hoogspanningsinstallaties. Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan hoogspanningsinstallaties. Hoogspanningsdeskundige De cursus is bestemd als verdiepingscursus voor de cursus Installatie-/Werkverantwoordelijke om op het niveau 4 te komen van de (WEB) Basis Beveiligingstechniek De cursus is bestemd als basis voor personen die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor de beschikbaarheid van hoogspanningsinstallaties Uitvoerder beveiligingstechniek die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor toezicht, instellen, testen, inbedrijf nemen, onderhoud en storingsanalyse van beveiligingssystemen Installatie-/ werkverantwoordelijke Laagspanning die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 1 die elementaire inspectiewerkzaamheden verrichten aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 2 die verantwoordelijkheid dragen voor de organisatie, uitvoering en analyse van inspecties ten behoeve van laagspanningsinstallaties. Ontwerpdeskundige Hoogspanning De cursus is bestemd voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere hoogspanningsinstallatie. Ontwerper beveiligingstechniek die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor de beveiligingsfilosofie, het beveiligingsontwerp, de apparatuurkeuze, kortsluitberekingen, instelberekeningen, databeheer, begroting en planning. Management van elektrische installaties die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering van elektrische installaties om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Ontwerpdeskundige Laagspanning De cursus is bestemd voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere laagspanningsinstallaties. Management van elektrische installaties die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering van elektrische installaties om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Explosieveiligheid die betrokken zijn bij, of werkzaam zijn in installaties waar explosieveiligheid van invloed kan zijn op elektrische installaties. Machineveiligheid De cursus is bestemd voor elektrotechnisch ontwerpers en constructeurs van machines volgens de NEN-EN Schakel- en verdeelinrichtingen De cursus is bestemd voor elektrotechnisch ontwerpers en constructeurs van schakelkasten en verdeelinrichtingen volgens de NEN-EN-IEC Risico-inventarisatie die in het kader van de Arbo-wetgeving een risicoinventarisatie en evaluatie moeten kunnen opstellen. 10 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

11 Certificatie van personen In normen en wetgeving zijn veelal bepalingen opgenomen over het veilig werken. Het komt er op neer dat werkzaamheden die gevaren kunnen opleveren door deskundige, voldoend onderrichte en daartoe bevoegde personen worden uitgevoerd. Zijn deze werkzaamheden toe te kennen aan een bepaalde groep van beroepsbeoefenaars dan leent het beroep zich voor certificatie van vakbekwaamheid. Daarmee geeft certificatie van personen aantoonbaarheid dat werkzaamheden veilig door vakbekwaam personeel kunnen worden uitgevoerd. Certificatieschema's Hiertoe kunnen door belanghebbenden certificatieschema's worden opgesteld op basis waarvan Certificatie-Instellingen kunnen certificeren. Een certificatieschema beschrijft de eisen voor certificatie van een met name genoemd vakbekwaamheidprofiel en bevat de volgende elementen: beroepscompetentie-eisen; eindtermen; objectieve en meetbare examen en toetscriteria; beschrijving van de toetsmethode en cesuur; regime van periodiek toezicht; geldigheidsduur en geldigheidscondities. Nut van certificatie De certificeerbare vakbekwaamheidsprofielen verschaffen de certificaathouder alleen dàt extra deel, dat benodigd is voor het op peil houden van zijn vakbekwaamheid. Dat deel verschaft hem namelijk actuele kennis van normen en wetgeving, opfrissing van datgene wat in de loop der jaren is vervaagd en de praktijkkennis met betrekking tot veiligheidsaspecten. Het is dan ook logisch dat een persoonscertificaat welke op basis van enkele dagen opleiding wordt gegeven nooit een opleiding of op andere wijze verworven competenties kan vervangen, op welk gebied en niveau dan ook. Aanwijzing Om werkzaamheden te kunnen uitvoeren, moet de persoon tevens beschikken over: kennis van het vakgebied; ervaring met de werkzaamheden in het vakgebied; inzicht in de installatie waaraan moet worden gewerkt alsmede praktische ervaring met die werkzaamheden; vertrouwen dat een werkgever of diens vertegenwoordiger schenkt aan de vakbekwaamheid van deze persoon. Deze persoon schenkt wederom de werkgever het vertrouwen dat deze hem volledig ondersteunt bij de uitoefening van zijn takenpakket. (voorlichting, onderricht en het beschikbaar stellen van middelen, zoals persoonlijke beschermingsmiddelen en broninformatie). Maatwerk Het waarborgen van de integriteit van installaties gedurende de levensduur blijft altijd een bron van zorg. Immers er worden onderhouds- en bedieningswerkzaamheden verricht en installaties veranderen door modificatie en uitbreiding. Bedrijven hebben hiervoor een zorgsysteem opgezet waarbij de kritische beheersfactoren worden afgedekt door procedures met de daarbij behorende werk- Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 11

12 instructies. In de praktijk blijkt dat het kwaliteitszorgsysteem zelf een bron van zorg is. Het komt steeds meer voor dat procedures en werkinstructies bij de medewerkers op de werkvloer niet bekend zijn, niet worden begrepen en niet worden nageleefd. Dit is mensenwerk. Daarom is het van belang een duidelijke link te leggen van mensen, die er zorg voor dienen te dragen dat de integriteit blijft gewaarborgd, naar de installatie en de voorwaarden welke hier voor gelden. Daarvoor is er een integratie noodzakelijk van certificatie van de installatie met het kwaliteitssysteem-certificaat en het persoonscertificaat. Werkkamer De relatie tussen installatie-integriteit en beschikbaarheid, het beheerssysteem en competentie is essentieel voor het bereiken van bedrijfsdoelstellingen. Deze relatie kan alleen worden bewerkstelligd door integratie van deze managementprocessen. Hiervoor richten wij een werkkamer op. Hoe werkt dit? Onder regime van een certificatie-instelling wordt een college van deskundigen gevormd. Hierin nemen namens belanghebbenden personen zitting met technisch inhoudelijke en arbeidsomstandigheden gerelateerde deskundigheid. Namens de certificatie-instelling een certificatiedeskundige, een opleidingsdeskundige en toetsingsdeskundige. De volgende stappen worden achtereenvolgens geïnitieerd > De invulling door Quercus Quercus kan u in het gehele traject ondersteunen en sturen. Na een eerste bezoek brengen we de mogelijkheden gezamenlijk in kaart. Vervolgens schetsen we aan de hand van de behoefte het functieprofiel. In de meeste gevallen kan het gaan om een verbijzondering van een bestaand certificatieschema. Voorbeeld van een bestaand certificatieschema met aanvulling voor het bedrijf Marevin is: "Vakbekwaam Persoon Laagspanning voor het uitvoeren van elektrotechnische onderhoudswerkzaamheden aan de installaties van Marevin". Hierop volgend leggen we het takenpakket met daarbij behorende bevoegdheden en verantwoordelijkheden vast. Met een bezoek aan de locatie bepalen we de kritische beheersfactoren van de installatie met procedures en instructies. Dat wat niet aanwezig is kunnen wij samenstellen. Deze informatie nemen wij op in het cursusmateriaal. De werkkamer stelt de toetstermen samen, maakt het examen en legt die voor aan de examencommissie. Hiermee kan de opleiding en certificatie worden uitgevoerd. Met het invullen van de lessen gaat Quercus heel duidelijk uit van praktijksituaties welke we onderbouwen met theoretische achtergrond. Hiermee is de veiligheid en vakbekwaamheid van uw medewerkers gewaarborgd! Oprichten werkkamer Samenstelling commissie met goedkeuring van de Certificatie Instelling Uitvoering RI Bepalen kritische beheersfactoren installatie Indien nodig het uitvoeren van een inspectie Vastleggen taken Bepalen takenpakket op basis waarvan certificatie moet plaatsvinden Opstellen vakbekwaamheidsprofiel Bepalen van de eindtermen, toetstermen en toetsmatrijs Opleiding samenstellen Algemene kennis en vaardigheden aangevuld met bedrijfsspecifiek materiaal Opleiden Herkenbaar aan de hand van de eigen installatie onderbouwd met theorie Examineren Op basis van een door een certificatie instelling goedgekeurd examen Certificeren Met vermelding van de specifieke bedrijfsvoering Evalueren Om te bepalen of het certificaat in de praktijk voldoet aan de gestelde eisen 12 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

13 Hoe staat uw elektrische installatie ervoor? Elektrische installaties moeten voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Om u dat inzicht te verschaffen hebben wij een programma ontwikkeld dat in korte tijd de status van uw installatie en bedrijfsvoering in kaart brengt en de nodige verbeteracties aangeeft. Het programma uitgevoerd door een ervaren inspecteur van Quercus gaat overigens niet uitputtend in op details, maar is vooral gericht op de beheersing van het zorgsysteem. Het totaaloverzicht van het onderzoek geeft een score weer. Hebt u na een jaar behoefte aan een tweede onderzoek dan is die score een goede richtlijn. Een in het rapport opgenomen stappenplan is een handig instrument bij het opstellen van een wettelijk verplichte Risico Inventarisatie en Evaluatie. Kwaliteit, veiligheid en milieu De bedrijfsvoering van technische installaties is complex. Enerzijds vanwege de techniek van de installaties, anderzijds vanwege aangescherpte wet- en regelgeving en eventuele reorganisaties. Bij dit alles staan begrippen als kwaliteit, veiligheid en milieu centraal. Niet alleen omdat dit door de overheid wordt opgelegd, maar ook omdat consumenten en werknemers hier om vragen. ISO, ARBO en CE Het onderzoek omvat de gehele bedrijfsvoering van de elektrotechnische installaties. Om alle handelingen rondom technische installaties beheersbaar te maken, moeten deze worden beoordeeld op mogelijke risicoís. In dit onderzoek besteden we aandacht aan de bestaande bedrijfsvoering, organisatie en installatie. Wat staat op papier en hoe functioneert dit? Voor de bedrijfsvoering gelden de criteria van ISO, ARBO en CE in combinatie met winst en continuïteit. De omvang van het onderzoek Zoals geschreven richt het onderzoek zich op de status van de installatie en de bedrijfsvoering ervan. De voorwaarden voor een goede bedrijfsvoering zijn bepaald aan de hand van de onderstaande beheerspunten en hebben een onderlinge relatie. Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 13

14 De toestand van de installatie Hoe functioneert de installatie? Voldoet zij aan de gestelde eisen? In de praktijk blijkt dat een installatie door dagelijks gebruik minder goed gaat functioneren, wat gevolgen kan hebben voor de veiligheid en bedrijfszekerheid. Een inspectie aan de hand van de aanwezige technische dossiers geeft uitsluitsel over de toestand van uw installatie. Normen en wetgeving Belangrijk voor een installatie zijn zaken als de kwaliteit van de bediening, het onderhoud, het oplossen van verstoringen en het aanbrengen van veranderingen, zoals uitbreidingen. Bij werkzaamheden aan installaties moeten risico s ten aanzien van veiligheid, gezondheid en milieu worden voorkomen. Dit is veelal vastgelegd in normen en wetgeving. Werkzaamheden aan installaties Werkzaamheden zijn onder te verdelen in onder meer bediening, onderhoud, inspecties, modificaties en uitbreidingen. Voor het geheel van werkzaamheden gelden bedrijfsvoorschriften, procedures en werkinstructies. Deze zijn vaak onderdeel van het kwaliteitszorgsysteem. Arbeids- en veiligheidsmiddelen Om aan installaties te kunnen werken zijn hulpmiddelen noodzakelijk. We maken onderscheid tussen persoonlijke beschermingsmiddelen en ander hulpmiddelen zoals meetinstrumenten, gereedschappen en andere (tijdelijke) voorzieningen om het werk uit te voeren. De gebruiksfase Installaties veranderen tijdens het gebruik. Na elke verandering moet u kunnen aantonen dat de installaties nog steeds voldoen aan de gestelde criteria. Volgens de Arbeidsomstandighedenwet is daarom een jaarlijkse Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) met een daarbij behorende Plan van Aanpak vereist. De resultaten De resultaten van dit onderzoek zijn gebaseerd op informatie die de Quercus-inspecteur van u heeft ontvangen, op de resultaten van de gehouden interviews en op de indrukken en bevindingen van de technisch inspecteur. Tijdens dit onderzoek heeft de inspecteur een oordeel gevormd van uw installatie met de daarbij behorende bedrijfsvoering. Het resultaat van het onderzoek is vastgelegd in een rapport met bijgevoegd een plan van aanpak voor de totale bedrijfsvoering. Dit rapport geeft u houvast en zorgt ervoor dat u de regie weer in handen heeft. Certificatie Als uw installatie voldoet aan alle gestelde eisen, kunnen wij uw bedrijf hiervoor certificeren. In dit certificaat staat duidelijk aangegeven hoe u op de verschillende onderdelen heeft gescoord ten aanzien van uw elektrische installatie. Aan de hand hiervan kunt door middel van een jaarlijks terugkerend onderzoek vaststellen in hoeverre het verbetertraject werkt. Organisatie Hoe organiseren we het werk? Wie doet wat en hoe? Een duidelijke verdeling van functies, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden is belangrijk. Het vraagt verantwoordelijkheidsbesef van de medewerkers om hier goed mee om te gaan. Interne voorlichting op dit gebied is dan ook essentieel. Informatie Zonder goede informatie kunnen we de werkzaamheden aan de installaties niet uitvoeren. In de praktijk blijkt vaak dat medewerkers de weg kwijt raken in de wirwar aan gegevens. Zij moeten echter wel weten welke informatie nodig is voor een goede en efficiënte bedrijfsvoering. Informatie is verder belangrijk om aan te kunnen tonen dat uw installaties aan de gestelde eisen voldoen. Sterker, dit is wettelijk verplicht. 14 Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4

15 Beveiligingstechniek De maatschappij is vandaag de dag in hoge mate afhankelijk van een ongestoorde levering van elektrische energie. Omvangrijke storingen in en om Utrecht hebben de kwetsbaarheid van onze samenleving op dit punt kortgeleden nog duidelijk aangetoond. Niet alleen de energiebedrijven zullen de nodige inspanningen moeten verrichten om de verlangde hoge beschikbaarheid van met name hoogspanningsinstallaties en netwerken te realiseren. Ook industrieën die installaties en netwerken in eigen beheer hebben zullen het nodige moeten ondernemen om de vereiste beschikbaarheid van elektrische energie voor hun processen te verkrijgen. Het blijkt dat vooral de secundaire installaties en met name de toegepaste beveiligingssystemen een dominante invloed hebben op de beschikbaarheidcijfers. Redundantie in de primaire delen van een installatie of in netwerkverbindingen kan alleen benut worden als de beveiligingsinstallatie correct gekozen, correct geïnstalleerd en getest, en zorgvuldig ingesteld is. Hierbij is periodiek doorrekenen van de instellingen bij wijzigingen en uitbreidingen en ook een goed gestructureerd onderhoud noodzakelijk. Alleen dan kan gerekend worden op een snelle en selectieve afschakeling van gestoorde hoogspanningsdelen, waarbij via redundante delen de energievoorziening normaal verder gaat. Snel en selectief afschakelen zorgt er ook voor dat de gestoorde componenten een minimale schade oplopen, waardoor meestal een snelle reparatie mogelijk is en de kosten daarvoor minimaal zijn. Door deze uitgangsprincipes is tevens ook het veiligheidsrisico voor personen die zich in de nabijheid van de gestoorde delen bevinden minimaal. De beveiligingstechniek geeft op de hier boven geschetste problematiek een passend antwoord, waarbij altijd integraal zowel de primaire aanleg als de secundaire aanleg in een studie worden meegenomen. In grote lijnen gezien bestaat de beveiligingstechniek uit: Een beveiligingsfilosofie, waarin algemene en specifieke uitgangspunten worden vastgelegd; Het beoordelen van de primaire aanleg en het ontwerpen van een passend en gespecificeerd beveiligingsontwerp; De keuze van de concreet toe te passen apparatuur; Het berekenen van de instellingen van deze apparatuur aan de hand van kortsluitberekeningen; Het installeren, instellen, uittesten en inbedrijfnemen van de primaire en secundaire installatie; Het onderhoud van de secundaire installatie, het verrichten van storingsanalyses en de terugmelding daarvan naar het ontwerpproces. Veelal ziet men binnen de beveiligingstechniek een splitsing ontstaan tussen het ontwerp en de uitvoering. De ontwerper beveiligingstechniek houdt zich bezig met de beveiligingsfilosofie, de apparatuurkeuze en de kortsluit- en instelberekeningen, terwijl de uitvoerder beveiligingstechniek het installeren, instellen en uittesten voor zijn rekening neemt. Het begroten en plannen behoort veelal ook tot het werk van de ontwerper. De ontwerper zorgt tevens voor het vastleggen van alle berekenings- en instelgegevens in een databeheerssysteem. Quercus-PS jaargang 4 - nr. 4 15

16 Industriële dienstverlening op het gebied van elektrische energietechniek QUERCUS Wij maken uw risico s beheersbaar! Inspecties voor aantoonbare zekerheid; Ondersteuning voor verbetermanagement; Opleidingen met ϕ = 1 door didactisch vermogen. Quercus Technical Inspection Services BV Bisschop Willebrandlaan 34, 8021 GA Zwolle. Tel , Fax Http: //www qts.nl, qtis@qts.nl Quercus Technical Training Services BV Platinastraat 66, 2718 RX Zoetermeer. Tel , Fax Http: //www qts.nl, qtts@qts.nl