Examen Betontechnoloog BV Vragen en antwoorden cursusseizoen 2012/2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Examen Betontechnoloog BV Vragen en antwoorden cursusseizoen 2012/2013"

Transcriptie

1 Examen Betontechnoloog BV Vragen en antwoorden cursusseizoen /3 De betontechnoloog is vanouds de functionaris die bij de betoncentrale en de betonproductenindustrie verantwoordelijk is voor de selectie van grondstoffen en het vertalen van de aan het eindproduct gestelde prestatie-eisen in relatie tot sterkte en duurzaamheid naar een betonsamenstelling. Steeds vaker komen we de betontechnoloog ook tegen bij de aannemer en opdrachtgever, omdat het daar evenzeer belangrijk is te weten wat er mogelijk is met betontechnologie om zo optimale keuzes te maken voor een bepaalde toepassing, of om gewoon als deskundige partij te kunnen meedenken met de leverancier. De verscheidenheid aan grondstoffen groeit snel. Vanuit verschillende toepassingen worden bovendien steeds specifieker eisen gesteld aan bijvoorbeeld verwerkingsmogelijkheden, uiterlijk, duurzaamheid en sterkte. Dit betekent dat het vak Betontechnologie snel gecompliceerder wordt. Afgelopen jaren is de lesstof daarop aangepast. Er wordt vanaf voorjaar gewerkt met geheel vernieuwde dictaten voor de basiscursus betontechnologie en vanaf voorjaar 3 voor de cursus betontechnoloog. Dit examen Betontechnoloog is het eerste examen dat op basis van de vernieuwde opleiding wordt afgenomen. Waar in het papieren Betoniek Vakblad slechts een selectie van enkele vragen uit dit examen is opgenomen, vindt u hier online het complete examen, inclusief de echte rekenvragen. Mochten in dit examen termen voorkomen waarover u meer wil weten, kijk dan eens op Schema deelcertificaten nodig voor het diploma Betontechnologie Vraag (6 scorepunten) Vraag a Geef aan welke eigenschappen van beton in sterkteklassen boven C5/6 afwijken van beton in sterkteklasse C5/3 in de volgende fasen: als betonspecie; tijdens de verharding; als verhard beton. Vraag b Geef ook aan wat de oorzaak is van elk van de bovengenoemde verschillen per fase. Toelichting: Beton in hoge(re) sterkteklassen wordt steeds vaker toegepast. Het is van belang dat de betontechnoloog onderkent in hoeverre de eigenschappen afwijken van een vaker toegepaste sterkteklasse als C5/3. Voor veel kandidaten bleek het lastig om dit antwoord compleet en correct onder woorden te brengen. Antwoord a De afwijkingen betreffen vooral de volgende eigenschappen: Als betonspecie: het beton is moeilijker te verwerken en te verdichten; de specie is minder gevoelig voor bleeding en dus gevoeliger voor plastische krimpscheuren. Als verhardend beton: hogere warmteontwikkeling; snellere sterkteontwikkeling; grotere kans op scheurvorming.

2 Als verhard beton: hoge sterkte en hoge dichtheid leveren duurzaam beton; grotere kans op spatten bij brand; specifieke toevoegingen zoals silica fume hebben invloed op betonkleur. Antwoord b De belangrijkste oorzaken voor deze verschillen in eigenschappen zijn: Als betonspecie: door lage w/c-factor, hoger gehalte fijn materiaal en gebruik van hulpstof is stabiliteit hoger, maar specie ook moeilijker te verwerken; gebruik van (super)plastificeerder zorgt voor laag watergehalte, waardoor minder bleeding ontstaat maar de kans op plastische krimp toeneemt. Als verhardend beton: de lagere w/c-factor en het hogere cementgehalte zorgen voor een hogere temperatuurontwikkeling; hierdoor verloopt de sterkteontwikkeling ook sneller; kans op scheurvorming neemt toe door ontstaan van grotere temperatuurgradiënten. Als verhard beton: hogere duurzaamheid wordt verkregen door lagere w/c-factor, hoger cementgehalte en lagere permeabiliteit; kans op spatten bij brand neemt toe door geringe porositeit; de donkere kleur van de silica fume maakt het beton donkerder van kleur. Vraag (7 scorepunten) Het lichte toeslagmateriaal bestaat uit de fracties /8 en 8/6, die in de betonsamenstelling worden toegepast in een volumeverhouding :. De fijne fractie heeft een droge deeltjesdichtheid ρ rd = 9 kg/m 3, de grove fractie heeft een droge deeltjesdichtheid ρ rd = 75 kg/m 3. Beide lichte fracties bevatten op het moment van verwerken 6% vocht. De fijne fractie heeft een (totale) absorptie van % in een half uur, de grove fractie heeft een absorptie van 6,5% in een half uur. Vragen Wat is de volumieke massa van de specie bij afleveren? Voldoet deze levering aan klasse D,6? Toelichting: Bij het beantwoorden van deze vraag moet duidelijk zijn dat de klasse-indeling voor lichtbeton is gebaseerd op de ovendroge volumieke massa. Deze kan behoorlijk afwijken van het gewicht van de lichtbetonspecie zoals wordt aangevoerd op de bouwplaats. Immers, bij drogen tot constante massa zal nog een deel van het niet-gehydrateerde aanmaakwater verdampen. De werkelijke volumieke massa in het werk ligt tussen deze twee waarden. In het werk zal, afhankelijk van de omstandigheden, het lichtbeton zeer langzaam uitdrogen en zal zich na enige tijd een zogenoemd evenwichtsvochtgehalte instellen. Antwoorden In onderstaande tabel met de uitleveringsberekening is de betreffende betonsamenstelling volledig in beeld gebracht:

3 grondstof volume volumieke massa massa water mengsel mengmeester [m 3 ] [kg/m 3 ] [kg] [%] [kg] [kg] cement CEM I 3,5 R, water w/c =,5, lucht,%, subtotaal, toeslag,75 droog nat zand 37%, ,5 76 licht /8 %, licht 8/6 %, totaal absorptie zand 69,5 3 licht / licht 8/6 6,5 37 totaal 56 Uit de tabel is af te lezen dat de volumieke massa van de betonspecie bij afleveren in het werk 6 kg/m 3 is. Uitgaande van de droge deeltjesdichtheid van de lichte korrels bedraagt de droge volumieke massa van dit lichtbeton 56 kg/m 3. Op basis van de ovendroge volumieke massa voldoet deze lichtbetonspecie aan klasse D,6 voor lichtbeton. Vraag 3 ( scorepunten) Bij onderzoek naar de constructie, gebaseerd op een combinatie van metingen met boorkernen en de terugslagwaarde, en uitgevoerd 3 maanden na de vervaardiging van het betreffende constructiedeel, wordt vastgesteld dat de karakteristieke sterkte in het werk,8 N/mm is. De voor dit werk vereiste sterkteklasse is C35/5. Vraag Hoe gaat u verder? Zijn aanvullende maatregelen nodig? Toelichting: De eisen aan de karakteristieke sterkte in het werk zijn niet gelijk aan de eisen voor de van toepassing zijnde sterkteklasse volgens NEN-EN 6. De minimale karakteristieke sterkte in het werk moet groter zijn dan,85 de karakteristieke sterkte overeenkomende met de sterkteklasse volgens NEN-EN 6. De correctiefactor,85 is gebaseerd op de correctiewaarden, zoals gehanteerd in NEN-EN 379. De correctie wordt gebruikt omdat de norm al rekening houdt met de invloed van uitvoering en verhardingsomstandigheden die uiteraard niet overeenkomen met de geconditioneerde manier van vervaardigen en verharden van proefstukken voor de controleproef. Antwoord Voor sterkteklasse C35/5 is de eis voor de minimale karakteristieke kubusdruksterkte in het werk (f ck,is cube ),85 5 = 38 N/mm. Aan deze eis wordt voldaan. Vraag ( scorepunten) Vraag a Beschrijf het mechanisme dat wordt aangeduid met de term carbonatatie.

4 Vraag b Wat is de relatie met de bescherming van het wapeningsstaal? Antwoord a Met de term carbonatatie wordt het effect beschreven van de inwerking van CO (koolzuurgas) op de alkalische bestanddelen in het poriewater van beton. Koolzuurgas komt in kleine hoeveelheden (,% V/V) in de lucht voor. Het gas lost in water op en vormt dan een zwak zuur. Antwoord b De carbonatatiediepte heeft een directe relatie met de bescherming van wapeningsstaal in beton. Als de ph van het poriewater groter is dan,5 wordt de wapening gepassiveerd. Dat wil zeggen dat aan het oppervlak van de wapening een dun, maar dicht en goed hechtend laagje ijzeroxide wordt gevormd. Dit laagje beschermt de wapening tegen verdere corrosie. In de cementsteen is calciumhydroxide Ca(OH) ofwel vrije kalk aanwezig. Doordat bij carbonatatie de ph daalt van à 3 naar 8 à 9, kan de passiveringslaag worden doorbroken. De wapening kan dan gaan roesten als er voldoende water en zuurstof aanwezig zijn. Vraag 5 (5 scorepunten) De belangrijkste invloedsfactoren die van invloed kunnen zijn op het uiterlijk van beton zijn de betonsamenstelling, de uitvoering en het ontwerp. Vraag 5a Op de foto ziet u een betonoppervlak. Geef aan welke onvolkomenheid hier zichtbaar is. Vraag 5b Noem de mogelijke oorzaken voor specifiek dit gebrek. Vraag 5c Geef aan op welk van deze oorzaken de betontechnoloog invloed kan uitoefenen. Antwoord 5a Dit is een zogenoemd grindnest. Antwoord 5b De oorzaken voor het ontstaan hiervan kunnen zowel liggen in de betonsamenstelling, de uitvoering als het ontwerp:. onvoldoende fijn materiaal in de betonspecie;. onvoldoende verdichting; 3. hoge concentratie wapening;. ontmenging door storten met te grote valhoogte; 5. consistentie niet in overeenstemming met verdichtingsmiddelen; 6. (vervuiling of achtergebleven water in bekisting); 7. (lekkende bekisting of bekistingsnaden). Antwoord 5c Van de hiervoor genoemde oorzaken zijn de volgende te beïnvloeden door de betontechnoloog:. ja: meer fijne delen in het mengsel;. nee: verdichting is taak voor uitvoering; 3. nee: berekenen benodigde wapening en de verdeling daarvan is taak voor constructeur;. nee: taak voor uitvoering; om ontmengen van betonspecie te voorkomen, moet bij het storten de valhoogte worden beperkt; 5. ja: mengsel ontwerpen in hogere consistentieklasse; 6. nee: taak voor uitvoering; 7. nee: taak voor uitvoering.

5 Toelichting: Deze vraag en de antwoorden leren dat overleg tussen betonproducent (de betontechnoloog), uitvoering en ontwerper veel problemen kan voorkomen. Dit is overigens ook het geval bij bijvoorbeeld het beheersen van de verhardingssnelheid, de warmteontwikkeling en het risico op scheurvorming Vraag 6 (5 scorepunten) Toelichting: deze vraag gaat over een specifiek aspect bij het mengselontwerp van zelfverdichtend beton: het bepalen van de waterbehoefte van de poeders (cement. vulstoffen). Vraag Van een poedermengsel wordt door middel van proeven de waterbehoefte bepaald. Het poedermengsel heeft een deeltjesdichtheid van 95 kg/m 3. Van verschillende mengsels wordt met een conische kegel van mm aan de onderzijde de vloeimaat bepaald. Van de vier mengsels zijn de massa's van het poedermengsel en van het water gegeven. De vloeimaat is gemeten in richtingen loodrecht op elkaar. Per mengsel is de proef tweemaal uitgevoerd. mengsel massa [g] vloeimaat [mm] poeder water d d d 3 d Bepaal aan de hand van bovengenoemde meetresultaten de waterbehoefte β p. Antwoord In de volgende tabel zijn van de mengsels de V w /V p en de τ p bepaald. mengsel volume [ml] V w /V p d τ p poeder water 5 5, , , ,33 5

6 Deze resultaten zijn in de volgende grafiek opgenomen:,5!,!,3!,!,!!,9!,8!,7!,6!,5!!!! 3!! 5!! De β p van het mengsel bedraagt dus: β p =,88. Vraag 7 ( scorepunten) Een betoncentrale heeft over de afgelopen maand voor een specie in milieuklasse X de volgende druksterkteresultaten verzameld voor sterkteklasse C/5. De processtandaardafwijking is vastgesteld op 3, N/mm². monster druksterkte [N/mm ] 3,9 3,3 3 3,7 3,8 5 3,9 6 5, 7 8, 8 9, 9 5,5 9,5 8, 7,5 3 9, 5, 5 7, Vraag 7a Controleer of gedurende de afgelopen maand het beton geleverd is dat voldoet aan de eisen voor de sterkteklasse zoals opgenomen in NEN-EN 6-/NEN 85. Vraag 7b Zet de meetwaarden uit in een grafiek. Vraag 7c Er is sprake van een overgang. Bereken voor beide perioden de gemiddelde sterkte. Vraag 7d Vastgesteld werd dat noch het cementgehalte noch de waterbehoefte van het mengsel is veranderd, maar dat gedurende de beoordeelde periode wel gebruik is gemaakt van een CEM I 3,5 R van een andere leverancier.

7 Als het cement inderdaad de oorzaak zou zijn, wat is dan het verschil in normsterkte tussen beide cementen? Vraag 7e De betonsamenstelling bevat 8 liter water en 65 kg cement. Met hoeveel moet het cementgehalte worden verhoogd om de gemiddelde sterkte uit de eerste periode te krijgen? Toelichting: Voor de beoordeling of beton voldoet aan de overeengekomen sterkteklasse zijn in de betonvoorschriften meer mogelijkheden beschreven. In dit geval moet worden getoetst of wordt voldaan aan drie verschillende criteria. Antwoord 7a De eerste toets is of alle individuele waarden (f ci )voldoen aan f ck, dus > N/mm². Hieraan wordt voldaan. Voor de tweede en derde toets moeten we het gemiddelde en de standaardafwijking van deze 5 waarnemingen berekenen. Gemiddelde over deze 5 waarnemingen = 9,55 N/mm²; de standaardafwijking s5 = 3,5 N/mm² De tweede toets is of dit gemiddelde voldoet aan de eis dat deze waarde groter is dan f ck +,8σ. Dit is het geval, immers 9,55 is groter dan 5 +,8 3, = 9, Conclusie: Voldoet. Met de derde toets wordt beoordeeld of de standaardaardafwijking over deze 5 waarden niet te veel afwijkt van de aangehouden (productie-)standaardafwijking en ligt binnen de grenswaarden:,63 σ s5,37 σ,63 σ =,89,37 σ =, s5 ligt tussen deze grenzen en voldoet dus aan,63 σ s5,37 σ Antwoord 7b Alle meetwaarden, uitgezet in een grafiek:

8 Antwoord 7c De overgang is zichtbaar van waarneming 5 op waarneming 6. Voor waarneming 6 en verder worden duidelijk lagere waarden gevonden. gemiddelde van waarneming t.m. 5 = 33,7 N/mm gemiddelde van waarneming 6 t.m. 5 = 7,5 N/mm Antwoord 7d De relatie tussen betonsterkte en normsterkte wordt gegeven door: B =,8 N + 5 / w/c - 5 In beide perioden wordt dezelfde w/c-factor gehanteerd. De normsterkte van het cement gebruikt in de eerste periode noemen we N, voor de tweede periode N. Voor de eerste periode geldt: 33,7 =, 8 N + 5 / w/c - 5 Voor de tweede periode: 7,5 =,8 N + 5 / w/c - 5 Het verschil in betonsterkte tussen periode en : 33,7 7,5 = 6, N/mm Dus: 6, = (,8 N + 5 / w/c - 5) (,8 N + 5 / w/c - 5) =,8 (N N) Het verschil in normsterkte tussen de beide cementen (N N) is dus 6, /,8 = 7,8 N/mm Antwoord 7e Om na periode (dit noemen we nu periode 3) de gemiddelde sterkte uit de eerste periode te krijgen, moet het verschil in druksterkte tussen periode en periode worden opgevangen door verlaging van de w/c-factor. (van w/c-factor naar w/c-factor 3). De normsterkte van het cement is in periode 3 gelijk aan periode. Nu kan de formule voor de relatie betonsterkte/normsterkte als volgt worden weergegeven: B3 B = (,8 N + 5 / w/c3 5) (,8 N + 5 / w/c 5) = 5 / w/c3 5 / w/c Dus: 6, = 5 / w/c3-5/,68 w/c3 = 5 / ((5/,68) + 6,) =,58 Het nieuwe cementgehalte wordt dus: 8 /,58 = 3, dus een verhoging met 5 kg per m 3. Hierin is B: de betonsterkte in periode en B3: de betonsterkte in periode 3 (deze is gelijk aan de sterkte in periode ). Vraag 8 (7 scorepunten) Met behulp van de methode van gewogen rijpheid moet een schatting worden gemaakt van de kubusdruksterkte na 8 uren verharding. Daartoe zijn van tevoren 5 kubussen gemaakt, die in de waterbak in het laboratorium bij C zijn bewaard. De kubussen zijn beproefd na,, 3, en 7 dagen verharding. De resultaten van de kubusproeven zijn: verhardingstijd in dagen druksterkte [ N/mm ] De betonconstructie wordt zodanig verwarmd, dat het temperatuurverloop van het beton gedurende de eerste uren lineair oploopt van 5 C naar 5 C en vervolgens 8 uren constant blijft op 5 C. Vraag 8a Maak met behulp van bijlage A de ijkgrafiek van dit beton, als gegeven is dat C =,65. Voor het bepalen van de ijklijn kunt u uitgaan van een verschuiving v = N/mm

9 Vraag 8b Bereken vervolgens de gewogen rijpheid na 8 uren verharding. Vraag 8c Bepaal de kubusdruksterkte na 8 uren verharding. Antwoord 8a De gewogen rijpheid van de kubussen is berekend: dagen rijpheid per uur rijpheid [ Ch] sterkte [ N/mm ] 3 3 = = = = = Deze gegevens zijn uitgezet in de figuur hieronder. Antwoord 8b Het temperatuurverloop is hier opgesplitst in stappen van uren voor de eerste uren, daarna 8 uren constant. Uren gem. temp. gem. rijpheid gewogen rijpheid totaal 338 Antwoord 8c Bij een gewogen rijpheid van 338 Ch is een gemiddelde druksterkte van ca. N/mm te verwachten.

10 Vraag 9 ( scorepunten) Voor een gewapende betonconstructie moet beton worden gemaakt dat aan de volgende eisen voldoet: sterkteklasse C/5; milieuklasse XD en XF; Na dagen moet de gemiddelde sterkte 5 N/mm bedragen. De betonspecie moet voldoen aan: consistentieklasse C. Men beschikt over de volgende materialen: CEM I 3,5 R CEM II/B-V 3,5 R (ρ a = 89 kg/m 3 ) CEM III/B 3,5 N rivierzand / gebroken basalt /8, 8/6 en 6/3 (ρ a = 85 kg/m 3 ) Er wordt een luchtbelvormer toegevoegd. We gaan uit van een gemiddelde specietemperatuur van C. De korrelgrootteverdeling van het toeslagmateriaal is als volgt: zeef zeefdoorval [%] zand / basalt /8 basalt 8/6 3,5, 6, 8,5,5, basalt 6/ vocht,5%,3%,%,% absorptie,%,3%,5%,7% gewenste zeeflijn van het mengsel Vraag 9a Ontwerp een samenstelling die het beste voldoet aan de gestelde eisen en met het minste cement. De waterbehoefte stijgt met kg door het gebruik van het gebroken basalt. We gaan uit van een gemeten luchtgehalte van %.Geef de doseeropgave voor de mengmeester voor m 3 specie. Vraag 9b In welke mate wordt voldaan aan de gewenste korrelverdeling? Wat is hierover uw mening? Antwoord Randvoorwaarden betonsamenstelling op basis van de milieuklasse(n): XD : max w/c factor =,55 en minimaal cementgehalte = 3 kg XF : max w/c-factor =,55 en minimaal cementgehalte = 3 kg, mits ook minimaal luchtgehalte = 3,5% (in berekening aan te houden %). Om zeker te voldoen aan de maximale waarde voor de w/c-factor houden we een marge aan van,. Daarom rekenen we in beide gevallen met w/c =,53.

11 Sterkteklasse C/5 Gem. sterkte na 8 dagen: = 33 N/mm Gem. sterkte na dagen: 5 N/mm % lucht heeft in vloed op sterkte, daarom sterkte aan te passen Gem. sterkte na 8 dagen: 33 /,95(-) = 36,6 N/mm Gem. sterkte na dagen: 5 /,95 = 6,6 N/mm CEM I 3,5 R: 8 d: 36,6 =,8 v / w/c - 5 w/c =,58 d: 6,6 =, / w/c - 5 w/c =,5 CEM II/B-V 3,5 R: 8 d: 36,6 =, / w/c - 5 w/c =,59 d: 6,6 =,8 + 5 / w/c - 5 w/c =,57 CEM III/B 3,5 N: 8 d: 36,6 =, / w/c - 5 w/c =,58 d: 6,6 =,8 + 5 / w/c - 5 w/c =,7 CEM III/B vraagt te veel cement en valt daarom af. CEM I uit te rekenen met w/c =,5. CEM II/B-V uit te rekenen met w/c =,53 (hier is milieuklasse maatgevend). Dus met CEM II/B-V het laagste cementgehalte. De gewenste korrelverdeling van het toeslagmaterialenmengsel valt in ontwerpgebied I + II. Dit vraagt kg water meer. waterbehoefte W = = 95 kg cement CEM II/B-V: C = 95 /,53 = 368 kg % 9% % / /8 8/6 6/3 8 6 zeefdoorval (%) 7%,5,5,5 8, 6, 3,5 zeefmaat in mm Uitleveringsberekening: cement 368 kg 89 kg/m 3,7 m 3 water 95,95 lucht, subtotaal,36 toeslagmateriaal totaal -,36 m 3 =,638 m 3 7% zand 795 kg 65 kg/m 3,3 m 3 % basalt /8 8 kg 85 kg/m 3,6 m 3 9% basalt 8/6 35 kg 85 kg/m 3, m 3 % basalt 6/3 36 kg 85 kg/m 3,53 m 3

12 Berekening massa's: nat zand nat basalt /8 nat basalt 8/6 nat basalt 6/3 795,5 = 83 kg (36 kg water) 8,3 = 86 kg ( kg water) 35, = 35 kg (5 kg water) 36, = kg (5 kg water) Absorptie: zand basalt /8 basalt 8/6 basalt 6/3 795, = kg 8,3 = kg 35,5 = 5 kg 36,7 = 7 kg Aanmaakwater: = 6 kg Controle fijn materiaal <,5 cement,7 m 3 zand, x,3 =,3 m 3 lucht, m 3 totaal,7 m 3 dit is oké. Controle korrelgrootteverdeling: zeef zeefdoorval [%] zand x,7 /8 x, 8/6 x,9 6/3 x, mengsel 3,5, 6, 8,5,5, ,7 9,6 8,3,7, 8,,3, 9 9 7,5 8,, 3,5 8,9,7, bovengrens ondergrens gewenst verschil Het mengsel ligt in ontwerpgebied I + II. Het verschil in korrelverdeling op de verschillende zeven blijft voor de meeste zeven beperkt. Alleen op zeef,5 is een duidelijke uitschieter. Dit is het gevolg van het feit dat het zand te grof is om aan de eis te voldoen. Bijmengen van fijn zand zou in dit geval een oplossing kunnen zijn. Met de term 'carbonatatie' wordt het effect beschreven van de inwerking van CO (koolzuurgas) op de alkalische bestanddelen in het poriewater van beton. Koolzuurgas komt in kleine hoeveelheden (, % V/V) in de lucht voor. Het gas lost in water op en vormt dan een zwak zuur. De carbonatatiediepte heeft een directe relatie met de bescherming van wapeningsstaal in beton. Als de ph van het poriewater groter is dan,5 wordt de wapening gepassiveerd. Dat wil zeggen dat aan het oppervlak van de wapening een dun, maar dicht en goed hechtend laagje ijzeroxide wordt gevormd. Dit laagje beschermt de wapening tegen verdere corrosie. In de cementsteen is calciumhydroxide Ca(OH) ofwel vrije kalk aanwezig. Doordat bij carbonatatie de ph daalt van à 3 naar 8 à 9, kan de passiveringslaag worden doorbroken. De wapening kan dan gaan roesten als er voldoende water en zuurstof aanwezig is.

Examen Betontechnoloog BV

Examen Betontechnoloog BV Examen Betontechnoloog BV Vragen en antwoorden cursusseizoen 2013/2014 Vraag 1 (14 scorepunten) Een betonsamenstelling met cement CEM III/B 42,5 N moet voldoen aan de volgende eisen: - sterkteklasse C30/37;

Nadere informatie

Deelexamen : BETONTECHNOLOOG Datum : 26 mei 2015. : 14.00 tot 17.00 uur (180 minuten)

Deelexamen : BETONTECHNOLOOG Datum : 26 mei 2015. : 14.00 tot 17.00 uur (180 minuten) Deelexamen : BETONTECHNOLOOG Datum : 26 mei 21 Tijd : 14. tot 17. uur (18 minuten) Het deelexamen bestaat uit 9 open vragen. Indien een open vraag volledig juist is beantwoord, zal dit worden gewaardeerd

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Berekenen van betonsamenstellingen

Hoofdstuk 2: Berekenen van betonsamenstellingen Hoofdstuk 2: Berekenen van betonsamenstellingen 1 Berekenen van betonsamenstellingen A: Inventarisatie van de eisen B: Keuze van de materialen Geldt voor alle betontypen, zie dictaat BBT C: Ontwerpen van:

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Beton in de kist

Hoofdstuk 4: Beton in de kist Hoofdstuk 4: Beton in de kist Horizontale speciedruk Gewogen rijpheid Temperatuurbeheersing Nabehandeling Ontkisten 1 Horizontale speciedruk op bekisting Hydrostatisch drukverloop Reactie cement met water

Nadere informatie

Bijscholing betontechnologie 7 november 2014. Jaap van Eldik, Senior Betontechnologisch Adviseur Mebin B.V.

Bijscholing betontechnologie 7 november 2014. Jaap van Eldik, Senior Betontechnologisch Adviseur Mebin B.V. Bijscholing betontechnologie Jaap van Eldik, Senior Betontechnologisch Adviseur Mebin B.V. Onderwerpen Beton Regelgeving Sterkteklassen Milieuklassen Rekenvoorbeeld Sterkteontwikkeling Krimpgedrag Beton

Nadere informatie

Samenstellen van beton 2 SAMENSTELLEN VAN BETON

Samenstellen van beton 2 SAMENSTELLEN VAN BETON Samenstellen van beton 2 SAMENSTELLEN VAN BETON In de Basiscursus BetonTechnologie [BBT] is aan de hand van een stappenplan behandeld hoe relatief eenvoudige traditionele betonsamenstellingen kunnen worden

Nadere informatie

Bijscholing docenten 7 nov. 14

Bijscholing docenten 7 nov. 14 Bijscholing docenten 7 nov. 14 Zelfverdichtend beton (ZVB) Zelfverdichtend beton is zo vloeibaar dat het zonder verdichten een bekisting, met een dicht wapeningsnet volledig kan vullen en ontluchten. De

Nadere informatie

Cement en water vormen cementlijm

Cement en water vormen cementlijm Nabehandelen De nazorg van vers gestort betonwerk wordt nabehandelen genoemd. Doel van het nabehandelen is om het water in het verhardende beton vast te houden en niet te laten verdampen. De kwaliteit

Nadere informatie

Hoofdstuk 3. Beton met specifieke eisen of bijzondere samenstellingen. 3.2 Beton met bijzondere specificaties. 3.3 Bijzondere uitvoeringsmethoden

Hoofdstuk 3. Beton met specifieke eisen of bijzondere samenstellingen. 3.2 Beton met bijzondere specificaties. 3.3 Bijzondere uitvoeringsmethoden Hoofdstuk 3 Beton met specifieke eisen of bijzondere samenstellingen 3.2 Beton met bijzondere specificaties 3.3 Bijzondere uitvoeringsmethoden 1 Beton met bijzondere specificaties Beton met verhoogde sterkte

Nadere informatie

Betonsterkte vs. Duurzaamheid

Betonsterkte vs. Duurzaamheid Oorzaak en gevolg vs. Duurzaamheid De aanleiding : Vaste commissie in situ Cur vc12 voorschriftenbetontechnologie Stufib en Stutech Stufib rapport 20 (studiecel 18) te downloaden www.stufib.nl Ab van den

Nadere informatie

Examen : BASISKENNIS BETON ALGEMEEN [bba] Datum : dinsdag 3 april 2018 Tijd : tot uur (90 minuten)

Examen : BASISKENNIS BETON ALGEMEEN [bba] Datum : dinsdag 3 april 2018 Tijd : tot uur (90 minuten) Examen : SISKENNIS ETON LGEMEEN [bba] atum : dinsdag 3 april 2018 Tijd : 19.30 tot 21.00 uur (90 minuten) Het examen bestaat uit 60 meerkeuze vragen. Gebruik van het cursusboek of andere literatuur is

Nadere informatie

eet o n ek Rijpheid in ontwikkeling

eet o n ek Rijpheid in ontwikkeling eet o n ek U itvoeri ng Rijpheid Rijpheid in ontwikkeling 'Kan de kist er al af?' is daags na het betonstorten een veelgehoorde kreet op de bouwplaats. Hoe sterk het beton moet zijn voordat de bekisting

Nadere informatie

Vervormingseigenschappen

Vervormingseigenschappen Vervormingseigenschappen Betonconstructies kunnen niet uitsluitend worden ontworpen op druk- en treksterkte. Vervormingen spelen ook een belangrijke rol, vooral doorbuiging. Beheersing van de vervorming

Nadere informatie

Beton. HST 8 verharding.

Beton. HST 8 verharding. HST 8. 1. Wat is het verschil tussen bindingstijd en verhardingstijd van beton? Bindingstijd: de tijd die nodig is om de boel te binden (dat alles aan elkaar hecht en dat het nog verwerkbaar is). Verhardingstijd:

Nadere informatie

beton voor bedrijfsvloeren

beton voor bedrijfsvloeren ABT staat voor voegloze bedrijfsvloeren, zonder beperkingen. In het principe van voegloos ontwerpen (zie ook de flyer voegloze vloeren ) is het beperken van de krimp één van de belangrijkste aspecten.

Nadere informatie

Betonsterkte in de praktijk

Betonsterkte in de praktijk thema 1 Toelichting op Stufib/Stutech-rapport Betonsterkte vs. Duurzaamheid Betoniek 15/20 In Betoniek 15/20 Living apart together gaat het net als dit Cementartikel over de samenwerking tussen constructeur,

Nadere informatie

MIX DESIGN MIX PROPORTIONING. BEKISTINGEN ONTWERP EN UITVOERING partim BETONSAMENSTELLING. Peter Minne

MIX DESIGN MIX PROPORTIONING. BEKISTINGEN ONTWERP EN UITVOERING partim BETONSAMENSTELLING. Peter Minne BEKISTINGEN ONTWERP EN UITVOERING partim BETONSAMENSTELLING Peter Minne INHOUD - Eisen gesteld aan het beton - Samenstelling van de betonstructuur - Van eisen naar samenstelling - Het gebruik van software

Nadere informatie

Productinformatieblad

Productinformatieblad Krimparme gietmortel Five Star 190 voor het ondergieten van staalconstructies en betonelementen. Deze mortel voldoet aan CUR-Aanbeveling 24 en waar van toepassing aan NEN-EN 206-1. Unieke formule, bouwt

Nadere informatie

12.1 Indeling volgens NEN-EN 1008

12.1 Indeling volgens NEN-EN 1008 12 Aanmaakwater 12 Aanmaakwater is een essentiële grondstof voor beton; zonder water geen hydratatie. Het is daarom belangrijk dat het aanmaakwater geen verontreinigingen bevat die: het hydratatieproces

Nadere informatie

Cementgebonden afstandhouders in een betonconstructie met een ontwerplevensduur van 100 jaar

Cementgebonden afstandhouders in een betonconstructie met een ontwerplevensduur van 100 jaar Cementgebonden afstandhouders in een betonconstructie met een ontwerplevensduur van 100 jaar Bedrijf: Researcher: Stoter Beton B.V. Dhr. R. Beumer Spoorstraat 29 8084 HW 't Harde Ing. H.W. Corporaal, MICT

Nadere informatie

Examen : BASISKENNIS BETON ALGEMEEN [bba] Datum : dinsdag 4 april 2017 Tijd : tot uur (90 minuten)

Examen : BASISKENNIS BETON ALGEMEEN [bba] Datum : dinsdag 4 april 2017 Tijd : tot uur (90 minuten) Examen : SISKENNIS ETON LGEMEEN [bba] atum : dinsdag 4 april 2017 Tijd : 19.30 tot 21.00 uur (90 minuten) Het examen bestaat uit 60 meerkeuze vragen. Gebruik van het cursusboek of andere literatuur is

Nadere informatie

Staalvezelbeton of beton met staalvezels Jaap van Eldik Senior Betontechnoloog Mebin 10 februari 2016

Staalvezelbeton of beton met staalvezels Jaap van Eldik Senior Betontechnoloog Mebin 10 februari 2016 Ledenvergadering Staalvezelbeton of beton met staalvezels Jaap van Eldik Senior Betontechnoloog Mebin Staalvezelbeton Onderwerpen: Waarom staalvezelbeton?: Voordeel en nadeel Economie / kosten besparen

Nadere informatie

10 Hulpstoffen en toevoegingen

10 Hulpstoffen en toevoegingen 10 Hulpstoffen en toevoegingen 10.1 Definitie Een hulpstof is een stof die, als regel bij een toevoeging in hoeveelheden gelijk aan of minder dan 5% (m/m) van de cementhoeveelheid, een significante wijziging

Nadere informatie

01 kwaliteitscontrole beton

01 kwaliteitscontrole beton RAPPORT 01 kwaliteitscontrole beton kwaliteit en samenstelling schatting sterkte specie-analysemethoden STICHTING COMMISSIE VOOR UITVOERING VAN INGESTELD DOOR DE BETON VER E N IGI N G RESEARCH ONDERZOEKINGSCOMMISSIES

Nadere informatie

Productinformatieblad

Productinformatieblad Krimparme Ondersabelings- en Troffelmortel Five Star 180 voor het onderstoppen van staalconstructies en betonelementen. Deze mortel voldoet aan CUR-Aanbeveling 24 en waar van toepassing aan NEN-EN 206-1.

Nadere informatie

Hoofdstuk 5. Uiterlijk van beton. De kleur van beton. Uiterlijk van beton in voorschriften. Veel voorkomende onvolkomenheden

Hoofdstuk 5. Uiterlijk van beton. De kleur van beton. Uiterlijk van beton in voorschriften. Veel voorkomende onvolkomenheden Hoofdstuk 5 Uiterlijk van beton De kleur van beton Uiterlijk van beton in voorschriften Veel voorkomende onvolkomenheden 1 De kleur van beton Uiterlijk van beton kleur van beton is som van kleur van kleine

Nadere informatie

PROEFPROJECT MET GROEN BETON

PROEFPROJECT MET GROEN BETON PROEFPROJECT MET GROEN BETON Hoogwaardig betonpuingranulaat in hoogwaardige toepassingen Filip Props, kwaliteitscontrole, Oosterzeelse Breek- & Betoncentrale (O.B.B.C. nv) OOSTERZEELSE BREEK- & BETONCENTRALE

Nadere informatie

11.3 Inerte vulstoffen (type I)

11.3 Inerte vulstoffen (type I) 11 Vulstoffen 11.1 Definitie Een vulstof is een inerte dan wel puzzolane of (latent) hydraulische stof, meestal fijner dan 63 µm, die aan betonspecie kan worden toegevoegd ter aanvulling van de hoeveelheid

Nadere informatie

Invloed van afstandhouders op het chloride indringingsprofiel.

Invloed van afstandhouders op het chloride indringingsprofiel. Studies & Development Toegepast Cement- en Betononderzoek Invloed van afstandhouders op het chloride indringingsprofiel. Onderzoek uitgevoerd voor: naam: Stoter Beton adres: postcode: telefoon: Projectnummer

Nadere informatie

Scheurvorming in jong beton

Scheurvorming in jong beton Scheurvorming in jong beton Scheurtjes in beton zijn niet direct reden voor ongerustheid. Sterker nog, wapeningsstaal in beton kan zijn werk pas doen als er enige scheurvorming in het beton is opgetreden.

Nadere informatie

Beton volgens NEN-EN en NEN 8005 Hulpmiddel bij het bepalen van sterkteklasse, consistentieklasse en milieuklasse

Beton volgens NEN-EN en NEN 8005 Hulpmiddel bij het bepalen van sterkteklasse, consistentieklasse en milieuklasse VOBN Beton volgens NEN-EN 206-1 en NEN 8005 Hulpmiddel bij het bepalen van sterkteklasse, consistentieklasse en milieuklasse Beton volgens NEN-EN 206-1 en NEN 8005 Voorbeeld milieuklassen in een woongebouw

Nadere informatie

CEM III voor betonverhardingen

CEM III voor betonverhardingen Duurzaamheid II CEM III voor betonverhardingen Werner Remarque CEMEX Keuze van Cement De Europese cementnorm EN 197-1 kent 27 cementtypes. In Nederland zijn volgens NEN 8005 (Nederlandse invulling van

Nadere informatie

Lichtbeton voor balkons

Lichtbeton voor balkons 1 Intro Constructief gedrag lichtbeton experimenteel onderzocht Lichtbeton voor balkons Een manier om gewicht te besparen voor balkons, is het verlagen van de volumieke massa van het beton. In een afstudeeronderzoek

Nadere informatie

Omslag en basisvormgeving springvorm bno, s-hertogenbosch. Grafische verzorging en druk Van de Garde, Zaltbommel

Omslag en basisvormgeving springvorm bno, s-hertogenbosch. Grafische verzorging en druk Van de Garde, Zaltbommel Dienstverlening ENCI en Mebin Beton van de centrale Betonspecie en beton Controle en keuring Cement Toeslagmaterialen Hulpstoffen Vulstoffen Aanmaakwater Nuttige adressen Literatuur, normen en aanbevelingen

Nadere informatie

5 Beton van de centrale

5 Beton van de centrale 5 Beton van de centrale 5.1 Definities In dit hoofdstuk komt een aantal termen voor die in betonmortelkringen gangbaar zijn. De betekenis wijkt soms enigszins af van die wij in de betontechnologie hanteren.

Nadere informatie

Materiaalkunde tentamen

Materiaalkunde tentamen Materiaalkunde tentamen Dit tentamen is met veel moeite een keertje uitgetypt door mij. Waarschijnlijk heb je er wel iets aan. Mocht je nu ook een keer zo gek zijn om een tentamen een keer uit te typen;

Nadere informatie

TOEPASSING VAN GERECYCLEERDE GRANULATEN. Kwaliteitsborging bij de productie van hoogwaardig beton met gerecycleerde granulaten. Dirk Vandecappelle

TOEPASSING VAN GERECYCLEERDE GRANULATEN. Kwaliteitsborging bij de productie van hoogwaardig beton met gerecycleerde granulaten. Dirk Vandecappelle TOEPASSING VAN GERECYCLEERDE GRANULATEN Kwaliteitsborging bij de productie van hoogwaardig beton met gerecycleerde granulaten Dirk Vandecappelle 1. Inhoud - Eisen gesteld aan de granulaten - Acceptatiebeleid

Nadere informatie

tijdsbesteding productcertificatie BRL 1801 Betonmortel (14 maart 2013)

tijdsbesteding productcertificatie BRL 1801 Betonmortel (14 maart 2013) Kiwa BMC B.V. Sir Winston Churchill-laan 7 88 EA Rijsw ijk P.O. box 70, 80 AB Rijsw ijk tel + 70 444440 fax + 70 44440 E-mail bmc@kiw a.nl Website www.kiwabmc.nl Rijswijk, 4 oktober 04 NV/pl/not/_oktober_04

Nadere informatie

Lastenboektekst ULTRA FAST TRACK

Lastenboektekst ULTRA FAST TRACK Lastenboektekst ULTRA FAST TRACK Het doel van de aanneming is mede, bij de herstelling van wegvakken, de ingebruikname van cementbetonverhardingen te verkorten tot 36 uur na de aanleg door gebruik te maken

Nadere informatie

TENTAMEN CIVIELTECHNISCHE MATERIAALKUNDE (NIEUWE STIJL)

TENTAMEN CIVIELTECHNISCHE MATERIAALKUNDE (NIEUWE STIJL) TENTAMEN CIVIELTECHNISCHE MATERIAALKUNDE (NIEUWE STIJL) Oefening vakcode 226073 Let op: Kies voor iedere vraag slechts één antwoord. Kies het beste of enig juiste antwoord. Antwoorden aankruisen op het

Nadere informatie

Uitvoering van betonconstructies: NBN EN 13670 en prnbn B 15-400 (ANB)

Uitvoering van betonconstructies: NBN EN 13670 en prnbn B 15-400 (ANB) Uitvoering van betonconstructies: NBN EN 13670 en prnbn B 15-400 (ANB) Betonstorten en nabehandeling ir. Bram Dooms Uitvoering van betonconstructies - 06/11/2013 - Pagina 1 Betonstorten en nabehandeling

Nadere informatie

Zandfractie van gerecycleerd beton hergebruiken in hoogwaardige toepassingen

Zandfractie van gerecycleerd beton hergebruiken in hoogwaardige toepassingen Zandfractie van gerecycleerd beton hergebruiken in hoogwaardige toepassingen 1 IE-net-studiedag INLEIDING Sand2Sand werd bij zijn voorstelling tijdens het Cleantechfestival bekroond tot meest beloftevol

Nadere informatie

Betonwijzer volgens NEN EN 206-1 en NEN 8005

Betonwijzer volgens NEN EN 206-1 en NEN 8005 Betonwijzer volgens NEN EN 206-1 en NEN 8005 2013 Uw bestelling in 6 stappen 1 Bepaal de sterkteklasse De sterkteklasse is een maat voor de sterkte van het beton, gebaseerd op de 28-daagse karakteristieke

Nadere informatie

VII. Calciumsulfaatgebonden dekvloeren

VII. Calciumsulfaatgebonden dekvloeren VII Calciumsulfaatgebonden dekvloeren 1 Algemeen 60 1.1 Definitie, toepassing en soorten Een dekvloer is volgens NEN-EN 13813 een bouwdeel dat vervaardigd wordt op een dragende constructie of op een daarop

Nadere informatie

beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Tel. (02) Fax (02)

beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Tel. (02) Fax (02) PROBETON Vereniging zonder winstoogmerk beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Aarlenstraat 53 - B9 1040 BRUSSEL Tel. (02) 237.60.20 Fax (02) 735.63.56 e-mail : mail@probeton.be website

Nadere informatie

Pascale De Kesel Caroline Ladang m.m.v. Koen De Rycke

Pascale De Kesel Caroline Ladang m.m.v. Koen De Rycke CL1 De toepassing van projectbeton bij de bouw van de Deurganckdoksluis Pascale De Kesel Caroline Ladang m.m.v. Koen De Rycke 15-10-2015 Vlaamse Overheid - TOD AMS Slide 1 CL1 Caroline Ladang; 29/01/2015

Nadere informatie

Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Claude Ployaert Concrete Technology Engineer Inter-Beton

Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Claude Ployaert Concrete Technology Engineer Inter-Beton Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Claude Ployaert Concrete Technology Engineer Inter-Beton Leden van de Commissie E104 voor FedBeton Hoe beton specifiëren volgens de nieuwe

Nadere informatie

6 Betonspecie en verhardend Beton

6 Betonspecie en verhardend Beton 6 Betonspecie en verhardend Beton 6.1 Definities Betonspecie: een plastisch vervormbare massa, bestaande uit een mengsel van grof en fijn toeslagmateriaal, cement, water en eventueel hulp- en/of vulstoffen.

Nadere informatie

Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Lid Technische Commissie FedBeton Lid Commissie E104 voor FedBeton

Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Lid Technische Commissie FedBeton Lid Commissie E104 voor FedBeton Steven Schaerlaekens Technical Support Manager Holcim België n.v. Lid Technische Commissie FedBeton Lid Commissie E104 voor FedBeton Evolutie van de normen ivm beton voor funderingen Principe uitvoering

Nadere informatie

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN GEMALEN GEGRANULEERDE HOOGOVENSLAK, POEDERKOOLVLIEGAS EN PORTLANDCEMENT VOOR TOEPASSING ALS BINDMIDDEL IN BETON

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN GEMALEN GEGRANULEERDE HOOGOVENSLAK, POEDERKOOLVLIEGAS EN PORTLANDCEMENT VOOR TOEPASSING ALS BINDMIDDEL IN BETON BRL 9340 d.d. 2007-01-10 NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR HET KOMO ATTEST VOOR EEN COMBINATIE VAN GEMALEN GEGRANULEERDE HOOGOVENSLAK, POEDERKOOLVLIEGAS EN PORTLANDCEMENT VOOR TOEPASSING ALS BINDMIDDEL

Nadere informatie

Jos Nederstigt namens Gietbouwcentrum. De rol van betonmortel in het bouwproces.

Jos Nederstigt namens Gietbouwcentrum. De rol van betonmortel in het bouwproces. Jos Nederstigt namens Gietbouwcentrum De rol van betonmortel in het bouwproces. Betonmortel in het bouwproces Gorinchem, 11 december 2008 J. Nederstigt Needs Waar gaan we het over hebben? Faalkosten in

Nadere informatie

SBRCURnet Project Autogene krimp van betonconstructies. Dag van Betontechnologie 30 maart 2017 Ton van Beek

SBRCURnet Project Autogene krimp van betonconstructies. Dag van Betontechnologie 30 maart 2017 Ton van Beek SBRCURnet Project Autogene krimp van betonconstructies Dag van Betontechnologie 30 maart 2017 Ton van Beek 1 Inhoud Autogene krimp Typen krimp Definitie Autogene krimp Wat is autogene krimp Definitie autogene

Nadere informatie

AEC-granulaat als toeslagmateriaal voor beton. Nieuwe CUR-Aanbeveling 116

AEC-granulaat als toeslagmateriaal voor beton. Nieuwe CUR-Aanbeveling 116 1 Nieuwe CUR-Aanbeveling 116 CUR-Aanbeveling 116 CUR-Aanbeveling 116: 12 AEC-granulaat als toeslagmateriaal voor beton is te raadplegen of te bestellen (digitaal en op papier) op www.cur-aanbevelingen.nl

Nadere informatie

White Topping Ronald Diele en Marc van der Weide

White Topping Ronald Diele en Marc van der Weide White Topping Ronald Diele en Marc van der Weide Project White Topping in Friesland Het innovatie-atelier (w.o. Provincie Fryslân) heeft zes marktpartijen benaderd N355, fietspad Leeuwarden en Tytsjerk

Nadere informatie

Vliegas in beton. Verhoging van de water-cementfactor Carbonatatieresultaten Verlaging van het minimale cementgehalte Corrosie van voorspanstaai

Vliegas in beton. Verhoging van de water-cementfactor Carbonatatieresultaten Verlaging van het minimale cementgehalte Corrosie van voorspanstaai C U R Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving rapport 96-2 Vliegas in beton Verhoging van de water-cementfactor Carbonatatieresultaten Verlaging van het minimale cementgehalte Corrosie

Nadere informatie

Hogere Sterkte Beton

Hogere Sterkte Beton Hogere Sterkte Beton Ervaringen met sterkteklasse B65 en hoger Ministerie van Verkeer en Waterstaat Bouwdienst Rijkswaterstaat Rapportnummer: BSW 99-20 Dit rapport is uitgegeven door: Bouwdienst Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Uw bestelling in 6 stappen

Uw bestelling in 6 stappen Uw bestelling in 6 stappen 1 BEPAAL DE STERKTEKLASSE De sterkteklasse is een maat voor de sterkte van het beton, gebaseerd op de 28-daagse karakteristieke druksterkte uitgedrukt in N/mm 2 en bepaald onder

Nadere informatie

Tentamens 2,5% Beton

Tentamens 2,5% Beton Tentamens Beton is beter bestand tegen erosie bij lage WCF Beton is beter bestand tegen erosie bij laag cementgehalte Vorst wordt beperkt door gebruik van lage WCF en luchtbelvormer Betonsterkte wordt

Nadere informatie

VABOR-ledenvergadering Almere, 21 juni XF4 moet luchtiger! Ing. Peter de Vries FICT, ENCI BV

VABOR-ledenvergadering Almere, 21 juni XF4 moet luchtiger! Ing. Peter de Vries FICT, ENCI BV VABOR-ledenvergadering Almere, 21 juni 2012 XF4 moet luchtiger! Ing. Peter de Vries FICT, ENCI BV BETON is een materiaal op trots op te zijn! Maar dit is ook heel mooi. Mooie plaatjes hebben een keerzijde

Nadere informatie

VABOR. Bepaling druksterkte betonconstructies september 12. Bepaling van de druksterkte van bestaande betonnen constructies. Doel van het onderzoek

VABOR. Bepaling druksterkte betonconstructies september 12. Bepaling van de druksterkte van bestaande betonnen constructies. Doel van het onderzoek 1 VABOR Bepaling van de druksterkte van bestaande betonnen constructies Doel van het onderzoek Controle van de geleverde betonkwaliteit Hoe kan op basis van de resultaten van drukproeven op boorkernen

Nadere informatie

Betonmortel in de agrarische sector

Betonmortel in de agrarische sector Informatieblad Dit informatieblad is een uitgave van de bij VOBN aangesloten betonmortelfabrikanten. Betonmortel in de agrarische sector In de agrarische sector wordt voor veel bouwwerken betonmortel gebruikt.

Nadere informatie

BETON MET GERECYCLEERDE GRANULATEN EVOLUTIES & VOORBEELDEN

BETON MET GERECYCLEERDE GRANULATEN EVOLUTIES & VOORBEELDEN BETON MET GERECYCLEERDE GRANULATEN EVOLUTIES & VOORBEELDEN Ir. Jeroen Vrijders Labo Duurzame Ontwikkeling 2009-2011 100% vervanging 2014 EN 206 2016 (?) NBN B15-001 1988 Berendrechtsluis 1999 RecyHouse

Nadere informatie

Art. 1: stortklaar beton (wegenbouw) 1. : in vrachtwagen > = 5m³ geleverd Hoeveelheid: 50, Eenheid: m3 - VH

Art. 1: stortklaar beton (wegenbouw) 1. : in vrachtwagen > = 5m³ geleverd Hoeveelheid: 50, Eenheid: m3 - VH Art. 1: stortklaar beton (wegenbouw) 1. : in vrachtwagen > = 5m³ geleverd 2. : in vrachtwagen 3m³ < 5 m³ geleverd 3. : in vrachtwagen < 1m³ < 3m³ geleverd 4. : afgehaald Art. 2: stortklaar beton (gebouwen)

Nadere informatie

DEEL IV STEENACHTIGE MATERIALEN: Beton, Metselwerk, Glas en Bodemmaterialen

DEEL IV STEENACHTIGE MATERIALEN: Beton, Metselwerk, Glas en Bodemmaterialen DEEL IV STEENACHTIGE MATERIALEN: Beton, Metselwerk, Glas en Bodemmaterialen 233 "Ceramics hierarchy" Uit: Open University, England. Cursus Materials 234 6 BETON 6.1) 6.1 Inleiding Algemeen: Beton is één

Nadere informatie

Vorst-dooiweerstand van betonverhardingen: theorie en praktische voorbeelden

Vorst-dooiweerstand van betonverhardingen: theorie en praktische voorbeelden Vorst-dooiweerstand van betonverhardingen: theorie en praktische voorbeelden ir. Luc Rens FEBELCEM Raadgevend ingenieur l.rens@febelcem.be dr. ir. Anne Beeldens OCW Onderzoeker a.beeldens@brrc.be CONCRETE

Nadere informatie

Speciale Betonsoorten en Specificatie. ir. Frederic De Meyer

Speciale Betonsoorten en Specificatie. ir. Frederic De Meyer Speciale Betonsoorten en Specificatie ir. Frederic De Meyer Speciale betonsoorten en specificatie : Wat is nieuw in NBN EN 206 en NBN B 15-001? Opnemen van de EN 206-9 «Aanvullende regels voor zelfverdichtend

Nadere informatie

Normen voor betonverhardingen

Normen voor betonverhardingen Betoniek december 2008 V a k b l a d v o o r b o u w e n m e t b e t o n BAND UITGAVE 14 19 Normen voor betonverhardingen Aan bouwwerken van beton worden vaak functionele eisen gesteld. Voorbeelden zijn:

Nadere informatie

DUURZAAM BETON DOOR BEHEERSING VAN DE WATERABSORPTIE

DUURZAAM BETON DOOR BEHEERSING VAN DE WATERABSORPTIE DUURZAAM BETON DOOR BEHEERSING VAN DE WATERABSORPTIE technologie NOVEMBER 2009 BB/SfB f2 (L33) WateraBsorptie door onderdompeling eisen volgens de normen absorptie door onderdompeling en Watergehalte van

Nadere informatie

Beton. Marjo de Baere Bas Vrencken Thomas Kleppe Robin Hamers Olaf Steenhuis Ruud Kemper. Kees Kampfraath Jan de Gruijter. Lerarenopleiding Tilburg

Beton. Marjo de Baere Bas Vrencken Thomas Kleppe Robin Hamers Olaf Steenhuis Ruud Kemper. Kees Kampfraath Jan de Gruijter. Lerarenopleiding Tilburg Beton Studenten: Begeleiders: Opleiding: Maarten van Luffelen Marjo de Baere Bas Vrencken Thomas Kleppe Robin Hamers Olaf Steenhuis Ruud Kemper Guido Mollen Kees Kampfraath Jan de Gruijter Lerarenopleiding

Nadere informatie

VERKENNEND ONDERZOEK DUURZAAMHEID BETONGRANULAATBETON

VERKENNEND ONDERZOEK DUURZAAMHEID BETONGRANULAATBETON VERKENNEND ONDERZOEK DUURZAAMHEID BETONGRANULAATBETON eindrapport SGS INTRON B.V. Opdrachtgever / Customer Rijkswaterstaat directie Zuid-Holland t.a.v. de heer ing. P.E.A. Jansen Postbus 556 3000 AN ROTTERDAM

Nadere informatie

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. pagina 1 van 8 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan een geattesteerde betonsamenstelling dient te voldoen. Daarnaast geeft BRL 1802 de

Nadere informatie

Concrete Day. 8 December 2011

Concrete Day. 8 December 2011 Ontwerp van aanbevelingen met betrekking tot het voorschrijven van zichtbeton. Carine Callandt - Johan Baeten Concrete Day 8 December 2011 Inleiding Het buitenoppervlak van beton werd lang meestal overdekt

Nadere informatie

Euroment (1701) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Euroment (1701) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. pagina 1 van 12 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan een geattesteerde betonsamenstelling dient te voldoen. Daarnaast geeft BRL 1802 de

Nadere informatie

Bouwen in Beton BOUBIBdc1. Scheurvorming in beton Docent: M.Roos

Bouwen in Beton BOUBIBdc1. Scheurvorming in beton Docent: M.Roos Bouwen in Beton BOUBIBdc1 Scheurvorming in beton Docent: M.Roos Scheurvorming Toetsing scheurwijdte Stromingschema scheurwijdte Scheurvorming Op buiging belaste gewapende betonelementen scheuren onder

Nadere informatie

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. Door Kiwa op basis van BRL 1802 afgegeven attesten voor mengsels poederkoolvliegas/ pagina 1 van 8 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan

Nadere informatie

De technologie van waterdicht beton

De technologie van waterdicht beton 1 Waterdichtheid afhankelijk van materiaaleigenschappen, scheuren en voegen De technologie van waterdicht beton Is beton waterdicht? In de praktijk wel, zo bewijzen vele woonarken met betonnen casco in

Nadere informatie

2 Beton als bouwmateriaal

2 Beton als bouwmateriaal 2 Beton als bouwmateriaal 2.1 Inleiding 2 Beton is een product dat grotendeels vervaardigd wordt uit natuurlijke grondstoffen: cement, zand, grind en water. Als bouwmateriaal kent het een historie van

Nadere informatie

Vliegasunie (1703) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Vliegasunie (1703) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. Door Kiwa op basis van BRL 1802 afgegeven attesten voor mengsels poederkoolvliegas/ pagina 1 van 11 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan

Nadere informatie

Technische bepalingen

Technische bepalingen III. Technische bepalingen Art. 1: Stortklaar beton (wegenbouw) 1. : In vrachtwagen >= 5m² geleverd 2. : In vrachtwagen 3m³ < 5m³ geleverd 3. : In vrachtwagen < 1m³ < 3m³ geleverd 4. : Afgehaald Hoeveelheid:

Nadere informatie

Contopp Versneller 10 Compound 6

Contopp Versneller 10 Compound 6 DIN EN 13813 Screed material and floor screeds - Screed materials - Properties and requirements Contopp Versneller 10 To e p a s s i n g s g e b i e d e n Contopp Versneller 10 is een pasteuze hulpstof,

Nadere informatie

Hoofdgroep Onderwerp Aspect Methode Frequentie Registratie P1 Mengselsamenstelling NEN 7126 art. 4.2 en NEN-EN 206 art. 4 en 6

Hoofdgroep Onderwerp Aspect Methode Frequentie Registratie P1 Mengselsamenstelling NEN 7126 art. 4.2 en NEN-EN 206 art. 4 en 6 Beton blad 1 van 6 P1 Mengselsamenstelling NEN 7126 art. 4.2 en NEN-EN 206 art. 4 en 6 Verificatie Bij elk nieuw mengsel P2 Besluit bodemkwaliteit BRL 5070 BRL 5070 Bij elk nieuw mengsel en bij mengselwijziging

Nadere informatie

Normen Antenne Fiche Beton Mortel Granulaten

Normen Antenne Fiche Beton Mortel Granulaten Normen Antenne Fiche Beton Mortel Granulaten NBN EN 4487- SPUITBETON DEEL : DEFINITIES, SPECIFICATIES EN CONFORMITEIT VOORWERP VAN DE NORM Deze norm gaat over spuitbeton bestemd voor reparatie en versteviging

Nadere informatie

Betonsamenstelling, Consistentie, Betonschade en Carbonatiatie. Roland Coenen

Betonsamenstelling, Consistentie, Betonschade en Carbonatiatie. Roland Coenen Betonsamenstelling, Consistentie, Betonschade en Carbonatiatie Roland Coenen Roland Coenen Studentnr: 2396416 3 e jaar deeltijd- PTH Eindhoven Studiejaar 2015-2016 Inhoud: In de digitale versie is een

Nadere informatie

Nederlandse NEN Inhoud

Nederlandse NEN Inhoud Nederlandse NEN 3532 Hulpstoffen voor mortel en beton Definities, eisen en keuring Admixtures for mortar and concrete. Definitions, requirements and inspection 4e druk, december 1995 UDC 666.96/.98.014/.017:691.53/54:001.4

Nadere informatie

Elektrisch sterkte b e p a l e n

Elektrisch sterkte b e p a l e n E i g e n s c h ap p e n Elektrisch sterkte b e p a l e n S t e r k t e b e p a l i n g In deze aflevering van behandelen we een splinternieuwe methode voor het volgen van de sterkteontwikkeling van jong

Nadere informatie

Duurzaamheid en Milieuklassen

Duurzaamheid en Milieuklassen Duurzaamheid en Milieuklassen De ontwerper/constructeur moet niet alleen de betonsterkte specificeren, maar ook de milieuklasse, in het belang van de duurzaamheid van de betonconstructie. De Europese norm

Nadere informatie

7 Controle en keuring

7 Controle en keuring 7 Controle en keuring 7.1 Definities 7.1.1 Controle Een productieproces bestaat uit het aankopen, aanvoeren en bewerken van grondstoffen en het afleveren van het product of halffabrikaat. Elke activiteit

Nadere informatie

CONSTRUCTIEF BETON MET BETONPUINGRANULATEN

CONSTRUCTIEF BETON MET BETONPUINGRANULATEN CONSTRUCTIEF BETON MET BETONPUINGRANULATEN GEEN DOWN-CYCLING, MAAR RECYCLING ANN VAN GYSEL, CAMPUS DE NAYER LESSIUS MECHELEN LUC BOEHME, KHBO JEROEN VRIJDERS, WTCB 1 INLEIDING Betonproductie Constructie

Nadere informatie

aantasting van beton door vorst en dooizouten

aantasting van beton door vorst en dooizouten aantasting van beton door vorst en dooizouten Kenmerkend voor de Belgische winters zijn de veelvuldige afwisselingen van vriezen en dooien. Deze cyclische temperatuurschommelingen zijn zeer belastend voor

Nadere informatie

Topprestaties; Ook voor beton op de bouwplaats

Topprestaties; Ook voor beton op de bouwplaats Topprestaties; Ook voor beton op de bouwplaats Betonvereniging techniekhuys Veldhoven 25 juni 2015 C. Verwijmeren Betontechnoloog MebinBV 1 2 Epke Zonderland Geb; 1986 2009 + 2010; 2 e op wereldkampioenschappen

Nadere informatie

Beton in de winter B ETONKWALITEIT MAAK JE MET ELKAAR 5 C 0 C WEERFASEN GEMIDDELDE TEMPERATUUR PER ETMAAL HOE TE HANDELEN.

Beton in de winter B ETONKWALITEIT MAAK JE MET ELKAAR 5 C 0 C WEERFASEN GEMIDDELDE TEMPERATUUR PER ETMAAL HOE TE HANDELEN. Beton in de winter WEERFASEN GEMIDDELDE TEMPERATUUR PER ETMAAL HOE TE HANDELEN 5 C of hoger Niet meer dan 1 graad vorst (zie fase 2) NIKS AAN DE HAND, LEKKER DOORWERKEN. Tussen 0 C en 5 C Niet meer dan

Nadere informatie

Hoogwaardig Betongranulaat voor gebruik in beton. Hoogwaardig puinbrekerzeefzand en steenslag voor granulaatcement

Hoogwaardig Betongranulaat voor gebruik in beton. Hoogwaardig puinbrekerzeefzand en steenslag voor granulaatcement Certificatie hoogwaardige gerecycleerde granulaten Hoogwaardig Betongranulaat voor gebruik in beton Hoogwaardig puinbrekerzeefzand en steenslag voor granulaatcement Johny De Nutte Certificatie hoogwaardige

Nadere informatie

Hout. Houteigenschappen 2013/12

Hout. Houteigenschappen 2013/12 2013/12 Hout Houteigenschappen Hout is een natuurproduct. Elke houtsoort heeft zijn eigen unieke eigenschappen. Deze eigenschappen kunnen echter per soort enigszins variëren. Om tot optimaal gebruik en

Nadere informatie

STIMULERING GEBRUIK FIJNER ZAND IN BETON

STIMULERING GEBRUIK FIJNER ZAND IN BETON STIMULERING GEBRUIK FIJNER ZAND IN BETON Welke praktijkprojecten en hoe aan te pakken? Deel 2: opzet praktijkprojecten Noot vooraf Rijkswaterstaat, de Provincies (IPO) en degenen die aan deze publicatie

Nadere informatie

Vliegasunie (1703) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Vliegasunie (1703) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. pagina 1 van 11 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan een geattesteerde betonsamenstelling dient te voldoen. Daarnaast geeft BRL 1802 de

Nadere informatie

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE)

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Klimaatakkoord Moet de invulling geven aan ons kabinetsbeleid: Broeikasgassen

Nadere informatie

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven.

Baumineral (1704) Het overzicht van geattesteerde combinaties van poederkoolvliegas / cement is na deze toelichting weergegeven. Door Kiwa op basis van BRL 1802 afgegeven attesten voor mengsels poederkoolvliegas/ pagina 1 van 10 TOELICHTING VOOR DE ATTESTGEBRUIKER BRL 1802 d.d. 24 juni 2016 geeft een aantal randvoorwaarden waaraan

Nadere informatie

100% Circulair beton Slimbreken voor beter granulaat en minder CO2

100% Circulair beton Slimbreken voor beter granulaat en minder CO2 2016-05-09 100% Circulair beton Slimbreken voor beter granulaat en minder CO2 Koos Schenk Alef Schippers smartcrushers.com Inhoud Wat is Slimbreken? Zand en grind, beter dan nieuw Toepassing in betonwaren

Nadere informatie

Metselcement MC12,5. Samenstelling De samenstelling van de hoofdbestanddelen van MC 12,5 is conform NEN-EN 413-1

Metselcement MC12,5. Samenstelling De samenstelling van de hoofdbestanddelen van MC 12,5 is conform NEN-EN 413-1 Metselcement MC12,5 Productomschrijving Metselcement MC12,5 is een hydraulisch bindmiddel op basis van portlandcementklinker. Bij de fabricage wordt aan de portlandcementklinker een zeer fijne fractie

Nadere informatie