DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur

Transcriptie

1 Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Vlaamse Regering Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Afdeling Kanselarij Boudewijnlaan 30, bus Brussel tel. secretariaat: 02/ fax secretariaat: 02/ Dossiernummer : OVB/ DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Gelet op het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie; Gelet op het oorspronkelijke verzoek van 18 mei 2013, van xxx per aan de stad Antwerpen tot het elektronisch verkrijgen van een kopie van : - alle correspondentie tussen (leden van ) het stadsbestuur en de partijen betrokken in de elf juridische procedures over de Sinksenfoor op de Gedempte Zuiderdokken; - alsook juridische adviezen (van interne of externe juristen) die de stad in haar bezit heeft aangaande de kwestie; - documenten waarin afspraken werden vastgelegd, zoals dadingovereenkomsten of andere overeenkomsten; Gelet op het feit dat de stad Antwerpen heeft nagelaten om binnen de decretaal voorgeschreven termijn een beslissing te treffen; Gelet op het beroepschrift d.d. 11 juni 2013, dat bij de beroepsinstantie werd geregistreerd op 12 juni 2013; Gelet op de verlenging van de termijn d.d. 10 juli 2013 in toepassing van artikel 24, tweede lid, van het openbaarheidsdecreet; Wat de ontvankelijkheid betreft: Overwegende dat artikel 22 van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur (verder Decreet Openbaarheid genoemd) bepaalt dat de aanvrager een beroep kan instellen na het verstrijken van de termijn waarbinnen de beslissing door de bestuursinstantie moest worden genomen; dat artikel 20 2 van het Decreet Openbaarheid deze termijn bepaalt op uiterlijk 15 kalenderdagen; 1

2 Overwegende dat wordt vastgesteld dat verzoeker zijn oorspronkelijk verzoek tot openbaarmaking heeft ingediend bij de stad Antwerpen op 18 mei 2013; Overwegende dat op 11 juni 2013, de datum van het beroepschrift, de wettelijk gestelde beslissingstermijn van 15 dagen was verstreken; dat, aangezien binnen de wettelijk gestelde termijn een beslissing van de stad Antwerpen is uitgebleven, de termijn van beroep in overeenstemming met artikel 22, derde lid, van het Decreet Openbaarheid geen aanvang heeft genomen; Overwegende dat het beroep ontvankelijk is; Wat de gegrondheid betreft: Overwegende dat overeenkomstig artikel 7, tweede lid van het Decreet Openbaarheid het recht op passieve openbaarheid betrekking heeft op bestuursdocumenten; dat op grond van deze bepaling elke instantie in principe verplicht is aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten; dat de openbaarmaking slechts kan geweigerd worden, mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingen, zoals gestipuleerd in de artikelen 11 tot en met 14 van voormeld decreet; Overwegende dat de beroeper in zijn oorspronkelijke aanvraag aan de stad Antwerpen verzocht om een kopie van alle correspondentie tussen (leden van) het stadsbestuur en de partijen betrokken in de elf juridische procedures over de Sinksenfoor op de Gedempte Zuiderdokken, alsook juridische adviezen (van interne of externe juristen) die de stad in haar bezit heeft aangaande de kwestie, en documenten waarin afspraken werden vastgelegd, zoals dadingovereenkomsten of andere overeenkomsten; Overwegende dat de beroepsinstantie, om met kennis van zaken te kunnen oordelen, bij mailbericht van 12 juni 2013 de stad Antwerpen om toelichting heeft aangeschreven; Overwegende dat bij mailbericht van 17 juni 2013 de beroeper aan de beroepsinstantie de gedeeltelijke weigeringsbeslissing van stad Antwerpen die hij intussen had ontvangen, doormailt met de openbaargemaakte documenten, doch dat beroeper verder meedeelt dat hij de procedure niet wenst af te sluiten omdat een aantal documenten niet werden vrijgegeven; Overwegende dat de stad Antwerpen, bij mail van 25 juni 2013 aan de beroepsinstantie een kopie heeft bezorgd van de mail van 17 juni 2013 aan xxx, met als bijlagen de beslissing van 17 juni 2013 van de stad Antwerpen over de aanvraag tot openbaarmaking, een begeleidend schrijven en de documenten waarover hetzij volledig, hetzij gedeeltelijk openbaarheid werd toegestaan aan xxx; Overwegende dat met de beslissing van 17 juni 2013 de stad Antwerpen aan de verzoekende partij het verzoek gedeeltelijk weigert en gedeeltelijk inwilligt; Overwegende m.b.t. de eerste vraag van het verzoek nl. de vraag tot openbaarmaking van alle correspondentie tussen (leden van) het stadsbestuur en de partijen betrokken in de elf juridische procedures over de Sinksenfoor op de Gedempte Zuiderdokken, de stad Antwerpen in zijn besluit vaststelt: 2

3 Voorafgaandelijk aan de procedures is er beperkte briefwisseling geweest tussen het advocatenkantoor en de stad Antwerpen. Deze bestuursdocumenten zijn ter inzage. De vraag om alle correspondentie over te maken uitgewisseld tussen het stadsbestuur en de procespartijen is kennelijk onredelijk (artikel 11 decreet openbaarheid). Het gaat om een aanzienlijk aantal dossiers waarin alle bestuursdocumenten, en meer specifiek alle briefwisseling, moeten getoetst worden aan de toepassing van het decreet openbaarheid en worden gekopieerd. Bovendien, en in hoofdorde, de briefwisseling, verband houdende met de verschillende procedures, tussen het stadsbestuur en de procespartijen verliep integraal tussen de raadslieden van beide partijen. De correspondentie tussen advocaten en tussen advocaten en hun cliënten is vertrouwelijk op grond van artikel 6 2, 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur: een niet federale overheid moet de vraag om openbaarheid van bestuur afwijzen, gevraagd in het kader van deze wet, wanneer de openbaarmaking van het document afbreuk doet aan een bij wet ingestelde geheimhoudingsverplichting. In bijkomende orde geldt dat voor de nog lopende gerechtelijke en administratiefrechtelijke procedures de correspondentie tussen de partijen niet kan worden vrijgegeven op grond van artikel 14,4 decreet openbaarheid. Overwegende dat t.a.v. de kennelijke onredelijkheid (art.11, 1 Decreet Openbaarheid) de stad Antwerpen aan de beroepsinstantie nog meedeelt dat de aanvraag van verzoeker op een veel te algemene en vage wijze werd omschreven; dat het dossier Sinksenfoor uit een 10-tal gerechtelijke en administratieve procedures bestaat - een eerste al van in 1990 aangaande burenhinder, een andere van 1999 aangaande geluidsoverlast en nog een 8-tal nog formeel lopende procedures opgestart tussen mei 2012 en april en aldus een lange gerechtelijke historiek kent met heel veel documenten en dat de vraag zich stelt over welke documenten het gaat; dat het screenen van alle documenten een enorme administratieve taak is voor de bevoegde diensten die niet in overeenstemming is met de beginselen van openbaarheid van bestuur; Overwegende dat aan de beroepsinstantie nog is meegedeeld dat de stad Antwerpen er vervolgens van is uit gegaan dat de openbaarmaking zich beperkt tot de documenten en briefwisseling in de periode voorafgaand aan de recentste gerechtelijke en administratieve procedures (dus voorafgaandelijk aan de procedures opgestart sedert mei 2012) waarbij aan verzoeker de openbaarmaking werd verleend van de brieven tussen het stadsbestuur van Antwerpen en het advocatenkantoor xxx; Overwegende dat de beroepsinstantie beaamt dat het screenen van alle documenten over alle bestaande procedures met betrekking tot de Sinksenfoor inderdaad een enorme administratieve taak zou inhouden voor de bevoegde diensten die niet in overeenstemming is te brengen met de beginselen inzake openbaarheid van bestuur; dat de beroepsinstantie in voorliggende aangelegenheid aanvaardt dat het verzoek tot openbaarmaking van correspondentie werd beperkt tot deze uit de recente gerechtelijke procedures; Overwegende dat de beroepsinstantie vaststelt dat uit de correspondentie tussen de stad Antwerpen en de partijen in de juridische procedures, vier brieven openbaar werden gemaakt; Overwegende dat de beroepsinstantie vaststelt dat de overige briefwisseling die verband houdt met de verschillende procedures tussen het stadsbestuur en de procespartijen integraal verliep tussen de raadslieden van de partijen; 3

4 Overwegende dat de beroepsinstantie vaststelt dat artikel 12 van het Decreet Openbaarheid bepaalt dat de in artikel 13 tot 15 van dit decreet bepaalde uitzonderingen gelden onverminderd de andere bij de wet, het decreet of de ordonnantie bepaalde uitzonderingen op de gronden die te maken hebben met de uitoefening van de bevoegdheden van de federale overheid, de gemeenschap of het gewest; Overwegende dat conform artikel 6, 2, 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur een federale of niet-federale administratieve overheid de vraag om inzage, uitleg of mededeling in afschrift van een bestuursdocument, die met toepassing van deze wet is gedaan, afwijst wanneer de openbaarmaking van het bestuursdocument afbreuk doet aan een bij wet ingestelde geheimhoudingsverplichting; Overwegende dat inderdaad dient te worden vastgesteld dat artikel 458 van het Strafwetboek stipuleert dat alle personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken strafrechtelijk zullen worden gesanctioneerd; Overwegende dat voormeld artikel uit het Strafwetboek van toepassing is ten aanzien van advocaten en het betreft hier dan ook de wettelijke verankering van het beroepsgeheim voor advocaten; Overwegende dat de beroepsinstantie onmogelijk omheen de vaststelling kan dat het belang van voornoemd beroepsgeheim van advocaten t.a.v. het principe van de openbaarheid van bestuur expliciet werd bevestigd in het arrest nr van de Raad van State d.d. 15 april 2010; dat in dit arrest de Raad van State de toepassing van artikel 6, 2, 2 van de Wet van 11 april 1994 heel expliciet heeft bijgetreden; Overwegende dat de Raad van State in het aangehaalde arrest heeft gesteld dat de geheimhoudingsverplichting er op gericht is om het iedereen mogelijk te maken op de best mogelijke manier bijstand te krijgen van een advocaat, door de waarborg dat alles wat wordt besproken, vertrouwelijk blijft, en niet ter kennis kan komen van derden; dat het beroepsgeheim er is om de vertrouwelijkheid te beschermen, en niet omgekeerd; dat de beroepsinstantie zich dan ook niet kan of mag afvragen of een bestuursinstantie afbreuk zou doen aan het beroepsgeheim van haar raadsman, en of zij de vertrouwensrelatie met deze zou schenden; dat de beroepsinstantie daarentegen moet nagaan of de vertrouwelijkheid, waar een bestuursinstantie kan van genieten in haar overleg met een advocaat, moet wijken voor het beginsel van de openbaarheid van bestuur; dat de Raad van State daarover zegt dat de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur daar ontkennend op antwoordt; Overwegende dat de beroepsinstantie eveneens van oordeel is dat deze bescherming van het beroepsgeheim niet enkel wordt geboden voor adviezen of documenten die verband houden met een gerechtelijke procedure; dat de Raad van State heeft gesteld dat de geheimhoudingsplicht er op gericht is om het iedereen mogelijk te maken op de best mogelijke manier bijstand te krijgen van een advocaat; dat de beroepsinstantie van oordeel is dat het beroepsgeheim zich ook uitstrekt tot alle informatie en adviezen in de behandeling van een zaak of de persoonlijk juridische positie van een cliënt (zie ook GwH 23 januari 2008, nr. 10/2008); 4

5 Overwegende dat de Raad van State in voormeld arrest voorts ter ondersteuning aanhaalt dat het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen trouwens ook voorrang geeft aan de vertrouwelijkheid van de briefwisseling tussen advocaat en cliënt op het recht van de Commissie om de overlegging te eisen van alle documenten die zij noodzakelijk acht om overtredingen op de verdragsbepalingen betreffende mededinging op te sporen; dat de eerbiediging van het recht van verdediging - en daarom van de vertrouwelijke aard van deze briefwisseling - immers zwaarder weegt (HvJ 155/79, AM&S Europe Ltd., Jur. 1982, 1575); Overwegende dat het Grondwettelijk Hof in dezelfde zin heeft geoordeeld; dat zij immers van oordeel is dat de regel van het beroepsgeheim van een advocaat niet moet wijken voor de noodzaak van toezicht op misbruiken van het stelsel van collectieve schuldregeling (GwH 3 mei 2000, nr. 46/2000, R.W , 506, noot E. DIRIX; GwH 14 juni 2006, nr. 100/2006), voor de handhaving van de absolute onpartijdigheid van de curator (GwH 24 maart 2004, nr. 50/2004, R.W , 218) of voor de bestrijding van het "witwassen" (GwH 23 januari 2008, nr. 10/2008, R.W , 109, noot J. STEVENS); Overwegende dat daaruit dan ook moet worden afgeleid dat het beroepsgeheim van advocaten dient beschermd te worden; dat het inderdaad een toepassing uitmaakt van de uitzondering op grond van een bij wet ingestelde geheimhoudingsverplichting, zoals voorzien in artikel 6, 2, 2 van de federale openbaarheidswetgeving, zodat deze dan ook primeert op de regels inzake de openbaarheid van bestuur; Overwegende dat het beroepschrift, voor de eerste vraag tot openbaarmaking van het oorspronkelijke verzoekschrift, aldus zonder voorwerp is voor wat betreft de vier brieven tussen de stad en het advocatenkantoor, waarvan afschrift werd verleend en verder ongegrond is voor de overige briefwisseling; Overwegende dat met de tweede vraag de verzoeker de openbaarmaking vraagt van juridische adviezen (van interne of externe juristen) die de stad in haar bezit heeft aangaande de kwestie; Overwegende dat de stad Antwerpen in zijn besluit vaststelt dat de uitgebrachte juridische adviezen samenhangen met de gerechtelijke en administratiefrechtelijke procedures en vertrouwelijk zijn op grond van artikel 1 en 6 2, 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur; Overwegende dat m.b.t. de interne adviezen aan de beroepsinstantie werd verduidelijkt dat er geen zuivere adviezen van interne juristen (die geen weerslag zijn van vertrouwelijke adviezen van de stadsadvocaat) in de dossiers aanwezig zijn; Overwegende dat een bestuursdocument in artikel 3,4 van het Decreet Openbaarheid gedefinieerd wordt als de drager, in welke vorm ook, van informatie waarover een instantie beschikt; dat het recht op openbaarheid aldus maar kan worden uitgeoefend voor zover het gaat om informatie die gematerialiseerd werd op een drager; Overwegende dat bij gebrek aan interne adviezen er aldus geen afschrift van kan worden verleend; 5

6 Overwegende m.b.t. de externe adviezen, de stad Antwerpen opwerpt dat dit de adviezen van stadsadvocaten betreffen en dat deze bijgevolg onder de geheimhoudingsverplichting van advocaten valt als bedoeld in artikel 6 2, 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur; Overwegende dat de beroepsinstantie opmerkt dat de uitvoerige motivering, die hoger onder de eerste vraag is vermeld, hier ook integraal van toepassing is; Overwegende dat het beroepschrift ongegrond is voor de tweede vraag tot openbaarmaking van het oorspronkelijke verzoekschrift; Overwegende m.b.t. de vraag naar de openbaarmaking van documenten waarin afspraken werden vastgelegd, zoals dadingovereenkomsten of andere overeenkomsten, de stad Antwerpen in zijn beslissing heeft vastgesteld dat deze vraag alleen betrekking heeft op de onderhandse overeenkomst gesloten tussen het stadsbestuur en de procespartijen; Overwegende dat de stad Antwerpen de openbaarmaking van dit bestuursdocument toestond maar met weglating van de naam en adresgegevens op grond van artikel 13,2 (houdende bescherming persoonlijke levenssfeer) van het decreet openbaarheid; Overwegende dat de beroepsinstantie vaststelt dat met de openbaarmaking van het bestuursdocument tegemoetgekomen werd aan de vraag van verzoeker; dat het beroep zonder voorwerp is voor dit punt van het beroep; Na beraadslaging, BESLUIT: Het beroepschrift van xxx bij mailbericht van 11 juni 2013 wordt als ontvankelijk beschouwd, maar is gedeeltelijk zonder voorwerp en gedeeltelijk ongegrond voor de eerste vraag, ongegrond voor de tweede vraag en zonder voorwerp voor de laatste vraag. Brussel, 15 juli 2013 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur, Bruno ASSCHERICKX Voorzitter 6