Commissie. Bestuur, Middelen & Waterketen. Datum vergadering CHI. 10 juni Agendapunt 10.

Transcriptie

1 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) Registratienummer behandeling D&H Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen vergadering CHI 10 juni 2015 Portefeuillehouder R. Maarschall Agendapunt 10. Onderwerp Vervangen slibinnamepompen SDI te Beverwijk, aanvullend uitvoeringkrediet Voorstel Een aanvullend uitvoeringskrediet van beschikbaar te stellen voor het vervangen van de slibinnamepompen en het reviseren van de hydraulische aggregaten op de slibdrooginstallatie te Beverwijk. Kern van de zaak De slibdrooginstallatie (SDI) in Beverwijk verwerkt het zuiveringsslib van de vijftien rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi s) in het beheergebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), zie ook de nota van toelichting. Het ontwaterde zuiveringsslib wordt met vrachtwagens aangevoerd en verzameld in twee ondergrondse silo s. Vanuit deze silo s wordt het slib verpompt voor verdere verwerking. In december 2014 heeft uw college de 'Slibstrategie 2020' goedgekeurd en besloten - de SDI minimaal open te houden tot 2020 en - regulier onderhoud en periodieke vervangingsinvesteringen aan de SDI uit te voeren. Eerder, in september 2014, heeft uw college al besloten de slibpompinstallatie te vervangen en hiervoor een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen. De geraamde kosten waren De huidige slibpompinstallatie dateert uit 1996 en heeft het einde van de technische levensduur bereikt. De slibpompinstallatie bestaat uit twee componenten: de innamepompen en bijbehorende hydraulische aggregaten. Ondanks preventief onderhoud aan de pompen en aggregaten is er een aantal problemen: bepaalde pomponderdelen zijn niet meer of slecht leverbaar waardoor bij storingen gedurende langere tijd stilstand ontstaat. Tevens zijn deze reserveonderdelen kostbaar; steeds frequenter moeten nieuwe pomponderdelen worden gemonteerd. Dit vergt veel tijd en is risicovol, minieme montagefouten kunnen weer leiden tot nieuwe storingen; het hydraulisch systeem van de pompen is verouderd, waardoor het onvoldoende geschikt is voor een stabiele bedrijfsvoering, met schade aan de pomp tot gevolg. Verschillende oplossingen zijn onderzocht. Op basis van risico-inschattingen en levensduur zijn de oplossingen beoordeeld (assetmanagement). De meest doelmatige oplossing is het vervangen van de slibinnamepompen en het reviseren van de hydraulische aggregaten. In de voorbereidingsfase, begin 2014, zijn de kosten geraamd op Bij de voorbereiding is echter onvoldoende rekening gehouden met de complexiteit van de installatiewerkzaamheden en de marktsituatie. Tijdens de aanbesteding, gestart in december 2014, is gebleken dat er weinig Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard T F post@hhnk.nl

2 2 bedrijven zijn die dit werk kunnen en willen uitvoeren. Het betreft een technisch complex en specialistisch werk. Van de drie benaderde bedrijven (waaronder de oorspronkelijke leverancier) heeft er één ingeschreven. Deze inschrijving was ongeldig omdat niet werd voldaan aan de EMVIcriteria (Economisch Meest Voordelige Inschrijving) en de documentatie niet compleet was. Daarna zijn deze bedrijven opnieuw benaderd en is een tweede aanbesteding gehouden. Hierop heeft een ander bedrijf een geldige inschrijving gedaan. Op basis van deze aanbesteding en de gevoerde gesprekken blijkt nu dat het eerder beschikbaar gestelde krediet onvoldoende is en een extra uitvoeringskrediet van nodig is. In overleg met de inkoopadviseurs is ook geconcludeerd dat het starten van een nieuwe (dus derde) aanbesteding nauwelijks andere resultaten zal opleveren gezien de marksituatie voor dit specialistische werk. Uw college wordt gevraagd het aanvullend uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen. Eerdere besluiten 18 september 2013 (CHI) Programma Waterketen ( ) 14 januari 2014 (D&H) Voorbereidingskrediet slibinnamepompen SDI ( ) 10 september 2014 (CHI) Besluit vervanging slibinnamepompen SDI, uitvoeringskrediet ( ) 10 december 2014 (CHI) Slibstrategie ( ) Risico s Indien wordt ingestemd met dit voorstel geldt het volgende risico: Zorgvuldige afstemming tijdens de uitvoering is noodzakelijk, zodat het risico op het niet kunnen verwerken van ontwaterd slib op de SDI tot een minimum wordt beperkt. Door de pompen niet gelijktijdig maar na elkaar te vervangen, wordt de kans op het niet kunnen verwerken zo klein mogelijk gehouden. Indien niet wordt ingestemd met dit voorstel geldt het volgende risico: Als de slibinnamepompen niet worden vervangen treedt een hoog risico voor de bedrijfszekerheid van de SDI op. Op de korte termijn zal vaker storing en stilstand optreden door de versleten onderdelen, op de langere termijn kunnen de innamepompen buiten bedrijf raken waardoor het slib niet meer kan worden verwerkt. De kans hierop is groot. Het naar elders afvoeren van ontwaterd slib kost in geval van storing of buiten werking treden van de SDI per dag. Tijdens de eerste fase van zo'n storing is er een grote kans op overlast voor de omwonenden, stankoverlast en extra transportbewegingen. Financiële consequenties Zoals hiervoor is gesteld wordt naast het reeds beschikbare krediet van een aanvulling met gevraagd. De totale uitgaven komen hiermee op De totale stichtingskosten worden conform het vastgestelde afschrijvingsbeleid afgeschreven (elektrische- en mechanische installaties in 15 jaar). De hogere uitgaven leiden tot hogere jaarlijkse kapitaallasten. Deze stijgen door dit aanvullend krediet van circa naar circa In afwachting van de goedkeuring voor dit aanvullende krediet is de uitvoering opgeschort. Verwacht wordt dat het werk in het eerste kwartaal van 2016 kan worden afgerond. De extra kapitaallasten worden in de exploitatiebegroting 2017 en verder verwerkt (volgens nieuw activeringsbeleid) ten laste van 'beheersing van lozingen' (effect 'Schoon en gezond water').

3 3 De verschuiving van de investeringsuitgaven wordt in de begroting 2016 in het investeringsvolume opgenomen. Er zijn geen subsidiemogelijkheden. Communicatieaspecten Door het sturen van een bewonersbrief worden de omwonenden geïnformeerd over de werkzaamheden. Natuur- en milieuconsequenties / MVO De slibdroger is een belangrijk onderdeel in de afvalwaterketen: het milieuverantwoord transporteren, en zuiveren van rioolwater, lozen van gezuiverd water op het oppervlaktewatersysteem en verwerken van het vrijkomende zuiveringsslib. Nieuwe slibinnamepompen zijn energiezuiniger en de kans op stilstand bij de SDI wordt kleiner. Hierdoor zal het minder vaak voorkomen dat extra transport nodig is om slib extern te laten verwerken of dat er overlast voor de omwonenden ontstaat door wachtende vrachtwagens met slib. Bijlagen 1. Nota van toelichting (aangehecht) 2. Concept-besluit ( ) College van dijkgraaf en hoogheemraden, de secretaris, de voorzitter, M.J. Kuipers drs. L.H.M. Kohsiek

4 4 Bijlage 1: Nota van toelichting Plaats van de slibdrooginstallatie (SDI) in de waterketen. Het hoogheemraadschap zuivert jaarlijks het afvalwater van 1,3 miljoen inwonerequivalenten 1 (i.e.). Bij het zuiveren van afvalwater ontstaat zuiveringsslib: een mengsel van water met bacteriën, onopgeloste stoffen en zouten. Op zeven van de vijftien rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's) wordt het ingedikte zuiveringsslib ontwaterd door centrifuges of persen. Dit ontwaterde slib bevat nog circa 80% water en wordt afgevoerd naar de slibdrooginstallatie (SDI) in Beverwijk. Daar wordt het water uit het ontwaterde slib verdampt en ontstaat granulaat met een drogestofgehalte van circa 92%. Dit granulaat dient als biobrandstof in de Bio-Energie-Centrale (BEC) van Huisvuilcentrale (HVC) te Alkmaar. De SDI is sinds 1995 in gebruik. Wat vooraf ging In het verleden werd zuiveringsslib als meststof (stikstof, fosfaat en organische stof) in de landbouw gebruikt en verspreid over akkers. In 1993 werd een Europese milieurichtlijn over het gebruik van zuiveringsslib in de landbouw, in nationale wetgeving verankerd met het Besluit kwaliteit en gebruik overige organische meststoffen (Boom). Hierdoor werd het in Nederland vanaf 1993 noodzakelijk om zuiveringsslib op een andere wijze dan via toepassing in de landbouw te verwerken. De provincie besloot dat in Noord-Holland geen zuiveringsslib verbrand moest worden, maar thermisch gedroogd, op twee locaties in Noord-Holland: een in het gebied van Hollands Noorderkwartier (toenmalig Uitwaterende Sluizen) en een in het gebied van Waternet (toenmalige Dienst Waterbeheer en Rioleringen). In ons beheergebied is gekozen voor de locatie naast de rwzi Beverwijk voor de bouw van de SDI. Het gedroogde slib (granulaat) werd aanvankelijk gestort op Nauerna, daarna werd het slibgranulaat afgezet bij de cementindustrie in Limburg. Rond 2009 werd duidelijk dat de cementindustrie in Limburg nog maar enkele jaren actief zou zijn en is een nieuw afzetkanaal gezocht. Sinds 2011 wordt het granulaat door HVC verbrandt in een bio-energiecentrale (BEC) en wordt hiermee groene stroom opgewekt. Deze route van SDI en BEC sluit goed aan bij de ambities van het hoogheemraadschap op het gebied van milieu en klimaat en van maatschappelijk verantwoord ondernemen. In 2014 is de toekomst van de slibverwerking opnieuw beschouwd met daarin de rol van de SDI als belangrijke schakel (Slibstrategie 2020). Toen is onder meer besloten om de SDI open te houden tot minimaal 2020 en regulier onderhoud en periodieke onderhoudsinvesteringen uit te voeren, zodat deze rendabel kan blijven draaien. Verwerking slib in SDI Het ontwaterde zuiveringsslib (maar nog steeds bestaat dit voor 80% uit water!) van de rwzi's wordt met vrachtwagens aangevoerd naar de SDI in Beverwijk en wordt gestort in twee ontvangkelders. Van daaruit wordt het door de slibinnamepompen opgepompt naar drie grote voorraadvaten. Vanuit de voorraadvaten wordt het slib naar de drogers gepompt. Deze (wervelbed)drogers verdampen het aanwezige water met hete lucht afkomstig van een 1 De inwonerequivalent (i.e.) is een eenheidsmaat voor de vervuilingswaarde van afvalwater. Het is de gemiddelde hoeveelheid vervuiling in het afvalwater, die één persoon, per etmaal produceert.

5 5 energiecentrale (zogenoemde WKK: Warmte Kracht Koppeling). Indien nodig kan de hete lucht ook worden geproduceerd met een stoomketel. Het gedroogde slib wordt in twee silo's opgevangen en per vrachtwagen afgevoerd naar de BEC in Alkmaar. Als de slibdroger niet kan functioneren (bijvoorbeeld door een storing van de slibinnamepompen) dan wordt in eerste instantie het slib gebufferd op de rwzi's. Deze buffercapaciteit is beperkt (slechts enkele dagen) zodat al vrij snel naar alternatieven moet worden gezocht. Deze alternatieven zijn op dit moment zeer slecht voorhanden. Collega-slibverwerkers zoals de verbrandingsinstallatie in Dordrecht of Amsterdam zitten vol of kampen zelf met verwerkingsproblemen. De huidige praktijk is dat er nu - bij uitval van de SDI - zelfs ontwaterd slib op de stortplaats van NV Afvalzorg in Lelystad moet worden gestort. Dit past niet in ons streven naar een milieutechnisch verantwoorde wijze van verwerken.