KENGETALLEN EN FINANCIËLE ANALYSE

Transcriptie

1 KENGETALLEN EN FINANCIËLE ANALYSE Versie: 6 /

2 KENGETALLEN Met betrekking tot de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit, kapitalisatiefactor en het weerstandsvermogen vermelden wij onderstaand de kengetallen: Indicatoren risicoanalyse onderwijsinspectie Solvabiliteit 74,8% 75,3% kleiner dan 30% Liquiditeit 5,5 5,3 kleiner dan 1 Rentabiliteit 1,1% 2,6% laatste 3 jaar negatief Kapitalisatiefactor 76,6% 74,4% bovengrens % Weerstandsvermogen 50,1% 50,9% 90,0% Kengetallen* over 2015 en ,0% 70,0% 76,6% 74,8% 75,3% 74,4% 60,0% 50,0% 50,1% 50,9% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 1,1% 2,6% Solvabiliteit 1 Jaar Rentabiliteit Kapitalisatiefactor Weerstandsvermogen *) exclusief het kengetal Liquiditeit, aangezien dit geen percentage betreft is dit kengetal in deze grafiek niet opgenomen. Hieronder vindt u een omschrijving van de kengetallen inclusief berekening. Solvabiliteit: De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft dus inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de organisatie op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Versie: 6 /

3 Definitie: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen Eigen vermogen Totaal vermogen Kengetal 2015: 74,8% Kengetal 2014: 75,3% Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vermogenspositie van de stichting goed is. De stichting is duidelijk in staat om aan haar verplichtingen op langere termijn te kunnen voldoen. De onderwijsinspectie hanteert een ondergrens van 30 %. Liquiditeit: De liquiditeit geeft aan in hoeverre de organisatie op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en de kortlopende schulden Liquide middelen Vorderingen Voorraden - - Vlottende activa Kortlopende schulden Kengetal 2015: 5,5 Kengetal 2014: 5,3 De liquiditeitsratio geeft aan dat 5,5 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden, bestaande uit kortlopende verplichtingen aan crediteuren, nog te betalen posten en de overlopende passiva. De stichting heeft op 31 december 2015 de beschikking over aan liquide middelen en heeft daarnaast openstaan aan nog te ontvangen bedragen. Deze bedragen zijn binnen één jaar opeisbaar, waardoor kan worden voldaan aan de openstaande schulden die binnen één jaar voldaan moeten zijn, te weten De liquiditeitspositie van de stichting is hierdoor goed te noemen. In bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de in de voorzieningen opgenomen verplichtingen. De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van 1. Versie: 6 /

4 Rentabiliteit: De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten. Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten) Resultaat Totaal baten Financiële baten, bestaande uit posten 5.1 en Som Totaal baten incl. Financiële baten Kengetal 2015: 1,1% Kengetal 2014: 2,6% De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de totale opbrengsten omgezet wordt in het uiteindelijke resultaat. De stichting heeft van de totale opbrengsten, te weten , een resultaat behaald van Dit houdt in dat 1,1% van de baten wordt omgezet in het uiteindelijke resultaat, ofwel van elke euro die wordt ontvangen, wordt 0,01 behouden en wordt 0,99 besteed. De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van break-even (0,0%) voor de laatste 3 jaren. Kapitalisatiefactor: De kapitalisatiefactor geeft een indicatie hoe rijk een schoolbestuur is, dit om te signaleren of onderwijsorganisaties misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Definitie: De activazijde van de balans minus de materiële vaste activa betreffende gebouwen en terreinen gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten) Balans totaal Materiële vaste activa gebouwen en terreinen Verschil Balans totaal en MVA geb. en terr Som totale baten incl. financiële baten Kengetal 2015: 76,6% Kengetal 2014: 74,4% De onderwijsinspectie hanteert een bovengrens van % (35 % is de bovengrens voor grote besturen, 60 % voor kleine besturen) Versie: 6 /

5 Weerstandsvermogen: Het weerstandsvermogen geeft aan het vermogen om niet-voorziene tot de reguliere bedrijfsvoering behorende risico's op te vangen. Definitie : Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa, uitgedrukt in een percentage van de rijksbijdrage OCW Eigen vermogen Materiële vaste activa Verschil Eigen vermogen en MVA Rijksbijdrage OCW Kengetal 2015: 50,1% Kengetal 2014: 50,9% In deze definitie wordt de rol van het eigen vermogen als risicobuffer voor onvoorziene gebeurtenissen benadrukt. Bij toepassing en verankering van het risicomanagement in de organisatie en het goed functioneren van de planning & control cyclus blijven altijd restrisico's achter. Voor het opvangen van de mogelijke financiële effecten moet het bestuur voldoende weerstandsvermogen hebben of opbouwen. Versie: 6 /

6 FINANCIEEL BELEID Financiële positie op balansdatum Onderstaand treft u de balans aan per 31 december De balans is een momentopname van de vermogensstructuur van een organisatie. Hierin vindt u een overzicht van de financiële situatie op 31 december 2015 in vergelijking tot de situatie van een jaar daarvoor. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans. Activa Passiva Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen Liquide middelen Totaal activa Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva Toelichting op de balans: Activa: - Materiële vaste activa In 2015 is er voor geïnvesteerd dit betreft: Verbouwingen Installaties Inventarissen ICT Leermiddelen Overig 575 Totaal De investeringen vloeien voort uit het vastgestelde (meerjaren) investeringsbeleid, er is minder geïnvesteerd dan begroot. De boekwaarde van de desinvesteringen bedroeg en de afschrijvingen De totale boekwaarde is afgenomen. - Financiële vaste activa In 2015 zijn Obligaties gekocht voor en verkocht voor Er zijn aandelen gekocht voor Per saldo zijn de gerealiseerde koersresultaten negatief en de ongerealiseerde negattief. De boekwaarde ultimo 2015 is gestegen tot , verder is er een waarborgsom betaald ad Vorderingen De vorderingen zijn licht gedaald tot , de grootste post betreft de vordering op OCW ad Liquide middelen De liquide middelen zijn in 2015 toegenomen met Het kasstroomoverzicht geeft een uitgebreide analyse van de mutaties die leiden tot deze toename. Versie: 6 /

7 Passiva: Eigen vermogen Algemene reserve Het positieve resultaat ad is toegevoegd aan het eigen vermogen. Doordat de publieke bestemmingsreserve inzake de nulmeting en de private bestemmingsreserves zijn afgenomen met totaal bedraagt de toename van de Algemene reserve (publiek) Dit is inclusief de vrijval van vrijval Algemene reserve (publiek) Gemeente. Bestemmingsreserve publiek De bestemmingsreserve nulmeting is ontstaan bij de invoering van de lumpsumbekostiging. De op dat moment aanwezige materiële vaste activa is tegen boekwaarde opgenomen in de administratie. Hier is de bestemmingsreserve nulmeting tegenover geplaatst. De bestemmingsreserve is bedoeld ter dekking van de afschrijvingslasten van de betreffende materiële vaste lasten en heeft daarmee een eindig karakter. De betreffende afschrijvingslasten bedroegen in Dit bedrag is ten laste van de bestemmingsreserve gebracht. De reserve nulmeting bedraagt per 31 december 2015 nog Bestemmingsreserve privaat In 2015 is onttrokken aan het private deel van de algemene reserve, waardoor deze reserve eind bedraagt. De bestemmingsreserve schoolbankrekeningen is in 2014 ontstaan door de vrijval van de "derden gelden", het betreft met name vooruitontvangen gelden van derden, waarvan de daarwerkelijke besteding in het volgende jaar / de volgende jaren ligt. De afname van deze reserve bedraagt in , waardoor deze reserve eind bedraagt. - Voorzieningen Jubileum : De stichting beschikt over een personele voorziening voor jubilea. Deze voorziening is bedoeld om de lasten van een 25- of 40-jarig ambtsjubileum te dekken. In 2015 is onttrokken voor gevierde jubilea. In 2015 heeft een dotatie van plaatsgevonden. Duurzame inzetbaarheid: Met ingang van 2015 mogen medewerkers sparen voor duurzame inzetbaarheid. De dotatie bedraagt in Onderhoud : De voorziening onderhoud is bedoeld ter egalisatie van de lasten van groot onderhoud. In 2015 is voor planmatig onderhoud aan de voorziening onderhoud onttrokken. Op basis van het meerjarenonderhoudsplan is een bedrag van gedoteerd aan de voorziening. Tevens is een bedrag gedoteerd ad wat van gemeenten ontvangen is voor de overdracht van de verantwoording voor het buitenonderhoud van de scholen. In totaal bedraagt de voorzieningen per 31 december Langlopende schulden De langlopende schulden betreffen investeringssubsidies voor ondermeer eerste inrichting en leermiddelen. In 2015 is ontvangen en werd besteed. De langlopende schuld is gedaald tot Kortlopende schulden De belangrijkste kortlopende schulden zijn de salarisgebonden schulden, zoals af te dragen loonheffing, pensioenpremies en het nog te betalen vakantiegeld. Deze schulden worden eind januari, respectievelijk eind mei voldaan. In totaal zijn de kortlopende schulden met afgenomen tot Analyse resultaat De begroting van 2015 liet een negatief resultaat zien van Uiteindelijk resulteert een positief resultaat boekjaar 2015 van : een verschil van met de begroting. Het positief resultaat over het boekjaar 2014 bedroeg In de navolgende paragraaf treft u een vergelijking aan en een specificatie van de belangrijkste verschillen. Versie: 6 /

8 Analyse realisatie 2015 versus realisatie 2014 en realisatie 2015 versus begroting 2015 Onderstaand een vergelijking van de staat van baten en lasten op basis van gerealiseerde en begrote baten en lasten voor het kalenderjaar 2015 en gerealiseerde baten en lasten voor het kalenderjaar 2014: Baten Rijksbijdragen OCenW Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Realisatie 2015 Begroting 2015 Verschil Realisatie 2014 Verschil Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Nettoresultaat Toelichting op de staat van baten en lasten: Realisatie vs Begroting en Realisatie vs 2014 Baten Rijksbijdragen OC en W De hogere Rijksbijdrage OC en W ad wordt veroorzaakt door hogere bekostigingsvergoedingen. In de begroting was daarvoor een inschatting gemaakt ad 100 per leerling zijnde , dit is ruim overtroffen. Ook zijn de SWV ondersteuningsgelden hoger dan begroot. Ten opzichte van vorig jaar betreft het ook de hogere bekostigingsvergoedingen. Overige Overheidsbijdragen De overige overheidsbijdragen zijn hoger, de belangrijkste post ad betreft vergoedingen van de gemeente i.v.m. de overdracht van de verantwoording voor het buitenonderhoud. Deze post is toegevoegd aan de Voorziening onderhoud. T.o.v. vorig jaar is ook de vergoeding voor overdracht buitenonderhoud de grootste veroorzaker van de toename. Overige Baten De Overige Baten zijn hoger dan begroot. Het grootste gedeele van de afwijking betreft de verwerking van de ontvangsten op de derdengelden ad (de lasten zijn verantwoord onder Overige lasten). T.o.v betreft het enerzijds de inhaalslag m.b.t. de derdengelden ad en de post vergoeding loonkosten SVW ad Lasten Personele lasten De personele lasten zijn totaal hoger dan begroot. Hogere personeelskosten zijn met name: nascholing ad ; de dotatie aan de jubileumvoorziening ad ; overig personeel gerelateerde kosten Het zijn ook de overige lasten die de grootste veroorzaker zijn van de hogere overige personele lasten t.o.v Afschrijvingen De afschrijvingen zijn lager dan begroot. Versie: 6 /

9 Huisvestingslasten De huisvestingslasten zijn hoger dan begroot. Dit betreft met name hogere huurlasten ad (m.n. extra lasten van de Noordhoek) en dotatie voorziening onderhoud ad Ten opzichte van 2014 zijn de lasten met gestegen. De oorzaken zijn dezelfde als t.o.v. de begroting. Overige lasten De Overige lasten zijn hoger dan begroot. De belangrijkste veroorzaker van de hogere lasten is de verwerking van de derdengelden ad Een post die lager uitkomt zijn de reproductiekosten ad T.o.v. vorig jaar zijn de overige lasten lager. Naast een lager mutatie van de derdengelden ad betreft het met name lagere reproductiekosten ad Financiële baten en lasten De financiële baten zijn lager door de fors gedaalde rente en een laag rendement van de beleggingen. T.o.v zijn de financiële baten en lasten met afgenomen. Resultaat scholen 11 scholen hebben een positief financieel resultaat behaald, bij drie scholen was het saldo negatief. Dit betreft De Noordhoek door extra kosten i.v.m. sterke groei, Beatrix de Burcht met overigens een veel lager tekort dan de begroting en de Wegwijzer met een klein tekort maar dat valt weg tegen het ruimere overschot van de Hoeksteen. De Citadel heeft een klein tekort gerealiseerd over Het Bestuursbureau komt negatief uit met name door tegenvallende financiële resultaten. In het najaar van 2015 is op een aantal scholen extra formatie beschikbaar gesteld i.v.m. specifieke knelpunten in groepen. Splitsing groep 3/4 Open Poort; Splitsing groep 5/6 Kompas en vorming van een kleutergroep op Beatrix de Burcht. Investeringen en financieringsbeleid Vanwege de gunstige liquiditeit worden de investeringen uit eigen middelen voldaan. Indien in enig jaar of maand een te groot beslag op de liquiditeit plaatsvindt dan zal bij het verrichten van nieuwe investeringen een spreiding worden aangebracht. De investeringen worden bewaakt op basis van de liquiditeitsbegroting en zijn afgestemd vanuit een in de meerjarenbegroting opgenomen financieel perspectief. Versie: 6 /

10 JAARREKENING Versie: 6 /

11 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA, PASSIVA EN RESULTAATBEPALING Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn conform de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs (RJO). Op basis van de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs worden Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving toegepast (behoudens afwijkingen en aanvullingen in de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs). De jaarrekening is opgesteld in euro s. Activa en passiva (met uitzondering van het groepsvermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Voor zover noodzakelijk worden op de vorderingen voorzieningen getroffen voor verwachte oninbaarheid. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen voor waardering van activa, passiva en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de leiding van de instelling over verschillende zaken zich een oordeel vormt, en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Consolidatie Met ingang van 2012 neemt het bestuur van LOGOS zitting in Stichting KOPSZ (Stichting voor Protestants Christelijke Kinderopvang & Peuterspeelzalen). Het bestuur van deze stichting is gelieerd met LOGOS, Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs. Tevens deelt de onderhavige stichting met genoemde Stichting het toezichthoudend orgaan (RvT). De cijfers van de peuterspeelzaal worden niet meegeconsolideerd. De reden is gelegen in het geringe belang. RJ vermeld hierover: "In de geconsolideerde jaarrekening behoeven geen gegevens te worden opgenomen van groepsmaatschappijen van wie de gezamenlijke betekenis te verwaarlozen is voor het geheel". Het belang van de peuterspeelzaal van zowel het balanstotaal en als onderdeel van het Eigen Vermogen is beduidend kleiner dan 5%. Gezamenlijk is dit van te verwaarlozen betekenis. Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van de instelling en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Versie: 6 /

12 Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of de vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen vinden lineair en naar tijdsgelang plaats op basis van de verwachte toekomstige gebruiksduur. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Onderstaand worden de afschrijvingstermijnen per categorie weergegeven. Tevens zijn de activeringsgrenzen vermeld. Categorie afschrijvings- afschrijvings- activeringstermijn percentage grens in maanden per jaar in Gebouwen Permanent 480 2,5 500 Semi-permanent Noodlokalen De Noordhoek 72 16, Verbouwingen Klim-Op 72 16, Koningin Wilhelminasch Bestuursbureau 480 2,5 500 Installaties Verwarming 180 6, Alarm Liften 180 6, Terreinen Grond n.v.t. n.v.t. n.v.t. Kantoormeubilair/ Bureaus inventaris Stoelen Kasten Schoolmeubilair/ Docentensets inventaris Leerlingensets Schoolborden Garderobe Speelzaalinrichting Kunstgras 96 12,5 500 Huishoudelijke Schoonmaakapparatuu apparatuur Keukeninrichingen Onderwijskundige Kopieerapparatuur apparatuur/machines Audio-/videoinstallatie Beamers t/m Beamers v.a ,3 500 Projectiemiddelen ICT Servers Netwerk Computers 36 33,3 500 Printers Telefooncentrales Smartboards t/m Smartboards v.a ,5 500 Versie: 6 /

13 Categorie afschrijvings- afschrijvings- activeringstermijn percentage grens in maanden per jaar in Leermiddelen Methode A, B, C etc Spel- en sportmateriaal Vervoermiddelen Auto's De gebouwen en terreinen worden opgenomen indien sprake is van economisch eigendom. Hiervan is sprake in het geval van eigen investeringen of van doordecentralisatie van de huisvesting. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt. Financiële vaste activa Effecten Effecten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden de onder financiële vaste activa opgenomen effecten die: - geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille; en - niet tot einde looptijd worden aangehouden; gewaardeerd tegen reële waarde. Effecten die onderdeel zijn van de handelsportefeuille worden gewaardeerd tegen reële waarde. Waardeveranderingen worden rechtstreeks in de staat van baten en lasten verwerkt. Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na de eerste verwerking worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen via de staat van baten en lasten worden rechtstreeks in de staat van baten en lasten verwerkt. Vlottende activa Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito's met een looptijd korter dan 12 maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve(s) en bestemmingsreserve(s) en/of -fonds(en). Hierin is tevens een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het bestuur is aangebracht. Versie: 6 /

14 Omschrijving - Reserve nulmeting Doel Ter dekking van de Beperkingen EUR afschrijving slasten nulmeting - Bestuursreserve privaat - Reserve schoolbankrekeningen Voor de ontvangst en besteding van o.a. diverse ouderbijdragen Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Voorzieningen worden onderscheiden naar aard en doel. Toevoegingen aan de voorzieningen vinden plaats door dotaties ten laste van de staat van baten en lasten. De onttrekkingen vinden rechtstreeks plaats ten laste van de betreffende voorziening. Pensioenvoorziening Nederlandse pensioenregelingen: De instelling heeft een aantal pensioenregelingen. De belangrijkste kenmerken van deze regelingen zijn: pensioengevende salarisgrondslag (eindloon, middelloon e.d.) afspraken over indexatie beschrijving belangrijkste kenmerken van de uitvoeringsovereenkomst wijze waarop pensioenregelingen zijn ondergebracht bij de pensioenuitvoerder (opf, bpf, verzekeraar) dekkingsgraad van de pensioenuitvoerder. Op de Nederlandse pensioenregelingen zijn de bepalingen van de Nederlandse Pensioenwet van toepassing en worden op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen betaald door de instelling. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. Voorziening jubilea De voorziening jubilea wordt opgenomen tegen de contante waarde van de verwachte uitkeringen gedurende het dienstverband. Bij de berekening van de voorziening wordt onder meer rekening gehouden met verwachte salarisstijgingen en de blijfkans. Voorziening duurzame inzetbaarheid De voorziening duurzame inzetbaarheid wordt opgenomen tegen de contante waarde van de gespaarde uren per einddatum verslagperiode, voor personeelsleden ouder dan 57 jaar waarbij een opnameplan is overeengekomen voor een looptijd van maximaal 5 jaar. Bij de berekening van de voorziening wordt onder meer rekening gehouden met de opnamekans. Versie: 6 /

15 Voorziening Onderhoud Voor uitgaven voor groot onderhoud van gebouwen wordt een voorziening gevormd om deze lasten gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren. De toevoegingen aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het groot onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt. Overige voorzieningen De overige voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde van de voor de afwikkeling van de voorziening naar verwachting noodzakelijke uitgaven. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Onder deze post valt onder meer vooruitontvangen investeringssubsidies. Deze subsidies moeten zichtbaar in mindering gebracht worden op de materiële vaste activa of als schuld gepresenteerd worden onder vooruitontvangen investeringssubsidies. Kortlopende schulden De overlopende passiva betreffen de vooruitontvangen bedragen die aan opvolgende perioden worden toegerekend en/of nog te betalen bedragen, voor zover ze niet onder de andere kortlopende schulden zijn te plaatsen. Baten en lasten Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. Per school worden de baten en lasten toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Lasten en risico's die hun oorsprong vinden vóór het einde van het verslagjaar, zijn in acht genomen als zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Het resultaat van de staat van baten en lasten wordt toegevoegd aan de (bestemde) reserve(s) die door het bestuur is/ zijn bepaald. Rijksbijdragen worden als baten verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft. Overheidssubsidies Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de stichting de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. Personeelsbeloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. De stichting heeft de toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds in de jaarrekening verwerkt als verplichtingenbenadering. Versie: 6 /

16 Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de instelling op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de instelling geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Afschrijvingen op materiële vaste activa Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Dividenden Dividenden te ontvangen van niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen en effecten, worden verantwoord zodra de stichting het recht hierop heeft verkregen. Waardeveranderingen financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde Waardeveranderingen van de volgende financiële instrumenten worden rechtstreeks verwerkt in de staat van baten en lasten: - Financiële activa en verplichtingen die onderdeel zijn van de handelsportefeuille; - Afgeleide financiële instrumenten (derivaten) met een beursgenoteerde onderliggende waarde; - Gekochte leningen, obligaties (tenzij aangehouden tot einde looptijd) en aangehouden eigen-vermogensinstrumenten die beursgenoteerd zijn. Waardeverminderingen van financiële instrumenten die op reële waarde gewaardeerd zijn, worden verwerkt in de staat van baten en lasten. Voor gerealiseerde waardevermeerderingen van financiële instrumenten die op reële waarde worden gewaardeerd met verwerking van de waardevermeerderingen rechtstreeks in het eigen vermogen, dient het cumulatieve resultaat dat voorheen in het eigen vermogen was opgenomen, te worden verwerkt in de staat van baten en lasten op het moment dat de desbetreffende effecten niet langer in de balans worden verwerkt. Toelichting kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij de indirecte methode wordt het resultaat als basis genomen. Dit overzicht geeft weer waaraan de in de verslagperiode beschikbaar gekomen gelden zijn besteed. In samenhang met de balans en de staat van baten en lasten moet het kasstroomoverzicht bijdragen aan het inzicht in de financiering, de liquiditeit, de solvabiliteit en het vermogen van de instelling om geldstromen te genereren. Grondslagen van segmentering In de jaarrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn voor Onderwijsinstellingen een segmentatie van de staat van baten en lasten gemaakt in de volgende segmenten: PO, VO Versie: 6 /

17 BALANS PER 31 DECEMBER 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS PER 31 DECEMBER 2014 (na verwerking resultaatbestemming) 1 Activa VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen Overige materiële vaste activa Financiële vaste activa Overige effecten Overige vorderingen TOTAAL VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA 1.5 Vorderingen Debiteuren OCW Overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL ACTIVA Versie: 6 /

18 2 Passiva VERMOGEN Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves (publiek) Bestemmingsreserves (privaat) Voorzieningen Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen Langlopende schulden Vooruitontvangen investeringssubsidies Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva TOTAAL PASSIVA Versie: 6 /

19 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS Baten 2015 Begroot Rijksbijdragen OCW Overige overheids-bijdragen en -subsidies Overige baten Totaal baten Lasten 4.1 Personeelslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten * Financiële baten en lasten Nettoresultaat * *(-/- is negatief) Versie: 6 /

20 KASSTROOMOVERZICHT 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS 2014 Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Mutaties voorzieningen Veranderingen in vlottende middelen: - Vorderingen Kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Overige investeringen in financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand liquide middelen per Mutatie boekjaar liquide middelen Stand liquide middelen per Versie: 6 /

21 TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE BALANS 1 Activa 1.2 Materiële vaste activa Schoolgebouwen De door de stichting beheerde schoolgebouwen zijn juridisch wel, doch economisch geen eigendom van de stichting. Deze gebouwen zijn volledig gesubsidieerd en dienen, wanneer ze niet meer conform de bestemming worden gebruikt, om niet te worden overgedragen aan de Gemeente. Aanschaf- Afschrij- Boek- Investe- Boekwaarde Afschrij- Aanschaf- Afschrij- Boekprijs vingen waarde ringen desinves- vingen prijs vingen waarde teringen Gebouwen Terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen Ov. materiële vaste activa Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa Ongereali- Gereali- Boek- Investe- Desinves seerd seerd Boekwaarde ringen teringen koers- koers- waarde Overige effecten resultaat resultaat Obligaties Aandelen Totaal overige effecten Ongereali- Gereali- Boek- Verstrekte Aflossingen seerd seerd Boekwaarde leningen koers- koers- waarde Overige vorderingen resultaat resultaat Waarborgsommen Totaal overige vorderingen Ongereali- Gereali- Boek- Verstrekte Aflossingen seerd seerd Boekwaarde leningen en en desin- koers- koers- waarde investeringen vesteringen resultaat resultaat Totaal financiële vaste activa Versie: 6 /

22 Vlottende activa 1.5 Vorderingen Debiteuren Debiteuren Totaal debiteuren OCW Personeel Uitkeringen ziektewet/wia Totaal OCW Overige vorderingen Vervangingsfonds Totaal personeel Kasvoorschotten Totaal overig Totaal overige vorderingen Overlopende activa Vooruitbetaalde posten Totaal vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen posten Rente Dividendbelasting Totaal overige overlopende activa Totaal overlopende activa Liquide middelen Kasmiddelen Schoolbankrekeningen Tegoeden op bank- en girorekeningen Totaal liquide middelen De liquide middelen staan voor ter vrije beschikking van de stichting. Versie: 6 /

23 2 Passiva 2.1 Eigen vermogen Stand per Resultaat Overige Stand per Algemene reserves mutaties Algemene reserve Totaal algemene reserve Stand per Resultaat Overige Stand per Bestemmingsreserves (publiek) mutaties Reserve nulmeting Totaal bestemmingsreserves publiek Stand per Resultaat Overige Stand per Bestemmingsreserves (privaat) mutaties Bestuursreserve privaat Reserve schoolbankrekeningen Totaal bestemmingsreserves privaat Stand per Resultaat Overige Stand per mutaties Totaal eigen vermogen Voor een specificatie per kostenplaats verwijzen wij u naar bijlage "Reserves en voorzieningen per kostenplaats". 2.2 Voorzieningen Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende (bij contante deel deel Personeelsvoorzieningen waarde) < 1 jaar > 1 jaar Voorziening Jubileum Voorziening Duurzame inzetbaarheid* Totaal personeelsvoorzieningen * Voorziening duurzame inzetbaarheid: In 2015 is overleg geweest met de personeelsleden. Enkele medewerkers hebben te kennen gegeven te willen sparen voor ouderenverlof en hiervoor een plan ingediend. Voor deze medewerkers is de voorziening gevormd. Mogelijk zal deze in de toekomst nog uitgebreid worden wanneer meer medewerkers hieraan willen deelnemen. Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende (bij contante deel deel Overige voorzieningen waarde) < 1 jaar > 1 jaar Voorziening Onderhoud Totaal overige voorzieningen Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende (bij contante deel deel waarde) < 1 jaar > 1 jaar Totaal voorzieningen Voor een specificatie per kostenplaats verwijzen wij u naar bijlage "Reserves en voorzieningen per kostenplaats". Versie: 6 /

24 2.3 Langlopende schulden Stand Ontvangen Toegerekende Stand Looptijd Looptijd per investerings subsidies per > 1 jaar > 5 jaar Vooruitontvangen investeringssubsidies subsidies -/ Vooruitontv. investeringssubs. OCW Vooruitontv. investeringssubs. Gemeente Vooruitontv. investeringssubs. Overige Totaal vooruitontvangen investeringssubsidies Stand Aangegane Aflossingen Stand Looptijd Looptijd per lening in in per > 1 jaar > 5 jaar Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Crediteuren Crediteuren Totaal Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Omzetbelasting Premies sociale verzekeringen Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake pensioenen Schulden terzake van pensioenen Totaal schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden OZB en heffingen Additionele aanvragen gemeente Overige Totaal Gemeente Netto salarissen Totaal Overige Totaal overige kortlopende schulden Versie: 6 /

25 Overlopende passiva Vooruitontvangen subsidies OCW niet-geoormerkt Vakantiegeld en -dagen Personeel inzake spaarverlof Vooruitontvangen subsidies Gemeente Vooruitonvangen subsidies Overige Overige overlopende passiva Totaal overlopende passiva FINANCIËLE INSTRUMENTEN Algemeen De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van risico s die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten. De primaire financiële instrumenten van het bestuur, anders dan derivaten, dienen ter financiering van de operationele activiteiten van het bestuur of vloeien direct uit deze activiteiten voort. Het beleid van het bestuur is om niet te handelen in financiële instrumenten voor speculatieve doeleinden. De belangrijkste risico s uit hoofde van de financiële instrumenten van het bestuur zijn het kredietrisico, het liquiditeitsrisico, het kasstroomrisico en renterisico. Het beleid van het bestuur om deze risico s te beperken, luidt als volgt: Liquiditeitsrisico Het bestuur heeft een treasurystatuut opgesteld waarin zij haar beleid omtrent liquiditeit heeft uiteengezet. Door tussentijdse monitoring en eventuele bijsturing worden liquiditeitsrisico s beheerst. In de begrotingen wordt rekening gehouden met beperkte beschikbaarheid van liquide middelen waaronder bijvoorbeeld deposito s. Kredietrisico Het bestuur bewaakt voortdurend haar vorderingen. Door de bovenstaande maatregelen is het kredietrisico voor het bestuur minimaal. Kasstroomrisico Het bestuur loopt geen kasstroomrisico. Renterisico Het bestuur loopt geen renterisico. Versie: 6 /

26 VERANTWOORDING SUBSIDIES G1 Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule (Regeling ROS art. 13, lid 2 sub a en EL&I regelingen betrekking hebbend op de EL&I subsidies) Toewijzing Omschrijving Kenmerk Datum Bedrag Ontvangen t/m Prestatie afgerond van toewijzing 2015 Ja / Nee Lerarenbeurs studieverlof nee Lerarenbeurs studieverlof ja Lerarenbeurs studieverlof nee Lerarenbeurs studieverlof nee Lerarenbeurs studieverlof nee Lerarenbeurs studieverlof nee Totaal Versie: 6 /

27 TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 3 Baten 3.1 Rijksbijdragen 2015 Begroot Rijksbijdrage OCW Totaal Rijksbijdrage OCW Niet-geoormerkte subsidies OCW Toerekening investeringssubsidies OCW Totaal overige subsidies OCW Doorbetalingen rijksbijdrage SWV (-/-) AF: Totaal Inkomensoverdrachten (-/-) Ontvangen doorbetalingen rijksbijdrage SWV Totaal Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en - subsidies 2015 Begroot Overige overheidsbijdragen en -subsidies Totaal overige overheidsbijdragen en - subsidies Overige baten 2015 Begroot Verhuur Overige* Totaal overige baten Totaal baten * Specificatie Overige: Overige subsidies Verg. loonkosten SWV t/m juli Verg. LGF via derden zie ook Overige personeelsgebondenopbrengsten Vergoeding zorgplan MI Inkomsten derdengelden* Interne crediteuren Overige Totaal overige * Toelichting inkomsten derdengelden: In 2014 is onder de inkomsten derdengelden een incidentele bate opgenomen van inzake de vrijval van de schuld rekeningen courant. Het betreft met name vooruitontvangen gelden van derden, waarvan de daadwerkelijke besteding in het volgende jaar/de volgende jaren ligt. Voor de omvang van deze vrijval is in 2014 een bestemmingsreserve opgenomen. Versie: 6 /

28 4 Lasten 4.1 Personeelslasten 2015 Begroot Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Totaal lonen en salarissen Dotaties personele voorzieningen Overig* Totaal overige personele lasten Af: Uitkeringen (-/-) Totaal personele lasten * Specificatie Overige: Kosten BGZ en arbo Nascholing Kosten uitbesteding derden Schoolbegeleiding Overige personele kosten Totaal overige Gemiddeld aantal werknemers Gedurende het jaar 2015 waren gemiddeld 228 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2014: 230). 4.2 Afschrijvingen 2015 Begroot Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen en Overige materiële vaste activa Totaal afschrijvingen Huisvestingslasten 2015 Begroot Huur Klein onderhoud en exploitatie Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Dotatie onderhoudsvoorziening Tuinonderhoud Bewaking/beveiliging Overige huisvestingslasten Totaal huisvestingslasten Versie: 6 /