VERSLAG VAN HET ONDERZOEK NAAR DE OORSPRONKELIJKE AFWERKING VAN DE KOORNBEURS TE LEIDEN. Wabo /

Transcriptie

1 Behoort bij beschikking van Burgemeester en Wethouders van Leiden Wabo / VERSLAG VAN HET ONDERZOEK NAAR DE OORSPRONKELIJKE AFWERKING VAN DE KOORNBEURS TE LEIDEN. JOSEFIEN & CO AALSMEER 2007

2 JOSEFIEN & CO PROJECT De Koornbeurs te Leiden. De Koornbeurs is een overkapping op de oudere Koornbrug in classicistische stijl De Koornbeurs dateert van 1825 Bron: INLEIDING In opdracht van bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Leiden is een verkennend onderzoek uitgevoerd aan de gepolychromeerde onderdelen in het timpaan van de Koornbeurs te Leiden. In het timpaan bevindt zich het wapenschild van Leiden van zilver(wit) beladen met twee sleutels van keel(rood). Het wapen gedekt met een kroon met vijf fleurons, aan weerszijden in hun natuurlijke kleur bladranken en korenaren. Onder het wapen het jaartal van de bouw van de Koornbeurs. Ten behoeve van de restauratie is de kroon tijdelijk opgeslagen. Foto J. Tegelaar KLEURONDERZOEK KOORNBEURS TE LEIDEN APRIL 2007

3 JOSEFIEN & CO DOEL Doel van dit onderzoek is de mogelijke reconstructie van de oorspronkelijke kleurstelling. DE METHODIEK Op diverse plaatsen zijn de historische verflagen van het exterieur met onderstaande technieken onderzocht. Stratigrafisch onderzoek: Op alle afzonderlijke onderdelen van het snijwerk in het timpaan van de Koornbeurs is een kleurentrap gemaakt met behulp van een chirurgisch scalpel. Hierbij worden de verflagen laag voor laag blootgelegd. Deze kleurentrap wordt gedocumenteerd en gefotografeerd. Sondering/punctie: n.v.t. Monsteronderzoek: n.v.t. De kleuren van de oorspronkelijke verflagen worden vergeleken met de kleurnummers van de gestandaardiseerde NCS kleurenwaaier van Sigma (C21.1) en de kleurenwaaier van Herfst en Helder. Soms wordt de vrijgelegde kleur niet exact benaderd door een kleurnummer uit bovengenoemde verfwaaiers. In dat geval worden meerdere kleurnummers genoemd. Het advies is dan, om op basis van proefopzetten, een keuze uit de kleurnummers te maken. REIKWIJDTE EN BEPERKING ONDERZOEK Het onderzoek werd beperkt door de afwezigheid van het historisch verflagenpakket. RESULTATEN ONDERZOEK Op het decoratieve snijwerk in de timpanen van de Koornbeurs zijn slechts drie recente afwerkingen aangetroffen. Deze afwerkingen zijn telkens in dezelfde kleuren, dus gelijk de huidige afwerking, geschilderd. Er is geen oorspronkelijke afwerking meer aanwezig. Het is dus niet mogelijk de oorspronkelijke kleurstelling van de Koornbeurs te reconstrueren. KLEURADVIES Op verzoek van de heer van Orsel van de gemeente Leiden geef ik een kleuradvies voor het opnieuw schilderen van de Koornbeurs. MEVR. IR. J. TEGELAAR 26 APRIL 2007 AALSMEER KLEURONDERZOEK KOORNBEURS TE LEIDEN APRIL 2007

4 JOSEFIEN & CO KLEURADVIES De kolommen en de lijsten: De hardstenen basementen van de kolommen De zandstenen kolommen en lijsten Invulling timpaan: De rode sleutels Het witte veld van het wapen Het bladsnijwerk De korenaren De kroon parels rode ruitvormige edelstenen ovale groene edelstenen Overig: De onderzijde overkapping/plafonddelen De brugleuning S4000 N, grijs (Sigmawaaier) S3010-Y, geelgrijs (Sigmawaaier) nr 1256 (Herfst en Helder) S 1005-Y10R (sigma) S 5540-G20Y, groen (Sigmawaaier) nr. 1130, goudgeel (Herfst en Helder) olievergulding met bladgoud S1005-Y10R, wit (sigma-waaier) nr 1256, rood (Herfst en Helder) S 5540-G20Y, groen (sigmawaaier) S 1005-Y10R, wit (sigma-waaier) 5540-G20Y, groen (sigmawaaier) S 4000-N S 3010-Y S 5540-G20Y NR 1256 S 1005-Y10R NR De kleuren hierboven geven een indruk van de opgegeven kleurnummers. KLEURONDERZOEK KOORNBEURS TE LEIDEN APRIL 2007

5 JOSEFIEN & CO BIJLAGE DOCUMENTATIE ONDERZOEKSLOKATIES KLEURONDERZOEK KOORNBEURS TE LEIDEN APRIL 2007

6 Project: Koornbeurs Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: - sleutels Monster/stratigrafie/sondering: - Datum: 16 april 2007 restant oranjerode verflaag (loodmenie) wittig rood (vermiljoen) (afwerkingslaag) wit, grondering rood (afwerkingslaag) rood (huidige afwerking)

7 Project: Koornbeurs te Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: kroon Monster/stratigrafie/sondering: Datum: 16 april 2007 wit okergeel (afwerkingslaag) wit okergeel (afwerkingslaag) rozerode verflaag (functie onbekend). Deze verflaag is over de gehele kroon aangebracht (zie ook bovenste foto) wit (grondering) okergeel (afwerkingslaag) okergeel (huidige afwerking)

8 Project: koornbeurs Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: Veld timpaan Monster/stratigrafie/sondering: Datum:16 april 2007 grijzig wit/ grijzig wit/ grijzig wit/ grijzig wit/ wit zandsteengeel (afwerking) zandsteengeel (huidige afwerkingslaag)

9 Project: Koornbeurs te Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: Bladranken in timpaan Monster/stratigrafie/sondering: Datum:16 april 2007 wittig groen, afwerkingslaag wit groen, afwerking wit groen, afwerking groen, afwerking groen, afwerking groen, afwerking

10 Project: Koornbeurs te Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: Wapenveld Monster/stratigrafie/sondering: Datum: 16 april 2007 wittig, afwerking wittig, afwerking wit, huidige afwerking

11 Project: Koornbeurs te Leiden Datering: 1825 Omschrijving onderzoekslokatie: Nummer onderzoekslokatie: Jaartal in timpaan Monster/stratigrafie/sondering: Datum: 16 april 2007 wittig zwart, afwerking wittig zandsteengeel zwart, afwerking zwart, huidige afwerking