paspoort Volkerak-Zoommeer

Transcriptie

1 paspoort Volkerak-Zoommeer

2 2

3 Datum uitgifte: 23 januari 2013 De stuurgroep Zuidwestelijke Delta werkt toe naar besluiten over de Zuidwestelijke Delta waarin veiligheid, ecologie en economie zijn geborgd en elkaar onderling versterken. De Zuidwestelijke delta is opgebouwd uit verschillende wateren. Per water worden in 2013 gesprekken met de regio gevoerd om te verkennen welke langetermijnstrategieën kansrijk zijn, welke gebiedsontwikkelingen er spelen en hoe dat kan worden verbonden. Daarbij is de vraag relevant op welke wijze strategieën kunnen worden verbonden met ideeën, initiatieven en plannen van de regio. Voor ieder water is een paspoort opgesteld, waarmee op vergelijkbare wijze informatie wordt aangeboden. Deze informatie dient als ingang voor het gesprek met de regio. Het paspoort geeft in kort bestek de hoofdlijnen van de beschikbare informatie weer. Deze informatie wordt gedurende het proces geactualiseerd. Voor een meer uitgebreide informatie wordt verwezen naar de beschikbare achtergrond documenten. Een overzicht hiervan is achter in het paspoort opgenomen. 3

4 1. gegevens 4

5 Naam: Oppervlakte: Oevers en eilanden: Jaar van afsluiting: Water: Diepte gemiddeld: Diepte maximaal: Volkerak-Zoommeer 8145 ha, waarvan water 6150 ha 1995 ha 1987 zoet, vrijwel constant peil (geen getij) - 5,2 m. NAP - 24 m. NAP 5

6 2. karakteristiek 6

7 Water: Ecologie: Economie: Veiligheid: afgedamde zee-arm met hoge dijken, diepe geulen en eilanden zoetwatermeer met vrijwel vast peil op NAP (marge tussen -10 en +15 cm NAP) ontoereikende waterkwaliteit (blauwalgen, voedingsstoffen) verruigde zoete vegetatie met eindstadium bos op oevers en eilanden in de zomer: waterplanten en (blauw)algen in water kenmerkende soorten: baars en quaggamossel doorgaande route beroepsvaart en recreatievaart zoetwaterbekken landbouw en omringende gebieden jachthavens steden en dorpen aan meer op beperkte schaal oeverrecreatie en visserij dijken op deltahoogte bergen overtollig rivierwater bij samenvallen storm op zee en middelhoge rivierafvoer (vanaf 2016) peilopzet maximaal 2,30 m. boven NAP 7

8 3. actuele problemen en lange termijn opgaven KRW NATURA 2000 V N W B A N - Nutrienten A - Algen B - Bodemdieren W - Waterplanten V - Vissen 8

9 Water: Ecologie: Economie Veiligheid: doelen Kaderrichtlijn Water (KRW) worden niet gehaald hoge gehaltes totaal-fosfaat (P) en stikstof (N) verminderd doorzicht ondanks recente verbetering nog steeds overlast gevende bloei van blauwalgen en waterplanten ondanks afname orthofosfaat NATURA 2000: er zijn geen doelen vastgesteld, daarom kan er geen beheerplan met maatregelen worden opgesteld omslag visstand van brasem naars baars gedomineerd systeem door oplopende chloridegehalten in groeiseizoen nadelige effecten op de landbouw in droge jaren zijn chloridegehaltes steeds steeds moeilijker beheersbaar door tekort aan zoet water achterstallig onderhoud Krammersluizen leidt tot zoutlek toekomstig capaciteitstekort Volkeraksluizen stagnerende gebiedseconomie opvangen effecten waterberging op oevers, dijken en buitendijkse bebouwing 9

10 4. mogelijke maatregelen 10

11 Water: Ecologie: Economie: Veiligheid: ambitie is het weer zout maken met beperkt getij ( 30 cm) rond -10 cm NAP, inclusief compensatiemaatregelen handhaven huidige zoete situatie vraagt extra maatregelen voor waterkwaliteit zout maken leidt tot verdwijnen blauwalgen beperkt getij leidt tot goede verversing handhaven huidige zoete situatie vraagt extra maatregelen voor ecologie alternatieve zoetwatervoorziening voor de landbouw zoet-zout scheiding in de Volkeraksluizen en sluisjes rondom Volkerak- Zoommeer verbeteren verkeersmanagement Volkeraksluizen met op termijn extra schutkolk verbeteren van de waterkwaliteit biedt ruimte voor economische ontwikkeling aanvullende bescherming dijken en omringend gebied 11

12 5. ontwikkelkansen regio GEBIED MET BRAKKE POTENTIES BUFFERZONE 12

13 Water: Ecologie: Economie: Veiligheid: zout maken met beperkt getij gebiedsontwikkeling waterpoort ontwikkeling deltanatuur gebiedsontwikkeling Waterpoort geen spijt maatregel Roode Vaart, inclusief herstructurering centrum Zevenbergen bio-based / agro-food Bergen op Zoom aan zee windpark Krammer en Philipsdam krekenvisie West-Brabant waterknooppunt recreatievaart Steenbergen Reigersbergse Polder Zoetwaterhuishouding waterrijk Oesterdam natuurgebieden toegankelijk maken voor recreanten perspectief voor schelpdiersector vlottere scheepvaart bescherming tegen gevolgen waterberging 13

14 6. mogelijke lange termijn strategieën vanuit het Deltaprogramma 14

15 Water: Ecologie: Economie: Veiligheid: opties: meestijgen peil met zeespiegelstijging meer zelfvoorzienend zoetwater voor landbouw; meer marktwerking; behoud rol overheid optie langetermijn strategieën benutten voor meekoppelkansen opties: alternatieve zoetwatervoorziening bij zout Volkerak-Zoommeer moet passen in deltabeslissing zoetwater langetermijn strategieën benutten voor meekoppelkansen zoals herinrichting regionaal watersysteem Goeree-Overflakkee opties: maatregelen 2e en 3e laag meerlaagsveiligheid extra berging Grevelingen 15

16 7. ruimtelijke plannen rondom volkerak-zoommeer 16

17 Actoren Volkerak-Zoommeer:

18 Colofon januari 2013 Dit paspoort is in opdracht van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta gemaakt door de werkplaats Zuidwestelijke Delta Grafiek en layout Basiskaart Fotos 18 Bosch Slabbers Landschapsarchitecten Posad Loes de Jong, Bosch Slabbers Achtergronddocumenten waarop paspoorten zijn gebaseerd: Rijkswaterstaat Waterdienst (2009). Brondocument Waterlichaam Volkerak-Zoommeer, Doelen en maatregelen Rijkswateren, Den Haag: Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat (2009) Stroomgebiedbeheerplannen Schelde en Maas , Den Haag Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (2009) Ontwerp gebiedendocument Natura2000-gebieden Krammer-Volkerak en Zoommeer, Den Haag Provincie Noord-Brabant (2011) Structuurvisie Ruimtelijke Ordening, Den Bosch Stuurgroep Zuidwestelijke Delta (2011) Veilig veerkrachtig vitaal: Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta ,Middelburg. Stuurgroep Zuidwestelijke Delta (2012). Voortgangsrapportage gebiedsprogramma s Uitvoeringsprogramma ZuidwestelijkeDelta, Middelburg. Stratelligence (2012) Uitvoeringsstrategie Grevelingen, Volkerak-Zoommeer en zoetwater in de Zuidwestelijke Delta: optimale strategie door toepassing van Adaptief Deltamanagement, Leiden. Stuurgroep Zuidwestelijke Delta (2012) Zoetwater Rapportage 2012: Op weg naar een duurzame zoetwater voorziening in de Zuidwestelijke Delta. Middelburg: Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta. Stuurgroep Zuidwestelijke Delta (2012) Deltaprogramma 2013: Mogelijke strategieën. Middelburg: Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta. Stuurgroep Zuidwestelijke Delta (2012) Op weg naar mogelijke strategieën zoetwater... Eerste invulling van bouwstenen binnen de vijf mogelijke strategieën van zoetwater. Middelburg/Rotterdam: Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta Rijnmond-Drechtsteden. Rijkswaterstaat Zeeland (2012) Milieueffectrapportage Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer, ontwerp-mer, Middelburg Vries, I. de, J. ter Maat en E. van Velzen (2012) Toekomstbestendigheid besluit Volkerak-Zoommeer: een robuuste beslissing? Deltares, Delft Provincie Zeeland (2012) Ontwerp Omgevingsplan Zeeland Krachtig Zeeland, Middelburg Rijkswaterstaat Zuid-Holland (2012) MIRT-verkenning capaciteitsuitbreiding Volkeraksluizen, verkenningenrapport, Rotterdam Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat (2012) Beheer- en Ontwikkelplan voor de Rijkswateren : Werken aan een robuust watersysteem(herziene versie), Den Haag

19 Noordzee binnenwater Legenda water hoge dijken / diepe geulen meestijgen peil met zeespiegelstijging Kaderrichtlijn Water: slecht ecologie verruigde zoete vegetatie op oevers en eilanden berging 2,30 m. 2,30 m niveaustijging door waterberging ontoereikend matig economie veiligheid peil peil NAP NAP fluctuerend peil -15/+10 cm fluctuerend peil -25/+5 cm (beperkt getij) berging 2,30 m. berging 2,30 m. schade aan dijken door waterberging aanpassen dijken t.b.v. waterberging goed niet relevant zoet water haven doorgaande route beroepsen recreatievaart zout water nieuw inlaatpunt herstel deltanatuur natuurherstel getij P N verhoogde gehaltes voedingsstoffen vlottere scheepvaart dijk Cl verhoogd chloride gehalte zelfvoorzienendheid landbouwwater dijkring chlorophyl minder doorzicht Brasem Baars omslag brasem naar baars gedomineerd systeem fort vaarroute 19

20