Memo: Onderzoek overhangen geluidsscherm langs Aletta Jacobslaan Gemeente Amersfoort Oktober 2014

Transcriptie

1 Memo: Onderzoek overhangen geluidsscherm langs Aletta Jacobslaan Gemeente Amersfoort Oktober 2014 Inleiding Naar aanleiding van bewonersavonden wordt onderzocht wat de effecten zijn als het geluidsscherm langs de Aletta Jacobslaan niet op maaiveld op een afstand van 3 a 4 meter achter de grondkering komt te staan maar als deze op de grondkering komt te staan en over de weg hangt. Een vormgeving die vergelijkbaar is met het geluidsscherm langs de A28 ter hoogte van Zeist. Het gebied waarvoor dit onderzoek wordt uitgevoerd is in bijlage 1 weergegeven. De volgende onderwerpen worden onderzocht: Geluid Lucht Ruimtelijke inpasbaarheid Bijkomende aspecten Kosten. Vervolgens wordt op basis van deze aspecten een conclusie getrokken of de voorgestelde vormgeving toegepast zal worden op dit deel van de het tracé. Geluid De relevante regelgeving ten aanzien van geluid is in bijlage 2 van deze notitie weergegeven. Onderzoek Voor dit bestemmingsplan is een akoestisch onderzoek uitgevoerd door de firma ALCEDO. Het akoestisch onderzoek richt zich in beginsel op de bepalingen uit de Wgh. Voor de geconstateerde reconstructiesituaties volgens de Wgh dienen geluidbeperkende maatregelen te worden getroffen om de toename van de geluidbelasting te compenseren. De plannen in het bestemmingsplan "Westelijke Ontsluiting" omvatten deels de aanleg van een nieuwe weg (Het gedeelte van de verdiepte ligging) en deels aanpassing van bestaande wegdelen. Voor de gehele Westelijke Ontsluiting gaat een maximum snelheid van 50 km/uur gelden. De geluidbelasting van het gedeelte tussen het Tankstation en Dierenpark Amersfoort is daarbij beoordeeld als aanleg van een nieuwe weg. De geluidbelasting van de overige delen van de Westelijke Ontsluiting is beoordeeld als reconstructie. Uit het geluidsonderzoek blijkt, dat de aanleg en realisatie van de Westelijke Ontsluiting zorgen voor een reconstructie in de zin van de Wgh voor het noordelijk deel (Dierenpark Amersfoort tot Birktstraat). Voor het midden (Defensie Aletta Jacobslaan) en het zuidelijke gedeelte is er geen sprake van reconstructie. Hierbij dient te worden opgemerkt dat bij de bepaling van de toekomstige geluidbelasting rekening is gehouden met bron- en afschermende maatregelen.

2 Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat door de realisatie van de Westelijke Ontsluiting er een aanzienlijke geluidreductie ontstaat op de woningen en andere geluidgevoelige gebouwen aan de Daam Fockemalaan (tussen Prins Frederiklaan BW laan). Het onderzochte gedeelte van de Westelijke Ontsluiting betreft de aanleg van een nieuwe weg. Ten gevolge van deze aanleg is er voor gekozen dat de geluidbelasting op de woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen niet meer mag bedragen dan de zogeheten voorkeursgrenswaarde van 48 db. Met het treffen van zowel bron- als overdrachtsmaatregelen, waarbij rekening is gehouden met de civieltechnische, landschappelijke en stedenbouwkundige randvoorwaarden en akoestische doelmatigheid, kan dit worden gerealiseerd. Hiervoor wordt de weg verdiept aangelegd en wordt het wegdek voorzien van het geluidreducerende wegdek SMA NL8 G+. Daarnaast worden aan de zijde van de Aletta Jacobslaan geluidschermen gerealiseerd, deze variëren in hoogte tussen 1,5 en 2,5 m op het deel tussen de aansluiting met de Prins Frederiklaan en de Florence Nightingalelaan. Voor het alternatief met de luifel is uit de berekeningen is gebleken dat er een luifel nodig is met een lengte van 2,5 m. die overhangt over de weg. Deze luifel heeft hetzelfde geluidwerend effect als de berekende schermhoogtes in de bermen. Conclusie geluidonderzoek De berekende lengte van de luifel van 2,5 m heeft dezelfde geluidwerende effecten als de berekende schermhoogtes. Lucht De relevante regelgeving ten aanzien van lucht is in bijlage 3 van deze notitie weergegeven. Onderzoek De plannen voor de Westelijke Ontsluiting hebben gevolgen op de luchtkwaliteit langs de diverse wegen in en rond het plangebied. Door middel van een onderzoek luchtkwaliteit van RoyalHaskoning-DHV zijn de gevolgen voor de concentraties stikstofdioxide en fijn stof (PM10) onderzocht. Uit het onderzoek naar de situatie met de geluidsschermen is gebleken dat langs geen van de beschouwde wegvakken de normen voor de jaargemiddelde norm voor stikstofdioxide, de jaargemiddelde norm voor fijn stof en de norm voor het aantal overschrijdingsdagen van de etmaalgemiddelde concentratie fijn stof overschreden worden. De situatie met de luifel is niet onderzocht, naar verwachting zal de luchtkwaliteit iets verbeteren ten opzichte van het scherm. Conclusie Alhoewel de luchtkwaliteit naar verwachting iets zal verbeteren bij toepassing van de luifel ten opzichte van het scherm is er geen noodzaak om dit te doen. In de situatie met het scherm wordt al voldaan aan de normering van de luchtkwaliteit. Ruimtelijke inpasbaarheid Het uitgangspunt voor de ruimtelijke inpassing van de Westelijke ontsluiting dat er een route wordt gemaakt met een samenhangend beeld. De huidige route ligt een groene omgeving, het zuidelijk deel met het Leerhotel / OLV ter Eem en het Belgenmonument. Het noordelijk deel met Birkhoven en

3 Bokkeduinen. Ook het deel door het bebouwde deel van de Daam Fockemalaan heeft een groene uitstraling door de grote bomen die daar staan. Het nieuwe wegbeeld borduurt daarop voort. De groene inpassing zorgt voor een samenhangend beeld. De aanwezige sterke landschappelijke elementen worden benadrukt. Dat is de reden waarom het geluidsscherm losgekoppeld wordt van de grondkerende wand en op een afstand van 3 à 4 meter naar achteren wordt geplaatst. Als gevolg hiervan kan op maaiveld, voor het geluidsscherm, nog beplanting groeien en dit draagt bij aan de groene uitstraling. Ook de grondkering wordt voorzien van beplanting. Deze maatregelen hebben als gevolg dat de weggebruiker ook het verdiepte deel als een groen element zal ervaren en daardoor wordt er samenhang in de route gebracht. Het voordeel van de groene beplanting tegen de grondkering is tegelijkertijd dat er geen graffiti in het verdiepte deel gemaakt kan worden. Het voorgestelde alternatief gaat er vanuit dat er een overhangende luifel over de weg geplaatst wordt. Dat betekent dat dit deel de grondkering geen groene beplanting kan krijgen en dat de samenhang in de route wordt onderbroken. Doordat er geen beplanting tegen de grondkering zal groeien zal hier nu wel graffiti op de grondkering worden gespoten. Hierdoor wordt een rommelig en onwenselijk beeld gecreëerd. Geredeneerd vanuit de weggebruiker is de samenhang dan onderbroken. Conclusie Op basis van bovenstaande argumenten is het vanuit het ruimtelijk beeld zeer onwenselijk dat op dit deel een luifel in plaats van een verticaal geluidsscherm wordt toegepast. Kosten De kosten van het overhangende scherm zijn geraamd. Wat voor de kosten van belang is, is dat het geluidscherm in het voorgestelde alternatief één geheel zal worden met de grondkerende constructie. Op dit moment is nog niet bekend hoe die grondkerende constructie gemaakt gaat worden. Het is daarom niet zeker wat de constructieve gevolgen zullen zijn van het plaatsen van een geluidscherm daar boven op. Het effect is in ieder geval dat de grondkerende constructie meer krachten moet gaan opnemen omdat de luifel 2,5 m uitkraagt. De kosten daarvan op dit moment niet in te schatten. De verwachting is dat een overhangend scherm minimaal een factor 2 duurder zal zijn dan een traditioneel geluidsscherm. Bijkomende aspecten Behalve bovengenoemde aspecten zijn er een aantal bijkomende aspecten. Een belangrijk aspect is het effect op het verkeer wat gebruik maakt van de Westelijke ontsluiting. De toepassing van een luifel heeft een vernauwend effect op het profiel. Ook al wordt fysiek de ruimte waar het verkeer mag rijden niet kleiner, de weggebruiker ervaart dat wel als zodanig. De situatie is vergelijkbaar met de luifel over de A28 bij Zeist. Op dit wegvak ontstaat eerder file dan op aanliggende

4 wegvakken zonder de luifel. De weggebruiker reageert op de luifel door iets langzamer te gaan rijden. Dat effect is op de Westelijke ontsluiting onwenselijk. Zeker omdat de luifel al op een moeilijke plek ligt, in een S-bocht in een helling naar beneden. Vanuit verkeersveiligheid is het wenselijk om het wegbeeld zo voorspelbaar mogelijk te houden, de toepassing van de luifel draagt daar niet aan bij. Een ander aspect is de afscherming voor voetgangers van de luifel. Omdat de luifel op maaiveldniveau komt (gezien vanaf de Aletta Jacobslaan zijde) is het onmogelijk maken van de toegang op de luifel van groot belang. Het is zeer onwenselijk dat voetgangers de luifel betreden. Dit geldt zowel vanuit het oogpunt van degenen die de luifel betreden als voor het verkeer op de Westelijke ontsluiting. Een simpel hekwerk zal in dit geval niet volstaan om de toegang te voorkomen. Eindconclusie Geluid: vergelijkbare situatie luifel en scherm, beide situaties voldoen aan de wettelijke normen Lucht: een iets betere luchtkwaliteit bij toepassing luifel, beide situaties voldoen aan de wettelijke normen Ruimtelijke kwaliteit: de luifel doet grote afbreuk aan de ruimtelijke kwaliteit die wordt nagestreefd met het ontwerp van de Westelijke ontsluiting Kosten: de toepassing van de luifel zal kostenverhogend werken Bijkomende aspecten: vanuit het effect op het verkeer op de Westelijke ontsluiting is de luifel onwenselijk en ook vanuit het betreden van de luifel door voetgangers is de luifel onwenselijk. Alleen de luchtkwaliteit zal iets toenemen als gevolg van het scherm, de luchtkwaliteit voldoet in beide situaties (luifel en scherm) aan de wettelijke normen. Vanuit luchtkwaliteit is er dus geen noodzaak om een luifel toe te passen. Met name op de ruimtelijke kwaliteit wordt met de toepassing van de luifel wel ingeboet. Ook zal de toepassing van de luifel kostenverhogend werken. De toepassing van de luifel in plaats van een verticaal scherm verdient daarom niet de voorkeur en daarom zal de luifel niet in het ontwerp worden opgenomen.

5

6 Bijlage 1: onderzoeksgebied

7 BIJLAGE 2: REGELGEVING GELUID Voor het aspect wegverkeerslawaai is de Wet geluidhinder (Wgh) het wettelijke kader. Bij de aanleg van de Westelijke Ontsluiting bestaat vanuit deze wet een tweetal aandachtspunten. Ten eerste dient op basis van de Wgh bij de aanleg van een weg te worden aangetoond dat de geluidbelasting op woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen in de directe omgeving van het plangebied de grenswaarden uit de Wgh niet wordt overschreden. Daarnaast dient aangetoond te worden of er sprake is van een reconstructie in het kader van de Wgh. Van een reconstructie in de zin van de Wgh is sprake bij een wijziging op of aan een aanwezige weg waarbij de toename van de geluidbelasting 1,5 db (afgerond 2 db) of meer bedraagt op nabijgelegen woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen. In de Wgh is gesteld dat wanneer een plan of wijziging leidt tot (substantiële) toenamen van de geluidbelasting langs wegen buiten het plangebied, het onderzoek ook op die wegen betrekking dient te hebben. Het gaat hierbij om de zogenaamde 'gevolgen elders'. Daarvan is sprake als zich langs wegen buiten het plangebied geluidtoenamen voordoen van 2 db of meer ten opzichte van de autonome situatie. Er gelden geen grenswaarden in het geval er sprake is van gevolgen elders. De Wgh is van toepassing binnen de wettelijke vastgestelde zone van de weg. De breedte van de geluidzone langs wegen is geregeld in artikel 74 Wgh en is gerelateerd aan het aantal rijstroken van de weg en het type weg (stedelijk of buitenstedelijk). Spoorweglawaai Voor het aspect spoorweglawaai is naast de Wgh ook de Wet milieubeheer (Wm) en het Besluit geluidhinder (Bgh) het wettelijk kader. Bij de aanleg van de Westelijke Ontsluiting wordt de huidige gelijkvloerse spoorwegovergang vervangen door een ongelijkvloerse spoorwegovergang. Hiervan dient aangetoond te worden wat de akoestische gevolgen hiervan zijn op de woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen in de directe omgeving. Hogere grenswaarden In artikel 110a lid 5 van de Wgh is vermeld dat hogere grenswaarden pas kunnen worden vastgesteld indien toepassing van maatregelen, gericht op het terugdringen van de geluidbelasting onvoldoende doeltreffend zal zijn of overwegende bezwaren ontmoet van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard. De prioriteit die de Wgh geeft aan geluidreducerende oplossingen is als volgt: 1. bronmaatregelen, zoals verkeers- en wegdekmaatregelen; 2. overdrachtsmaatregelen, zoals het vergroten van de afstand tussen de woning en de weg, toepassen schermen en/of wallen. Als blijkt dat de toename na deze afweging niet weggenomen kan worden, kan een hogere grenswaarde verleend worden. De gemeente is bevoegd gezag voor het verlenen van deze waarde betreffende deze Westelijke Ontsluiting. Na het verlenen van deze waarden worden voor deze woningen de binnenwaarde op het wettelijke vereiste niveau gebracht door toepassen van gevelmaatregelen. Dit gebeurt in overleg met de bewoner en/of eigenaar. Gemeentelijk geluidbeleid In aanvulling op de Wgh geldt een gemeentelijk geluidbeleid. Naast het voldoen aan de normen uit de Wgh dient daarom tevens voldaan te worden aan de eisen uit het geluidbeleid. Dit beleid heeft gevolgen voor de maximaal te verlenen hogere grenswaarden bij reconstructie of aanleg van een weg. Immers, nieuwe knelpunten moeten voorkomen worden. Van het beleid kan worden afgeweken als er geen maatregelen meer mogelijk en/of wenselijk zijn, én als er sprake is van een groot maatschappelijk belang. De geluidbelasting mag in geen geval boven de wettelijke maximale ontheffingswaarde liggen.

8 BIJLAGE 3: REGELGEVING LUCHT De belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen zijn opgenomen in hoofdstuk 5 van de Wet milieubeheer (Wm). Titel 5.2 Wm handelt over luchtkwaliteit, daarom staat deze ook wel bekend als de 'Wet luchtkwaliteit'. Met de 'Wet luchtkwaliteit' en bijbehorende bepalingen en hulpmiddelen, wil de overheid zowel de verbetering van de luchtkwaliteit bewerkstelligen als ook de gewenste ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang laten vinden. Uit de Wet luchtkwaliteit volgt dat een voorgenomen ontwikkeling vanuit het oogpunt van luchtkwaliteit inpasbaar is indien in ieder geval aan één van de volgende voorwaarden wordt voldaan: 1. Er worden geen grenswaarden voor de luchtkwaliteit overschreden; 2. Er treedt geen verslechtering van de luchtkwaliteit op, of er vindt per saldo een verbetering van de luchtkwaliteit plaats door compenserende maatregelen; 3. De voorgenomen ontwikkeling draagt niet in betekenende mate (NIBM) bij aan de luchtverontreiniging; 4. De voorgenomen ontwikkeling is onderdeel van het Nationaal Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL).