LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Transcriptie

1 LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Esther Geuens Campus Heverlee Hertogstraat Heverlee Tel Vakkencombinatie: aardrijkskunde - biologie Stagebegeleider DLO: Mevr. H. Verstappen School: WICO Campus Sint-Jozef Onderwijsvorm: TSO Richting: Sociale en Technische Wetenschappen Klas: 3STW2 Lokaal: 164 Aantal leerlingen: Les gegeven door: Esther Geuens Vak: aardrijkskunde Onderwerp: Bevolkingsdichtheid en welvaart Vakmentor: Mevr. Berx Datum/Data: Lesuur/-uren: 11.10u 12.00u BEGINSITUATIE & DIDACTISCHE VERANTWOORDING Dit is de tweede les rond Bevolking, welvaart en ontwikkeling over de wereld. De vorige les speelden de leerlingen het wereldstoelenspel. Na dit spel zouden de leerlingen een beter beeld moeten hebben over de ongelijke verdeling van de welvaart in de wereld. Deze les start met een korte herhaling (van de vorige les), over bevolkingsspreiding en bevolkingsdichtheid. Vervolgens leren de leerlingen over miljoenensteden en de welvaart over de wereld. Gedurende de volledige les zullen leerlingen intensief bezig zijn met bronmateriaal af te lezen en te interpreteren. Er komen vele kaarten en beelden aan bod, die de les ondersteunen. Aangezien vorige les het begrip welvaart al aan bod is gekomen, zouden de leerlingen hier reeds wat achtergrondinfo over moeten hebben. Aan de hand van herhalingsvragen over vorige les, zal ik trachten te achterhalen wat ze zich nog herinneren over de verdeling van de welvaart over de wereld. Indien er nog tijd over is, start ik met het deel rond welzijn. Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is) - Lln kunnen opzoeken in een atlas. - Ze kennen enkele miljoenensteden uit Europa. - Ze weten dat de Europese landen behoren tot de meest welvarende van de wereld. - Lln kunnen het verband aflezen tussen bevolkingsspreiding en het landschap op een kaart. - Zelf nadenken over een gesteld probleem. EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN Situering in de eindtermen: Vakoverschrijdende eindtermen 11 kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen a.d.h. van relevante criteria Vakgebonden eindtermen 1 op kaarten aanduiden en benoemen: - continenten en oceanen; - de belangrijkste reliëfeenheden en rivieren; - de belangrijkste staten; - natuurlijke en menselijke aardrijkskundige entiteiten. 16 aardrijkskundige entiteiten afbakenen op basis van verschillen en gelijkenissen van enkele natuurlijke of menselijke aardrijkskundige kenmerken. Situering in het leerplan: VVKSO, leerplan aardrijkskunde 2 e graad, Brussel, D/2012/7841/002 1

2 Leerstofthema 4.2. Landschappen en wereldkaart Leerplandoelstellingen en did. Wenken 6 Op de wereldfacetkaarten van bevolkingsspreiding en ontwikkelingsgraad verschillen aflezen. Didactische wenken: Naast de studie van de grote fysische structuren over de continenten, wordt via een kaartstudie kennisgemaakt met de bevolkingsspreiding en met de ontwikkelingsgraad van de wereldblokken. Hier volstaat het de aangeboden kaarten te lezen en enkel grote ruimtelijke verschillen vast te stellen. Het is niet de bedoeling om de bevolkingsspreiding of de verschillen in ontwikkelingsgraad te verklaren. Dat gebeurt in de synthese op het einde van het tweede jaar van de tweede graad, nadat de agrarische en industriële mogelijkheden bestudeerd zijn. We beperken ook de studie van de socio-economische kenmerken tot het aflezen van de overzichtskaarten van bevolkingsspreiding en ontwikkelingsgraad. De ontwikkelingsgraad kan via ICT jaarlijks geüpdatet worden (meest recente gegevens). Hier kan mogelijks ook een link gelegd worden met de actualiteit. ALGEMEEN LESDOEL Aan de hand van wereldfacetkaarten leren de leerlingen de bevolkingsspreiding en welvaart af te lezen en de verschillen verspreid over de wereld te interpreteren. SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina s in het werk- en/of handboek.) Niet van toepassing BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens BIN.) NEYT, R., e.a., Geogenie 3 leerwerkboek, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2010, (p.29-39) VAN HECKE, E., VANDERHALLEN, D., CALLEMEYN, J., Plantyn Algemene Wereldatlas, Plantyn, Mechelen, LEERMIDDELEN & MEDIA * pointer * krijtjes * atlas Handboek en/of werkbladen van de lln NEYT, R., e.a., Geogenie 3 leerwerkboek, Uitgeverij de Boeck, Antwerpen, 2010, (p.21-23) AANWEZIG IN HET LOKAAL * computer + beamer * smartboard * lln hebben eigen atlas 2

3 Leerdoelen Lesfasen & timing Lesfase 1: toets Didactisch lesontwerp KRACHTIGE LEEROMGEVING Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud Leerlingen leggen een toets van 20 à 30 minuten af. Lesfase 2: Leerlingen nemen schrijfgerief en leerwerkboek op de bank. Redenen opsommen waarom mensen ergens niet of wel willen wonen. Het verschil verwoorden tussen bevolkingsspreiding en bevolkingsdichtheid Herhaling 5 min OLG Herhaling Wat was ook alweer bevolkingsdichtheid? Wat is het verschil met bevolkingsspreiding? Welke streken in een land trekken mensen aan? Waar gaan de mensen graag wonen? Waar gaan we niet graag wonen? (fysische factoren) Bevolkingsspreiding: hoe de totale bevolking over een gebied verspreid is (absoluut getal) Bevolkingsdichtheid: aantal inwoners per oppervlakte-eenheid Lesfase 3: 6 min OEFENING Hoge en lage bevolkingsdichtheid in gebieden (klassikaal) Waarom is er een lage bevolkingsdichtheid in Noord-Europa? Atlas 1. Bevolkingsspreiding over de wereld 1.2. Kaartbeeld van de bevolkingsspreiding lage bevolkingsdichtheid, owv: Klimaat: te koud, te veel neerslag, te warm Vegetatie: bv.: te veel bomen, woestijn Reliëf: gebergte, amazonevlakte Hoge bevolkingsdichtheid, owv: Klimaat: gematigde temperaturen Kust Reliëf: vlaktes Grondstoffen Woonbare vegetatie: bv.: loofwoud 3

4 Definitie en voorbeeld geven van een miljoenenstad. Lesfase 4: 7 min Binnen gebieden met hoge bevolkingsdichtheid bevinden zich stedelijke gebieden met nog grotere bevolkingsconcentraties. In de titel spreken ze van miljoenensteden. Wanneer is een stad een miljoenenstad? OEFENING miljoenensteden benoemen (p.22) Benoem de miljoenensteden op de kaart. Trek een kadertje om de steden die ook hoofdstad zijn van een land. Atlas! 1.3. De grootste miljoenensteden als referentiepunten op de wereldkaart Een miljoenenstad is een algemene term om een stad aan te duiden waar meer dan 10 miljoen mensen wonen. (klassikaal, leerlingen hebben kaart bevolkingsdichtheid wereld openliggen) Hoe komt het dat er heel wat miljoenensteden ook hoofdsteden zijn? In eigen woorden uitleggen wat bnp betekent. Lesfase 5: 10 min Net zoals in het wereldstoelenspel gaan we nu de welvaart over de wereld bekijken. DOCEREN BNP BORD: Atlas (p.168) BORD: 2. Welvaart over de wereld 2.2. Welvaart meten Meten adhv bnp BNP: de som van alle goederen en diensten die in een bepaalde periode (meestal een jaar) door een bepaald land worden geproduceerd. Wat verdiend/geproduceerd wordt door de inwoners van een land. BORD: Om landen met veel inwoners te kunnen vergelijken met landen met weinig inwoners, wordt het bnp gedeeld door het aantal inwoners. Grafieken omtrent bnp/inwoner correct aflezen en interpreteren. OLG kaart welvaartsverdeling volgens bnp/inwoner Welk land, aangeduid op de kaart, heeft de hoogste welvaart? Wat zijn in Europa enkele landen met een hoge welvaart? Welke landen (buiten Europa) hebben een hoge welvaart? Hoe komt het dat China zo n lage welvaart heeft? 4

5 Een definitie geven van de G8, G20 en de EU27. OLG G20, G8, EU27 Buiten de cirkels die met hun grootte de welvaart aanduiden, zien we dat een aantal landen nog extra aangeduid worden. Het gaat over groeperingen van landen. Wie heeft er al eens van een van deze gehoord? Welke landen behoren tot de G8? 2.3. Welvaart aflezen van de kaart G8: Een intergouvernementeel (tussen meerdere regeringen) forum van de 8 voornaamste industriële staten. Som enkele landen uit de G20 op. Wat hebben deze landen gemeen? Waarom zijn juist deze 20 landen bij elkaar gegroepeerd? Wat hebben deze 20 landen het meest? (geld) G20: 19 landen met de grootste nationale economieën + de EU. Gezamenlijk beslaan de leden van de G20 zo'n 90% van het wereldwijde bruto nationaal product Wat betekent EU27? Welke landen horen erbij? Ondertussen is het al EU28. Welk land maakt sinds juli 2013 ook deel uit van de EU? OLG waar/onwaar (p.23) (klassikaal) Wat is een voorbeeld van een stad met een zeer groot aantal inwoners en een laag bnp/inwoner? EU28: Europese Unie van 28 landen (recent: Kroatië) Eigen mening verantwoorden Adhv de geziene leerstof verklaren waarom het woord niet in het rijtje past. Slot 8 min Herhaling SPEL The odd one out 1. Rijtje tonen aan leerlingen 2. 1 minuut bedenktijd (per twee) 3. Antwoord hardop zeggen mét verantwoording. Verschillende leerlingen komen aan bod 4. Discussie voeren met de klas 5. Volgende rij tonen (met herhaling van de stappen) ppt Spel: The odd one out Antwoorden van de leerlingen 5

6 BORDSCHEMA 2. Welvaart over de wereld meten adhv bnp = som goederen en diensten (uitgedrukt in geldwaarde) BNP/aantal inwoners 6