BELANGRIJKE HAAGSE VERDRAGEN DIE GESCHIKT ZIJN OM GELEIDELIJK AAN IN ALLE LANDEN VAN EUROPA IN VOEGE TE TREDEN

Transcriptie

1 REVUE BELGE DE DROIT INTERNATIONAL 1991/1 Éditions BRUYLANT, Bruxelles BELANGRIJKE HAAGSE VERDRAGEN DIE GESCHIKT ZIJN OM GELEIDELIJK AAN IN ALLE LANDEN VAN EUROPA IN VOEGE TE TREDEN DOOE Raymond VAN DIJCK I. E b b e s t a a t v o o b h e t o g e n b l i k i n E u b o p a GEEN UNIFORME EuBO PESE JUBIDISCHE POLITIEK De Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht is een der representatieve instellingen van rechtseenmaking waarvan de zetel in Europa is gevestigd. In tegenstelling met andere instellingen van rechtseenmaking die regionaal georganiseerd zijn (zoals bijvoorbeeld Benelux en de Raad van Europa) kunnen ook niet Europese staten, die de statuten van de Conferentie onderschrijven, met de goedkeuring van de lidstaten van de Conferentie van den Haag als lid worden opgenomen. Zoals thans Oost-Europese landen tot de Raad van Europa kunnen toetreden, zo ook is het noodzakelijk onder bepaalde voorwaarden geleidelijk aan ook vertegenwoordigers van Oost-Europese landen effectief bij de werkzaamheden van de Haagse deskundigencomités te betrekken, al was het slechts in de hoedanigheid van waarnemer. Daarenboven zou kunnen worden onderzocht of het niet opportuun is bepaalde organisatorische maatregelen te treffen. Bijvoorbeeld dat de afgevaardigden in een afzonderlijke geografische secties per werelddeel zouden vergaderen, bijvoorbeeld om na te gaan welke speciale schikkingen in dat werelddeel zouden vereist zijn om de rechtseenmaking ten opzichte van de uitvoering van een concreet verdrag te bevorderen. Nu de grenzen tussen Oost- en West-Europa vervagen is het noodzakelijk dat in de toekomst slechts multilaterale verdragen zouden worden afgesloten die, niet alleen juridisch-wetenschappelijk, maar ook maatschappelijk in het kader van een op het hoogste niveau overeen te komen strategie zouden verantwoord zijn. Vooral wanneer het gaat om het uitwerken van regelen van internationaal privaatrecht, waarvan de rechtsbron meestal nationaal is, is het nodig op het hoogste Europese niveau de eenheid in verscheidenheid mogelijk te maken, door het aanwenden van de gepaste rechtstechnieken en aangepaste organisatiemaatregelen. Tot op heden hebben de in

2 470 R. V A N D IJC K stellingen van rechtseenmaking slechts als doelstelling gehad deze verdragen uit te werken die bij toepassing van hun statuten zijn verantwoord. Vermits iedere organisatie voor rechtseenmaking zonder controle van een andere Europese instelling of stichting (die zou bevoegd zijn er over te waken dat de verdragen in Europa binnen het kader zouden blijven van een Europese Juridische Politiek) haar eigen bevoegdheden ruim interpreteerde, zijn er verdragsconflicten ontstaan. Niet alleen zijn sommige artikels van verschillende multilaterale verdragen soms tegenstrijdig. Vermits iedere staat ook bilaterale overeenkomsten afsloot zijn deze soms nog in voege, hoewel de staat achteraf toetrad tot een multilateraal verdrag dat dezelfde materie tot voorwerp had. Dringend moet meer systematisch de techniek van verdragen worden weerhouden met in bijlage een uniforme wet of een uniform decreet, wil men in de toekomst onontwarbare toestanden voorkomen. Ook ware het nuttig na te gaan welke moderne rechtstechnieken reeds werden gebruikt in het verdragsrecht, om voornoemde problemen zo efficiënt mogelijk te kunnen oplossen. In dit verband kan bijvoorbeeld verwezen worden naar een tussen België en Italië afgesloten bilateraal verdrag tot het voorkomen van dubbele militiedienst door bipatriden. Hoewel België op het ogenblik dat het bilateraal verdrag werd afgesloten nog niet was toegetreden tot het multilateraal verdrag van de Raad van Europa terzake, werden in het bilateraal verdrag reeds deze principes van het multilateraal verdrag opgenomen die essentieel bleken om de complementariteit van het bilateraal verdrag met het multilateraal verdrag (waartoe een van beide staten nog niet kon toetreden) mogelijk te maken. Ook ten opzichte van de Haagse verdragen bestaat er een noodzaak uit te maken welke ervan nu reeds zouden geschikt zijn voor alle landen van Europa. Ongetwijfeld ware het gewenst dat de internationale Conferentie van Den Haag in de toekomst een belangrijke motorrol zou kunnen vervullen om een strategie Europese Juridische Politiek in te vullen met gunstige verdragen, namelijk met verdragen die geschikt zijn om in alle landen van Europa in voege te treden. Het feit dat het internationaal privaatrecht een onderdeel is van het materieel recht, van land tot land verschilt, in sommige landen meer een geschreven recht is en in andere landen meer een jurisprudentieel recht is, maakt het werken met gunstige multilaterale verdragen noodzakelijk. Ook zou meer systematisch moeten onderzocht worden of betreffende bepaalde verwijzingscategories van problemen geen verdrag is vereist met in bijlage een uniforme wet. Het is niet uitgesloten dat de uniforme wet voor een bepaald werelddeel, wat het formeel aspect betreft bijvoorbeeld, een andere inhoud zou hebben dan de uniforme wet van een ander werelddeel.

3 B E LA N G R IJK E H AA GSE V E R D R A G E N 471 Wat de landen van Europa betreft, ware het wel gewenst om de interregionale problemen efficiënt te kunnen behandelen en harmonisch te laten aansluiten bij de internationale verdragen, over subcomités te beschikken (bijvoorbeeld der Beneluxlanden, der Scandinavische landen, en indien ze als waarnemer of als nieuw lid zouden worden opgenomen der Baltische staten, of der gegroepeerde Oost-Europese landen die thuis horen in een vergelijkbaar rechtssysteem). Ware het niet gewenst in verband met wat betreft het Europa van de Burger en bij toepassing van een Europese Juridische Strategie, op regelmatige tijdstippen (bijvoorbeeld in de Beneluxzaal van het Egmontpaleis) werkvergaderingen te beleggen, om na te gaan welke vorderingen er reeds werden gemaakt of kunnen gemaakt worden, om dezelfde gunstige multilaterale verdragen in zoveel mogelijk Europese landen spoedig van toepassing te maken. Ook zou in een regionaal forum het interregionaal overleg betreffende regionale problemen moeten kunnen plaats hebben. De coördinatie ervan zou te Brussel kunnen plaats hebben. II. H a a g s e v e r d r a g e n W AARVAN HET FUNDAMENTEEL ONDERZOEK UITWEES DAT ZE GESCHIKT ZIJN OM IN ALLE LANDEN VAN EU ROPA IN VOEGE TE TREDEN Het is gewenst preventief in Europa administratieve en rechtsgeschillen tussen staten en regio s te voorkomen en systematisch te trachten deze door uniforme rechtsregelen te kunnen oplossen. Dit zou het meest efficiënt kunnen geschieden bij middel van verdragen waardoor zowel de wetbevoegdheids- en jurisdictieconflicten op een harmonische wijze kunnen worden opgelost. Het Haagse Verdrag betreffende de bevoegde overheid en het toepasselijk recht inzake maatregelen van Jeugdbescherming van 5 oktober 1961 is geschikt om nu in alle landen van Europa in voege te treden. Het Verdrag maakte trouwens reeds het voorwerp uit van het eerste colloquium dat het Belgisch Genootschap voor Internationaal Recht organiseerde op 27 oktober De besluiten die uit dit colloquium kunnen getrokken worden zijn zeer positief. Rekening houdend ermee worden volgende 10 punten voorgesteld : 1. Alle staten van Europa, zowel deze van West-Europa als deze van Oost-Europa, hebben er belang bij dat dit verdrag in hun land zou van toepassing zijn. Ten opzichte van alle gunstige verdragen zou er een algemeen multilateraal verdrag moeten worden uitgewerkt waardoor het mogelijk wordt dat ook Oost-Europese landen onder bepaalde voorwaarden tot

4 472 R. V A N D IJC K gunstige verdragen kunnen toetreden. Indien op langere termijn alle Europese staten tot voornoemd verdrag zouden zijn toegetreden, zouden ondermeer problemen van legal kidnapping in Europa gemakkelijker kunnen worden opgelost. Krachtens het verdrag is er slechts één overheid bevoegd en één recht op een bepaald ogenblik van toepassing. Anderzijds wordt de informatie en de samenwerking tussen de contracterende staten ook door het verdrag geregeld. 2. Alle Europese landen worden verzocht het oude Haagse voogdijverdrag van 12 juni 1902 op te zeggen (gelet ondermeer op de artikelen 2 en 18 van het verdrag van 1961). Indien het fundamenteel onderzoek zou uitwijzen dat de ervaring leert dat artikel 3 in de contracterende staten niet op een zelfde wijze wordt opgelost zou er een officiële interpretatie van moeten worden gemaakt, zodat ook de verdragsrechtelijke regeling bij toepassing van het verdrag van 1961 zou uniform worden. 3. De staten die reeds zijn toegetreden tot het verdrag van 1961 doch een voorbehoud hebben gemaakt betreffende bepaalde artikels zouden dit moeten intrekken. Dit werd reeds te recht door Nederland gedaan. 4. Het begrip minderjarige heeft in de verschillende multilaterale verdragen die in Europa tot stand kwamen niet steeds dezelfde betekenis. Voor de toepassing van alle verdragen die in Europa van toepassing zijn moeten begrippen worden gebruikt die in de verschillende verdragen dezelfde juridische inhoud dekken. Fundamenteel onderzoek moet uitwijzen welke de praktische ervaringen zijn die ingevolge de toepassing van het Kinderbeschermingsverdrag werden opgedaan. Is het niet praktischer een regeling te voorzien die de contracterende staat toelaat het verdrag toe te passen dit onder voorwaarde dat de minderjarige nog geen 18 jaar is, tenzij hij zou kunnen bewijzen dat hij niet aan de voorwaarden van het huidige artikel 12 voldoet? 5. Daar het Haags Kinderbeschermingsverdrag de algemene regelen inzake de bevoegde overheid, het toepasselijk recht en de jurisdictieregelen voor gans Europa moet kunnen vastleggen, mogen de andere verdragen, wetten of decreten inzake de verwijzingscategorie beschermende maatregelen (zie hierna onder rubriek V) er niet tegenstrijdig mee zijn. De jeugdbeschermende maatregelen die overeenkomstig het Haags Kinderbeschermingsverdrag werden getroffen zullen krachtens artikel 7 ervan worden erkend. De verdragsregelen die betrekking hebben op de gedwongen uitvoering moeten betrekking hebben op krachtens artikel 7 erkende maatregelen. Uniforme meertalige attesten zouden kunnen worden uitgewerkt om duidelijk te maken dat het hier gaat om maatregelen die in de andere contracterende staten moeten erkend worden.

5 B E LA N G R IJK E H AA GSE V E R D R A G E N Uniforme formulieren zouden moeten worden uitgewerkt enerzijds inzake de maatregelen betreffende de persoon en anderzijds betreffende de goederen van de minderjarige. Uit de ingevulde formulieren moet duidelijk blijken welke artikels van het verdrag van 1961 reeds werden toegepast en welke artikels nog kunnen worden toegepast in een concreet geval. 7. Zodra bij de bevoegde Europese instelling voor de eenmaking van de bewijzen, het bewijs van resident permanent zou zijn uitgewerkt en de voorwaarden van aflevering ervan aan minderjarigen zijn vastgelegd, zou kunnen bepaald worden onder welke voorwaarden de minderjarige resident permanent het recht heeft een Europees bewijs in verband ermee aan te vragen. Op basis ervan zou hij gemakkelijker de toepassing van de voordelen van het verdrag kunnen bekomen, onafgezien in welke regio of in welke staat van Europa hij zich bevindt waar het verdrag van toepassing is. Op deze wijze zou de gelijkberechtiging kunnen worden verzekerd, zowel in eigen land als in een andere contracterende staat. 8. Indien de minderjarige een uniform bewijs zou kunnen voorleggen afgeleverd door de ter zake bevoegde overheid, waardoor hij gemakkelijker zijn hoedanigheid van resident permanent zou kunnen bewijzen, zal het voor eenieder duidelijk zijn in welk land of regio de integratiemaatregelen moeten worden getroffen. Aldus kunnen de verantwoordelijkheden inzake het verstrekken van de minimum aan humanitaire hulp aan de meest behoeftigen worden duidelijk gesteld. 9. De Ambassadeurs van alle landen van Europa zijn er de vertegenwoordigers van in de verblijfsstaat. In alle Europese landen is immers het verdrag van Wenen van 18 april 1961 inzake het diplomatiek verkeer in voege. Bij een bij het Haags Kinderbeschermingsverdrag uit te werken protocol zouden uniforme diplomatieke attesten kunnen worden afgeleverd om de toepassing van artikel 6 efficiënter te maken. Het protocol zou kunnen bepalen in welke mate, ingevolge een volmacht van de Ambassadeur, de Consul in zijn ressort geldig attesten zou kunnen afleveren. De gepaste juridische formulering in het protocol zal aldus ook oplossingen mogelijk maken in de gevallen waarin een regio de bevoegdheid van de nationale staat ter zake betwist. 10. Bij verdrag zou moeten overeengekomen worden dat de staten, binnen een bepaalde termijn, hun andere afgesloten bilaterale en multilaterale verdragen moeten herzien die op bepaalde punten met het Haags Kinderbeschermingsverdrag onverenigbaar zouden zijn. Hieraan moet niet noodzakelijker wijze een sanctie worden verbonden, maar op lange termijn zal dit de Europese eenmaking van de rechtsregelen bevorderen. Ook zouden tussen de representatieve instellingen van rechtseenmaking regelingen moeten worden getroffen om te voorkomen dat de centrale organen (die in de verschillende verdragen werden voorzien) niet complementair zouden wer-

6 474 E. VAN DIJCK ken met de diplomatieke en consulaire belangenbehartiging. Het Haags verdrag van 1961 wordt het meest efficiënt toegepast in de staten die aan een centraal orgaan er de uitvoering van hebben toevertrouwd. Waarom zouden de Beneluxlanden op basis van fundamenteel onderzoek (bijvoorbeeld een subcomité dat in E.G. verband werkt) niet uitmaken welke nuttige lessen kunnen worden getrokken uit de ervaring die men in Nederland heeft opgedaan in verband met het centraal orgaan dat er werd opgericht en dat de uniforme toepassing van het verdrag moet vergemakkelijken. Ook zou de rechtsvergelijking betrekking moeten hebben op de wijze waarop in de respectievelijk contracterende staten van het Kinderbeschermingsverdrag de taalproblemen (die betrekking hebben op de toepassing van het verdrag) het meest efficiënt worden opgelost. Naarmate voornoemde punten geleidelijk aan in alle landen van Europa zouden worden gerealiseerd, zal dit in het belang zijn van de minderjarige die onder de toepassing valt van het verdrag (onafgezien van zijn nationaliteit of het feit of hij al dan niet een O.V.N. vluchteling is) en zullen de juridische problemen van jeugdbescherming op basis van dezelfde conflictenregelen, bevoegdheidsregelen en jurisdictieregelen kunnen worden opgelost. Op deze wijze zou de gelijkberechtiging voor alle minderjarigen onafgezien van hun nationaliteit in gans Europa effectief mogelijk worden. III. H et u i t w e r k e n v a n e e n E u r o p e s e j u r i d i s c h e p o l i t i e k In het belang der Europese landen, regio s, steden en de bewoners ervan moet een Europese Juridische Politiek worden uitgewerkt opdat de doelstellingen van de Slotakte van Helsinki betreffende samenwerking en veiligheid op het Europese grondgebied bij middel van gunstige verdragen, gemeenschappelijke acties en strategieën zouden worden waar gemaakt. Voor alle kwesties die tot de Europese openbare orde behoren moet de coördinatie op het hoogste niveau worden verzekerd en de harmonie tussen de rechtsnormen van verschillend niveau kunnen worden geschapen, bij middel van gunstige complementaire normen. In het gepaste Europese forum moeten ook de in algemene termen geformuleerde aanbevelingen, (bijvoorbeeld die van de Verenigde Naties uitgaan) bij toepassing van de Europese Juridische Politiek, en verwijzend naar meer nauwkeurige multilaterale verdragen (die in Europa ter zake reeds werden uitgewerkt) worden toegelicht. Zo zou ondermeer in verband met de aanbeveling van de Verenigde Naties betreffende de Hechten van het Kind van 30 april 1959 effectief kunnen worden aangetoond, dat het Haags Kinderbeschermingsverdrag geen aanbeveling is maar een bindend verdrag en dat, indien de 10 hoger-

7 BE LA N G R IJK E H AAGSE VE RD RA G E N 475 vernoemde punten zouden worden waargemaakt, dit volledig de aanbeveling van de Verenigde Naties, wat Europa betreft op een passende wijze zou invullen. IV. D e e v o l u t i e d e r p r o b l e m e n VAN INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De internationalisering en de regionalisering der problemen en het openstellen der grenzen hebben tegenstrijdige belangen doen ontstaan. Naar mate het internationaal recht de gepaste rechtstechnieken ontwikkelde, konden meer en meer complexe problemen worden opgelost en konden conflictsituaties worden voorkomen. Het internationaal privaatrecht groeide in Europa op een zeer onevenwichtige wijze. In sommige Oost-Europese landen was immers het internationaal privaatrecht praktisch onbestaande. In de West-Europese landen ontstond er een soort wildgroei van het internationaal privaatrecht (dat een nationaal recht is en in vele gevallen jurisprudentieel recht is). Wanneer men over het openstellen der grenzen spreekt moet men beseffen dat door het openstellen der grenzen de wets- en bevoegdheidsconflicten niet worden opgelost en dat het nu nodig is te starten met de toepassing van een strategie Europese Juridische Politiek. Om de problemen op te lossen die verbonden zijn aan het verschil van de internationaal privaatrechten der landen, begon men in internationaal verband verdragen uit te werken. Maar zelfs de verdragen die men met drie staten uitwerkte om bepaalde gedeelten van hun nationaal internationaal privaatrecht een te maken, kwamen in botsing met verdragen die in een ruimer geografisch kader ter zake tot stand kwamen en die ook in het materieel recht van de staat werden opgenomen. Zo bestaan er op dit ogenblik verschillende verdragen die, wat bepaalde artikels betreft, onverenigbaar zijn. Het zou tijdverlies zijn alle tegenstrijdigheden te gaan opzoeken die bestaan tussen verschillende artikels van de verschillende verdragen. Men zou daarenboven ook moeten onderzoeken of de landen ieder afzonderlijk betreffende een bepaalde materie bilaterale overeenkomsten afsloten die tegenstrijdig blijken te zijn wat sommige artikels betreft, met het multilateraal verdragen waartoe de staat toetreedt. V. De NOODZAKELIJKE COMPLEMENTARITEIT D ER VERDRAGEN, W ETTEN EN DECRETEN In een bij het Ministerie van Buitenlandse zaken uitgewerkte studie komen de teksten voor van de voornaamste multilaterale verdragen die rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking hebben op de bevoegde overhe-

8 476 B. VAN DIJCK den, wetsconflicten en jurisdictieconflicten inzake jeugdbeschermingsproblemen. Indien alle landen tot het verdrag van 5 oktober 1961 zouden toetreden zou het voor eenieder in Europa duidelijk worden gesteld welke soorten problemen onder de verwijzingscategorie der problemen vallen waarvoor het Haags kinderbeschermingsverdrag van toepassing is. Het verdrag is zowel van toepassing op de vertegenwoordiging van de minderjarige, als op beschermende maatregelen die, hetzij in hoofde van de persoon van de minderjarige moeten worden getroffen (betreffende het bewaarrecht, het bezoekrecht en de educatieve maatregelen) als deze die ten opzichte van zijn goederen moeten worden getroffen. Het verdrag is eveneens van toepassing betreffende het uitoefenen van een controle in verband met de wettelijke vertegenwoordiging van de minderjarige of wanneer het gaat om het inschakelen van administratieve maatregelen. De staten die toegetreden zijn of toetreden tot het verdrag moeten hun wetten en decreten hierop harmonisch afstemmen. Waarom zou men in staten die regionaliseren, op basis van een voorafgaande interregionale consensus, niet systematisch wetten stemmen met in bijlage een uniform decreet. Deze werkwijze zou het mogelijk maken in iedere staat van Europa de rechtseenmaking op termijn te bevorderen, hoewel iedere regio zou vrij blij - ven te beslissen op welk ogenblik het uniform decreet in de regio in voege zal treden. Dit systeem zal evenwel gemakkelijker kunnen worden ingevoerd in een land dat bijvoorbeeld twaalf regio s telt, waarvan de meerderheid der regio s de wet met in bijlage een uniform decreet goedkeurt, dan in een land met drie regio s. Om uit te maken welke maatregelen ten opzichte van de minderjarige niet onder het strafrecht vallen van een bepaalde staat moet men vooraf nagaan of de maatregel onder toepassing valt van het Haags Kinderbeschermingsverdrag (dat verondersteld wordt in dat land in voege te zijn). Bij toepassing van een Europese Juridische Politiek moet getracht worden de regio s in Europa, die ten opzichte van de staat waartoe ze behoren een zelfstandige wetgevende bevoegdheid opeisen, ervan te overtuigen de gunstige verdragen ook in hun regio toe te passen.aldus wordt een harmonie tussen het verdrag, de wet en het decreet tot stand gebracht, en wordt de Europese Juridische Politiek gerealiseerd, zelfs in de staten waar de regio s de autoriteit van de staat niet meer erkennen. VI. H e t i s v a n b e l a n g i n g u n s t i g e v e r d r a g e n VOOR DE TOEPASSING ERVAN N AAR UNIFORME EUROPESE BEW IJZEN TE KUNNEN VERW IJZEN Wil men effectief de gelijkberechtiging waarmaken bij de toepassing van normen (verdragen, wetten en decreten) moet meer dan in het verleden

9 BE LA N G R IJK E H AAGSE V E R D R A G E N 477 voor de toepassing ervan naar uniforme bewijzen worden verwezen. Dit is ook waar voor de toepassing van het Haags Kinderbeschermingsverdrag. Alle instellingen van rechtseenmaking in Europa hebben er derhalve belang bij dat de werkzaamheden die in verband ermee, bij de respectievelijke instellingen hebben plaats gehad, op een gecoördineerde wijze zouden worden afgerond. Dit is ondermeer aan te bevelen voor de werkzaamheden die bij de plaats hadden in verband met de resolutie (77) 66 van 28 september 1977 van de Raad van Europa. VII. S t a r t e n m e t e e n E u r o p e s e J u r i d i s c h e P o l i t i e k INZAKE PERSONEN, GOEDEREN EN DIENSTEN De beste methode om een Europese Juridische Politiek waar te maken, is ermee te starten. Wat de persoon van de minderjarige betreft, wordt verwezen naar wat hoger werd aanbevolen, opdat alle landen van Europa geleidelijk aan zo spoedig mogelijk tot het Haags Kinderbeschermingsverdrag zouden toetreden. Zoals hiervoor werd vermeld onder rubriek II had in verband ermee reeds fundamenteel onderzoek plaats en is hiervoor de noodzakelijke voorwaarde vervuld om reeds nu de Europese Juridische Politiek effectief te kunnen toepassen. Zo zou het nuttig zijn ingevolge een initiatief van de Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht, in samenwerking met de daartoe bevoegde instanties, het gepaste samenwerkingsverband samen te stellen, om een advies uit te brengen over het voornoemde 10 punten programma. Wat de goederen betreft is het vooral in verband met internationale en interregionale erfenissen dat bij middel van de gepaste initiatieven vlug positieve resultaten kunnen worden bereikt. Hiervoor ware het wel gewenst dat in het gepaste forum informeel overleg zou mogelijk zijn, om een samenwerking der representatieve instellingen binnen ket kader van een wetenschappelijk en maatschappelijk verantwoorde Europese Juridische Politiek, op een soepele wijze, mogelijk te maken. In verband met de Verdragen die voor het Europees notariaat van belang zijn werd reeds een praktisch programma uitgewerkt. a) Een samenwerkingsverband zou kunnen worden opgericht om de dubbele belasting inzake erfenissen, zowel voor interregionale als internationale erfenissen, op basis van het model O.E.S.O. verdrag in verband ermee, te voorkomen. In België zou, op grond van een wetswijziging, de affectatie der successierechten tussen de regio s hierop moeten worden afgestemd. b) Een samenwerkingsverband betreffende wetsconflicten in verband met de vorm van testamenten zou moeten aantonen :

10 478 B. V A N D IJC K dat het Haags Verdrag betreffende de regelen van internationaal privaatrecht inzake de vorm van testamenten van 5 oktober 1961 alle landen van Europa aanbelangt, evenals het verdrag van de Raad van Europa van 16 mei 1972 dat te Bazel werd ondertekend, en handelt over het inschrijven van testamenten. Nog belangrijker is het toetreden van alle Europese landen tot het verdrag van Washington van 1973 dat ingevolge een Internationale Conferentie, die door Unidroit werd voorbereid tot stand kwam. Dit verdrag zou een specifieke rol bij de toepassing van een Europese Juridische strategie kunnen vervullen. Wat de Europese landen betreft ware het gewenst dat het in alle Europese landen zou in voege zijn, omdat het aan iedereen toelaat (zowel aan de eigen nationalen als aan de vreemdelingen) in zijn eigen taal een testament te maken. (Voor nadere toelichting in verband ermee wordt verwezen naar B.T.I.R., , ). Dit verdrag zou ook nuttig in de vormingsprogramma s voor jonge diplomaten van andere werelddelen worden ingelast omdat het verdrag geschikt is in voege te treden in alle landen van de wereld. Een protocol zou bij dit verdrag moeten uitgewerkt om aan de consuls van alle Europese landen een zelfde bevoegdheid te verstrekken in verband met het verlijden van een testament in de internationale vorm. Ook ware het gewenst over passend vergelijkend recht (ondermeer betreffende de Duitse wetgeving ter zake) te beschikken in verband met het bewaren van een testament, omdat ter zake nog weinig uniforme regelen in Europa bestaan. c) Ten einde de regionale dienstverlening kwalitatief effectief te kunnen verbeteren zou ook kunnen worden onderzocht welke besluiten kunnen worden getrokken uit de notariële dagen die in 1988 in Mechelen werden georganiseerd. Het ware gewenst ook de zienswijze van de Belgische federatie van Notarissen en der bevoegde instanties te vernemen betreffende het voorstel van programma om de notariele dagen 1993 een Europees karakter te geven en te laten voorbereiden op nationaal, regionaal en lokaal niveau in samenwerking met de verantwoordelijken van de internationale instelling waarvan het verdrag zou worden behandeld.