Fiche werkgroep organieke regelgeving versoepelen personeelsregelgeving

Transcriptie

1 Fiche werkgroep organieke regelgeving versoepelen personeelsregelgeving 10 november 2014 Katleen Janssens en Marijke De Lange Mogelijke decentralisatie van bevoegdheden of taken van Vlaanderen naar lokale besturen 1. Werkgroep: organieke regelgeving 2. Thema: versoepelen personeelsregelgeving 3. Bevoegdheid of taak Korte omschrijving van de bevoegdheid of taak waar het over gaat Het Vlaamse regelgevend kader inzake personeels- en organisatiebeleid bij de lokale besturen versoepelen. Enerzijds nagaan wat het best centraal geregeld wordt, waarbij we streven naar een basisregeling (minimale voorwaarden) waar alle lokale besturen zich aan moeten houden. Anderzijds nadenken over een uitgewerkte regeling (voorbeeld, gesneden brood ) voor de besturen die dit wensen. 4. Huidige situatie Regelgeving: decreten, besluiten, omzendbrieven, Er is zeer veel en zeer verspreide regelgeving; naast de Vlaamse regels zijn er ook belangrijke federale wetten (arbeidsrecht, socialezekerheidsrecht) en Europese regels (uitspraken van het Europees Hof van Justitie) - Gemeentedecreet en OCMW-decreet - Rechtspositiebesluit Gemeente van 7 december 2007 en Rechtspositiebesluit OCMW van 12 november Tuchtbesluiten van 15 december Andere: besluit externe personeelsmobiliteit van 20 mei 2011, besluit terbeschikkingstelling kabinets- en fractiepersoneel van 12 januari 2007, besluit vakantiegeld gemeente- en provinciepersoneel van 13 september 2002, - Sectoraal akkoord Federale regelgeving: arbeidsovereenkomstenwet, arbeids(tijd)wetgeving, arbeidsreglementenwet, loopbaanonderbreking, socialezekerheidswetgeving, pensioenwetgeving, vakbondsstatuut - Europese regelgeving Financiering: subsidies, tarieven, Een belangrijke subsidiebron is de gescosubsidiëring van de ruim gesco s in het Vlaamse gewest. Op enkele uitzonderingen na gelden voor hen dezelfde regels als voor de (andere) contractanten. 20 januari /5

2 Wat bepaalt Vlaanderen? De regels m.b.t. de rechtspositie van het personeel in het Gemeente- en het OCMWdecreet en de minimale voorwaarden van de personeelsformatie en de rechtspositieregeling in de Rechtspositiebesluiten Gemeente en OCMW. De Vlaamse overheid regelt ook de interne bevoegdheidsverdeling van de gemeente en het OCMW. Verder staan in de decreten specifieke regels over de secretaris en de financieel beheerder, en een aantal algemene bepalingen over personeel in AGB s, OCMWverenigingen Wat bepalen de lokale besturen? De raad stelt de rechtspositieregeling vast van het personeel, binnen de grenzen van de decreten en de Rechtspositiebesluiten (en andere toepasselijke regelgeving zie hoger). Taken en bevoegdheden van andere private of publieke actoren Lokale besturen moeten bij het vaststellen van de rechtspositieregeling rekening houden met toepasselijke Vlaamse, federale (bv. arbeidsovereenkomstenwet, arbeidsduur, pensioenen, vakbondsstatuut ) en Europese regelgeving. Situatie op het terrein Voordelen van een status-quo (en nadelen van een mogelijke decentralisatie): bestuurlijke rust Nadelen van een status-quo (en voordelen van een mogelijke decentralisatie): rigiditeit en gebrek aan lokale slagkracht om in te spelen op veranderde factoren (maatschappelijke, andere beleidskeuzes.). 5. Wenselijke situatie Status quo, deregulering of decentralisatie Deregulering en decentralisatie. We streven naar een afbouw van de gedetailleerde personeelsregels en naar meer mogelijkheden voor de besturen om eigen accenten te leggen. Tegelijkertijd ook een uitgewerkte regeling voor besturen die daar nood aan hebben. Door de regularisatie van de gesco-tewerkstelling zal er al een belangrijke administratieve vereenvoudiging kunnen gerealiseerd worden, in het bijzonder voor jaarlijkse vakantie. Motivering van de gemaakte keuze, met te bereiken doelstelling Lokale besturen moeten in eerste instantie zelf hun personeel- en organisatiebeleid vorm kunnen geven en wijzigingen aanbrengen als dit nodig is. Het kader waarin 20 januari /5

3 lokale besturen hun lokale rechtspositieregeling opstellen moet beperkt zijn en kan enkel gemotiveerd zijn door het algemene belang; het mag geen detailregels bevatten. Regelgeving: noodzakelijke aanpassingen Gemeente- en OCMW-decreet. In een volgende fase komt er een decreet lokaal bestuur. Rechtspositiebesluiten Gemeente en OCMW Tuchtbesluiten van 15 december 2006; besluit externe personeelsmobiliteit van 20 mei 2011, besluit terbeschikkingstelling kabinets- en fractiepersoneel van 12 januari 2007, besluit vakantiegeld gemeente- en provinciepersoneel van 13 september 2002 Financiering: noodzakelijke aanpassingen (tariefbevoegdheid, subsidies heroriënteren, personele middelen, ) (cf. 7) Differentiatie van de centralisatie? Indien ja, hoe (keuze Vlaanderen, keuze lokale besturen, ; cf. 6) Er wordt in het regeerakkoord een onderscheid gemaakt tussen de gewone lokale besturen enerzijds en de grootste steden. Gent en Antwerpen kunnen namelijk afwijken van de Vlaamse wetgeving om redenen van efficiëntie of grootstedelijkheid. Wat bepalen de lokale besturen voortaan extra? Het lokale bestuur stelt zijn lokale rechtspositieregeling vast binnen een minder omvangrijk Vlaams kader. Het is hierbij belangrijk om te onderstrepen dat de lokale besturen in het uitschrijven van hun lokale rechtspositieregeling gebonden zijn aan de toepasselijke Europeesrechtelijke, federale en Vlaamse rechtsnormen. Daarnaast zijn ze ook gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (redelijkheidsbeginsel, motiveringsbeginsel, zuinigheidsbeginsel, en zo verder). Het is dus absoluut geen vrijbrief voor willekeur. In voorkomend geval zien de toezichthoudende overheid en de administratieve, burgerlijke en strafrechtbanken toe op een correcte toepassing van het recht. Een tweede belangrijk element is dat de representatieve vakbonden ten volle betrokken zijn in de totstandkoming van de lokale rechtspositieregelingen, op grond van de Wet Vakbondsstatuut van 19 december 1974 en de bijhorende uitvoeringsbesluiten, in het bijzonder de KB's van 28 september 1984 en van 29 augustus 1985 (over de grondregelingen). Wat bepaalt Vlaanderen nog? A. In een decreet leggen we, voor wat het personeel- en organisatiebeleid betreft, (enkel) volgende uitgangspunten vast. 20 januari /5

4 a) De gemeente legt de rechtspositieregeling voor het personeel vast onder de minimale voorwaarden die de Vlaamse regering bepaalt. Het lokale bestuur moet een eenheid van personeelsbeleid kunnen voeren. Maar het moet wel de mogelijkheid krijgen om te differentiëren volgens de noodwendigheden van de dienst (bijv. aangepaste arbeidstijdregeling in de kinderopvang). Bovendien moet het bestuur de rechtspositieregeling kunnen volgen van de sector waarin het bestuur actief is (bijv. woonzorg, thuiszorg, kinderopvang). Het mandaat dat de Vlaamse regering van het Vlaamse parlement krijgt mag niet ruim of vaag zijn; ze moet beperkt en welomlijnd zijn om de lokale autonomie te waarborgen. b) Geen bevoegdheidsverdeling in (gemeente)decreet schrijven; met welke organen de gemeente optreedt, beslist ze zelf (delegatie naar college en gemeentesecretaris mogelijk). Mutatis mutandis zelfde redenering voor OCMW en andere lokale besturen of inrichtende macht. c) De overeenstemmende rechtspositieregeling van het gemeentepersoneel is van toepassing op de andere lokale publiekrechtelijke rechtspersonen. De lokale overheidswerkgever stelt de afwijkingen op deze rechtspositieregeling vast, voorzover het specifieke karakter van de organisatie dat verantwoordt, en bepaalt de rechtspositieregeling voor de betrekkingen/functies die niet bestaan binnen de gemeente. d) Het personeel wordt in statutair of contractueel dienstverband aangesteld We streven naar een houdbaarheid van 30 jaar. Het moet dus algemeen genoeg zijn om lang genoeg te kunnen meegaan, zonder dat de 30 jaar een fetisj zijn. B. In een uitvoeringsbesluit legt de Vlaamse regering (enkel) volgende zaken vast. - Salarisschalen en toelagen maar met meer flexibiliteit in de salarisschalen - Aantal vakantiedagen (vork), aantal feestdagen (met lokale beleidsruimte), aantal ziektekredietdagen (onder voorbehoud van de uitbreiding van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar statutaire personeelsleden, cf. federaal regeerakkoord over ziektepensioenen statutaire medewerkers) - Deontologie De houdbaarheid van deze teksten zou bij voorkeur 6 jaar moeten kunnen zijn. Het decreet en het uitvoeringsbesluit moeten een engagement inhouden om lokaal de vinger aan de pols te houden en regels aan te passen als dit nodig of wenselijk blijkt te zijn. Een wijziging van het uitvoeringsbesluit mag niet afhangen van de voorwaarde dat hierover eerst een sectoraal akkoord met instemming van minstens één representatieve vakorganisatie gesloten wordt, behalve als het over loon- en arbeidsvoorwaarden gaat. 20 januari /5

5 Daarnaast is het wenselijk om op het Vlaamse niveau (ICT-)standaarden af te spreken en collectieve overheidsopdrachten uit te voeren, bijv. voor de software van loonpakketten. C. Rechtspositievoorbeeld, voor besturen die dit wensen. We streven naar een tekst die minstens een legislatuur meegaat. - De HR-instrumenten en HR-procedures: tucht, evaluatie, werving & selectie, mandaatstelsel, herplaatsingen, externe mobiliteit - Alles over arbeidsorganisatie (collectieve werkafspraken op het niveau van de individuele werkgever): verloven en afwezigheden, feestdagen, arbeidstijd, arbeidsreglementering D. Wijziging federale wetgeving - Arbeidstijd: we vragen een hervorming van de arbeidstijdwetgeving vertrekkend van het studiewerk dat hiervoor door de UA verricht is. Aangezien het een federale materie betreft, vragen we de steun van de Vlaamse regering om dit te realiseren. Het gaat voornamelijk om drie knelpunten: (1) toepassingsgebied (soms moeten lokale besturen twee arbeidstijdwetten toepassen in de schoot van één bestuur), (2) meer mogelijkheden om af te wijken van centrale regels, (3) statutairen zijn vergeten groep in de arbeidstijdwetgeving. Idealiter komt er één arbeidstijdwetgeving die van toepassing is op de publieke sector, maar gemotiveerd afwijken omwille van de afstemming met de private sector moet mogelijk zijn. - Vakbondsstatuut: er is nood aan het publiekrechtelijke equivalent van een collectieve arbeidsovereenkomst op bedrijfsniveau. Momenteel moet het individueel akkoord van elke contractant gevraagd worden als een lokale overheidswerkgever een collectieve maatregel wil nemen. Timing Andere interessante elementen 20 januari /5