Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011"

Robert van der Woude
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011

2 Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 Inhoud Voorwoord 9 Lijst van afkortingen 11 1 Het verdragsbeleid op hoofdlijnen Inleiding Kerninzet Hoofddoelen van belastingverdragen Onderhandelingsproces Nederlandse inzet Overwegingen van Nederland voor het aangaan van een belastingverdrag Verdragsrelaties met laagbelastende staten Bijzondere regimes Relaties met ontwikkelingslanden Instrumentarium Inleiding Voorkoming van dubbele belastingheffing: methodiek en impact Ontwikkelingen in de OESO en implicaties voor het instrumentarium Het voorkomen van verdragsmisbruik Relevante invloeden van het EU-recht op het instrumentarium 27 2 Specifieke elementen Inleiding Woonplaatsartikel: Inwonerschap en onderworpenheid Onderworpenheidsvereiste Corporate tiebreaker Kwalificatie van hybride (rechts)vormen en afgezonderde vermogens Asset pooling: besloten fonds voor gemene rekening Afgezonderde particuliere vermogens Ondernemingswinsten Algemeen Definitie vaste inrichting Offshore Winsttoerekening vaste inrichtingen en arm s-lengthbeginsel Lucht- en scheepvaartwinsten Dividenden Algemeen Het tegengaan van het ontgaan van de Nederlandse dividendbelasting 46 Pagina 5 van 93

3 2.8 Interest en royalty s Algemeen Het tegengaan van het ontgaan van door de verdragspartner geheven bronbelasting op interest en royalty s Vermogenswinsten Algemeen Aandelen in onroerendezaakvennootschappen Aanmerkelijkbelangvoorbehoud Aanmerkelijkbelangdividend Inkoop- en liquidatiebate Inkomsten uit grensoverschrijdende werkzaamheden in dienstbetrekking en materieel werkgeversbegrip Pensioenen & lijfrenten Algemeen: woonstaatheffing of bronstaatheffing Splitsing particuliere en publieke pensioenen Conserverende aanslagen Lijfrentedefinitie Aftrek pensioenpremies Sporters & Artiesten Hoogleraren Grensarbeiders Voorkomingsmethodiek: enkele specifieke elementen Uitwerking verrekeningsmethode Tax Sparing Credits Administratieve samenwerking Fiscale informatie-uitwisseling Bijstand bij invordering Overleg en arbitrage Algemeen Arbitrage en thin capitalisation Meestbegunstiging Treaty override Instrumentarium bij het voorkomen van verdragsmisbruik Nationale leerstukken Verdragsbepalingen Terug- en overnameclausule 71 Pagina 6 van 93

4 van de pensioengerechtigde leeftijd. Alle andere stamrechtuitkeringen vallen dan onder het artikel voor inkomsten uit niet-zelfstandige arbeid (dan wel een van de andere arbeidsinkomstenartikelen). Voor levensloopuitkeringen geldt in beginsel eveneens dat het arbeidsartikel toepassing vindt. Teneinde onduidelijkheid met betrekking tot de verdragskwalificatie van lijfrentespaarrekeningen, lijfrentebeleggingsrechten en stamrechtuitkeringen zoveel mogelijk te voorkomen, streeft Nederland ernaar in zijn belastingverdragen steeds het begrip lijfrente te definiëren overeenkomstig de definitie van dat begrip onder de Wet IB 2001, waarvan de uitkeringen tot het belastbare inkomen uit werk en woning behoren Aftrek pensioenpremies In par van het OESO-commentaar op het pensioenartikel van artikel 18 OESOmodelverdrag is de mogelijkheid beschreven een bepaling op te nemen die een nondiscriminatoire aftrek in de werkstaat bewerkstelligt van pensioenpremies die natuurlijke personen betalen bij voortgezette deelname aan een fiscaal erkende pensioenregeling in de andere staat (veelal de voormalige werkstaat). Het opnemen van de bepaling inzake voortgezette pensioenopbouw is met name van belang indien de andere staat pensioenopbouw wel fiscaal facilieert, maar deze faciliteiten anders dan Nederland - in beginsel niet toekent aan inkomende werknemers. Nederland streeft naar opname van een regeling inzake voortgezette pensioenpremieaftrek in het non-discriminatieartikel Sporters & Artiesten Artikel 17 OESO-modelverdrag wijst de heffingsrechten over inkomsten van sporters en artiesten toe aan de staat waarin opgetreden wordt. In het merendeel van de door Nederland gesloten belastingverdragen is deze wijze van heffingsverdeling opgenomen. Het OESO-modelverdrag suggereert verder dat de woonstaat dan het best de verrekeningsmethode kan gebruiken om dubbele belasting en dubbele vrijstelling te voorkomen. Dat heeft Nederland niet in alle verdragen gedaan. In een aantal verdragen is Nederland de vrijstellingsmethode overeengekomen. In de praktijk is gebleken dat aan dit uitgangspunt een aantal praktische bezwaren kleeft. Ten eerste brengt een bronstaatheffing zowel voor de desbetreffende belastingplichtige als voor de overheid extra lasten met zich mee. Ten tweede kennen veel staten in hun nationale recht een bronstaatheffing voor sporters en artiesten over een brutogrondslag. 62 Als gevolg (onder andere) daarvan is voor belastingplichtige volledige verrekening in de 62 Voor situaties binnen de EU is voor lidstaten de mogelijkheid om van buitenlandse sporters en artiesten belasting te heffen op basis van een brutogrondslag aanzienlijk beperkt op grond van HvJ EU 12 juni 2003, zaak C-234/01, Arnoud Gerritse, Jur. blz. I Pagina 58 van 93

5 Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 woonstaat, waar in het algemeen wordt geheven over de nettogrondslag, niet altijd mogelijk. Daarbij komt dat één van de redenen om een bronstaatheffing toe te passen, was gelegen in de problemen die de woonstaat zou hebben met het verzamelen van de juiste informatie voor heffing. Dit probleem heeft door de ontwikkelingen in de informatietechnologie en de verbeterde uitwisseling van inlichtingen tussen verdragspartners aan betekenis ingeboet. Om voor niet-inwoners aan de hiervoor beschreven bezwaren van de verrekeningsmethode tegemoet te komen, zijn de Nederlandse heffingsregels voor sporters en artiesten in 2006 aangepast. Inwoners van staten waarmee Nederland een belastingverdrag heeft gesloten worden hier niet meer belast voor hun inkomen uit optreden in Nederland. Teneinde dubbele vrijstelling te voorkomen heeft Nederland geprobeerd in verdragen waarin de vrijstellingsmethode was opgenomen, deze te vervangen door de verrekeningsmethode. Dat is slechts in een beperkt aantal gevallen gerealiseerd. Voor gevallen waarin dit (nog) niet is gerealiseerd, betekent dit dat deze buitenlandse sporters en artiesten voor hun inkomen uit activiteiten in Nederland een ongewenste dubbele vrijstelling genieten. Voor inwoners van Nederland die in het buitenland optreden betekent de huidige situatie in twee opzichten een concurrentienadeel ten opzichte van inwoners van andere verdragsstaten die in Nederland optreden. Inwoners van andere verdragsstaten die optreden in Nederland worden niet geconfronteerd met de problemen die de verrekeningsmethode meebrengt, terwijl inwoners van Nederland die problemen wel ondervinden bij optreden in het buitenland. Bovendien geniet een aantal niet-inwoners bij optreden in Nederland een dubbele vrijstelling die inwoners niet kennen. Nederland streeft ernaar voor inkomsten van sporters en artiesten aan te knopen bij de bepalingen inzake inkomsten uit onderneming of uit dienstverband. Dat betekent dat over optredens met een incidenteel karakter of van korte duur door de woonstaat mag worden geheven. Indien Nederland in het kader van een finaal compromis bereid is een (beperkte) bronstaatheffing overeen te komen, streeft Nederland ernaar overeen te komen dat de heffing door de bronstaat zal geschieden op basis van het netto-inkomen. Bij verdragspartners waarmee nu nog de vrijstellingsmethode geldt zal nogmaals aandacht worden gevraagd voor het risico op de dubbele vrijstelling bij optredens in Nederland. Daarnaast kan worden heroverwogen of de vrijstelling naar nationaal recht wellicht beperkt moet worden tot situaties waarin met de verdragspartner de verrekeningsmethode is overeengekomen Hoogleraren In de meeste Nederlandse belastingverdragen is in afwijking van het OESO-modelverdrag een bepaling opgenomen die voorziet in een uitsluitende woonstaatheffing voor inkomsten Pagina 59 van 93

Vergelijkbare documenten

Samenvatting. Kamerstukken II 1987/88, 20 365, nr. 2. Kamerstukken II 1996/97, 25 087, nr. 1. Kamerstukken II 1997/98, 25 087, nr. 4.

Samenvatting. Kamerstukken II 1987/88, 20 365, nr. 2. Kamerstukken II 1996/97, 25 087, nr. 1. Kamerstukken II 1997/98, 25 087, nr. 4. Samenvatting 1. Inleiding Belastingverdragen dienen ertoe om op basis van wederkerigheid zowel dubbele belastingheffing als zogenoemde heffingslacunes te vermijden. In 1987 1, 1996 2 en 1998 3 zijn notities