Workshop 11, dagdeel 1 De energiepuzzel: doel, producten en risico s

Transcriptie

1 De energiepuzzel: doel, producten en risico s

2 Programma workshop Inloop met broodjes Toelichting van het thema Wat wil ik bereiken? Uitwerking opdracht 1A in groepjes Wat, waarom en hoe? Plenaire terugkoppeling opdracht 1A Uitwerking opdracht 1B in groepjes Hoe ben je meer in control? Plenaire terugkoppeling opdracht 1B Pauze Toelichting van het thema Risico s Uitwerking opdracht in groepjes Risico s producten en componenten Plenaire terugkoppeling Vooruitblik op 2 e workshop en afsluiting borrel

3 Leerdoelen Energiepuzzel Doel van mijn energiestrategie? Opdracht. 1A: Welke risico s neem ik bewust? Analyseer werkelijk uitgevoerde energiestrategieën Hoe vertaalt dat zich in Opdracht 1B: de productcomponenten? Hoe hadden risico s beheerst kunnen worden en wat blijkt een veilige energiestrategie? Opdracht risico s producten en componenten Welke risico s horen bij de producten waarmee ik werk? Bijstelling door workshopleider op plenaire terugkoppeling Opdracht 1A Opdracht 1B Risico s Plenaire terugkoppelingen van opdracht 1A Plenaire terugkoppeling van opdracht 1B Plenaire terugkoppeling van risico s

4 Workshop 1 Tuinder 1 7 ha WKK 1,75 MW lev jaar ATG & ATP 19 feb 2010 Verkoop MWh elektra (grotendeels peak en een beetje offpeak) tegen 56,6 euro/mwh 26 april 2010 Terugkoop elektra MWh tegen 60,75 euro/mwh 17 mei 2010 Verkoop MWh elektra (grotendeels peak) tegen 60,5 euro/mwh 22 oktober 2010 Koop m3 gas tegen 19 ect/m3 22 november 2010 Koop m3 gas tegen 20,66 ect/m3 Juni 2011 Terugkoop lopende het leveringsjaar: 670 MWh voor Q tegen 69,6 euro/mwh Inkoop G+E variabel Totaal gasafname 2011: 3,69 mln m 3 gas. Afname min positie (3,69 -/- 1,0 = 2,69 mln m3) gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 22,5 ect/m 3 Elektra teruglevering MWh, waarvan MWh in peak. Afname 150 MWh, grotendeels in offpeak. Per saldo is er 555 MWh verkocht op APX en ONB tegen ca 50,5 euro/mwh. Energiekosten Positiewaarde gas (1,0 mln m3) Positiewaarde elektra (7.030 MWh) Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditiykosten energie euro euro euro euro euro euro = 5,50/m 2 4

5 Workshop 1 Tuinder 2 (deel 1) 7 ha WKK 4,25 MW lev jaar ATG & ATP 3 juni 2008 Verkoop MWh elektra (peak) tegen euro/mwh 6 juni 2008 Koop m3 gas tegen 35 ect/m3 10 juli 2008 Verkoop MWh elektra (offpeak) tegen euro/mwh 31 juli 2008 Koop m3 gas tegen 36,1 ect/m3 26 jan 2009 Koop m3 gas tegen 22,8 ect/m3 30 jan 2009 Koop m3 gas tegen 23 ect/m3 8 feb 2010 Verkoop MWh elektra (peak en offpeak) tegen gemiddeld 52 euro/mwh 18 feb 2010 Verkoop m3 gas tegen 15,8 ect/m3 8 april 2010 Verkoop m3 gas tegen 15 ect/m3 12 april 2010 Koop m3 gas tegen 15,9 ect/m3 14 april 2010 Terugkoop elektra MWh (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemiddeld 56,6 euro/mwh 21 april 2010 Terugkoop elektra MWh (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemiddeld 59,8 euro/mwh 5

6 Workshop 1 Tuinder 2 (deel 2) 7 ha WKK 4,25 MW lev jaar ATG & ATP 10 mei 2010 Koop m3 gas tegen 19,3 ect/m3 18 mei 2010 Verkoop MWh elektra (peak) tegen 62,3 euro/mwh Lopende 2011 (in verschillende deals) Inkoop G+E variabel Verkoop MWh elektra (peak) tegen gemiddeld 64 euro/mwh; gas inkopen 1,5 mln m3 tegen gemiddeld 26 ect/m3 Totaal gasafname 2011: 4,81 mln m 3 gas. Afname min positie (4,81 -/- (2,41+1,5) = 0,9 mln m3) gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 23 ect/m 3 Elektra teruglevering MWh, waarvan MWh in peak. Afname 245 MWh, grotendeels in offpeak. Per saldo is er MWh verkocht op APX en ONB tegen gemiddeld ca 54 euro/mwh. Energiekosten Positiewaarde gas (2,41+1,5 mln m3) Handelsresultaat gas Positiewaarde elektra ( MWh) Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditykosten energie euro euro euro euro euro euro euro = -1,45/m 2 6

7 Workshop 1 Tuinder 3 (deel 1) 7 ha WKK 3 MW lev jaar ATG & ATP 3 juni 2008 Verkoop MWh elektra (peak) tegen 107 euro/mwh 6 juni 2008 Koop m3 gas tegen 35 ect/m3 9 juni 2008 Koop m3 gas tegen 36,7 ect/m3 11 juni 2008 Verkoop m3 gas tegen 36,7 ect/m3 16 jan 2009 Verkoop m3 gas tegen 22,4 ect/m3 en Terugkoop MW elektra (peak) tegen 79 euro/mwh 6 juli 2009 Verkoop MWh elektra (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemid 69,5 euro/mwh 9 april 2010 Terugkoop MWh elektra (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemid 55,5 euro/mwh Inkoop G+E variabel Deze kweker gaat zonder posities het leveringsjaar in. Totaal gasafname 2011: 3,65 mln m 3 gas. Gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 22,6 ect/m 3 Elektra teruglevering MWh, waarvan MWh in peak. Afname 125 MWh, grotendeels in offpeak. Saldo verkocht op APX tegen gemiddeld ca 62 euro/mwh en saldo gekocht op onbalans tegen gem 42,4 euro/mwh. 7

8 Workshop 1 Tuinder 3 (deel 2) 7 ha WKK 3 MW lev jaar ATG & ATP Energiekosten Handelsresultaat gas Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditykosten energie euro euro euro euro euro = 0,60/m 2 8

9 2-jun-08 2-aug-08 2-okt-08 2-dec-08 2-feb-09 2-apr-09 2-jun-09 2-aug-09 2-okt-09 2-dec-09 2-feb-10 2-apr-10 2-jun-10 2-aug-10 2-okt-10 2-dec-10 2-jun-08 2-jul-08 2-aug-08 2-sep-08 2-okt-08 2-nov-08 2-dec-08 2-jan-09 2-feb-09 2-mrt-09 2-apr-09 2-mei-09 2-jun-09 2-jul-09 2-aug-09 2-sep-09 2-okt-09 2-nov-09 2-dec-09 2-jan-10 2-feb-10 2-mrt-10 2-apr-10 2-mei-10 2-jun-10 2-jul-10 2-aug-10 2-sep-10 2-okt-10 2-nov-10 2-dec-10 Workshop 11, dagdeel 1 Prijsontwikkeling en MtM ontwikkeling 140,00 Prijs 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 sparkspread (euro/mwh) peak (euro/mwh) gas (ect/m3) MtM MtM kw1 MtM kw2 MtM kw3 9

10 Eerste opdracht Onderdeel 1A 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? 2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Waarom? 3. Welke risico s heeft hij genomen? 10

11 Uitwerking opdracht 1A Tuinder 1 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? Start laat met innemen positie; verkoopt elektra na prijsdaling (achteraf laag punt) Koopt elektra terug als prijzen aan het stijgen zijn en MtM daalt. Verkoopt elektra weer als de prijzen oplopen. Gelukkig daalt de elektraprijs daarna weer (en stijgt MtM) Koopt pas heel laat het bijbehorende gas, ca. 140 m3/mwh (als MtM terug op 0 is) en koopt al het ketelgas pas in het leveringsjaar variabel in. Wilde waarschijnlijk proberen alsnog positief handelsresultaat te behalen Terugkoop elektra Q4 in 2011 tegen hoge prijs: reden onduidelijk 2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Waarom? MtM bij start van leveringsjaar is ca 0; niets gewonnen/verloren, wel grote risico s genomen Energiekosten lijken acceptabel (situatie met laag WKK vermogen en veel ketelgas) 3. Welke risico s heeft hij genomen? Start met verkoop elektra; borgt dan zijn MtM door terugkoop. Bij 2 e verkoop elektra borgt hij zijn MtM niet. Neemt dus veel risico. Al het warmtegas variabel via maandsluiting/daggas: onzeker 11

12 Uitwerking opdracht 1A Tuinder 2 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? Start vroeg, doet veel deals en lockt sparkspread steeds met koop WKK gas, doel is dus sparkspread-optimalisatie (NB gasvolume > technische sparkspread) Sluit posities tegen in april 2010 en lockt z n MtM daarmee in handelsresultaat. Doet in mei 2010 nog 1 sparkspread deal en lopende 2011 nog een aantal. Warmtegas koopt hij deels op termijn en een deels tegen maandsluiting/daggas; strategie ademt ook streven naar zekerheid. 2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Resultaat unwinden posities in april is prima, kort na het laagste punt. Neemt in mei een nieuwe positie in op hoger niveau; maar doet dit grotendeels in leveringsjaar Heeft voor leveringsjaar vooral handelsresultaat gemaakt; dekt fysieke positie grotendeels af in leveringsjaar. Energiekosten zijn laag,dus strategie is geslaagd. 3. Welke risico s heeft hij genomen? Gespreide en steeds gedekte sparkspreadstrategie: veilig Warmtegas gespreid: veilig 12

13 Uitwerking opdracht 1A Tuinder 3 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? Start vroeg met een sparkspreaddeal; doel lijkt sparkspreadoptimalisatie. Koopt warmtegas duur en verkoopt weer snel (spijt?) Lockt MtM nadat deze weer daalde na een stijging. Verkoopt weer elektra in een dalende markt (OK) en borgt gas waarschijnlijk met een bovenlimiet. Koopt elektra weer terug als prijs gaat stijgen (lockt MtM opnieuw) Zoekt geen zekerheid want hij laat al zijn G en E over de spot lopen 2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Heeft veilige strategie op sparkspread gevolgd. Zijn gelockte HR in combinatie met redelijke spotprijzen zorgt voor lage energiekosten (wel relatief weinig WK uren!). 3. Welke risico s heeft hij genomen? Groot risico door alle G en E over de spot te laten lopen, maar hij heeft wel een risicobuffer door zijn positieve HR (270k euro) 13

14 2-jun-08 2-aug-08 2-okt-08 2-dec-08 2-feb-09 2-apr-09 2-jun-09 2-aug-09 2-okt-09 2-dec-09 2-feb-10 2-apr-10 2-jun-10 2-aug-10 2-okt-10 2-dec-10 Workshop 11, dagdeel 1 Verschil in MtM verloop bij de 3 tuinders MtM kw1 MtM kw2 MtM kw3 14

15 Eerste opdracht Onderdeel 1B 4. Hoe had hij de risico s kunnen beheersen? 5. Welke van de 3 tuinders heeft volgens u de gevaarlijkste strategie gehanteerd en welke de veiligste strategie? Waarom? 15

16 Uitwerking opdracht 1B Vraag 4: hoe had hij deze risico s kunnen beheersen? Tuinder 1: Eerder/meer gespreid verkopen elektra Borging MtM door tegelijk gas te kopen/bovenlimiet gas of (2 e keer) elektra terugkopen. Gespreid inkopen warmtegas gezien grote warmtegasvraag Tuinder 2: Gedekte Sparkspreadstrategie en gespreide warmtegasinkoop; heeft hiermee zijn risico s al vrijwel maximaal beheerst Tuinder 3: Alles op spot doen is risicovol: gespreid positie innemen is veiliger 16

17 Uitwerking opdracht 1B, vraag 5 tuinder 1, 2 en 3 5. Welke van de 3 tuinders heeft volgens u de gevaarlijkste strategie gehanteerd en welke de veiligste strategie? Waarom? Tuinder 1: Tuinder 2: Tuinder 3:

18 Uitwerking opdracht 1B Vraag 5: Welke tuinder heeft het minste/meeste risico gelopen? Tuinder 1: Risicovol door eenzijdig handelen, gebrekkige MtM borging en door warmtegas volledig via de korte termijnmarkt te doen. Tuinder 2: Gespreide en geborgde sparkspreadstrategie Gespreide warmtegasinkoop Tuinder 3: Heeft MtM gelocked, maar prijsrisico op sparkspread heropend Groot risico op warmtegas (alles via korte termijn) >>tuinder 2 is het veiligst. 18

19 Workshop 10, dagdeel 1 Risico s Relevante risico s zijn dus: Prijsrisico: risico dat je een hogere prijs moet betalen dan gewenst/mogelijk Vaste prijs dekt prijsrisico af want die staat immers dan vast op het gekozen niveau Volume risico: risico dat je niet-afgenomen of niet-geproduceerd volume moet vergoeden treedt op bij niet-terugverkoopbare commodity, maar ook als je meer commodity koopt dan je kan afnemen Margining risico: risico dat je lopende de tijd waarborg voor MtM moet storten of verplicht moet tegensluiten Is ook een maat voor je relatieve positie ten opzichte van collegatuinders 19

20 Workshop 10, dagdeel 1 Prijsrisico Vaste prijs vooraf geeft zekerheid. Of niet? Indien de opbrengsten ook vast staan: ja! Indien de opbrengsten niet vast staan, is het maar de vraag: Is de opbrengstprijs gekoppeld aan de gasprijs? Zo ja, is vaste prijs niet veilig Vaste prijs geeft volume risico als je minder/niet afneemt dus beperkt je vrijheid Vaste prijs geeft altijd MtM/marginingrisico: dus alleen doen als er een voordeel op andere risico s tegenover staat 20

21 Risico per soort product (1): technische optie Voorbeelden van technische optie: Inbieding van teruglevering uit WKK tegen kostprijs of iets hoger op de APX Inbieding van koop van een terugleverpositie uit WKK tegen kostprijs of iets lager op de APX Relevante risico s zijn dus: Prijsrisico: niet van toepassing -> je kan altijd rendabel produceren Volume risico -> niet van toepassing: je kan draaien Margining risico -> Beslissing op termijn: van toepassing dagvooruit=korte termijn; niet van toepassing 21

22 Workshop 10, dagdeel 1 Risico per soort product (2) Een korte termijn handelsbeslissing gebaseerd op een technische optie kan 100% veilig Bij financiële producten is er geen technische optie, er moet dus altijd tegengesloten worden: altijd prijsrisico & altijd marginingrisico Termijnproducten energie hebben kenmerken van beide (je dekt prijsrisico, maar introduceert margining risico). Schematisch: Margining risico Termijn product energie Financieel product risico Technische optie Prijsrisico 22

23 Tweede opdracht Groep 1 1. De productcomponent limietorder ATG veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat. 2. De productcomponent limietorder ATG veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat. 3. De productcomponent daggas ATG veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat. 4. De productcomponent maandsluiting ATG veroorzaakt een laag volumerisico Ja / Nee, omdat. 23

24 Workshop 10, dagdeel 1 Tweede opdracht Groep 2 1. De productcomponent limietorder ATG veroorzaakt geen prijsrisico Ja / Nee, omdat. 2. De productcomponent daggas ATG veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat. 3. De productcomponent daggas ATG veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat. 4. De productcomponent klikprijs ABG veroorzaakt een laag volumerisico Ja / Nee, omdat. 24

25 Tweede opdracht Groep 3 1. productcomponent OTC blok in ATP veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat. 2. De productcomponent OTC blok in ATP veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat. 3. De productcomponent APX bieding veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat. 4. De productcomponent APX bieding geeft een groot volumerisico Ja / Nee, omdat. 25

26 Uitwerking Opdracht 2 Risico s product(componenten) Productcomponent Prijsrisico Volumerisico Marginingrisico GAS Limietorder ATG Laag-Hoog Laag Hoog Klikvolume ABG Laag-Midden Hoog Geen Maandsluiting ATG Midden Laag Geen Variabel volume ABG Midden Midden Geen Daggas ATG Midden-Hoog Geen Geen ELEKTRA OTC deal ATP Laag-Hoog Laag Hoog APX bieding Laag-Midden Laag Geen IntraDayPower bieding Laag-Midden Laag Geen Onbalans Hoog Geen Geen 26

27 Uitwerking opdracht 2 Risico s product(componenten) Productcomponent Prijsrisico Volumerisico Marginingrisico GAS Limietorder ATG Laag tot Hoog Prijs staat vast; als bedrijfsopbrengsten kunnen wijzigen, is dit wel weer een risico Laag: Volume is altijd weer verkoopbaar, dus daar zit je niet aan vast Hoog: Positieprijs staat vast maar marktprijs kan fors bewegen; tot moment van levering moet gemargined worden Klikvolume ABG Laag tot Midden: Idem als limietorder ATG; echter door klikbeperking is het volume nooit zo hoog; prijs staat wel vast Hoog: Dit volume is niet verkoopbaar, je zit er dus aan vast Geen: Op ABG-kliks hoeft niet gemargined te worden door klanten (tenzij i.c.m. ATP) Maandsluiting ATG Midden: Prijs kan behoorlijk bewegen. Er is wel demping door gespreide inkoop Laag: Volume is altijd verkoopbaar op de dagmarkt Geen: Margining telt slechts vanaf maand +2 Variabel volume ABG Midden: Met TTF(303) en dagprijs TTF kan de prijs behoorlijk bewegen. Demping door gespreide inkoop Midden: afnameverplichting is 85% van contractjaarvolume Geen: Voor klant geen margining van toepassing Daggas ATG Midden tot Hoog: Geen: Geen: Prijs kan sterk variëren. Geen afname Margining telt slechts vanaf maand +2 27

28 Uitwerking opdracht 2 Risico s product(componenten) Productcomponent Prijsrisico Volumerisico Marginingrisico ELEKTRA OTC deal ATP APX bieding IntraDayPower bieding Onbalans Laag tot Hoog Prijs staat vast; als opbrengsten kunnen wijzigen, is dit wel weer een risico Laag-Midden: Prijs kan weliswaar sterk variëren, maar door conditionele bieding kun je hoge prijs vermijden Laag-Midden: Idem als APX Hoog: Door sterke prijsvariatie; prijs pas achteraf bekend Laag: Volume is altijd weer verkoopbaar: je zit er dus niet aan vast Laag: Volume is op onbalans weer verkoopbaar Laag: Idem als APX Geen: Onbalansvolume volgt de gemeten invoeding of afname Hoog: Positieprijs staat vast maar marktprijs kan fors bewegen; tot moment van levering moet gemargined worden Geen: Margining telt slechts vanaf maand +2 Geen: Margining telt slechts vanaf maand +2 Geen: Margining telt slechts vanaf maand +2 28

29 Programma Energiespel Inloop met broodjes Toelichting van het thema Vaststellen inkoopdoel en bijbehorende strategie Uitwerking thema in groepjes Opdracht 1 maak je eigen strategie om je doel te bereiken Plenaire terugkoppeling Verfijnen van de strategie Pauze Toelichting van het thema Handelen met strategie en de kennis van vandaag! Opdracht 2: Energiespel in groepjes Plenaire terugkoppeling: - Heb ik mijn doel bereikt met deze strategie? - Waarom wel en waarom niet? - Wat bleek de beste strategie te zijn? Afsluiting Borrel

30 Leerdoelen Energiespel Opstellen van een energiestrategie; Doel: waarom, wat en wanneer SMART Opdracht 1 Maak je eigen strategie om je doel te bereiken Opdracht 2 Handelen met mijn strategie en kennis van vandaag Plenaire terugkoppelingen van opdracht 1 Verfijnen van de opgestelde energiestrategie Plenaire terugkoppelingen van opdracht 2 Heb ik mijn doel bereikt met deze energiestrategie? Wat was de beste energiestrategie? Waarom?