XII. Zuur-base evenwichten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "XII. Zuur-base evenwichten"

Transcriptie

1 1 XII. Zuur-base evenwihten aiditeitsonstanten: zie bijlage 4 GEEN examenstof: moleulaire strutuur en zuursterkte (p XII-20 t.e.m. XII-26) WEL examenstof: opmerking onderaan op p XII-22 Zuur/basetitratie is examenstof en staat niet expliiet in de ursus vermeld (slides 27-2)

2 Brønsted-Lowry definitie 2

3 zuur oplossen in H 2 O instelling zuur-base evenwiht H-A (aq) H 2 O (l) A: (aq) H O (aq) zuur base base zuur geonjugeerd zuur/base paar: HA/A: geonjugeerd zuur/base paar: H O /H 2 O Brønstedzuur MOET minstens één zuur H-atoom bezitten base oplossen in H 2 O instelling zuur-base evenwiht :B (aq) H 2 O (l) H-B (aq) HO (aq) base zuur zuur base geonjugeerd zuur/base paar: HB/B: geonjugeerd zuur/base paar: H 2 O/HO Brønstedbase MOET minstens één vrij elektronenpaar bezitten

4 protonaeptor protondonor protondonor protonaeptor protontransfer protontransfer 4 base zuur zuur base geonjugeerd zuur/base paar: HCl/Cl geonjugeerd zuur/base paar: H O /H 2 O numerieke waarde evenwihts i (mol/l) Cl G r RTln RTln dimensieloze TD HCl H O ev RTln a,hcl aiditeitsonstante a p a log a is een maat voor de zuursterkte a of p a zuursterkte

5 protonaeptor protondonor protondonor protonaeptor protontransfer protontransfer 5 base zuur zuur base geonjugeerd zuur/base paar: H 2 O/HO geonjugeerd zuur/base paar: MeN H /MeNH 2 numerieke waarde evenwihts i (mol/l) G r MeNH RTln RTln MeNH 2 dimensieloze TD HO ev RTln b,menh 2 basiiteitsonstante b p b log b is een maat voor de basesterkte b of p b basesterkte

6 6 Zuur-base eigenshappen waterige oplossingen

7 a 2 H 2 O (l) H O (aq) HO - (aq) HO Autoprotolyse van water ( a ) 2 H 2 O a HO T 25 C H r 56 kj G r 79.9 kj 7 H 2 O: oplosmiddel a H2O 1 w w HO H O,ev HO H O,ev,ev, ev G exp RT 14 w H O,ev HO,ev 10 autoprotolyseonstante van water r J exp 8.14J/

8 w : evenwihtsonstante autoprotolysereatie 8 2 H 2 O (l) H O (aq) HO- (aq) T 25 C w H O,ev HO,ev zuiver water: 14 H O,ev HO,ev toevoegen van H O (zuur) bij T 25 C is w als (H O ) MOET (HO ) toevoegen van HO - (base) bij T 25 C is w als (HO ) MOET (H O )

9 9 Zure, basishe en neutrale oplossingen zure oplossing neutrale oplossing basishe oplossing w w w (H O ) bepaalt zuur-base-eigenshappen waterige oplossing

10 ph ph-shaal en poh-shaal log a HO poh log a HO 10 ph log (HO ) poh log (HO ) zuiver water, T 25 C ph log ( ) 7.00 poh log ( ) 7.00 log w log (H O ) log(ho ) p w ph poh 14 neutrale oplossing: (H O ) 10 7 ph 7 zure oplossing: (H O ) > 10 7 ph < 7 basishe oplossing: (H O ) < 10 7 ph > 7

11 Sterke en zwakke zuren %ionisatie (HA) (HA) geïoniseerd initieel 100 (HO (HA) Sterk zuur: volledig geïoniseerd in water HA a >> 1; p a < (aq) H 2 O (l) A - (aq) H O (aq) ) ev initieel H HA, ev O,ev HA, initieel Zwak zuur: gedeeltelijk geïoniseerd in water HA (aq) H 2 O (l) A - (aq) H O (aq) HA,ev HOA,initieel < a < 1; 0 < p a < 14

12 Sterke en zwakke basen %ionisatie (base) (base) geïoniseerd initieel 100 (HO ) (base) Sterke base: volledig geïoniseerd in water ev initieel :B (aq) H 2 O (l) HB (aq) HO (aq) b >> 1; p b < 0 0 :B, initieel : B, ev HO,ev Zwakke base: gedeeltelijk geïoniseerd in water :B (aq) H 2 O (l) HB (aq) HO (aq) : B,ev :B,initieel < b < 1; 0 < p b < 14

13 Relatie tussen b en a geonjugeerd zuur/basepaar 1 HA aq) H 2 O (l) A - (aq) H 2 O (l) A - (aq) H O (aq) HA (aq) HO - (aq) a b (H O ) (A (HA) (HO ) (A (HA) ) ) 2 H 2 O (l) H O (aq) HO- (aq) (H O ) (HO ) a b w w a b p w p a p b 14 sterkte zuur sterkte geonjugeerde base a of p a zuursterkte en basesterkte geonjugeerde base b of p b basesterkte en zuursterkte geonjugeerd zuur

14 w a b p w p a p b a of p a zuursterkte Sterker zuur 100% ionisatie 0% geprotoneerd Zwakker basish sterkste zuur in water gedeeltelijke ionisatie; bestaat in waterige oplossing als HA, H O en A - gedeeltelijk geprotoneerd; bestaat in waterige oplossing als B, HO - en BH Zwakker zuur 0% ionisatie sterkste base in water 100% geprotoneerd Sterker basish b of p b basesterkte

15 Neutralisatiereatie: zuur base 15 HF (aq) H 2 O (l) H O (aq) F (aq) 4 1 a,hf CN (aq) H HCN (aq) HO 5 2O (l) (aq) HO 2 H 2 O (aq) H O (aq) (l) b,cn 1 10 w 14 HF (aq) CN (aq) HCN (aq) F (aq) evenwiht ligt volledig naar rehts a,hf b,cn a,hf 6 neutralisatie w a,hcn een zuur-base reatie in waterige oplossing verloopt steeds in de rihting waarin het zwakste zuur en de zwakste base gevormd wordt

16 16 ph van waterige oplossingen van zouten

17 waterige oplossing: zout gedissoieerd in ionen 17 NH 4 Cl (aq) NH 4 (aq) Cl (aq) H 2 O protoneren: a b : proton opnemen van H 2 O zuur-base eigenshappen zuur-base eigenshappen X en Y waterige oplossing: ionen gehydrateerd Al (aq) [Al(H 2O) 6 ]

18 Gehydrateerde metaalkationen zijn zuren 18 elektronen worden aangetrokken door Al H-atoom wordt overgedragen aan H 2 O zuursterkte met lading metaalkation en met grootte metaalkation

19 19 Zure metaalkationen p a bijlage 4 sterk geladen metaalkationen [Fe(H 2 O) 6 ] 2.46 [Cr(H 2 O) 6 ].89 [Al(H 2 O) 6 ] 4.85 [Fe(H 2 O) 6 ] sterkere protondonors dan H 2 O [Cu(H 2 O) 6 ] Neutrale metaalkationen [Ni(H 2 O) 6 ] beïnvloeden ph groep 1 en 2 metaalkationen [Li(H 2 O) 6 ] [Na(H 2 O) 6 ] [(H 2 O) 6 ] [Mg(H 2 O) 6 ] 2 [Ca(H 2 O) 6 ] 2 zwakkere protondonors dan H 2 O beïnvloeden ph niet Met lading 1 [Ag(H 2 O) 6 ]

20 20 Zuur-base eigenshappen van zouten XY (aq) X (aq) Y (aq) H 2 O protoneren: a b : proton opnemen van H 2 O Zout gevormd door Ion met invloed op Voorbeeld ph ph sterk zuur sterke base geen NaCl 7 neutraal sterk zuur zwakke base zuur kation NH 4 Cl <7 zuur zwak zuur sterke base basish anion NaCN >7 basish kation/anion NH 4 CN <7 als a,kation > b,anion zwak zuur zwakke base NH 4 CO >7 als a,kation < b,anion klein, sterk geladen metaalkationanion van sterk zuur zuur gehydrateerd kation 7 als a,kation b,anion AlCl <7 zuur

21 Zout gevormd door neutralisatie zwak zuur sterke base 21 NaCN (aq) Na (aq) CN (aq) H 2 O protoneren: a b : proton opnemen van H 2 O Na : neutraal Na beïnvloedt (H O ) niet b,cn >>> a,na is extreem klein CN beïnvloedt (HO ): CN : geonjugeerde base van HCN HCN is zwak zuur CN is basish CN (aq) H 2 O (l) HO (aq) HCN (aq) b [HO ] ev bepalen uit protonering CN (zie ph zwakke base) zouten gevormd door neutralisatie van een zwak zuur met een sterke base geven aanleiding tot BASISCHE oplossingen

22 Zout gevormd door neutralisatie zwak zuur zwakke base 22 NH 4 CN (aq) NH 4 (aq) CN - (aq) NH (aq) HCN (aq) H 2 O protoneren: a b : proton opnemen van H 2 O a,nh <<< b,cn zuursterkte NH 4 <<< basesterkte CN oplossing is basish (NH ) (HCN) (NH ) (CN ) a,nh4 (H O ) ev hangt af van evenwihtsligging neutralisatiereatie (X ) ev en (Y ) ev bepalen uit neutralisatiereatie (H O ) ev bepalen uit ionisatie van HX of van HY zouten gevormd door neutralisatie van een zwak zuur met een zwakke base geven aanleiding tot: - ZURE oplossingen als a, kation > b,anion - BASISCHE oplossingen als a, kation < b,anion - NEUTRALE oplossingen als a, kation b,anion 4 a,cn 0.9

23 Buffers 2

24 Buffer: oplossing zwak zuur ÉN zijn geonjugeerde base 24 een bufferoplossing heeft als karakteristieke eigenshap dat de ph van de oplossing slehts weinig verandert bij toevoeging van zuur of base

25 Zure en basishe buffers 25 zure buffer: a > b in oplossing netto-produtie H O voorbeeld: mierenzuur/formiaat buffer HCOOH (aq) H 2 O (l) HCOO - (aq) H O (aq) a HCOO - (aq) H 2 O (l) HCOOH (aq) HO (aq) b basishe buffer: a < b in oplossing netto-produtie HO voorbeeld: ammonium/ammoniak buffer NH 4 (aq) H 2 O (l) NH (aq) H O (aq) a NH (aq) H 2 O (l) NH 4 (aq) HO (aq) b

26 Werking bufferoplossing 26 HA (aq) H 2 O (l) A - (aq) H O (aq) (A a ) (H O (HA) ) bufferen wijziging ph door toevoeging zuur of base beperken bufferen wijziging (H O ) ev door toevoeging zuur of base beperken ( H O ) a (HA) (A ) buffer zuur: verbruik A en vorming (HA) (HA)/(A ) ph buffer base: verbruik HA en vorming (A ) (HA)/(A - ) ph zo klein mogelijke variatie in (H O ) wordt verkregen als (HA) en (A - ) nagenoeg gelijk en redelijk groot zijn

27 27 Zuur-basetitratie is examenstof en staat niet expliiet in de ursus vermeld

28 28 equivalentiepunt n n HO HO V base base V zuur zuur

29 29 Titratie met sterke zuren/sterke basen Voor EP: ph van sterk zuur (a); sterke base (b) Bij EP: ph 7 Na EP: ph van sterke base (a); sterk zuur (b)

30 0 Titratie met zwakke zuren/zwakke basen Voor EP: ph uit (H O ) via a (a); uit (HO - ) via b (b) Bij EP: ph van zout Na EP: ph van sterke base (a); sterk zuur (b)

31 1 (HA) (A ) ph p a (:B) (HB) ph 14 - p b 1 2 ( ) ( n n HO toegevoegd HO )initieel ( ) ( ) H O HO initieel n toegevoegd 1 2 n

32 buffergebied: ph pa ± 1 2

33 Polyprotishe zuren

34 definitie: H n A 4 polyprotishe zuren kunnen twee of meer H-atomen afstaan aan water sterke polyprotishe zuren: H 2 SO 4 zwakke polyprotishe zuren invloed ph op samenstelling evenwihtsmengsel frationele samenstelling evenwihtsmengsel invloed ph zouten van polyprotishe zuren HA n : amfotere zouten A n : basishe zouten titratie van polyprotishe zuren

35 Sterke polyprotishe zuren 5 er is slehts één sterk polyprotish zuur: H 2 SO 4 1 ste ionisatiestap: H 2 SO 4(aq) H 2 O (l) HSO 4 - (aq) H O (aq) a,1 (HSO 4 ) (HO (H SO ) 2 4 ) evenwiht ligt volledig naar rehts 2 de ionisatiestap: HSO 4 - (aq) H 2 O (l) SO 4 2- (aq) H O (aq) amfoteer (SO ) (H O a, (HSO4 ) ) zwak zuur invloed op (H O) niet verwaarloosbaar ruwe benadering: ph zwavelzuuroplossing log(h 2 SO 4 ) o

36 Zwakke polyprotishe zuren 6 H 2 CO (aq) H 2 O (l) HCO - (aq) H O (aq) (HCO ) (H O 7 a, (H2CO ) ) HCO - (aq) H 2 O (l) CO 2- (aq) H O (aq) (CO ) (H O 2 11 a, (HCO ) ) a,2 << a,1 2 de ionisatiestap weinig invloed op (H O )

37 a,2 << a,1 2 de ionisatiestap weinig invloed op (H O ) 7 Reatanten Produten evenwiht 1 ste ionisatiestap H 2 CO HCO - H O Ci,o 0.04 M 0.00 M 0 M i x M x M x M Ci,ev (0.04 x) M (0 x) M (0 x) M a,1 (HCO ) (HO (H CO ) 2 ) x (0.04 x) 2 x 0.04 x M (H O ) ev (HCO ) ev M en (H 2 CO ) ev 0.04 M

38 8 evenwiht 2 de ionisatiestap 2 2 (CO ) (HO ) 11 (CO ) ( a, (HCO ) ( ) 4 ) (CO 2 ) ev M (CO 2 ) ev is numeriek gelijk a,2

39 Invloed ph op samenstelling evenwihtsmengsel onder welke vorm komt polyprotish zuur voor in evenwihtsmengsel als funtie van ph van evenwihtsmengsel? waarom van belang voor polyprotishe zuren? monoprotish zuur: HA (aq) H 2 O (l) H O (aq) A - (aq) 9 - ph beïnvloedt (HA) ev en (A - ) ev - als funtie van ph HA en/of A - aanwezig polyprotish zuur: H 2 A H 2 O (l) H O (aq) HA- (aq) HA - (aq) H 2 O (l) H O (aq) A 2- (aq) - ph beïnvloedt (H 2 A) ev, (HA - ) ev en (A 2- ) ev - als funtie van ph ofwel H 2 A, ofwel HA - ofwel A 2- aanwezig

40 40 H 2 CO (aq) H 2 O (l) HCO - (aq) H 2 O (l) HCO HO a, H CO 2 7 HCO - (aq) H O (aq) CO 2- (aq) H O (aq) CO HO a, HCO 11 HCO H 2 CO H a,1 O CO HCO 2 H a,2 O bij lage ph: (H O ) hoog hoge onentratie van H 2 CO bij hoge ph: (H O ) laag hoge onentratie van CO 2- bij intermediaire ph: (H O ) intermediair hoge onentratie van HCO -

41 Frationele samenstelling evenwihtsmengsel als f(ph) 41 α i i o i i i α i : fratie i bij evenwiht i : onentratie i bij evenwiht o : initiële onentratie polyprotish zuur α i f( H O, a, i )

42 H 2 CO (aq) H 2 O (l) HCO - (aq) H O (aq) HCO H 2 CO H 42 a,1 O HCO - (aq) H 2 O (l) CO 2- (aq) H O (aq) α i 2 2 HCO CO H CO H CO,o H CO,ev HCO,ev CO i,ev CO 2 HCO H a,2 O α i H 2 CO HCO i HCO HCO HCO CO 2 HCO α i H O a,1 i HCO 1 H a,2 O

43 4 a,2 a,1 O H a,1 2 O H 2 O H CO H 2 α a,2 a,1 O H a,1 2 O H O H a,1 HCO α a,2 a,1 O H a,1 2 O H a,2 a,1 CO 2 α

44 ( ) 1 p a,1 p a,2 p 2 a,1 p a,2 44 Fratie ph < pa,1 ph > pa,2 a,1 p a, p a,2 a

45 Zouten van polyprotishe zuren HX zijn amfoteer HS (aq) H 2O (l) S 2 (aq) H O (aq) (S ) (H O (HS ) a, ) HS (aq) H 2 O (l) H 2 S (aq) HO (aq) 1 ph,1 2 ( p ) a p a,2 (HO ) (H S) 2 w 7 b, (HS ) a,1 X n zijn basish PO 4 (aq) H 2 O (l) HPO 4 2 (aq) HO (aq) (HO ) HPO 2 4 w 2 b, (PO4 ) a, (HO - ) ev bepalen uit protonering PO 4

46 Titratie van polyprotishe zuren 46

47 47 belangrijke vaardigheden bepalen relatieve zuur/basesterkte in een reeks verbindingen aan de hand van a (p a ) waarden bepalen in welke rihting een zuur/base reatie doorgaat berekenen van de ph van een waterige oplossing van zuren en basen lassifieren van oplossingen van zouten als zuur/basish/neutraal berekenen van de ph van waterige oplossingen van zouten berekenen van de ph van waterige oplossingen van polyprotishe zuren bepalen invloed ph op samenstelling evenwihtsmengsel polyprotishe zuren berekenen ph van waterige oplossingen van zouten van polyprotishe zuren berekenen ph f(toegevoegd volume) bij titratie

2 H 2 O(vl) H 3 O + (aq) + OH - (aq) Deze evenwichtsreactie wordt meestal eenvoudiger als volgt geschreven:

2 H 2 O(vl) H 3 O + (aq) + OH - (aq) Deze evenwichtsreactie wordt meestal eenvoudiger als volgt geschreven: Zuren en basen 1. Autoionisatie van water Op het eerste gezicht geleidt water de elektrische stroom niet. Bij gebruik van meer gevoelige meetapparatuur blijkt water toch de elektrische stroom te geleiden,

Nadere informatie

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes.

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes. Cursus Chemie 4-1 Hoofdstuk 4: CHEMISCH EVENWICHT 1. DE STERKTE VAN ZUREN EN BASEN Als HCl in water opgelost wordt dan bekomen we een oplossing die bijna geen enkele covalente HCl meer bevat. In de reactievergelijking

Nadere informatie

Hoofdstuk 12 Zuren en basen

Hoofdstuk 12 Zuren en basen Hoofdstuk 12 Zuren en basen bladzijde 1 Opgave 1 Reactie van de volgende zuren met water: HNO 3 HNO 3 H 2O H 3O NO 3 C 2H 5NH 3 C 2H 5NH 3 H 2O H 3O C 2H 5NH 2 HCN HCN H 2O H 3O CN HClO 4 HClO 4 H 2O H

Nadere informatie

BUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding

BUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding BUFFEROPLOSSINGEN Inleiding Zowel in de analytische chemie als in de biochemie is het van belang de ph van een oplossing te regelen. Denk bijvoorbeeld aan een complexometrische titratie met behulp van

Nadere informatie

Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties

Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties 1. Zuren en basen: historische theorieën 1. Theorie van ArrheniusOstwald 2. Zuren en basen in de theorie van BrönstedLowry 3. Zuren en basen in de theorie

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. Zuren en basen. Chemie 5 (2u)

Hoofdstuk 6. Zuren en basen. Chemie 5 (2u) Hoofdstuk 6 Zuren en basen Chemie 5 (2u) Deze slides voor de lesbegeleiding worden ter beschikking gesteld, maar ze zijn te beperkt om als samenvatting van de cursus te kunnen dienen. Dissociatie van ionverbindingen

Nadere informatie

EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN

EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN Een zuur is een chemisch bestanddeel dat waterstofionen afsplitst bij oplossen in water H zuurrest water H zuurrest Een base is een chemisch bestanddeel dat hydroxide-ionen

Nadere informatie

5 VWO. H8 zuren en basen

5 VWO. H8 zuren en basen 5 VWO H8 zuren en basen Inleiding Opdracht 1, 20 min in tweetallen Nakijken; eventueel vragen stellen 8.2 Zure, neutrale en basische oplossingen 8.2 Zure, neutrale en Indicator (tabel 52A) Zuurgraad 0-14?

Nadere informatie

1 XIII. Oplosbaarheid

1 XIII. Oplosbaarheid XIII. Oplobaarheid 1 3 4 Oploen van ionaire verbindingen in water: het oplobaarheidprodut 5 oploen: Ca (v) Ca (aq) - (aq) neerlaan: Ca (aq) - (aq) Ca (v) evenwihtintelling: Ca (v) Ca (aq) - (aq) verzadigde

Nadere informatie

25/02/2017. [H 2 S] = K b,2 [OH ] = 1,

25/02/2017. [H 2 S] = K b,2 [OH ] = 1, 25/02/207 Meerstapshydrolyse van anionen Sommige anionen, afkomstig van meerbasische zuren hydrolyseren in meerdere stappen. De mate waarin elk van die hydrolysestappen doorgaat is afhankelijk van de desbetreffende

Nadere informatie

OEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen

OEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen OEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen OPGAVE 1 01 Bereken hoeveel mmol HCOOH is opgelost in 40 ml HCOOH oplossing met ph = 3,60. 02 Bereken ph van 0,300 M NaF oplossing. 03 Bereken hoeveel

Nadere informatie

5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren of zwakke basen

5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren of zwakke basen Opmerking: We gaan ervan uit, dat bij het mengen van oplossingen geen volumecontractie optreedt. Bij verdunde oplossingen is die veronderstelling gerechtvaardigd. 5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren

Nadere informatie

Scheikunde hoofdstuk 8 en 9 VWO 5 SE 2 Hoofdstuk 8

Scheikunde hoofdstuk 8 en 9 VWO 5 SE 2 Hoofdstuk 8 Scheikunde hoofdstuk 8 en 9 VWO 5 SE 2 Hoofdstuk 8 2 Een oplossing kan zuur, basisch of neutraal zijn. Om het verschil in zuurgraad in een getal te kunnen uitdrukken gebruik je de ph. Is de ph < 7 is de

Nadere informatie

10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties

10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties 10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties 1. ph-berekeningen van oplossingen van zuren en basen De zuurgraad ph = weergave van de zuurgraad van een oplossing ( zuurconcentratie) ph = - log a(h

Nadere informatie

6 VWO SK Extra (reken)opgaven Buffers.

6 VWO SK Extra (reken)opgaven Buffers. 6 VWO SK Extra (reken)opgaven Buffers. Opgave I. 1 Je wilt een buffermengsel maken met ph = 4,20. Welke stoffen kun je het beste als uitgangsstoffen nemen? Opgave II. 2 In 1,00 liter water is opgelost

Nadere informatie

Hoofdstuk 14: Zuur-Base

Hoofdstuk 14: Zuur-Base Hoofdstuk : uur-ase Wat is een zuur? -het bevat H-atomen -het splitst H af bij oplossen in water HO H zelfde energie als covalente binding H-rest H rest H-rest HO HO rest HO permanent Hl H l Sp² hybridisatie

Nadere informatie

5 Water, het begrip ph

5 Water, het begrip ph 5 Water, het begrip ph 5.1 Water Waterstofchloride is een sterk zuur, het reageert als volgt met water: HCI(g) + H 2 0(I) Cl (aq) + H 3 O + (aq) z b Hierbij reageert water als base. Ammoniak is een zwakke

Nadere informatie

OEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO

OEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO OEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO Gesloten vragen 1. Carolien wil de zuurgraad van een oplossing onderzoeken met twee verschillende zuur-baseindicatoren en neemt hierbij het volgende waar: I de oplossing

Nadere informatie

Je kunt de ph van een oplossing meten met een ph-meter, met universeelindicatorpapier of met behulp van zuur-base-indicatoren.

Je kunt de ph van een oplossing meten met een ph-meter, met universeelindicatorpapier of met behulp van zuur-base-indicatoren. Boekverslag door Merel 797 woorden 22 januari 2017 6.9 14 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Zie de bijlage voor de grafiek en alle tabellen. H8 Zuren en en Basen Chemie Overal 8.2 De

Nadere informatie

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het VWO. versie mei 2013

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het VWO. versie mei 2013 ZUREN EN BASEN Samenvatting voor het VWO versie mei 2013 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Algemeen 3. Zuren 4. Basen 5. Het waterevenwicht 6. Definities ph en poh 7. ph BEREKENINGEN 7.1. Algemeen 7.2. Water

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofstuk 8 Zuren en basen blazije 1 Opgave 1 Reactie van e volgene zuren met water: a HNO 3 HNO 3 + H 2O H 3O + + NO 3 b C 2H 5NH + 3 C 2H 5NH + 3 + H 2O H 3O + + C 2H 5NH 2 c HCN HCN + H 2O H 3O + + CN

Nadere informatie

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base.

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base. Leergebied: base Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 7 - Zuren en basen 7.3.4 - basen voorstellen als stoffen die in water OH--ionen vrijmaken; LP Chemie 3e gr KSO GO 8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht

Nadere informatie

Oefenopgaven ZUREN en BASEN vwo

Oefenopgaven ZUREN en BASEN vwo Oefenopgaven ZUREN en BASEN vwo OPGAVE 1 Men lost de volgende zouten op in water: (i) ammoniumnitraat (ii) kaliumsulfide (iii) natriumwaterstofsulfaat 01 Geef voor elk van deze zouten de oplosvergelijking.

Nadere informatie

De waterconstante en de ph

De waterconstante en de ph EVENWICHTEN BIJ PROTOLYSEREACTIES De waterconstante en de ph Water is een amfotere stof, dat wil zeggen dat het zowel zure als basische eigenschappen heeft. In zuiver water treedt daarom een reactie van

Nadere informatie

Module 4 Zuren en Basen Antwoorden

Module 4 Zuren en Basen Antwoorden 1 ph en indicatoren Opmerking: informatie over zuurbase indicatoren vind je in tabel 52A. 1 Een H + ion is eigenlijk gewoon een proton (zonder elektronenwolk). 2 Er moet een elektron worden verwijderd.

Nadere informatie

ANTWOORDEN Herhaling zuren, basen en buffers

ANTWOORDEN Herhaling zuren, basen en buffers ANTWOORDEN Herhaling zuren, basen en buffers 1) Wat geeft de onderstaande afbeelding weer? Je ziet deze deeltjes afgebeeld: het zwakke zuur HA (want veel deeltjes zijn niet geïoniseerd), de zwakke base

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9, 10, 11 Zuren/Basen, Evenwichtsconstanten

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9, 10, 11 Zuren/Basen, Evenwichtsconstanten Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9, 10, 11 Zuren/Basen, Evenwichtsconstanten Samenvatting door een scholier 1087 woorden 22 januari 2009 6 42 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Scheikunde

Nadere informatie

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het HAVO. versie mei 2013

ZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het HAVO. versie mei 2013 ZUREN EN BASEN Samenvatting voor het HAVO versie mei 2013 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Algemeen 3. Zuren 4. Basen 5. Het waterevenwicht 6. Definities ph en poh 7. ph BEREKENINGEN 7.1. Algemeen 7.2. Water

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van woensdag 5 januari 01 tot en met woensdag 1 februari 01 Deze voorronde bestaat uit 4 meerkeuzevragen verdeeld over

Nadere informatie

7.0 Enkele belangrijke groepen van verbindingen

7.0 Enkele belangrijke groepen van verbindingen 7.0 Enkele belangrijke groepen van verbindingen 7.1 Oxiden Vrijwel alle elementen kunnen, min of meer heftig reageren met zuurstof. De gevormde verbindingen worden oxiden genoemd. In een van de voorafgaande

Nadere informatie

Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held

Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held Inkuilproces Proces bij het inkuilen: In de kuil ondergaat het gewas een biochemisch proces onder invloed van micro-organismen Een

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen

Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen Samenvatting door een scholier 1810 woorden 4 december 2017 4,8 9 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde hoofdstuk 8 Zuren

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Zuren en basen

Hoofdstuk 3: Zuren en basen Hoofdstuk 3: Zuren en basen Scheikunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken Koolstofchemie

Nadere informatie

Scheikunde SE2. Hoofdstuk 8

Scheikunde SE2. Hoofdstuk 8 Scheikunde SE2 Hoofdstuk 8 Paragraaf 2 Indicatoren: stoffen waarmee je kunt bepalen of een oplossing zuur of basisch is. Zuur: als een oplossing een ph heeft van minder dan 7. Basisch: als een oplossing

Nadere informatie

vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd H6 Zuren en basen 4havo voorjaar 2012

vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd H6 Zuren en basen 4havo voorjaar 2012 H6 Zuren en basen 4havo voorjaar 2012 Toetsing in periode 4! 6 juni! DTM-T zuur/base t/m 6.6! Tabel 6.10,6.13,6.17 en ph-berekeningen (zoals in vragen 14,15,26 en 27)! Toetsweek einde periode! TW441 H1

Nadere informatie

Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11. Opgave 1 [HCO ] [H O ] x x. = 4,5 10 [CO ] 1,00 x 10

Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11. Opgave 1 [HCO ] [H O ] x x. = 4,5 10 [CO ] 1,00 x 10 Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11 Zuren en basen Opgave 1 1 Ga na of de volgende zuren en basen met elkaar kunnen reageren. Zo ja, geef de reactievergelijking. Zo nee, leg duidelijk uit waarom niet.

Nadere informatie

EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen

EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen Oxonium 1982-I(I) Opmerking: Het ruimtelijk verloop (zie onder) van de substitutiereactie (S N2) was bij de beantwoording niet noodzakelijk: Uit (methoxyethaan)

Nadere informatie

5 Zuur-basereacties. 1 Waterconstante H O + H O + H H

5 Zuur-basereacties. 1 Waterconstante H O + H O + H H 5 Zuur-basereacties #1 We onderzoeken het geleidingsvermogen van zuiver water met de testlamp. We meten de geleiding opnieuw, maar dit keer met een zeer goelige geleidingssensor. 1 Waterconstante Zuiver

Nadere informatie

ßCalciumChloride oplossing

ßCalciumChloride oplossing Samenvatting door R. 1673 woorden 17 februari 2013 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Additiereactie Bij een reactie tussen hexeen en broom springt de C=C binding open. Aan het molecuul

Nadere informatie

Opgaven zuurgraad (ph) berekenen. ph = -log [H + ] poh = -log [OH - ] [H + ] = 10 -ph [OH - ] = 10 -poh. ph = 14 poh poh = 14 ph ph + poh = 14

Opgaven zuurgraad (ph) berekenen. ph = -log [H + ] poh = -log [OH - ] [H + ] = 10 -ph [OH - ] = 10 -poh. ph = 14 poh poh = 14 ph ph + poh = 14 Opgaven zuurgraad (ph) berekenen Met behulp van deze formules dien je berekeningen te kunnen uitvoeren. Deze hoef je niet uit je hoofd te leren, maar je moet ze wel kunnen toepassen. Bij een toets zullen

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur of base wordt uitgedrukt. Dit getal ligt meestal tussen de 0 en 14.

Hoofdstuk 6. De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur of base wordt uitgedrukt. Dit getal ligt meestal tussen de 0 en 14. Samenvatting door W. 879 woorden 15 oktober 2012 5,8 52 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 6 2 De PH van een oplossing De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur

Nadere informatie

Zuren en basen. Hoofdstuk 1

Zuren en basen. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 Zuren en basen 1.1 Inleiding 1.4 1.2 Elektrolyten 1.5 1.2.1 Oplosbare en onoplosbare stoffen 1.5 1.2.2 HCl en de Wet van Henry 1.5 1.2.3 Vriespuntsverlagingen bij NaCl en MgSO 4 1.6 1.2.4 Electrolyse

Nadere informatie

33 ste Vlaamse Chemie Olympiade

33 ste Vlaamse Chemie Olympiade Georganiseerd door de sectie Onderwijs & Opleidingen van de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging 33 ste Vlaamse Chemie Olympiade 20152016 2 de ronde 24 februari 2016 1 Deze toets bestaat uit 25 meerkeuzevragen

Nadere informatie

Zuren en basen. Inhoud

Zuren en basen. Inhoud Zuren en n Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek waar je bent. Gewoon

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 21 juli 2017

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 21 juli 2017 UITWERKING CCVS-TENTAMEN 21 juli 2017 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? KAlSO4 KAl(SO4)2 K3Al(SO4)2

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? K3AlSO4 K3Al(SO4)2 KAl(SO4)2

Nadere informatie

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2014 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE af te nemen in de periode van januari tot en met 5 februari 04 Deze voorronde bestaat uit 0 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en open opgaven

Nadere informatie

13 Evenwichten. Hoofdstuk 13 Evenwichten. 13.1 Omkeerbare reacties. 13.2 Dynamisch evenwicht

13 Evenwichten. Hoofdstuk 13 Evenwichten. 13.1 Omkeerbare reacties. 13.2 Dynamisch evenwicht 13 Evenwichten 13.1 Omkeerbare reacties Hoofdstuk 13 Evenwichten Het is in de praktijk vrijwel onmogelijk om beide reacties tegelijk te laten verlopen. 7 a Roze + n H 2 O Blauw.n H 2 O 3 1 a Schrijf beide

Nadere informatie

WATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten

WATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten WATER Krachten tussen deeltjes Intramoleculaire en intermoleculaire krachten Intramoleculaire en intermoleculaire krachten De atomen in een molecuul blijven samen door intramoleculaire krachten (atoombinding)

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 018 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van 15 tot en met 7 januari 018 Deze voorronde bestaat uit 0 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en opgaven met in totaal

Nadere informatie

CCVS-tentamen 16 mei 2014 - Uitwerking

CCVS-tentamen 16 mei 2014 - Uitwerking CCVStentamen 16 mei 2014 Uitwerking door Frank Povel NB. De puntentoekenning is door mij gedaan op grond van de totalen per opgave zoals weergegeven op bij het tentamen behorende voorblad. OPGAVE 1 koper

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph

Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph 6.1 Herhaling: zure en basische oplossingen Arrhenius definieerde zuren als volgt: zuren zijn polaire covalente verbindingen die bij het oplossen in water H +

Nadere informatie

8 Zuren en basen. 1 Waterconstante H O + H O + H H

8 Zuren en basen. 1 Waterconstante H O + H O + H H 8 Zuren en basen #1 We onderzoeken het geleidingsvermogen van zuiver water met de testlamp. We meten de geleiding opnieuw, maar dit keer met een zeer goelige geleidingssensor. 1 Waterconstante Zuiver water

Nadere informatie

Oplossingen oefeningenreeks 1

Oplossingen oefeningenreeks 1 Oplossingen oefeningenreeks 1 4. Door diffractie van X-stralen in natriumchloride-kristallen stelt men vast dat de eenheidscel van dit zout een kubus is waarvan de ribbe een lengte heeft van 5.64 10-10

Nadere informatie

Sk-12 Zuren en basen. Jan Lutgerink ; Dick Naafs. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/45856

Sk-12 Zuren en basen. Jan Lutgerink ; Dick Naafs. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/45856 Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Jan Lutgerink ; Dick Naafs 03 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/45856 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 08 CORRECTIEMODEL VOORRONDE af te nemen in de periode van 9 tot en met maart 08 Deze voorronde bestaat uit 0 meerkeuzevragen verdeeld over 7 onderwerpen en opgaven met in totaal 6 open

Nadere informatie

Oefenopgaven ZUREN en BASEN havo

Oefenopgaven ZUREN en BASEN havo Oefenopgaven ZUREN en BASEN havo OPGAVE 1 Men lost de volgende zouten op in water: (i) ammoniumnitraat (ii) kaliumsulfide (iii) natriumwaterstofsulfaat 01 Geef voor elk van deze zouten de oplosvergelijking.

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen

Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II Vmbo 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II 1. Bouw van materie 2. Verbranding 3. Water, zuren en basen 4. Basis chemie voor beroep

Nadere informatie

Stoffen, structuur en bindingen

Stoffen, structuur en bindingen Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Chemie: zuren en basen 6/27/2013. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Chemie: zuren en basen 6/27/2013. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Chemie: zuren en basen 6/27/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),

Nadere informatie

Zuren en basen versie

Zuren en basen versie uren en basen versie 8-09-018 Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek waar

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 (de week van) woensdag 6 februari 2008 Deze voorronde bestaat uit 25 meerkeuzevragen verdeeld over 5 onderwerpen en 4 open vragen met in totaal

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november 2018 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Prof. dr. J. Yperman Prof. dr. W. Guedens Lic. M. Reynders

Prof. dr. J. Yperman Prof. dr. W. Guedens Lic. M. Reynders Prof. dr. J. Yperman Prof. dr. W. Guedens Lic. M. Reynders 007 Universiteit Hasselt 1 Inhoudsopgave POTENTIOMETRIE... EEN GEUTOMTISEERDE ZUUR-BSE TITRTIE... Doelstellingen... Bepaling van de waarden van

Nadere informatie

Mens erger je niet: chemistry edition

Mens erger je niet: chemistry edition Mens erger je niet: chemistry edition Behandelde leerstof: Het spel gaat over het thema: gedrag van stoffen in water. Inhoud: Het spel Mens erger je niet: chemistry edition bevat: - 1 spelbord - 1 dobbelsteen

Nadere informatie

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2017 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende

Nadere informatie

Zuren en basen versie

Zuren en basen versie uren en basen versie -05-017 Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek waar

Nadere informatie

Voorkennistoets De Bewegende Aarde Voorkennis voor het basisdeel H1, H2, H3

Voorkennistoets De Bewegende Aarde Voorkennis voor het basisdeel H1, H2, H3 Voorkennistoets De Bewegende Aarde Voorkennis voor het basisdeel H1, H2, H3 A. wiskunde Differentiëren en primitieve bepalen W1. Wat is de afgeleide van 3x 2? a. 3x b. 6x c. x 3 d. 3x 2 e. x 2 W2. Wat

Nadere informatie

OEFENOPGAVEN VWO6sk1 TENTAMEN H1-11

OEFENOPGAVEN VWO6sk1 TENTAMEN H1-11 OEFENOPGAVEN VWO6sk1 TENTAMEN H1-11 06-07, HU, oktober 2006 1. POLARITEIT, WATERSTOFBRUGGEN Zie het apart uitgedeelde stencil voor extra theorie (is tentamenstof!) en een oefenopgave. 2. CHEMISCH REKENEN

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN MAVO-4 I EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 MAVO-4 Woensdag 8 mei, 9.00 11.00 NATUUR-EN SCHEIKUNDE II (Scheikunde) OPEN VRAGEN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 16 mei 2014 Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 16 mei 2014 Frank Povel UITWERKING CCVSTENTAMEN 16 mei 2014 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

OEFENSET 2007_1 OPGAVEN

OEFENSET 2007_1 OPGAVEN EFENSET 2007_1 PGAVEN werk: Evelien Veltman (secretaresse) Instituut voor eerplanontwikkeling Postbus 2041/7500 CA Enschede Telefoon: (053)4840339 privé: P.A.M. de Groot Kamperzand 1/1274 HK Huizen Telefoon:

Nadere informatie

Protolyse van zwakke zuren en basen

Protolyse van zwakke zuren en basen Protolyse van zwakke zuren en basen Zwakke protolyten protolyseren in oplossing slechts gedeeltelijk. Waterstoffluoride bv. is een zwak zuur: HF + H 2 O H 3 O + + F De evenwichtsvoorwaarde is: K = [H 3

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van 18 tot en met 25 januari 2017 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en 2 opgaven met

Nadere informatie

Conductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens)

Conductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens) Conductometrie Conductometrie of geleidbaarheidsmeting is een van de elektrochemische analysemethoden. In de conductometrie wordt gekeken naar het gemak waarmee elektrische stroom door een oplossing geleid

Nadere informatie

WATER. Krachten tussen deeltjes

WATER. Krachten tussen deeltjes WATER Krachten tussen deeltjes Krachten tussen deeltjes (1) Atoombinding en molecuulbinding De atomen in een molecuul blijven samen door het gemeenschappelijk gebruik van één of meer elektronenparen (=

Nadere informatie

Toets02 Algemene en Anorganische Chemie. 30 oktober 2015 13:00-15:30 uur Holiday Inn Hotel, Leiden

Toets02 Algemene en Anorganische Chemie. 30 oktober 2015 13:00-15:30 uur Holiday Inn Hotel, Leiden Toets02 Algemene en Anorganische Chemie 30 oktober 2015 13:00-15:30 uur Holiday Inn Hotel, Leiden Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat

Nadere informatie

ph-berekeningen aan tweewaardige zuren

ph-berekeningen aan tweewaardige zuren ph-berekeningen aan tweewaardige zuren Een korte beschouwing over zwavelzuur en oxaalzuur door dr.ir. R.C.M. Jakobs versie 16 december 2017 Dit document is samengesteld ter ondersteuning en verdieping

Nadere informatie

H4SK-H7. Willem de Zwijgerteam. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67689

H4SK-H7. Willem de Zwijgerteam. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67689 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Willem de Zwijgerteam 28 juli 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67689 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Zijn alle zuren even sterk?

Zijn alle zuren even sterk? Zijn alle zuren even sterk? 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een verschil in zuursterkte tussen 2 verschillende zuren aantonen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment -Zuur = een

Nadere informatie

Deze Informatie is gratis en mag op geen enkele wijze tegen betaling aangeboden worden

Deze Informatie is gratis en mag op geen enkele wijze tegen betaling aangeboden worden Vraag 1 Welke van volgende formules stemt overeen met magnesiumchloriet? MgCl Mg(ClO 2 ) 2 Mg(ClO 3 ) 2 Mg3(ClO 3 ) 2 Optie A: Hier is wat kennis over het periodiek systeem der elementen

Nadere informatie

Cursus Chemie 3-1. Hoofdstuk 3: Zuren, basen en zouten 1. INLEIDING

Cursus Chemie 3-1. Hoofdstuk 3: Zuren, basen en zouten 1. INLEIDING Cursus Chemie 3-1 Hoofdstuk 3: Zuren, basen en zouten 1. INLEIDING Gedurende de geschiedenis van de scheikunde is er gepoogd om op allerlei manieren een classificatie van de verbindingen op te stellen.

Nadere informatie

Scheikunde II. Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers. 2 ste semester hoorcollege5

Scheikunde II. Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers. 2 ste semester hoorcollege5 1 Scheikunde II Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers 2 ste semester 2002-2003 Scheikunde II 2 Belangrijke types chemische reacties 1. Substitutiereacties 3 nucleofiel elektrofiel radicalair 2.

Nadere informatie

Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt:

Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt: Chemie Vraag 1 Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt: CS2 + X + KOH K2SO4 + K2CO3 + KCl + H2O De hoeveelheden (in mol) van de betrokken

Nadere informatie

namen formules ionogene stoffen van Als je de negatieve ionen (behalve OH - ) koppelt aan H + - ionen ontstaan verbindingen die men zuren noemt.

namen formules ionogene stoffen van Als je de negatieve ionen (behalve OH - ) koppelt aan H + - ionen ontstaan verbindingen die men zuren noemt. namen en formules van ionogene stoffen CH 3 COO - acetaat afkomstig van azijnzuur (ethaanzuur) C 2 O 4 samengestelde ionen HC 2 O 4 - oxalaat beide afkomstig van oxaalzuur (ethaandizuur) waterstofoxalaat

Nadere informatie

Organic Chemistry. 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice. Chapter 8. Substitution Reactions of Alkyl Halides

Organic Chemistry. 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice. Chapter 8. Substitution Reactions of Alkyl Halides Organic Chemistry 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice Chapter 8 Substitution Reactions of Alkyl Halides Substitutie en eliminatie reacties Het atoom of de groep die wordt vervangen (gesubstitueerd) of geëlimineerd

Nadere informatie

Uitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 5 Argentometrie bladzijde 1

Uitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 5 Argentometrie bladzijde 1 Hoofdstuk 5 Argentometrie bladzijde 1 Opgave 1 Bereken met behulp van het oplosbaarheidsproduct de oplosbaarheid (g/l) in zuiver water bij kamertemperatuur, van: a CuBr K s = 5,2 x 10-9 CuBr Cu + + Br

Nadere informatie

Bollen, kolommen, platen en achtvlakken

Bollen, kolommen, platen en achtvlakken Bollen, kolommen, platen en achtvlakken 1 D (het aantal moleculen is evenredig met de dichtheid gedeeld door de molecuulmassa) C (De loopsnelheid van Q is hier in beide proeven groter dan die van P) 3

Nadere informatie

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud De relatie tussen ph en [H + ] ionen 300 250 [H + ] nmol/l 200 150 100 50 0 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 ph

Nadere informatie

Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie

Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie 6. Complexvorming 6.1 Reacties met complexvorming Transitiemetaalionen kunnen als lewiszuren interageren met zogenaamde "liganden"

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Redoxreacties. Chemie 6 (2u)

Hoofdstuk 8. Redoxreacties. Chemie 6 (2u) Hoofdstuk 8 Redoxreacties Chemie 6 (2u) Deze slides voor de lesbegeleiding worden ter beschikking gesteld, maar ze zijn te beperkt om als samenvatting van de cursus te kunnen dienen. Oxidatie / Reductie

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 2 af te nemen in de periode van 20 tot en met 24 maart 2017 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 7 onderwerpen en 3 opgaven met

Nadere informatie

Extra oefenopgaven. Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008

Extra oefenopgaven. Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008 Extra oefenopgaven Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008 1. Geef van de volgende stoffen de chemische formule; geef ook aan tot welke categorie

Nadere informatie

Wat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt?

Wat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt? Chemie Vraag 1 5,0.10-4 mol van een metaalchloride wordt opgelost in water. Er is 60 ml van een 2,5.10-2 mol.l -1 zilvernitraatoplossing nodig om alle chlorideionen neer te slaan onder de vorm van zilverchloride.

Nadere informatie

Wat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt?

Wat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt? Chemie Vraag 1 5,0.10-4 mol van een metaalchloride wordt opgelost in water. Er is 60 ml van een 2,5.10-2 mol.l -1 zilvernitraatoplossing nodig om alle chlorideionen neer te slaan onder de vorm van zilverchloride.

Nadere informatie