HANDLEIDING REKENAAR- TOEPASSINGS- TEGNOLOGIE GRAAD 10

Transcriptie

1 HANDLEIDING REKENAAR- TOEPASSINGS- TEGNOLOGIE GRAAD 10 n Publikasie van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk Kopiereg voorbehou. Afgesien van enige billike gebruik vir die doel van navorsing, kritiek of resensie soos toegelaat onder die Kopieregwet, mag geen gedeelte van hierdie boek gereproduseer of versend word in enige vorm of op enige manier, elektronies of meganies, insluitend fotokopiëring en opname, sonder skriftelike toestemming van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk nie. KABV-aangepas Compiler Marianna du Preez Ë1510-A-CAT-SG01 µ Î

2 TABLE OF CONTENTS LESELEMENTE VOORWOORD JAARBEPLANNING KWARTAAL EENHEID 1: Stelseltegnologieë LES 1: INLEIDING TOT REKENAARS LES 2: KLASSIFIKASIE VAN REKENAARS LES 3: KOMPONENTE VAN N REKENAAR AKTIWITEIT 1: AKTIWITEIT 2: LES 4: IKT S IN DAAGLIKSE LEWE LES 5: VERSKIL TUSSEN DATA EN INLIGTING AKTIWITEIT 3: EENHEID 2: Rekenaarbestuur LES 6: SKAKEL DIE REKENAAR AAN LES 7: TAFELBLAD (DESKTOP) LES 8: INLEIDING TOT DIE TAFELBLAD AKTIWITEIT 4: LES 9: LEER TIK AKTIWITEIT 5: LES 10: INLEIDING TOT SLEUTELBORD EN TOETSE AKTIWITEIT 6: AKTIWITEIT 7: AKTIWITEIT 8: AKTIWITEIT 9: AKTIWITEIT 10: AKTIWITEIT 11: AKTIWITEIT 12: AKTIWITEIT 13: AKTIWITEIT 14: AKTIWITEIT 15: EENHEID 3: Rekenaarbestuur LES 11: WAT IS LêER-ORGANISERING? LES 12: WAT IS LêER-ORGANISERING? AKTIWITEIT 16: EENHEID 4: Hardeware LES 13: WAT IS HARDEWARE? LES 14: WAT IS N POORT? LES 15: WAT IS HARDEWARE? LES 16: WAT IS AFVOER? AKTIWITEIT 17: Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 3

3 LES 17: WAT IS BERGING? AKTIWITEIT 18: EENHEID 5: Sagteware LES 18: SAGTEWARE? LES 19: STELSELPROGRAMMATUUR LES 20: TOEPASSINGSPROGRAMMATUUR AKTIWITEIT 19: LES 21: SKEP IN PAINT AKTIWITEIT 20: LES 22: ADMINISTRASIE VAN SEKURITEIT EENHEID 6: Sosiale kwessies LES 23: SOSIALE KWESSIES AKTIWITEIT 21: EENHEID 7: Woordverwerking LES 24: WOORDVERWERKING AKTIWITEIT 22: LES 25: SELEKTERING/KIES VAN TEKS LES 26: FORMATERING AKTIWITEIT 23: AKTIWITEIT 24: AKTIWITEIT 25: AKTIWITEIT 26: AKTIWITEIT 27: LES 27: VERVANGING, WIS/SKRAPPING, SKUIF EN KOPIEER VAN TEKS LES 28: PROEFLEES AKTIWITEIT 28: LES 29: BLADSY-UITLEG AKTIWITEIT 29: LES 30: DOKUMENTUITLEG LES 31: OUTOMATIESE REGSTEL EN TIPOGRAFIE AKTIWITEIT 30: LES 32: VERTOONMODUSSE LES 33: ILLUSTRASIES AKTIWITEIT 31: AKTIWITEIT 32: AKTIWITEIT 33: AKTIWITEIT 34: AKTIWITEIT 35: AKTIWITEIT 36: AKTIWITEIT 37: AKTIWITEIT 38: LES 34: EKSTRA AKTIWITEITE AKTIWITEIT 39: AKTIWITEIT 40: Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 4

4 AKTIWITEIT 41: AKTIWITEIT 42: AKTIWITEIT 43: AKTIWITEIT 44: AKTIWITEIT 45: AKTIWITEIT 46: AKTIWITEIT 47: AKTIWITEIT 48: AKTIWITEIT 49: AKTIWITEIT 50: AKTIWITEIT 51: KWARTAAL EENHEID 8: Hardeware LES 35: TOEVOERTOESTELLE AKTIWITEIT 52: LES 36: AFVOERTOESTELLE AKTIWITEIT 53: LES 37: STOORMEDIA AKTIWITEIT 54: LES 38: VERWERKING AKTIWITEIT 55: EENHEID 9: Sagteware LES 39: GEÏNTEGREERDE PROGRAMMATUUR EN PROGRAMSUITES LES 40: GRATISWARE, DEELWARE, EIENDOMSREG LES 41: OOPBRONPROGRAMMATUUR LES 42: LISENSIES LES 43: STELSELPROGRAMMATUUR AKTIWITEIT 56: AKTIWITEIT 57: EENHEID 10: Rekenaarbestuur LES 44: SKEP KORTPAAIE LES 45: VOEG NUWE RANDAPPARATUUR BY LES 46: VERANDER VERSTEKDRUKKER AKTIWITEIT 58: EENHEID 11: Netwerke LES 47: WAT IS N NETWERK? AKTIWITEIT 59: EENHEID 12: Sosiale kwessies LES 48: ETIESE GEBRUIK EN VERSORGING VAN REKENAARSTELSELS EN TOESTELLE LES 49: PROGRAMMATUURROOF, LISENSIëRING EN INTELLEKTUELE EIENDOM AKTIWITEIT 60: EENHEID 13: Woordverwerking Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 5

5 LES 50: PARAGRAWE AKTIWITEIT 61: AKTIWITEIT 62: LES 51: DOKUMENT- EN BLADSY-UITLEG AKTIWITEIT 63: LES 52: DOKUMENT- EN BLADSY-UITLEG AKTIWITEIT 64: AKTIWITEIT 65: LES 53: VERTOONMODUSSE AKTIWITEIT 66: EENHEID 14: Sigblaaie LES 54: OORSIG LES 55: WAT IS MICROSOFT EXCEL? LES 56: DATATIPES AKTIWITEIT 67: LES 57: FORMATERING VAN RYE, KOLOMME EN WERKBLAAIE AKTIWITEIT 68: LES 58: FORMATERING AKTIWITEIT 69: LES 59: FORMULES LES 60: LêEROPSIES LES 61: FORMATERING EN REDIGERING AKTIWITEIT 70: EENHEID 15: Inligtingbestuur LES 62: EKSTRA OEFENINGE AKTIWITEIT 71: AKTIWITEIT 72: KWARTAAL EENHEID 16: Netwerke LES 63: PERSOONLIKE AREA NETWERK/ HOME AREA NETWORK LES 64: NETWERKTOESTELLE LES 65: KOMMUNIKASIEMEDIA AKTIWITEIT 73: EENHEID 17: Internet en LES 66: INTERNET LES 67: DIE WEB AKTIWITEIT 74: LES 68: DIE WEB LES 69: SOEKENJINS LES 70: BASIESE RONDBLAAI- EN SOEKTEGNIEKE LES 71: AFLAAI EN OPLAAI AKTIWITEIT 75: EENHEID 18: Kommunikasie Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 6

6 LES 72: E-KOMMUNIKASIE LES 73: E-POS LES 74: FAKS/REKENAARFAKS, FAKS NA E-POS, ANDER AKTIWITEIT 76: AKTIWITEIT 77: LES 75: NETIKET AKTIWITEIT 78: EENHEID 19: Sosiale kwessies LES 76: NETIKET LES 77: NETIKET AKTIWITEIT 79: LES 78: VEILIGE E-POS- EN INTERNETGEBRUIK AKTIWITEIT 80: EENHEID 20: Aanbiedings LES 79: OORSIG EN GEBRUIKE LES 80: EERSTE WAARNEMINGS LES 81: SKYFIES AKTIWITEIT 81: LES 82: TEKS LES 83: FORMATERING AKTIWITEIT 82: LES 84: REDIGERING AKTIWITEIT 83: LES 85: PROEFLEES LES 86: BLADSY-OPSTELLING LES 87: INVOEG VAN ILLUSTRASIES, TABELLE AKTIWITEIT 84: AKTIWITEIT 85: LES 88: ANIMASIES AKTIWITEIT 86: LES 89: VOORSKOU VAN N AANBIEDING EENHEID 21: Sigblaaie LES 90: FORMULES VS FUNKSIES LES 91: BASIESE FUNKSIES AKTIWITEIT 87: LES 92: SORTERING AKTIWITEIT 88: LES 93: WERK MET WERKBLAAIE AKTIWITEIT 89: AKTIWITEIT 90: LES 94: INLEIDING TOT GRAFIEKE EENHEID 22: Woordverwerking LES 95: WERK MET WERKBLAAIE AKTIWITEIT 91: Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 7

7 LES 96: DOKUMENTUITLEG AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 23: Inligtingsbestuur LES 97: INLIGTINGSBESTUUR KWARTAAL EENHEID 24: Scenarios LES 98: SCENARIO AKTIWITEIT LES 99: SCENARIO LES 100: SCENARIO AKTIWITEIT LES 101: SCENARIO AKTIWITEIT LES 102: SCENARIO AKTIWITEIT EENHEID 25: Sosiale kwessies LES 103: IMPAK OP DIE SAMELEWING AKTIWITEIT EENHEID 26: Woordverwerking LES 104: TEMPLATE LES 105: GEBRUIK HELPFUNKSIE LES 106: FOUTOPSPORING DEUR DIE GEBRUIK VAN WORD AKTIWITEIT EENHEID 27: Sigblaaie LES 107: GRAFIEKE LES 108: PROBLEEMOPLOSSING AKTIWITEIT EENHEID 28: Dokumente LES 109: DOKUMENTE EENHEID 29: Inligtingsbestuur LES 109: PAT EENHEID 30: Hersiening AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 8

8 BIBLIOGRAFIE Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 9

9 Kwartaal 1 KWARTAAL 1 EENHEID 1: Stelseltegnologieë LEERDOELWITTE: Nadat jy hierdie eenheid voltooi het, moet jy in staat wees om die volgende te doen: Verduidelik wat n rekenaar is: o Oorsig van n algemene model van n rekenaar met betrekking tot die inligtingsverwerkingsiklus: toevoer, verwerking, afvoer, stoor asook kommunikasie Oorsig van die verskillende tipe rekenaars: o Veeldoelige toestelle soos tafelbladrekenaar, skootrekenaar, netboek, tablet, biediener, slimfoon en mediaspeler o Toegewyde toestelle soos OTM s en elektronies toestelle (ingebedde rekenaars) Oorsig en konsepte van die hoofkomponente van n rekenaarstelsel: o Apparatuur en programmatuur o Toestelle: toevoer, afvoer, stoor en kommunikasie IKT s in die daaglikse lewe: o Definieer en verduidelik die term Inligtings- en Kommunikasietegnologie (IKT) o Oorsig van n algemene model van n IKT-stelsel: oordra, manipuleer en stoor van data o Voorbeeld van n IKT-stelsel in n bekende konteks soos verkooppuntstelsel )POS) of n selfoon Konsepte van data en inligting: o Verduidelik die verskil tussen data en inligting en die belangrikheid van elk Gee voorbeelde van gebruike van data en inligting binne n bekende organisasie soos die skool Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 17

10 Kwartaal 1 LES 1: INLEIDING TOT REKENAARS 1.1 Wat is n rekenaar? DEFINIEER n Rekenaar is n elektroniese toestel wat data kan ontvang (toevoer), verwerk en dan inligting kan produseer (afvoer) deur instruksies te volg. Inligting is die produk van die verwerking van data, wat rou, onverwerkte feite is, in n bruikbare vorm. Ekstra uitslae in die vorm van n persentasie (%) is n voorbeeld van data. Die data in die onverwerkte, betekenislose vorm sal eers betekenis kry wanneer dit verwerk word na totale, persentasies, ens. Die bogenoemde beskrywing kan geïllustreer word in die volgende proses: SEKONDêRE GEHEUE TOEVOERTOESTELLE PRIMêRE GEHEUE AFVOERTOESTELLE SVE (Sentrale verwerkings Eenheid ) Toevoer (input) toestelle kan data en instruksies invoer (programme) na die rekenaar. Die mees bekendste toevoertoestelle is die muis en die sleutelbord. Die sentrale verwerkings eenheid (SVE) (CPU central processing unit) of verwerker doen alle verwerkings van die rou data na bruikbare inligting. Dit gebeur deurdat die rekenaar die instruksies volg en dan die ingevoerde data verwerk. Data word tydelik in die primêre geheue gestoor. Dit is belangrik om die inligting permanent in die sekondêre geheue te stoor. Die afvoer (output) is: 1. resultate wat jy op byvoorbeeld die skerm sien, of 2. deur die drukker op papier gedruk word. Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 18

11 Kwartaal Verwerking van data behels vier basiese stappe: Toevoertoestelle Verwerking Afvoertoestelle Berging Muis Sleutelbord Verwerker Geheue Skerm Drukker Skyfaandry = wers LES 2: KLASSIFIKASIE VAN REKENAARS Rekenaars kan geklassifiseer word volgens hulle grootte, krag en die hoeveelheid mense wat daarop werk sowel as die begroting wat beskikbaar is. KLASSIFIKASIE WAT IS DIT? WIE/WAARVOOR WORD DIT GEBRUIK? Persoonlike rekenaars en mini rekenaars Alleenstaande rekenaars Kan gekonnekteer wees aan n netwerk banke versekeringsmaatskap-pye enkelkantoor of departement huishoudelike gebruik Netwerkrekenaar kragtigste gewoonlik n hoofraam- of minirekenaar verkry toegang tot hoofraam deur middel van n terminaal terminaal is n tikmasjien-styl sleutelbord- en videovertoon, dit het nie n SVE nie. Volledige groot organisasie Draagbare rekenaars Skootrekenaar lyk soos n reistas, werk met batterye met volle sleutelbord, hardeskyf, CD aandrywer en ingeboude skerm. Notebook soortgelyk aan n skootrekenaar maar kleiner Palmtop kleinste Mikrorekenaar Selfoonrekenaar met n QWERTY-sleutelbord, het toegang tot Internet en e-pos Kan aan n ander rekenaar gekonnekteer word en dan informasie daarvan aflaai Reisende sakemanne Buitekantore PDA (Personal Digital Assistants) kombineer die rekenaar, telefoon, faks en netwerkfasiliteite en is ontwerp om n persoonlike dagboek of selfoon te vervang. Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 19