Dynamiek in mobiliteit. Prof. dr. ing. Karst Geurs Universiteit Twente

Transcriptie

1 Dynamiek in mobiliteit Prof. dr. ing. Karst Geurs Universiteit Twente

2 Inhoud Waarom is het MPN belangrijk? Eerste resultaten analyses dynamiek in mobiliteit, Conclusies

3 Autogebruik groeit vanaf 2005 amper meer Bron: KiM, Mobiliteitsbalans 2013

4

5

6

7 Een statische aanpak tijdstip t Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Nadelen: - Oorzaak gevolg (causaliteit) niet aan te tonen - Alleen variatie in gedrag tussen personen - Kans op overschatten effecten ICT

8 Een dynamische (panel) aanpak t-1 tijdstip t tijdstip t+1 t+2 Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

9 Voorbeelden analyses met mobiliteitspanels Analyses met longitudinaal verplaatsingsonderzoek ( ) (Kroesen, 2014) Veranderingen in leeftijd, woon- en werkomgeving hebben significante invloed op vervoerwijzekeuze Analyses life-events met Duits mobiliteitspanel (Scheiner en Holz-Rau, 2013) mobiliteitsgedrag lijkt op macro-niveau stabiel in de tijd, maar op individueel niveau is dat niet zo life-events (geboorte van kind, krijgen van baan, rijbewijsbezit, verhuizing) hebben significante (maar beperkte) invloed op vervoerwijzekeuze

10 Mobiliteitspanel Nederland

11 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

12 Vervoerwijzekeuze in 2013 en 2014 (beide jaren meegedaan) Hoofdvervoermiddelklasse verplaatsing ,9% 34,7% 26,4% 23,8% 14,9% 14,3% 9,1% 8,7% 8,0% 7,9% 5,5% 5,4%,8%,9% 2,1% 1,8%

13 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

14 Verandering in werksituatie/opleiding onbekend 1% 2013 vrijwilligerswerk 1% huisvrouw\huisman\anders 7% studerend\schoolgaand 10% gepensioneerd of VUT 19% werkloos\werkzoekend\bijstand 4% arbeidsongeschikt 4% werkzaam loondienst bij overheid 10% werkzaam loondienst buiten 39% zelfstandig ondernemer 4% huisvrouw\huisman\anders 0% 10% 20% 30% 40% 50% studerend\schoolgaand % verandering 2013/14 gepensioneerd of VUT werkloos\werkzoekend\bijsta arbeidsongeschikt werkzaam loondienst bij werkzaam loondienst buiten zelfstandig ondernemer 00% 10% 20% 30% 40%

15 Verandering in werksituatie of opleiding 2013 vs % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% meerdere bezigheden en niet in loondienst / zzp-er meerdere bezigheden waaronder in loondienst / zzp-er huisvrouw\huisman\anders studerend\schoolgaand gepensioneerd of VUT werkloos\werkzoekend\bijstand arbeidsongeschikt werkzaam loondienst bij overheid werkzaam loondienst buiten overheid zelfstandig ondernemer 2014

16 Verandering in autobezit 60% 50% 40% 30% 20% % 0% % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Verandering aantal auto's per hh

17 Verandering in autotype % Brandstof 1e auto in het huishouden 100% 90% 80% 70% % 50% 40% 30% Volledig elektrisch Hybride LPG (icm benzine) Diesel Benzine 20% 10% 0% Benzine Diesel LPG (icm benzine) Hybride Volledig elektrisch 2013

18 Life events ,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00%

19 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

20 Voorkeuren voor vervoermiddelen, 2013 en 2014 Voorkeur vervoermiddel 8% 7% 2% 2% 31% 32% 6% 6% 17% 15% 25% 22% 8% 7% 2% 2% 27% 29% 23% 25% 7% 7% 3% 3% 53% 53% 41% 42% 48% 48% werk winkel visite auto OV (brom)fiets lopen meerdere vvm Olde Kalter, M.J., L. Harms, K. Geurs (2015), Elk vervoermiddel heeft zijn voordeel. En zijn nadeel. Over attitudes en voorkeuren ten aanzien van de auto, OV en fiets. C.V.S., 19 en 20 november 2015, Antwerpen

21 Veranderingen in voorkeur vervoermiddel woon-werk % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% voorkeur voor meerdere vervoermiddelen lopen bus/tram/metro trein fiets/e-bike motor brommer/sooter auto 2013

22 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

23 Ruimte en infrastructuur Mijn buurt is goed bereikbaar met de auto/ov Mijn buurt heeft goede fietsinfrastructuur Autobereikbaarheid % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% zeer mee oneens mee oneens niet eens, niet oneens 2013 mee eens zeer mee eens % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Fietsinfrastructuur zeer mee oneens mee oneens niet eens, niet oneens mee eens zeer mee eens zeer mee oneens mee oneens niet eens, niet oneens 2013 mee eens zeer mee eens zeer mee oneens mee oneens niet eens, niet oneens mee eens zeer mee eens

24 Ruimte en infrastructuur Woonvoorkeuren 2014 Zeer oneens Enigszins oneens Neutraal Enigszins eens Niet van passing 13,3 11,0 12,7 18,4 8,3 14,2 17,0 13,6 13,2 27,3 16,7 18,2 19,9 17,0 16,9 16,0 18,2 14,2 18,1 11,2 28,6 26,1 29,7 27,0 15,3 De aanwezigheid van een treinstation op loop- of fietsafstand was belangrijk bij de keuze voor mijn huidige woonadres De aanwezigheid van een bus-, tram- of metrohalte op loopafstand was belangrijk bij de keuze voor mijn huidige woonadres Een korte afstand tot een oprit of afrit van de snelweg was belangrijk bij de keuze voor mijn huidige woonadres De fietsafstand naar werklocatie(s) was belangrijk bij de keuze voor mijn huidige woonadres Een korte loop- of fietsafstand tot winkels was belangrijk bij de keuze voor mijn huidige woonadres

25 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

26 Gerapporteerde vertraging, 2013 en ,4% Vertraging verplaatsing (minuten) 1,2% 1,0%,8%,6%,4%,2%,0% minder dan 5 minuten 5 tot 10 minuten 10 tot 15 minuten 15 tot 20 minuten 20 tot 30 minuten 30 tot 40 minuten 40 tot 50 minuten 50 tot 60 minuten 60 tot 90 minuten 90 minuten of meer

27 Dynamiek in het MPN Persoons- en huishoudkenmerken Persoons- en huishoudkenmerken Voorkeuren en attitudes Voorkeuren en attitudes Ruimte en infrastructuur Ruimte en infrastructuur Bereikbaarheid, reisweerstand Bereikbaarheid, reisweerstand ICT ICT

28 Veranderingen in ICT gebruik ,00% 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00%

29 Eerste verklarende analyses van veranderingen in mobiliteit (afgelegde afstand en vervoerwijzekeuze) Afgelegde afstand Winkelen op internet (-) Rijbewijsbezit (-) Werkadres (+) Auto Fiets BTM en trein Rijbewijsbezit (+) Parkeersituatie (+) Voorkeur fiets (+) Werktijden/-dagen (+) bereikbaarheid buurt per OV (+)

30 Conclusies MPN biedt vele mogelijkheden voor verklarende analyses van veranderingen in mobiliteit Mobiliteit lijkt op geaggregeerd niveau stabiel, maar is dat op individueel niveau veelal niet Veel verklarende factoren wijzigen langzaam -> meerdere jaren paneldata nodig Werkgerelateerde kenmerken, ICT-gebruik en voorkeuren/attitudes wijzigen relatief snel Effecten daarvan op veranderingen in mobiliteit zijn onderwerp van nadere studie

31