Jij Beslist Mee! Toolkit. foto: flickr / OZinOH / CC BY-NC

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jij Beslist Mee! Toolkit. foto: flickr / OZinOH / CC BY-NC"

Transcriptie

1 Jij Beslist Mee! Toolkit foto: flickr / OZinOH / CC BY-NC

2 INhoud Klik op een titel om naar dat deel te gaan: Hoe zet je een centrale studentenraad op? Rechten en Plichten Communicatie en Promotie Inspiratie Training: de JOB-Academy veelgestelde vragen Hoe werkt deze toolkit? Je kunt dit document gewoon van voor naar achter lezen, maar het is zo gemaakt dat je ook makkelijk van onderwerp naar onderwerp kunt springen en bladeren. Blauw onderstreepte tekst is een link, soms naar een ander deel ven deze toolkit, soms naar een website of mail-adres. In het ZIP bestand van de toolkit vind je naast deze PDF ook een map Producten, waar andere handige documenten in opgenomen zijn. Daar wordt naar verwezen met zwart onderstreepte tekst.

3 Hoe zet je een centrale Studentenraad op? Dit deel is gericht op de CSR maar alle informatie in dit document is ook goed bruikbaar voor de SR of deelraden. Het verschil is dat de rechten en plichten niet direct zullen gelden voor de SR, dit moet geregeld zijn in het reglement voor de SR en in het huishoudelijk reglement voor de SR. «Terug naar de inhoud

4 Stap 1 Stap 2 2 / 8 Verzamel een groepje actieve studenten Een Centrale Studentenraad (CSR) begin je niet in je eentje. Kom in contact met andere geïnteresseerde studenten. Denk hierbij aan de mensen die al in een klassenvertegenwoordiging, studentenpanel of feestcommissie zitten of zich op een andere manier voor de school inzetten. Maar ook diegene die altijd een grote mond heeft als er iets niet klopt op school. Spoor deze mensen aan om eens een keer echt iets te gaan betekenen voor je school. Een CSR is een leuke en leerzame manier om dit te doen. Zoek uit hoe jouw school werkt Bij het opzetten van een CSR is het belangrijk om te weten hoe de medezeggenschap op jouw school tot nu toe geregeld is. Dit is te vinden in het medezeggenschapsstatuut. In het medezeggenschapsstatuut staat geschreven welke vormen van medezeggenschap er op de school zijn. Hierin kan bijvoorbeeld staan dat de school een studentenraad heeft en of/ hoeveel deelraden er zijn op de school. Als je hier niet uitkomt, zoek dan contact met de OR (ondernemingsraad), je opleidingsmanager of met ons. Verzamel verder alle documenten waarin de rechten en plichten van de studenten en van de school beschreven zijn: praktijkovereenkomst, OER, onderwijsovereenkomst, deelnemerstatuut, maar ook een huishoudelijk reglement (zie de map Producten) waarin praktische zaken beschreven staan.

5 Stap 3 Stap 4 3 / 8 Wat wil je doen? Je hebt nu een klein groepje studenten of je bent nog in je eentje, hoe dan ook je zit vol met ideeën! Maak een lijstje van de dingen die je zou willen veranderen binnen de school. Doe dit in de vorm van een jaarplan, zodat je meteen ziet wat je wanneer moet doen. Laat zien dat je weet waar je het over hebt als je met een manager om de tafel gaat zitten. Dit kan gaan over bijvoorbeeld: meer fietsenhokken, roosters, kleur van de kantine, etc. Bespreek je plannen! Om echt aan de slag te gaan met de CSR, bespreek je de plannen en standpunten met alle mensen die hiermee te maken hebben. Dus zoek contact met de opleidingsmanager/afdelingsdirecteur of met het College van Bestuur. Het College van Bestuur weet hoe het staat met de medezeggenschap op de hele school en kan je dus verder helpen met het opzetten van de CSR. Probeer met deze mensen duidelijk te krijgen wat er allemaal mogelijk is. Maak goede afspraken over de faciliteiten voor de CSR, computer, ruimte, compensatie, etc. Kijk voor de randvoorwaarden ook eens in het deel Rechten en Plichten. Ook heeft JOB in samenwerking met de MBO-raad het document Advies faciliteiten CSR opgesteld. Dit document kan je vinden in de map Producten. Voor je in gesprek gaat met het College van Bestuur, schrijf op wat je wilt bespreken en waarom, dan ben je en kom je goed voorbereid over. Je hebt gelijk alle onderwerpen die je wilt bespreken op papier, zodat je er geen kan vergeten!

6 Stap 5 4 / 8 Praat met je netwerk! Probeer meteen helder te krijgen met welke personen je te maken hebt. De structuur van de organisatie moet duidelijk zijn: Wie is waarvoor verantwoordelijk? Wie kan je aanspreken als je met een probleem zit? Zorg ervoor dat je de juiste telefoonnummers en adressen van deze mensen hebt. Maak ook duidelijk hoe jij te bereiken bent. College van Bestuur Mail af en toe om het contact warm te houden! Check ook stap 9. Onderneming Raad Studenten Raad (centraal) Ouderraad Figuur 1» Studenten Raad (deel) Studenten Raad (deel) Studenten Raad (deel) Schema van mogelijk medezeggenschapsstructuur (de raden met gestippelde lijntjes zijn in eerste instantie niet verplicht).

7 Stap 6 Stap 7 5 / 8 Bekendheid! Zorg ervoor dat de CSR bekend wordt bij jullie op school. Hang posters op, praat met mentoren om misschien eens in de klas uit te komen leggen wat een SR inhoudt. Laat zien wat je allemaal wilt gaan doen en bereiken. Waarschijnlijk krijg je dan ook meer studenten geïnteresseerd die zich net als jij graag willen inzetten voor de school. Kijk ook eens in het deel Communicatie en Promotie. Verkiezingen Nu heb je een groep studenten die zich willen inzetten, misschien zijn het er veel te veel dus moeten er verkiezingen gehouden worden. Check wat je moet doen voor een verkiezing. Het is natuurlijk leuk voor jullie en de school om de strijd met elkaar aan te gaan; je kunt leuke debatten organiseren, ludieke acties doen, posters overal ophangen, enz! Kijk in de map Producten voor handige verkiezingsposters en flyers.

8 Stap 8 6 / 8 Aan de slag! Oké, nu zit je in een CSR, gefeliciteerd. Het is natuurlijk zaak om zo goed mogelijk van start te gaan. Waar moet je allemaal aan denken: Maak een goed vergaderschema. Stel het reglement voor de CSR op. Zie de map Producten voor een voorbeeld. Maak een goede taakverdeling. Zet dit alles op papier en zorg dat het voor iedereen duidelijk is en dat iedereen zich eraan houdt. Maak een werkplan/jaarplan waarin staat wat je als CSR wil bereiken binnen een jaar én op de lange termijn. Neem je JOB gmail account in gebruik en check ook stap 9.

9 Stap 9 7 / 8 Houd contact Je bent door je medestudenten gekozen om in de CSR te gaan zitten. Dat betekent dat je ze op de hoogte moet houden van wat er allemaal gebeurt in de CSR. Waar zijn jullie mee bezig. Zorg dat je gezien wordt; organiseer eens wat leuks, bijvoorbeeld een feestje, deel een gadget uit, etc. Houd contact met het bevoegd gezag (College van Bestuur), ze zijn de baas van de school en zullen willen weten wat jullie allemaal doen, misschien kunnen ze jullie nog helpen. Houd goed contact met de OR. Daar zit het personeel in en soms zullen jullie met dezelfde onderwerpen bezig zijn, dan is het goed om te weten wat hun standpunt is en misschien kunnen jullie nog wel samenwerken! Houd contact met JOB en andere CSR s. JOB heeft voor alle centrale studentenraden speciale gmail accounts gemaakt. Hiermee maak je direct contact met JOB en àlle CSR s in Nederland. Meer weten: info@job-site.nl. In de het deel Communicatie en Promotie staan enkele concrete tips om het contact met je achterban warm te houden. Natuurlijk is het ook goed om contact te houden met de JOB. JOB kan je ondersteunen bij alles wat jullie met de CSR tegenkomen. Daarnaast kun je in contact komen met andere raden van andere scholen, dan kun je ervaringen uitwisselen en wie weet ook nog nuttige tips opdoen! Heb je vragen? Mail dan naar info@job-site.nl.

10 Stap 10 8 / 8 Houd het leuk! Een CSR blijft alleen maar bestaan als de studenten het naar hun zin hebben. Zorg ervoor dat de sfeer in de groep goed blijft. Dit kan door een keer te vergaderen onder het genot van een hapje en drankje of op een andere plek dan op school. Het is ook erg belangrijk dat je niet gefrustreerd raakt. Zoek hulp als dingen niet lukken. Maak goed gebruik van de ondersteuning die je school aanbiedt en houd onze website in de gaten voor tips en ervaringen van andere studentenraden. Kijk ook eens in het deel Communicatie en Promotie, daar staan goede tips om het met je CSR intern leuk te maken. Natuurlijk kan je altijd aankloppen bij de medewerkers van de JOB met vragen! Ga af en toe met de hele raad een pizza eten of een biertje drinken! En heb je vragen? Mail dan naar info@job-site.nl.

11 Rechten en plichten Een Centrale Studentenraad (CSR) is erg belangrijk, want via de CSR denk en beslis je mee over allerlei belangrijke zaken op jouw school. Er zijn natuurlijk ook regels. Een CSR heeft bepaalde rechten (wat mag) en bepaalde plichten (wat moet). Dit geldt ook voor de school. In dit deel van de toolkit staan ze kort uitgelegd. «Terug naar de inhoud foto: flickr / Patrick Brosset / CC BY-NC

12 Plichten van de school 2 / 5 Elke school (dus ook die van jou) is verplicht een CSR in te stellen. Een CSR wordt gekozen door middel van verkiezingen. Het bevoegd gezag (CvB) van jouw school moet zorgen dat deze verkiezingen er komen. Als je in de CSR zit kost dat natuurlijk tijd en inzet. Maar dat mag niet ten koste gaan van je studie, je moet geen vertraging oplopen. Daarom moet de school zorgen dat je hiervoor wordt gecompenseerd, bijvoorbeeld in de vorm van studiepunten en tijd. Daarnaast mag je tijdens schooltijd vergaderen voor de raad. Jouw school moet een medezeggenschapsstatuut hebben. Hierin staat beschreven welke rol de CSR heeft als het gaat om het nemen van besluiten. Ofwel: welke andere medezeggenschapsraden zijn er (zoals de ondernemingsraad en eventueel de ouderraad) en hoe vallen ze onder het College van Bestuur (CvB, directeuren van de gehele school). Samen met het CvB moet er een reglement voor de CSR worden opgesteld. Hierin staat welke rechten je als studentenraad hebt. Maar ook bijvoorbeeld hoe vaak je overleg hebt met het CvB, hoe wordt je gecompenseerd, hoeveel leden heeft de raad en nog meer.

13 Rechten van de CSR 3 / 5 De CSR heeft vier soorten rechten: Instemmingsrecht. Het CvB mag over bepaalde onderwerpen geen beslissing nemen zonder dat de CSR hiermee instemt. De CSR heeft instemming bij: De vaststelling of verandering van het medezeggenschapsstatuut. De wijze waarop de student informatie krijgt van de school over inhoud, planning en organisatie van de examens. Het deelnemersstatuut en de huisregels. Hoogte en besteding van de vrijwillige bijdrage. De beroeps- en klachtenregeling. Het model van de onderwijsovereenkomst (OOK). Het model van de praktijkovereenkomst (POK). Het beleid met betrekking tot toelating, schorsing en verwijdering. Regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn voor studenten. Besteding van het stagefonds. Wijze van vaststellen studievoortgang en daarbij de privacy van studenten. Het reglement van de studentenraad. Initiatiefrecht. De CSR kan initiatief nemen. Dit betekent dat je bijvoorbeeld als raad voorstellen kunt doen aan het CvB om de school te verbeteren. Denk aan het verbeteren van de kantine, meer fietsenrekken, etc. De CSR kan initiatief nemen. Dit houdt in dat: Het College van Bestuur kunnen vragen om bepaalde beslissingen uit te leggen. Zelf voorstellen kunnen doen aan College van Bestuur om zaken aan de orde te stellen. Meningen mag geven over de gang van zaken. Kunnen voorstellen om deelraden voor studenten in te stellen op het niveau van een eenheid of vestiging.

14 Rechten van de CSR 4 / 5 Adviesrecht. Als CSR mag je het CvB adviseren in zaken die gevolgen hebben voor jou en je medestudenten. Wil het CvB bijvoorbeeld een aantal opleidingen stopzetten, dan moet ze de CSR eerst om advies vragen. De rechten van de CSR wordt beschreven in de wet. Wil je deze nalezen, kijk dan in de map Producten, in het document Algemene info nieuwe wet. De CSR geeft advies over: Inkrimping, uitbreiding, fusie, overdracht en beëindiging van opleidingen en samenwerking met andere instelling bij het uitvoeren van opleidingen. Verandering van de grondslag van de school. Werkomstandigheden en voorzieningen voor studenten. Beleid van intake- en assessementprocedure. Rol van de student bij interne kwaliteitzorg en zelfevaluatie. Informatierecht. De CSR heeft recht op alle informatie die de raad nodig heeft om goed te kunnen werken. Als het CvB de studentenraad om advies vraagt, dan moet ze hiervoor natuurlijk alle informatie hebben.

15 Plichten en conflicten 5 / 5 Plichten van de CSR Naast rechten heeft de CSR ook plichten: Het is de plicht van de CSR om mee te praten over en goedkeuring te geven aan het medezeggenschapsstatuut. De CSR moet elk jaar verslag doen van zijn activiteiten. Elk lid van de CSR moet zich volledig in zetten voor de raad. Dat betekent dat als je in de CSR zit, je het werk serieus moet nemen! Bij het instemmingsrecht en het adviesrecht is de CSR verplicht binnen een van tevoren afgesproken tijd een reactie te geven. Bij conflicten Het kan zijn dat de CSR en het CvB het niet met elkaar eens zijn. Natuurlijk moet je eerst proberen om de ruzie onderling op te lossen. De JOB kan hierbij helpen. Komen de CSR en het CvB er niet uit, dan kan mogelijk de Landelijke Geschillencommissie worden ingeschakeld. Dit is een groep mensen die onafhankelijk naar het probleem kijkt en hierover een bindend advies geeft. Daar moeten dus zowel het CvB als de CSR zich aan houden. Check daarvoor:

16 Communicatie en promotie Bij communicatie gaat het om de interne en de externe communicatie. Bij externe communicatie gaat het om de communicatie naar het CvB, achterban, docenten etc. Bij interne communicatie gaat het om de communicatie als Centrale Studentenraad (CSR) onderling. «Terug naar de inhoud foto: flickr / Philippe Leroyer / CC BY-NC-ND

17 Externe communicatie 2 / 9 Zorg ervoor dat je serieus genomen wordt Het is vervelend wanneer je als CSR niet serieus genomen wordt door bijvoorbeeld docenten, medestudenten of door het College van Bestuur (CvB). De volgende punten kunnen jullie hier mee helpen: Bespreek met het CvB hoe jullie de docenten informeren over het bestaan van de CSR. Willen zij de docenten informeren? Of vindt het CvB dat jullie de docenten zelf moeten informeren? In dat geval kan je in een informatiebrief verwijzen naar het overleg met het CvB of andere leidinggevenden. Hiermee maak je duidelijk dat de CSR niet zomaar een idee is, maar gesteund wordt door de school. Maak je medestudenten duidelijk dat jullie als CSR nuttige dingen ondernemen. Stuur een e- mail, hang posters op, deel flyers uit, waarin je enkele voorbeelden geeft van dingen waar een CSR zich mee bezig houdt. En wanneer je succes hebt geboekt, vertel dit dan ook. Wanneer je medestudenten zien dat jullie goede acties ondernemen, zullen ze je eerder serieus nemen en bereid zijn mee te denken. Heb je als CSR een eigen website of Facebookpagina? Vraag aan de webbeheerder of op de officiële website van de school een link geplaatst kan worden naar jullie website of Facebookpagina. Let op dat je niet afhankelijk wordt van de school als je iets wil plaatsen op bijvoorbeeld je Facebook-pagina. Houd docenten op de hoogte van jullie activiteiten, zodat zij kunnen zien dat jullie serieuze acties ondernemen. Dit kan door middel van een of een nieuwsbrief in de postvakken.

18 Externe communicatie 3 / 9 Neemt het CvB jullie niet serieus? Ze zijn wettelijk verplicht om jullie te ondersteunen. In het deel Rechten en Plichten van deze toolkit vindt je meer informatie over de rechten en plichten van een CSR. Mocht je er niet uitkomen met het CvB, neem dan contact op met JOB, misschien kunnen wij jullie verder helpen. Maak een marketingplan met je CSR. Op die manier heb je overzicht over wat er kan en wat iedereen moet doen om zo goed mogelijk met bijvoorbeeld je achterban te communiceren. Kijk op voor tips hoe je de centrale studentenraad op de kaart kunt zetten. Maak contact met andere raden in Nederland. Via de JOB gmail accounts kun je alle centrale studentenraden in Nederland bereiken. Je kunt op deze manier kennis uitwisselen, vragen stellen of beantwoorden en tips geven. Weten wat je hiervoor moet doen? Mail: info@job-site.nl. Eerstejaars studenten Nieuwe studenten bieden nieuwe kansen! Het is van belang om de bekendheid van een CSR van begin af aan duidelijk te maken bij de studenten. Eerstejaars studenten kan je op verschillende manieren bereiken. Probeer een promotiestand te regelen op open dagen of introductiedagen voor nieuwe studenten. En wanneer jouw school een informatiebrief of informatiepakket verstuurt naar nieuwe studenten, kan je vragen of je een flyer van jouw CSR mag bijvoegen.

19 Externe communicatie 4 / 9 Gebruik elkaars deskundigheid! Bij het ontwikkelen van promotiemateriaal is het raadzaam om hulp in te schakelen van mensen die daar verstand van hebben. Dat kan bij een ontwerpbureau, maar leuker is het om de expertise dichtbij te zoeken. Op je eigen school! handig en snel Voorbeeldformat Wil je snel een flyer of een poster laten drukken? Op de site van Jij Beslist Mee vind je een aantal producten die je zeer makkelijk kunt downloaden en gebruiken, zoals een handige poster-tool. Denk aan studenten Grafische Vormgeving voor het ontwikkelen van een poster, of studenten AVproductie voor het ontwikkelen van een promotiefilmpje.

20 Externe communicatie 5 / 9 Onderzoek wat er leeft op jouw school! Het is belangrijk dat je weet wat er bij je achterban speelt, welke problemen jouw achterban ziet en welke behoeften zij hebben. Als je dat weet, kan je daarmee aan de slag. Hier kan je op verschillende manieren achter komen. Een zeer goed hulpmiddel hierbij is de MBO Verbeterkit, die wordt aangeboden door JOB. Die vind je op job-site.nl/brochures.php. Aan de hand van deze MBO Verbeterkit kan je onderzoeken wat voor problemen er bij jouw op school spelen en wat er beter kan. Dit gaat bijvoorbeeld met behulp van een enquête of interview, maar kan ook door te filmen/ fotograferen, een manifestatie te organiseren of een krant te maken. Ook staan er verschillende manieren beschreven om de resultaten te presenteren aan de achterban en vervolgstappen te zetten. Maak als CSR een forum of adres aan waar de achterban online klachten kan posten. Je kunt hiervoor je JOB gmail account gebruiken. Meer weten over je JOB gmail account? Mail: info@job-site.nl. Creëer eventueel een optie om klachten anoniem in te dienen, dit kan drempelverlagend werken. Natuurlijk is het goed om overal je ogen en oren open te houden, zodat je ook dingen opmerkt die studenten of docenten niet aan jullie vertellen!

21 Externe communicatie 6 / 9 Communiceer met de achterban! Je bent door je medestudenten gekozen om in de CSR te gaan zitten. Dat betekent dat je ze op de hoogte moet houden van wat er allemaal gebeurt in de CSR en wat je bereikt hebt. Dit kan op verschillende manieren. Plaats een informatiestukje op de website van de school. Stuur af en toe een informati over de CSR (overleg of je een mailinglist van de school mag gebruiken). Wanneer er op jouw school gebruik gemaakt wordt van digitale informatieborden, vraag dan of je af en toe een nieuwsbericht van de CSR mag publiceren op deze digitale informatieborden. Deel zo nu en dan flyers uit die enerzijds kunnen dienen als promotiemateriaal, maar anderzijds ook kort vertellen wat jouw CSR bereikt heeft. Houd docenten op de hoogte van de activiteiten die jullie ondernemen. Dit kan door middel van een of een nieuwsbrief in de postvakken. Gebruik Twitter. Maak een Facebook-pagina aan van jouw eigen CSR waarop je de laatste ontwikkelingen post. Kijk bij de JOB-Academy voor trainingen in contact met je achterban.

22 Interne communicatie 7 / 9 Een studentenraad is een team Het is van belang dat je als CSR onderling een goede verstandshouding hebt. Bij een goede onderlinge samenwerking kan je goede resultaten afleveren. Hieronder volgen enkele concrete tips om een goede sfeer, een goede communicatie en een goed team te creëren. Teambuilding: Kennismaking Laat iedereen zijn sleutelbos op tafel leggen. Vervolgens stelt iedereen zich voor aan de hand van zijn sleutelbos. Zo kom je persoonlijke dingen van elkaar te weten en wordt het geen standaardopsomlijstje dat je vlug vergeet. Leg allemaal ansichtkaarten op tafel (bijvoorbeeld Boomerang-kaarten, gratis te vinden in cafés) en laat iedereen één kaart uitkiezen die bij hem past, of wat hem interesseert. Laat iedereen zich voorstellen aan de hand van de door hem gekozen kaart.

23 Interne communicatie 8 / 9 Teambuilding: Gezelligheid Stel met elkaar een doel (of meerdere doelen) op. Wanneer je samen hard gewerkt hebt om het doel te behalen en het is gelukt: bouw dan een feestje! Vier jullie overwinning. Stel een gezellig teammoment in: een donderdagmiddagborrel bijvoorbeeld. Doe af en toe iets leuks met elkaar: naar de bioscoop, een pretpark, uit eten of volg een workshop, etc. Teambuilding: Samenwerken Schrijf als team Tien geboden om samen te werken. Dit kan een gezamenlijk uitgangspunt vormen waarop je elkaar kunt aanspreken als de samenwerking verkeerd gaat. Evalueer één keer in de maand, of één keer in de twee maanden de gang van zaken binnen jullie CSR. Bespreek wat er goed gaat en wat er beter kan. Stel dat als doelen voor de komende tijd, zodat jullie prettig met elkaar samenwerken. Volg een workshop teambuilding, kijk op

24 Interne communicatie 9 / 9 Effectief communiceren Gebruik Skype om goedkoop met elkaar te bellen. Gebruik de Gmail-chat functie om even kort iets te overleggen. Dit kan eventueel ook met meerdere mensen tegelijk. Om samen bestanden te delen en samen in te kunnen werken, kan je Google-docs gebruiken (docs.google.com). Of Dropbox (dropbox.com). Bij zowel Google-docs als Dropbox kan je online een map aanmaken om samen bestanden in op te slaan.

25 Inspiratie Wat doen anderen? Voorbeelden van studentenraden in actie! «Terug naar de inhoud

26 2 / 6 Aanrijdingen in de fietsenstalling voorbij! Bij het Deltion College in Zwolle moet je om de fietsenstalling te bereiken eerst een helling af en vervolgens een hoek om. Voorheen kon je niet zien of er om de hoek iemand je tegemoet kwam. Dat leidde nog weleens tot ongelukken. Maar de studentenraad heeft zich deze onveilige situatie aangetrokken en is naar het College van Bestuur gestapt. Samen hebben ze een oplossing besproken. Het CvB heeft daarop besloten een spiegel op te hangen, zodat je kan zien wie de hoek om komt. Ongelukken behoren nu tot het verleden. Een kleine ingreep met dank aan de studentenraad!

27 Ontstaan van een studentenraad Dordrecht 3 / 6 Ook het Da Vinci College in Dordrecht heeft inmiddels een studentenraad. Hoe is hun studentenraad ontstaan? Geert Schaap, secretaris van de studentenraad legt uit. Een docent die lid is van de Centrale Medezeggenschap Raad heeft studenten uit verschillende domeinen bij elkaar gezocht. In een eerste bijeenkomst hebben studenten van een studentenraad op een kleine vestiging van het Da Vinci uitgelegd wat een studentenraad is en wat ze doet. Daarna kwamen we elke maand samen met geïnteresseerde studenten en een medewerker van het ROC om ons te begeleiden. Het was niet makkelijk. In deze periode zijn veel leden afgehaakt. Maar we hebben nieuwe leden gezocht en dat heeft nieuw leven gebracht in de raad. Sinds vorig jaar is de raad snel gegroeid. We hebben meer leden, maar vooral ook meer kennis en ervaring. De raad bestaat nu uit 9 gemotiveerde leden en we vergaderen minimaal eens in de twee weken. Vlnr: Geert Schaap, Ferhat Yurtseven, Job Hazelaar, Ben Polderman, Martine van der Houten, Meredith van der Kust. Niet op foto: Jeffrey Weber, Wilfred Nieuwdorp, Rianka Bikker

28 Ontstaan van een studentenraad Dordrecht 4 / 6 Hoe verloopt het contact met het CVB en met andere managers? Elke maand vergaderen we met het CvB. Het contact verloopt goed en we worden voor ons gevoel ook serieus genomen. Wat ons extra motiveert is als we feedback krijgen vanuit het ROC. Laatst hoorde ik nog: Altijd als jullie een vergadering hebben gehad met het bestuur komen de directeuren langs. Ze hebben dan punten waar verandering in moet komen. Toch mogen we nog best wat kritischer zijn als het CvB oplossingen aanbied. Maar daar werken we aan! Hoe verloopt het contact met de medestudenten/ achterban? Het contact met de studenten kan beter. Sinds kort hangen in veel gebouwen posters om te laten weten dat we er zijn. We hebben ook pennen ontworpen die we gratis kunnen uitdelen. En we hebben een eigen website waar we nieuws op plaatsen, maar waar ook studenten klachten of tips kunnen achterlaten. Kijk maar eens op: Heb je nog tips voor studenten die een studentenraad gaan oprichten? Een gemotiveerde groep is het allerbelangrijkste. Liever 5 gemotiveerde leden die vrolijk mee vergaderen, dan 10 leden die er alleen voor de vergoeding in zitten en daarom hun mond niet open doen bij vergaderingen. Voor nieuwkomers is het handig om eerst een paar vergaderingen mee te lopen, dan weet je waar je aan begint en word je ook niet in het diepe gegooid. Het kost wat tijd om goed te functioneren en je moet niet te verlegen zijn om te zeggen dat je het er niet mee eens bent tijdens een vergadering. Maar, zo zegt Geert, uiteindelijk krijg je er een hele hoop voor terug!

29 Ontstaan van een 5 / 6 studentenraad Hoe is jullie studentenraad ontstaan? Onze studentenraad is opgericht door Semih Eski een aantal jaar geleden. Semih miste een studentenraad en wou dit graag bereiken. Semih heeft al eens een studentenraad opgericht op zijn vorige school. Hoe verloopt het contact met het CVB en met andere managers? Wat zijn belangrijke dingen om te weten in de communicatie? Wees vooral vriendelijk, toon interesse in onderwerpen en onthoud wat het CVB en de managers zeggen en kom hier later op terug, dit wordt wel gewaardeerd. Hoe benader je deze mensen? Het is natuurlijk belangrijk om deze niet aanvallend te benaderen, je wilt graag dingen bereiken maar dit moet je in overleg doen en zorgen dat je iedereen je vriend wordt en natuurlijk ook blijft. afdeling Gooi en vechtstreek ROC Amsterdam Waarom zijn ze belangrijk? Het CVB en de managers zijn natuurlijk de spil tot het regelen van punten die je wilt bereiken. Zij hebben het geld en de macht. Hoe verloopt het contact met de medestudenten/ achterban? Hoe benader je die? Wij benaderen onze achterban via de werkgroep P&R, event en de Klassen Vertegenwoordigers Overleggen (KVO). KVO houdt zich o.a. bezig met het bekendmaken van de SR en met kenbaar maken van punten die we hebben bereikt.

30 Ontstaan van een 6 / 6 studentenraad Hoe kom je er achter wat ze vinden of willen? Wij weten wat de achterban wil via de KVO. Dit is een overleg dat eens in de maand wordt gehouden op afdelingsniveau. Hier worden punten besproken die voor de afdeling gelden. De belangrijkste punten die ook voor de SR doorkomen worden doorgespeeld naar de Studentenraadsvergadering. We proberen uit elke klas een kvo er te hebben. Dit is moeilijk te regelen dus we zijn nog niet zo ver maar we zijn bezig! Wat verwacht je van ze? afdeling Gooi en vechtstreek ROC Amsterdam Hoe voer je in de school campagne als er verkiezingen zijn? Wij houden niet direct verkiezingen zoals hier bedoelt. Het dagelijks bestuur wordt gekozen bij een intake en namens de hele raad akkoord gegeven met zijn/haar taak als DB lid. De leden worden gekozen door de KVO ers (op afdelingsniveau) wie het beste samen de afdeling kunnen vertegenwoordigen. Het belangrijkste wat we natuurlijk willen is de input van de afdeling. Daarnaast verwacht je dat alle SR leden meedenken aan een beter onderwijs en dat je samen actie onderneemt (werkgroepen van de SR). Heb je nog tips voor studenten die een studentenraad gaan oprichten? Zorg dat je connecties legt, onderhoud connecties want ze zullen de sleutel zijn tot wat je wilt bereiken. Onderbouw al je argumenten bij het CVB en de managers en druk je mening niet in negatieve zin uit.

31 Training: de JOB-academy De JOB-Academy is het trainingsinstituut van JOB. JOB biedt startende en lopende studentenraden trainingen aan voor succesvolle studenteninspraak. Want alleen als studenten hun mening laten horen, kan er ook echt wat mee gedaan worden. Maar hoe organiseer je dit? En hoe zorg je ervoor dat je school naar jullie luistert? «Terug naar de inhoud

32 2-daagse cursus 2 / 3 voor Startende studentenraden De meerdaagse cursussen zijn bedoeld voor beginnende studentenraden. Tijdens deze cursus leer je samen met studentenraden uit heel Nederland alles wat je moet weten om een goedlopende raad te krijgen. De onderwerpen zijn als volgt: De wet: Waar kan je als studentenraad over meepraten en meebeslissen? Je krijgt voorbeelden voorgelegd waarbij je moet kijken of je daar volgens de wet iets over te zeggen hebt. Rechten en plichten: Wat zijn jouw rechten en plichten als mbo-student? Hiervoor kijken we onder andere naar de onderwijsovereenkomst, de stageovereenkomst of het deelnemersstatuut. Debatteren en argumenteren: Wat is goed debatteren en argumenteren? In debatoefeningen mag jij je mening over verschillende stellingen geven. Bijv. school luistert te weinig naar de studenten! Samenwerken in een team: Wat is jouw rol in een team? Ben je een echte voorzitter? Of een Uitvinder, Verkenner, Afronder? Als de teamrollen duidelijk zijn kun je de taken in de studentenraad goed verdelen. Presenteren: Wat is een goede presentatie? Als je een voorstel wil presenteren aan jouw directeur dan is het belangrijk dat je boodschap duidelijk is en je de juiste hulpmiddelen hebt. Vergaderen en onderhandelen: Hoe vaak vergadert de studentenraad? Wie doet wat? Hoe vaak vergader je met de directeur? Wat wil je bereiken? Je achterban: Hoe leg je contact met je medestudenten en kom je er achter wat zij vinden van de school? Plaats: Kosten: Aanmelden: Stayokay in Bunnik 95,- per student, inclusief 1 overnachting en ontbijt, lunch en diner (de kosten worden meest al door je school betaald)

33 1-daagse cursus 3 / 3 voor Bestaande studentenraden De 1-daagse cursussen zijn bedoeld voor raden die al even lopen, maar zich in bepaalde onderdelen nog verder willen ontwikkelen. Deze training is dus geen vervanging van de 2-daagse cursus. Als studentenraad kunnen jullie kiezen uit de volgende onderwerpen: 1. Presenteren: Wat is een goede presentatie? Maar ook: hoe kun je in een belangrijk gesprek (bijv. met de directeur) jouw verhaal goed naar voren brengen? 2. Onderhandelen: hoe kun je het beste onderhandelen met je schoolbestuur om iets voor elkaar te krijgen? 3. Teambuilding: Waarom is het belangrijk om een goed team te vormen? Wat maakt jouw studentenraad een goed team? 4. Vergaderen: wat is het belang van vergaderen? Hoe organiseer je een vergadering? Wie heeft welke rol? 5. Communicatie met de achterban: wie is je achterban? Waar heb je je achterban voor nodig? Hoe krijg je contact met je achterban? Plaats: Kosten: Aanmelden: Bij jullie op school, of op het JOB kantoor Gratis, alleen de reiskosten van de trainer(s) worden (meestal door school) vergoed. Wil je meer weten of vraag je je af of er over andere onderwerpen ook training gegeven kan worden. Bel of mail JOB: of info@job-site.nl.

34 veelgestelde vragen «Terug naar de inhoud foto: flickr / crossingeurope / CC BY

35 Wat 2 / Is een Centrale Deelnemersraad hetzelfde als een Centrale Studentenraad? In de wet worden mbo-studenten deelnemers genoemd. Ze spreken daarom ook van een deelnemersraad. Wij (JOB) vinden studenten een beter woord voor mbo ers dan het woord deelnemers. Daarom spreken wij van een Centrale studentenraad. 2. Wat is het verschil tussen CSR, SR, Centrale Deelnemersraad en Deelraad? CSR staat voor Centrale Studenten Raad. Iedere onderwijsinstelling is wettelijk verplicht om een CSR te hebben. De CSR praat met het College van Bestuur en gaat over de gehele school. In de wet wordt de CSR een Centrale Deelnemersraad genoemd, een student is in de wet een deelnemer. SR staat voor Studentenraad. Soms wordt een CSR ook een studentenraad (SR) genoemd. Dit is onjuist, een SR is iets anders als een CSR en heeft niet dezelfde rechten als een CSR. Een SR is een deelraad van de CSR. Zo heeft een onderwijsinstelling een CSR en kan een afdeling, een gebouw of opleiding daarnaast nog een SR hebben. In de wet wordt een SR een Deelraad genoemd. 3. Wat is medezeggenschap? Medezeggenschap betekent voor jullie: meedenken met de leiding van je school. Dat houdt in dat de mensen die de regels bedenken, luisteren naar jouw mening. Je mag meedenken en beslissen over nieuwe regels en activiteiten en bekijken of de bestaande regels wel goed worden uitgevoerd. Op deze manier kan het bestuur van jouw opleiding rekening houden met de wensen van de studenten. Om medezeggenschap te hebben moet je in de CSR zitten. 4. Hoe zit onze medezeggenschapsstructuur in elkaar? Binnen een onderwijsinstelling heerst een medezeggenschapsstructuur. De medezeggenschapsstructuur maakt duidelijk hoe medezeggenschap is geregeld: wie medezeggenschap heeft en welke positie de verschillende raden ten opzichte van elkaar hebben. Zie ook figuur 1 op de volgende pagina.

36 Wat 3 / 16 College van Bestuur Het College van Bestuur (CvB) heeft de dagelijkse leiding van de onderwijsinstelling. Centrale studentenraad (CSR) De centrale studentenraad heeft contact met het College van Bestuur. Deze raad is betrokken bij onderwerpen die voor de gehele instelling van belang zijn. Deelraden (SR) Als een onderwijsinstelling erg groot is en/of op meerdere locaties zit, kunnen deelraden worden opgericht. De deelraden (decentrale raden) gaan dan over de zaken die van belang zijn voor de opleiding of de locatie waarbinnen deze deelraad is opgericht (zie plaatje hiernaast). Deze deelraden overleggen dan met de centrale studentenraad. Een locatie of een opleiding kan een eigen studentenraad oprichten, dit moet wel samen met de CSR gebeuren. In het reglement voor de studentenraad staat of en op welke manier dat bij jullie op school is geregeld. Staat het niet in het reglement dan kan de CSR dat reglement laten veranderen. Zie het deel Rechten en Plichten. Onderneming Raad College van Bestuur Studenten Raad (centraal) Ouderraad Figuur 1» Studenten Raad (deel) Studenten Raad (deel) Studenten Raad (deel) Schema van mogelijk medezeggenschapsstructuur (de raden met gestippelde lijntjes zijn in eerste instantie niet verplicht).

37 Wat 4 / Wat kun je doen met een Centrale Studentenraad? Misschien kan de kantine een likje verf gebruiken. Misschien moet er goed naar de gaten in de roosters gekeken worden. Of moet de mediatheek langer open. Zijn er te weinig computers beschikbaar voor schoolwerk. Moet er een rookplek met overkapping komen. Moet er een groot feest worden georganiseerd. Moet de paashaas langs komen. Dus: wat er maar op school speelt, kun je aanpakken! 6. Welke rechten en plichten heeft een Centrale Studentenraad? De CSR heeft vier soorten rechten: Instemmingsrecht. Het CvB mag geen beslissing nemen zonder dat de CSR hiermee instemt. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop je als student informatie krijgt over je studie. Initiatiefrecht. De CSR kan initiatief nemen. Dit betekent dat je bijvoorbeeld als raad voorstellen kunt doen aan het CvB om de school te verbeteren. Denk aan het verbeteren van de kantine, meer fietsenrekken, etc. Adviesrecht. Als CSR mag je het CvB adviseren in zaken die gevolgen hebben voor jou en je medestudenten. Wil het CvB bijvoorbeeld een aantal opleidingen stopzetten, dan moet ze de CSR eerst om advies vragen. Informatierecht. De CSR heeft recht op alle informatie die de raad nodig heeft om goed te kunnen werken. Als het CvB de CSR om advies vraagt, dan moet ze hiervoor natuurlijk alle informatie hebben.

38 Wat 5 / 16 De rechten van de CSR worden beschreven in de wet. Wil je deze nalezen, kijk dan in de map Producten, in het document Staatsblad met officiële publicatie Wet. Naast rechten heeft de CSR ook plichten: Het is de plicht van de CSR om mee te praten over en goedkeuring te geven aan het medezeggenschapsstatuut. De CSR moet elk jaar verslag doen van zijn activiteiten. Elk lid van de CSR moet zich volledig in zetten voor de raad. Dat betekent dat als je in de CSR zit, je je werk serieus moet nemen! Bij het instemmingsrecht en het adviesrecht is de CSR verplicht binnen een van tevoren afgesproken tijd een reactie te geven. 7. Wat is een medezeggenschapsstatuut? Iederen instelling is verplicht om een medezeggenschapsstatuut te hebben. Hierin staan alle afspraken die gemaakt zijn met het bevoegd gezag over de hele medezeggenschapsstructuur in een instelling. Bijvoorbeeld hoeveel medezeggenschapsraden de instelling moet bevatten en hoe vaak overlegd wordt met het College van Bestuur. De CSR heeft invloed op de inhoud van het statuut. De centrale studentenraad moet namelijk eerst toestemming geven voordat het statuut gebruikt kan worden. Elke vier jaar kan opnieuw bekeken worden of het statuut moet worden aangepast. In dit statuut moet onder andere staan: Welke beloning de studenten krijgen voor deelneming aan de raad (Bv. studiepunten of competenties). Op welke niveaus van de instelling studentenraden komen. Welke algemene regels gelden voor een centrale studentenraad.

39 Wat 6 / Wat is een reglement voor de Centrale Studentenraad? Hierin staan alle rechten en plichten van de CSR. Dit zijn vooral de wettelijke regels en algemene afspraken die de studentenraad met het College van Bestuur maakt. De CSR heeft instemming op dit reglement. JOB heeft een voorbeeld reglement gemaakt, kijk hiervoor in de map Producten. 9. Welke faciliteiten heeft een Centrale Studentenraad nodig? Samen met het bestuur van jouw onderwijsinstelling moet je afspraken maken over de voorzieningen voor de CSR. Om goed te kunnen functioneren, moet de CSR bijvoorbeeld beschikken over: Een eigen ruimte om in te werken en vergaderen. Een eigen telefoon en computer(s) met toegang tot het internet. Voldoende papier, enveloppen, pennen en ander materiaal. Verder kan er worden geregeld dat de CSR zijn werk tijdens lesuren doet. Ook moet er geld beschikbaar zijn om: Verkiezingen voor de CSR te organiseren. De leden van de CSR cursussen te laten volgen. Overleg tussen de CSR en de andere studenten te organiseren. Hulp van experts in te roepen. Bijvoorbeeld in de vorm van trainingen. De onkosten van de leden van de CSR te vergoeden. Eigen projecten uit te voeren. De beloning verschilt per opleiding en kan bestaan uit studiepunten, competenties of geld. Als CSR moet je dit met het College van Bestuur bespreken. Deze afspraken staan in het huishoudelijk reglement. In de map Producten vind je een document getiteld Advies faciliteiten CSR. Hierin staan algemene richtlijnen voor faciliteiten die je aan je school kunt vragen.

40 Wat Hoe 7 / Wat staat er in een huishoudelijk reglement? Het huishoudelijk reglement is een document met alle afspraken tussen het College van Bestuur en de CSR, die nog niet in het reglement voor de CSR staan. Afspraken over beloning, aanwezigheid, ruimte, gedragsregels, budget, et cetera. Aan het begin van elk schooljaar is het handig om deze door te nemen om te kijken of alles nog klopt. JOB heeft een voorbeeld van een huishoudelijk reglement opgesteld, dit kan je vinden in de map Producten, het document Huishoudelijk reglement. 11. De nieuwe wet medezeggenschap Per 1 maart 2011 is iedere school verplicht om een CSR te hebben. Deze CSR praat mee met wat er speelt op school. Voor deze wettelijke verplichting, zie de map Producten, het document Algemene info nieuwe wet. 12. Hoe kom ik in de Centrale Studentenraad? Als je graag in de CSR wilt dan moet je er eerst achter komen of er al een CSR is op je school. Vraag een mentor, decaan of loopbaanbegeleider of er een raad is. Is deze er nog niet, ga dan met je opleidingsmanager praten. Hij/zij zal weten wat de school aan het doen is om een CSR te krijgen. Je kan je dan aanmelden en vaak moet je wat handtekeningen van klasgenoten verzamelen als je achterban. Daarna zullen er verkiezingen volgen, dus je moet jezelf dan verkiesbaar stellen. 13. Is het wat voor mij? Als je actief bent in de CSR, moet je ook bereid zijn om je daarvoor in te zetten. De belangrijkste reden om actief te worden in de CSR, is omdat je op school iets wilt bereiken en omdat het gewoon leuk is. Maar het is natuurlijk altijd leuk om te weten dat je er ook wat aan hebt wanneer je van school af bent.

41 Hoe 8 / Hoe werf ik medestudenten voor onze Centrale Studentenraad? Een CSR begin je niet in je eentje. Zoek contact met andere geïnteresseerde studenten. Denk hierbij aan de mensen die al in een klassenvertegenwoordiging, studentenpanel of feestcommissie zitten of zich op een andere manier voor de school inzetten. Maar ook diegene die altijd een grote mond heeft als er iets niet klopt op school. Spoor deze mensen aan om eens een keer echt iets te gaan betekenen voor je school en vertel ze waarom het leuk en leerzaam is om deel te nemen aan een CSR. Bijvoorbeeld: Je maakt de school kwalitatief beter! Je leert hoe je school in elkaar zit, je krijgt een kijkje achter de schermen. Je leert werken in een team. Je leert wat vergaderen inhoudt: wat is een vergaderagenda, wat is notuleren? Je ontmoet allemaal interessante mensen. Het staat goed op je C.V. Het is heel gezellig! Kijk ook eens in het deel van deze toolkit Hoe zet je een studentenraad op. 15. Heeft een Centrale Studentenraad een begeleider nodig? Ja, het is heel handig als een docent/medewerker jouw CSR begeleidt. Deze helpt je met het organiseren van vergaderingen of met het lezen van lastige stukken. Daarnaast weet hij/zij goed wat de regels op school zijn en kan hij/zij je vragen beantwoorden. 16. Moet een begeleider bij elke vergadering aanwezig zijn? Nee, dat is aan jouw CSR. Het kan zijn dat je het prettig vindt als de begeleider er elke keer bij zit want hij/zij kan dan gemakkelijk vragen beantwoorden. Het kan ook zijn dat je af en toe de begeleider bij de vergadering vraagt. Het is geheel aan jullie. Let er wel op dat het jullie raad is en niet die van de begeleider.

42 Hoe 9 / Hoe maken wij een vergadering goed en efficiënt? Om goed en efficiënt te vergaderen zijn verschillende dingen van belang: De voorzitter stelt van tevoren een agenda op die onder aandacht wordt gebracht van de mederaadsleden. Zo weet iedereen waar over gesproken gaat worden en kan men zich hierop (inhoudelijk) voorbereiden. Voor het bespreken van de notulen van de vorige vergadering is het handig wanneer de voorzitter deze notulen naar iedereen mailt. Zo kan men de notulen van te voren doorlezen en op de vergadering indien nodig punten inbrengen. De voorzitter moet duidelijk de leiding op zich nemen van de vergadering en het gesprek in goede banen leiden. Houd je indien mogelijk aan een van tevoren opgestelde tijdsplanning per onderwerp. Zo voorkom je dat je eindeloos discussieert over een onderwerp zonder werkelijk tot een conclusie te komen. Formuleer aan het eind van de vergadering een actielijst per persoon. Zet deze punten in de notulen, maar mail ze ook apart naar alle leden van de CSR. Zo is voor iedereen goed zichtbaar wat zijn of haar taak is. Eventueel grijp je op de volgende vergadering terug op deze punten: heb jij dit gedaan? Dit was jouw taak, heb jij dat gedaan? Zo kan je iedereen aanspreken op zijn of haar verantwoordelijkheid. 18. Zijn onze agenda en notulen openbaar? De agenda en notulen zijn altijd openbaar voor studenten op de school. Je vertegenwoordigt de studenten en dus moeten ze kunnen weten waar jullie als raad mee bezig zijn. Het kan zijn dat je een vertrouwelijk stuk moet bespreken of je moet praten over een bepaald persoon dan kun je een deel van de vergadering vertrouwelijk maken. Je moet het dan niet in de algemene notulen opschrijven. Kijk in de map Producten voor een format voor een agenda en notulen.

43 Hoe 10 / Moeten wij als Centrale Studentenraad ook met het College van Bestuur praten? Als je de CSR bent dan moet je met het College van Bestuur praten. Je kunt het over verschillende onderwerpen hebben. Als je echt wat wilt veranderen binnen het onderwijssysteem, moet dit met het College van Bestuur worden besproken. 20. Hoe vaak moeten we met het College van Bestuur praten? Officieel moet een CSR drie keer per jaar met het College van Bestuur praten. Tweemaal alleen met het College van Bestuur en eenmaal samen met de Ondernemingsraad (voor personeel van de instelling) en de Ouderraad. 21. Hoe stel ik een begroting op? Het is belangrijk om elk jaar als CSR een begroting te maken. In een begroting staat hoe de CSR haar budget van dat jaar gaat besteden. Deze begroting legt de CSR ter goedkeuring voor aan het College van Bestuur (of aan een andere persoon die hierover gaat). Een begroting bestaat uit een inkomstenkant (geld dat je van de school krijgt of andere inkomsten, b.v. toegangsgeld) en een uitgavenkant. Hierin neem je de kosten op die je gaat maken (maak op basis van een werkplan voor het komend jaar een inschatting van wat je dit jaar nodig hebt). Houd de schatting hoog aan en neem altijd een post onverwachte uitgaven op (dat is vaak 10% van het totale budget). Het is makkelijker om aan het eind van het jaar geld terug te betalen dan dat je geld bij moet vragen. Andere vaste posten die op een begroting van een CSR kunnen staan zijn: communicatiekosten (telefoonkosten, website, drukwerk promotiemateriaal etc.), administratiekosten (postzegels, kopieerkosten, printpapier), kosten voor deskundigheidsbevordering (trainingen, cursussen, inhuur deskundigen) en eventueel vergaderkosten (ruimte en catering) en speciale activiteiten.

44 Hoe 11 / 16 Het is handig om de begroting in Excel te maken, zodat dit programma automatisch de berekeningen voor je kan maken. Er zijn op internet ook makkelijke tools te vinden die je helpen bij het opstellen van een begroting. 22. Hoe kom ik aan geld voor (promotie-)activiteiten? De Centrale Studentenraad moet vanuit school voorzieningen krijgen om hun taak goed uit te kunnen voeren. Dit houdt in dat het bevoegd gezag (College van Bestuur) ervoor moet zorgen dat je een ruimte hebt om in te werken, een computer, internet, budget, etc. Het is goed om van tevoren met het College van Bestuur van jouw school af te stemmen hoeveel geld er beschikbaar is voor jullie als CSR. JOB heeft hiervoor advies-richtlijnen opgesteld, zie de map Producten, het document: Advies faciliteiten CSR. 23. Hoe motiveer ik mijn mederaadsleden? Een CSR blijft alleen maar bestaan als de studenten het naar hun zin hebben. Zorg ervoor dat de sfeer in de groep goed blijft. Dit kan door een keer te vergaderen onder het genot van een hapje en drankje of op een andere plek dan op school. Het is ook erg belangrijk dat je niet gefrustreerd raakt. Zoek hulp als dingen niet lukken. Maak goed gebruik van de ondersteuning die je school aanbiedt en houd de website van JOB in de gaten. Ideeën: Stel een wekelijks/ maandelijks gezellig moment in: een donderdagmiddagborrel bijvoorbeeld. Doe af en toe iets leuks met elkaar: naar de bioscoop, een pretpark, uit eten etc. Wees eerlijk naar elkaar en spreek je frustraties uit. Neem in de agenda van jullie vergaderingen standaard een rondvraag op waarin aan de orde komt hoe iedereen zich voelt en hoe de samenwerking gaat. Volg een workshop teambuilding bij de JOB academy (

45 Hoe 12 / Hoe weet ik welke problemen er spelen op school die wij kunnen oplossen? Een zeer goed hulpmiddel om te weten te komen welke problemen er spelen, is de MBO Verbeterkit die wordt aangeboden door JOB. Je vindt deze op Aan de hand van deze MBO Verbeterkit kan je achterhalen wat voor problemen er bij jouw op school spelen of wat voor dingen er beter kunnen. Dit gaat aan de hand van een enquête en interviews. Ook staan er verschillende manieren beschreven om de resultaten te presenteren aan de achterban en vervolgstappen te ondernemen. Natuurlijk is het goed om overal je ogen en oren open te houden, zodat je ook dingen opmerkt die studenten of docenten niet aan jou vertellen! 25. Hoe zorg ik ervoor dat wij serieus genomen worden door docenten? Om echt aan de slag te gaan met de CSR, bespreek je de plannen en standpunten met alle mensen die hiermee te maken hebben. Dus zoek contact met de opleidingsmanager/afdelingsdirecteur of met het College van Bestuur (CvB). Het CvB weet hoe het staat met de medezeggenschap op de hele school en kan je dus verder helpen. Probeer met deze mensen duidelijk te krijgen wat er allemaal mogelijk is. Maak goede afspraken over de randvoorwaarden voor de CSR, computer, ruimte, compensatie etc. Wanneer je op een professionele manier te werk gaat, zullen de docenten je sneller serieus nemen. Bespreek met het CvB hoe je de docenten informeert over het bestaan van de CSR. Willen zij dit vertellen aan de docenten? Of vindt het CvB dat jullie de docenten zelf moeten informeren? In dat geval kan je in een informatiebrief noemen dat je met het CvB of andere leidinggevenden hebt gesproken. Hiermee maak je duidelijk dat de CSR niet zomaar een spontane actie is, maar gesteund wordt door de school. Benoem ook dat een CSR wettelijk verplicht is voor ROC s en dat jullie recht hebben op invloed en inspraak. Voor deze wettelijke verplichting, zie in de map Producten, het document Algemene info nieuwe wet.

46 Hoe 13 / 16 Houd docenten op de hoogte van de activiteiten die je onderneemt, zodat zij kunnen zien dat je serieuze acties onderneemt. Dit kan door middel van een of een nieuwsbrief in de postvakken. 26. Hoe geef ik bekendheid aan onze Centrale Studentenraad? Zorg ervoor dat de CSR bekend wordt bij jou op school. Hang posters op, praat met mentoren om misschien eens in de klas uit te komen leggen wat een CSR inhoudt. Laat zien wat je allemaal wilt gaan doen en bereiken. Waarschijnlijk krijg je dan ook meer studenten geïnteresseerd die zich net als jij graag willen inzetten voor de school. Promotietips op een rijtje: Posters ophangen. Flyers uitdelen. Aanwezig zijn tijdens de introductie(week) van nieuwe studenten. Met een informatiestand gaan staan op een informatiemiddag van de school. Promotiepraatje houden in de klas. Een informatiestukje plaatsen op de website van de school. Zo nu en dan een informati sturen over de CSR (overleg of je een mailinglist van de school mag gebruiken). Organiseer een evenement of een actie. Deel je succes. Gebruik social media bijvoorbeeld Facebook en Twitter. 27. Hoe informeer ik onze achterban? Je bent door je medestudenten gekozen om in de CSR te gaan zitten. Dat betekent ook dat je ze op de hoogte moet houden van wat er allemaal gebeurt in de CSR en wat je bereikt hebt. Dit kan op verschillende manieren. Plaats regelmatig een informatiestukje op de website van de school. Stuur af en toe een informati over de CSR (overleg of je een mailinglist van de school mag gebruiken).

Algemene informatie Studentenraad Algemene informatie Studentenraad

Algemene informatie Studentenraad Algemene informatie Studentenraad 2013 Summa College Inleiding Sinds maart 2011 is er een studentenraad binnen Summa College. De overheid heeft de mbo scholen (roc s) de opdracht gegeven om een studentenraad op te richten. De studenten

Nadere informatie

Overzicht van rechten en plichten (centrale) studentenraad ROC Midden Nederland

Overzicht van rechten en plichten (centrale) studentenraad ROC Midden Nederland Overzicht van rechten en plichten (centrale) studentenraad ROC Midden Nederland Inleiding ROC Midden Nederland heeft ervoor gekozen om de medezeggenschap van de deelnemers te borgen middels een systeem

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

[roc s. aoc s en vakinstellingen] Datum 18 juni 2012 Betreft Studentenraad binnen de instelling. Geachte heer, mevrouw,

[roc s. aoc s en vakinstellingen] Datum 18 juni 2012 Betreft Studentenraad binnen de instelling. Geachte heer, mevrouw, a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag [roc s. aoc s en vakinstellingen] Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Contactpersoon A. Mbarki T +31-70-412 4105

Nadere informatie

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Document leerlingenraad Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Inhoud: 1. wat verstaan we onder een leerlingenraad? 2. opzet en organisatie van een leerlingenraad a. samenstelling van

Nadere informatie

Reglement centrale studentenraad

Reglement centrale studentenraad Reglement centrale studentenraad Colofon Datum [datum] Titel Reglement centrale studentenraad Dienst / school / auteur Centrale studentenraad en bestuursdienst Versie 2.0 Status Vastgesteld door CvB op

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg

Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg

Nadere informatie

Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad

Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad Inleiding Sinds 2010 geldt voor de medezeggenschap in mbo-scholen dat er voor het personeel ondernemingsraden en voor de studenten (centrale) deelnemersraden

Nadere informatie

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal Dit is een eerste opzet van het reglement van de Dorendal. Op 7 februari 2013 zal de leerlingenraad voor het eerst bij elkaar komen en dit reglement bespreken.

Nadere informatie

Reglement studentenraad

Reglement studentenraad Reglement studentenraad Inhoudsopgave Begrippen... 3 Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 4 Artikel 1 Studentenraad... 4 Artikel 2 - Samenstelling studentenraad... 4 Artikel 3 - Reglement en bijlagen...

Nadere informatie

Reglement studentenraad Da Vinci College

Reglement studentenraad Da Vinci College Reglement studentenraad Da Vinci College Hieronder volgt een lijst van begrippen en de uitleg daarvan. Het zijn begrippen die de studentenraad kan tegenkomen in zijn werk voor de school. AOC beroep aantekenen,

Nadere informatie

Medezeggenschapsstatuut Clusius College

Medezeggenschapsstatuut Clusius College Medezeggenschapsstatuut Clusius College Dit statuut is met instemming van de OR, de COR en de CSR vastgesteld door het College van Bestuur voor de periode van vier jaar en geldig tot 1 juni 2022. Inhoud

Nadere informatie

Leerlingenraad. de Plantage

Leerlingenraad. de Plantage Leerlingenraad de Plantage Wat is de leerlingenraad (LR)? De leerlingenraad is een vertegenwoordiging van leerlingen uit de groepen 6 t/m 8. De vertegenwoordigers worden gekozen uit- en door de leerlingen

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

Training Netwerken Forum 12-5-2014

Training Netwerken Forum 12-5-2014 Training Netwerken Forum 12-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Inleiding 6 Opdracht Je eigen netwerk 7 Theorie 8 Opdracht In gesprek

Nadere informatie

Handreiking. Scholieren en medezeggenschap passend onderwijs. steunpunt medezeggenschap passend onderwijs. Thomas Slooijer

Handreiking. Scholieren en medezeggenschap passend onderwijs. steunpunt medezeggenschap passend onderwijs. Thomas Slooijer Handreiking steunpunt Scholieren en Thomas Slooijer September 2013 Inhoud 1. Inleiding 2 2. Schoolondersteuningsprofiel en 4 2.1 De raad 4 2.2 Hoe kan ik als scholier meepraten over het ondersteuningsprofiel?

Nadere informatie

KLACHTENROUTE VOOR STUDENTEN VAN ROC LEIDEN 2015-2016

KLACHTENROUTE VOOR STUDENTEN VAN ROC LEIDEN 2015-2016 KLACHTENROUTE VOOR STUDENTEN VAN ROC LEIDEN 2015-2016 Versie: definitief, 1.0 Datum: 15 september 2015 Documentnummer: Intern/2015/9508 Klachtenroute voor studenten 2015-2016 (vastgesteld College van Bestuur

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Communiceren met de achterban

Communiceren met de achterban 1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk

Nadere informatie

1. De cliëntenraad komt op voor cliënten in het cluster en praat mee over wat er gebeurt in het cluster.

1. De cliëntenraad komt op voor cliënten in het cluster en praat mee over wat er gebeurt in het cluster. REGELING CLIËNTENRAAD Artikel 1: Doelstelling Cliëntenraad 1. De cliëntenraad komt op voor cliënten in het cluster en praat mee over wat er gebeurt in het cluster. 2. De cliëntenraad helpt mee om alles

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0 Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.

Nadere informatie

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed

Nadere informatie

Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad

Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad Model-reglement deelnemersraden JOB en MBO Raad Inleiding Op 1 maart 2010 is de nieuwe Wet medezeggenschap educatie en beroepsonderwijs in werking getreden. Deze wet leidt tot veranderingen in de medezeggenschap

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Organiseer een feestdag!

Organiseer een feestdag! Er is altijd wel reden om een feestje te vieren. Ook op school. Maar hoe organiseer je een spetterend feest? Bijvoorbeeld een klassenavond of een speciale feestdag? Daarover gaat deze lesbrief. TIP! Nog

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Reglement centrale studentenraad. AOC Oost MBO

Reglement centrale studentenraad. AOC Oost MBO Reglement centrale studentenraad AOC Oost MBO Datum: 25 mei 2013 Status: Definitief Versie 2.1 Inleiding Op 1 maart 2010 is de nieuwe 'Wet medezeggenschap educatie en beroepsonderwijs' in werking getreden.

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Reglement Deelnemersraad

Reglement Deelnemersraad Reglement Deelnemersraad Deelnemersraad versie 1 maart 2011 Pagina 1 van 8 Reglement Deelnemersraad 1. Begrippen en hun betekenis Artikel 1 Dit reglement verstaat onder: a. College van Bestuur: Zo noemt

Nadere informatie

Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden

Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden Werkplek - De spullen binnen handbereik o Houd spullen die nuttig zijn bij het maken van huiswerk dicht bij de hand. o Handige spullen bij het

Nadere informatie

Reglement Studentenraad. : MBO Amersfoort

Reglement Studentenraad. : MBO Amersfoort Reglement Studentenraad MBO Amersfoort Colofon Uitgave : MBO Amersfoort Instemming Studentenraad : 23 juni 2015 Datum vaststelling cvb : 23 juni 2015 Kenmerk cvb vastgesteld : MBOA-15-1484 Reglement Studentenraad

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Rotterdams Ambassadrices Netwerk De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.

Nadere informatie

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com

Nadere informatie

LinkedIn Profiel Checklist

LinkedIn Profiel Checklist LinkedIn Profiel Checklist STAP 1: ALL-STAR Een 100% profiel is volgens LinkedIn niet mogelijk. Er is altijd wel wat te verbeteren. Het niveau wat je kan bereiken is All-Star (of Zeer deskundig in het

Nadere informatie

Onze cliënten aan het woord

Onze cliënten aan het woord Onze cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Naam cliënt : Naam invuller vragenlijst : Woning cliënt : Datum : 1 Toelichting Inleiding Naam instelling wil graag

Nadere informatie

Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad

Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad De Gouden tips serie is in 2014-2016 verschenen op www.schateiland.com, op OR TV (Youtube) en in OR Rendement. Walter Landwier Help,

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren.

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren. Schoolse competenties Competentie 1: Agendagebruik - Je schrijft je huiswerk in je agenda als dit wordt opgegeven. - Je agenda ziet er verzorgd uit. - Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

FASE 1: WAT KAN ER BETER?

FASE 1: WAT KAN ER BETER? FASE 1:? Wat? Wie? Wanneer? Hoe lang? In de eerste maand gaan jullie bekijken wat er beter kan op school! Met het hele team en de begeleider. Dit is de start van het project. Deze fase duurt ongeveer acht

Nadere informatie

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO Page of 7 Enquête voortgezet onderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2012-2013

Sectorwerkstuk 2012-2013 Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Dit stappenplan voor het organiseren van een buurtbijeenkomst is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld

Nadere informatie

Protocol Digitaal pesten

Protocol Digitaal pesten Protocol Digitaal pesten 2 1 Inleiding 1.1 Doelstelling 3 1.2 Beleid 3 1.3 Voorwaarden beleid 3 2. Achtergrondinformatie 2.1 Wat is digitaal pesten? 3 2.2 Waarom is digitaal pesten zo erg? 3 2.3 Signalen,

Nadere informatie

VraagRaak ondersteunt bij medezeggenschap

VraagRaak ondersteunt bij medezeggenschap VraagRaak ondersteunt bij medezeggenschap VraagRaak is het steunpunt medezeggenschap in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. VraagRaak maakt onderdeel uit van de vereniging KansPlus, belangennetwerk

Nadere informatie

Jaarplan MR OBS Gieten Inhoud

Jaarplan MR OBS Gieten Inhoud Jaarplan MR OBS Gieten 2014-2015 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Visie... 2 3. Missie... 2 4. Verkiezingen... 4 5. Overleg... 4 6. Taakverdeling... 5 7. Communicatie... 5 8. Activiteitenplanning 2014-2015...

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015???

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? ROC in verandering Doel van de structuurverandering: goed, kleinschalig en betrokken onderwijs organiseren/faciliteren Nu overgangsfase van een oude, naar

Nadere informatie

Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken. Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken. Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo 2 Achtergrondinformatie bij de opdrachtenserie netwerken Met dit document geven wij docenten en loopbaanbegeleiders

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in

Nadere informatie

Inhoudsopgave: 2. Inloggen Je komt via onze website www.letshetgooi.nl in Local Exchange (LEX) door te klikken op Ledenmenu.

Inhoudsopgave: 2. Inloggen Je komt via onze website www.letshetgooi.nl in Local Exchange (LEX) door te klikken op Ledenmenu. Lets t Gooi HANDLEIDING ADMINISTRATIEPROGRAMMA LOCAL EXCHANGE Met het programma Local Exchange, afgekort LEX, kun je zelf je vraag en aanbod wijzigen. Ook kun je knikkers overschrijven. Het is een geweldige

Nadere informatie

Talentenverkenning. Wat kan jij? Enthousiasmeren

Talentenverkenning. Wat kan jij? Enthousiasmeren Enthousiasmeren Talentenverkenning Mensen willen best graag wat doen voor hun buurt, maar dan moet u ze er wel voor vragen. Een algemene oproep voor vrijwilligers is niet altijd even effectief. Het werkt

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. het internet en ik

Inhoud. Mijn leven. het internet en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Wachtwoord... 4 Hoofdstuk 2 Cybercrime... 6 Hoofdstuk 3 Oplichting... 8 Hoofdstuk 4 Verbinding... 10 Hoofdstuk 5 Webwinkels... 12 Hoofdstuk 6 Sociale media... 14 Hoofdstuk

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen.

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. TIPS voor een succesvolle Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. Ondernemers doen graag mee aan een beurs omdat ze verwachten er nieuwe klanten te vinden. Ze komen er iets halen. Maar wees je

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Meer plezier door slimmer werken

Meer plezier door slimmer werken Tijd voor... inspiratie Meer plezier door slimmer werken Heleen Hoogendam Bertine Zoon Meer inspiratie? Bertine Zoon Zoo n Training www.zoontraining.nl @ZoonTraining Heleen Hoogendam Hoogendam Coaching

Nadere informatie

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Whitepaper 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Om jouw e-mailmarketing de beste resultaten te laten opleveren, heb je genoeg interessante

Nadere informatie

Tips en Tricks voor sponsorwerving

Tips en Tricks voor sponsorwerving Tips en Tricks voor sponsorwerving Je gaat op bouwreis en maakt gebruik van de sponsortool, of je bouwt virtuele huisjes op Bouwmee, bijvoorbeeld omdat je voor Habitat meedoet aan een evenement. Alles

Nadere informatie

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten?

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Zit je met een vraag over school? Of wil je weten wat je rechten

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Reglement Studentenraad MBO Utrecht

Reglement Studentenraad MBO Utrecht U13.00035-DE 02 Reglement Studentenraad MBO Utrecht Algemene bepalingen Artikel 1: Begripsbepalingen Statuut Medezeggenschap Het document d.d. 1 juli 2013 waarin de gehele medezeggenschapstructuur voor

Nadere informatie

KAMERTRAININGSCENTRUM DE OVERSTAP

KAMERTRAININGSCENTRUM DE OVERSTAP KAMERTRAININGSCENTRUM DE OVERSTAP Samen werken aan jouw toekomst Informatie voor jongeren, ouders en verwijzers Wat is Lijn5? Lijn5 biedt in de provincie Utrecht lichte tot intensieve vormen van hulpverlening

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Handleiding Docenten

Handleiding Docenten Handleiding Docenten In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor JOB klassikaal begeleidt. Algemene informatie:

Nadere informatie

Communicatiemateriaal

Communicatiemateriaal Communicatiemateriaal ACE ARNHEM/ACHTERHOEK/LIEMERS Communicatiemateriaal V 1.0 27-01-2017 Inhoudsopgave Programma 3 Mail werkplekbegeleiders 4 Flyer werving medewerkers 5 Mail gast-medewerkers 6 Tekst

Nadere informatie

In actie voor je naaste met Way of Life

In actie voor je naaste met Way of Life In actie voor je naaste met Way of Life www.wayoflife.nl Inleiding Wil jij je graag inzetten voor anderen? Vind jij het leuk om zelf actief aan de slag te gaan? Lees dan gauw verder. Way of Life wil namelijk

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

Overtuigend en Ontspannen Presenteren

Overtuigend en Ontspannen Presenteren Overtuigend en Ontspannen Presenteren 24 november2015 Jullie doelen? Training Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter niet te zeggen Meer JA s van

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Jullie rookvrij hebben Plan te maken voor actie 2 gekozen: Geld ophalen voor KWF Kankerbestrijding om Nederland

Jullie rookvrij hebben Plan te maken voor actie 2 gekozen: Geld ophalen voor KWF Kankerbestrijding om Nederland Actie keuze 2 a. Geld voor een rookvrij Nederland Jullie rookvrij hebben Plan te maken voor actie 2 gekozen: Geld ophalen voor KWF Kankerbestrijding om Nederland Maak de maken kwaliteit doelen een van

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Medezeggenschap van Vrijwilligers

Medezeggenschap van Vrijwilligers Terugkoppeling vrijwilligersbijeenkomst 2 oktober 2014 Medezeggenschap van Vrijwilligers Deelnemers De deelnemers van deze bijeenkomst zijn betrokken bij vrijwilligersmedezeggenschap binnen de organisatie

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Voor je begint met bloggen

Voor je begint met bloggen Voor je begint met bloggen Gemma Kregting, Adviseur online marketing Corporate Communications & Marketing Voor je begint met bloggen Stap 1: Bepaal waar je over wilt bloggen Stap 2: Wie gaat er bloggen

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie