Met name ook op het gebied van bereikbaarheid van Alkmaar in de regio zijn nog veel maatregelen nodig.

Transcriptie

1 Profielschets 1. Omgevingsprofiel Alkmaar is een stad met inwoners. De identiteit van Alkmaar is mede bepaald door het verleden en de geografische ligging. Vanuit de ligging op een strandwal in een waterrijk gebied ontwikkelde Alkmaar zich tot handelsstad. Deze ligging tussen water, polders en duinen bepaalt het profiel van de stad maar geeft ook beperkingen in oppervlakte en bereikbaarheid. Door de handel en het marktwezen (de kaasmarkt!) groeide Alkmaar uit tot de belangrijkste regionale centrumstad in Noord-Holland noord. Die functie ontwikkelt zich nog voortdurend. Als gevolg van de groeikernstatus in de jaren zeventig maakte de stad een explosieve groei door. Alkmaar werd dan ook geconfronteerd met typische grotestadsvraagstukken: herstructurering van wijken, kwetsbare groepen, onveiligheid en de integratie van een multiculturele bevolking. Tevens ontstond een grote investeringsachterstand in met name het oude centrum, het voorzieningenaanbod en de infrastructuur. Het voorkomen van verdere achterstanden was daarom van groot belang. De afgelopen jaren is een groot deel van de achterstanden ingelopen. Er is echter nog steeds een grote behoefte aan woningbouw binnen de grenzen van Alkmaar zelf. Tot 2010 is er een taakstelling van 3400 woningen, waarvan 3000 woningen binnenstedelijk. De realisatie hiervan zal het uiterste vergen van het gemeentebestuur. Daarnaast is Alkmaar deelnemer aan het Grotestedenbeleid wat heeft geleid tot een aantal belangrijke impulsen en grote projecten. Zo wordt er nog steeds gewerkt aan de herstructurering van een aantal wijken (o.a. Overdie); lopen er projecten voor de herinrichting van het stationsgebied en zijn er mogelijkheden de komende jaren een groot gebied grenzend aan het centrum tot ontwikkeling te brengen ( Overstad). Intussen is het oude historische centrum zo goed als gerenoveerd. Dit biedt voordelen maar ook nadelen. Waar enerzijds sprake is van een sterk winkelaanbod met culturele functies (de Grote Sint Laurenskerk, Canadaplein met het Stedelijk Museum. Theater de Vest, de centrale openbare bibliotheek en Artiance) is anderzijds sprake van toenemende economische druk en verkeersbelasting op het centrum waardoor maatregelen nodig zijn gericht op vernieuwing en bereikbaarheid. Met name ook op het gebied van bereikbaarheid van Alkmaar in de regio zijn nog veel maatregelen nodig. Overigens is Alkmaar prachtig gelegen in een typisch Hollands polderlandschap, temidden van natuurgebieden met duinen, strand, bos en overal water. Samen met de Alkmaarse cultuurhistorie vormt dit landschap een trekpleister voor toeristen. Ook de ligging ten opzichte van de randstad, verrassend dichtbij Amsterdam en Schiphol, is een sterk punt. Alkmaar is de economische kern van Noord-Holland noord, vooral als het gaat om detailhandel, onderwijs, horeca, gezondheidszorg en culturele instellingen. Ook is er veel publieke, zakelijke en financiële dienstverlening. De komende jaren is er vanuit de gemeente extra aandacht voor innovatie en vernieuwing. Daarnaast is Alkmaar de stad van de menselijke maat met veel aandacht voor vrijwilligerswerk, buurthuizen, buurtnetwerken en een progressieve aanpak van wijkgericht werken. Dynamiek, levendigheid en veelkleurigheid zijn woorden die passen bij Alkmaar. Daarbij heeft Alkmaar sportvoorzieningen van een hoog niveau en de intentie om een actief sportbeleid te voeren.

2 Alkmaar is een sociale stad; in Alkmaar zullen de mensen die zorg echt nodig hebben er door de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning niet op achteruit gaan. Tenslotte is Alkmaar een centrum van onderwijs (HBO, MBO. VMBO) en met één van de grootste, niet-academische ziekenhuizen van Nederland binnen zijn grenzen, ook centrum van gezondheidszorg. De toekomst De gemeenteraad van Alkmaar bestaat uit 37 raadsleden met de volgende verdeling: PvdA (11 zetels), Onafhankelijke Partij Alkmaar (5 zetels), SP (5 zetels), VVD (4 zetels), CDA ( 4 zetels), Groenlinks ( 3 zetels), Leefbaar Alkmaar ( 2 zetels), OmAlkmaar (1 zetel), D66 ( 1 zetel) en ChristenUnie( 1 zetel). Met tien fracties in de gemeenteraad is het belangrijk dat het politieke proces op een goede en zorgvuldige manier verloopt waarbij recht wordt gedaan aan zowel de positie van grote als van kleinere partijen. Er is een coalitieakkoord dat gesloten is door PvdA, VVD, CDA en Groenlinks. Dit akkoord wordt uitgewerkt in een collegeprogramma. Het college wordt naast de burgemeester gevormd door 2 wethouders van de PvdA, 1 wethouder van de VVD, 1 wethouder van het CDA en 1 wethouder van Groenlinks. De kaders voor de komende periode worden gevormd door het coalitieakkoord waarin vooral is ingezet op: - investeren in welzijns- en zorgvoorzieningen en een goed sociaal beleid - een veiligheidsbeleid, gestoeld op samenhang tussen preventie en handhaving, naast een blijvende inzet op leefbare wijken - een op de toekomst gerichte aanpak van fysieke en economische infrastructuur, nieuwe hoogwaardige werkgelegenheid en een maximale inzet voor sociale woningbouw. Bovenstaande is temeer een uitdaging omdat er sprake is van zowel financiële als fysieke grenzen: financieel omdat er bijna geen ruimte is voor nieuw beleid, fysiek omdat de mogelijkheden voor uitbreiding nagenoeg uitgeput zijn. Daarnaast is het programma voor het Grotestedenbeleid richtinggevend. Dit programma bestaat uit zes uitvoeringsprogramma s met eigen doelstellingen en prestatieafspraken. De programma s zijn: een sterk centrum, vitale samenleving, moderne economie, gevarieerd wonen, veilig Alkmaar en omgevingskwaliteit. Na de hechte samenwerking met Heerhugowaard en Langedijk in het kader van de Vinex is in regionaal verband een nieuwe vorm van samenwerking aan het ontstaan waarbij de meerwaarde van de samenwerking voor partijen steeds aantoonbaar moet zijn. Het betreft een samenwerkingsvorm waarbij bestaande portefeuillehoudersoverleggen als platform worden benut die daarbij, afhankelijk van de onderwerpen, in wisselende samenstelling kunnen functioneren. Regionale samenwerking dus in de vorm van coalities per onderwerp met de omliggende gemeenten. Uitgangspunt daarbij is dat de samenwerking vrijwillig is, maar niet vrijblijvend. Daarnaast is het voor Alkmaar uiteraard van het grootste belang ook met de provincie Noord-Holland en het Rijk goede contacten te onderhouden. De gemeentelijke organisatie (1100 medewerkers) tenslotte zet de komende jaren in op verdere professionalisering, een kerntakendiscussie, effectiviteit en efficiency en de regierol van de gemeente in maatschappelijke processen. 2

3 2. Taken en rol van de nieuwe burgemeester (Waar in het vervolg gesproken wordt over hij, kan uiteraard ook zij gelezen worden). De nieuwe burgemeester is het boegbeeld van de stad en is het gezicht van het gemeentebestuur. Dat komt met name tot uiting in het externe optreden. De burgemeester moet een aanspreekbare en benaderbare vertegenwoordiger van het gemeentebestuur zijn voor inwoners, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven. Hij heeft daarbij aandacht voor de levensbeschouwelijke, maatschappelijke culturele en sociaalmaatschappelijke aspecten van het leven in de gemeente Alkmaar. Hij heeft gevoel voor de identiteit en cultuur van een historische stad. Hij moet beschikken over een koel hoofd en een warm hart. Kortom: Hij is een echte ambassadeur van Alkmaar: in de stad, in de regio en in het land. Hij speelt daarbij een actieve rol in het benutten en uitbouwen van contacten met personen en lokale, regionale en landelijke organisaties ten behoeve van de belangen van de centrumstad Alkmaar. Het is daarom van belang dat de nieuwe burgemeester ervaring heeft met processen van regionale samenwerking, beseft dat hier veel tijd en energie in gaat zitten en oog heeft voor de specifieke positie van de centrumstad daarbij. De burgemeester heeft op dit moment de volgende portefeuilles ter beschikking: Lobby en ondersteuning Publiekszaken Facilitair Openbare orde en veiligheid Communicatie en PR Beleidscoördinatie Regionale taken veiligheid Onderzoek en statistiek Mediabeleid De burgemeester is korpsbeheerder van het regionale politiekorps en is voorzitter van de veiligheidsregio Noord-Holland-noord. De burgemeester is voorzitter van de raad en van het college van burgemeester en wethouders. In die hoedanigheid dient hij invulling te geven aan een goed en daadkrachtig bestuur. Voor zowel raad als college is de burgemeester een daadkrachtig leider met een goed gevoel voor onderlinge verhoudingen. Daarbij is essentieel dat hij het evenwicht weet te bewaren tussen beide rollen en in die positie ook duidelijk maakt waar de grenzen en bevoegdheden van zowel raad als college liggen. De burgemeester draagt zorg voor een optimale invulling van het dualisme. Dit in goede samenwerking met de griffie. Als voorzitter van het college is de burgemeester een teamleider en verbinder die in staat is het college te coachen en als eenheid te laten opereren. Hij moet dus een bindend vermogen hebben met respect voor de eigen verantwoordelijkheid van de onderscheidene portefeuillehouders. Als voorzitter van de raad dient de burgemeester ruimte te geven aan discussie en op een actieve manier mede het besluitvormingsproces te leiden. Als het nodig is streng, maar ook met relativeringsvermogen. De burgemeester staat daarbij nadrukkelijk boven de partijen. De burgemeester investeert in de totale gemeenteraad en weet om te gaan met bestuurlijk lastige verhoudingen. Hij heeft hierbij een stimulerende en verbindende rol. In het presidium (overleg van de fractievoorzitters) zorgt de burgemeester voor een duidelijke aansturing en een heldere besluitvorming. 3

4 In algemene zin verwachten wij dat de burgemeester ervaring heeft in een bestuurlijke functie in het openbaar bestuur; daarnaast is bestuurlijke ervaring in het bedrijfsleven een pre. De burgemeester is daarnaast representatief, verbaal vaardig en heeft een goed gevoel voor public relations. Hij geeft met elan en energie invulling aan zijn functie. De burgemeester overlegt met de fractievoorzitters over huidige en toekomstige nevenfuncties. 3. Competentieprofiel A. basiscondities De volgende vijf basiscondities zijn onlosmakelijk met het ambt van burgemeester verbonden: inlevingsvermogen, bindend vermogen, integriteit, onafhankelijkheid en stressbestendigheid. Dit zijn algemene condities die nodig zijn om het ambt van burgemeester van Alkmaar naar behoren te kunnen vervullen. B. Bestuursstijlen In Alkmaar worden op basis van de voorziene taken en rollen van de burgemeester met name de volgende twee bestuursstijlen gevraagd. Met deze twee bestuursstijlen is de bestuurspraktijk in Alkmaar op dit moment het meeste gediend. Verbinder De nieuwe burgemeester van Alkmaar is een verbinder die aandacht schenkt aan samenwerkingsprocessen en zoekt naar gemeenschappelijke doelstellingen. De burgemeester inspireert, daagt mensen uit en betrekt mensen in besluitvorming; hij ondersteunt het groepsproces en brengt conflicten tot een goed einde. Persoonlijke kwaliteiten zijn: bruggenbouwer, toegankelijk, zorgzaam en begrijpen. Coördinator De nieuwe burgemeester zorgt ervoor dat het werk ongestoord en soepel verloopt. Hij ziet toe op de planning van bestuurlijke processen en zorgt voor een goede voortgang daarvan. Hij draagt bij aan een heldere taakverdeling en voortgangscontrole van de werkzaamheden van college en raad. Persoonlijke kwaliteiten zijn: ordelijk, betrouwbaar en verantwoordelijk. C. Bestuursvaardigheden De nieuwe burgemeester dient in ieder geval te beschikken over de volgende bestuursvaardigheden. Inlevingsvermogen De burgemeester onderkent gevoelens en behoeften van anderen; hiermee houdt hij rekening. Hij kan zich in anderen verplaatsen en is zich bewust van de invloed van het eigen handelen. Dat hij goed kan luisteren is essentieel. Doorzettingsvermogen De burgemeester kan gedurende een lange periode actief zijn wanneer de functie dat vraagt. Hij straalt dit uit en weet dat over te dragen op anderen. Hij blijft enthousiasme en kracht uitstralen, ondanks veel en hard werken en blijft doorgaan tot de klus geklaard is. Daarbij weet hij echter de balans tussen inzet en ontspanning te handhaven. Signaalgevoeligheid De burgemeester is in staat signalen op te pikken, belangrijke informatie te herkennen en verbanden te leggen tussen gegevens. 4

5 Oordeelsvorming De burgemeester kan informatie en mogelijke handelwijzen tegen elkaar afwegen en tot realistische beoordelingen komen. Hij overziet de consequenties van keuzen en schat haalbaarheden in. Hij toetst voorstellen vanuit verschillende invalshoeken en komt met een afgewogen oordeel, waarbij effectief gebruik is gemaakt van alle benodigde informatie. Netwerkvaardigheid De burgemeester ontwikkelt en bestendigt relaties en samenwerkingsverbanden binnen en buiten de eigen gemeente en benut deze voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking. Hij gebruikt het netwerk om doelen te bereiken en vormt daarvoor coalities. 4. Diversen De gemeenteraad spreekt geen voorkeur uit ten aanzien van leeftijd, burgerlijke staat of levensbeschouwing. De burgemeester is bereid tenminste één benoemingsperiode in Alkmaar te fungeren. De gemeenteraad is van oordeel dat bekwaamheid en geschiktheid van groter belang zijn dan de politieke kleur van de burgemeester. De gemeenteraad verwacht van de burgemeester een politiek onafhankelijke opstelling. Een assessment maakt onderdeel uit van de benoemingsprocedure. 5