Inhoud. Voorwoord 5. Mag ik u een paar vragen stellen? 6

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 5 Mag ik u een paar vragen stellen? 6 6 Steeds meer planten! Geslachtelijke variaties Van eicel tot zaad Allemaal gelijk De juiste behandeling Verschillende bollen en knollen Afsluiting Werken in het groot groen Een planken boom! Boomrubrieken Zoeken in een plantenboek Beplantingsvormen en hun functies Eindbeeld en beheer Afsluiting 78 8 Waar groeit de flora? Monumentale bomen Standplaatsfactoren van flora Flora kiest een eigen plek Kansen en bedreigingen Ecosystemen Afsluiting Is de grond geschikt? Vervuilde of schone grond? Grondonderzoek Groeivoorwaarden verbeteren Groeiverschillen Afsluiting Bemesten, optimaal oogsten en de gevolgen Mestsoorten Teelt en meststoffen Voor- en nadelen van mest Bemesten en milieu Afsluiting 151 Interview met een vakman of vakvrouw 156 Inhoud

2 12 Groen 2

3 6 Steeds meer planten! 6.1 Geslachtelijke variaties Doel Je kunt de mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen herkennen. Benodigdheden Voor deze opdracht heb je nodig: een bloeiende plant (fuchsia of begonia); twee A4 tjes; een kwastje; een scherp mesje; een glasplaatje van ongeveer 10x10 cm; een potlood met een scherpe punt; een loep. 13 Oriëntatie Veel planten vermeerderen zich door zaden. Daar zijn mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen voor nodig. In de natuur gaat een bevruchting vanzelf, maar in de plantenteelt moet je de planten daar een handje bij helpen. Plantentelers kunnen op heel veel manieren nieuwe planten maken. Ze moeten natuurlijk wel weten hoe bloemen precies in elkaar zitten. Ook moeten ze weten hoe de bevruchting tot stand moet komen. Fig. 6.1 Een dwarsdoorsnede van een bloem Steeds meer planten!

4 Beantwoord de volgende vragen. a Op welke manier vermeerderen planten zichzelf? b Ook planten hebben geslachtsorganen. Hoe heten de mannelijke geslachtsorganen bij planten? 14 c Hoe heten de vrouwelijke geslachtsorganen bij planten? d Maak een lijstje met spullen die je nodig hebt om bloemen te onderzoeken. Uitvoering Je gaat een bloem onderzoeken. Verzamel de spullen die bij de benodigdheden staan. 1 Snijd een bloem af van een fuchsia of een begonia. Snijd de bloem bij het bloemsteeltje af. 2 Leg de bloem op een blanco A4 tje. Snijd de gekleurde kroonblaadjes er heel voorzichtig af. Gooi deze weg. 3 Snijd de meeldraden er voorzichtig af. Je hebt nu alleen nog het vruchtbeginsel met de stamper over. Aan het vruchtbeginsel zit nog een stukje stengel. 4 Controleer of er stuifmeel uit de helmhokjes komt. Veeg er met je vinger of een kwastje voorzichtig langs. 5 Bekijk met de loep een meeldraad. Teken hem met potlood vergroot na op een A4 tje. Gebruik de helft van je papier. 6 Leg het vruchtbeginsel met de stamper op het glasplaatje. Snijd deze in de lengte door. Je hebt nu twee halve vruchtbeginsels met een halve stamper er op. Groen 2

5 Fig. 6.2 Snijd het vruchtbeginsel en de stamper op de juiste manier door Leg het halve vruchtbeginsel met de halve stamper op het A4 tje. Bekijk het met de loep. Teken het met potlood vergroot na op het A4 tje. Teken het naast de meeldraad. Gebruik de andere helft van het papier. Kijk goed waar de eicellen zitten in het vruchtbeginsel. 8 Schrijf de volgende namen bij de onderdelen: helmhokje, meeldraad, stempel, stijl, stamper, vruchtbeginsel, vruchtvlees, eicel. Geef met een pijl aan waar de zaden ontstaan. Afsluiting Beantwoord de volgende vragen. a Bloemen kunnen zowel mannelijke als vrouwelijke bloemdelen bevatten. Hoe noem je de planten die én mannelijke én vrouwelijke bloemdelen bevatten? b Soms hebben planten maar één type bloem.het kan zijn dat er op de hele plant alleen maar mannelijke bloemen voorkomen. Hoe noem je een plant met alleen maar mannelijke of vrouwelijke bloemen? Steeds meer planten!

6 c Mannelijke en vrouwelijke bloemen (of bloemdelen) zijn meestal goed te herkennen. Vertel waaraan de vrouwelijke bloemen goed te herkennen zijn. d Waaraan zijn de mannelijke bloemen goed te herkennen? 16 e Er zijn mannelijke en vrouwelijke bloemen. Verwacht je in allebei de bloemen zaden? f Vertel in welke bloem je wel en in welke je geen zaden verwacht. 6.2 Van eicel tot zaad Doel Je kunt verschillende plantenzaden herkennen. Benodigdheden Voor deze opdracht heb je nodig: tien verschillende soorten zaad; twee verschillend gekleurde A4 tjes, een donker- en een lichtgekleurd blad; een schaar en een passer; lijm. Oriëntatie Met zaden kun je een aantal dingen doen. Je kunt zaden eten. Denk maar aan pinda s, bruine bonen of tarwe. Je kunt zaden ook in de grond stoppen. Plantentelers telen planten uit zaden. Beantwoord de volgende vragen. a Bedenk zelf vijf zaden die je kunt eten. Groen 2