Doorbraak.eu. 1. Iedereen moet toch werken voor z n brood, waarom de bijstandsgerechtigden niet?

Transcriptie

1

2 Confrontatie tussen een activist-dwangarbeider en verantwoordelijk wethouder Jan-Jaap de Haan bij opening van Participatiecentrum. Doorbraak is sinds enige tijd in Leiden actief tegen de invoering van dwangarbeid voor bijstandsgerechtigden. Bij discussies proberen voorstanders de maatregel te rechtvaardigen met een hele reeks argumenten. Hier lees je hoe we de meest gehoorde trachten te weerleggen. Ce texte en Français This text in English 1. Iedereen moet toch werken voor z n brood, waarom de bijstandsgerechtigden niet? Het gaat erom dat bijstandsgerechtigden voor het werk dat ze krijgen opgelegd, niet het wettelijk minimumloon ontvangen, noch een contract met cao. Ook worden hen de arbeidsrechten onthouden die anderen wel hebben. Daarnaast mogen ze ook niet kiezen welk werk ze willen doen, en dat is een fundamenteel recht. 2. Het gaat toch om werk dat nuttig is voor de samenleving, en dat nu blijft liggen? Als de samenleving dat werk zo belangrijk vindt, waarom wordt er dan geen geld vrij gemaakt om het normaal te belonen? Laten we in plaats van de bijstandsgerechtigden te dwingen tot onbetaalde arbeid, de overheid dwingen om over de brug te komen met geld voor een normaal salaris. 3. Maar het kan nu eenmaal niet anders, want er is onvoldoende geld vanwege de crisis. Nee hoor, er is geld zat in Nederland. Zie ook onze campagne Waar zit het?. Al sinds eind jaren 70 zijn de opeenvolgende regeringen bezig de welvaart te herverdelen van beneden naar boven. Ze zijn met andere woorden bezig de rijken rijker te maken en de armen armer. 4. Maar dat is landelijk beleid, daar kan de gemeente niets aan doen. Die krijgt van het rijk onvoldoende geld. De gemeente krijgt minder geld, dat klopt. Maar dat betekent niet dat er dwangarbeid moet worden opgelegd. Dat is een lokale politieke keuze. En die komt voort uit drie behoeften. a. De behoefte bijstandsgerechtigden te disciplineren en gehoorzaam te maken en te houden. b. De behoefte het leven in de bijstand zo onplezierig te maken dat mensen het ontvluchten. c. De behoefte om mensen met een rotbaantje af te schrikken van de strijd voor verbetering van hun loon en werksituatie, door hen bang te maken voor de werkloosheid en bijbehorende dwangarbeid die hun lot kan zijn als dat 1/4

3 misloopt. Zo creëert de gemeente voor bedrijven een goed investeringsklimaat in de stad. 5. Maar dat werk is toch voor de eigen bestwil van de bijstandsgerechtigden, want hun kansen op de arbeidsmarkt worden door hun ervaring immers vergroot? Het meeste werk waartoe de bijstandsgerechtigden gedwongen worden, draagt niet bij aan vergroting van hun kansen op de arbeidsmarkt. Het gaat veelal om werk dat is blijven liggen nadat de betreffende banen wegbezuinigd waren. Met andere woorden: de banen waar ze ervaring voor opdoen, bestaan nauwelijks meer. Het is veel meer een poging van de overheid om het werk te laten verrichten zonder de lonen te hoeven betalen die men eerder wel voor dat werk kwijt was. Maar er is daarnaast ook opgelegd werk dat volkomen zinloos is, dat geen zinvolle ervaring oplevert en dat alleen dient om de bijstandsgerechtigde gehoorzaamheid op te leggen. Sponzen inpakken in het Participatiecentrum. 6. Er is een kleine groep mensen die zo n extra duwtje in de rug nodig heeft. Misschien vinden ze het niet leuk, maar achteraf zullen ze het nut wel inzien. Dat is een paternalistisch standpunt. De meeste mensen willen best werken, maar dan moet het werk wel fatsoenlijk betaald worden, met goede arbeidsomstandigheden en een cao. Het deel van de arbeidsmarkt waar de bijstandsgerechtigden heen gedirigeerd worden, kent nauwelijks zulke banen. Maar laten we het omdraaien: wij gaan druk uitoefenen op de politiek, de gemeente, de uitvoerende instanties en ambtenaren, en de profiterende bedrijven. Iedereen die medeplichtig is aan de invoering van de dwangarbeid in Nederland krijgt van ons een duwtje in de rug. Misschien vinden ze dat niet leuk, maar achteraf zullen ze het nut wel inzien. 7. Jullie moeten niet neerkijken op het soort werk dat bijstandsgerechtigden aangereikt krijgen. Wanneer het gaat om maatschappelijk zinvol werk niet, nee. Maar we kijken dan ook niet neer op het werk, maar op de lage beloning, die in de dwangarbeid zelfs beneden het wettelijk minimum ligt. En we zijn tegen het regime zonder arbeidsrechten waaronder dat werk moet plaatsvinden. 8. Het is voor de bijstandsgerechtigden in ieder geval beter dan thuis te zitten niksen. Veel werklozen hebben ook zonder betaalde baan voldoende te doen. Waarom wordt er gepraat alsof 2/4

4 het normaal is om mensen die geen werk kunnen vinden, maar tot van alles te dwingen? Weg met elke vorm van disciplinering van bijstandsgerechtigden. Sowieso hebben we weinig op met het alomtegenwoordige gehamer op het arbeidsethos. 9. Daarbij mogen bijstandsgerechtigden best wat terugdoen voor hun uitkering. Bijstandsgerechtigden willen net als andere mensen graag een bijdrage leveren aan de samenleving en nuttig werk doen, en ze hebben daarbij net als iedereen recht op een inkomen waar normaal van te leven valt. 10. Ach, bijstandsgerechtigden moeten niet zo klagen, het is maar voor een paar weken. Elke minuut die iemand onder het wettelijk minimumloon moet werken, is er een teveel. Het ondergraaft namelijk de arbeidsrechten van iedereen. En daar heeft de arbeidersbeweging hard voor gevochten. Nu moeten we weer strijd leveren om onze rechten terug te veroveren. Daarbij kan de termijn van de gedwongen arbeid tot twee of meer jaar verlengd worden. 11. Maar er zijn bijstandsgerechtigden die hun werk leuk vinden, en die blij zijn dat de gemeente hen die kans geeft. Dat zullen enkelen best zijn, want zinvol werk doen kan een goed gevoel geven. Maar ze worden vast en zeker nog blijer als ze er minstens het minimumloon voor zouden krijgen, en een contract met cao, en arbeidsrechten. 12. Die bedrijven waar de bijstandsgerechtigden gaan werken, moeten gewaardeerd worden, want die steken hun nek uit. Ze creëren banen voor mensen die waarschijnlijk in eerste instantie nog onvoldoende kunnen functioneren. Welnee, het is pure uitbuiting. Gratis arbeidskrachten zonder arbeidsrechten, wat wil je als baas nog meer? Bijstandsgerechtigden worden veelal ingeschakeld bij het meest domme en afstompende werk, waar helemaal niets geleerd wordt, en waar misschien alleen in de eerste minuten nieuwe ervaring wordt opgedaan. De bedrijven pakken het handig aan, want ze kunnen voortaan de ene dwangarbeider omruilen voor de andere. Straks hoeven ze amper nog reguliere banen aan te bieden. 13. De begeleiders van de bijstandsgerechtigden zijn goede mensen, dus zo n vaart zal het niet lopen. Het persoonlijke karakter van de begeleiders is irrelevant, zeker voor de bijstandsgerechtigde die door hem of haar aan de dwangarbeid wordt gezet. Het gaat om het beleid dat ze moeten uitvoeren. De sfeer en bedrijfsvoering op Sociale Zaken is uiterst competitief. Medewerkers worden afgerekend op de aantallen bijstandsgerechtigden die ze de uitkering uitgejaagd hebben, of aan de dwangarbeid gezet hebben. En dat heeft zeker gevolgen voor de houding van de medewerkers richting bijstandsgerechtigden. 14. Jullie moeten het geen dwangarbeid noemen, dat is te zwaar. Dat is iets van de nazi s in de Tweede Wereldoorlog en zo erg is het ook weer niet. Bij dwangarbeid moeten we niet alleen aan concentratiekampen te denken. De nazi s legden daarnaast ook dwangarbeid op aan miljoenen anderen, waaronder meer dan 400 duizend Nederlanders. Aan dwangarbeid deden en doen ook veel andere regimes in de wereld. Het komt nog steeds veel voor, en nu dus ook weer in Nederland. Volgens artikel 4 van het door Nederland ondertekende Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens is er sprake van dwangarbeid als 3/4

5 iemand tegen zijn wil aan het werk wordt gezet, met een dreiging van straf. Bijstandsgerechtigden worden bij werkweigering door de gemeente bedreigd met een strafkorting of stopzetting van de uitkering, een regelrechte aanval op de bestaanszekerheid. 15. Maar het is nu eenmaal democratisch zo besloten. Dat er een meerderheid voor is in de Tweede Kamer en de Leidse gemeenteraad, betekent natuurlijk niet dat wij het er dan ook maar mee eens moeten zijn, of het zelfs maar hoeven te accepteren. Het gaat om ons leven en onze bestaanszekerheid, en om die van alle andere mensen die werkloos kunnen raken en terecht kunnen komen onder zo n regime van dwangarbeid. Wij hebben het recht en de plicht om daartegen in verzet te komen. 16. Maar zo erg zal het niet zijn, want linkse partijen als de SP en de PvdA (in Leiden) en GroenLinks (in Amsterdam) stemmen ook vaak in met de maatregelen. En ook de vakbond kan best leven met zes maanden werken zonder arbeidscontract, zo blijkt. Het is helaas vaak zo dat linkse partijen en de bonden zich geroepen voelen om rechtse maatregelen te steunen en te proberen aan ons te verkopen. Het protest zal dus vooral buitenparlementair van aard moeten zijn, met her en der steun van welwillende linkse partij-activisten. 17. De linkse partijen hebben in Leiden juist geregeld dat de bijstandsgerechtigden maar 24 uur per week hoeven te werken. Met hun uitkering hebben ze dan precies het minimumloon. Probleem opgelost. Nee dus, want een contract met cao ontbreekt, en bij arbeidsconflicten dreigt nog steeds de strafkorting. Ook in Leiden moeten de bijstandsgerechtigden werken onder het dwangregime van Sociale Zaken, zonder reguliere arbeidsrechten. 18. Jullie linkse actievoerders willen gewoon niet werken. Activisten zetten zich met volle overgave en onbezoldigd in voor een betere wereld voor iedereen. Dat is bijzonder zinvol werk! En heel wat menswaardiger dan het verzinnen, uitwerken, invoeren en profiteren van de dwangarbeid van anderen. De meeste deelnemers aan de acties hebben overigens een betaalde baan. Niet dat ze daar allemaal even blij mee zijn, want er zijn veel laagbetaalde shitbanen in Nederland. 19. Het is goed dat jullie kritisch zijn. We zullen nauwlettend gaan volgen of er straks sprake is van misstanden als gedwongen arbeid. Het gaat er niet om op excessen te gaan letten. Het hele project van de dwangarbeid is een misstand en moet direct afgeblazen worden. Het is principieel onacceptabel. Eric Krebbers 4/4