Transcriptie

1 WORDEN WIE JE BENT TRAINING PERSOONLIJK LEIDERSCHAP

2 WORDEN WIE JE BENT TRAINING PERSOONLIJK LEIDERSCHAP Auteursrecht 2005 Bureau Angenent Dit trainingsmateriaal is onderdeel van een Vrije Organisatiemethode. U kunt het verspreiden en/of wijzigen onder de bepalingen van de Publieke Algemene Licentie voor Vrije Organisatiemethoden, zoals uitgegeven door Bureau Angenent, versie 1.0 van de Licentie, of (naar vrije keuze) een latere versie, met de volgende invariante secties: alle secties gemarkeerd "Voorbeeld" en het hoofdstuk "Over de Makers". Colofon Auteurs: Ir R.W. Angenent, Drs. J.L. van Veen, Drs. J.A. de Kruijf Met dank aan: Cursisten van de pilottraining Beeldmateriaal: Ruud van Setten, ruuddijkstra@wxs.nl Uitgever: Bureau Angenent, Onderwijs Media Partner, Zeist Besteladres: Downloadadres: Informatie over actuele trainingen: Documentversie: 20 mei 2005 Goedkeuringen Dit trainingsmateriaal is gecertificeerd door Bureau Angenent als Worden Wie Je Bent trainingsmateriaal. Geschiedenis Worden wie je bent, training persoonlijk leiderschap versie 1.1 mei

3 Inhoudsopgave 0 Inleiding Over de training Motivatie Ontwikkelingsdoelen formuleren en kennismaking met pro-actief opstellen Inleiding en doel Voorbeelden ontwikkelings-doelstelling Materialen ontwikkelingsdoelen Uitleg bij pro-actief opstellen Oefening pro-actief opstellen Voorbeelden Materialen pro-actief opstellen Je biografie Uitleg Oefening biografie Voorbeeld biografie Materialen biografie De machtsbiografie Uitleg machtsbiografie Voorbeeld machtsbiografie Materialen Machtsbiografie Visie, missie en doelstelling Uitleg Visie, missie en doelstelling Oefening visie, missie en doelstelling formuleren Voorbeeld visie, missie en doelstelling Materialen visie, missie en doelstelling Je doelen realiseren Uitleg doelen realiseren Oefeningen doelen realiseren Aanvullende informatie doelen realiseren Voorbeelden doelen realiseren Je kwaliteiten onderkennen Uiteg kwaliteiten Oefening kwaliteiten Voorbeeld kwaliteiten Materialen kwaliteiten Een actieplan maken Uitleg actieplan Oefening actieplan Voorbeeld actieplan Materialen actieplan Je persoonlijke kring Uitleg persoonlijke kring Oefening persoonlijke kring Voorbeeld persoonlijke kring Materialen persoonlijke kring Laten zien wie je bent Uitleg Laten zien wie je bent Oefeningen Laten zien wie je bent Voorbeelden Laten zien wie je bent Over de makers Roland Angenent Hanny de Kruijf Jan van Veen Literatuurverwijzingen PALVO licentie Leveringsvoorwaarden

4 0 Inleiding 0.1 Over de training Doel van de training De Training Persoonlijk leiderschap heeft als focus het leiding geven aan uw eigen leven. Deze leidinggevende capaciteit vormt de basis voor het leiding geven aan een organisatie, een afdeling of een project. De training geeft inzicht in uw persoonlijk functioneren en reikt handvatten aan om richting te bepalen en te sturen in uw eigen leven. De ontwikkelde capaciteiten maken dat anderen u kunnen herkennen en erkennen als leider in werksituaties, vrijwilligersorganisaties, gezin, etc. Voor wie bestemd Deze training is bedoeld voor iedereen die: - inzicht wil verkrijgen in zijn/haar persoonlijkheid; - zijn/haar persoonlijke leiderschapscapaciteiten wil ontwikkelen; - de omslag van re-actief naar pro-actief leven wil maken; - zijn/haar eigen leven wil vormgeven. Wat u leert in deze training In deze training leert u: - wat de elementen zijn die uw leven hebben beïnvloed en u hebben gemaakt tot wat u bent; - hoe u beslissingen heeft genomen in het verleden en hoe u in de toekomst effectief carrièrebeslissingen en andere belangrijke beslissingen kunt nemen; - uw visie, missie en doelstelling en persoonlijk beleidsplan bepalen; - uw huidige takenpakket en activiteiten analyseren en beoordelen op de bijdrage aan uw levensdoel; - hoe u de leerhouding kunt ontwikkelen die nodig is voor verandering. Voorwaarden voor deelname Om te kunnen deelnemen aan deze training dient u: a. bereid te zijn om kritisch naar uzelf te kijken; b. bereid te zijn de tijd en energie te investeren die nodig is voor wezenlijke verandering; c. te beseffen dat ontwikkeling van persoonlijk leiderschap nooit ophoudt. Disclaimer De training geeft een aantal effectieve handvatten om te Worden wie je bent, maar dit is uiteraard een levenslang proces. We pretenderen dan ook niet dat u na deze training "klaar" bent met uw ontwikkelingsproces. Wat we wel claimen is dat u goed op weg bent. Deze training is geen vorm van therapie. Wanneer u psychische klachten heeft, dan levert deze training daar geen adequaat antwoord op. 4

5 Achtergronden In deze training vindt u elementen terug van het sociocratisch gedachtegoed van Kees Boeke [1] en Gerard Endenburg [2], de zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey [3], de kernkwaliteiten en het kernkwadrant van Daniel Ofman [4], "The Work" van Byron Katie [5], de coachingmethoden van Jenneke Gunther [6] en Rinke Visser [7] en de relatietheorieën van David Schnarch [8]. Uit deze bronnen hebben wij onze eigen keuzes gemaakt en onze eigen interpretatie toegevoegd om deze training samen te stellen. Opzet van de training De training bestaat uit een serie praktische opdrachten, elk voorzien van uitleg, voorbeelden en de benodigde materialen. Er is bewust voor gekozen om geen uitgebreide theoretische teksten aan te bieden. In de bijlagen vindt u een literatuurlijst die u kunt gebruiken om u "in te lezen". Verder zijn we ervan uitgegaan dat het voorbeeldgedrag van de trainer en de voorbeelden in het materiaal aangeven welke interne houding en communicatievormen wij willen overdragen met deze training. Opbouw van het programma Het programma is als volgt opgebouwd: - kennismaking en introductie (sessie 1); - terugblikken op je leven m.b.v. biografie (sessie 2 en 3) - stilstaan bij het heden en een weg uitzetten naar de toekomst via visie, missie, doelstelling (sessie 4); - praktische stappen nemen om die weg te gaan, weerstanden tegen verandering aanpakken (sessie 5, 6, 7, 8); - borging van de persoonlijke ontwikkeling (sessie 9 en 10). Opzet training Het cursusmateriaal bestaat uit negen inhoudelijke hoofdstukken die overeenkomen met tien sessies. De eerste sessie wordt grotendeels besteed aan kennismaking, dus hoofdstuk 1 heeft betrekking op de sessies 1 en 2. De inhoud van de hoofdstukken is als volgt: 1. formuleren leerdoelen en aanzet tot pro-actief handelen; 2. grafische biografie; 3. machtsbiografie; 4. visie, missie en doelstelling; 5. je doelen realiseren; 6. kernkwaliteiten; 7. actieplan; 8. persoonlijke kring; 9. laten zien wie je bent. Duur van de training De training beslaat in totaal tien sessies van een dagdeel. Een dagdeel duurt 3,5 tot 4 uur. Er is tijd nodig is om de effecten van oefeningen te verwerken, daarom raden wij aan om een periode van twee tot drie weken tussen de sessies aan te houden. Toepassingsvorm van de training Deze training kunt u op verschillende manieren toepassen: 1. in de vorm van zelfstudie; 5

6 2. in een groep met een aantal vrienden/ kennissen, zonder een trainer; 3. in een groep met een trainer. Wij raden een maximale groepsgrootte van 8 deelnemers aan; 4. in de vorm van persoonlijke één op één coaching. Het heeft de voorkeur om deze training uit te voeren onder begeleiding van een trainer of coach. U kunt de oefeningen ook zelfstandig uitvoeren, maar dan mist u de feedback van de trainer/coach en de medecursisten. Dit heeft een significante meerwaarde. De laatste twee hoofdstukken, die gaan over coaching en laten zien wie je bent, zijn niet in de vorm van zelfstudie uit te voeren. Trainingsmaterialen De complete set trainingsmateriaal bestaat uit: - dit cursusdictaat; - kaartjes voor de openingsronde en de evaluatieronde; - een CD-ROM met bestanden; - de docentenhandleiding. Additionele materialen zijn: - evaluatieformulieren; - naambordjes cursisten. Kwaliteitszorg Omdat wij (de ontwikkelaars) de kwaliteit van deze training willen waarborgen, hebben wij de volgende twee constructies in het leven geroepen om de kwaliteit te beschermen: a. naamsbescherming en certificatie van materiaal; b. train de trainerprogramma en certificatie van trainers. Naamsbescherming en certificatie van materiaal Dit materiaal is vrijgegeven voor aanpassing, maar het is niet toegestaan het aangepaste materiaal onder de naam Worden wie je bent te distribueren. Deze naam is vastgelegd als handelsnaam en gereserveerd voor gecertificeerde (goedgekeurde) versies van het materiaal. Goedkeuring van materiaal vindt plaats door de ontwikkelaars aan de hand van de kwaliteits-criteria. Wanneer u het materiaal aanpast, dient u het dus een andere titel te geven. Wij stellen prijs op een kopie van uw materiaal zodat wij uw ideeën op kunnen nemen in een volgende versie van het materiaal. Train de trainer programma en certificatie van trainers Om de kwaliteit van trainers te bewaken hebben wij een train de trainer programma en een certificatiesysteem voor trainers ontwikkeld. Wij raden aan om deze training "Persoonlijk leiderschap Worden wie je bent" alleen te volgen onder leiding van een gecertificeerd trainer. Het train de trainer wordt begeleid door een gecertificeerd trainer. Wanneer de trainers voldoen aan de kwaliteitscriteria ontvangen zij een certificaat. Op onze website vindt u de lijst van gecertificeerde trainers. 6

7 0.2 Motivatie Waarom deze training? Wij, dat zijn de ontwikkelaars, Hanny de Kruijf, Roland Angenent en Jan van Veen, hebben ons een goed deel van ons leven bezig gehouden met de vraag hoe mensen op een gelijkwaardige manier met elkaar kunnen samenleven en samenwerken. We hebben het dan over een gelijkwaardigheid die verder gaat dan de "one man one vote" gelijkwaardigheid van de democratie. Het gaat ons om een situatie waarbij elke stem telt, dus waar elk mens als individu gerespecteerd wordt. Praktische ervaring met dit gelijkwaardigheidsprincipe hebben wij opgedaan bij de toepassing van het sociocratisch gedachtegoed van Kees Boeke [1] en Gerard Endenburg [2] hetwelk door het Sociocratisch Centrum Nederland vertaald is in de vorm van een formele organisatiemethode, genaamd: de Sociocratische KringorganisatieMethode (SKM]. dat mensen zich ook gelijkwaardig gaan gedragen. Kennelijk is hiervoor nog iets meer nodig. Deze training is ontstaan vanuit het gezichtspunt dat het naast het aanpassen van de "regels" van net zo groot belang is dat mensen leren om zich gelijkwaardig op te stellen. Dat wil zeggen, om de verantwoordelijkheid voor hun eigen leven te nemen. Om leiding te geven aan hun eigen leven. Om een onafhankelijk individu te zijn. Daar is deze training dan ook op gericht. Hoewel deze training in eerste instantie is ontwikkeld voor mensen die werken in een organisatie die ingericht is volgens het principe van gelijkwaardigheid, is deze training ook heel goed toepasbaar voor ieder ander die streeft naar inzicht in zichzelf, leiderschap en pro-actief leven. Bij onze zoektocht vonden wij verder inspiratie in het werk van Stephen Covey [3], Daniël Ofman [4], Jenneke Gunther [5], Byron Katie [6], Rinke Visser [7] en David Schnarch [8]. In de afgelopen 20 jaar hebben wij ruime ervaring opgedaan met de begeleiding van organisaties in de praktijk bij toepassing van deze vorm van gelijkwaardigheid. In onze beroepspraktijk kwamen wij echter tegen dat het wel mogelijk is om de regels in een organisatie zodanig aan te passen dat er formeel sprake is van gelijkwaardigheid, maar dat dit nog niet altijd betekent 7

8 0.3 Over het cursusmateriaal Copyright, copyleft Dit cursusmateriaal is vrijgegeven voor wat betreft reproductie en aanpassing. Het is zogenaamd "copyleft" materiaal, analoog aan de voorwaarden die u kunt vinden bij de Open Source beweging (software). U mag kopieën maken van dit materiaal en het aanpassen onder de voorwaarden die gesteld zijn in de Publieke Algemene Licentie voor Vrije Organisatiemethoden (PALVO) die u vindt in de bijlage. Kortweg betekent dit, dat het door u gewijzigde materiaal ook weer vrij ter beschikking gesteld moet worden zodat anderen er nut van kunnen hebben. Dit geldt ook bij opname van een deel van het materiaal in een bestaande training. Wij hebben voor deze vorm gekozen omdat wij willen dat zoveel mogelijk mensen gebruik kunnen maken van deze training en daarmee hun leven kunnen verbeteren. Het fotografische beeldmateriaal in dit trainingsmateriaal mag integraal met het document gereproduceerd worden. U mag het echter niet hergebruiken wanneer u een eigen versie maakt. Waar u dit trainingsmateriaal kunt verkrijgen Dit trainingsmateriaal is op de volgende manieren verkrijgbaar: 1. u kunt een kant en klare versie van dit materiaal aanschaffen via onze website u ontvangt dan het materiaal in kleur geprint in een map met de bijbehorende CD- ROM en overig materiaal. U betaalt dan de materiaal- en productiekosten plus een bijdrage in de ontwikkelkosten; 2. bij dit trainingsmateriaal hoort een CD- ROM waarop de bestanden staan in pdfen txt-formaat. U kunt hiermee direct zelf printen of u eigen versie van het materiaal maken; 3. u kunt dit materiaal gratis downloaden op en dan zelf printen en/of aanpassen. Ondersteuning van de ontwikkeling Wanneer u de ontwikkeling van vrije leermiddelen voor persoonlijke ontwikkeling financieel wilt ondersteunen, dan stellen we dat erg op prijs. U kunt dat doen door de papieren versie van dit materiaal aan te schaffen op in plaats van het materiaal zelf te printen. Eventuele donaties zijn ook van harte welkom. 8

9 1 Ontwikkelingsdoelen formuleren en kennismaking met pro-actief opstellen 1.1 Inleiding en doel De onderwerpen voor de eerste en tweede sessie 1. kennismaking; 2. het regelen van huishoudelijke zaken; 3. inleiding op de training; 4. doelstellingen formuleren; 5. een eerste oefening met pro-actief gedrag. Kennismaking Kennismaking aan de hand van een spel. Doelstelling van deze training Deze training is met name bedoeld voor mensen die werken in organisaties waar de samenwerking is gebaseerd op onderlinge gelijkwaardigheid (dat is niet hetzelfde als gelijkheid). Als gelijkwaardige maar ongelijke personen zijn we wederzijds afhankelijk van elkaar voor het bereiken van onze doelen. 9

10 Covey [1] stelt dat mensen een ontwikkeling doormaken van (eenzijdig) afhankelijk via onafhankelijk naar wederzijds afhankelijk. We beginnen allemaal in de afhankelijke situatie van het kind. Daaraan proberen we ons vervolgens te ontworstelen om een onafhankelijk individu te worden. Pas vanuit deze onafhankelijke positie kunnen we op basis van gelijkwaardigheid met elkaar omgaan. Deze training helpt met name om de stap te maken van "afhankelijk" naar "onafhankelijk" individu en legt de basis voor de situatie van gelijkwaardigheid en wederzijdse afhankelijkheid. Je zou kunnen zeggen dat dit de training is waarin we mensen helpen om als individu te "ontstaan". Het ontstaan van het individu bevorderen we onder meer door het pro-actief opstellen en het nemen van verantwoordelijkheid voor je leven. Onze doelstellingen Voor deze training hebben wij zelf de volgende vijf doelstellingen geformuleerd: Doelstelling 1. Inzicht krijgen in de elementen die je leven hebben beïnvloed en je hebben gemaakt tot wat je bent Doelstelling 2. Inzicht krijgen in hoe je in het verleden beslissingen hebt genomen en hoe je in de toekomst effectief carrièrebeslissingen en andere belangrijke beslissingen kunt nemen Doelstelling 3. Je visie, missie en doelstelling en persoonlijk beleidsplan bepalen Doelstelling 4. Je huidige takenpakket en activiteiten analyseren en beoordelen op de bijdrage aan je levensdoel Doelstelling 5. Leren hoe je de leerhouding kunt ontwikkelen die nodig is voor verandering Je eigen ontwikkelingsdoelen voor deze training Het is van belang dat je je eigen ontwikkelingsdoelen onderzoekt en kijkt of deze aansluiten bij deze training. Formuleer je ontwikkelingsdoelen SMARTI: - Specifiek: ze geven aan wat er precies wordt gedaan: helder en duidelijk; - Meetbaar: ze geven een norm aan waarmee je kunt meten of het doel werd gehaald; - Aanvaardbaar en actiegericht: er moet voldoende enthousiasme bij jezelf zijn om er energiek en met voldoening aan te werken; - Realiseerbaar of realistisch: je moet ze kunnen behalen, leg de lat niet te hoog - maar ook niet te laag. Je moet je ontwikkelingsdoelen kunnen bereiken met aanvaardbare inspanningen; - Tijdsgebonden: wanneer wil je de ontwikkelingsdoelen bereikt hebben? Hou het binnen het tijdsbestek van deze training (ongeveer 8 maanden); - Inspirerend: Uitdagend om aan te werken. 10

11 Buddysysteem We gaan in deze training uit van een werkwijze waarin je tweetallen vormt waarin je buiten de sessies ervaringen uitwisselt. Gedurende de training houd je contact met elkaar en vraag je elkaar regelmatig naar de voorgang. 11

12 1.2 Voorbeelden ontwikkelingsdoelstelling Roland's ontwikkelingsdoelstellingen voor deze training Hieronder vind je als voorbeeld de ontwikkelingsdoelstellingen van Roland voor deze training: 1. Inzicht krijgen in de manier waarop ik relaties vorm met mensen, zowel in de privé-sfeer als de zakelijke sfeer, wat daarin meespeelt aan behoeften van mij en beelden in mij. S M A R T I 2. Inzicht krijgen in hoe ik relateer aan de wereld als geheel, wat mijn doel is in deze wereld en de rol van mijn creativiteit daarin. S M A R T I 3. Leren wat ik kan doen om me meer in harmonie te voelen met de wereld en de mensen daarin. S M A R T I Legenda: geheel gedeeltelijk niet Hanny's ontwikkelingsdoelstellingen voor deze training Dit is een voorbeeld van Hanny: 1. Ik wil aan het einde van de cursus mijn visie, missie, doelstelling en beleidsplan geformuleerd hebben om op die manier zicht te krijgen om wat ik belangrijk vind in mijn leven. S M A R T I 2. Ik wil helderheid krijgen over wat voor soort werk ik nu het leukste vind: inhoudelijk werk in een organisatie of als zelfstandige adviseur, trainer en coach aan het werk of een combinatie van beide. S M A R T I 3. Ik wil uitzoeken of het intervisiegroepje waarin ik nu zit, voor mij de juiste leeromgeving is. S M A R T I Legenda: geheel gedeeltelijk niet 12

13 1.3 Materialen ontwikkelingsdoelen Ontwikkelingsdoelen stellen Naam: Mijn ontwikkelingsdoelstellingen voor deze training 1. S M A R T I *) 2. S M A R T I *) 3. S M A R T I *) 4. S M A R T I *) 5. S M A R T I *) *) Kruis/streep aan of je deze doelstelling SMARTI vindt! Legenda: geheel gedeeltelijk niet 13

14 1.4 Uitleg bij proactief opstellen Keuzevrijheid In deze training gaan we ervan uit dat mensen geen willoos slachtoffer zijn van de omstandigheden maar dat ze op ieder moment de keuze hebben om hun leven al dan niet vorm te geven. Ook de beslissing om je mee te laten voeren op de stroom is een beslissing. We spreken jou dan ook aan in je rol van vormgever van je leven. We spreken je daarnaast ook aan als de vormgever van de samenwerkingsverbanden waar je deel van uitmaakt. Dat kan je gezin zijn, maar ook een vrijwilligersorganisatie of je werk. Verantwoordelijkheid Ons uitgangspunt is dat jij de verantwoordelijkheid neemt voor jouw leven. En dat je samen met anderen een gezamenlijke verantwoordelijkheid neemt voor het stukje samenleving waar je deel van uitmaakt. Wat betekent het nu om een "vormgever" te zijn? Kortweg komt het werk van de levensvormgever op het volgende neer: 1. weten wat je wilt en wat je niet wilt; 2. relaties aangaan, onderhouden en afbouwen; 3. processen vormgeven, instandhouden en afbreken; 4. leren van wat je doet. Ontwikkelingsproces Het ontwikkelingsproces van het individu kun je zien als een aaneenschakeling van vormgeven (ontwerpen), beslissen, uitvoeren (implementeren) en het ervaren en leren daarvan. Je kunt het persoonlijk ontwikkelingsproces zien als een cyclisch gebeuren. De ontwikkelcyclus wordt steeds herhaald. Beslissingen nemen hierbij een belangrijke plaats in. Dat is namelijk het moment waarop je sturing aan je leven geeft. Beslissingen kunnen actief zijn, je kiest vóór iets. Maar je kunt de dingen laten gebeuren. Je beslist dan passief, je beslist om niet in te grijpen en anderen te laten beslissen. Dat is wat ons betreft ook een beslissing. 14

15 Oefening In deze oefening gaan we experimenteren met de bovenstaande cyclus aan de hand van een probleem of situatie in je leven: 1.5 Oefening proactief opstellen 1. kies een situatie waarin je een probleem hebt of waar duidelijk een actie van je vereist is; 2. ga na of dit probleem binnen je "cirkel van invloed" ligt, dus of je er eigenlijk wel iets aan kunt of moet doen; 3. bedenk wat je in verleden in dit soort situatie hebt gedaan en wat daar wel en niet van werkte (spreek je leerervaring aan); 4. ontwerp, geef vorm aan een nieuwe situatie. Brainstorm. Formuleer meerdere mogelijkheden en kies daaruit de beste actie. Doe dit samen met een ander om je een ruimere blik en meer opties te geven; 5. neem een besluit tot actie; 6. voer de gekozen actie uit; 7. ervaar wat de actie oplevert en met je doet; 8. leer ervan. Nabespreking Bespreek de resultaten van je actie met een ander of in een groep. Hierbij kunnen jullie de checklist uit het hoofdstuk Materialen gebruiken. 15

16 1.6 Voorbeelden Een pro-actieve actie van Roland Een situatie/probleem in mijn leven In 1999 werkte ik parttime bij een ingenieursbureau. Ik vond het werk inhoudelijk onbevredigend. Ook had ik er een probleem mee dat ik zelf niet bepaalde wat voor klussen ik aannam. Ik voelde me ongelukkig met de situatie en wilde wat anders. Voorbeeld van stappen die ik in het verleden heb genomen om dit soort situaties aan te pakken In het verleden had ik wel ondersteuning gezocht bij het KIVI (Koninklijk Instituut van Ingenieurs) waar ik lid van ben, voor een weerwoord bij dit soort carrièrebeslissingen. Zij hebben hier mentoren voor. Invloed die ik nu uit kan oefenen op deze situatie De invloed die ik uit kon oefenen was het opzeggen van de baan die ik had en wat anders gaan doen. Ik wist echter niet zo goed wat ik wilde en ik was bang dat ik het zonder baan ernaast niet financieel zou redden. Verschillende opties om de situatie aan te pakken Ik kon de baan opzeggen en een andere baan zoeken, ik kon voor mezelf gaan beginnen en ik kon een jaar vrij nemen. Ik spaar namelijk steeds zes jaar om het zevende jaar iets bijzonders te kunnen doen zonder dat ik financiële beperkingen heb. Mijn beslissing Ik heb besloten om van 2000 een sabattical year te maken. Ik hoefde dus niet te werken van mezelf, maar gaf mezelf tijd om me te heroriënteren en om te scholen. Wat ik praktisch gedaan heb De bestaande baan heb ik opgezegd en een sabattical year genomen. Ik heb een traject gevolgd bij een antroposofische coach waarin ik inzicht kreeg in mijn kernkwaliteiten, behoeften en doelstellingen. Dat was onder andere: Ik stel me meestal dienstbaar op en ik ben creatief en ondernemend en ik vind internet leuk. Ik heb uiteindelijk besloten om een internetbedrijf te beginnen. Ik heb een studie gevolgd tot MCSE (Microsoft Certified Systems Engineer) om de nodige papieren te krijgen. Om voor mezelf duidelijk te krijgen wat ik eigenlijk ging doen heb ik een kwaliteitshandboek geschreven voor mijn bedrijf. Dit was een experimenteel digitaal internethandboek, gebaseerd op sociocratie, de voorloper van het weblogboek. Om aan opdrachten te komen ben ik lid geworden van een ondernemersclub in Utrecht en ik heb een KIVI-kring opgericht. Gevolgen van mijn actie Bestaande klanten van Bureau Angenent kwamen er al snel achter dat ik nu ook internetapplicaties maakte en ik kreeg diverse opdrachten voor educatieve software, websites en multimediaal lesmateriaal. Via de KIVI-kring kwam ik aan een opdracht voor het onderhouden van de website van Carl Zeiss. 16

17 Eigenlijk ging het meteen redelijk goed met de nieuwe activiteiten en haalde Bureau Angenent goede omzetten in 2001, 2002 en Ik kan er ondertussen ruim van leven. Bovendien vind ik het werk leuker omdat ik graag nieuwe dingen bedenk en ook graag programmeer en vormgeef. Wat ik ervan geleerd heb Het is belangrijk voor mij om op mijn gevoel af te gaan. Om mijn gevoel serieus te nemen. Dat was zo met die baan en de keuze van de coach. Dat was ook een intuïtieve beslissing. Het is ook belangrijk om ruimte en flexibiliteit in te bouwen in mijn leven om dingen te veranderen. Een financiële reserve die het mogelijk maakt een jaar "niets" te doen bijvoorbeeld. Hoe ik het de volgende keer zou doen Ik denk niet dat ik het anders zou doen. Een pro-actieve actie van Hanny Een situatie/probleem in mijn leven Ik merkte dat ik in mijn werk bij een kerkelijke welzijnsinstelling steeds vaker gevraagd werd voor sollicitatiegesprekken, conflicten beslechten tussen mensen zonder dat het formeel tot mijn taken behoorde. Ik vond het erg leuk om te doen. Ik kreeg behoefte om dat ook formeel te regelen. Voorbeeld van stappen die ik in het verleden heb genomen om dit soort situaties aan te pakken Geen. Ik zou rustig afwachten tot iemand anders initiatief zou nemen en zou vragen: moeten we het daar niet eens over hebben. Invloed die ik nu uit kan oefenen op deze situatie Ik kan zelf actief worden en niet afwachten tot er iets gebeurt. Verschillende opties om de situatie aan te pakken Niets doen en afwachten of zelf actief worden. Mijn beslissing Na deze situatie in mijn intervisiegroepje te hebben ingebracht ben ik daar met behulp van een spel (het 5 seizoenenspel) tot een besluit gekomen om zelf een gesprek aan te vragen met mijn leidinggevende. Wat ik praktisch gedaan heb Om een gesprek gevraagd. Gevolgen van mijn actie Mijn leidinggevende reageerde positief en binnen 2 weken was ik formeel verantwoordelijk voor wat is gaan heten 'personeelszaken'. Wat ik ervan geleerd heb Afwachten heeft geen zin, zelf actief worden wel. Hoe ik het de volgende keer zou doen Precies hetzelfde. 17

18 1.7 Materialen pro-actief opstellen Een situatie aanpakken Een situatie/probleem in mijn leven Voorbeeld van stappen die ik in het verleden heb genomen om dit soort situaties aan te pakken Invloed die ik nu uit kan oefenen op deze situatie Verschillende opties om de situatie aan te pakken 18

19 Mijn beslissing Wat ik praktisch gedaan heb Gevolgen van mijn actie Wat ik ervan geleerd heb Hoe ik het de volgende keer zou doen 19

20 Bespreking van pro-actieve acties Het doel van de bespreking is het verhelderen van de essentie van de situatie en de achterliggende gevoelens, verlangens, behoeften, etc. Bespreek de pro-actieve acties in tweetallen of in een groep. Vraag de ander naar zijn/haar ervaringen. Gebruik hierbij als leidraad de drie acties Luisteren, Samenvatten en Doorvragen (LSD). - Luisteren: Open staan en echt horen en echt begrijpen wat de ander bedoelt.; - Samenvatten: Hoor ik je.. zeggen en bedoel je..; - Doorvragen naar oorzaken: Vraag naar de achterliggende redenen, zonder oordeel en zonder in te vullen. Stel open vragen en vermijd de Waarom-vraag (omdat die als een beschuldiging opgevat kan worden). Beter is een vraag als: Wat maakt dat je..? Wat weerhoudt je..? 20

21 Aantekeningen 21

22 2 Je biografie 2.1 Uitleg Over de biografie Je biografie is je individuele levensgeschiedenis. Voordat we, in latere oefeningen, gaan kijken naar de nabije toekomst, richten we ons op het verleden, omdat uit dat verleden veel te leren is. Is er een rode draad te ontdekken? Waar kijk je met veel plezier op terug? Wat zijn dieptepunten? Wanneer barstte je van de energie? Deze oefening is zo opgezet dat je je gaat beperken tot de belangrijkste zaken. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling om tot in detail te spitten en te analyseren. Inzicht krijgen is het doel van deze oefening. We gaan het verleden niet diepgaand analyseren, maar maken als het ware een foto van je levensloop tot nu toe. Als je eerlijk naar die foto kijkt (met behulp van een medecursist als objectieve buitenstaander), dan zie je wanneer je wel en niet energie had, en wanneer je al dan niet het gevoel had leiding te geven aan je eigen leven. Die informatie kun je gaan gebruiken bij het maken van keuzes. je formuleringen. Je zwakt je gevoelens wellicht af, of je bent je bewust van de impact van bepaalde termen. Beelden daarentegen komen intuïtiever bovendrijven. Vaak kun je een hele periode met een of twee beelden weergeven. Door met beelden te werken dwing je jezelf om vooral vanuit je gevoel te werken, en minder met je verstand. Juist je gevoelens ten opzichte van gebeurtenissen uit je verleden vertellen je iets. Je gevoelens liegen nooit. Uiteindelijk blijft, aan het einde van de oefening, een beeld over op een groot vel. Dat beeld blijft over het algemeen veel langer hangen dan woorden. Dat is ook precies de bedoeling van deze oefening. De beelden die je hebt geschetst kunnen je leiden bij het maken van de keuzes in het vervolg van deze cursus. Het principe van de oefening Bij deze oefening maken we bewust gebruik van beelden in plaats van teksten. Je verleden beslaat zoveel jaren, waarin zoveel gebeurd is, dat verbale of tekstuele beschrijvingen heel erg lang zouden duren. Als je je talig uit over je verleden, dan neem je vaak onbewust - de tijd om na te denken over 22

23 2.2 Oefening biografie Hoe gaat deze oefening? Op het grote vel in deze map teken je in het midden, horizontaal over het papier, een rechte lijn, van het ene uiteinde van het vel naar het andere. Deze lijn stelt je leven voor van je geboorte tot nu. Langs die lijn ga je het landschap van je leven tekenen. Dat gaat als volgt: 1 Tekenen Teken op, boven, of onder de lijn de belangrijkste gebeurtenissen in je leven Gebruik hierbij geen woorden, maar alleen tekeningen! Geef op de lijn aan over welk jaartal het gaat. Let op dat je de jaartallen zo verdeelt dat je helemaal rechts op het papier bij het heden uitkomt. Het is aan jou hoe je de jaartallen verdeelt. Misschien maak je exact gelijke vakken, wellicht gebruik je maar een klein gedeelte voor de eerste twintig jaar en een groter gedeelte voor de periode daarna. Het is ook aan jou om te bepalen hoe je boven en onder gebruikt. Nadat je de belangrijkste gebeurtenissen hebt getekend, teken je door middel van twee soorten symbolen hoe je je voelde in die tijd. Die symbolen zet je bij je eerdere tekening. Gebruik daarvoor symbolen uit twee categorieën: Het weer: hoe voelde het toen aan? Was het een zonnige tijd, pakten zich donkere wolken samen, voelde het als een mooie voorjaarsdag, etc. Het vervoersmiddel: hoe zou je het vervoersmiddel omschrijven waarin je je in die tijd door het leven begaf: hing je er als een helikopter boven, zat je in een racewagen, voelde het wellicht aan als lopen, waardoor je je weliswaar langzaam voortbewoog, maar waardoor je ook al je zintuigen bewust kon gebruiken? Gebruik je fantasie! Probeer de tekening in maximaal een half uur af te maken. Door het snel te doen, dwing je jezelf om boven te laten komen wat echt belangrijk is. Volledigheid is niet belangrijk. Het is juist belangrijk om te zien welke selecties je maakt onder tijdsdruk. 2 Bespreken Bespreek je tekening. Licht kort je eigen tekening toe. Beschrijf je tekeningen en je indeling op de tijdslijn. Waarom kies je voor deze weer- en vervoerssymbolen? De toehoorder mag vragen ter verduidelijking stellen. Vervolgens beschrijf je, in woorden, samen de belangrijkste conclusies. Welke inzichten over je biografie heeft de oefening je gegeven? Deze beschrijving bevat maximaal 5 geschreven regels. Deze conclusie plak je onder aan de tekening. En verder Hang de tekening ergens thuis op waar je deze regelmatig terug ziet. 23

24 2.3 Voorbeeld biografie Roland's biografie in beeld. 24

25 2.4 Materialen biografie Tijdlijn biografie 25

26 Aantekeningen 26

27 3 De machtsbiografie 3.1 Uitleg machtsbiografie Jouw leven Je leven is in feite het verhaal van alle beslissingen die jij en anderen tot nu toe genomen hebben, de praktische uitvoering daarvan en de ervaring die je daarmee hebt opgedaan. Machtsbiografie Omdat het gaat over de mate waarin je de macht over je leven hebt gehad of niet, noemen we dit een machtsbiografie. Deze oefening is voornamelijk bedoeld om je inzicht te geven in je leven en niet zozeer om iets te veranderen. Je machtsbiografie kun je opstellen als een verhaal over jouw belangrijke beslissingen in dit leven. Hierbij helpt het om eerst in kaart te brengen wat er allemaal gebeurt is in je leven. Daarbij is het handig een schema te gebruiken zoals hieronder is gegeven. 1. relaties; 2. familie; 3. wonen; 4. werken; 5. leren studie; 6. lichaam. Je kunt alles wel door elkaar zetten, maar het is overzichtelijker om aparte schema's te maken van de thema's die in je leven spelen. Wanneer je een schema ingevuld hebt kun je de conclusies kort als een verhaal weergeven. Hulpmiddelen In paragraaf 3.3. vind je een formulier dat je kunt gebruiken voor deze oefening. Jaar Leeftijd Gebeurtenis besluit Besluit door Waarom zo besloten etc. Het schema invullen In de kolom gebeurtenis/ besluit geef je de wendingen in je leven aan op een bepaald gebied. Hieronder is een aantal mogelijke gebieden of thema's. 27

28 3.2 Voorbeeld machtsbiografie Roland's Machtsbiografie Ik heb mijn eigen Machtsbiografie opgesteld voor vier thema's: 1. relaties; 2. studie en werk; 3. wonen en rijden; 4. coaching en therapie. Hierbij de uitwerking van het thema studie en werk. jaar 1955 leef- tijd Studie en werk Ik word geboren Ik ga naar de gereformeerde kleuterschool Ik ga naar de gereformeerde lagere school Ik ga naar het gereformeerde atheneum Besluit door vader vader vader Waarom zo besloten Mijn vader is gereformeerd en wil dat ik ook naar een gereformeerde school ga. idem Mijn vader vindt het belangrijk dat ik een goede opleiding krijg. 28

29 jaar leeftijd Studie en werk Met Wim en Harm richt ik de uitvinderclub Wonder op en we maken technische apparaten Ik ga scheikunde studeren aan de VU Amsterdam Ik ga chemische technologie studeren aan TH Twente Lid van werkgroep ontwikkelingstechnieken WOT Ik ga werktuigbouwkunde erbij studeren (1 jaar) Harm, Wim en ik richten Mubaan Electronics op en maken plotters en computergeheugens. Ik word lid van werkgroep energiebesparing en alternatieve techniek TWEB. Besluit door Roland Roland & vader Roland Roland Roland Roland Waarom zo besloten Ik voel me dan al een uitvinder. Mijn vader vindt het belangrijk dat ik een goede opleiding krijg. Eigenlijk wil ik werktuigbouw studeren, maar deze studie is niet beschikbaar in Amsterdam, daarvoor moet ik naar Eindhoven of Twente. Ik durf dan nog niet zo goed het huis uit te gaan en ergens zonder vrienden terecht te komen. Ik verhuis vanwege een toenmalige vriendin in Twente. Voel me aantrokken tot alternatieve techniek. Had altijd al werktuigbouw willen studeren en doe het nu eindelijk erbij. Mubaan: Uitvinden en verkopen van producten vind ik leuk. TWEB: Wil iets goeds doen op energiegebied in Nederland Richt twee kringloopwinkels op. Roland Onder de vlag van de Twentse Werkgroep Energie Besparing TWEB, wil weer iets zinvols bijdragen Ik studeer af als ir Chemische Technologie, ik richt een eigen bedrijf op voor mens- en milieuvriendelijke technologie: IMT Ik ga samen werken met ir Grift in vennootschap IMT Neem deel aan project Zelfvoorzienend wonen. Eerste kennismaking sociocratie Ik ga naar Amerika om twee maanden bij een architect te werken, ik start een studie architectuur in Arnhem. Roland Roland Roland Roland Geen zin om bij Shell te werken, wil iets zinvols doen voor de wereld. Kende Grift al van de TWEB en kunnen goed met elkaar opschieten. Voel me aangetrokken tot alternatief wonen project en sociocratie. Veel gelezen van deze man en enthousiast geworden, wil daarom architect worden Ik stop met de studie architectuur. Roland Studie: Ik vind er niet wat ik zoek, geen relatie met essenties van architectuur zoals ik die ervaar Ik stop met eigen bedrijf en verkoop aandeel aan vennoot Grift, ik ga Roland IMT: Ik vind er niet wat ik zoek, te veel routine, niets nieuws meer. 29

30 jaar leeftijd Studie en werk werken bij ingenieursbureau AKOS als procestechnoloog en kwaliteitsfunctionaris in Apeldoorn Ik neem ontslag bij AKOS Engineering Ik neem een sabattical year en ga op wereldreis langs woonprojecten. Start promotietraject sociocratie en wonen Vraag certificatie als uitvinder aan, en wordt erkend uitvinder. Besluit door Roland Roland Roland Waarom zo besloten AKOS: Rol er in via ingenieurs uitzendcombinatie. Vind werk bij AKOS niet inspirerend. Had eigenlijk al eerder weg willen gaan, maar wou kwaliteitsproject afmaken. Na 3 jaar AKOS ben ik toe aan vakantie. Wil Dr worden. Wil inspiratie opdoen voor promotie sociocratie en wonen.. Voel me een uitvinder Beëindig promotietraject. Roland Onvoldoende inspiratie in onderwerp en gevoel het niet te kunnen Ik aanvaard een parttime baan bij Sociocratisch Centrum Neem ontslag bij Sociocratisch Centrum. Neem parttime baan bij ingenieursbureau M+I. Roland Roland & vriendin Neem ontslag bij M+I. Roland & vriendin Ik school mezelf om tot internet deskundige, doe studie MCSE. Besluit nu volledig zelfstandig te zijn, geen baan meer ernaast Ga boek schrijven over sociocratie, eigen verhaal over sociocratie in de wereld zetten. Roland Roland Wil bezig zijn met sociocratie en daarvan leven. Bij SCN vind ik niet wat ik zoek, te weinig waardering voor mijn bijdrage, te laag inkomen. M+I: Voormalig vennoot Grift werkt daar ook, bang niet voldoende inkomen te hebben uit alleen het eigen bedrijf. M+I: Ik vind er niet wat ik zoek, soort werk interesseert me niet, kan niet tegen baas boven me. Geen bazen meer voor mij, internet inspireert mij, zie daar markt in. Gevoel dat dit een soort roeping is. 30

31 Mijn machtsbiografie studie en werken Uit dit overzicht zie ik dat tot mijn achttiende mijn vader voornamelijk de beslissingen nam op het gebied van mijn opleiding. Mijn eerste belangrijke beslissing was om te gaan studeren in Amsterdam. De studiekeuze was eigenlijk niet wat ik echt wilde, ik liet me leiden door angst om alleen te komen te staan. Alle volgende beslissingen heb ik zelf genomen of waren meestal met mijn instemming. Ik ben vaak bang geweest om stappen te zetten. Wanneer ik wat besloten had, dan heb ik het meestal ook daadwerkelijk uitgevoerd, of ben ik er tenminste mee begonnen. Mijn carrièrebeslissingen zijn voornamelijk bepaald door mijn interesses, waarbij techniek, idealisme en inventiviteit een belangrijke rol speelden. Ik ben regelmatig van studie en baan veranderd, omdat ik dacht dat iets leuk of goed was om te doen, wat vaak tegenviel als ik het echt deed. Soms heb ik ongewenste situaties (te) lang laten voortduren, ook weer uit angst iets kwijt te raken of wat mensen ervan zouden vinden als ik er mee zou stoppen. In de tijd dat ik samen woonde (1998, 1999) nam ik de beslissingen met mijn vriendin, met beider instemming. De laatste jaren laat ik mij bij mijn carrière beslissingen veel meer leiden door mijn gevoel. Functioneren als zelfstandige en zinvol creatief werk doen bevalt mij nog het beste. Ik heb wel het gevoel dat ik nu de verantwoordelijkheid neem voor mijn carrière. 31

32 3.3 Materialen Machtsbiografie Schema machtsbiografie Naam: Thema: Jaar Leeftijd Gebeurtenis/besluit Besluit door Waarom zo besloten 32

33 Schema machtsbiografie Jaar Leeftijd Gebeurtenis/besluit Besluit door Waarom zo besloten 33

34 Schema machtsbiografie Jaar Leeftijd Gebeurtenis/besluit Besluit door Waarom zo besloten 34

35 Samenvatting Machtsbiografie Naam: Thema: 35

36 Aantekeningen 36

37 4 Visie, missie en doelstelling 4.1 Uitleg Visie, missie en doelstelling De verantwoordelijkheid voor je leven nemen In de voorgaande sessies hebben we teruggekeken op je leven en je beslissingen. We staan nu stil bij het heden en kijken naar de toekomst. Dat doen we in de vorm van de visie, missie en doelstelling van je leven. Visie Je visie is de situatie die jij als ideaal ziet. Voor jezelf of meer in het algemeen. Het is een visioen van een ideale wereld. Dat kun je zo groot of klein maken als je wilt. Je kunt denken aan een ideaal op wereldschaal, of je kunt alleen kijken naar het kringetje om jou heen. Je kunt er mensen in betrekken en dingen. Het kan gaan over macht, geld, liefde, relaties, werk, familie, vrienden. Alles wat jij tot je ideaal rekent. Denk niet te klein en fantaseer er gerust een stuk op los. Straks gaan we pas realistisch worden. Missie Je missie is jouw bijdrage in dit leven. Voor anderen of alleen voor jezelf. Je missie is het antwoord op de vraag: Waartoe ben ik in dit leven? Wat kan en wil ik bijdragen. Wat zijn mijn kwaliteiten? Wat wil ik daarmee doen? Doelstelling We gebruiken een wat andere definitie van doelstelling dan gebruikelijk is. Gewoonlijk is een doel een mijlpaal die je wilt behalen. De doelstelling van je leven definiëren we echter als datgene wat je wilt uitwisselen met anderen. Doelstelling gaat dus over ruil. Waarom ruil? Omdat je niet helemaal alleen, op jezelf, kunt leven. Je moet uitwisselen met je omgeving om te kunnen leven. Dit is een basaal gegeven. Je lichaam wisselt zuurstof en kooldioxide uit terwijl je ademt. Je neemt voedsel en water tot je en scheidt afvalstoffen uit. Je laat je brood door iemand anders bakken en geeft er geld voor terug. Ik groet iemand en die groet terug. We zijn constant aan het uitwisselen met onze omgeving. Wat jij uitwisselt komt voort uit jezelf en bepaalt in grote mate hoe je gezien wordt door je omgeving. Je doelstelling gaat daarom over de dingen die jij wilt produceren om te ruilen met anderen. En wat je daarvoor terug wilt hebben. De resultaten van die "productie" zijn niet altijd dingen. Je kunt bijvoorbeeld ook gezelligheid produceren. Of liefde. Bij het formuleren van je doelstelling gaat het er om de ruilobjecten duidelijk te benoemen. De ruilobjecten zijn de dingen die uitgewisseld worden in de ruil. Zodat ze concreet zijn en begrepen kunnen worden door een ander. Dít wil ik krijgen en dát wil ik geven. Alles beweegt Visie, missie en doelstelling zijn geen statisch gegeven. Ze veranderen in de tijd. Bekijk ze daarom regelmatig en formuleer ze opnieuw. 37

38 Persoonlijk beleidsplan Je visie, missie en doelstelling maken deel uit van je persoonlijk beleidsplan. In de volgende hoofdstukken van dit trainingsmateriaal zullen we het persoonlijk beleidsplan verder vullen. De onderdelen van het persoonlijk beleidsplan zijn: 1. Visie, missie en doelstelling 2. Stappenplannen 3. Kernkwaliteiten 4. Actieplannen 5. Collages en tekeningen Verzamel al je werkstukken achterin je trainingsmap achter het blad Persoonlijk beleidsplan. 38

39 4.2 Oefening visie, missie en doelstelling formuleren Oefening De oefening is vrij simpel. Tenminste: Hij lijkt vrij simpel. Je schrijft op een stuk papier je visie, missie en doelstelling. Daarna wissel je dat uit met een ander. Je kunt je visie, missie en doelstelling per levensgebied formuleren, bijvoorbeeld werk, relaties, liefde, etc. Aanwijzingen bij het formuleren van je visie Let bij het schrijven van je visie op het volgende: - schrijf je ideale situatie op. Denk aan alle aspecten van je leven: huis, woonomgeving, woonplaats, werk, relaties, vrienden, familie, gezin, liefde, geld, status, ontwikkeling, leren, lichaam, gezondheid, levensbeschouwelijke zaken, spiritualiteit, etc.; - bij je visie gaat het om jóuw ideaal. Bedenk niet wat anderen er van kunnen vinden. Wees egoïstisch! Denk groot! Dat mag! - wees eerlijk. Schrijf je visie op en vraag je dan af: Wil ik dit nou echt? Schijf daarna op wat je echt wilt. Aanwijzingen bij het formuleren van je missie Denk bij het formuleren van je missie aan het volgende: - schrijf op wat jouw inbreng is in deze wereld. Wat jij wilt betekenen voor anderen. Of wat je alleen maar voor jezelf wilt betekenen. Ja, dat mag ook; - bij je missie gaat het in wezen om de reden waarom jij op deze wereld bent; - schrijf je missie op, lees het terug en vraag je af: Wil ik dit nou echt doen? Heb ik dit echt te geven? Schrijf daarna op wat je echt bij te dragen hebt. Aanwijzingen bij het formuleren van je doelstelling Let bij het opschrijven van je doelstellingen op: - doelstellingen hebben iets te maken met uitwisseling en ruil. Er zijn meerdere partijen waarmee je uitwisselt. Kijk naar je leven en identificeer die ruilpartners: De organisatie waar je werkt, je echtgenoot of partner, je kinderen, je familie, je collega's, je baas, vrienden, kennissen, etc.; - maak per bijzondere persoon of groep in je omgeving een doelstelling; - maak de doelstelling zo concreet (specifiek) mogelijk. Gebruikt ook de andere SMARTI criteria uit hoofdstuk 1 om je doelstelling aan te scherpen; - formuleer de doelstelling in termen die de andere partij kan begrijpen; - een doelstelling is tweerichtingsverkeer. Zeg iets over wat je wilt geven en wat je wilt krijgen; - test het weer door je af te vragen: Wil ik dit echt hebben? Wil ik dit er echt voor teruggeven? Vind ik dit echt in evenwicht: ruil en geen roof? Verwerking Wanneer je je visie, missie en doelstelling opgeschreven hebt, laat het dan een nachtje in de week liggen en werk er de volgende dag nog eens aan. 39

40 Bespreking Bij de uitwisseling van visie, missie en doelstelling met de ander is het van belang dat degene die luistert geen oordeel uit spreekt over de visie, missie en doelstelling van degene die spreekt. Je kunt wel vragen stellen ter verduidelijking. Ieder kan die feedback meenemen en naar behoefte verwerken. 40

41 4.3 Voorbeeld visie, missie en doelstelling Roland's visie, missie en doelstellingen op zakelijk gebied Ik heb mijn visie, missie en doelstelling uitgesplitst naar mijn zakelijke leven, relaties/vrienden en naar een partner. Mijn visie, missie en doelstelling op zakelijk gebied vind je hier. Visie van Roland Mijn ideaal is een situatie waarin ik: - me bewust ben van mijn kwaliteiten en ook van wat ik niet kan en mezelf waardeer om het geheel van wat ik ben en kan; - creatieve arbeid verricht; - financieel onafhankelijk ben; - betaald wordt voor mijn creatieve arbeid op royaltybasis; - in de markt erkend wordt als een deskundig en betrouwbare zakenpartner; - vrijheid en ruim tijd heb om aan projecten te werken die ik zinvol en inspirerend vindt; - deel uitmaak van een collectief van onafhankelijke gelijkwaardige personen in een synergetische samenwerking; - ideeën uitwissel met inspirerende denkers; - gevestigd ben in een land waar ruimte is voor innovatie; - gevestigd ben in een stedelijke omgeving op een centrale plaats in Nederland; - beschik over alle infrastructuur die ik nodig heb om mijn werk optimaal te doen, zoals een kantoor/atelier, hardware, software, een leuk vervoermiddel, etc. Missie van Roland Mijn aanbod op zakelijk gebied is: Het beschikbaar stellen van mijn creatieve vermogens voor zinvolle ontwikkelingen. Doelstellingen van Roland Deze heb ik uitgesplitst naar drie groepen mensen waar ik zakelijk interactie mee heb. 1. klanten; 2. zakenpartners; 3. inspiratiebronnen. Mijn doel naar klanten is het leveren van kwalitatief hoogstaande producten en diensten op het raakvlak tussen individu, organisatie en techniek, gebaseerd op kennis van en ervaring met onderwijs, kwaliteitszorg en sociocratie. Hierbij stel ik mij op als deskundig, betrouwbaar en eerlijk zakenpartner. Van mijn klanten verwacht ik uitdagende projecten die iets positiefs bijdragen aan de samenleving, continuïteit van de relatie, betrouwbaarheid en winstgevendheid. Mijn doel naar zakenpartners is om als gelijkwaardig partner te participeren in een collectief waarbij alle partijen inzet tonen, werk en omzet inbrengen, bereid zijn tot investering en in enige mate persoonlijk bij elkaar betrokken zijn. Mijn doel naar inspiratiebronnen is om in openheid en vertrouwen ideeën en denkwerelden uit te wisselen om te komen tot wederzijdse inspiratie en ideevorming. 41

42 4.4 Materialen visie, missie en doelstelling Deze visie, missie en doelstellingen gelden voor het levensgebied: Mijn visie 42

43 Mijn missie 43

44 Mijn doelstelling (1) Doelgroep Dit wil ik krijgen: Dit wil ik geven: 44

45 Mijn doelstelling (2) Doelgroep Dit wil ik krijgen: Dit wil ik geven: 45

46 Mijn doelstelling (3) Doelgroep Dit wil ik krijgen: Dit wil ik geven: 46

47 Aantekeningen 47