Luchtkwaliteit in Schiedam

Transcriptie

1 Met enige regelmaat vindt er in ons land onderzoek plaats naar de luchtkwaliteit. De resultaten daarvan halen soms het nieuws. Maar of er op die resultaten ook actie wordt ondernomen? In Schiedam voert de Milieufederatie onderzoek. Bekend is bijvoorbeeld de luchtkwaliteit Oranjestraat. Maar er is meer onderzoek. Zo brengt het RIVM om de twee jaren samen met KPVV Dashboard, resultaten over de Luchtkwaliteit als gevolg van wegverkeer (rijkswegen) uit. In juni 2013 waren de resultaten: Schiedam valt in de categorie Stedelijkheidsgraad 1, en de resultaten in die categorie waren in 2013: Gemiddelde concentratie waaraan bewoners binnen een gemeente worden blootgesteld, RIVM, 2013, SOM 2011 en 2015, PM10 en NO2 bij elkaar opgeteld cbs code Gemeente "SOM 2011 en 2015" stedelijkheidsgraad 606 Schiedam 116, Rotterdam 116, Delft 111, Rijswijk 111, Vlaardingen 111, Amsterdam 110,1 1 Schiedam staat op de bovenste (de slechtste) plaats in de rangorde. Inmiddels zijn de gegevens (met een andere berekeningsmethodiek):bijgewerkt naar de situatie in 2015 en zijn te raadplegen in de datagegevens op: tabblad: d-score-gem Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 1

2 Maar er is meer. Ook het luchtverkeer veroorzaakt luchtverontreiniging. Luchtverkeer niet alleen op grote hoogte, maar vooral ook de landers naar en opstijgers.van RTHA. Gisteren schonk het onderzoeksprogramma Zembla op NPO-2 aandacht aan dit probleem (concreet de situatie rondom Schiphol). De Zembla-website meldt met een algemene inleiding hierover: Nog steeds geen onderzoek gezondheidsrisico s Schiphol Toen minister Schultz van Infrastructuur onlangs de maximumsnelheid op nog meer snelwegen verhoogde, laaide de discussie rond luchtkwaliteit weer op. Vaststaat dat door hogere snelheden meer giftige stoffen vrijkomen. Eén daarvan is fijnstof. Uit onderzoek blijkt dat fijnstof onder andere longkanker kan veroorzaken. Volgens minister Schultz blijft de blootstelling aan fijnstof binnen de gestelde norm. Maar wetenschappers stellen dat er ook onder de norm gezondheidsschade voor mensen optreedt. En hoe zit het met het nog kleinere en minstens zo gevaarlijke ultrafijnstof? Vorig jaar werden rond Schiphol verhoogde concentraties gemeten. Grondig onderzoek naar de gezondheidseffecten in de regio komt maar niet van de grond. ZEMBLA onderzoekt: wie zet in het dossier fijnstof onze gezondheid centraal? Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 2

3 In de Nota van Antwoord / Beantwoording (gedateerd: 28 januari 2016) van zienswijzen op het ontwerpverkeersbesluit Aanpassing van de maximumsnelheid op delen van autosnelwegen in beheer van het Rijk,: 'Het effect van de snelheidsverhoging op de concentratie NO2 en fijnstof is in de uitgevoerde milieuonderzoeken berekend en getoetst aan het wettelijk kader voor luchtwaterkwaliteitseisen (Wet milieubeheer en AMvB's). Geconcludeerd is dat, door de verhoging van de maximumsnelheid, de luchtverontreiniging inderdaad iets toeneemt, maar binnen de wettelijke gestelde normen blijft.' En over Schiphol (aanhakend bij Emissions from an International Airport Increase Particle Number Concentrations 4-fold at 10 km Downwind): ULTRAFIJN STOF RONDOM SCHIPHOL, TNO tijdschrift lucht: In woonwijken van Amsterdam en Amstelveen zijn concentraties van ultrafijn stof verhoogd. Het onderzoek laat zien dat Schiphol een bron is van ultrafijne deeltjes, waarvan de verspreiding tot verhoogde PNC leiden, onder andere in woonwijken van Amsterdam en Amstelveen ten noordoosten van Schiphol. Meer inzicht in blootstelling aan en gezondheidseffecten van PNC op en rondom Schiphol is gewenst. Aan de hand daarvan kunnen dan mogelijk adviezen worden geformuleerd om de blootstelling te verminderen. Het verlagen van het zwavelgehalte in vliegtuigbrandstof is mogelijk een effectieve maatregel om de uitstoot van ultrafijn stof door vliegtuigen te verlagen. Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 3

4 Nader verkennend onderzoek ultrafijnstof rond Schiphol: Naarmate de afstand tot het luchthaventerrein toeneemt, neemt de concentratie ultrafijnstof af: op zo n vijftien kilometer van de luchthaven is de bijdrage van de luchtvaart nog circa 20 procent van de bijdrage direct naast het luchthaventerrein. Plan van aanpak verkennend onderzoek sterftecijfers Schiphol, febr 2016 Uit overleg met het RIVM is gebleken dat met bestaande gegevens op korte termijn alleen in beschrijvende zin gerapporteerd kan worden over sterftecijfers in de regio Schiphol. Zodoende focust de vraagstelling van het ministerie zich in eerste instantie op een mogelijk verhoogd sterfterisico. Er wordt hierbij geen directe relatie gelegd met blootstelling aan ultrafijn stof. Schadelijke effecten op de gezondheid door de uitstoot van vliegtuigen worden niet onderzocht. Uit het plan van aanpak van afgelopen februari blijkt dat het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) uitsluitend kijkt naar sterftecijfers en dat er geen relatie Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 4

5 zal worden gelegd met de blootstelling aan ultrafijnstof. Volgens het RIVM heeft dat met tijdsdruk te maken. Wetenschappers dringen aan op onderzoek want ultrafijnstof kan mogelijk ernstige gezondheidsschade veroorzaken. Longarts Hans in t Veen hierover in ZEM- BLA: Die deeltjes die geven een chronische ontstekingsreactie. Die deeltjes geven DNA schade aan het erfelijke materiaal waardoor je, althans dat is de theorie, ook kanker kan krijgen. En er wordt zelfs gedacht dat die deeltjes binnendringen in je hersenen. Er zijn associaties gemaakt met bijvoorbeeld dementie en Alzheimer. Het RIVM deed vorige jaar een verkennend onderzoek naar concentraties ultrafijnstof - minuscule stofdeeltjes die diep in de longen kunnen binnendringen- rond Schiphol. Maar keek uitsluitend naar bestaande onderzoeken. Op basis daarvan komt het tot de conclusie dat gezondheidseffecten niet uitgesloten kunnen worden. Een zwakke conclusie, gezien wat er allemaal bekend is, zegt Anne Knol, oud-rivm onderzoeker en tegenwoordig werkzaam bij Milieudefensie. In het rapport doet het RIVM acht aanbevelingen aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu voor vervolgonderzoek naar gezondheidseffecten van blootstelling aan ultrafijnstof. Maar het ministerie neemt maar één van die aanbevelingen over. Het geeft opdracht om te kijken naar de sterftecijfers die te maken hebben met verhoogde ultrafijnstof concentraties. Maar uit het plan van aanpak van afgelopen februari blijkt dat het RIVM uitsluitend kijkt naar sterftecijfers en dat er geen relatie zal worden gelegd met de blootstelling aan ultrafijnstof. Dus op het moment dat dat onderzoek straks naar buiten komt zie je niets, want dan heb je een kaartje met sterftecijfers. En op het moment dat je dan vraagt komt dit nou door ultrafijnstof of niet, dan zullen de onderzoekers dat niet kunnen beantwoorden want dat hebben ze niet onderzocht, aldus Milieudefensie. Volgens Kees van Luijk (RIVM) heeft dit met tijdsdruk te maken: De tijdsdruk speelt ons zeker parten. Er is ons gevraagd om een onderzoek waar we op korte termijn over konden rapporteren. We hebben in september aangegeven dat dat eigenlijk heel moeilijk was. Er is toch om gevraagd. De waarde van het onderzoek zal vooral op langere termijn bekend worden. En het is straks dus ook maar een voorlopige en tussentijdse rapportage. Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 5

6 Het ministerie laat in ZEMBLA weten: Dat Nederland voorop loopt als het gaat om onderzoek naar ultrafijnstof bij luchthavens. En dat het een voorstel van het RIVM voor een lange termijn onderzoek overneemt. Op het moment dat je echt ziet dat Schiphol zo n effect heeft op de leefomgeving en de gezondheid van mensen die daar wonen, dan moet je wel maatregelen nemen. Die maatregelen zijn niet zo makkelijk want eigenlijk kom je dan op minder vliegen terecht.. Er is bijna niemand in Den Haag die dat durft uit te spreken. Dat is echt een taboe, aldus Anne Knol van Milieudefensie. Schiphol kreeg drie weken geleden definitief toestemming om uit te breiden. En vorige week besloot het kabinet dat de gemeenten in de omgeving extra huizen mogen bouwen. Geen vuiltje aan de lucht Tot zover de website van Zembla: De uitzending van Zembla is te bekijken op Uitzending Gemist. Maar ik heb deze ook geplaatst op WeTransfer (tot 13 april 2016) te downloaden via: Dit onderwerp zal morgen (8 april 2016) in de Commissie Regionaal Overleg van RTHA door bewonersvertegenwoordigers aan de orde worden gesteld. Daarnaast werd recent (op maandag 28 maart 2016) in 1Vandaag met beelden vanaf onze Maasboulevard ook aandacht besteed aan luchtverontreiniging door scheepvaartverkeer. Dat beaamt ook lokaal politicus Krispijn Beek van Schiedam, gelegen aan de Nieuwe Waterweg waar de tankers, containerschepen en andere oceaanstomers voorbij komen. Een bredere aandacht vanuit het SOBO voor de luchtkwaliteit (transport) is gewenst. Beïnvloeding van de Luchtkwaliteit door de industrie (bron: Botlek/Maasvlakte) en bomenkap (maatregel/middel) nog maar even daargelaten. Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 6

7 Henk Lamphen, 7 april 2016 Luchtkwaliteit 7