Zelftoets. bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zelftoets. bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg"

Transcriptie

1 Zelftoets bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg 1 Procescontrole onderscheidt zich van productcontrole omdat men bij procescontrole a een onderscheid kan maken tussen partijen van goede en slechte kwaliteit. b gebruik kan maken van statistische methoden en technieken. c de effectiviteit van het controlesysteem kan toetsen met behulp van een keuringskarakteristiek. d de nadruk legt op de preventie. 2 Bij het meten van producteigenschappen wordt een onderscheid gemaakt in variabele meting en attributieve meting. Waarop berust dit onderscheid? 3 Gegeven: De eis die aan partijen wordt gesteld is maximaal 14% foutieve producten. De volgende tabel geeft de goedkeuringskansen bij attributieve partijkeuring met een steekproefgrootte (n) van 20 en een goedkeuringscriterium (c) van 2. % fouten goedkeuringskans (%) Gevraagd: Wat is de kans op een fout van de eerste soort als een partij van 200 producten, 20 foutieve producten bevat? a 10 b 70 c 90 d Een fout van de eerste soort is hier niet van toepassing.

2 4 Gegeven: Een leverancier heeft met zijn afnemers afgesproken dat een foutenpercentage van maximaal 6% aanvaardbaar is. Voor levering worden de partijen gekeurd door de leverancier om te controleren of de partijen aan deze norm voldoen. Gevraagd: Wanneer zijn de risico's voor de afnemers het grootst: - bij keuring met een steekproefomvang (n) van 50, en goedkeuringscriterium (c) van 1, - of bij keuring met een steekproefomvang (n) van 50 en een goedkeuringscriterium (c) van 3? Licht uw antwoord toe. 5 Een keuringskarakteristiek is een grafische weergave van de relatie tussen a het goedkeuringsciterium en de steekproefgrootte. b het goedkeuringscriterium en de werkelijke fractie fouten. c de goedkeuringskans en de steekproefgrootte. d de goedkeuringskans en de werkelijke fractie fouten. 6 Bij regelkaarten, die gebruikt worden ter controle van procesverstoringen, wordt de normwaarde voor de controlegrootheid aangegeven door a de centrale lijn. b de regelgrens. c de actielijn. d de waarschuwingsgrens. 7 Beoordeel de juistheid van de volgende stellingen. Stelling 1 Als bij een variabele procescontrole een regelkaart wordt gebruikt met zowel regelgrenzen als waarschuwingsgrenzen, is over het algemeen de kans op het niet signaleren van verstoringen kleiner dan bij gebruik van alleen regelgrenzen. Stelling 2 Als bij een variabele procescontrole de regelgrenzen krapper worden, dan wordt de kans op een onterechte ingreep/actie kleiner. a Stelling 1 en 2 zijn beide juist. b Alleen stelling 1 is juist. c Alleen stelling 2 is juist. d Stelling 1 en 2 zijn beide onjuist.

3 8 Welke van de volgende uitspraken is juist? a Op grond van een kwaliteitskostenanalyse kan men komen tot minimale (totale) kwaliteitskosten. b Een Pareto-analyse is een kwalitatieve methode om de effecten van kwaliteitsafwijkingen met elkaar in verband te brengen. c Een keuringskarakteristiek is een hulpmiddel bij het inzichtelijk maken van de relatieve ernst van fouten. d Het visgraatdiagram is bij uitstek geschikt om oorzaak en gevolg kwalitatief te analyseren. 9 In onderstaande tabel vindt u de verdeling van fouten bij de fabricage van elektronische apparatuur. TABEL Verdeling van fouten bij de fabricage van elektronische apparatuur Teken met behulp van de gegevens uit de tabel het Paretodiagram van die fouten. Opmerking: deze opgave is ontleend aan Handboek kwaliteitsbeleid, Kluwer, Welke samenhang bestaat er tussen de categorieën kwaliteitskosten?

4 Antwoorden op de zelftoets 1 Antwoord d is het juiste antwoord. Bij procescontrole hanteert men het concept van de regelkring en ligt de nadruk op het voorkómen van fouten. Bij productcontrole (antwoord a) is het uitgangspunt: voldoen de producten die gezamenlijk een partij vormen, aan de producteisen? Zowel bij proces- als bij productcontrole kan men statistische methoden en technieken gebruiken (antwoord b). Een keuringskarakteristiek (antwoord c) geeft de statistische eigenschappen van een bepaald steekproefschema grafisch weer, en wordt vooral gebruikt bij productcontrole. 2 Het onderscheid berust op de aard van de meetresultaten. Bij variabele meting is de waarde van de producteigenschap een continue variabele, bij attributieve meting hanteert men een klasse-indeling (goed/fout). 3 Antwoord b is het juiste antwoord. Het percentage fouten in de partij is 10%. De kans dat deze partij tenonrechte wordt afgekeurd bedraagt = 70%. 4 Het afnemersrisico bestaat uit het goedkeuren van slechte partijen (foutenpercentage groter dan 6%). Het goedkeuringscriterium bij n = 50, c = 1 is lager dan bij n = 50, c = 3, de keuring is strenger, de kans dat een partij wordt goedgekeurd, is lager. Bij n = 50, c = 1 zullen de risico s voor de afnemers daarom kleiner zijn. 5 d is het juiste antwoord. 6 a is het juiste antwoord. 7 b is het juiste antwoord. Stelling 1 Bij gebruik van regelgrenzen én waarschuwingsgrenzen, kunnen meer typen verstoringen worden gesignaleerd dan wanneer alleen met regelgrenzen wordt gewerkt. De kans op het niet signaleren van verstoringen is kleiner. Stelling 2 Bij krappere regelgrenzen zal het vaker voorkomen dat een waarneming buiten de grenzen valt, terwijl er toch geen verstoring is opgetreden. De kans op een onterechte ingreep is groter. 8 Antwoord d is het juiste antwoord. a Kwaliteitskostenanalyse is een hulpmiddel voor bewustwording, prioriteitstelling en beslissingsondersteuning. Een kostenanalyse als zodanig leidt echter niet tot minimale kosten. Bovendien is de kwaliteit waarbij de kosten minimaal zijn, vaak niet te bepalen. b Pareto-analyse is een kwantitatieve methode om een rangorde aan te brengen in kwaliteitsfouten (frequentie van voorkomen, kosten, tijdsbesteding e.d.).

5 c Een keuringskarakteristiek is een grafische weergave die bij steekproefkeuring wordt gebruikt om de kans op goedkeuring in relatie te brengen met de werkelijke partijkwaliteit. d Het visgraatdiagram is een kwalitatieve oorzaakgevolganalyse. 9 De eerste stap is het berekenen van het percentage van elke fout en vervolgens het cumulatieve percentage. Het resultaat ziet u in onderstaande tabel. TABEL Verdeling van fouten, het foutenpercentage en het cumulatief percentage Daarna kunt u het diagram gaan tekenen. Vergelijk uw tekening met onderstaande figuur: het Pareto-diagram van de fouten. FIGUUR Pareto-diagram van de fouten bij de fabricage van elektronische apparatuur 10 Naarmate er meer geïnvesteerd wordt in preventie zijn de beoordelings- en foutenkosten lager.

Inhoud leereenheid 2. Methoden en technieken van kwaliteitszorg. Introductie. Leerkern. Terugkoppeling

Inhoud leereenheid 2. Methoden en technieken van kwaliteitszorg. Introductie. Leerkern. Terugkoppeling Inhoud leereenheid 2 Methoden en technieken van kwaliteitszorg Introductie Leerkern 1 Controlespecificatie 2 Productcontrole 3 Procescontrole 3.1 Storingstypen 3.1.1 Niveauverschuiving 3.1.2 Trend 3.1.3

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetertechnieken

Kwaliteitsverbetertechnieken pag.: 1 van 6 Kwaliteitsverbetertechnieken In dit artikel behandelen we een aantal relatief eenvoudige technieken. Deze kunnen we gebruiken bij het beoordelen en/of gezamenlijk met de leverancier opzetten

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Doel Beheersen van elementaire statistische technieken Toepassen van deze technieken op aardwetenschappelijke data 2 1 Leerstof Boek: : Introductory Statistics, door

Nadere informatie

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering 14.1 Waaraan moet de variatie van een proces voldoen voordat een x -regelkaart wordt gebruikt om de uitvoer van het proces te registreren? Waarom?

Nadere informatie

2.1.4 Oefenen. d. Je ziet hier twee weegschalen. Wat is het verschil tussen beide als het gaat om het aflezen van een gewicht?

2.1.4 Oefenen. d. Je ziet hier twee weegschalen. Wat is het verschil tussen beide als het gaat om het aflezen van een gewicht? 2.1.4 Oefenen Opgave 9 Bekijk de genoemde dataset GEGEVENS154LEERLINGEN. a. Hoe lang is het grootste meisje? En de grootste jongen? b. Welke lengtes komen het meeste voor? c. Is het berekenen van gemiddelden

Nadere informatie

2 Data en datasets verwerken

2 Data en datasets verwerken Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 1 Data presenteren 1.4 Oefenen In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 1.4 Oefenen Opgave 9 Bekijk de genoemde dataset

Nadere informatie

Aspecten van integrale kwaliteitszorg. Bij de verklaring van integrale kwaliteitszorg worden vijf aspecten onderscheiden:

Aspecten van integrale kwaliteitszorg. Bij de verklaring van integrale kwaliteitszorg worden vijf aspecten onderscheiden: Modellenoverzicht kwaliteit H3 Wat is kwaliteit? De kwaliteit van een product of dienst, zowel intern als extern geleverd, is de mate, waarin het geheel van eigenschappen voldoet aan de gebruiksverwachtingen

Nadere informatie

Vendorrating: statistische presentatiemiddelen

Vendorrating: statistische presentatiemiddelen pag.: 1 van 6 Vendorrating: statistische presentatiemiddelen Hieronder bespreken we in het kort een aantal verschillende presentatievormen waarmee we vendorratingresultaten op een duidelijke manier kunnen

Nadere informatie

Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1

Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1 Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1 1 Onderwerpen van de lessenserie: De Normale Verdeling Nul- en Alternatieve-hypothese ( - en -fout) Steekproeven Statistisch toetsen Grafisch

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram:

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: 5.0 Voorkennis Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: De lengte van de staven komt overeen met de hoeveelheid; De staven staan meestal los van

Nadere informatie

PVT-WERKBOEK CLUSTER: Pagina 1

PVT-WERKBOEK CLUSTER: Pagina 1 PVT-WERKBOEK NAAM : TEAM : CLUSTER: Pagina 1 Voorwoord Met verbeterteams zult u de theorie in praktijk kunnen brengen. Dit programma laat u zien hoe u kwaliteitsverbetering tot een integraal onderdeel

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram:

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: 5.0 Voorkennis Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: De lengte van de staven komt overeen met de hoeveelheid; De staven staan meestal los van

Nadere informatie

Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid?

Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? De p90 onzekerheid staat in het kader van de garantieregeling voor aardwarmte

Nadere informatie

Statistische variabelen. formuleblad

Statistische variabelen. formuleblad Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete

Nadere informatie

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters GT - 120429 4 april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 Aanvullingen controlejaar 2011 4 april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en

Nadere informatie

Wijzigingen van VSR-KMS 3 ten opzichte van VSR-KMS 2

Wijzigingen van VSR-KMS 3 ten opzichte van VSR-KMS 2 Wijzigingen van VSR-KMS 3 ten opzichte van VSR-KMS 2 VSR - PUBLICATIE Resultaatgespecificeerde schoonmaak In maart 2012 is er een aanvulling op de beoordelingshandleiding opgesteld en uitgebracht teneinde

Nadere informatie

Examen VWO - Compex. wiskunde A1,2

Examen VWO - Compex. wiskunde A1,2 wiskunde A1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 25 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 13 In dit deel staan de vragen waarbij de computer

Nadere informatie

SPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen

SPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen SPSS Introductiecursus Sanne Hoeks Mattie Lenzen Statistiek, waarom? Doel van het onderzoek om nieuwe feiten van de werkelijkheid vast te stellen door middel van systematisch onderzoek en empirische verzamelen

Nadere informatie

Les 1 Kwaliteitsbeheersing. Les 2 Kwaliteitsgegevens. Les 3 Introductie Statistiek. Les 4 Normale verdeling. Kwaliteit

Les 1 Kwaliteitsbeheersing. Les 2 Kwaliteitsgegevens. Les 3 Introductie Statistiek. Les 4 Normale verdeling. Kwaliteit Kwaliteit Les 1 Kwaliteitsbeheersing Introductie & Begrippen Monstername Les 2 Kwaliteitsgegevens Gegevens Verzamelen Gegevens Weergeven Les 3 Introductie Statistiek Statistische begrippen Statistische

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D vwo

Examenprogramma wiskunde D vwo Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Kwaliteitskosten onderzoek. Aanpak. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Kwaliteitskosten onderzoek. Aanpak. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Kwaliteitskosten onderzoek Aanpak Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 KWALITEITSKOSTEN...

Nadere informatie

datavisualisatie Stappen 14-12-12 verzamelen en opschonen analyseren van data interpeteren hoorcollege 4 visualisatie representeren

datavisualisatie Stappen 14-12-12 verzamelen en opschonen analyseren van data interpeteren hoorcollege 4 visualisatie representeren Stappen datavisualisatie hoorcollege 4 visualisatie HVA CMD V2 12 december 2012 verzamelen en opschonen analyseren van data interpeteren representeren in context plaatsen 1 "Ultimately, the key to a successful

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99 Inhoud 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek 13 1.1 Een eerste verkenning 14 1.2 Frequentieverdelingen 22 1.3 Grafische voorstellingen 30 1.4 Diverse diagrammen 35 1.5 Stamdiagram, histogram en frequentiepolygoon

Nadere informatie

4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1]

4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] 4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] Relatief frequentiepolygoon van de lengte van mannen in 1968 1 4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] In dit plaatje is een frequentiepolygoon getekend.

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 : Kwaliteitsbeheersing

Hoofdstuk 8 : Kwaliteitsbeheersing Hoofdstuk 8 : Kwaliteitsbeheersing Kwaliteitsbeheersing Het proces waarbij men de kwaliteitsdoelstellingen nastreeft gedurende de operaties: bepalen wat beheerst moet worden,, meeteenheid kiezen, vastleggen

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. cursistmateriaal. PRAGMA Zwolle augustus 1995

Kwaliteitszorg. cursistmateriaal. PRAGMA Zwolle augustus 1995 Q Kwaliteitszorg cursistmateriaal PRAGMA Zwolle augustus 1995 Deel 1 : Kwaliteit 1 Inleiding 3 2 Kwaliteit 4 3 Meting van kwaliteit 20 4 Probleemoplossen 39 Deel 2 : Arbeidsomstandigheden Deel 3 : Milieu

Nadere informatie

Statistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette

Statistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette Statistiek I Samenvatting Prof. dr. Carette Opleiding: bachelor of science in de Handelswetenschappen Academiejaar 2016 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Statistiek, gegevens en statistisch denken... 3 De

Nadere informatie

houdende aanpassing aan de vooruitgang van de techniek van de Richtlijnen 75/106/EEG en 76/211/EEG van de Raad in de sector van de voorverpakkingen

houdende aanpassing aan de vooruitgang van de techniek van de Richtlijnen 75/106/EEG en 76/211/EEG van de Raad in de sector van de voorverpakkingen 4. 11. 78 Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen Nr. L 311/21 RICHTLIJN VAN DE COMMISSIE van 28 september 1978 houdende aanpassing aan de vooruitgang van de techniek van de Richtlijnen 75/106/EEG

Nadere informatie

3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625.

3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625. 3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625. Absolute verandering = Aantal 2004 Aantal 1994 = 1625 3070 = -1445 Relatieve verandering = Nieuw Oud Aantal

Nadere informatie

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2015

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2015 Populatiebesluit warmtemeters Controlejaar 2015 Populatiebesluit warmtemeters Status: Opdrachtgever: Contactpersonen VMNED: Definitief Vereniging Meetbedrijven Nederland VMNED dhr. H. Jonkman, voorzitter

Nadere informatie

2.2 Verbanden tussen datarepresentaties

2.2 Verbanden tussen datarepresentaties 2.2 Verbanden tussen datarepresentaties 2.2.1 Introductie In paragraaf 1 heb je een hele reeks aan datarepresentaties leren kennen. In deze paragraaf leer je welke verbanden er tussen deze representaties

Nadere informatie

Paragraaf 5.1 : Frequentieverdelingen

Paragraaf 5.1 : Frequentieverdelingen Hoofdstuk 5 Beschrijvende statistiek (V4 Wis A) Pagina 1 van 7 Paragraaf 5.1 : verdelingen Les 1 Allerlei diagrammen = { Hoe vaak iets voorkomt } Relatief = { In procenten } Absoluut = { Echte getallen

Nadere informatie

A. Week 1: Introductie in de statistiek.

A. Week 1: Introductie in de statistiek. A. Week 1: Introductie in de statistiek. Populatie en steekproef. In dit vak leren we de basis van de statistiek. In de statistiek probeert men erachter te komen hoe we de populatie het beste kunnen observeren.

Nadere informatie

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2014

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2014 Populatiebesluit warmtemeters Controlejaar 2014 Populatiebesluit warmtemeters Status: Opdrachtgever: Contactpersonen VMNED: Definitief Vereniging Meetbedrijven Nederland VMNED dhr. H. Jonkman, voorzitter

Nadere informatie

8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen

8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen 8. Analyseren van samenhang tussen categorische variabelen Er bestaat een samenhang tussen twee variabelen als de verdeling van de respons (afhankelijke) variabele verandert op het moment dat de waarde

Nadere informatie

Ontwerp interne QC. Sigma metrics Power curves OpSpec chart

Ontwerp interne QC. Sigma metrics Power curves OpSpec chart Ontwerp interne QC Sigma metrics Power curves OpSpec chart Wat bepaalt de uiteindelijk vereiste kwaliteit van meten? ⱱ ⱱ ⱱ Stabiele apparatuur met een hoge precisie Stabiele reagentia Calibratoren met

Nadere informatie

EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot

EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring Inez M. Zwetsloot Samenvatting EWMA Regelkaarten in Statistische Procesmonitoring

Nadere informatie

Oplossingen hoofdstuk 8

Oplossingen hoofdstuk 8 Count Count Oplossingen hoofdstuk 8 1. Plaats de volgende eigenschappen bij de gegeven verdelingen. De eigenschappen kunnen voorkomen bij meerdere verdelingen. Plaats bij elke eigenschap het hierbij horende

Nadere informatie

2.3 partij: Een hoeveelheid produkt, die voor een bepaald doel (bijv. een keuring of het gebruik) als een eenheid wordt beschouwd.

2.3 partij: Een hoeveelheid produkt, die voor een bepaald doel (bijv. een keuring of het gebruik) als een eenheid wordt beschouwd. UDC../.:.. Vuurvaste materialen Monsterneming en afnamekeuring van vuurvaste stenen NEDERLANDSE NORM NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen.

Nadere informatie

Controle van rotoren turbinegasmeters

Controle van rotoren turbinegasmeters 11 april 2013 Controle van rotoren turbinegasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 MM 11 april 2013 Controle van rotoren turbinegasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 2013 Kiwa N.V. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16?

Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16? Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16? Ontwikkeling van een module en boek voor de 2 e graads lerarenopleiding wiskunde. Informatieverwerking en Statistiek Gerard van

Nadere informatie

Havo A deel 1 H2 Statistiek - Samenvatting

Havo A deel 1 H2 Statistiek - Samenvatting Havo A deel 1 H2 Statistiek - Samenvatting Begrip 1. Staafdiagram Schetsje: zo ziet het er uit 2. Lijndiagram = polygoon 3. Cirkeldiagram = sectordidagram 4. Beeldiagram = pictogram 5. Stapeldiagram 6.

Nadere informatie

Netwerk, 4 Havo D, uitwerkingen Hoofdstuk 1, Statistische verwerking 1

Netwerk, 4 Havo D, uitwerkingen Hoofdstuk 1, Statistische verwerking 1 Netwerk, 4 Havo D, uitwerkingen Hoofdstuk, Statistische verwerking Hoofdstuk Statistische verwerking Kern Populatie en steekproef a In Derbroek vonden + 6 ondervraagden de overlast ernstig tot zeer ernstig.

Nadere informatie

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2017

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2017 Populatiebesluit warmtemeters Controlejaar 2017 Populatiebesluit warmtemeters Status: Opdrachtgever: Contactpersonen VMNED: Definitief Vereniging Meetbedrijven Nederland VMNED dhr. H. Jonkman, voorzitter

Nadere informatie

Statistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013. dr. Brenda Casteleyn

Statistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013. dr. Brenda Casteleyn Statistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013 dr. Brenda Casteleyn dr. Brenda Casteleyn www.keu6.be Page 2 1. Theorie Met spreiding willen we in één getal uitdrukken hoe verspreid de gegevens zijn: in hoeveel

Nadere informatie

8.1 Centrum- en spreidingsmaten [1]

8.1 Centrum- en spreidingsmaten [1] 8.1 Centrum- en spreidingsmaten [1] Gegeven zijn de volgende 10 waarnemingsgetallen: 1, 3, 3, 3, 4, 5, 6, 8, 8, 9 Het gemiddelde is: De mediaan is het middelste waarnemingsgetal als de getallen naar grootte

Nadere informatie

Toegepaste Statistiek, Week 6 1

Toegepaste Statistiek, Week 6 1 Toegepaste Statistiek, Week 6 1 Eén ordinale en één nominale variabele Nominale variabele met TWEE categorieën, 1 en 2 Ordinale variabele normaal verdeeld binnen iedere categorie? Variantie in beide categorieën

Nadere informatie

OEFENPROEFWERK HAVO A DEEL 2

OEFENPROEFWERK HAVO A DEEL 2 OEFENPROEFWERK HAVO A DEEL 2 HOOFDSTUK 6 STATISTIEK EN BESLISSINGEN OPGAVE 1 Hieronder zijn vier boxplots getekend. a Welke boxplot hoort bij een links-scheve verdeling? Licht toe. b Hoe ligt bij boxplot

Nadere informatie

Kengetallen. E-5 MPR-Kwaliteit. Inleiding. MPR 24 uur. 4 Betekenis van MPR 24 uur

Kengetallen. E-5 MPR-Kwaliteit. Inleiding. MPR 24 uur. 4 Betekenis van MPR 24 uur Kengetallen E-5 MPR-Kwaliteit Inleiding Via Melkproductieregistratie (MPR) worden gegevens over de melk-, vet en eiwitproductie van de veestapel verzameld. Deze gegevens zijn de basis van managementinformatie

Nadere informatie

Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten

Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten 23 maart Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar 2011 23 maart Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar

Nadere informatie

Kritische prestatie indicatoren. Benchmarkrapportage. kwaliteit datastromen reisinformatie - oktober 2015. Benchmarkrapportage

Kritische prestatie indicatoren. Benchmarkrapportage. kwaliteit datastromen reisinformatie - oktober 2015. Benchmarkrapportage Kritische prestatie indicatoren Benchmarkrapportage kwaliteit datastromen reisinformatie - oktober 2015 Benchmarkrapportage Een uitgave van NDOV Beheer Publicatiedatum: 27 november 2015 Inhoudsopgave 3

Nadere informatie

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Technologie: TI-Nspire CX CAS Niveau: beginner

Technologie: TI-Nspire CX CAS Niveau: beginner Introductie : Statistiek met de TI-Nspire CX CAS Met de TI-Nspire hebben we een groot aantal statistische functies tot onze beschikking die het rekenwerk binnen de beschrijvende statistiek vergemakkelijken.

Nadere informatie

Toegepaste Statistiek, Week 3 1

Toegepaste Statistiek, Week 3 1 Toegepaste Statistiek, Week 3 1 In Week 2 hebben we toetsingstheorie besproken mbt een kwantitatieve (ordinale) variabele G, en met name over zijn populatiegemiddelde E(G). Er waren twee gevallen: Er is

Nadere informatie

Nederlands Meetinstituut. Goedgekeurd. Door NMi Keuringen & Kalibraties. NMi Certin B.V.

Nederlands Meetinstituut. Goedgekeurd. Door NMi Keuringen & Kalibraties. NMi Certin B.V. Nederlands Meetinstituut Goedgekeurd Door NMi Keuringen & Kalibraties NMi Certin B.V. Goedgekeurd door NMi Keuringen & Kalibraties NMi Certin B.V. heeft wereldwijde bekendheid als een betrouwbaar en deskundig

Nadere informatie

LANDSEXAMEN HAVO

LANDSEXAMEN HAVO Eamenprogramma WISKUNDE A H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 1 Het eindeamen Het eindeamen bestaat uit het centraal eamen en het commissie-eamen. Het centraal eamen wordt afgenomen in één zitting van

Nadere informatie

Kadaster Materiebeleid GEO. Handleiding kadastrale metingen met GPS. Aanvullingen op de HTW 1996 3.1. Materiebeleid GEO / PPB. Versie.

Kadaster Materiebeleid GEO. Handleiding kadastrale metingen met GPS. Aanvullingen op de HTW 1996 3.1. Materiebeleid GEO / PPB. Versie. Kadaster Materiebeleid GEO Aanvullingen op de HTW 1996 Auteur(s) Materiebeleid GEO / PPB Materiebeleid GEO 2 van 7 Aanvullingen op de HTW 1996 Opdrachtgever Kadaster Materiebeleid GEO Status Definitief

Nadere informatie

Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A.

Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Boek 1 H7, Boek 2 H7&8 Martin@CH.TUdelft.NL Boek 2: H7. Verbanden (Recht) Evenredig Verband ( 1) Omgekeerd Evenredig Verband ( 1) Hyperbolisch Verband ( 2) Machtsverband

Nadere informatie

6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling.

6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling. Opgaven hoofdstuk 6 I Learning the Mechanics 6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling. De random variabele x wordt tweemaal waargenomen. Ga na dat, indien de waarnemingen

Nadere informatie

Statistiek: Herhaling en aanvulling

Statistiek: Herhaling en aanvulling Statistiek: Herhaling en aanvulling 11 mei 2009 1 Algemeen Statistiek is de wetenschap die beschrijft hoe we gegevens kunnen verzamelen, verwerken en analyseren om een beter inzicht te krijgen in de aard,

Nadere informatie

DOEN! - Praktische Opdracht Statistiek 4 Havo Wiskunde A

DOEN! - Praktische Opdracht Statistiek 4 Havo Wiskunde A DOEN! - Praktische Opdracht Statistiek 4 Havo Wiskunde A Docentenhandleiding 1. Voorwoord Doel van de praktische opdracht bij het hoofdstuk over statistiek 1 : Het doel van de praktische opdracht (PO)

Nadere informatie

Statistische controle

Statistische controle 11 april 2013 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar 2012 11 april 2013 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit

Nadere informatie

DEEL II DOEN! - Praktische opdracht statistiek WA- 4HAVO

DEEL II DOEN! - Praktische opdracht statistiek WA- 4HAVO DEEL II DOEN! - Praktische opdracht statistiek WA- 4HAVO Leerlingmateriaal 1. Doel van de praktische opdracht Het doel van deze praktische opdracht is om de theorie uit je boek te verbinden met de data

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2005-I

Eindexamen economie 1 havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 gelijk Uit de verklaring moet blijken dat in

Nadere informatie

TIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS

TIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS TOETSTIP 10 oktober 2011 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouw- baarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 10: ANALYSE VAN DE CIJFERS Wie les geeft, botst automatisch

Nadere informatie

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan.

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan. ISO 9001:2015 ISO 9001:2008 Toelichting van de verschillen. 1 Scope 1 Scope 1.1 Algemeen 4 Context van de organisatie 4 Kwaliteitsmanagementsysteem 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context. 4 Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

(Voorlopige omschrijving.) Bedrag dat resteert nadat de exploitatiekosten betaald zijn.

(Voorlopige omschrijving.) Bedrag dat resteert nadat de exploitatiekosten betaald zijn. pen analyseren verkoopcijfers UITWERKING begrip nettowinst brutowinstpercentage brutowinst brutowinst (Voorlopige.) Bedrag dat resteert nadat de exploitatiekosten betaald zijn. Percentage waarmee de inkoopprijs

Nadere informatie

Elementaire Statistiek

Elementaire Statistiek Elementaire Statistiek Elementaire Statistiek J. van Soest VSSD VSSD Zevende druk 1992, 1994, 1997 Eerste druk 1972 Uitegegeven door: VSSD Leeghwaterstraat 42 2628 CA Delft, The Netherlands tel. +31 15

Nadere informatie

uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo

uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo uitwerkingen voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo - 5-6-205 lees verder Kijkcijfers maximumscore 4 Het toepassen van de formule

Nadere informatie

Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold

Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold Hoofdstuk 1 1. Wat is het verschil tussen populatie en sample? De populatie is de complete set van items waar de onderzoeker in geïnteresseerd

Nadere informatie

College 4 Inspecteren van Data: Verdelingen

College 4 Inspecteren van Data: Verdelingen College Inspecteren van Data: Verdelingen Inleiding M&T 01 013 Hemmo Smit Overzicht van deze cursus 1. Grondprincipes van de wetenschap. Observeren en meten 3. Interne consistentie; Beschrijvend onderzoek.

Nadere informatie

Statistische controle balgengasmeters

Statistische controle balgengasmeters GT- 0700021 24 mei 2007 Statistische controle balgengasmeters Concept Poolbesluit controlejaar 2006 Aanvullingen controlejaar 2005 GT- 0700021 24 mei 2007 Statistische controle balgengasmeters Concept

Nadere informatie

Onderzoeksmethodiek LE: 2

Onderzoeksmethodiek LE: 2 Onderzoeksmethodiek LE: 2 3 Parameters en grootheden 3.1 Parameters Wat is een parameter? Een karakteristieke grootheid van een populatie Gem. gewicht van een 34-jarige man 3.2 Steekproefgrootheden Wat

Nadere informatie

Niet de hoogte, wel de oppervlakte. Aandachtspunten bij. - statistische technieken voor een continue veranderlijke

Niet de hoogte, wel de oppervlakte. Aandachtspunten bij. - statistische technieken voor een continue veranderlijke Niet de hoogte, wel de oppervlakte Prof. dr. Herman Callaert Aandachtspunten bij - statistische technieken voor een continue veranderlijke - de interpretatie van een histogram - de normale dichtheidsfunctie

Nadere informatie

Werkblad 1 Normale dichtheidsfunctie als benadering voor een klokvormig histogram

Werkblad 1 Normale dichtheidsfunctie als benadering voor een klokvormig histogram Werkblad 1 Normale dichtheidsfunctie als benadering voor een klokvormig histogram Probeer zeker de opdrachten 1, 4 en 6 te maken. 1. In de tabel hieronder vind je gegevens over de borstomtrek van 5732

Nadere informatie

6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling.

6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling. Opgaven hoofdstuk 6 I Basistechnieken 6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling. x 0 2 4 6 p(x) ¼ ¼ ¼ ¼ a. Schrijf alle mogelijke verschillende steekproeven van n =

Nadere informatie

GEGEVENS154LEERLINGEN

GEGEVENS154LEERLINGEN 2.4.4 Oefenen Voorbeeld Bekijk de dataset GEGEVENS154LEERLINGEN nog een keer. Je wilt nagaan of leerlingen die wiskunde B kiezen beter waren in wiskunde in de onderbouw dan leerlingen die wiskunde A kiezen.

Nadere informatie

2 Data en datasets verwerken

2 Data en datasets verwerken Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 2 Verbanden tussen data representaties 2.4 Oefenen In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 2 Verbanden tussen data representaties

Nadere informatie

LANDSEXAMEN HAVO

LANDSEXAMEN HAVO Eamenprogramma WISKUNDE A H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2017-2018 1 Het eindeamen Het eindeamen bestaat uit het centraal eamen en het commissie-eamen. Het centraal eamen wordt afgenomen in één zitting van

Nadere informatie

RICHTLIJN VAN DE RAAD

RICHTLIJN VAN DE RAAD 1976L0211 NL 11.04.2009 002.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B RICHTLIJN VAN DE RAAD van 20 januari 1976 betreffende

Nadere informatie

Statistische controle

Statistische controle GT - 130274 24 april 2014 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Populatiebesluit controlejaar 2013 GT - 130274 24 april 2014 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten

Nadere informatie

Een goede controle had dit kunnen voorkomen!

Een goede controle had dit kunnen voorkomen! Goederen ontvangst In de voorgaande weken hebben we inzicht gegeven in de eisen die aan een magazijn gesteld kunnen worden en welke hulpmiddelen aanwezig zijn om goederen te lossen en te verplaatsen. Het

Nadere informatie

1 maart Kiwa-Reglement voor Partijkeuring op afnemerseisen

1 maart Kiwa-Reglement voor Partijkeuring op afnemerseisen 1 maart 2010 Kiwa-Reglement voor Partijkeuring op afnemerseisen 1 maart 2010 Kiwa-Reglement voor Partijkeuring op afnemerseisen 2010 Kiwa N.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden

Nadere informatie

Kritische prestatie indicatoren. Benchmarkrapportage. kwaliteit datastromen reisinformatie - november Benchmarkrapportage

Kritische prestatie indicatoren. Benchmarkrapportage. kwaliteit datastromen reisinformatie - november Benchmarkrapportage Kritische prestatie indicatoren Benchmarkrapportage kwaliteit datastromen reisinformatie - november 2015 Benchmarkrapportage Een uitgave van NDOV Beheer Publicatiedatum: 29 december 2015 Inleiding NDOV

Nadere informatie

Statistiek = leuk + zinvol

Statistiek = leuk + zinvol Statistiek = leuk + zinvol Doel 1: Doel : Doel 3: zie titel een statistisch onderzoek kunnen beoordelen een statistisch onderzoek kunnen opzetten een probleem vertalen in standaardmethoden gegevens verzamelen,

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22. Soorten stochastische variabelen (discrete versus continue)

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22. Soorten stochastische variabelen (discrete versus continue) identificatie opleiding Marketing modulenaam Statistiek code module A12 goedkeuring door aantal lestijden 80 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud link leerplan:

Nadere informatie

Populaties beschrijven met kansmodellen

Populaties beschrijven met kansmodellen Populaties beschrijven met kansmodellen Prof. dr. Herman Callaert Deze tekst probeert, met voorbeelden, inzicht te geven in de manier waarop je in de statistiek populaties bestudeert. Dat doe je met kansmodellen.

Nadere informatie

TOELICHTING CONTROLEPROTOCOL STICHTING TRANSUMO. -versie 31 mei 2007- pag. 1. 1. Inleiding

TOELICHTING CONTROLEPROTOCOL STICHTING TRANSUMO. -versie 31 mei 2007- pag. 1. 1. Inleiding -versie 31 mei 2007- pag. 1 1. Inleiding Deze toelichting heeft betrekking op het controleprotocol Stichting Transumo, versie 31 mei 2007, en heeft tot doel een nader invulling te geven aan een aantal

Nadere informatie

Werkt energiebeleid met prestatienorm?

Werkt energiebeleid met prestatienorm? 1 Werkt energiebeleid met prestatienorm? Werkelijke besparingen en uitgevoerde maatregelen in kantoren Samenvatting Energieprestatieberekeningen worden uitgevoerd ten behoeve van de bouwaanvraag. Het ontwerp

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 420 Dit is geen open boek tentamen.

Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 420 Dit is geen open boek tentamen. Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: 19-12-2002 Tijd: 9.00-12.00, BBL 420 Dit is geen open boek tentamen. Algemene aanwijzingen 1. U mag ten hoogste één A4 met aantekeningen raadplegen.

Nadere informatie

Populatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst.

Populatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst. Statistiek I Werkcollege 1 Populatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst. Steekproef: Gedeelte van de populatie dat feitelijk wordt onderzocht om informatie te vergaren. Eenheden:

Nadere informatie

Stop met het gebruik van de methode van Kinney als kwantitatieve risicoevaluatiemethode

Stop met het gebruik van de methode van Kinney als kwantitatieve risicoevaluatiemethode Stop met het gebruik van de methode van Kinney als kwantitatieve risicoevaluatiemethode : De methode van Kinney is geen kwantitatieve doch een kwalitatieve risicoevaluatiemethode Hierbij wil ik aantonen

Nadere informatie

2 Data en datasets verwerken

2 Data en datasets verwerken Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 4 Twee groepen vergelijken 4.4 Oefenen In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 4.4 Oefenen Voorbeeld Bekijk de dataset

Nadere informatie

Algemene consumentenvoorwaarden. Bouwtechnische keurders Aangesloten bij het keurmerk vakkundig gekeurd

Algemene consumentenvoorwaarden. Bouwtechnische keurders Aangesloten bij het keurmerk vakkundig gekeurd Algemene consumentenvoorwaarden Bouwtechnische keurders Aangesloten bij het keurmerk vakkundig gekeurd Inhoud Artikel 1 Wanneer zijn deze voorwaarden van toepassing? 3 Artikel 2 Hoe regelen het bouwkundig

Nadere informatie

Conclusies trekken. Domein Statistiek en kansrekening havo A

Conclusies trekken. Domein Statistiek en kansrekening havo A Domein Statistiek en kansrekening havo A 5 Conclusies trekken Inhoud 5.0 Wat is een betrouwbare conclusie? 5.1 Kwalitatieve variabelen vergelijken 5.2 Boxplots vergelijken 5.3 Tellingen vergelijken 5.4

Nadere informatie

Onderzoek fietsverlichting uitgaansgebieden

Onderzoek fietsverlichting uitgaansgebieden Onderzoek fietsverlichting uitgaansgebieden Zomer 2015 Goudappel Coffeng 1 oktober 2015 WVL039 2 Inhoud 1. Inleiding 2. Onderzoeksverantwoording 3. Resultaten Lichtvoering van fietsers Lichtvoering per

Nadere informatie

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters GT - 170031 17 mei 2017 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters besluit controlejaar 2016 GT - 170031 17 mei 2017 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters besluit

Nadere informatie

Figuur 1: Voorbeelden van 95%-betrouwbaarheidsmarges van gemeten percentages.

Figuur 1: Voorbeelden van 95%-betrouwbaarheidsmarges van gemeten percentages. MARGES EN SIGNIFICANTIE BIJ STEEKPROEFRESULTATEN. De marges van percentages Metingen via een steekproef leveren een schatting van de werkelijkheid. Het toevalskarakter van de steekproef heeft als consequentie,

Nadere informatie

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL FORMULIER FUNCTIEPROFIEL Basisgegevens Datum 9-6-2015 Naam van de functie: HR Manager Plaats in de organisatie Rapporteert aan of werkt onder leiding van: directie Geeft leiding aan: afdeling P&O Doel

Nadere informatie

Voorwoord... iii Verantwoording... v

Voorwoord... iii Verantwoording... v Inhoudsopgave Voorwoord... iii Verantwoording... v INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker als probleemoplosser of de onderzoeker als adviseur...

Nadere informatie