SECTOREN EN GEMEENTELIJK ARBEIDSMARKTBELEID

Transcriptie

1 SECTOREN EN GEMEENTELIJK ARBEIDSMARKTBELEID Blaauwberg en PAO, mei 2011 Inhoud 1. De Amsterdamse economie in vogelvlucht 2. Voorstel voor prioritaire sectoren in het arbeidsmarktbeleid 3. Mogelijke rol voor de overheid Dynamiek op de arbeidsmarkt keert terug Met de crisis van 2008/09 kwam op de Amsterdamse arbeidsmarkt een einde aan een periode dat er kansen waren voor werkzoekenden, in alle sectoren, op alle niveaus en in alle functiegroepen, tot en met functies waar geen scholing voor nodig was. Die situatie is nog niet teruggekeerd, maar de economie groeit weer en de krapte op de arbeidsmarkt is alweer voelbaar. De komende jaren zal de beschikbaarheid van goed persol weer een net zo belangrijke vestigingsvoorwaarde worden als in de jaren voor 2008 en misschien nog wel belangrijker. Deze notitie doet een voorstel voor een aantal prioritaire sectoren voor lokaal arbeidsmarktbeleid, op basis van een negental criteria die in paragraaf 2 worden weergegeven en toegelicht. Enkele criteria zijn: de sector is een aanjager van de Amsterdamse economie, is van maatschappelijk groot belang en/of er worden knelpunten op de arbeidsmarkt in de sector verwacht. Bij het voorstel voor prioritaire sectoren is een belangrijk uitgangspunt dat er wordt gekeken naar welke sectoren in economisch opzicht goed zijn voor der stad (groeiers, banenmotors) én welke sectoren werkzoekenden aan de onderkant van de arbeidsmarkt op weg kunnen helpen naar werk. Veelal zal er een relatie zijn tussen beide: hoogwaardige werkgelegenheid (in bijvoorbeeld de financiële dienstverlening) brengt immers afgeleide, lager gekwalificeerde werkgelegenheid met zich mee (denk aan banen in de catering, beveiliging en facilitaire dienstverlening). Deze sectorale benadering van arbeidsmarktbeleid past in een weg die de gemeente Amsterdam een aantal jaren geleden is ingeslagen. Niet meer alleen vanuit het aanbod van werkzoekenden kijken of er plek te vinden is op de arbeidsmarkt, maar veel breder inzetten: waar zijn welke arbeidskrachten nodig en hoe kan het lokale arbeidsmarktbeleid helpen die knelpunten op te lossen dan wel die kansen benutten? Deze benadering van de arbeidsmarkt is dus nadrukkelijk vraaggericht. 1. De Amsterdamse economie in vogelvlucht We beginnen met een kort overzicht van de belangrijkste kenmerken van de Amsterdamse economie en arbeidsmarkt. We kunnen hierin uiteraard niet alle relevante en actuele factoren en ontwikkelingen vermelden. Die komen in de sectorale factsheets, indien relevant voor de sector, uitgebreider aan bod. 1

2 Toegevoegde waarde (bruto regionaal product): waar verdient Amsterdam z n geld mee? Amsterdam is het centrum van de Nederlandse financiële en zakelijke dienstverlening. Deze sectoren 1, waartussen een flinke overlap bestaat (deze sectoren definiëren is notoir lastig), zorgt voor bijna een kwart van de lokale economie (het bruto regionaal product van Amsterdam). Figuur 1 laat dat zien aan de hand de Amsterdamse economie in de 10 grootste sectoren, zoals weergegeven in de Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2011 (tussen haakjes de O+S-indeling). In termen van de toegevoegde waarde zijn de financiële en zakelijke dienstverlening met gezamenlijk mln veruit de 2 grootste sectoren. Tabel 1 laat vervolgens de grootste groeiers en de specialisatie van de Amsterdamse economie zien. Figuur 1 De Amsterdamse economie in de toegevoegde waarde (in mln) van tien grootste sectoren 1 ICT & telecom (sector Informatie en communicatie) Kennis (div. sectoren) Onroerend goed Overheid Sectoren Overige zakelijke dienstverlening Media, kunst en ontwerp (div. sectoren) Groothandel (sector Handel) Gezondheidszorg en welzijn Consumentendienstverening (div. sectoren) Financiële en zakelijke dienstverlening mln Bron: Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2011 Groei en specialisatie De jaarlijkse groei (tabel 1 op pagina hieronder) laat zien dat de grootste groeiers niet de grootste sectoren hoeven te zijn. Met name de ICT (onderdeel van Informatie en communicatie), de haven (Transport en logistiek) en de groothandel (Handel) hebben het bovenmatig goed gedaan (de groei voor heel Amsterdam bedroeg 2,8 procent per jaar). De landbouw (en visserij) is natuurlijk de vreemde eend in de bijt: die sector is in Amsterdam zo klein, dat ook kleine verschuivingen tot grote percentages leiden. De specialisatiegraad in tabel 1 laat zien waar Amsterdam sterk in is, volgens de Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam Het gaat om de verhouding tot het Nederlands gemiddelde. De sector financiële en zakelijke dienstverlening is in Amsterdam 1 We houden in deze notitie de sectorindeling van de Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) aan omdat de informatie van O+S, in tegenstelling tot veel andere bronnen, zich vrijwel uitsluitend op de schaal van de stad Amsterdam richt. Waar (ook) een andere bron wordt gebruikt, vermelden we (tevens) de sectornaam op basis van de O+S-indeling. O+S onderscheidt 19 hoofdsectoren in Amsterdam, zie bijlage 1. 2

3 relatief gezien 3,19 keer groter dan het landelijk gemiddelde. Ook voor media, kunst en ontwerp (diverse sectoren) en ICT (Informatie en communicatie) is Amsterdam een centrum. Bij de Overige zakelijke dienstverlening uit tabel 1 gaat het onder meer om uitzendbureaus, beveiliging en schoonmaak. Tabel 1 Top 5 economische groei en top 5 specialisatie van de Amsterdamse economie JAARLIJKSE GROEI SPECIALISATIEGRAAD Sector EVMA 2 Valt onder sector O+S: Sector EVMA Valt onder sector O+S: 1. Zeetransport: 7,4% Transport en logistiek 1. Financiën, advies en recht: 3,19 Financiële en zakelijke dienstverlening 2. ICT en telecom: 5,6% Informatie en communicatie 2. Media, kunst en ontwerp: 2,24 Diverse sectoren 3. Groothandel: 5,3% Handel 3. ICT en telecom: 1,85 Informatie en communicatie 4. Landbouw en visserij: 5,1% Landbouw, bosbouw en visserij 4. Overige zakelijke diensten: 1,34 Overige zakelijke dienstverlening 5. Financiën, advies en recht: 4,4% Financiële en 5. Groothandel: 1,29 Handel zakelijke dienstverlening Specialisatiegraad = aandeel in Amsterdamse economie t.o.v. aandeel in landelijke economie Bron: Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2011 Werkgelegenheid Kerncijfers Amsterdam: Banen/werkzame personen Totale bevolking Bevolking jr: potentiële beroepsbevolking Beroepsbevolking Werkloosheid (NWW, per ) Opleidingsniveau beroepsbevolking: - Laag opgeleid 12% - Middelbaar opgeleid 32% - Hoog opgeleid 56% Bronnen: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers 2010, Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2011 Uit tabel 2 hieronder blijkt wederom dat de zakelijke dienstverlening veruit de grootste sector is, met arbeidsplaatsen. Gecombird met de financiële en overige zakelijke dienstverlening komen we op maar liefst banen, bijna een derde van de totale werkgelegenheid ( banen per 1 januari 2010). Ruim een kwart van de banen behoort tot de kwartaire sector: gemeente, politie, justitie, zorg en onderwijs. Door de aanwezigheid van twee universitaire medische centra en tal van andere zorg- en medische instellingen is ook 2 EVMA = Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam

4 de zorgsector met banen sterk vertegenwoordigd in het profiel van Amsterdam. Dankzij de nabijheid van Schiphol en de aanwezigheid van de haven is Amsterdam een knooppunt van transport en logistieke dienstverlening (19064 banen). Tabel 2 Werkgelegenheid in tien grootste sectoren in 2010 Sector Werkgelegenheid (banen 3 ) Zakelijke dienstverlening Gezondheidszorg en welzijn Handel Financiële dienstverlening Onderwijs Overheid Informatie en communicatie Horeca Overige zakelijke dienstverlening Transport en logistiek Bron: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers 2010 De tabel hierboven is tamelijk grofmazig. Daarom geven we hieronder een meer gedetailleerd overzicht van de Amsterdamse werkgelegenheid weer (figuur 2). In figuur 2 komen zorg, overheid en onderwijs nadrukkelijker naar voren als grote sectoren op de Amsterdamse arbeidsmarkt. Figuur 2 Verdeling werkgelegenheid Amsterdam Bron: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers Personen 12 uur of meer per week werkzaam. 4

5 Arbeidspendel regio Amsterdam De arbeidsmarkt kent geen harde grenzen. Zeker een metropool als Amsterdam heeft grote aantrekkingskracht vanuit met name de omringende gemeentes. Daarentegen werken ook veel Amsterdammers buiten de stad. Deze zogeheten inkomende en uitgaande arbeidspendel is een belangrijk onderdeel in het zicht krijgen op de werking van de Amsterdamse economie. De arbeidspendel is ook van belang in het licht van actuele ontwikkelingen de versterkte regionale samenwerking zoals die vorm krijgt in: 1) de oprichting van de Economic Development Board (EDB) van de Metropoolregio Amsterdam 4 in februari De EDB bepaalt de strategie voor de economische ontwikkeling en het innovatief vermogen van de Metropoolregio. Het thema arbeidsmarkt staat op de werkagenda van de EDB. 2) de oprichting van het Werkgeversservicepunt in de (UWV-)regio Groot-Amsterdam 5, waarin UWV WERKbedrijf en de uitvoerders van WWB en SW van de regiogemeenten nauw samen gaan werken met betrekking tot hun dienstverlening aan werkgevers. De samenwerking wordt nu intensief voorbereid en gaat officieel van start op 1 juni De arbeidspendel in de (Metropool)regio Amsterdam ziet er als volgt uit: Werkzame beroepsbevolking naar werk- en woongebied, 2009 (x 1.000) woongebied werkgebied Waterland Zaanstreek Amsterdam Amstel- Meerlanden Overig Nederland Totaal Waterland 32,0 3,2 1,5 0,2 7,9 44,9 Zaanstreek 5,7 31,4 4,9 1,0 10,6 53,7 Amsterdam 19,3 19,8 270,8 33,7 127,3 470,9 Amstel-Meerlanden 3,3 3,1 40,1 81,2 80,9 208,5 overig Nederland en buitenland 8,5 8,6 45,8 27, ,1 geen vast werkadres 8,2 6,6 18,1 9,5 570,5 612,8 werkzame beroepsbevolking 77,0 72,7 381,3 152,8 6689, Bron: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers 2010 De belangrijkste conclusies die uit deze tabel kunnen worden getrokken zijn: (1) van het aantal banen in Amsterdam wordt ongeveer 42% ingevuld door ingezetenen van andere gemeenten en (2) tegenover die inkomende pendel van ongeveer personen staat een uitgaande pendel van rond de Amsterdammers die buiten Amsterdam werken. De arbeidspendel is niet evenredig verdeeld over de diverse economische sectoren. De bereidheid van mensen om reistijd te investeren in het woon-werkverkeer hangt samen met het inkomen dat ze (kunnen) verwerven. Het is dan ook logisch dat de grootste pendelstromen zich bevinden in de sectoren met de hoogte productiviteit. De zakelijke en financiële dienstverlening spannen de kroon met een positief saldo (inkomend -/- uitgaand) van elk zo n personen (bron: SEO Economisch Onderzoek, De Amsterdamse arbeidsmarkt en de recessie, 2009). 4 Deelnemers Metropoolregio Amsterdam: Aalsmeer, Almere, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Beverwijk, Blaricum, Bloemendaal, Bussum, Diemen, Edam-Volendam, Haarlem, Haarlemmerliede-Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Lelystad, Muiden, Naarden, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uitgeest, Uithoorn, Velsen, Waterland, Weesp, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad, Zandvoort, Zeevang, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam. 5 Deze omvat de Werkpleinen in Amstelveen, Amsterdam en Haarlemmermeer. 5

6 2. Voorstel voor prioritaire sectoren in het arbeidsmarktbeleid Achtergrond keuze voor sectoren Bij voorkeur zou een advies over arbeidsmarktbeleid beginnen bij de huidige en toekomstige knelpunten en mogelijke oplossingen: die en die sectoren verwachten die en die knelpunten en daar zijn deze oplossingen voor beschikbaar. Maar zo eenvoudig is het niet. Elke sector vereist - zeker op lokaal niveau - onderzoek voor er gefundeerde uitspraken kunnen worden gedaan. Daar zijn verschillende redenen voor: Voorspellen is moeilijk: we weten bijvoorbeeld deels welke sectoren over een paar jaar veel last krijgen van de vergrijzing (zoals onderwijs, zorg, overheid en industrie), maar de mechanismen waarmee ze dat op zullen vangen zullen overal anders werken en daarom ongewis uitpakken. Alarmerende cijfers over tekorten (in de zorg, de techniek, het onderwijs) hebben een belangrijke signaalfunctie, maar erg nauwkeurig en robuust zijn ze niet. Daarvoor zijn er gewoon te veel factoren in het spel. Dat vergt een nadere analyse op lokaal en sectoraal niveau. De afgelopen jaren is er onder de noemer Pieken aan de Amstel en onder auspiciën van PAO onderzoek gedaan naar de haven (2007), de zorg (2008), de techniek (2008), de creatieve industrie (2008), de hospitality (2009) en de publieke sector (2010) in Amsterdam. Op lokaal niveau zelfs op de schaal van Amsterdam zijn cijfers soms nog onvoldoende ontsloten. O+S Amsterdam beheert en publiceert een goudmijn aan gegevens, maar deze zouden op onderdelen nog verder moeten worden uitgediept. Net als informatie over de in-, uit-, en doorstroom van persol, het aantal schoolverlaters, de mensen die van baan wisselen of een stap op de carrièreladder zetten, de zoekkanalen van werkgevers, de strategieën van werkgevers hoe ze met knelpunten omgaan: allemaal factoren van invloed op de arbeidsmarkt en allemaal op sectoraal niveau nog onvoldoende beschikbaar. Hier moet in ieder geval nog een slag mee worden gemaakt. In deze notitie zijn we genoodzaakt om te werken met cijfers op geaggregeerd niveau. Werkgevers gaan verschillend om met knelpunten op de arbeidsmarkt. Er worden buitenlandse werknemers ingehuurd, productie wordt afgestoten of geautomatiseerd, er worden saneringen doorgevoerd, of andere en slimmere producten ingezet. Wat er mogelijk is, is onder andere afhankelijk van het aanbod aan schoolverlaters, de omvang van de arbeidsmarkt, de pendelbereidheid van potentieel persol, mogelijke technische oplossingen. Dat maakt het complex. Verder zijn ontwikkelingen in consumentengedrag en digitalisering ook van invloed op de ontwikkeling op de arbeidsmarkt. Dat alles maakt dat aannames en veronderstellingen vaak het beeld bepalen. Zo leeft bijvoorbeeld al langere tijd het beeld dat de tekorten in de zorg in elk geval deels kunnen worden ondervangen door WWB-ers naar de zorg toe te geleiden. Dat zou vooral op laag niveau (mbo 1 en 2) kunnen, gezien de afstand tot de arbeidsmarkt van veel WWB-ers. Maar op MBO-niveau 1 en 2 zijn er in de zorg helemaal geen tekorten en worden ze ook niet verwacht. De tekorten beginnen vanaf MBO-niveau 3. En in de sector doorscholen van niveau 2 naar 3 blijkt in de praktijk niet of nauwelijks mogelijk. Dat is dus een flinke mismatch. En zo zijn er meer publieke misverstanden over de arbeidsmarkt. We zullen het moeten doen met ervaringen uit het verleden, economische gegevens over het belang van sectoren, geluiden uit netwerken en op basis van landelijke voorspellingen en beleidsprioriteiten, bijvoorbeeld omdat een sector van groot economisch of 6

7 maatschappelijk belang is. Dat is geen zwaktebod, maar zorgt juist voor berederde en gemotiveerde keuzes. Selectiecriteria en matrix met voorstel prioritaire sectoren De lijst van prioritaire sectoren voor arbeidsmarktbeleid komt in dit voorstel tot stand op basis van een aantal criteria: Wat zijn voor Amsterdam belangrijke sectoren in termen van toegevoegde waarde, groei, specialisatie en (verwachte) werkgelegenheid? Is er een relatie met de speerpuntsectoren uit de beleidsagenda van de Metropoolregio Amsterdam? De Economic Development Board (EDB) heeft zeven clusters benoemd voor de Amsterdamse metropooleconomie: Cluster EDB Indeling O+S ICT Informatie en communicatie Creatieve industrie Diverse sectoren waaronder Cultuur, Informatie en communicatie en Zakelijke dienstverlening Rode life sciences Diverse sectoren waaronder Gezondheidszorg en welzijn en Onderwijs Zakelijke en financiële dienstverlening Idem Logistiek en Handel Transport en logistiek en Handel Flowers en food Diverse sectoren waaronder Handel en Transport en logistiek Toerisme en congressen Diverse sectoren waaronder Horeca en Overige zakelijke dienstverlening Is er sprake van (verwachte) knelpunten in de persolsvoorziening? Zijn er kansen aan de onderkant van de arbeidsmarkt voor werkzoekenden? Is de sector van groot maatschappelijk belang? Kan/moet de overheid de dynamiek in de sector in belangrijke mate beïnvloeden? De prioritaire sectoren scoren vanzelfsprekend niet allemaal in gelijke mate op de genoemde criteria. We hanteren onderstaande matrix om de scores van de prioritaire sectoren vast te stellen, zie volgende pagina. 7

8 Criteria Gemiddelde jaarlijkse groei > 1% Specialisatiegraad > 1,25 Toegevoegde waarde > 1000 mln Speerpuntsector EDB? Werkgelegenheid: meer dan banen Verwachte knelpunten in persolsvoorziening? Zijn er (verwachte) banen voor onderkant arbeidsmarkt? Maatschappelijk belang? Totale score Direct beïnvloedbaar door overheid? Prioritaire sector? Hoofdsector Deelsector(en) Hospitality (= Horeca en onderdelen Overige zakelijke dienstverlening en Cultuur, Sport en Recreatie) x x x x x ja x x 7 ja Zorg x x x x ja x x x 7 ja Financiële dienstverlening x x x x x ja x 6 ja Informatie en communicatie ICT x x x x x ja x 6 ja Onderwijs x x x ja x x x 6 ja Overheid x x x ja x x x 6 Overige zakelijke dienstverlening Beveiliging, schoonmaak x x x x ja x x 6 ja Transport en logistiek x x x x ja x x 6 ja Zakelijke dienstverlening x x x x x ja x 6 ja Handel Detailhandel x x x x ja x 5 ja Bouwnijverheid Delfstoffenwinning Energiebedrijven Industrie Landbouw, bosbouw en visserij x Onroerend goed x x Overige dienstverlening Waterwinning en afvalverwerking Bronnen: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers 2010 en Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2011

9 Op basis van deze matrix benoemen we 9 sectoren als prioritaire sectoren. De sector Overheid beschouwen we vooralsnog niet als prioritaire sector. Namelijk, de sector overheid is dermate in the picture bij de samenwerkende partijen in het gezamenlijke en vooralsnog binnengemeentelijke arbeidsmarktbeleid (namelijk EZ, DWI, DMO en PAO) dat een aparte benadering hiervan vooralsnog niet nodig is. We stellen voor om voor de 9 prioritaire sectoren sectorscans te laten opstellen, die moeten uitmonden in een arbeidsmarktagenda voor de sector, inclusief mogelijke rol voor de overheid, zie ook hieronder. De scope van de werkzaamheden is vooralsnog binnengemeentelijk, dat wil zeggen dat de samenwerking zich voor wat betreft het gezamenlijke arbeidsmarktbeleid in eerste instantie richt op de betrokken gemeentelijke diensten en organisaties te weten EZ, DWI, DMO en Werkgeversservicepunt/PAO. Waar mogelijk worden al wel de andere arbeidsmarktpartners, namelijk bedrijfsleven en onderwijs, aangesloten. Nota bene: er vinden al tal van inspanningen, al dan niet sectoraal ingestoken, plaats waarbij intensief wordt samengewerkt met buitengemeentelijke partijen. Deze samenwerking blijft natuurlijk intact en wordt, op basis van de factsheets, waar mogelijk en gewenst versterkt. 3. Mogelijke rol voor de overheid Wat kan een gemeentelijke overheid nu doen die uit is op een verbinding van het beschikbare aanbod met de vraag in de sectoren? De overheid is slechts één van de vele partijen op de markt en heeft zeker niet de lead. Die ligt bij de werkgevers, die moeten besluiten over baanopeningen en werving, gevolgd door de scholen, die studenten moeten werven en opleiden. Toch is er vraag naar een gemeentelijke rol. Eerste strategie: toeleiden van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt Er zijn globaal twee onderling versterkende strategieën. De eerste strategie is die van sectorbeleid begrepen als het toeleiden van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt bij voorkeur uitkeringsafhankelijken naar sectoren waar in beginsel vraag is naar laaggeschoolde arbeid: transport, beveiliging, schoonmaak. En natuurlijk de ondersteunende functiegroepen in onderwijs, zorg en zakelijke dienstverlening. Zo n beleid wordt gedragen door projecten. In die projecten maken de bestandsbeheerders (gemeente, UWV) afspraken met bedrijven over trajecten, ondersteunende scholing en plaatsing van personen in een al dan niet beschermde baan. Hier hoort de kanttekening bij dat het in de praktijk gaat om kleinschalige projecten waarvan zeker niet het drastisch omlaag brengen van het bestand van moeilijk plaatsbare werklozen moet worden verwacht. De projecten zijn belangrijk, enerzijds omdat ze voorkomen dat het bestand van werkzoekenden verstart, anderzijds omdat ze weldegelijk bijdragen aan de persolsvoorziening in de sectoren; maar het gaat om relatief kleine aantallen. Het projectenbeleid is vraaggericht: het begint bij sectoren met vacatures, waar belangstelling is voor de mensen uit de kaartenbakken. Tweede strategie: breed arbeidsmarktbeleid De tweede strategie is het brede arbeidsmarktbeleid. Sectorbeleid hoeft niet beperkt te blijven tot sectoren waar vraag is naar werkzoekenden uit de (gemeentelijke) kaartenbakken. Er zijn tal van sectoren die ook een rol verwachten van de gemeentelijke overheid zonder dat dat in vervulling van concrete vacatures uitmondt. Onderdelen van dat brede arbeidsmarktbeleid kunnen zijn: Inzetten op economische groei en (dus) werkgelegenheid door het aantrekken van nieuwe, al dan niet buitenlandse, bedrijven en het vasthouden van bestaande bedrijvigheid door goede vestigingsvoorwaarden en het bieden van een goede gemeentelijke dienstverlening aan werkgevers.

10 Ervoor zorgen dat Amsterdamse leerlingen hun schoolcarrière succesvol kunnen doorlopen en dat ook daadwerkelijk doen. Gebrek aan opleiding is de voornaamste belemmering voor een zelfstandige loopbaan. Gebrekkige support in de gezinnen voor de opleiding van de kinderen, voortijdige schooluitval en gebrekkige scholingsambities zijn bedreigingen voor de latere loopbaan. Onderwijs wordt in de welvaartstaat te vaak gezien als een vrijblijvend arrangement. Structuurversterking, in de zin dat de overheid voortdurend de standaard verhoogt door goede praktijkvoorbeelden te honoreren, centers of excellence etaleert, aandacht en geld besteedt aan innovaties. Versterking van het organiserend vermogen van sectoren, scholen en bedrijven door netwerkvorming, onderzoek, beschikbaar stellen van capaciteit. Breed arbeidsmarktbeleid is ook vraaggericht, maar het gaat niet om concrete vacaturevervulling. Vraaggericht wil in dit geval zeggen dat er reële behoefte is aan ondersteuning door en gesprek met de gemeente. Sectoren die daar niet op zitten te wachten moeten hun gang gaan: de gemeentelijke energie moet uitgaan naar de wel-willers, de sectoren die de publieke bemoeienis kunnen inzetten in hun eigen strategie. Verbinding tussen beide strategieën Er is een verband tussen het projectenbeleid en het brede arbeidsmarktbeleid. Het projectenbeleid is gericht op vermindering van het bestand van werkzoekenden en op vervulling van vacatures. Het brede arbeidsmarktbeleid is gericht op het scheppen van dynamiek op de arbeidsmarkt, op het voorkomen van verstarring en op het steeds weer scheppen van nieuwe kansen voor baanveranderaars en werkzoekenden. Met breed arbeidsmarktbeleid wordt de draaggolf gecreëerd waarop kwetsbare mensen de bedrijven in kunnen en waarop reeds werkenden aan positieverbetering kunnen denken. De meerwaarde van de overheid moet dan vooral worden gezocht in het sterke netwerk en de vele succesvolle voorbeelden van publiek-private samenwerking, als ook in de deskundigheid (kenniscentrum). 10

11 Bijlage 1: Sectoren Dienst Onderzoek en Statistiek Amsterdam (op basis van CBS) A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S landbouw, bosbouw en visserij winning van delfstoffen industrie energiebedrijven waterwinning en afvalverwerking bouwnijverheid handel transport en logistiek horeca informatie en communicatie financiële dienstverlening onroerend goed zakelijke dienstverlening overige zakelijke dienstverlening overheid onderwijs gezondheidszorg en welzijn cultuur, sport en recreatie overige dienstverlening Bron: O+S Amsterdam, Amsterdam in Cijfers