INHOUDSOPGAVE. Agendapunt 5 AB 6 februari 2017: Kadernota 2018 ( )

Transcriptie

1 Kadernota 2018

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding Beleidsinhoudelijke kaders Going concern Herstel financiële robuustheid Oriëntatie op ontwikkelingen, koers en takenpakket Vernieuwing omgevingsrecht Vooronderzoek nieuwe financieringssystematiek Private bouwtoetsing Toetreding Noordwijkerhout Implementatie nieuw zaaksysteem Financiële Kaders Indexering Financieel Kader Gemeenschappelijke regelingen Doorwerking meerjarenraming Ontwikkelingen Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

3 INLEIDING Voor u ligt de Kadernota 2018 van de Omgevingsdienst West-Holland. De kadernota is een product dat voortvloeit uit de nota Planning & Control (nota P&C) en biedt het kader waarbinnen de en meerjarenraming worden uitgewerkt. In de afgelopen periode zijn stappen gemaakt om de financiële robuustheid van de organisatie op orde te brengen. Hiermee is de meerjarenraming sluitend gemaakt. Hoewel de reorganisatie naar verwachting per 1 april 2017 formeel is geëffectueerd, zal de verdere afronding ook de komende jaren nog aan de orde zijn. De Omgevingswet treedt naar verwachting in 2019 in werking. De Omgevingswet heeft betrekking op de gehele fysieke leefomgeving en vormt het nieuwe wettelijk kader voor onderwerpen als bouwen, milieu, waterbeheer, ruimtelijke ordening, monumentenzorg, natuur, duurzaamheid, gezondheid en verkeer. De Omgevingsdienst wil zich tijdig voorbereiden op de komst van de Omgevingswet. De focus ligt daarbij op de wet en de bijbehorende uitvoeringspraktijk, zoals gewenst door provincie en gemeenten. Dit betekent dat de Omgevingsdienst bij de voorbereiding en implementatie van de wet actief de samenwerking met provincie en gemeenten zoekt. Hierbij heeft de Omgevingsdienst meerdere speerpunten, deze worden in de kadernota verder toegelicht. De en meerjarenraming geven een overzicht van de te verwachten kosten en opbrengsten voor het eerstvolgende jaar en de daaropvolgende drie jaar. In de meerjaren wordt een inschatting van de uit te voeren werkzaamheden voor de deelnemers gemaakt. Dit gebeurt met behulp van de speerpunten uit de kadernota en doelstellingen uit de Producten- en Diensten Catalogus (PDC) en de ervaringen van voorgaande jaren. Hierbij worden de wensen en middelen op elkaar afgestemd waardoor een structureel sluitende ontstaat. De wordt later uitgewerkt in de individuele werkplannen van de deelnemers. In de individuele werkplannen worden de afspraken tussen de Omgevingsdienst en de deelnemers vastgelegd voor de uitvoering van de overeengekomen taken. Per deelnemer zijn de doelstellingen vertaald naar producten en is op basis van de PDC en de op productniveau aangegeven welke en hoeveel producten worden afgenomen. Het werkplan wordt op ambtelijk niveau afgestemd. Nienke Mier Waarnemend directeur 3

4 1 BELEIDSINHOUDELIJKE KADERS Going concern De Omgevingsdienst staat voor het verbeteren en bewaken van de kwaliteit en veiligheid van de leefomgeving in Holland Rijnland. Om dit te bereiken voert de Omgevingsdienst de milieutaken uit voor de deelnemers. Voor de gemeente Noordwijk voert de Omgevingsdienst ook de bouwtaken uit. De Omgevingsdienst is actief op het brede terrein van milieu, gezondheid en duurzaamheid. Hierbij gaat het om onderwerpen zoals bodem- en luchtverontreiniging, geluidhinder, gevaarlijke stoffen en energie-en waterbesparing. Alle onderwerpen zijn vastgelegd in een gemeenschappelijke PDC (producten- en dienstencatalogus) en ZTC (zaaktypecatalogus). De Omgevingsdienst adviseert ook over ruimtelijke plannen van haar opdrachtgevers. Dit kan een schetsplan of een projectplan zijn, maar ook een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning. De adviezen hebben betrekking op de aspecten asbest, bodem, archeologie, lucht, MER, ecologie, geur, geluid, externe veiligheid, ecologie en duurzaamheid. 1.2 Herstel financiële robuustheid In de vergadering van het algemeen bestuur van 4 juli 2016 is een meerjarige aanpak vastgesteld om de Omgevingsdienst weer financieel robuust te maken, onder de noemer Programma ODWH (P1720). De meerjarige aanpak omvat de realisatie van een sluitende 2017 en meerjarenraming met ingang van 1 januari 2017, door middel van bezuiniging van salarislasten (dit vertaalt zich in een verlaging van overhead met ongeveer 8,4 fte) en verlaging van huisvesting-, ICT- en overige kosten. Hoewel de reorganisatie per 1 april 2017 formeel is geeffectueerd, zal de verdere afronding ook nog in 2018 aan de orde zijn. 1.3 Oriëntatie op ontwikkelingen, koers en takenpakket Het doel van oriëntatie op ontwikkelingen, koers en takenpakket is een toekomstbestendige koers uit te zetten voor de Omgevingsdienst. Dit project is bekend onder de noemer fase 2 toekomststrategie. Het belang van de eigenaar is meer betrokkenheid en positie te bieden. Het belang van de opdrachtgever is een doelmatige, efficiënte en kwalitatief hoogwaardige uitvoering van (gemeentelijke en provinciale) taken. Hierbij is anticipatie op nauwere onderlinge samenwerking met het oog op de Omgevingswet en digitalisering van cruciaal belang. Keuzes betreffende de visie van de deelnemers op de eigenaars- en opdrachtgeversrol dienen op bestuurlijk niveau gemaakt te worden. Ook is een heroriëntatie van de aard en omvang van de dienstverlening van belang. Wat zijn de mogelijkheden om extra taken te laten uitvoeren door de Omgevingsdienst? De strategie dient mede bepaald te worden op basis van de ontwikkeling van de omgeving (Omgevingswet, samenwerkingsverbanden, digitalisering). 1.4 Vernieuwing omgevingsrecht De Omgevingswet treedt naar verwachting medio 2019 in werking. De Omgevingswet heeft betrekking op de gehele fysieke leefomgeving en vormt het nieuwe wettelijk kader voor onderwerpen als bouwen, milieu, waterbeheer, ruimtelijke ordening, monumentenzorg, natuur, duurzaamheid, gezondheid en verkeer. De Omgevingsdienst wil zich tijdig voorbereiden op de komst van de Omgevingswet. De focus ligt daarbij op de wet en de bijbehorende uitvoeringspraktijk, zoals gewenst door provincie en gemeenten. Dit betekent dat de Omgevingsdienst bij de voorbereiding en implementatie van de wet actief de samenwerking met provincie en gemeenten zoekt. De Omgevingsdienst werkt vanaf 2017 aan een stapsgewijze implementatie van de Omgevingswet. Het zwaartepunt van de implementatieactiviteiten ligt in 2018 en Hierbij heeft de Omgevingsdienst vijf speerpunten: 4

5 a. Samenwerken in de keten. De Omgevingsdienst voert regelmatig overleg met provincie, gemeenten, omgevingsdiensten in Zuid-Holland en andere partners in de keten om kennis uit te wisselen en onderling af te stemmen. b. Bijdragen aan beleidsinstrumenten. De Omgevingsdienst neemt deel aan de pilots en trajecten van provincie en gemeenten die gericht zijn op het ontwikkelen van de nieuwe beleidsinstrumenten die voortvloeien uit de Omgevingswet. c. Inrichten werkprocessen en organisatie. De Omgevingsdienst bereidt zich voor op de toekomstige uitvoeringspraktijk, samen met partners als gemeenten en de provincie Zuid- Holland. Het gaat dan om o.a. vernieuwing van de producten- en dienstencatalogus, integrale advisering veiligheidsregio en een impactanalyse bestuurlijke afwegingsruimte. d. Aansluiten op Digitaal Stelsel Omgevingswet. De Omgevingsdienst volgt ontwikkelingen op het gebied van het Digitaal Stelsel Omgevingswet nauwgezet via regionale en nationale trajecten. e. Cultuur, gedrag en competenties. De Omgevingsdienst zet in op ontwikkeling van de benodigde kennis en competenties via een mix van ervarend leren in pilots, themabijeenkomsten en leertrajecten. 1.5 Vooronderzoek nieuwe financieringssystematiek De financiële exploitatie van de Omgevingsdienst is gebaseerd op de bijdragen van de deelnemers. Die kent op dit moment de vorm van inputsturing: per deelnemer worden te maken uren afgesproken, er wordt één vast uurtarief afgesproken en daarmee is de bijdrage van elke deelnemer op basis van voorcalculatie bekend. Er wordt afgerekend op basis van werkelijk gemaakte uren. Ondanks dat deze financieringsvorm een zekere mate van transparantie biedt, zegt het uurtarief nog weinig over de productiviteit en over de kwaliteit van de producten en diensten. Met andere woorden: kosten en kwaliteit zijn nog niet met elkaar in verband gebracht. In 2016 is op initiatief van de provincie Zuid-Holland gestart met een pilot om output kentallen te ontwikkelen, samen met de andere Omgevingsdiensten in Zuid-Holland. Hiermee zijn de eerste stappen gezet om van een input gestuurde organisatie naar een output gestuurde organisatie te komen. De Omgevingsdienst wil samen met de deelnemers de nut en noodzaak onderzoeken van een output en de bijbehorende financieringssystematiek, mede in het licht van de toekomstdiscussie. 1.6 Private bouwtoetsing Op 15 april 2016 is het Wetsvoorstel Kwaliteitsborging voor het bouwen aan de Tweede Kamer toegezonden. Kern is dat in de toekomst bouwpartners zelf hun kwaliteitsborging moeten regelen. Het bevoegd gezag kijkt naar welstand, ruimtelijke ordening en de veiligheid van derden, private partijen zorgen zelf voor het voldoen aan het Bouwbesluit. Het nieuwe stelsel zal op z'n vroegst in 2018 in werking treden. In een overgangsperiode van minimaal drie jaar mag een bouwpartij kiezen voor private kwaliteitsborging of het huidige toezicht door de gemeente. De invoering van de wet kan gevolgen hebben voor de benodigde capaciteit binnen de Omgevingsdienst mede afhankelijk van keuzes die gemeenten moeten maken. De vereniging Bouw- en Woningtoezicht heeft een impactanalyse opgesteld. Dit instrument wordt in dit kader door veel gemeenten gehanteerd om de impact in te kunnen schatten. De Omgevingsdienst heeft dit instrument ook gehanteerd en het blijkt dat eventuele aanpassingen van de capaciteit in principe kunnen worden opgevangen binnen de huidige formatie. Het gaat hier met name om werkzaamheden die voor de gemeente Noordwijk worden uitgevoerd. Dit is mogelijk vanwege de omstandigheid dat de formatie die vanuit Noordwijk voor de uitvoering van deze taak beschikbaar is gesteld groter is dan de daadwerkelijke bezetting. Er is sprake van een flexibele ruimte van één formatieplaats. 5

6 1.7 Toetreding Noordwijkerhout Naar verwachting treedt Noordwijkerhout per medio 2017 toe tot de Gemeenschappelijk Regeling Omgevingsdienst West-Holland, met dien verstande dat vooralsnog alleen het basistakenpakket wordt afgenomen. De exacte omvang van dit pakket is nog niet in beeld gebracht. Ingeschat wordt ongeveer uur. 1.8 Implementatie nieuw zaaksysteem In 2017 is de implementatie van een nieuw zaaksysteem gepland, aangezien het contract met de huidige leverancier afloopt. Het nieuwe zaaksysteem wordt Europees aanbesteed. Ook de huidige systeemleverancier biedt mee. Indien een nieuw systeemleverancier uit de aanbesteding komt, zal de implementatie doorlopen naar

7 2 FINANCIËLE KADERS Indexering In de nota Planning en Control is vastgelegd dat het uurtarief en de materiële budgetten van de deelnemers en niet-deelnemers jaarlijks worden geïndexeerd. Het uurtarief van de deelnemers wordt geïndexeerd op basis van het gewogen gemiddelde van de indexeringen zijnde gelijk aan: 75% van de indexering op de salarissen en 25% van de indexering op de materiële component. In de vergadering van het Algemeen Bestuur d.d. 25 januari 2016 is besloten dat het advies van Financieel Kader Gemeenschappelijke Regelingen Hollands Midden richtinggevend is, tenzij het algemeen bestuur anders besluit. Indexering voor salarissen en materiële component Voor 2018 wordt, conform het besluit van het bestuurlijk overleg Financieel Kader Gemeenschappelijke Regelingen Hollands Midden, gerekend met een indexering van 1,3 % van het standaard uurtarief ten opzichte van Indexering met betrekking tot inkomsten Voor het tarief voor levering van diensten wordt de indexering gehanteerd conform het besluit van het bestuurlijk overleg Financieel Kader Gemeenschappelijke Regelingen van gemeenten in Hollands- Midden. Voor deze inkomsten geldt naar analogie van de indexering bij de uitgaven voor 2017 een indexering van 1,3% Deelnemende gemeenten Conform de indexering genoemd in paragraaf 2.1 is het tarief voor 2018 op de volgende wijze bepaald. Er wordt uitgegaan van een standaard uurtarief van 82,55 voor de deelnemende gemeenten. Dit is als volgt opgebouwd: Vastgesteld tarief 2017: 81,50 Indexering 1,3 %: 1,05 (afgerond) , Uurtarief 80,40 80,90 81,50 82,55 Tabel 1 Uurtarief deelnemende gemeenten Provincie Zuid-Holland Conform de indexering genoemd in paragraaf 2.1 is het tarief voor 2018 op de volgende wijze bepaald. Het tarief van de provincie heeft een opslag op het standaard uurtarief om de hogere personeelslasten van de oud-medewerkers van de provincie te dekken. Er wordt uitgegaan van een standaard uurtarief van 86,71 voor de provincie Zuid-Holland. Dit is als volgt opgebouwd: 7

8 Vastgesteld tarief 2017: 85,60 Indexering 1,3 %: 1,11 (afgerond) , Uurtarief 84,46 84,96 85,60 86,71 Tabel 2 uurtarief Provincie Zuid-Holland 2.3 Financieel Kader Gemeenschappelijke regelingen Financieel Kader Gemeenschappelijke Regelingen Hollands-Midden In het bestuurlijk overleg van de portefeuillehouders financiën uit de regio Midden-Holland van 10 november 2016 is het financieel kader als volgt vastgesteld: Samenvatting financiële kaderstelling Ongewijzigde voortzetting van de m.i.v. en 2017 bijgestelde - systematiek van financiële kaderstelling voor de en De indexering voor 2018 bedraagt 1,3% (positief) t.o.v De nacalculatie van de indexering voor 2017 (+0,4%) is hierin verwerkt. 3. Het gemeentefonds laat in de periode o.b.v. de Septembercirculaire 2016 een gematigde reële groei zien. De uniforme taakstelling voor de GRen als aandeel in een mogelijk neerwaartse ontwikkeling van het Gemeentefonds in 2018 bedraagt derhalve 0,0% t.o.v De Algemene reserves van de gemeenschappelijke regelingen blijven gemaximeerd op de standen per (inclusief resultaatbestemming 2012). Gevolgen voor de Omgevingsdienst De financiële robuustheid van de dienst is hersteld door het doorvoeren van een aantal maatregelen in de 2017 en de meerjarenraming De indexering voor 2018 leidt tot zowel een verhoging van het budgettair kader als een verhoging van de personele en materiële kosten. Onze verwachting is dat de indexering een sluitende voor 2018 oplevert. De indexering is voldoende voor dekking van cao-afspraken die al gemaakt zijn, maar is niet voldoende om een eventuele nieuwe cao-stijging op te vangen. De financiële robuustheid is naar verwachting nog onvoldoende om dit effect zelfstandig op te vangen. Deze situatie zal in het bestuur worden besproken. Financieel Kader provincie Zuid-Holland De provincie heeft op 13 december 2016 de uitgangspunten Financieel kader 2018 gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst West-Holland vastgesteld. Vanwege de huidige financiële situatie van de dienst heeft zij besloten de nullijn niet te hanteren voor 2018 en in te stemmen met de in de regio vastgestelde indexering van 1,3%. 2.4 Doorwerking meerjarenraming Zoals in de meerjarenraming bij de 2017 aangegeven wordt de onderstaande ontwikkeling in de periode verwacht. 8

9 Actieplannen geluid en geluidskaarten In het kader van de EU-richtlijn omgevingslawaai moeten geluidskaarten om de vijf jaar worden opgesteld of geactualiseerd in de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest. De werkzaamheden vinden plaats gedurende een periode van vijf jaar. De huidige periode loopt van De geplande inzet in uren gedurende deze periode staat in detail in onderstaande tabel. Gemeente Voorbereiding geluidskaarten Voorbereiding geluidskaarten Geluidkaart Actieplan Nasleep actieplan Totaal per gemeente 2015 (*) 2016 (*) Leiden Leiderdorp Oegstgeest Totaal Tabel 3 Geplande inzet Actieplannen geluid en geluidskaarten tot en met 2019 (*) De verwachting is dat de benodigde inzet voor sjaar 2020 en 2021 overeenkomt met de uren in 2015 en Omgevingswet De Omgevingsdienst heeft voor implementatieactiviteiten in 2017 reeds uren gereserveerd in de werkplannen voor gemeenten en provincie. De kosten die de nieuwe omgevingswet met zich mee brengt is momenteel nog niet inzichtelijk. Eventuele kosten worden in de 2018 inzichtelijk gemaakt en voorgelegd met een dekkingsvoorstel. Te denken valt aan een digitaal omgevingsstelsel, wat een toename van de ICT kosten impliceert. 2.5 Ontwikkelingen Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Prestatie Met ingang van de 2018 dient overhead als apart programma getoond te worden. In de 2018 zal hier rekening mee gehouden worden. Volgens de commissie BBV dient de met ingang van 2018 inzicht te geven in de diverse taakvelden. Hiervoor zal een aparte bijlage opgesteld worden. Kentallen financiële risico s In de 2017 zijn de financiële risico s onderbouwd, maar ontbreken per abuis de verplichte kengetallen die zijn vastgesteld door de commissie BBV. Voor de 2018 zijn deze verplichte kengetallen wel verwerkt in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. 9

10 Vastgesteld door het algemeen bestuur van de Omgevingsdienst West-Holland op 6 februari de voorzitter, de waarnemend secretaris, Y. Peters-Adrian N.E. Mier 10