RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek Voortgezet Onderwijs bij. Scholengemeenschap Bonaire, afdeling Liseo Boneriano voor havo-vwo

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek Voortgezet Onderwijs bij Scholengemeenschap Bonaire, afdeling Liseo Boneriano voor havo-vwo Plaats : Kralendijk, Bonaire BRIN-nummer : 30GR-4 Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 15 en 20 november 2012 Rapport vastgesteld te Tilburg op 24 januari 2013

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusies en afspraken 10 Pagina 3 van 10

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 15 en 20 november 2012 een onderzoek uitgevoerd op de afdelingen havo en vwo van het Liseo Boneriano naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Het Liseo Boneriano vormt de bovenbouw havo-vwo van de scholengemeenschap Bonaire. De conclusies van dit onderzoek kunnen worden beschouwd als een integrale beoordeling op basis waarvan de scholen en hun besturen kunnen werken aan het consolideren en borgen van bestaande kwaliteit, alsmede gerichte maatregelen kunnen treffen om geconstateerde tekortkomingen op te heffen. De inspectie beoordeelt over een periode van vijf jaar ( ) jaarlijks op alle scholen aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en volgt nauwgezet de verbeteractiviteiten. In 2016 zal de school aan alle aspecten van de basiskwaliteit moeten voldoen. Toezichthistorie Na een kennismakingsbezoek in mei 2011 heeft de inspectie een eerste kwaliteitsonderzoek uitgevoerd in november Vervolgens zijn in mei 2012 gesprekken gevoerd tussen de inspectie en de scholen over de voortgang van het verbetertraject. In het huidige kwaliteitsonderzoek is de kwaliteit van het onderwijs opnieuw beoordeeld. Ze is vergeleken met de kwaliteit die in 2011 werd vastgesteld. Op deze wijze wordt in beeld gebracht in hoeverre de verbeteractiviteiten tot zichtbare resultaten leiden. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het document De Basiskwaliteit van het Primair en Voortgezet Onderwijs in Caribisch Nederland (Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, maart 2011). Dit document sluit aan op het Toezichtkader po/vo Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Hoofdstuk 3 geeft de conclusies en afspraken met de school weer. Onderzoeksopzet Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie de kwaliteit van de volgende kwaliteitsdomeinen: Leerstofaanbod, Onderwijstijd, Schoolklimaat, Pedagogischdidactisch handelen, Zorg en begeleiding, Leerprestaties en Kwaliteitszorg. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: een controle van de aanwezigheid van het schoolplan bij de inspectie; een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in het schoolplan; een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland; onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Het betreft onder meer: analyses van de resultaten van de Cito-volgtoetsen; Pagina 5 van 10

6 notities over de vernieuwde zorgstructuur, over het leerstofaanbod en het taal- en rekenbeleid en over de determinatie; een verbeterplan van de school; de onderwijsvisie van de school; gegevens over in in- door- en uitstroom van de leerlingen. schoolbezoek, waarbij verschillende lessituaties in de praktijk zijn geobserveerd; gesprekken met de directie en de zorgcoördinatoren over de kwaliteit van verschillende aspecten waaronder kwaliteitszorg en leerlingenzorg; gesprekken met leerlingen en leraren; een eindgesprek met de locatiedirectie en de centrale directie. Pagina 6 van 10

7 2 Bevindingen In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. Per kwaliteitsdomein, met uitzondering van het domein Leerprestaties, wordt beschreven hoe de kwaliteit zich verhoudt tot de Nederlandse inspectienormen. Deze bevindingen worden vooralsnog niet weergegeven in de vorm van een score maar in een beschrijving van de aangetroffen kwaliteit. Voor de leerprestaties geldt een andere benadering. Hiervan geeft de inspectie aan of de school naar haar oordeel bij de meest recente opbrengstmeting door middel van landelijk genormeerde toetsen, voldoende vooruitgang heeft geboekt ten opzicht van de beginsituatie (zoals vastgesteld tijdens het eerste inspectieonderzoek in 2008) en ten opzichte van de vorige toetsafname. Een definitieve inspectienormering voor de leerprestaties in Caribisch Nederland wordt nog ontwikkeld. Algemeen beeld Het team van het Liseo Boneriano heeft de kwaliteit van het onderwijs op belangrijke punten weten te verbeteren. De kwaliteit van het pedagogischdidactisch handelen is toegenomen evenals de zorg en begeleiding. Dit succes is ook af te lezen aan de verbeterde opbrengsten van de school. Op de school heerst een prettige sfeer onder de leerlingen en een vruchtbaar werkklimaat. Het management heeft scherp zicht op de prestaties van de leerlingen en in toenemende mate op die van de docenten. Naar aanleiding van de analyses van het management zijn relevante speerpunten geformuleerd voor verdere ontwikkeling. De kwaliteitsaspecten schoolklimaat, didactisch handelen en zorg en begeleiding voldoen aan de basiskwaliteit. Voor het leerstofaanbod, de onderwijstijd, de differentiatie en de kwaliteitszorg is dat niet het geval. Hieronder volgt een toelichting per kwaliteitsdomein. Toelichting Opbrengsten De opbrengsten zijn verbeterd. Voor de centrale examens halen de leerlingen van het vwo gemiddeld een 6,0 en op het havo een 6,1. Het percentage leerlingen dat wordt bevorderd of slaagt, is gemiddeld met 20% toegenomen. Ook heeft het team de discrepantie tussen de gemiddelde cijfers van het schoolexamen en die van het centrale examen teruggebracht. Voor het havo bedraagt dat verschil dit jaar 0,3 procent en voor het vwo 0,6 procent. Een integraal oordeel over de gegevens van in- door- en uitstroom kan nog niet gegeven worden, omdat hierover nog niet voldoende betrouwbare gegevens voorhanden zijn. De uitslagen van de Cito-volgtoetsen geven het volgende beeld: de gemiddelde scores voor de vaardigheden stijgen sneller dan gemiddeld in Europees Nederland. Dit geldt zowel voor het vwo als voor het havo. Alleen de scores voor Nederlandse woordenschat blijven achter. Wel liggen de vaardigheidsscores één niveau lager dan in Europees Nederland verwacht zou mogen worden. Pagina 7 van 10

8 Leerstofaanbod Het leerstofaanbod voldoet niet aan de basiskwaliteit. De leerinhouden zijn weliswaar dekkend voor de examenprogramma s, maar het programma is nog onvoldoende afgestemd op de taalbehoeften van de leerlingen. Het management is zich hiervan bewust en heeft een taalcommissie ingesteld die plannen voorbereidt om bij alle vakken eenduidig te werken aan taalgericht vakonderwijs. Ook een eenduidig rekenbeleid is in voorbereiding. Duidelijke afspraken over het taalbeleid zijn echter nog niet gemaakt, waardoor de docenten onvoldoende handvatten hebben om bij te dragen aan taalverrijking en de leerlingen strategieën aan te reiken voor tekstbegrip. Onderwijstijd De onderwijstijd voldoet niet aan de basiskwaliteit. Er vallen te veel lessen uit, waardoor de realisering van het wettelijk verplichte aantal uren voor het lopend schooljaar een risico vormt. De absentie wordt wel effectief bestreden en tijdens de lessen benutten de leerlingen de lestijd efficiënt. Schoolklimaat Het schoolklimaat wordt als voldoende beoordeeld. Er is een ouderraad en een leerlingenraad ingesteld en de sfeer onder de leerlingen is prettig. De schoolleiding heeft zich in de eerste periode in de nieuwe school geconcentreerd op de prestaties van de leerlingen, en begint nu met naschoolse activiteiten, bijvoorbeeld op het gebied van sport en toneel. Pedagogisch-didactisch handelen Het pedagogisch-didactisch handelen is van voldoende niveau. De lessen kennen een duidelijke structuur en de leraren weten een vruchtbaar werkklimaat te creëren, waarin de leerlingen zich betrokken tonen bij de activiteiten. Het didactisch repertoire van de leraren is toegenomen en de praktische opdrachten waaraan de leerlingen zelfstandig werken zijn goed gestructureerd. De wijze waarop de leerlingen tijdens de lessen en naar aanleiding van gemaakte toetsen feedback krijgen, verdient evenwel aandacht. Wanneer hierover goede afspraken worden gemaakt, krijgen de leerlingen meer kans om van hun fouten te leren. Van een beredeneerde afstemming van het leerstofaanbod op de specifieke onderwijsbehoeften van groepen leerlingen is nog weinig sprake. Hierdoor worden de zwakke leerlingen onvoldoende ondersteund en de sterke onvoldoende uitgedaagd. Wel is er een steunuur voor leerlingen die moeite hebben met een vak en ook krijgen leerlingen die doubleren vaak verrijkingsstof aangeboden. Zorg en begeleiding De zorg en begeleiding voldoet aan de basiskwaliteit. De vorderingen van de leerlingen worden goed geregistreerd, geanalyseerd en frequent en systematisch besproken door docenten, mentoren en zorgcoördinatoren. Leerlingen met specifieke zorgbehoeften worden besproken in het interne zorgteam of in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het expertisecentrum onderwijszorg. Indien nodig worden er handelingsplannen of plannen van aanpak vastgesteld. Met name wanneer er sprake is van cognitieve problemen zijn de plannen overigens niet altijd voldoende concreet geformuleerd. Hierdoor wordt niet altijd bepaald welke remediërende activiteiten er plaatsvinden en hoe die geëvalueerd worden. Concreet geformuleerde handelingsplannen maken tevens een eenduidige aanpak van alle docenten en begeleiders mogelijk. Pagina 8 van 10

9 Kwaliteitszorg De kwaliteitzorg voldoet niet aan de basiskwaliteit. Wel heeft de schoolleiding in toenemende mate zicht en ook grip op de kwaliteit van haar onderwijs, getuige de analyses van de schoolleiding en de vooruitgang die is geboekt. Van een waarborg voor alle relevante aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en van een planmatig en cyclisch traject van verbetering kan echter niet worden gesproken. Wel zijn er bouwstenen aanwezig voor een systematische kwaliteitszorg. Een omissie in de kwaliteitszorg die het zicht op de onderwijskwaliteit direct beïnvloedt, is het ontbreken van een waarborg voor de kwaliteit van schoolexamens en toetsen. De schoolexamens worden niet systematisch door een tweede deskundige gecontroleerd op bijvoorbeeld betrouwbaarheid, inhoud, beheersingsniveau en normering. Afspraken over het toezichtplan Het management is alle afspraken uit het toezichtplan nagekomen. De inspectie stelt voor 2013 een nieuw toezichtplan op, omdat het huidige toezichtplan uitsluitend afspraken bevat tot De afspraken hierin zullen zoveel mogelijk resultaatgericht zijn geformuleerd. De inspectie zal vervolgens nagaan of de verbeteracties adequaat worden uitgevoerd en leiden tot kwaliteitsverbetering. Pagina 9 van 10

10 3 Conclusies en afspraken Onderwijskwaliteit Het verbetertraject op het Liseo Boneriano verloopt succesvol. De schoolleiding heeft prioriteit gegeven aan de rust en orde op het schoolterrein en verbetering van de opbrengsten. Deze aanpak werpt zijn vruchten af. Naleving Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de gecontroleerde wettelijke vereisten. Afspraak Naar aanleiding van het ontwikkelplan en de bevindingen van dit rapport stelt de inspectie een aangepast toezichtplan op voor de periode In het toezichtplan zijn de onderwerpen uit het verbetertraject opgenomen waaraan de inspectie tijdens de schoolbezoeken in 2013 specifieke aandacht zal schenken. Zo weet de school voor deze periode op welke onderwerpen de nadruk zal liggen in voortgangsgesprekken of kwaliteitsonderzoeken en of zij daarover vooraf informatie aan de inspectie aan moet leveren. Pagina 10 van 10