Graad 9 Inligtingstuk. Vakkeuses

Transcriptie

1 Graad 9 Inligtingstuk Vakkeuses 1

2 INHOUD: Skoolvakke en minimum slaagvereistes Bl. 3 Vakveranderings Bl. 4 Universiteitstoelating Bl. 4 Universiteit se toelatingspuntestelsel Bl. 5 Die NSS se sewe vlakke van prestasie Bl. 5 Leervelde en vakke Bl. 6 Vakinligting Bl Hoe kies ek? Bl. 17 Vakkeuse vorm Bl. 18 Verpligte vakke: Afrikaans Engels Eerste Addisionele Taal Wiskunde of Wiskundige Geletterdheid Lewensoriëntering Keusevakke: Besigheidstudies Fisiese wetenskappe Geografie Geskiedenis IGO (Ingenieursgrafika en ontwerp) Inligtingstegnologie (IT) Lewenswetenskappe Rekeningkunde Visuele kuns RTT (Rekenaartoepassingstegnologie) Toerisme Gasvryheidstudie Verbruikerstudies 2

3 Skoolvakke en minimum slaagvereistes: Deurlopende assessering word gedurende die jaar gedoen. Die werk aan die einde van die jaar, word ook beoordeel en tel 60 % van die finale punt in elke vak. Dit beteken dat leerders deurlopend hard moet werk om goeie resultate te behaal. Die finale resultate sluit praktiese werk asook mondelinge werk in. Daar word van die Gr. 9-leerders verwag om minstens SEWE vakke in hul vakpaket vir Gr. 10 in te sluit. Die volgende tabel dui die moontlike slaagvereistes en vakpaket aan: Vakke: Vier verpligte vakke: Twee amptelike tale: - Afrikaans (Huistaal) - Engels(Eerste Addisionele taal) Minimum slaagvereistes: - 40 % - 30 % Wiskunde WiskundigeGeletterdheid Lewensoriëntering Drie keusevakke: of - 30 % - 40 % Enige ander drie goedgekeurde vakke - Minstens 40 % in een van die keusevakke. - Minstens 30 % in die ander twee keusevakke. Keusevakke: Besigheidstudies Fisiese wetenskappe Geografie Geskiedenis IGO (Ingenieursgrafika en ontwerp) Lewenswetenskappe Rekeningkunde Visuele kuns Verbruikerstudies * Inligtingstegnologie (IT) (slegs ekstra vak) RTT (Rekenaartoepassingstegnologie) Toerisme Gasvryheidstudies Laasgenoemde 3 vakke word nie in berekening gebring vir Universiteitstoelating nie, maar tel wel vir TPT (Toelatingspunte telling). 3

4 Kombinasies wat nie toegelaat word nie: IT, IGO en Fisiese Wetenskap mag nie SONDER Wiskunde geneem word nie. Wiskunde moet bo 50% behaal tydens Gr. 9-Eksamen. Gasvryheidstudies en Verbruikerstudies mag nie saam geneem word nie. Vakveranderings: In Gr. 10 mag n leerder slegs in uitsonderlike gevalle TWEE vakveranderings maak, na oorlegpleging met die betrokke Lewensoriëntering personeel, die Graadhoof en met toestemming van die Hoof. EEN vakverandering word in Gr. 11 toegelaat, na oorlegpleging met die betrokke Lewensoriëntering personeel, die Graadhoof en met toestemming van die Hoof. In Gr. 12 word geen vakverandering toegelaat nie, tensy toestemming verkry word van GDO. Universiteitstoelating: Om vir toelating tot graadstudie te kwalifiseer (universiteitstoelating), moet n leerder 50 % behaal in VIER van die sogenaamde aangewese vakke. Die aangewese vakke sluit verpligte twee amptelike tale en Wiskunde / Wiskundige Geletterdheid in, maar nie Lewensoriëntering nie (daar is wel n minimum slaagvereistes ter sprake vir LO by alle Universiteite). Amptelike tale Wiskunde / Wiskundige Geletterdheid Besigheidstudies Fisiese wetenskappe Geografie Geskiedenis IGO (Ingenieursgrafika en ontwerp) Inligtingstegnologie (IT) Lewenswetenskappe Rekeningkunde Visuele kuns Verbruikerstudies Aangewese vakke: Gasvryheidstudies, RTT en Toerisme word aangebied. Universiteitstoelating kan steeds behaal word indien twee nie-aangewese vakke geneem word en n prestasie bo 50 % in die ander aangewese vakke behaal word. Vir diplomastudie: Om vir diplomastudie te kwalifiseer moet n leerder 40% in enige VIER vakke behaal. (Bogenoemde lys plus die ander vakke wat aangebied word. Tale is belangrik.) 4

5 Vir Sertifikaatstudie: Geen minimum nie die NSS-sertifikaat moet slegs verwerf word. Universiteite se toelatingspuntestelsel: Byna al die instellings gebruik die puntestelsel om prestasie in die Graad. 12 eksamen te meet. Vanaf 2009 geld n nuwe Toelatingspuntetelling (TPT) vir prestasie in die Nasionale Senior Sertifikaat (Dit vervang die ou M-tellingstelsel). Die NSS se Sewe vlakke van prestasie: NSS- beoordelingspunt % Omskakeling van prestasie: Voorbeeld % TPT berekening Afrikaans 80 % 7 Engels 75 % 6 Wiskunde 46 % 3 Lewensoriëntering - Fisiese Wetenskap 51 % 5 Lewenswetenskap 76 % 6 Geografie 80 % 7 TPT = 34 LW: LO se prestasievlak word NIE in berekening gebring by die TPT nie. n Instelling ken n minimum TPT-toelatingspunt toe aan n program of kursus. Bykomende vakvereistes kan aan sekere programme gestel word bv. B.Sc kan n TPT-telling van 35 hê asook n NSS beoordelingspunt van 5 vir Wiskunde. Daar is twee tipes toelatingvereistes waaraan n voorgenome student uiteindelik met hul Gr. 11-en /of Gr. 12-uitslae sal moet voldoen om aan n tersiêre instansie te studeer: Toelatingsvereistes van die Departement van Onderwys. Toelatingsvereistes van die betrokke tersiêre instansie. Raadpleeg verskeie instansies se brosjure betyds vir die spesifieke toelatingsvereistes vir elke kursus. Dit verander ook jaarliks. 5

6 LEERVELDE EN VAKKE LEERVELD VAK OU BENAMING Amptelike tale Afrikaans Engels Besigheid, Handel en Bestuurstudies Rekeningkunde Besigheidstudies Bedryfsekonomie Mens- en Sosiale Studies Geografie Lewensoriëntering Aardrykskunde Fisiese-, Fisiese Wetenskappe Natuurwetenskap Wiskundige-, Rekenaartoepassingstegnologie Rekenaartik Rekenaar- en Inligtingstegnologie Lewenswetenskappe Lewenswetenskappe Biologie Wiskunde of Wiskundige Geletterdheid Dienste Gasvryheidstudies (nuwe vak) Huishoudkunde Toerisme Kuns en Kultuur Visuele kuns Ingenieurswese en Tegnologie Ingenieursgrafika en -Ontwerp Tegniese Tekene Onthou! - Daar is geen Hoërgraad- of Standaardgraad vakke nie. - Alle Gr leerders het dus 7 vakke. - Slegs 2 vakke kan gedurende Gr. 10 verander word. - Al die vakke is op die lys van 20-kredietvakke vir graadstudietoelating behalwe Gasvryheidstudies, Toerisme en Rekenaartoepassingtegnologie. 6

7 VAKINLIGTING AFRIKAANS HUISTAAL Toelating Afrikaans is verpligtend vir alle leerders. Afrikaans word as huistaal aangebied. Afrikaans word deur aktuele temas onderrig en daar word op luister-, lees-, praat- en skryfvaardighede gekonsentreer. Inhoud bestaan uit taalkunde, letterkunde, mondeling en kreatiewe skryfwerk. Hierdie 4 afdelings word geïntegreerd aangebied. Beroepsmoontlikhede Vertaler Inligtingkunde Reklamewese Oudiologie Kreatiewe skryfwerk Adviseur Uitgewerswese Spraakterapeut Uitsaaiwese (TV/radio) Sielkundige Onderwys Predikant Tolk Maatskaplike werker Kopieskrywers Advokaat Regte: prokureur Joernalis ENGELS EERSTE ADDISIONELE TAAL Toelating Engels is 'n verpligte vak. Deur middel van aktuele temas ontwikkel leerders vaardighede: om te luister en te begryp; te reageer op letterkundige en ander vorme van tekste; om gegewe inligting te evalueer en toe te pas; taalstrukture te verstaan en te gebruik; om taal aan te wend vir die leerproses. Beroepsmoontlikhede Vertaler Inligtingkunde Reklamewese Oudiologie Kreatiewe skryfwerk Adviseur Uitgewerswese Spraakterapeut Uitsaaiwese (TV/radio) Sielkundige Onderwys Predikant Tolk Maatskaplike werker Kopieskrywers Advokaat Regte: prokureur Joernalis Toelating Beroepsmoontlikhede LEWENSORIëNTERING Lewensoriëntering is verpligtend vir alle leerders. In Lewensoriëntering bestudeer ons die self met betrekking tot ander en die samelewing. Dit fokus op die persoonlike, sosiale, intellektuele, geestelike, liggaamlike en emosionele groei van leerders Lewensoriëntering lei en berei leerders voor vir die verantwoordelikhede en moontlikhede van die lewe. Van toepassing op enige beroep. 7

8 WISKUNDE Wiskunde en Wiskundige Geletterdheid is twee aparte vakke. Toelating Beroepsmoontlikhede: Wiskunde is n voorvereiste vir verdere studie in: 'n Minimum van 50% in die Gr. 9-eksamen word vereis. Indien 'n leerder nie aan hierdie vereiste voldoen nie, moet hy/sy Wiskundige Geletterdheid neem. Probleemoplossing is die sentrale fokus in die onderrig en leer van Wiskunde met die spesifieke doelstellings nl. Die ontwikkeling van die vermoë om logies en kreatief te redeneer, te veralgemeen, te organiseer, analoë te trek en te bewys; asook die ontwikkeling van insig in ruimtelike verwantskappe en meting. Ingenieurswese Boukunde Rekenaarstudie Veeartsenykunde Argitektuur Aptekerswese Statistiek beroepe Natuurwetenskappe (terapeute) Sekere Landbouwetenskappe 8 Medies en mediese verwante beroepe Tandheelkunde Alle rekenkundige beroepe Vir alle kursusse wat Wiskunde vereis, moet die prestasievlak van 4 (50 59%) en hoër behaal word. Alle B.Com kursusse vereis n TPT-telling van 30 + en vir n gewone B.Com moet die prestasievlak van Wisk. n 4 (50-59%) wees. Ander B.Com rigtings vereis n 5 (60-69%) vir Wisk. Fakulteit Geneeskunde vereis n 4 (50-59%) vir beide Wisk en Fisiese Wet, plus ander keuringsvereistes. Ingenieurswese se minimum vereiste vir Wisk en Fisiese wetenskap is 6 (70-79%). Argitektuur se minimum vereiste vir Wisk is n 4 (50-59%) Alle B.Sc- kursusse vereis n 4 (50-59%) in Wisk behalwe die rekenaarrigting en alle ander wiskunde rigtings wat n 5 (60-69%) vereis. WISKUNDIGE GELETTERDHEID As jy nie Wiskunde het nie, is dit nie die einde van die wêreld nie. Toelating As jy nie Wiskunde gekies het nie, moet jy Wiskundige Geletterdheid neem. As jy jou vasloop met Wiskunde mag jy oorskakel na Wiskundige Geletterdheid. Wiskundige Geletterdheid streef om leerder bewus te maak van die rol wat wiskunde speel in die moderne wêreld. Die praktiese toepassings van wiskunde is die dryfveer. Dit sal leerders in staat stel om 'n vermoë te ontwikkel om numeries en ruimtelik met selfvertroue te dink om alledaagse situasies te interpreteer en krities te analiseer. Beroepsmoontlikhede Prokureur Binnehuisversiering Advokaat Film & TV Produksie Multimedia Sielkundige Maatskaplike Werker Fotografie Predikant (Teologie) Spraakterapeut

9 Grafiese ontwerp Oudioloog Regsassistent Boekhouer Onderwys B. Cur (Verpleegkundige) Ouditeur BA- kursusse Bed-kursusse BIS ( Skool vir Inligtingstegnologie, uitgewerswese) B. Admin. Dip MH ( Mondhigiënis) GEOGRAFIE Ondersteunende vak in sekere studierigtings. Toelating Gr. 9 Die leerder word geleer om logies te dink, eenvoudiger statistieke metodes te bemeester, grafieke en tabelle te evalueer en om foto s en kaarte te interpreteer. Aspekte soos onder andere klimatologie, geomorfologie, ekosisteme, ruimte en bevolking ens. word aangespreek. Beroepsmoontlikhede Kartograaf Mynbou Ingenieur Navors Omgewingskundige Meteoroloog Navigator Geotegnikus Siviele Ingenieur Argeoloog Landskapargitek Weervoorspeller Landbou Alle ingenieurswese GESKIEDENIS Geskiedenis is n aangewese vak en verskaf universiteitstoelating. Toelating Gr. 9 Geskiedenis is n studie van gebeure uit die verlede wat rol gespeel het om die moderne wêreld te vorm. Dit bestudeer die geskiedenis van die wêreldgebeure, maar fokus ook op die moderne wêreldtendens. Daar word gekyk na Afrika sy geskiedenis en hedendaagse uitdagings. SA se geskiedenis word ook bestudeer, asook die land se aanpassings in globalisering. Die studie raak onderwerpe aan uit die politieke, sosiale en ekonomiese leerwêreld. Meningsvorming, navorsingsvaardighede en analitiese denke is nodig om die begrippe en gebeurtenisse uit die verlede te belig en te begryp. Beroepsmoontlikhede Argivaris Historikus Joernalistiek Regswese Dramawêreld Onderwys 9

10 REKENINGKUNDE Rekeningkunde handel oor die bestuur van geld. Toelating As jy hierdie vak aan 'n universiteit wil gaan studeer moet jy Wiskunde saam kies. Jou lewenstyl word bepaal deur die inkomste wat jy verdien en hoe goed jy jou privaat finansies bestuur. In die sakewêreld word Rekeningkundige beginsels gebruik om rekord te hou van alle saketransaksies en om te bereken hoe goed die besigheid vaar (Winsgewend). Die waarde van Rekeningkunde: Ontwikkel en versterk jou vermoë om logies te dink. Ontwikkel sistematies en oordeelkundige probleemoplossingsmetodes. Beroepsmoontlikhede Geoktrooieerde Rekenmeester Onderwyser Bankwese Interne Ouditeur Sportbestuur Finansiële beplanner Toerismebestuur Beleggingsbestuur Entrepreneur Geleentheidsbeplanner Bestuurswese Plaaslike Makelaar Regeringsfinansies Ondernemingsbestuur Finansiële beplanner Alle B.Com-rigtings Toelating Gr. 9 BESIGHEIDSTUDIES 'n Werkwyse word gevolg sodat leerders begrip vorm van eienaarskap / entrepreneurskap. Volledige oorsig word gegee oor die volgende: Wat behels entrepreneurskap? Hoe om n sakeplan op te stel voor n saak/winkel begin kan word; hoe bepaal n sakeman of werkers produktief is; al die bestuursfunksies; wette wat betrekking het op n onderneming; menseregte; hoe om probleme effektief in n onderneming op te los; etiek versus professionalisme; spanwerk en hoe om dit tot voordeel van die onderneming aan te wend, ens. Leerders kry n praktiese oorsig oor sakelewe en sodoende word hul toegerus vir die toekoms. Beroepsmoontlikhede Bestuurder t.o.v. enige ondernemingsfunksies. Produksiebestuurder Bemarkingsbestuurder Finansiële bestuurder Menslike hulpbronbestuurder Enige beroep waar B-Com graad betrokke is. Besturende Direkteur van Groot maatskappye (CEO) Sakeman/sakevrou Onderwyser/-es Aankoopbestuurder Versekering 10

11 TOERISME Toelating Gr. 9 Dek die hele spektrum van die toerisme industrie in Suid-Afrika. Aspekte wat aangespreek word: Klantesorg, kommunikasievaardighede. Ons ontdek ons land se unieke natuurskoon, ekosisteme, erfenisterreine, besienswaardighede, kaleidoskoop van kulture en erfenisse en oorsese ikon. Jy kry ook kans om jou kreatiewe sy te ontwikkel deur 'n verskeidenheid portefeulje opdragte uit te voer. Beroepsmoontlikhede Wildsplaasbestuur Avontuur spesialis Veldgids Toerbeplanner Toerismebestuur Lugwaardin Toergids Ekotoerisme Joernalistiek Sjef Museumkurator Entrepreneur Vlieënier FISIESE WETENSKAP Wiskunde is n voorvereiste Toelating Die fisika-komponent bestaan feitlik net uit wiskundige berekeninge en daarom is dit noodsaaklik dat 'n leerder wat Fisiese Wetenskap neem ook Wiskunde as vak moet neem. Fisiese Wetenskap gebruik kritiese denke en wetenskaplike beredenering om ondersoek in te stel en probleme op te los. Inligting word sistematies ingevorder en moet daarom akkuraat en betroubaar wees. Die twee kennis areas waarin Fisiese Wetenskap gedeel word is: Fisika Chemie Beroepsmoontlikhede Mediese &verwante beroepe Landskapargitek Watersorgtegnoloog Natuurbewaring Tandheelkunde Landbou rigtings Rekenaarspesialis Veearts Argitek Alle Ingenieurs rigtings Mediese tegnoloog Chemikus 11

12 VISUELE KUNS Toelating Prakties Gr. 9 en word deur vakonderwyser gekeur. Sluit in Kunsgeskiedenis en Tekenkuns. Beroepsmoontlikhede Onderwys Animasie Grimeerkunstenaar Argitek Teater Mode-ontwerp Décor by produksies Fotografie Grafiese ontwerp Tekstielontwerp Binnehuisversierder Kunstenaar Film en TV produksie Juweliersontwerp LEWENSWETENSKAP Lewenswetenskap is die wetenskaplike studie van lewende dinge vanaf molekulêre vlak, tot en met hul interaksies met mekaar en die omgewing. Toelating Gr. 9 Hierdie toegepaste wetenskap is veral gebaseer op waarneming en eksperimentering. Enkele temas wat bestudeer word is: Menslike impak op die omgewing Genetika en voortplanting Plantkunde - bou en voortplanting Mensfisiologie alle lewensprosesse van die mens Gesondheidsaspekte en siekteveroorsakende organismes Dierkunde bou en voortplanting Evolusie Plantfisiologie Mikrobiologie Beroepsmoontlikhede Natuurbewaring Tuinboukundige Biotegnoloog Voedseltegnologie Radiografie Parke en rekreasiebestuur Omgewingsbestuurder Pluimveeproduksie Fisioterapie Apteker Omgewingsopvoeding Perdestudies Verpleegkundige Oudioloog Waterversorgingstegnoloog Veeteelt Geneeskunde Perdewetenskappe Veldwagter Plantproduksie Tandheelkunde Landskapsargiktektuur Veeartsenykundige Somatologie (skoonheid) Optometris (Oogkundige) Biokinetika Veearts Protetika en ortetika (kunsledemate) Watermikrobiologie Sportwetenskap Onderwyser Forensiese patoloog Genetikus Genetiese berader 12

13 *INLIGTINGSTEGNOLOGIE (IT) * IT word slegs as n ekstra vak aangebied en n leerder moet n gemiddeld van 75% vir Wiskunde behaal om wel toelating tot die vak te kry. Toelating Wiskunde 75%+ Wiskundige Geletterdheid is nie 'n aanvaarbare keuse saam met IT nie. Inligtingstegnologie fokus op die aktiwiteite wat te doen het met die oplossing van probleme, data, logiese denke, inligtingsbestuur en kommunikasie. Beroepsmoontlikhede Inligtingstegnologie behels die integrering van teorie en praktyk wat leerders die geleentheid gee om hul rekenaarvaardighede en kennis oor die hele spektrum van beroepe toe te pas. Harde- en/of sagteware Programmering ingenieurs Netwerk spesialiste Programmeerders Grafiese ontwerp Stelselontwikkelaar webblaaie en multimedia Telekommunikasie Ingenieurs REKENAARTOEPASSINGSTEGNOLOGIE (RTT) Toelating Gr. 9 Mag nie beide RTT en Inligtingstegnologie neem nie. Aantal leerders wat toegelaat word: Rekenaartoepassingstegnologie rus leerders toe met kennis, bekwaamhede, waardes en standpunte om te skep, te ontwerp en te kommunikeer. Rekenaartoepassingstegnologie maak dit moontlik vir studente om data te versamel, te prosesseer en oor te dra aan verskillende sektore van die samelewing. Beroepsmoontlikhede Sekretarieel Enige beroepsterrein Persoonlike gebruik Rekenaartoepassingstegnologie kan leerders 'n wye veld van beroepe betree en kan werk skep vir hom/haarself en ander mense in diens stel. 13

14 INGENIEURSGRAFIKA EN -ONTWERP Wiskunde is n sterk aanbeveling. Toelating Wiskunde 50%+ WAT IS INGENIEURSGRAFIKA en ONTWERP? Dit is n internasionale erkende vak wat beide akademiese en tegniese toepassings het binne die konteks van Meganiese en Siviele Tegnologie. Komponente INGENIEURSGRAFIKA en ONTWERP AS N VAK GEE LEERDERS DIE GELEENTHEID OM: Idees grafies te kommunikeer deur gebruik te maak van tekeninstrumente en rekenaar gebaseerde tegnologie Ondersoek spesifieke basiese konsepte en inhoud binne die Meganiese, Siviele en Elektriese Tegnologie Ontwikkel verskeie instrument- en vryhand tekentegnieke en vaardighede Aktiewe leer vind plaas deur die oplos van tegnologiese probleme met behulp van grafiese kommunikasie en kreatiewe denke. Projekte uit te voer deur gebruik te maak van die ontwerpproses. Kennis te gebruik en toe te pas op n konstruktiewe wyse. Implimentering van ROT as metode om tekeninge te produseer. Ontwikkel van positiewe houdings, persepsies en aspirasies om voort te vloei in Ingenieurs- en Tegnologiese beroepe Die vak behels die Kognitiewe ontwikkeling(visionalisering, insig en perseptuele volgende: tekeninge) Vryhand sowel as instrument tekeninge Eerstehoekse en Derdehoekse ortografiese projeksies Beskrywende meetkunde Projeksie metodes Praktiese tekeninge (Meganies en Siviel) Beginsels van ontwerp Beginsels van snitte Skaal tekeninge Isometriese tekening Perspektief tekeninge Heliks en nokke Ontwikkelings Indringing en penitrasie van regte vaste liggame Rekenaar ondersteunings tegnologie ROT Beroepsmoontlikhede Landskap argitektuur Industriële ontwerper Boubedryf bestuur Binneshuise ontwerper Landmeter Bourekenaar Juweel ontwerper Stads- en streeksbeplanner Tekenaar Grafiese illustreerder Vervaardiger Modelbouer CAD system operateur Tegnikus Ingenieurswese / Argitektuur Onderwyser (Siviel, Meganiese, Lugvaart, Mariene, Landbou, Mynwese ) 14

15 Vereistes om van IGO n sukses te maak Probleemoplosser te wees Netjies, skoon en akkurate tekening te teken Toegewyd en Stiptelik te wees selfgedissiplineerd te wees Trots te wees op jou werk Respekvol te wees Verpligte instrumente: A3 Tekenbord met n T haak Teken drukpotlood (0.5) Skaal liniaal Sagte uitveër Groot 45 driehoek Groot 30 /60 driehoek Steekpasser Verstelbare groot passer Stoflap 100 mm Gradeboog Groot lêer Sakrekenaar GASVRYHEIDSTUDIES Toelating Gr. 9 Maksimum van75 leerders gaan toegelaat word Knip die aangehegte brief uit en handig saam met jou vakkeusevorm in. Beroepsmoontlikhede Hierdie vak sal die leerder blootstel aan die dag-tot-dag lewe van sommige van die personeel wat in die gasvryheidsindustrie werk en hoe hulle optree in hulle werk. Die vak behels dus die teoretiese en praktiese aspekte van voedsel en drank, voorbereiding en diens waarby veiligheid, higiëne en omgewingsbewustheid ingesluit word. Die belangrike rol wat toerisme en die gasvryheidsindustrie in die ekonomie van Suid-Afrika speel word beklemtoon. Die wêreld van gasvryheid bestaan uit 2 dele: A. Die deel wat gaste sien en B. Die deel van agter die skerms gebeur in voorbereiding van die aankoms van gaste. Voorbereidings moet dus getref word in beide die kombuis en die restaurant. Akkommodasie onderneming soos hotelle tot klein privaat ondernemings. Kos en drankdiensbedryf Restaurante, tavernes, kroeë. Ander bv. passasiersboot, lugredery, spoor- of busdiens, Wildtuine en eko-toerisme terreine ens. Entrepreneursgeleenthede. Maak iets om te verkoop. Voorsien diens direk aan gaste soos akkommodasie of kosstalletjies. Voorsiening van bekostigbare maaltye op kommersiële terreine, bediening van maaltye by funksies wat hotelle en restaurante reël weg van hul eie geriewe. Oplei van werkloses en vele meer. 15

16 VERBRUIKERSTUDIES Toelating Gr. 9. Verbruikerstudies en Gasvryheidstudies mag nie saam as vakkeuse geneem word nie. Die vak Verbruikerstudies fokus op die ontwikkeling van kennis, vaardighede, waardes en houdings in leerders. Dit help leerders om verantwoordelike en ingeligte verbruikersgedrag met betrekking tot voedsel, kleding, behuising, meublement en huishoudelike apparaat te ontwikkel. Verbruikerstudies het ten doel om leerders te leer om ingeligte besluite te neem en om optimaal gebruik te maak van hulpbronne om menslike welstand te verbeter. In die praktiese afdeling van die vak het leerders die geleentheid om verskillende produkte te vervaardig asook die vervaardiging van bemarkbare, gehalte produkte wat die behoeftes van die verbruikers bevredig. Die wêreld van verbruikerstudies bestaan uit drie hoof kategorieë: Voedsel, kleding en Behuising. Hoërskool tuine bied VOEDSEL praktika aan. Beroepsmoontlikhede Verbruikerstudies is n voorvereiste vir verdere studies soos : Voedselwetenskap Voedseltegnologie Dieetkundige Graad in Verbruikerswetenskap Kwaliteitsbestuurder Produkpromosie en bemarker Voedselproduk ontwikkelaar Entrepreneur bv. Gasvryheidsbedryf. Verbruikersopvoeder Verbruikersraadgewer Verbruikersnavorser Kapasitietsbouer Voordele: Praktiese komponent: Kookkuns word in die sentrums gedoen en dit geskied gedurende skooltyd. Finansieel is dit goedkoper vir ouers as Gasvryheidstudies, want daar is geen restaurantaande of die aankope van sjefsuniforms nie. Verbruikerstudies is n universiteitstoelaatbare vak en gee ook toelating tot B.Sc. studies. 16

17 Hoe kies ek? 1. Waarin is ek goed? Kyk na rapportpunt Begin by Wiskunde. 2. Kies tussen Wiskunde en Wiskundige Geletterdheid. 3. Maak 'n lys van 3 beste vakke in volgorde van prestasie. 4. Vergelyk hierdie vakke met jou aanlegtoets. Die vakke wat ooreenstem is jou beste vakke. 5. Vergelyk met belangstelling. 6. Vergelyk nou jou vakke met die oog op 'n moontlike beroep. 7. ONTHOU! JOU RAPPORT IS DIE VERNAAMSTE BEPALER. 17

18 Vakkeuse vorm vir 2016 Naam en Van: Graad9: AFDELING A(Verpligte 4 vakke) Afrikaans Huistaal Engels 1ste Addisionele taal Wiskunde Wiskunde Geletterdheid Lewensoriëntering % op laaste rapport Afdeling B: Enige 3 keusevakke: LW: Die VETGEDRUKTE vakke maak voorsiening vir universiteitstoelating. Wiskunde is n voorvereiste vir Fisiese Wetenskap en Inligtingstegnologie Toelating tot n vak is onderhewig aan die praktiese uitvoerbaarheid daarvan, bv. Rooster en getalle in die vak. AFDELING B ( Kies slegs 3): Besigheidstudies Fisiese wetenskappe Geografie Geskiedenis IGO (Ingenieursgrafika en ontwerp) Inligtingstegnologie(IT) Lewenswetenskappe Rekeningkunde Verbruikerstudies (indien genoeg belangstelling) Visuele kuns RTT ( Rekenaartoepassingstegnologie) Toerisme Gasvryheidstudies % op laaste rapport Slegs ekstra vak en klasse vind na skool plaas. Gemiddeld van 75 % moet in die ander vakke gehandhaaf word. Kontakbesonderhede van ouer / voog: Vader: Kontak nr: Moeder: Kontak nr: Handtekening van ouer: Handtekening van leerder: Datum van inhandiging by Mev. Moorcroft of Mev. Korff 4 September