Woninglijken, een probleem van de grote stad? Marcel Buster 1, Chantal Kiers 2, Kees Das 3
|
|
- Dirk Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 GGD Amsterdam Woninglijken, een probleem van de grote stad? Marcel Buster 1, Chantal Kiers 2, Kees Das 3 Oktober 2013 Waarom deze notitie? Deze notitie is door de GGD Amsterdam geschreven naar aanleiding van een vraag van gemeenteraadslid mevr. Akel (PvdA) tijdens een discussie over burgerschap in de Commissie werk, participatie en armoede (15 november 2012). Zij vroeg zich af hoe voorkomen kan worden dat mensen maandenlang dood in hun huis liggen zonder dat iemand het weet. Over dit onderwerp bleek in de wetenschappelijke literatuur nauwelijks iets geschreven. Bovendien bleek het onbekend hoe vaak dit voorkomt en in hoeverre het in Amsterdam vaker voorkomt dan elders in Nederland. In deze rapportage worden deze vragen dan ook eerst beantwoord. Hierbij is gebruik gemaakt van de registratie van de forensisch artsen van de GGD Amsterdam en bevolkingscijfers van het CBS over de periode Vervolgens zijn de resultaten besproken met forensisch artsen en Vangnet van de GGD waarbij ook het preventieve aspect onder de aandacht is gebracht. Hoe vaak worden woninglijken gevonden? Komt het vaker voor in de grote stad? In het hele werkgebied van de Forensische Geneeskunde (Amsterdam-Amstelland, Diemen, Zaanstreek, Waterland) blijkt er om de dag een woninglijk ( 24 uur sinds overlijden) gevonden te worden. Eens in de 10 dagen gaat het om een persoon die al twee weken of langer overleden is, en gemiddeld vijf maal per jaar is er sprake van een lijkvinding waarbij deze periode twee maanden of langer is. De woninglijken die pas na tenminste twee weken worden gevonden bevinden zich in 86% van de gevallen in Amsterdam. Rekening houdend met het inwonertal komt het in Amsterdam 3,4 keer zo vaak voor. Bij de lijkvindingen gaat het bijna altijd om alleenwonenden. Bij een vergelijking tussen Amsterdam en de randgemeenten is dan ook van belang dat het aandeel alleenwonenden hoger is (33% vs. 19%). Wel zijn de Amsterdamse alleenwonenden jonger en hebben daardoor een lagere kans om te overlijden. Rekening houdend met deze verschillen, blijkt het risico van een alleenwonende Amsterdammer om minstens twee weken onopgemerkt dood in huis te liggen 2,6x hoger dan dat van een alleenwonende in de randgemeenten. Wat zijn de risicogroepen? Risicogroep zijn de oudere alleenwonende mannen. Bovendien duidt de doodsoorzaak of de omstandigheden vaak, maar niet altijd, op OGGZ problemen (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg, bijv. problematisch alcohol en druggebruik, psychiatrie, vervuiling). Zo werd bij 27% van de lijken die pas na tenminste twee weken gevonden werden, de betreffende woning als vies of verwaarloosd gekenmerkt. OGGZ problemen komen vaker voor in de grote stad en dit zal ook bijdragen aan het hogere aantal woninglijken in Amsterdam. Opvallend is dat ondanks dat het risico op sterfte sterk toeneemt na het 70 ste levensjaar, het risico om tenminste 2 weken dood in de woning te liggen bij hen nauwelijks hoger is dan bij mannen tussen de 60 en 69 jaar. Hoe kan voorkomen worden dat mensen langdurig onopgemerkt dood in huis liggen? Het zal onmogelijk zijn om woninglijken geheel te voorkomen. Wel zijn er mogelijkheden om vroeg in te grijpen bij mensen die tijdens het leven al hulpbehoevend zijn. De forensisch artsen geven aan dat omwonenden vaak verlegenheid voelen of zichzelf niet in staat achten om in contact te treden met buurtbewoners waar ze zich zorgen om maken. Bekendheid van de Meldpunten Zorg en Overlast maar ook laagdrempelige contact tussen bewoners en buurtregisseur is dan ook van belang. Via hen kunnen personen ingeschakeld worden die dit contact wel kunnen maken (Vangnet/GGD). 1 Sr Onderzoeker cluster Epidemiologie Documentatie en Gezondheidsbevordering (EDG), 2 Student Gezondheid en Leven, Vrije Universiteit Amsterdam 3 Hoofd Cluster Algemene Gezondheidszorg (AGZ) 1
2 Soms blijkt het inschakelen van de OGGZ hulpverlening niet afdoende. Tien procent had het laatste jaar contact gehad met Vangnet van de GGD. Door de GGD zullen dan ook de mogelijkheden worden verkend om na een Vangnet interventie een vinger aan de pols te houden om te voorkomen dat er opnieuw problemen ontstaan. Tenslotte een advies aan de huisarts om bij alleenwonende ouderen expliciet aandacht te schenken aan de aanwezigheid van formele of informele contacten. Is er iemand die professionele hulp kan inschakelen indien iemand daar zelf niet toe in staat is? 2
3 Woninglijken, een probleem van de grote stad? Wat zijn woninglijken, en welke worden hier beschreven? Deze studie geeft een kwantitatieve beschrijving van de woninglijken die gezien zijn door de forensische artsen van de GGD van Amsterdam. Onder een woninglijk verstaan we een stoffelijke overschot dat tenminste 24 uur in een woning heeft gelegen voordat de lijkschouw is verricht. 4 De studie heeft betrekking op het werkgebied van de forensisch artsen 5 (Amsterdam-Amstelland, Diemen, Zaanstreek, Waterland) over de periode 1/1/2005 tot en met 31/1/ In deze studie geven we speciale aandacht aan de woninglijken die bij schouw tenminste 14 dagen dood in hun woning hebben gelegen. Bij deze incidenten zal altijd de forensische dienst worden ingeschakeld en veelal wordt in deze gevallen de politie door buurtbewoners gealarmeerd wegens de stank of insecten waarmee de ontbinding van het stoffelijk overschot gepaard gaat. Om de aantallen woninglijken in perspectief te plaatsen zijn deze gerelateerd aan het totaal aantal sterfgevallen en het totaal aantal inwoners in het werkgebied van de GGD. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de incidenten die plaatsvinden binnen de gemeentegrenzen van Amsterdam en de rest van het werkgebied van de GGD Amsterdam. Dit om antwoord te geven op de vraag of het fenomeen kenmerkend is voor de grote stad. Vervolgens zijn de resultaten besproken met forensisch artsen en Vangnet van de GGD met de vraag hoe we zouden kunnen voorkomen dat mensen langdurig door in hun woning liggen. Zijn er binnen de gemeentegrenzen van Amsterdam meer woninglijken dan in de randgemeenten? Aantallen van 2005 t/m 2012 In het werkgebied van de forensisch arts zijn er in de onderzoeksperiode 1577 woninglijken gevonden. Van deze 1577 woninglijken blijken er 288 (18%) een postmortale periode van twee weken of langer te hebben. Anders gezegd wordt er gemiddeld om de dag een woninglijk geschouwd en betreft dit eens in de 10 dagen een stoffelijk overschot dat zich reeds 14 dagen of langer in de woning bevindt. Het merendeel (1272, 81%) wordt gevonden in Amsterdam, de overige 305 werden geschouwd in Amstelland of Zaanstreek/Waterland. In Amsterdam is het aandeel van de woninglijken met een postmortale periode van 2 weken of langer met 19% (n=248) hoger dan in de rest van het werkgebied (11%, n=40). Aantal (nog niet ontdekte) woninglijken op een willekeurige dag Op grond van de ervaringen in de afgelopen 8 jaar kan er een schatting gemaakt worden van het aantal woninglijken dat zich op een willekeurige dag in een woning bevindt maar nog niet ontdekt is. 7 In het totale werkgebied zijn er op een gemiddelde dag 5 woninglijken die nog niet ontdekt zijn. In Amsterdam zijn dit er gemiddeld 4,6, in de randgemeenten is dit aantal bijna zeven keer lager namelijk 0,7 (zie ook figuur 1). 4 Deze definitie is overgenomen van een eerdere studie over dit onderwerp: Merz M, Heidorn F, Birngruber C, Ramsthaler F, Ribe M, Kreutz K, Krahahn J, Verhoff MA, Definition der Wohnungsleiche eine retrospektive Studie anhand von 211 Leichenfunder, Archiv fur Kriminologie, 2012: 230; Hieronder vallen de volgende gemeenten: Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Ouderkerk, Purmerend, Uithoorn, Waterland, Wormerland, Zaanstad, Zeevang. 6 Vanaf 1/1/2005 wordt er geregistreerd in Formatus. 7 Prevalentie (P)= Incidentie (I) x Duur (D): P = (aantal nieuwe lijkvindingen in woning / tijdsduur onderzoeksperiode) * (gem. tijdsduur vanaf sterfte tot schouw) 3
4 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 dag 2 dagen 3 dagen 4 t/m 6 dagen 1 week 14 dagen - 34 dagen > 5 weken 1 0,5 0 Amsterdam Randgemeente Fig. 1: Situatie op gemiddelde dag, aantal woninglijken naar postmortale periode bij lijkschouw, gemeente Amsterdam vs. randgemeenten Tijdsduur tot ontdekking Met name de woninglijken die pas na extreem lange tijd gevonden dragen bij aan de hoogte van dit cijfer. Figuur 2 laat zien welk deel van de woninglijken na een bepaalde tijd nog niet is ontdekt. Fig. 2: Proportie woninglijken ( 24 uur in woning) dat onopgemerkt blijft versus aantal dagen na overlijden. Verschil tussen Amsterdam en Randgemeente gerelateerd aan inwonertal en sterfgevallen. Om het verschil te interpreteren is als eerste gekeken naar het aantal woninglijken per inwoners. Volgens het CBS woonden er in de Amsterdam in de onderzoeksperiode gemiddeld 680 duizend mensen van 20 jaar of ouder, terwijl in de randgemeenten 372 duizend personen wonen. Rekening houdend met het inwonertal blijkt het in Amsterdam 3,4x vaker voor te komen dat iemand tenminste 14 dagen dood in een woning ligt dan in de randgemeenten. (respectievelijk 4,5 en 1,4 per inwoners per jaar) 4
5 Gerelateerd aan het aantal sterfgevallen blijkt dat op elke 1000 sterfgevallen in het werkgebied er 4 personen zijn die 14 dagen of langer onopgemerkt in hun woning blijven liggen. In Amsterdam komt dit (met 5,4 per duizend) 3,7 keer vaker voor dan in de randgemeenten (1,5 ). Fig. 3: Aantal inwoners, alleenwonenden en overige huishoudens, voor Amsterdam en randgemeenten Hoger aandeel alleenwonenden in Amsterdam als gedeeltelijke verklaring van het verschil De meest voor de hand liggende verklaring dat de dood tenminste 24 uur onopgemerkt blijft is dat de betrokkene de woning alleen bewoont. Uit de gegevens van de forensische dienst blijkt slechts 15 keer dat iemand niet alleen woont (1%). Deze medebewoners zijn ten tijde van het overlijden van hun huisgenoot meestal tijdelijk afwezig (wegens een ziekenhuisopname of vakantie) of zijn als gevolg van een verstandelijke beperking of psychiatrische stoornis niet in staat om direct adequaat te handelen en de hulpdiensten of anderen te informeren. Bij de woninglijken van tenminste 14 dagen was er sprake van een andere uitzondering. Hierbij lagen twee partners samen dood in hun woning. Er was hier vermoedelijk sprake van een combinatie van een geweldsmisdrijf en suïcide. In Amsterdam wonen procentueel meer mensen alleen. In de periode 2005 t/m 2012 wonen er in Amsterdam gemiddeld personen alleen, in de randgemeenten (respectievelijk 33% en 19% van de inwoners). Gerelateerd aan het aantal alleenwonenden is aantal woninglijken dat langer dan 14 dagen in een woning ligt 2,1x hoger in Amsterdam). 8 Voor een correcte vergelijking moeten we er nog rekening mee houden dat in Amsterdam de alleenstaanden jonger zijn dan in de randgemeenten. In Amsterdam is 60% van de alleenstaanden jonger dan 50 jaar, in de randgemeenten is dit 44% (zie ook figuur 3). Na correctie voor verschillen in leeftijd en geslacht 9 blijkt de kans voor alleenwonenden om pas tenminste 14 dagen na overlijden te worden opgemerkt 2,6 keer groter (95% BI 1,9 3,6) uur:((1262/(226910x8))/((300/(71627x8))=1,3x; 14dagen: ((248/(226910x8))/((38/(71627x8))=2,1x 9 Standardised Mortality Ratio (SMR) 5
6 Woninglijken onder Amsterdamse alleenwonenden naar leeftijd en geslacht Alleenwonende mannen blijven vaker onopgemerkt na overlijden. Figuur 4 laat zien dat, binnen de Amsterdamse alleenwonenden, de mannen in de leeftijd boven de 60 jaar het hoogste risico lopen aantal sterfgevallen per inw vr.meer dan 24 uur, < 14 dagen vr. meer dan 14 dagen man meer dan 24 uur, < 14 dagen man meer dan 14 dagen Figuur 4: Woninglijken (24h+ / 14 dagen+) per alleenwonenden in Amsterdam naar leeftijd en geslacht. Woninglijken bij de oudste groep Opvallend is dat, het percentage van de sterfgevallen in Amsterdam dat langer dan 2 weken onopgemerkt blijft met name hoog is bij de mannen tussen de 40 en 69 jaar. (zie tabel bijlage) Na het 70 ste levensjaar komt sterfte veel vaker voor, maar is het percentage dat na overlijden langdurig onopgemerkt blijft vier maal kleiner dan in de groep van 40 tot 69 jaar (respectievelijk 0,4% en 1,6%; zie ook bijlage 1). Doodsoorzaak De doodsoorzaak is vaak moeilijk vast te stellen omdat het lichaam al in staat van ontbinding verkeert en omdat er veelal geen getuigen zijn aanwijzingen kunnen geven over de situatie vlak voor of tijdens het overlijden. Gevonden medicatie of een medische voorgeschiedenis, sporen van bloed of ontlasting kunnen aanwijzingen over de doodsoorzaak geven. De taak van de forensisch arts is in de eerste plaats te oordelen of er sprake is van een natuurlijke of niet natuurlijke dood 10 en of er, in dat laatste geval, sprake kan zijn geweest van een misdrijf. In tweederde van het totaal aantal woninglijken wordt geoordeeld dat er sprake was van een natuurlijke dood. Soms duidt de doodsoorzaak op verslavings- of andere psychische problemen. Zo speelt suïcide een belangrijke rol (14% van de woninglijken van tenminste 24 uur en 8% bij de woninglijken van tenminste 14 dagen). Alcoholisme wordt regelmatig genoemd. Eén van de acute levensbedreigende complicaties bij chronisch alcoholmisbruik is het barsten van de spataderen van de slokdarm (die als gevolg van een levercirrose ontstaan) met ernstige inwendige bloedingen als gevolg. Bekend bij Vangnet Bij één op de tien woninglijken in Amsterdam was de persoon in het jaar voor overlijden in contact geweest met de afdeling Vangnet van de GGD. 11 Dit was bij 6% van de nette/neutrale woningen, 10% van de rommelige woningen en bij 21% van de woninglijken die in vervuilde en verwaarloosde woningen zijn aangetroffen. Alcoholisme, psychiatrie, vervuiling en overlast waren belangrijke problemen die werden 10 Niet natuurlijke dood: dood als gevolg van een ongeval, misdrijf of zelfdoding. 11 Jaarlijks komt zo n 0,6% van de Amsterdammers in contact met Vangnet van de GGD Amsterdam. 6
7 gesignaleerd. Ook bij de Amsterdamse woninglijken die tenminste 14 dagen onopgemerkt waren gebleven bleek dat 10% in het jaar voorafgaande aan de dood contact had gehad met Vangnet. Zijn er, naast het hogere inwonertal en het hogere percentage alleenwonenden nog andere oorzaken aan te wijzen voor het hogere aantal woninglijken in Amsterdam? Verschillen in de omvang van de doelgroep voor de OGGZ De OGGZ groep heeft een hoger risico om te overlijden (bijvoorbeeld a.g.v. acute of chronische effecten van alcohol- of drugsmisbruik of suïcide) en verkeert vaker in een situatie van sociaal isolement. Schrijnend is te merken dat een deel van deze mensen niet alleen na de dood langdurig onopgemerkt bleef, maar dat de mate van woningvervuiling doet vermoeden dat deze personen ook in de laatste fase van het leven contact met anderen ontbeerden. Personen worden regelmatig als kluizenaar of zorgmijder omschreven. OGGZ problemen komen vaker voor in de grote stad. Vangnet van de GGD bedient de OGGZ groep voor de regio Amsterdam en Amstelland. Rekening houdend met het inwonertal blijken Amsterdammers 2,5 keer zo vaak contact te hebben met deze afdeling dan de inwoners van de Amstelland gemeenten. 12 Bouwstijl en woninginrichting Mogelijk dat verschillen in bouwstijl en woninginrichting een bijkomende verklaring geeft voor het verschil in vóórkomen van woninglijken tussen Amsterdam en de randgemeenten. Bij appartementen met meerdere etages zonder galerij (typisch voor de 19 de eeuwse woonwijken van Amsterdam) kan minder makkelijk binnen worden gekeken. 13 Met name bij een woninglijk op de bovenste etage zullen geuren of vliegen minder snel door de buren worden opgemerkt. Bij personen die, om inkijk te voorkomen, gordijnen of lamellen ook gedurende de dag gesloten houden ontbreekt het dagelijkse ritme van openen en sluiten van gordijnen en zal het langer duren voordat buurtbewoners in de gaten krijgen dat er iets mis is. Mogelijk zijn er in Amsterdam meer huizen waarbij dit het geval is dan in de randgemeenten. Eenzaamheid Volgens de Amsterdamse Gezondheidsmonitor is er in toenemende mate sprake van eenzaamheid. 14 In 2008 bleek één op de elf Amsterdammers ernstig eenzaam te zijn, in 2004 was dit 4% terwijl de jongste resultaten duiden op 11%. Bij de gescheiden en verweduwden is dit percentage hoger. Ernstige eenzaamheid komt in Amsterdam vaker voor dan landelijk maar ten opzichte van de overige grote steden iets minder vaak voor. Wat kunnen we doen om woninglijken te voorkómen? Het is niet altijd te voorkomen dat Amsterdammers alleen overlijden. Evenmin is het altijd te voorkomen dat dit overlijden langdurig onopgemerkt blijft. Uit de beschrijving van de lijkschouw blijkt wel dat, in ieder geval bij een aanzienlijk deel van de mensen die het betreft, de situatie tijdens het leven van deze mensen ook al langere tijd zorgwekkend was. Een goed functionerend OGGZ-systeem is van belang om deze situatie tijdens het leven aan te pakken en personen met verleiding, overreding of indien noodzakelijk met dwang en drang de zorg te verlenen die zij nodig hebben. Signalering van problematische situaties is hierbij de eerste stap. Een oud-medewerker van de GGD belast met Hygiënisch Woningtoezicht beschrijft in zijn boek enkele lijkvindingen. Hij spoort Amsterdammers aan zelf initiatief te nemen tot contact indien zij zich zorgen maken om hun buren of de buren al langere tijd niet gezien hebben. 15 De forensisch artsen geven aan dat omwonenden vaak verlegenheid voelen of zichzelf niet in staat achten om dit te doen. 12 De GGD en de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ monitor 2010) 13 <voorbeeld van wijk met veel alleenwonenden in de Amsterdamse Pijp> 14 Amsterdamse Gezondheidsmonitor (AGM) Henk Plenter (2013) Let niet op de rommel, verhalen over eenzaamheid en vervuiling in de grote stad, Uitgeverij Luitingh-Slijthoff, Amsterdam 7
8 De gemeente bevordert het signaleren van problematische situaties door middel van meldpunten zorg en overlast, achter de voordeur en samen doen teams die in verschillende stadsdelen opereren, laagdrempelig contact tussen buurtregisseur en bewoners en mogelijkheden om op andere wijze bij de politie te melden. Vervolgens kan met behulp van politie en vangnet van de GGD zorg aangeboden worden waarbij soms verleiding, overreding of zelfs dwang en drang noodzakelijk is. Voor de alleenwonende ouderen kunnen zorgverleners zoals de huisarts expliciet aandacht besteden aan de aanwezigheid van formele of informele contacten; zijn er mensen die kunnen waarschuwen als de situatie daarom vraagt? Uit dit onderzoek blijkt ook dat contacten met de hulpverlening niet altijd tot een (blijvende) oplossing leiden. Tien procent van de casussen was in het afgelopen jaar al in contact met Vangnet van de GGD. Indien na een dergelijke interventie een vinger aan de pols gehouden wordt kan voorkómen worden dat mensen na een interventie toch weer in de problemen komen. De GGD zal verkennen hoe een dergelijke nazorg vorm kan krijgen. Mogelijk kunnen hierbij de eerder genoemde teams die op stadsdeelniveau opereren een rol bij spelen. Daarnaast kan door de hulpverlening geleerd worden van dergelijke incidenten. Toekomstige casussen zullen in meer detail geëvalueerd worden om te kijken wat er aan de hulpverlening verbeterd kan worden om dit in de toekomst te voorkomen. 8
9 Mogelijkheden van onderzoek Dit is de eerste keer dat het fenomeen woninglijken in kaart is gebracht. Dit onderzoek maakt duidelijk dat het inderdaad vaker voorkomt in de grote stad. Het hoger aantal alleenstaanden en de hogere mate van OGGZ problematiek en verschillen in bouwstijl tussen stad en randgemeenten worden als verklaring aangedragen. De woninglijken met een langere postmortale periode kunnen worden gezien als een indicator voor de mate waarop OGGZ problemen vóórkomen, de mate waarin deze gesignaleerd en verholpen worden, en de mate waarin via formele en informele weg het welzijn van (met name de oudere) Amsterdammers in de gaten wordt gehouden. Een vergelijkende analyse met andere grotere steden of een toekomstige herhaling van een dergelijke onderzoek kan inzicht geven in de mate waarin deze, deels verborgen en daarmee moeilijk in kaart te brengen, problemen voorkomen. Beperkingen van het onderzoek: Dit onderzoek is uitgevoerd met de gegevens van de forensische dienst van de GGD Amsterdam. De forensische geneeskundigen schouwen niet alle sterfgevallen maar alleen die sterfgevallen waarbij mogelijk sprake is van een natuurlijke dood of indien er geen behandelend arts is. Bij een niet-natuurlijke dood is de oorzaak van het overlijden direct of indirect terug te voeren op een ongeval, suïcidepoging of geweldsmisdrijf. Indien bij een lijkvinding de doodsoorzaak, of datum van overlijden onduidelijk is moet de forensisch arts van de GGD worden ingeschakeld. Indien het overlijden enkele dagen geleden heeft plaatsgevonden en de behandelend arts is overtuigd van een natuurlijke dood kan het zijn dat forensisch arts niet wordt ingeschakeld en de huisarts een verklaring van natuurlijke dood afgeeft. Aangenomen mag worden dat naarmate de tijd tussen het overlijden en de ontdekking van het stoffelijk overschot langer is, dit minder vaak voorkomt. Bij de vondst van een woninglijk met een postmortale periode van twee weken of langer wordt verwacht dat dit altijd bij de GGD Amsterdam bekend is. Om te bepalen of iemand alleen woont hebben we ons gebaseerd op de opmerkingen in de schouwverslagen. Mogelijk zijn er personen met een partner waarbij dit onvermeld is gebleven en is er hierbij sprake van een overschatting. Evenmin is nagegaan of overleden personen werkelijk in de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) bekend waren. Mogelijk is er ook geen sprake van een één op één koppeling met de alleenwonende status zoals hier geregistreerd en die bij het CBS. Daar staat tegenover dat ook de administratie van GBA en CBS niet altijd correspondeert met de werkelijkheid, personen die op papier alleenwonend zijn maar feitelijk samenwonen en vice versa. Personen die in Amsterdam ingeschreven zijn maar elders wonen en vice versa. Voor dit onderzoek is van belang dat illegaal verblijf waarschijnlijk vaker voorkomt in de stad waardoor het verschil tussen randgemeenten en Amsterdam mogelijk een lichte overschatting geeft. 9
10 Bijlage 1: kenmerken van de woningijken Formatus, Periode: 1/1/2005 t/m 31/12/2012, Geografisch gebied: Amsterdam-Amstelland, Zaanstreek-Waterland (AGZ-regio) Selectie: lijkschouw, Duur overlijden: tenminste 24 uur, Plaats overlijden: thuis / woning één dag (>24 uur) 2 a 3 dagen 4 t/m 13 dagen 14+ totaal Leeftijd < 40 jaar 37 13,3% 51 9,5% 26 5,6% 13 4,8% 127 8,2% jaar ,2% ,5% ,2% ,2% ,3% ,6% ,0% ,2% ,0% ,5% Geslacht: Man ,9% ,6% ,0% ,3% ,4% Vrouw 93 33,1% ,4% ,0% 77 26,7% ,6% alleenwonend ja ,5% ,1% ,8% ,3% ,0% nee 7 2,5% 5 0,9% 1 0,2% 2 0,7% 15 1,0% Gemeente overlijden: Buiten Amsterdam 59 20,9% ,8% 88 18,9% 40 13,9% ,3% Amsterdam ,1% ,2% ,1% ,1% ,7% Aard van overlijden Natuurlijk ,2% ,9% ,7% ,0% ,3% Niet natuurlijk 95 33,7% ,7% 86 18,5% 41 14,2% ,9% Onduidelijk 23 8,2% 51 9,4% 55 11,8% 57 19,8% ,8% Zelfdoding 66 23,4% 80 14,8% 46 9,9% 24 8,3% ,7% Toestand van huis netjes - neutraal ,7% ,6% ,8% ,1% ,8% rommelig 48 17,0% 95 17,5% 90 19,4% 59 20,5% ,5% vies/verwaarloosd 29 10,3% 97 17,9% ,8% 79 27,4% ,7% periode ,4% ,4% ,0% ,1% ,5% ,6% ,6% ,0% ,9% ,5% Totaal (rij-percentage) % % % % % *: De twee niet alleenwonende sterfgevallen die langer dan 14 dagen dood in de woning waren 2 echtgenoten die beiden overleden waren(geweld/suïcide). 10
11 Achtergrond tabellen voor berekening van de Standardised Mortality Ratio Op basis van de cijfers van het aantal woninglijken ( 14 dagen) per alleenstaanden wordt berekend hoeveel er in de randgemeenten verwacht zouden worden indien de situatie hetzelfde zou zijn als in Amsterdam. Om te corrigeren voor verschillen in leeftijds-en geslachtsverdeling wordt dit verwachte aantal per leeftijd- en geslachtcategorie berekend en vervolgens opgeteld. Vervolgens wordt dit verwachte aantal vergeleken met het in de randgemeenten geobserveerde aantal. Dit leidt tot een zogenaamde Standardised Mortality Ratio of SMR. (Amsterdam vs. Randgemeenten) aantal woninglijken 14 dagen + in Amsterdam: totaal aantal alleenwonenden in A dam gemiddeld per jaar aantal woninglijken 14 dag. per alleenwonende inw per jr mannen vrouwen totaal Mannen Vrouwen totaal Mannen Vrouwen totaal ,2 1,3 1, ,7 2,8 8, ,3 9,9 17, ,8 14,5 36, ,1 16,5 37, ,1 14,9 25, ,6 13,3 27,8 Totaal ,4 7,3 12,9 aantal alleenwonenden in Randgemeenten Gemiddeld per jaar Aantal woninglijken 14 dag. verwacht op basis van A damse cijfers: Totaal geobserveerd aantal woninglijken 14 dag in randgemeenten Totaal Mannen Vrouwen totaal Mannen Vrouwen totaal Mannen Vrouwen Totaal ,2 1,0 2, ,9 0,7 6, ,9 3,9 12, ,3 7,9 26, ,1 10,5 27, ,6 7,6 16, ,9 1,0 2, Totaal : 61,9 : 32,7 : 94, SMR 62/28=2,3 33/9=3,7 95/37=2,6 Totaal aantal sterfgevallen, aantal woninglijken 14+ en percentage van het totaal aantal sterfgevallen in Amsterdam in de periode Totaal overleden Totaal aantal woninglijken 14+ % van overledenen mannen vrouwen Totaal mannen vrouwen Totaal mannen Vrouwen Totaal ,9% 1,6% 1,1% ,2% 0,5% 1,6% ,5% 0,9% 1,3% ,5% 0,7% 1,2% ,7% 0,4% 0,5% ,2% 0,1% 0,1% Totaal ,8% 0,3% 0,5% 16 Bij 14 personen was de leeftijd ten tijde van de schouw onbekend (13 binnen Amsterdam en 1 buiten Amsterdam) correctie hiervoor leidt tot dezelfde SMR van
Tabel 1. Onopgemerkte overledenen in Amsterdam, Zaanstreek-Waterland, en totaal van alle randgemeenten van Amsterdam.
Onopgemerkte overledenen in de regio Zaanstreek-Waterland Inleiding Deze korte notie is gebaseerd op een rapportage 1 van GGD Amsterdam welke is uitgevoerd naar aanleiding van een vraag van gemeenteraadslid
Nadere informatieFeiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting.
Feiten en cijfers Uitgave van de Nederlandse Hartstichting November 211 Beroerte Definitie Beroerte (in het Engels Stroke ), ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten/ziekte (CVA),
Nadere informatieBewoners regio kopen minder in eigen gemeente
1 Bewoners regio kopen minder in eigen gemeente Fact sheet augustus 15 Net als Amsterdammers kopen bewoners in de Amsterdamse regio steeds meer niet-dagelijkse producten (kleding, muziek, interieurartikelen)
Nadere informatieEpidemiologie van de OGGZ OGGZ. Wat is OGGZ? Ongevraagde geestelijke gezondheidszorg. Ongevraagde geestelijke gezondheidszorg
OGGZ Ongevraagde geestelijke gezondheidszorg Epidemiologie van de OGGZ Epidemiologie van GGZ die buiten beeld blijft Bert van Hemert, psychiater Parnassia Bavo Groep Spoedeisende Leids Universitair Medisch
Nadere informatieRichtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw
Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Inhoudsopgave 1. Onderwerp en reikwijdte 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 3 4. Uitgangspunt 3 5. Toestemming 3 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 3 6.2 Het
Nadere informatieSlachtoffers van woninginbraak
1 Slachtoffers van woninginbraak Fact sheet juli 2015 Woninginbraak behoort tot High Impact Crime, wat wil zeggen dat het een grote impact heeft en slachtoffers persoonlijk raakt. In de regio Amsterdam-Amstelland
Nadere informatieGGD. Geneeskunde en Gezondheid aan de Achtergracht
GGD Geneeskunde en Gezondheid aan de Achtergracht V&VN-SPV Studiedag Donderdag 16 november 2017 Stedelijk sociaal psychiatrisch werk, op het snijvlak van hulpverlening en de handhaving van de openbare
Nadere informatieContractering van vrijgevestigden, groepspraktijken en dyslexiezorgaanbieders, werkzaam in de Jeugd-GGZ
Contractering van vrijgevestigden, groepspraktijken en dyslexiezorgaanbieders, werkzaam in de Jeugd-GGZ Regiogemeenten Amsterdam Digitale Contractering 2015 2 Jeugdhulp Vanaf 1 januari 2015 is elke gemeente
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid
Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en
Nadere informatieNotitie Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland 2008-2011
Notitie Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland 28-211 Deze notitie brengt op basis van de Amsterdamse Veiligheidsmonitor de leefbaarheid en veiligheid in de regio Amsterdam-Amstelland tussen 28 en 211
Nadere informatieRegionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M.
Regionale VTV 2011 Levensverwachting en sterftecijfers Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Levensverwachting en sterftecijfers Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van
Nadere informatieInhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...7
20151020 NETQ verwarde personen/ggz Inhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...7 i Beginpagina Beste heer, mevrouw, Aedes krijgt van leden regelmatig signalen over overlast en andere
Nadere informatieBewoners over het verdelen van sociale huurwoningen. Amstelland-Meerlanden, Amsterdam, Zaanstreek-Waterland - Tabellenrapportage
[Geef tekst op] - Bewoners over het verdelen van sociale huurwoningen Amstelland-Meerlanden, Amsterdam, Zaanstreek-Waterland - Tabellenrapportage Onderzoek, Informatie en Statistiek In opdracht van afdeling
Nadere informatieInhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...8
20170602 NETQ verwarde personen Inhoudsopgave Beginpagina...1 Vragenlijst...2 Afsluitende pagina...8 i Beginpagina Beste heer, mevrouw, Aedes krijgt van leden regelmatig signalen over overlast en andere
Nadere informatieMaatschappij en Gezondheidszorg Symposium 5.2
Maatschappij en Gezondheidszorg Symposium 5.2 Als de zorg niet sluit OGGZ Openbare geestelijke gezondheidszorg (Ongevraagde geestelijke gezondheidszorg) Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Vluchtelingen
Nadere informatieMonitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016
1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren
Nadere informatieGeestelijke gezondheid
In dit onderdeel wordt ingegaan op de geestelijke gezondheid van ouderen. De onderwerpen die worden aangesneden zijn psychische stoornissen en eenzaamheid. Volgens gegevens uit de Rapportage 2001 van het
Nadere informatieHomoseksuelen in Amsterdam
Homoseksuelen in Amsterdam Projectnummer 9150 In opdracht van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Marlon Nieuwenhuis drs. Marcel Janssen dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012
Nadere informatieSuïcide en de psychiater Voorjaarssymposium FMG suïcide?
Suïcide en de psychiater Voorjaarssymposium FMG suïcide? 12 mei 2017 REMCO DE WINTER WWW.SUICIDALITEIT.NL Inhoud Wie en waar? vragen Uit de praktijk Cijfers Nederlandse situatie internationale vergelijking
Nadere informatieDemografische gegevens ouderen
In dit hoofdstuk worden de demografische gegevens van de doelgroep ouderen beschreven. We spreken hier van ouderen indien personen 55 jaar of ouder zijn. Dit omdat gezondheidsproblemen met name vanaf die
Nadere informatieCijfers. Tatoeages. Een analyse van OBiN-gegevens
Cijfers Tatoeages Een analyse van OBiN-gegevens Tatoeages Een analyse van OBiN-gegevens Christine Stam Uitgegeven door VeiligheidNL Postbus 75169 1070 AD Amsterdam www.veiligheid.nl Aanvraag 2015.130 Cijfers
Nadere informatieRegister. Gemeenschappelijke Regelingen Gemeente Waterland
Register Gemeenschappelijke Regelingen Gemeente Waterland Versie 1 juni 2014 Toelichting register Gemeenschappelijke Regelingen Op grond van artikel 27 van zijn gemeenten verplicht om een register bij
Nadere informatieHuiselijk geweld in Limburg
Huiselijk geweld in Limburg De Limburgse Gezondheidsenquête Inleiding In het kader van het landelijke pilot-project Vrouwenveiligheidsindex (VVI) hebben de gezamenlijke Limburgse GGD en een extra rapportage
Nadere informatieIJsselland. Wijkgezondheidsprofiel Borgele en Platvoet Deventer
IJsselland Wijkgezondheidsprofiel Deventer Januari 2015 Wijkgezondheidsprofiel Dit wijkgezondheidsprofiel bestaat uit gegevens afkomstig van diverse bronnen, registraties en (bewoners)onderzoeken. Voor
Nadere informatie12 Ziekenhuissterfte, dossieronderzoek en onverwacht lange opnameduur
12 Ziekenhuissterfte, dossieronderzoek en onverwacht lange opnameduur De Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) is een deels gecorrigeerde maat voor ziekenhuissterfte bij 50 diagnosegroepen (de zogenoemde
Nadere informatierapport Zelf toegebracht letsel Kerncijfers 2014
rapport Zelf toegebracht letsel Kerncijfers 2014 Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid
Nadere informatieKenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet
Publicatiedatum CBS-website: 16 juli 2007 Kenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet Centraal Bureau voor de Statistiek Samenvatting Op 1 januari 2006 is de nieuwe Zorgverzekeringswet inwerking getreden,
Nadere informatie[Geef tekst op] Bewoners over het verdelen van sociale huurwoningen. Stadsregio Amsterdam - Tabellenrapportage. Onderzoek, Informatie en Statistiek
[Geef tekst op] - Bewoners over het verdelen van sociale huurwoningen Stadsregio Amsterdam - Tabellenrapportage Onderzoek, Informatie en Statistiek In opdracht van afdeling Wonen Amsterdam Projectnummer
Nadere informatieBijna de helft van de geweldsmisdrijven wordt in de openbare ruimte gepleegd / foto: Inge van Mill.
Bijna de helft van de geweldsmisdrijven wordt in de openbare ruimte gepleegd / foto: Inge van Mill. secondant #2 april 2009 7 Geweldsdelicten tussen - Daling van geweld komt niet uit de verf Crimi-trends
Nadere informatieFLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner
FLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner Dit onderzoek is uitgevoerd door het Bonger Instituut voor Criminologie van de Universiteit
Nadere informatieRol van de forensisch arts bij een slachtoffer van een schietincident.
Rol van de forensisch arts bij een slachtoffer van een schietincident. GGD-arts versus arts bij de GGD In plaats van GGD-arts wordt ook wel gezegd: de dienstdoende arts van de GGD de piketarts GGD de politie-arts
Nadere informatieGGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld
GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld Samenvatting Eén op de acht volwassen Amsterdammers voelt zich ernstig. Dat is meer dan gemiddeld in Nederland. In vergelijking met voorgaande jaren voelen steeds meer
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 564 Voorstel van wet van het lid Arib houdende wijziging van de Wet op de lijkbezorging Nr. 4 ADVIES RAAD VAN STATE EN REACTIE VAN DE INDIENER
Nadere informatieOvergewicht 4-19 jaar
Overgewicht 4-19 jaar JGZ-Organisatie: GGD Zaanstreek - Waterland, 2014 Inleiding Met behulp van Jeugd in Beeld (JIB, http://jeugdinbeeld.databank.nl/) worden gegevens uit het Digitaal Dossier Jeugdgezondheid
Nadere informatieIndicator 5 Gezondheid
Indicator Gezondheid Gezondheid wordt in de GDI uitgedrukt door middel van de data voor obesitas. Obesitas wordt wereldwijd als een als een ernstig en toenemend probleem gezien, met grote gevolgen voor
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den
Nadere informatieKwetsbaar alleen. De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030
Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Cretien van Campen m.m.v. Maaike
Nadere informatie1894 zelfdodingen in 2016
1894 zelfdodingen in 2016 Het aantal zelfdodingen neemt elk jaar toe, maar gerelateerd aan de bevolkingsopbouw blijft het zelfdodingscijfer sinds 2013 op hetzelfde niveau. Dit meldt het CBS op basis van
Nadere informatieHuishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten
Huishoudensprognose 26 2: belangrijkste uitkomsten Elma van Agtmaal-Wobma en Coen van Duin Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 26 tot 8,1 miljoen in 23. Daarna
Nadere informatieSociaal kwetsbare burgers in Eersel. Antje Eugster Onderzoeksfunctionaris
Sociaal kwetsbare burgers in Eersel Antje Eugster Onderzoeksfunctionaris Prestatievelden Wmo 1. Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid dorpen 2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen
Nadere informatieStandard Mortality Ratio s (SMR) en de Hospital Standardized Sterftecijfers (HSMR) per specifieke diagnosegroep
Standard Mortality Ratio s (SMR) en de Hospital Standardized Sterftecijfers (HSMR) per specifieke diagnosegroep SMR s per specifieke diagnosegroep 2015-2017 De Standard Mortality Ratio s (SMR) geeft per
Nadere informatieEenzaamheid onder ouderen
Eenzaamheid onder ouderen Een inventarisatie van de stand van zaken en van een mogelijke aanpak in Ede (versie 31 oktober 2011) Op 3 februari 2011 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over eenzaamheid
Nadere informatieZorg voor hulpbehoevende ouders
Maarten Alders en Ingrid Esveldt 1) Door de toenemende vergrijzing zal het aantal zorgbehoevende ouderen toenemen. Een deel van de zorg wordt verleend door de kinderen. Dit artikel onderzoekt in welke
Nadere informatieDemografische levensloop van jongeren na het uit huis gaan
Carel Harmsen en Liesbeth Steenhof In dit artikel wordt de levensloop gevolgd van jongeren die in 1995 het ouderlijk huis hebben verlaten. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen tussen herkomstgroeperingen.
Nadere informatiecluster Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering Alcoholmonitor
cluster Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering Alcoholmonitor 2008 2 Colofon Uitgave Auteurs GGD Amsterdam, cluster Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering Marcel Buster, Manon
Nadere informatieFLEVOMONITOR 2006 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop, Susan Place, Marije Wouters & Dirk J. Korf
FLEVOMONITOR 2006 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop, Susan Place, Marije Wouters & Dirk J. Korf Dit onderzoek is uitgevoerd door het Bonger Instituut voor Criminologie van de Universiteit
Nadere informatieCBS: Steeds minder mensen overlijden aan een acuut hartinfarct
CBS: Steeds minder mensen overlijden aan een acuut hartinfarct Het aantal mensen dat overlijdt aan een acuut hartinfarct is in 2014 met 7 procent gedaald tot 5,3 duizend. Dit zijn er bijna 400 minder dan
Nadere informatieDe kindcheck op de huisartsenpost: mogelijkheden voor het signaleren van kindermishandeling
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M. Zwaanswijk. De kindcheck op de huisartsenpost: mogelijkheden voor het signaleren van kindermishandeling, NIVEL, 2014)
Nadere informatieLevensverwachting en sterfte
Levensverwachting en sterfte Tabel 1 Levensverwachting Utrecht bij geboorte, 4-jaarsgemiddelde 2005-2008 en 2007-2010 (Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, CBS) TOTAAL GESLACHT WIJK Man Vrouw West
Nadere informatieHuiselijk Geweld in 's-hertogenbosch. Omvang, kenmerken en meldingen
Huiselijk Geweld in 's-hertogenbosch Omvang, kenmerken en meldingen O&S oktober 2003 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Samenvatting 1. Inleiding Plan Plan van van Aanpak Aanpak Huiselijk Geweld Geweld Inhoud
Nadere informatie1 e Begrotingswijziging Voorlopig vastgesteld door Algemeen Bestuur op 25 januari 2018 Versie voor zienswijze
1 e Begrotingswijziging 2018 Voorlopig vastgesteld door Algemeen Bestuur op 25 januari 2018 Versie voor zienswijze 1. Inleiding Voor u ligt de van de GGD Zaanstreek-Waterland. De begroting 2018 is in maart
Nadere informatieWet verplichte GGZ en de GGD
Wet verplichte GGZ en de GGD Kans of bedreiging? Scholten Christel Christel Scholten Wet Bopz evaluaties (IBS, V&V, Bopzis, Dwangbehandeling, forensische psychiatrie) Gevolgen WvGGZ en Wfz voor GGZ Aanpak
Nadere informatieAanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort
Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort De bestrijding van huiselijk geweld is een van de taken van gemeenten op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO, nu nog prestatieveld
Nadere informatieDe Kindmonitor: Het GGD-Gezondheidsonderzoek onder de ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar
Veel gestelde vragen en antwoorden De Kindmonitor: Het GGD-Gezondheidsonderzoek onder de ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar Algemeen Wat is de Kindmonitor 2016? De Kindmonitor 2016 is een gezondheidsonderzoek
Nadere informatieRichtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw
Richtlijn Forensische Geneeskunde Lijkschouw Inhoudsopgave 1. Onderwerp en reikwijdte 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 2 4. Uitgangspunt 2 5. Bevoegdheid 3 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 6.2 Het vaststellen
Nadere informatie20 januari BBPZ/MNor/RBos/ Koningin Julianaplein AA Den Haag Postbus AC Den Haag
Datum 20 januari 2017 Kenmerk BBPZ/MNor/RBos/17-003 Aan Tweede Kamer der Staten-Generaal Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Koningin Julianaplein 10 2595 AA Den Haag Postbus 93121 2509 AC
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze
Nadere informatie4. Resultaten. 4.1 Levensverwachting naar geslacht en opleidingsniveau
4. Het doel van deze studie is de verschillen in gezondheidsverwachting naar een socio-economisch gradiënt, met name naar het hoogst bereikte diploma, te beschrijven. Specifieke gegevens in enkel mortaliteit
Nadere informatieHuiselijk geweld en kindermishandeling in kaart
24 oktober 2014 Huiselijk geweld en kindermishandeling in kaart Auteur(s) Frank Hazeleger Marcel Buster In opdracht van Dienst Wonen, Zorg en Samenleven 24 oktober 2014 Colofon Cluster Epidemiologie &
Nadere informatie1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström
1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd
Nadere informatieTelefoongesprekken Sensoor Oost Nederland over eenzaamheid en psychiatrie
2009-2012 Telefoongesprekken Sensoor Oost Nederland over eenzaamheid en psychiatrie Sybren Bouwsma Arcon November 2012 Inleiding Sensoor is een telefonische hulpdienst die dag en nacht bereikbaar is wanneer
Nadere informatieWijkaanpak. bekendheid, betrokkenheid en communicatie
Afdeling Onderzoek & Statistiek Gemeente Deventer Karen Teunissen April 2006 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Bekendheid en betrokkenheid 4 Samenvatting 8 Hoofdstuk 2 Communicatie 9 Samenvatting 12
Nadere informatieWaar bemoei je je mee?! Vrije samenleving. Waar bemoei je je mee?! Vrije samenleving. Ochtendrapport crisisdienst. De sociale psychiatrie is dood
Waar bemoei je je mee?! Vrije samenleving De sociale psychiatrie is dood Lang leve de sociale psychiatrie Prof dr. Bert van Hemert, psychiater Epidemiologie van de OGGZ Parnassia Bavo Groep Spoedeisende
Nadere informatieAlcohol en ouderen in de verslavingszorg in Nederland (1998-2007)
in Nederland (1998-2007) Juni 2009 In het kort Het aantal 55-plussers met een alcoholhulpvraag is sinds 1998 met 130% gestegen (89% gecorrigeerd voor vergrijzing). Het aandeel alcoholcliënten van 55 jaar
Nadere informatieTreiteraanpak Amsterdam
Treiteraanpak Amsterdam Intimidatie in de woonomgeving Mireille Geldorp Johan Mandemaker Thijs Fassaert 23-10-2017 23-10-2017 Wat doet de Treiteraanpak? Stoppen van zeer extreme vormen van woonoverlast
Nadere informatieCHECKLIST ONDERZOEK EN VASTLEGGING LIJKSCHOUW (uitgebreide versie)
CHECKLIST ONDERZOEK EN VASTLEGGING LIJKSCHOUW (uitgebreide versie) N.B. Kleine waarnemingen kunnen uiteindelijk van groot belang zijn. Vermeld afwezigheid van kenmerken evenzeer als de aanwezigheid. De
Nadere informatieRESULTATEN WOONONDERZOEK PURMEREND UPDATE MAART 2015
Inhoud 1. Woningvoorraad 2 2. Huishoudens 4 3. Huishoudens in woningen 5 4. Verhuizingen 8 5. Verhuiswensen doorstromers 10 6. Verhuiswensen starters 14 7. Woonruimteverdeling 15 Inleiding Er is heel veel
Nadere informatierapport Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol
rapport Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Tweede primaire tumoren en excessieve sterfte na retinoblastoom
Nederlandse samenvatting Tweede primaire tumoren en excessieve sterfte na retinoblastoom Retinoblastoom is een kwaadaardige oogtumor die ontstaat in het netvlies. Deze vorm van oogkanker is zeer zeldzaam
Nadere informatieGeestelijke Gezondheid (65 94 jaar)
Geestelijke Gezondheid (65 94 jaar) 3b Deze factsheet beschrijft de resultaten van de gezondheidspeiling 2005 voor de geestelijke gezondheid van 65-94 jarigen in Zuid-Holland Noord. Eenderde van de 65-plussers
Nadere informatieMeer zelfdoding bij militairen die op missie zijn geweest? Onderzoek naar zelfdoding onder mannelijke militairen op basis van sterftecijfers
Meer zelfdoding bij militairen die op missie zijn geweest? Onderzoek naar zelfdoding onder mannelijke militairen op basis van sterftecijfers In de Verenigde Staten is onderzoek gepubliceerd dat suggereert
Nadere informatieMonitor verslaafden en daklozen Enschede 2006
Monitor verslaafden en daklozen Enschede 2006 METINGEN 2001, 2002, 2003, 2004 EN 2005 B. Bieleman A. Kruize M. van Zwieten COLOFON St. INTRAVAL Postadres Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl
Nadere informatieMantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen
Mantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen Martijn Souren Ongeveer 7 procent van de werknemers met een verleent zelf mantelzorg. Ze maken daar slechts in beperkte mate gebruik van aanvullende
Nadere informatieDodelijke ongevallen in de privésfeer
Wim van den Berg Jaarlijks overlijden in Nederland ruim 5 duizend personen door een niet-natuurlijke doodsoorzaak. Bij twee op de vijf van hen gaat het om een ongeval in de privésfeer. In 23 hadden 2,4
Nadere informatieMantelzorg en ander vrijwilligerswerk
Mantelzorg en ander vrijwilligerswerk Wat is mantelzorg? Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend
Nadere informatieHet sociaal netwerk en het gebruik van zorg door ouderen (55+) in Limburg
Het sociaal netwerk en het gebruik van zorg door ouderen (55+) in Limburg Onderzoek onder ouderen naar de relatie tussen het sociaal netwerk en het gebruik van formele zorg en mantelzorg Inleiding De relatie
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatieFact sheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam. nummer 5 maart 2013
Fact sheet nummer 5 maart 2013 Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam Er zijn ruim 133.000 jongeren van 15 tot en met 26 jaar in Amsterdam (januari 2012). Met de meeste jongeren gaat het goed in het onderwijs
Nadere informatieStoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de
Nadere informatieCentrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland. Jaarcijfers 2017
Centrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland Jaarcijfers 2017 Eind 2017 is het Centrum Seksueel Geweld (CSG) in de regio Amsterdam- Amstelland twee jaar op weg. Het CSG Amsterdam-Amstelland is één van
Nadere informatieArmoede in Schildersbuurt
Armoede in Schildersbuurt De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners (1 januari 2015). 1 Financiële positie huishoudens Financiële positie huishoudens In de Stadsenquête
Nadere informatieBij deze sturen wij u ter informatie u de monitor sociale woningbouw van de Stadsregio Amsterdam.
OOSTZAAN WORMERLAND Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland. Datum Uw BSN Uw brief van Uw kenmerk Ons nummer Behandeld door 8 februari 21 1-177 W. Hilboezen Raad van de gemeente
Nadere informatieFactsheet Monuta Draaiboek
Factsheet Monuta Draaiboek De meerderheid van de Nederlanders is wel eens actief betrokken geweest bij de organisatie van een uitvaart. actief betrokken geweest 12,2% 48,7% 39,1% ja, regelmatig ja, een
Nadere informatieWie is bevoegd om een lijkschouw uit te voeren?
Lijkschouw Persoonlijk onderzoek door een bevoegd arts, waarbij deze door uitwendige schouw van het lichaam van een overledene vaststelt of de dood is ingetreden en zo ja, of er sprake is van een natuurlijke-
Nadere informatieDepressie in Zeeland
Depressie in Zeeland Kernpunten 15.000 119.000 19 jr en ouder ernstige depressieve klachten milde depressieve klachten ernstig depressieve klachten 19-24 jarigen 10 % 2012-2016 34% 57% 19-24 jarigen milde
Nadere informatieMonitor verslaafden en daklozen Enschede 2005
Monitor verslaafden en daklozen Enschede 2005 METINGEN 2001, 2002, 2003 EN 2004 B. Bieleman A. Kruize C. Ogier SAMENVATTING Om meer inzicht te krijgen in het aantal dak- en thuislozen en zichtbare alcohol-
Nadere informatieFact sheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2013
Fact sheet nummer 9 juli 2013 Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2013 Er zijn in Amsterdam bijna 135.000 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2013). Veel jongeren volgen een opleiding of
Nadere informatieSterfte. Aantal sterfgevallen (per jaar) in Utrecht over de periode , uitgesplitst naar leeftijd, geslacht en wijk (Bron: CBS)
Sterfte Tabel 1 Aantal sterfgevallen (per jaar) in Utrecht over de periode 2007-2010, uitgesplitst naar leeftijd, geslacht en wijk (Bron: CBS) totaal mannen vrouwen TOTAAL 1839.25 854.50 984.75 LEEFTIJD
Nadere informatieACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN
ACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN gemeente Den Haag September 2015 Conceptversie 2.0 1 Inleiding In november jl. is door de Haagse gemeenteraad Motie 86 Geïsoleerde Vrouwen aangenomen. Om uitvoering te geven
Nadere informatieSociale samenhang in Groningen
Sociale samenhang in Groningen Goede contacten zijn belangrijk voor mensen. Het blijkt dat hoe meer sociale contacten mensen hebben, hoe beter ze hun leefsituatie ervaren (Boelhouwer 2013). Ook voelen
Nadere informatieVragenlijst verplichte meldingen
Vragenlijst verplichte meldingen Gegevens melder en meldende organisatie Vestigingsnummercontrole: Wat is uw vestigingsnummer?* 1. Uw gegevens (gegevens melder): a. Uw naam* b. Uw functie* c. Uw telefoonnummer*
Nadere informatiecijfers en feiten Hart- en vaatziekten bij vrouwen en mannen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting februari 2011
cijfers en feiten Hart- en vaatziekten bij vrouwen en mannen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting februari 211 Sterfte bij vrouwen en mannen Hart- en vaatziekten zijn een belangrijke oorzaak van overlijden
Nadere informatieBijlage 1: Checklist/Stroomdiagram
Inleiding Op 1 januari 2010 zal de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging, op een enkel artikel na, in werking treden. Vanaf dat moment dient een ieder zich dan ook aan deze wet te houden. De in de nieuwe
Nadere informatieHoofdstuk 23 Discriminatie
Hoofdstuk 23 Discriminatie Samenvatting Van de zes voorgelegde vormen van discriminatie komt volgens Leidenaren discriminatie op basis van afkomst het meest voor en discriminatie op basis van sekse het
Nadere informatieOGGZ monitor, ZRM, en hoeveel daklozen zijn er nu? Marcel Buster, GGD Amsterdam
OGGZ monitor, ZRM, en hoeveel daklozen zijn er nu? Marcel Buster, GGD Amsterdam G4-USER OGGZ monitor matrix Inhoud Zelfredzaamheid-Matrix Hoeveel daklozen zijn er? 4/15/2015 2 G4-USER Urban Social Exclusion
Nadere informatieCampagne Eenzaamheid Bond zonder Naam
Campagne Eenzaamheid Bond zonder Naam Leen Heylen, CELLO, Universiteit Antwerpen Thomas More Kempen Het begrip eenzaamheid Eenzaamheid is een pijnlijke, negatieve ervaring die zijn oorsprong vindt in een
Nadere informatieKenmerken van personen overleden door zelfdoding
7 epidemiologisch bulletin, 2013, jaargang 48, nummer 4 Kenmerken van personen overleden door zelfdoding Renske Gilissen, Kim de Bruin, Irene Burger, Bert van Hemert Medio 2013 bracht het Epidemiologisch
Nadere informatie11/20/2014. Het onzichtbare zichtbaar maken in de OGGZ Stadsbioloog in Leiden. Prof dr Bert van Hemert. Vreemde vogels.
Het onzichtbare zichtbaar maken in de OGGZ 2007-2014 Prof dr Bert van Hemert Stadsbioloog in Leiden 1 november 14 Stadsbioloog in Leiden Stadsbioloog in Leiden Vreemde vogels Frits van der Sluis Hanneke
Nadere informatieHeel het Kind Samenvatting van de concept kadernota
Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota 2 Samenvatting van de concept kadernota - Heel het Kind Heel het Kind Op 18 februari 2014 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Jeugdwet aangenomen. Daarmee
Nadere informatieSTERFTECIJFERS 2015 Cijfers Zorg en Gezondheid 15 December 2017
Sterftecijfers 25 15.12.27 STERFTECIJFERS 25 Cijfers Zorg en Gezondheid 15 December 27 > Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid verwerkt zelf de sterftecertificaten van het Vlaams Gewest. Sinds 20 (registratiejaar
Nadere informatie