Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. met de
|
|
- Bertha Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Donderdag depers.nl PUZZEL MEE EN WIN! MAAK DEZE WEEK KANS OP 2 entreevouchers voor twee personen van de Veluwsebron, t.w.v. 59,- DAGELIJKS WINNEN Cryptogrammen Tips&Trucs boek Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP Wilde zwijnen Daar hoef je niet voor naar de Veluwe... Pagina 20 Dansen met de duivel Als de Grieken echt een referendum gaan houden over de eurochaos, waarom doen wij in Nederland dan niet het zelfde?... Pagina 3 GETTY IMAGES/BEELDBEWERKING DE PERS Ons volk heeft niet veel bondgenoten.... Geert Wilders moet de Afrikaners redden. Pagina 4 Nog grotere sukkels Hillen meldde niet alles... Pagina 7 over het helikopterdrama. Egel met rattenkop Lekker de lokale fauna... Pagina 10 opsmikkelen in Albanië. 09:00 uur Toppie Start G20-top in Cannes waarbij het woord euro meermalen zal vallen. 15:30 uur Boevenvangers Reünie rechercheteam Heinekenontvoering in café Heffer (020). 18:00 uur Bikkels Deel politietrainingsgroep Kunduz terug op Vliegbasis Eindhoven.
2 2 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Eerst Morele Cartoon Argus Mauro Wat moeten we nou kiezen: biologisch of fairtrade? keuzestress in de supermarkt. Pagina 6 School zit fout met ontslag homo #Homoleraar Zijn christelijke school had homoleraar Duran Renkema niet zomaar mogen ontslaan. Ze had op z n minst een serieus gesprek moeten voeren. Dirk Jacob Nieuwboer Amsterdam Een christelijke school die moeite heeft met een homoseksuele leraar moet daar eerst met de docent over in gesprek. De gereformeerde Dr. K. Schilderschool in Oegstgeest liet het na. En daarom mag ze volgens de kantonrechter in Leiden Duran Renkema niet op straat zetten. De docent ging dit voorjaar samenwonen met een man en is de eerste homoseksueel die zijn ontslag door een christelijke school aanvecht. Volgens de school kan Renkema door de homorelatie niet meer geloofwaardig de gereformeerde grondslag van de school uitdragen. Daar zou de seksuele moraal bij horen die uitgaat van een duurzame huwelijksrelatie tussen man en vrouw. Brief Maar volgens de rechter is de homorelatie op zich te weinig reden om iemand te ontslaan. En dat Renkema openlijk heeft verteld over zijn relatie onder andere in een brief aan de ouders van de leerlingen maakt ook niet uit. De school, vindt de rechter, heeft door een inhoudelijk gesprek uit de weg te gaan zich er onvoldoende van vergewist of hij de grondslag van de school nog uit kan dragen. Renkema zelf zegt dat hij dat nog prima kan. Ook na deze uitspraak blijft het onduidelijk wanneer een christelijke school een homo wel mag ontslaan. Volgens de wet mogen geaardheid en een homorelatie op zich geen reden zijn, maar kunnen er wel bijzondere omstandigheden zijn waardoor een school een homo toch mag ontslaan. Homo-organisatie COC en veel politieke partijen willen van die bepaling af. Renkema heeft zijn zaak ook voorgelegd aan de Commissie Gelijke Behandeling, die wellicht meer duidelijkheid kan geven over wat wel en niet mag. Krokettenmerken gaan fuseren tot één bedrijf Tilburg De fabrikanten van de krokettenmerken Van Dobben, Kwekkeboom en Mora hebben aangekondigd de krachten te willen bundelen. Als de fusie doorgaat ontstaat een onderneming met circa medewerkers in Nederland en België. De twee bedrijven (Ad van Geloven en Royaan) hebben samen een omzet van 246 miljoen euro. De fusie moet eind dit jaar afgerond zijn. 24-uursstaking ov is definitief van de baan Den Haag De 24-uursstaking in het openbaar vervoer in Den Haag, Amsterdam, Rotterdam gaat zondag definitief niet door. Vakbond Abvakabo had de staking aangekondigd uit onvrede over de aangekondigde bezuinigingen in het ov. Maar omdat de FNV-bond in druk overleg is verwikkeld met Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur) over de kabinetsplannen, is de actie van de baan. 591 keer boven Gaddafi gevlogen Rijksten zijn weer een beetje rijker geworden Amsterdam De rijkste Nederlanders zijn ook dit jaar weer rijker geworden. Na het inktzwarte jaar 2009 en de omslag in 2010 is de rijkdom in Nederland weer terug op het niveau van voor de crisis. Dit meldt de gisteren verschenen jongste editie van de Quote 500, het blad met de jaarlijkse lijst van rijkste Nederlanders. Zij zagen hun vermogen dit jaar met 5,6 procent toenemen, tot een totaal van 143,2 miljard euro. Start up Mini-sudoku In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. Meer puzzelen? Zie pagina 24 Wapenhandelaar Bout veroordeeld in VS New York Een jury in New York heeft de voormalige Russische wapenhandelaar Viktor Bout schuldig bevonden aan onder meer wapenhandel en samenzwering met moord als doel. Bout stond terecht omdat hij zou hebben geprobeerd wapens te verkopen aan mensen van wie hij dacht dat het Colombiaanse militanten waren die Amerikaanse militairen wilden aanvallen. SANDERS-PUZZELLAND Syrië stemt in met plan voor einde geweld Caïro Syrië heeft gisteren ingestemd met een plan dat tot het einde van het bloedvergieten moet leiden. Ook moeten personen die tijdens protesten zijn opgepakt, worden vrijgelaten. Tevens moet Syrië worden opengesteld voor internationale waarnemers en journalisten. De regering moet een dialoog met de oppositie beginnen. Bij de protesten zijn volgens de VN al meer dan doden gevallen VS: diep teleurgesteld over beslissing Israël Washington De Amerikaanse regering zal laten weten diep teleurgesteld te zijn over de Israëlische beslissing om de uitbreiding van de nederzettingen te versnellen nadat Unesco de Palestijnen het volwaardige lidmaatschap had gegeven. Dat zegt een Amerikaanse functionaris. EU-buitenlandchef Ashton zei in een verklaring diep bezorgd te zijn over het Israëlische besluit. De F-16 s die vanaf maart missies boven Libië hebben uitgevoerd, zijn teruggekeerd op de luchtmachtbasis Leeuwarden. Vanaf de Italiaanse luchtmachtbasis Grieken krijgen ons geld pas na afloop van het referendum #Eurocrisis Als Griekeland geen lening meer krijgt voor het referendum, zoals persbureau s gisteren meldden, bestaat de kans dat het land niet aan al zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Redactie economie Amsterdam Eerst zou het geld in oktober op zijn, toen in november en nu zou het pas in december zo ver zijn. Ook als de bodem van de schatkist pas volgende maand wordt bereikt, bestaat er een gerede kans dat de volgende tranche van de noodlening voor Griekenland te laat komt. Want de miljarden van de eurozone en het IMF komen op zijn vroegst pas na afloop van het referendum, zo meldden persbureaus gisteravond. Dat referendum wordt volgens Griekse media op zijn vroegst ergens in december gehouden. Als de bodem van de schatkist dan al bereikt is, zal de overheid allerlei betalingen moeten stopzetten de facto een faillissement. Frankrijk en Duitsland hebben Papandreou gisteren gewaarschuwd dat er half december duidelijkheid moet zijn over de Griekse medewerking. Of het referendum doorgaat is onduidelijk. Alles hangt af van een vertrouwensstemming morgen in het parlement. Als de regering-papandreou dan valt, komt er geen referendum, maar komen er nieuwe verkiezingen. Decimomannu op Sardinië hebben de toestellen in het kader van de NAVO-operatie Unified Protector in totaal 591 missies uitgevoerd. FOTO: ANP DNB: doe iets aan renteaftrek huis Amsterdam Het kabinet moet de aftrek van de hypotheekrente inperken. Dat zegt Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank. Knot wil dat huizenbezitters hun schuld niet meer dertig jaar volledig mogen aftrekken, zoals nu het geval is. In plaats daarvan zouden de eigenaren elk jaar moeten aflossen bankspaarhypotheken zouden op die manier sneuvelen. Knot vindt het onverantwoord dat Nederlanders zulke hoge schulden hebben, terwijl de huizenprijzen dalen. Zulke duidelijke taal van DNB over een politiek gevoelig onderwerp is nieuw. Staatssecretaris van Financiën Frank Weekers (VVD) liet meteen weten dat dit kabinet niet tornt aan de hypotheekrentaftrek. Lokkertje India deelt onder meer auto s en televisies uit aan mensen die zich laten steriliseren. Doel is het terugdringen van de bevolkingsgroei. Zuivere koffie Nederlandse en Zwitserse ambtenaren zijn het minst corrupt. Ambtenaren uit China en met name Rusland zijn makkelijker om te kopen. Helaas pindakaas Wegens een mislukte pinda-oogst dreigen de prijzen van pindakaas de komende maanden met tientallen procenten te stijgen.
3 Het dilemma is voor of tegen Europa, voor of tegen de euro. George Papandreou Premier van Griekenland Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Eerst 3 Europese referenda Volksraadplegingen over verdragen, toetreding tot de EU, de Europese grondwet en de euro Ierland 7 Denemarken 6 Frankrijk 3 Finland 2 Zweden Verenigd Koninkrijk 2 1 Oostenrijk 1 Nederland 1 Spanje 1 Luxemburg 1 GRAPHIC: ELS ENGEL De Griekse gok is zo gek nog niet #Euro Operatie Red de euro loopt uit op een chaos. Tijd om net als in Griekenland het volk aan het woord te laten? Peter Wierenga Den Haag De paria van Europa heeft een gezicht gekregen. Papandreou. Van de Duitse minister van Financiën Schäuble tot PvdA er Ronald Plasterk, ze spugen die naam uit. Pa-pan-dre-ou. De Griekse premier die het in zijn hoofd haalde om ineens een referendum aan te kondigen: Het dilemma is ja of nee tegen deze deal, ja of nee tegen Europa, ja of nee tegen de euro. De beurzen doken naar beneden. Merde, brieste Sarkozy. Hij dreigt de geldkraan à la minute dicht te draaien als het referendum doorgaat. Regelrechte chantage. Het zijn begrijpelijke reacties, maar iets te makkelijk. Misschien is Papandreous noodgreep die hij trouwens al in juni opperde zo gek nog niet. Zeker, de Grieken hebben de boel jarenlang bedonderd. Zij die hun zakken vulden, pootjebadend bij hun belastingvrije privé-zwembad, sluisden miljarden weg. Maar nu moet de complete bevolking op de blaren zitten, door ongekende bezuinigingen. Menige Griek verbouwt zijn eigen groente weer. Staatsgreep En dat mede om een munt te redden waar Yannis en Anastasia nooit om hebben gevraagd. Dus spat de sociale onrust dag na dag van de buis. Het land zou serieus wel eens in een burgeroorlog kunnen belanden. Laten we niet vergeten dat er al doden zijn gevallen. Dat het kabinet eergisteren ook de complete legertop verving, voedt de geruchten dat de kolonels die decennia terug de baas waren een staatsgreep wilden plegen. Nee, je kunt het de Grieken moeilijk kwalijk nemen dat ze zich beroepen op hun soevereiniteit, nu ze voor de belangrijkste keuze uit hun leven staan. Misschien moeten we zelfs een voorbeeld aan ze nemen. Want ook hier brokkelt de steun steeds verder af. Tot nu toe kon het kabinet-rutte aankloppen bij de linkse oppositie. Maar zelfs de eurofiele partijen laten zich sceptisch uit over de jongste reddingsplannen. Too little, vindt bijvoorbeeld D66-woordvoerder Wouter Koolmees al is het nog niet too late in zijn ogen. Veel Nederlanders denken daar anders over. Zeven van de tien is tegen steun aan de Grieken. Niet voor niets daagde Geert Wilders D66-leider Alexander Pechtold al uit om een Nederlands referendum te houden daarover. Die maakte zich er vanaf met een grapje. Oké. Schrijf maar nieuwe verkiezingen uit. Maar het punt was wel gemaakt. Weeffout Volgens diehard eurolovers is de fundamentele weeffout dat de muntunie niet gekoppeld is aan een politieke unie. In deze crisis komt nóg een weeffout genadeloos aan het licht, namelijk dat de meeste Europeanen zich er überhaupt nooit over hebben uitgesproken. Eigenlijk is de gezamenlijke munt een deal tussen de Franse president Mitterand en diens collega Kohl, die in ruil groen licht kreeg voor de Duitse eenwording. Een deal die bekrachtigd werd in Maastricht, in 1992, toen Ruud Lubbers nog onze premier was. Ook die heeft nooit aan de kiezer gevraagd: wilt u deze munt, ja of nee? Het is geen sinecure, met zeventien landen. Maar we kunnen zo langzamerhand niet om de conclusie heen dat je een mandaat van de kiezer wel kunt blijven oprekken, maar dat het elastiek op zeker moment knapt. Precies wat er nu gebeurt. De noordelijke landen willen geen geld meer sluizen naar het zuiden; daar vragen kiezers zich af waarom zij alle klappen moeten opvangen. Hypergevoelig Dat gaat een keer mis. Maar we moeten wel eerlijk zijn: het is kiezen tussen twee kwaden. Ook de risico s van referenda zijn gigantisch. De hypergevoelige financiële markten zullen elke volksraadpleging als een bedreiging opvatten. Timing is essentieel afspraken uit de reddingsplannen moeten intussen gewoon door gaan, om een wanordelijk Grieks faillissement inclusief kettingreactie op het hele continent te voorkomen. En als massaal het nee klinkt, is dat het einde van de munt, geen misverstand daarover. Maar we hoeven ook niet de struisvogel uit te hangen. De euro zit allang in een existentiële crisis: de operatie Red de euro is tot nu toe een en al slappe hap. Ondubbelzinnige steun van de bevolking, al zal dat vooral in het Noorden lastig zijn, kan als breekijzer fungeren. De markten voelen dondersgoed aan dat politici nu met handen en voeten gebonden zijn, juist omdat ze het vertrouwen van hun kiezers ontberen. Wie dat wil herwinnen, moet misschien durven dansen met de duivel. Zoals Papandreou. TABLETSTUNT! ipad2 + NOKIA C1-02 VAN P/M* DAG KNALLER! 16GB GRATIS! Inclusief 300 belminuten p/mnd! + internet ( 10.- voor 5.- p/mnd)* 9 maanden hoge korting! Icm Tele2 Voordeelbundel jr *Korting geldt de 1e 9 mnd DAGKNALLER! IEDERE DAG EEN NIEUWE SUPERSCHERPE AANBIEDING! Regels zijn regels Een 92-jarige Engelse vrouw werd bij de buurtsuper een fles whisky geweigerd. Ze kon niet bewijzen dat ze meerderjarig was. Inzakgevaar Verschillende Chinese kuststeden dreigen deels de grond in te zakken. Het door zout water verontreinigde grondwater verzwakt de bodem. Stapel overstuur De frauderende ex-hoogleraar Diederik Stapel is ziek in een opvang opgenomen. Volgens zijn vrouw zit hij geestelijk compleet aan de grond.
4 4 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Eerst Ons volk heeft niet veel bondgenoten. Louis Marais Afrikaner In Zuid-Afrika zijn er nu ook straatarme blanken. IAN BERRY / MAGNUM PHOTOS/HOLLANDSE HOOGTE #Afrikaners Een groep witte Zuid- Afrikanen hoopt dat de PVV ze wil helpen. Die partij, zo vinden ze, moet de discriminatie van blanken en de moord op blanke boeren internationaal op de kaart zetten. Wilders is de laatste hoop voor Afrikaners Remco Tomesen Amsterdam Ik heb veel over de PVV gelezen en weet waar de partij voor staat, zegt de 25-jarige Louis Marais uit Kaapstad. Daarom denk ik dat de PVV de situatie van ons, de Afrikaners, begrijpt. De Afrikaners afstammelingen van Nederlanders, en ook Fransen en Duitsers worden in het huidige Zuid-Afrika gemarginaliseerd door het ANC, vindt Marais. Ze hebben volgens hem minder kans op werk, hun taal wordt niet meer gesproken op veel scholen en ze krijgen geen ruimte voor cultuuruitingen. Bovendien is er veel geweld tegen ze. Juist Nederland, het oerland van het witte Zuid-Afrika, moet zich de discriminatie van zijn afstammelingen aantrekken, vinden Marais en anderen Afrikaners. Zeker nadat ons land jarenlang een van de internationale voortrekkers is geweest in de strijd tegen apartheid. De politieke partijen in Nederland zeiden tot nu toe echter niets over die discriminatie tegen witte Zuid-Afrikanen, vinden deze Afrikaners, maar met de PVV is er, zo denken ze, eindelijk een grote Nederlandse partij die het voor ze kan opnemen. Ze hadden al langer hun zinnen gezet op de PVV, en putten nu extra hoop uit uitspraken van PPV er Martin Bosma, die afgelopen zaterdag in Het Parool een connectie legde tussen de regerende ANC en de onderdrukking van het Afrikaner volk. Bosma kwam eerder ook al op voor de Afrikaners en hun taal: in het NRC en tijdens een toespraak voor de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie. Rechts-conservatief Voor Marais waren de uitspraken van Bosma hartverwarmend. De oprichter van Afrikaner Vryheid, een rechtsconservatieve vereniging voor jonge Afrikaners, die opkomt voor de Afrikaner zaak, stuurde Bosma daarom een . Daarin vraagt hij de PVV er een boek en andere informatie over moorden op blanke boeren te lezen. Ik hoop dat u deze boodschap ter harte neemt. Ons volk heeft niet veel bondgenoten, sluit hij zijn e- mail af. Afrikaners die in de PVV een internationale bondgenoot zien, zijn vooral in de activistische rechts-conservatie hoek te vinden. Een andere club waar steun voor de PVV te vinden is, is PRAAG, de Pro Afrikaner Aktie Groep, dat een redelijke achterban heeft, en door sommigen als extreem-rechts wordt gezien. Bij ontmoetingen vorig jaar in Zuid-Afrika met de oprichter van PRAAG, Dan Roodt, viel zijn fascinatie voor de PVV op. Hij hoopt dat er door de PVV een andere wind gaat waaien in Nederland, en dat ons land gaat inzien dat de witte Zuid-Afrikanen worden gediscrimineerd en er een genocide Blanke vluchteling Item over een blanke Zuid-Afrikaan die de vluchtelingenstatus kreeg in Canada. plaatsvindt tegen blanke boeren. Op weblogs en fora kom je ze ook tegen, de Afrikaners die hopen dat de PVV ze helpt. Op het Forum voor de Vrijheid, waar veel PVV-aanhangers komen, staat een oproep van ene JH du Toit vanuit Zuid-Afrika: Afrikaners benodig die PVV. Wij zijn blij dat de partij van Geert Wilders het zo goed doen. Ik hoop dat Afrikaners en Nederlanders zo dichter bij elkaar komen. Terreur Het Alternatiewe Nuusportaal Pespektief kopt: Waarom die PVV die Afrikaner se saak behoort op te neem. De schrijver van het stuk vermoedt dat de PVV wel eens de grootste partij van Nederland kan worden, en Geert Wilders minister-president. De schrijver vervolgt: Voor Afrikaners is het haast ondenkbaar dat het eens zo linkse Nederland tot zijn zinnen komt. In de jaren tachtig heeft het land aktief bijgedragen aan de ondergang van de Afrikaners door de communistische terreurgroep ANC aktief te ondersteunen. Een uitspraak die doet denken aan wat Bosma in Het Parool schreef: Spijtig dat links Nederland het ANC aan de macht heeft geholpen. Of er ook contacten zijn tussen de PVV en rechtse groepen in Zuid-Afrika is trouwens onduidelijk. De PVV zegt in een reactie geen tijd te hebben om antwoord te geven op vragen daarover. Dan Roodt bracht vorig jaar een bezoek aan Europa, en kon toen niet spreken met de PVV, maar had wel ontmoetingen met andere partijen, waaronder het Vlaams Belang. Marais heeft nog geen antwoord gekregen op de mail die hij stuurde aan Martin Bosma. Le Pen En wat als de PVV écht actie gaat ondernemen, wat zou de partij dan moeten doen volgens Marais? Pleiten voor een volksstaat voor Afrikaners? Marais: Nee, dat hoeft niet. De partij moet internationaal aankaarten dat het ANC ons onderdrukt. En als de PVV het niet doet, dan zijn er nog andere partijen in Europa, waar Marais zijn zinnen op zet. Onze eerste focus ligt op Nederland. Maar we kijken ook naar Frankrijk en Duitsland. Misschien dat Marine Le Pen ons wel wil helpen. Liplezen Mannen kijken bij kennismaking met een vrouw direct naar haar lippen. Goed nieuws voor de 52% van de vrouwen die tevreden is over haar lippen. DXK De affaire rond Dominique Strauss-Kahn en het Guineese kamermeisje leeft voort in een pornofilm. DSK zal zelf niet in de productie schitteren. Levensvreugde Oudere mensen die zich blij en gelukkig voelen hebben 35% minder kans om te overlijden dan ongelukkige ouderen. Dat blijkt uit onderzoek.
5 Ik vraag me af of brouwerijen integere zakenpartners zijn. Lodewijk van der Grinten Koninklijke Horeca Nederland Dagblad De Pers Donderdag 3 november Eerst Kroegen willen af van dure biercontracten #Bier Onderzoek bevestigt wat veel kroegbazen al riepen: de horecamarkt is verziekt door bierbrouwers. Henk Willem Smits Den Haag In Nederland zijn veel cafés gebonden aan bierbrouwers. In de rest van Europa is dat niet toegestaan, maar omdat de situatie historisch zo is ontstaan, maakt Brussel voor Nederland een uitzondering. Daar wil brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) van af, want uit een gisteren gepresenteerd onderzoek blijkt dat het de horecamarkt verziekt. KHN zal een lobby beginnen in Brussel om de uitzondering op te laten heffen, zo kondigde directeur Lodewijk van der Grinten van KHN gisteren in Den Haag aan. Brouwers pakken flinke marges, kroegbazen verdienen zo goed als niks of draaien verlies, zo blijkt. Ik vraag me af, gezien dit onderzoek, of brouwerijen wel integere zakenpartners zijn, aldus Van der Grinten. Wordt hier niet strategisch nagedacht om ondernemers zo te binden dat ze geen kant meer op kunnen? Het doet me denken aan graaiende bankiers en aan woekerpolissen van verzekeraars. Juridisch zit het zo in elkaar dat brouwers er mee weg komen, maar dit is niet langer maatschappelijk verantwoord. Eén op de zes cafépanden is in eigendom van of wordt gehuurd door de vier grote brouwers in Nederland; Heineken, Inbev (Jupiler, Dommelsch), Grolsch en Bavaria. Hierdoor kan de brouwer een exploitant verplichten zijn bier (en andere dranken als wijn en fris, die ook worden geleverd door de grote vier) af te nemen. Daarnaast is er nog een andere vorm van binding, namelijk het in bruikleen geven van de tapinstallatie of het afgeven van een borgstelling. De gebonden kroegen staan op de beste plekken, zoals stadscentra. 75 procent van de bierafzet via cafés is gebonden afzet, zo blijkt. Het systeem is uitermate lucratief voor de brouwers. Het zorgt ervoor dat kroegbazen niet kunnen onderhandelen over de prijs. Een hectoliter bier kost in de supermarkt tussen de 113 en 127 euro. Een kroegbaas betaalt tussen de 177 en 217 euro. Ook laten brouwers gebonden exploitanten betalen voor glazen en reclamemateriaal. Ze worden van twee kanten gepakt, aldus Van der Grinten. Hoe kan het dan dat er toch mensen in deze zaken stappen? Vaak hebben ze geen relevante horeca-opleiding. De jager kiest zijn prooi. Directeur Philip de Ridder van Heineken Nederland was zo sportief het onderzoek in ontvangst te nemen. Wij kiezen onze prooi? Daar herken ik mij niet in. Ook Heineken wil van het Nederlandse systeem af, aldus De Ridder. Maar niet alle brouwers denken er zo over. Balkenende en Bos onder ede gehoord Den Haag Oud-premier Jan Peter Balkenende en oud-minister van Financiën Wouter Bos moeten dit najaar getuigen voor de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek doet naar de maatregelen die het kabinet eind 2008, begin 2009 nam tijdens de kredietcrisis. Het kabinet redde toen onder meer ABN Amro en steunde andere banken en verzekeraars als ING, Aegon en SNS Reaal met vele miljarden euro s. Word nu klant bij Essent en ontvang 180 korting op een ipad 2. Aanslag op islamkritisch Frans satirisch tijdschrift Parijs Als gevolg van een aanslag met een brandbom is het kantoor van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo in Parijs in de nacht van dinsdag op woensdag zwaar beschadigd. Bovendien is de website van het blad door hackers belaagd. De site toonde gisteren enige tijd een moskee, een Korantekst en de klacht dat het blad de persvrijheid schandelijk misbruikt met een karikatuur van de profeet Mohammed. Rechter: Assange kan uitgeleverd worden Londen De stichter van de website WikiLeaks, de Australiër Julian Assange, kan worden uitgeleverd aan Zweden. Dit heeft een Britse rechter gisteren in hoger beroep bepaald. Assange wordt in Zweden beschuldigd van seksuele misdrijven. Hij kan nog in beroep bij het Hooggerechtshof tegen de uitspraak. De Australiër werd in december in Engeland aangehouden. Populariteit Berlusconi naar nieuw dieptepunt Rome Nog slechts 22 procent van de Italianen heeft vertrouwen in het beleid van hun premier Silvio Berlusconi. Dit blijkt uit een gisteren gepubliceerde opiniepeiling van de onderneming IPR Marketing Institute. Berlusconi heeft het nog nooit zo slecht gedaan in peilingen. In september had de premier nog het vertrouwen van bijna een kwart van de ondervraagden. 66 procent heeft nu geen enkel vertrouwen in hem. Nu met handige app. Moest u ook onverwacht bijbetalen op uw jaarafrekening bij uw huidige energieleverancier? Alleen bij Essent stelt u uw maandelijkse voorschot direct zelf bij met de handige VerbruiksManager. Zo komt u niet meer voor verrassingen te staan. De VerbruiksManager is er nu ook als handige app voor smartphone of tablet en is gratis te downloaden voor klanten van Essent. Kijk voor de actie op essent.nl/ipad of bel lokaal tarief. Cupmaat Een Zweedse lingerieketen laat bij medewerksters de cupmaat op het naamkaartje zetten. De vakbond is boos en overweegt een rechtszaak. Serious business Een 10-jarig jochie heeft in Amerika een 28-jarige man bedreigd met een pistool, nadat deze grapte dat hij zijn Halloweensnoep ging afpakken. Kunstcentrale Een gesloten Duitse kerncentrale wordt wellicht op kunstzinnige wijze hergebruikt. Kunstenaar Anselm Kiefer wil de centrale opkopen.
6 TM 6 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Eerst Kims leven is overgenomen door scriptschrijvers. Column Femmetje de Wind Reality? Wilt u milieu-onvriendelijke chocola of kindgemaakte chocola? ANP Snoepen met een schoon geweten is toch lastig #Keurmerkjes Wie arme boeren wil helpen met een fairtrade product, vernietigt de planeet. Met een biologische variant buit je weer kinderen uit. Waarom kun je niet lief zijn voor iedereen? Marijn Schrijver Amsterdam Albert Heijn heeft iets nieuws. De chocoladeletters van het eigen, wereldverbeterende puur&eerlijk - merk zijn dit jaar echt puur en eerlijk. Ze zijn namelijk biologisch én fairtrade. In tegenstelling tot de chocoladerepen van puur&eerlijk even verderop tussen alle andere repen. Die zijn het één of het ander. Met welke verbeter je de wereld nou het meest? De biologische reep heeft het eko-keurmerk en dan weet je zeker dat de chocola voor minstens 95 procent uit biologische ingrediënten bestaat en dat het productieproces nauwelijks ten koste gaat van de planeet. Klinkt prima. Hoewel... De fairtrade variant ligt er pal naast en heeft een ander labeltje dat de wereld verbetert. Het garandeert een eerlijke prijs voor de cacaoboeren en sluit kinderarbeid uit. Huh, heb je die garantie dan niet bij een biologisch product? Nee, blijkbaar niet. Daar sta je dan in de supermarkt. Is er geen chocola waarmee je iedereen blij maakt? Nauwelijks. Chocola, koffie, bananen en andere producten uit ontwikkelingslanden hebben in reguliere supermarkten meestal maar één van de twee keurmerken. Als ze überhaupt al een label hebben. Aardig inkomen Ook bij het hippe, slaafvrije Tony s Chocolonely zijn ze er nog niet in geslaagd het eko-keurmerk voor een beter milieu te scoren. De chocola is wel helemaal fairtrade. Wij staan voor een verbeterde inkomenspositie van de cacaoboer en zijn ervan overtuigd gedwongen arbeid en kinderarbeid volledig uit te kunnen bannen in West-Afrika, zegt oprichter Henk Jan Beltman. En daar zijn geen biologisch gecertificeerde cacaoplantages, laat staan biologische fairtradeplantages. Voor Beltman is het vooral belangrijk cacaoboeren een aardig inkomen te bezorgen. De fairtradepremie zorgt voor een verbeterde inkomenspositie van de boer. Nog steeds te weinig in mijn optiek, maar een stuk meer dan de gemiddelde niet-gecertificeerde cacaoboer, zegt Beltman Fairtrade@Work Eerlijk werken Verantwoord eten begint na de supermarkt ook door te dringen in de bedrijfskantine. Sodexo, de grootste cateraar van Nederland, en koekfabrikant Hoppe wonnen van de week zogeheten Gouden Dienbladen voor hun eerlijke bedrijfseten. Hoppe bakte daar s werelds grootste fairtrade Cream Cookie ever voor: 101 bij 70 centimeter. In de bedrijfsrestaurants van Sodexo konden bezoekers zelf een fairtrade menu samenstellen met receptkaartjes. De Gouden Dienbladen zijn een award van stichting Max Havelaar voor bedrijven die eerlijk eten op kantoor promoten. In hoeverre eerlijk in dit verband ook eko is, is niet bekend. (Jan-Jaap Heij) vanuit Afrika waar hij op zoek is naar biologische bonen. Als de arbeidsomstandigheden van die cacaoboeren in Zuid-Amerika en Afrika zo beroerd zijn, wat voor amateur-idealist maakt dan nog biologische chocola zonder goede arbeidsomstandigheden te garanderen? Biologisch is gewoon populairder dan fairtrade, zegt Derek Wilson, pojectmanager internationaal van MVO Nederland. Duurzaamheid is volgens hem al lang geen hype meer, sinds 2000 is de vraag van consumenten constant gegroeid. Het past in de tijdsgeest om gezond en verantwoord te eten, zegt Wilson. En omdat Albert Heijn een commercieel bedrijf is ziet het z n kans om dat marktaandeel te veroveren. Dat is volgens Wilson juist goed. Want als een bedrijf met één keurmerk begint, dan is de kans groot dan er een volgende komt. Hij erkent dat de verschillende labels verwarring veroorzaken. Maar koop iets met een logo dat je bekend voorkomt, het is een verkeerde stap om niks te kiezen. Dan maar een biologische reep met de kans dat hij gemaakt is door onderbetaalde kinderhandjes? Als je echt iets wil doen en je niet naar je portemonnee hoeft te kijken, dan is fairtrade een goede keuze. Dat keurmerk biedt de garantie dat boeren altijd een degelijk inkomen krijgen. Het mooiste is natuurlijk een combinatie van fairtrade en eko. Dat is toevallig precies wat Albert Heijn zeer binnenkort gaat doen. De supermarkt voegt in navolging van de chocoladeletters z n biologische en fairtrade chocoladerepen samen in één helemaal goed product met beide labels. Welke wijziging precies heeft plaatsgevonden, kan Albert Heijn niet helemaal uitleggen. Je moet ervan uitgaan dat steeds meer fairtradeboeren biologisch werken, zegt een woordvoerder. I Ziekenhuis reageerde niet goed op bacterie Den Haag Als het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis adequaat had gereageerd op de uitbraak van de Klebsiellabacterie, was de situatie niet zo ernstig geweest. Dat oordeelt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in een rapport dat gisteren verscheen. Volgens de IGZ heeft de leiding van het ziekenhuis de omvang van de uitbraak onderschat, evenals de ernst en de duur. Uiterlijk in 2020 treinen zonder spoorboekje Den Haag Uiterlijk in 2020 moeten op de drukste spoortrajecten zes intercity s en zes sprinters per uur rijden, werd gisteren bekend. Het gaat om de trajecten Schiphol- Amsterdam-Almere-Lelystad, Schiphol-Utrecht-Arnhem-Nijmegen, Alkmaar-Amsterdam- Utrecht-Den Bosch-Eindhoven en Den Haag-Rotterdam-Breda- Eindhoven. De treinen rijden dan niet volgens een spoorboekje. De nieuwste, gekste en spannendste records in één waanzinnig boek! 24, 95 n mei vroeg Kris (26) zijn Kim (31) ten huwelijk. Eind augustus trouwden de twee in Montecito, Amerika. Een romantische aangelegenheid die de kersverse echtgenoten geen windeieren legde. Alleen al voor de huwelijksfoto s ontvingen ze anderhalf miljoen dollar. Helaas was de marital bliss op 31 oktober alweer voorbij. Afgelopen maandag maakte Kim Kardashian bekend te gaan scheiden. De wereld is geschokt. Ja tjeemig, het is me ook wat, en dan hebben wij het maar steeds over Mauro. Gisteren ging mijn telefoon: Hallo, met Shownieuws, zou jij misschien een quote kunnen geven over de scheiding van Kim Kardashian? Natuurlijk antwoord ik. Net als Kim heb ik een zwak voor de camera. Trouwens, als u het even niet meer weet (en dat mag best), Kim is de dochter van Robert Kardashian, de advocaat die de verdediging voerde van O.J. Simpson. Kim is een niet te missen verschijning, die de hele handel van nature heeft. O, en ze kan ook nog prachtig glimlachen als er een camera in de buurt is. Verder is ze vooral bekend om haar turbulente privéleven. En vanwege een uitgelekte sekstape, (zo beginnen de meest succesvolle carrières). Het is dan ook niet gek dat Hollywood haar een eigen realityshow aanbood: Keeping up with the Kardashians. Bij een realityshow moet je je overigens niets realistisch voorstellen: alles wat je ziet is verzonnen. Kims leven is jaren geleden overgenomen door een groepje scriptschrijvers die recent bedachten dat Kim maar eens moest trouwen, liefst met iemand bij wie ze niet zo goed past, zodat een scheiding ook weer rap zou volgen. Of althans dat wordt nu beweerd in de media, dat Kims leven volledig gescript is. Ik vraag me af wat daar eigenlijk zo erg aan is. Een leven dat je zelf schrijft is vaak niet minder ingewikkeld, alleen verdien je er dan niets mee. En een ander voordeel van een bedacht leven is dat je je nooit schuldig hoeft te voelen als je faalt. Je zegt gewoon stond in het script en slaat de bladzij om. Femmetje de Wind is freelance journalist. Grootste afrokapsel Nu overal te koop ISBN Dikkerds weer welkom Personen met een tatoeage of overgewicht worden weer toegelaten tot het Chinese leger. Tot voor kort werden zij geweigerd. Geen strooiende vrouwen Bij de Zutphense Sinterklaasintocht mogen alleen mannen nog voor Zwarte Piet spelen. Vrouwen zouden niet weerbaar genoeg zijn. Foutje Een bejaarde Duitse dame die bij de slager vlees kwam kopen, kreeg per ongeluk een zak kassageld mee. Ze bracht de euro eerlijk terug.
7 Sirte is een goed verdedigde garnizoensstad. MIVD wist wel degelijk van het gevaar. Helikopterdrama nóg groter #Helikopter Minister Hillen meldde essentiële informatie over de mislukte evacuatie van de helikopterbemanning niet, zo valt af te leiden uit nieuw onderzoek. Camil Driessen Den Haag Pinokkio De mislukte poging om een Nederlander met een helikopter op te pikken van het strand van de Libische stad Sirte zat nog knulliger in elkaar dan tot nu toe bekend was. Dat blijkt uit een onderzoek van de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichten- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Het lijkt er gezien enkele passages in het onderzoek verdacht veel op dat het ministerie van Defensie bewust belangrijke informatie achterhield rondom de evacuatie. Op 27 februari vetrok om uur een helikopter van marineschip Hr. Ms. Tromp om een Nederlandse ingenieur te evacueren van het strand van Sirte. Een uur later werden hij en de drie bemanningsleden gevangen genomen door dertig Libische soldaten. De landingsplaats op het strand bleek op een steenworp afstand van een Gaddafi-paleis te liggen. De blunder was wereldnieuws. Op 11 maart kwamen de bemanningsleden vrij. De oppositie in de Tweede Kamer reageerde fel omdat de reddingsoperatie was uitgevoerd zonder te wachten op een analyse van de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD). Premier Rutte, minister Rosenthal maar vooral minister Hillen moesten in een Kamerdebat op 29 maart diep door het stof. De MIVD had volgens het kabinet geen informatiepositie wat Sirte betreft en er werd niet gewacht op een antwoord van de dienst vanwege een window of opportunity. Hillen zei in het debat onder meer: Er was niet meer informatie. TELEGRAAF In handen van Gaddafi Dat de drie mariniers vrij kwamen hebben we aan verschillende factoren te danken. Trouwens ook aan de Grieken. Condoom mag als een kind erbij echt niet kan Destijds is de Kamer alleen gemeld dat de MIVD (nadat de bemanning gevangen was genomen) om uur algemene informatie over Sirte naar het schip de Tromp stuurde. Uit het CTIVD-onderzoek blijkt echter dat rond 1:45 uur nog een bericht is gestuurd waarin onder meer stond dat Sirte een goed verdedigde garnizoensstad is met een substantiële militaire aanwezigheid. De CTIVD zelf werd op 4 april pas ingelicht over het bestaan van dat bericht, dagen na het Kamerdebat. Het bericht had het debat voor Hillen nog zwaarder gemaakt. Want wie stuurt er nou amper bewapende militairen af op een goed verdedigde garnizoensstad met substantiële militaire aanwezigheid? Volgens de Commissie stuurde de MIVD het bericht om te voorkomen dat de Tromp onverhoeds een reddingsoperatie van de gevangen militairen zou uitvoeren. Een zin die de cruciale vraag oproept of de dienst de helikopteractie dan wel zou hebben aangeraden. Het is op zijn zachtst gezegd merkwaardig dat Hillen de Kamer niet informeerde over het bestaan van het bericht. Toen hij in het debat onder vuur lag vanwege slechte informatievoorziening zei hij nog: Ik heb u naar beste weten geïnformeerd. Delen is geen sterke eigenschap van de minister, onlangs stond er zelfs een heel Kameroverleg in het teken van verbetering van de informatievoorziening van Defensie. De Commissie geeft trouwens ook de AIVD een veeg uit de pan. Terwijl Buitenlandse Zaken via een diplomatiek offensief de mariniers probeerde vrij te krijgen, was de dienst daar zelf ook mee bezig zonder het kort te sluiten. Voor hetzelfde geld hadden die acties elkaar doorkruist met alle gevolgen van dien voor onze troepen. Niet waar / Deels waar / Waar 7 ( elders ( elders Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: pinokkio@depers.nl Eva Ludemann Amsterdam Wat is de bewering? Mensen die klein behuisd zijn en beslist geen kind erbij kunnen hebben, mogen van de kerk ook wel met een condoom vrijen, hoor. Wie zegt dat? Mariska Orbàn-De Haas, hoofdredactrice van het Katholiek Nieuwsblad. Waar zegt ze dat? In een interview met het Nederlands Dagblad. Hoe zat het ook alweer? Mariska de Haas laat zich voorstaan als een orthodoxe katholiek. Ze is nooit te beroerd de katholieke kerk te verdedigen in een talkshow, al weet ze dat ze de volle laag zal krijgen als ze aanschuift bij Pauw & Witteman of Matthijs van Nieuwkerk. De huidige paus en zijn voorgangers zijn altijd tegen condooms geweest, zoals ze tegen elk voorbehoedsmiddel zijn. Voorbehoedsmiddelen zetten mogelijk aan tot seks buiten het huwelijk. Geboortebeperking mag louter door periodieke onthouding of, zoals apostel Paulus bij het begin van onze jaartelling al opperde, volledige onthouding. Het standpunt van het Vaticaan over condooms is al decennia omstreden vanwege de aidsepidemie in met name Afrika en in mindere mate in Latijns-Amerika, waar de paus wel serieus wordt genomen, althans, als het over condooms gaat. De seksuele realiteit sluit daar vaak weer niet bij aan. Benedictus zwichtte vorig jaar en bood een hele kleine opening, voor verschillende uitleggen vatbaar. In een in november 2010 verschenen boek stelde hij dat de kerk niet helemaal fundamenteel tegen het gebruik van condooms is. Daarbij haalde hij als voorbeeld een met hiv besmette prostituee aan. Maar prostitutie is sowieso verboden, of een sekswerker een condoom gebruikt of niet, maakt niet uit. Een diffuse opmerking dus van Benedictus. Wat is waar? Bert Elbertse, woordvoerder van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland, is duidelijk: in het voorbeeld dat Orban-De Haas aanhaalt, zijn condooms, net als alle andere voorbehoedsmiddelen, verboden. Deze opmerking kan ik niet plaatsen, niet van de paus, en niet van haar. Ook in deze situatie geldt: periodieke onthouding of volledige onthouding. Eindoordeel De opmerking van de paus is multiinterpretabel, maar de bewering is dus niet waar. Als de paus al een gaatje bood, lijkt dat vooral bedoeld om in de toekomst een opening te kunnen gaan bieden om condoomgebruik in Afrika en in andere door aids getroffen regio s te propageren. Reactie De paus bedoelde dat een condoom gebruikt mag worden als daarmee een groter kwaad voorkomen kan worden. Als voorbeeld gaf hij een besmette prostituee. Maar als een gezin op zich goed loopt, doch financieel niet nog een kind kan dragen, of als de vrouw ziek kan worden door een zwangerschap, dan kun je dat ook interpreteren als een groter kwaad. Een condoom is bijvoorbeeld ook minder erg dan een abortus. Daar kan de paus niet allemaal over beslissen. Onthouding is niet altijd een optie. Het Vaticaan vindt een vruchtbare relatie ook belangrijk. In sommige gevallen kan een relatie groeien en beter worden als je ook het bed deelt. Wij zijn orthodox maar denken er wel zo over, net als veel priesters en bisschoppen. 1 ( elders 3.19 Afgedragen Op 22 mei 2010 wist Krunoslav Budiseliç zich met succes in 245 T-shirts te wurmen in de maten M tot en met 10XL. Vliezen Op 13 september 2008 voltooide Christopher Irmscher de 100 meter horden in 14,82 seconden op zwemvliezen. Ruitje tikken Kevin Taylor brak twintig autodeurruiten in 1 minuut en 35 seconden, op de set van Lo Show dei record.
8 SMS AAN naar 4900* Vooraf op de hoogte van een aangepaste dienstregeling met een sms-alert. Bij verwachte extreme weersomstandigheden, zoals hevige sneeuwval, passen we uit voorzorg de dienstregeling aan. Met 1,2 miljoen reizigers en treinritten itten per dag is het spoor namelijk kwetsbaar bij dit weer. Wilt u hierover zo snel mogelijk een algemene melding ontvangen? Meld u dan aan voor het sms-alert. U ontvangt de dag van tevoren een gratis sms wanneer we uit voorzorg een aangepaste dienstregeling rijden op basis van de weersverwachting. Bij een acute, grote storing die effect heeft op het landelijke treinverkeer, sturen we u ook op de dag zelf zo snel mogelijk een gratis sms. Kort voor vertrek kunt u op NS Reisplanner zien wat dit voor uw traject betekent. Op ns.nl/spoorbericht vindt u meer informatie over de aangepaste dienstregeling en kunt u zich ook aanmelden. *Bij aan- en afmelden via de mobiele telefoon betaalt u het sms-tarief van uw mobiele telefoonaanbieder. PRINT ANYTHING, ANYTIME AND ANYWHERE Het motto van XA Altijd en overal de juiste reisinformatie onderweg. De CXX iphone app biedt u: >uwcompletereisvandeurtotdeur > uw dichtstbijzijnde bushalte > actuele vertrektijden en vertragingen Mobiel.Connexxion.nl biedt u: > alle actuele reisinformatie Twitter.com/Connexxion biedt u: > geplande omleidingen en actuele updates Meer weten? Kijk op connexxion.nl Ontdek XA op xa.nl:
9 Wie wil weten hoe een Europees land in crisis er uitziet, gaat naar Albanië. De Pers dompelt zich onder Dagblad De Pers Donderdag 3 november in het onbekendste land van het continent.albanië De Pers in Bedankt, meneer de burgemeester, is de slogan van de laatste campagne. ALEXANDER SCHIPPERS Kijk eens, Romaatje, dit is dus wijn #Campagne Discriminatie van Roma is in Albanië aan de orde van de dag. Ook al ben je een slimme studente je kunt niet zomaar een bar inlopen. Ze deden alsof ik achterlijk was. Merel van Leeuwen Tirana Hij is bijna afgestudeerd politicoloog, de 23-jarige Erion, maar hij is ook de leider van de Roma-gemeenschap in Durrës, die uit ongeveer vierhonderd mensen bestaat. Twintig jaar lang hadden de families geen waterleiding en dus geen toegang tot water. Meerdere oproepen aan de burgemeester om daar iets aan te doen, haalden niets uit. De Roma werden simpelweg weggestuurd. Tot Erion vorig jaar opnieuw naar de burgemeester toog, maar nu met de steun van de Roma Active Albania (RAA) achter zich. Deze ngo probeert de positie van de Roma in Albanië te versterken. RAA-voorzitter Adriatik Hasantari heeft Erion onder zijn hoede genomen toen hij 14 was. Ik zag een hoop potentie in hem. Erion: Toen we de RAA meenamen naar de burgemeester wilde hij wel luisteren. Hij kwam erachter dat er best met ons te praten valt en dat we betrouwbaar zijn. De watervoorziening was daarna zo geregeld. Inmiddels wordt Erion vaker door de gemeente van Durrës geraadpleegd als het om Roma-zaken gaat. Maar het moet natuurlijk meer worden dan alleen een adviserende rol, zegt Hasantari. Hoeveel zigeuners in Albanië wonen is niet duidelijk, omdat ze nergens geregistreerd staan. Maar Hasantari denkt dat het er ongeveer zijn. Wie aan Roma denkt, denkt aan arme, vieze, ongeschoolde mensen die in kampen wonen en stelen als raven. En juist tegen dit soort stereotypen probeert Hasantari met de RAA iets te doen. Bedankt Het is belangrijk dat we de Roma zelf weerbaarder maken, maar ook dat de Albanezen de Roma gaan zien als gelijken, als Albaniërs. Ze zijn hier tenslotte al zeshonderd jaar. Volgens Hasantari is de discriminatie van Roma de afgelopen jaren toegenomen. Dat heeft volgens hem te maken met de slechte economische situatie en omdat de Roma meer en meer het platteland verlaten en hun heil zoeken in de steden. En juist die gemeentebesturen doen helemaal niets voor de Roma. Bedankt, meneer de burgemeester, is dan ook de slogan van de laatste campagne. Oftewel, bedankt voor niets, lacht Hasantari. We willen hen erop wijzen dat ze hun verantwoordelijkheid moeten nemen als het om Roma gaat. Ons doel is dat Roma gelijk behandeld worden en 45 Roma Begin 2011 zijn 45 Roma verdreven uit hun kamp vlak bij t station van Tirana nadat hun hutjes in brand waren gestoken. gelijke rechten krijgen. Een ander initiatief van de RAA is het begeleiden van de zogeheten Young Roma Professionals. Naast Erion krijgt ook Ilvia de kans om bij de RAA aan het werk te gaan. Ik leer hier rapporten schrijven, vergaderingen organiseren, allemaal vaardigheden die me kunnen helpen als ik straks een baan ga zoeken. De 23-jarige Ilvia studeert internationale betrekkingen. Zij zou net als Erion kunnen dienen als knuffelzigeuner, als positief voorbeeld van de jonge Roma. Maar zo ver is Albanië nog lang niet. Want ook al is Ilvia een slimme, leuke vrouw, haar donkere huidskleur verraadt dat ze Roma is. Een drankje drinken of uit eten gaan in Tirana, dat gaat zomaar niet. Wijn In maart deed de RAA een discriminatietest. Ilvia en een Roma-vriendin die er ook normaal uitzag, probeerden zes bars en restaurants in te komen. In vier werden ze geweigerd, met het excuus dat het vol was. Het Albanese testkoppel dat hen volgde, mocht vervolgens overal naar binnen. Ilvia: Bij een bar kwam een kelner naar buiten om uit te leggen dat daar wijn werd gedronken. Alsof ik achterlijk was. Erion wijst erop dat steeds meer jonge Roma een opleiding volgen en de arbeidsmarkt op willen. Daarom is het zo belangrijk dat we tegen de vooroordelen strijden. Het weer Tirana: min. 6, max. 20 graden, volop zon. Shkoder: min. 7, max. 19 graden, volop zon. Gjirokaster: min. 10, max. 20 graden, zonnetje. Zunnig op je groen Zes procent van het Albanese grondgebied is beschermd natuurgebied. Niet gek als je bedenkt dat 40 plantensoorten alleen daar groeien. Oud wijngebied Albanië is een van de oudste wijngebieden ter wereld. Maar de traditionele drank is raki. Er is ook Skanderbeg-cognac.
10 10 Albanië Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Ik heb geen gebouw nodig om te geloven. Herbi Shima Student Të bëftë mirë Wat eten we vandaag? Egel met rattenkop - 10 euro - cijfer: 8 H et is niet zo n gezellig restaurant, waarschuwt onze tolk, maar wel heel authentiek! We moeten er echt naartoe, want je kunt er heerlijk lever en andere ingewanden eten, en verder zetten ze alles op de kaart wat er in de buurt in het wild leeft en dus gevangen kan worden. Konijnen? Nee nee, die zitten daar niet, maar ze schieten wel elke vogel uit de boom en alle village birds die op de grond scharrelen, ook doodgewone kippen hoor. En egels. Egels? Yes yes, hedgehogs. Het wordt eco-eten op zijn Albanees, zullen we maar zeggen. Het restaurant heet Bujtina e kuqe en is niet te vinden als je de weg niet weet. We rijden over een voor Albanese begrippen goed onderhouden landweggetje in de buurt van het gehucht Ndroq, ten zuidwesten van Tirana. Het eethuis blijkt er uit te zien als een chalet, de eetzaal is boven. Inderdaad: ongezellig, groot, tafels met lange banken. Op de kaart staat de beloofde Te Brendshme, een schotel van gemengde organen levers, nieren, harten en andere onbenoemde ingewanden van onbenoemde beesten, tussen gewonere gerechten als de huisgemaakte worstjes en ribbetjes van big. We gaan natuurlijk voor het avontuur. De ingewanden, een village bird voor twee personen en de egel. Eerst komt er een kar langs met de voorgerechten. Met romige kaas gevulde pepers, gegrilde courgettes, spinazie, iets onbekends groen uit het veld, dolma s, enorme blanke bonen. Het is allemaal even lekker. En ongecompliceerd. Het wachten is op het echte werk. De organen komen het eerst. Een schaal vol. Ze zijn verrukkelijk. De dorpsvogel, in een citroenensausje, lijkt sterk op kip. Lekker, maar weinig verrassend. En dan komt eindelijk de egel, in een dampende aardenwerk pot. Heel donker vlees, best veel. Er zit meer onder die stekels dan je zou vermoeden. En botten hebben ze ook. Het is overheerlijk mals vlees. We zitten te genieten, en scheppen nog eens op. Maar ho, wat hebben we daar? Een hoofdje? Met hele flinke tandjes? Waar is het schattige dropneusje? We laten de kop in folio verpakken en nemen em mee ter bestudering. Het lijkt wel een rat, eigenlijk. Stemmen uit het verleden Skanderbeg Turkse koffie is oké Christenen + #Kerk Religie is het enige waar Albanië écht trots op kan zijn, zeggen ze hier. Niks geen ruzie, afgunst of gekonkel. Moslims en christenen doen normaal tegen elkaar. Mark van Assen Marcia Nieuwenhuis Tirana Een heel oude icoon, met kleuren die door de eeuwen heen nauwelijks zijn aangetast, laat precies zien wat er in Albanië aan de hand is. De beroemde Onufri schilderde ergens in de zestiende eeuw Jezus aan het Laatste Avondmaal, maar niet op de manier zoals we dat al zo vaak hebben gezien. In Albanië zit Jezus niet aan een lange, rechthoekige tafel, maar aan een ronde, een sofra van de Ottomanen. Door de ramen op de achtergrond zien we ranke minaretten. Ook die figureren niet al te vaak in Bijbelse voorstellingen. Het is een vreemde gewaarwording, zeker hier op de Balkan. Nog niet zo heel erg lang geleden zagen de Albanezen hoe hun Joegoslavische buren elkaar de hersenen insloegen uit naam van het geloof. De burgeroorlog was natuurlijk voor een groot deel politiek bepaald, maar het religieuze sausje gleed bij veel Kroaten, Serviërs en moslims als vanzelf naar binnen. Ze hadden het altijd al wel gedacht van die moslims/katholieken/orthodoxen. Klotevolk. In de oude stad van Gjirokaster moet Arbër Kalemi een beetje lachen als zijn geloof ter sprake komt. Ik ben moslim, maar eigenlijk alleen tijdens de Ramadan. En het Suikerfeest. Met Kerstmis ga ik met mijn beste vriend, een katholiek, naar de mis. Daar is het altijd zo gezellig. Allah Uit de moskee vlak bij zijn huis schalt elke dag de oproep tot gebed. Arbër hoort het wel, maar hij voelt zich niet geroepen. Ik belijd mijn geloof op de manier die ik wil. Het overgrote deel van zijn geloofsgenoten denkt er net zo over. Even in het kort: 70 procent van de Albanezen is moslim, 20 Grieks-Orthodox en 10 katholiek. Dat zijn percentages die schreeuwen om intolerantie, maar niet hier. Ict-student Herbi Shima maakt in de straten van Tirana een vredesgebaar met zijn H et eerste wat een toerist in Tirana doet, is een kijkje nemen op het Skanderbegplein, het hart van de hoofdstad, waaraan diverse ministeries, de grote moskee en de opera liggen. Het enorme plein wordt opgeknapt, met steun van de amir van Koeweit, hoogheid Sabah Al- Ahmed Al-Jabber Al-Sabah, staat op een bord naast het opgebroken asfalt. Tirana is in 1614 gesticht door de Turk Sulejman Bargjin, de moskee werd door zijn achterkleinzoon voltooid. Pal in het midden van het plein staat het enorme standbeeld van George Kastrioti Skanderbeg, de nationale held van Albanië, die onvermoeibaar de Turken bevocht. Of eigenlijk, hij zit, op een gigantisch dramatisch gebeeldhouwd paard, in het harnas, het bebaarde hoofd fier opgeheven. Het zou Skanderbeg vast verheugen als hij zou weten hoe pontificaal hij daar staat, en dat Albanië in 1912 onafhankelijk werd, na vijf eeuwen overheersing eindelijk van de Turken bevrijd. Er is geen dorp of stad in Albanië waar geen standbeeld van de christelijke edelman staat en geen plein of straat naar hem is vernoemd. Skanderbeg kwam uit een invloedrijke familie uit het noordelijke Kruja. Als jongeman werd hij in Constantinopel aan het hof opgeleid, zowel militair als in de islam. In 1443 bevrijdde hij zijn geboorteplaats en hees hij zijn familievlag boven de vesting de rode vlag met tweekoppige adelaar die later de nationale Albanese vlag is geworden. Onder zijn leiding vocht een leger van Albanezen als een tijger tegen de veel grotere Turkse legers, die hun rijk nog verder wilden uitbreiden en de hele regio islamiseren. Skanderbegs troepen wonnen zo n twintig veldslagen en onder zijn militaire leiding wist hij de belegeringen van de stad Krujë te weerstaan en deze 34 jaar uit handen van de Turken te houden. Draak der Albanezen, is zijn bijnaam. Na zijn dood viel Albanië snel. De Turken paaiden de Albanezen met gratis land en belastingverlaging in ruil voor bekering tot de islam. Pas sinds begin 2010 mogen Turken Albanië in zonder visum. Turkse koffie is hier wel nog altijd populair. Lesje Albanees Voor wie hopeloos verdwaald is: Ndihmë! ( Help! ), Kam humbur rrugën ( Ik ben verdwaald ) en Thêrrisni ose telefononi 112 (bel 112). Met de trein Treinreizigers kunnen drie kanten op: naar het noorden, naar Shkodra, naar het oosten, naar Pogradec en naar het zuiden, naar Vlora. Megastad Men verwacht dat over tien jaar hoofdstad Tirana en kustplaats Durrës aan elkaar zijn gegroeid. Beide kunnen maar één kant op, naar elkaar.
11 De mensen hier zijn niet heel strikt met hun religie. Albanese moslim Albanië Dagblad De Pers Donderdag 3 november moslims + orthodoxen = prima wijs- en middelvinger. In 1991 kregen wij democratie en vrede. We hebben hier katholieken, orthodoxen en moslims en leven vreedzaam samen. De grootouders van de twintiger zijn moslim. Of hij ook in Allah gelooft? Ik beschouw mezelf niet als moslim. Ik geloof in één God. Het maakt me niet uit welke God dat is. Dol op de instituties is hij niet. De meeste mensen gaan hier weinig naar de kerk of moskee. Ik heb geen gebouw nodig om te geloven. Deze houding zorgde ervoor dat het geloof de veertig jaren van dictator Enver Hoxha ongeschonden doorkwam. Hoxha vond dat religie zijn gezag aantastte en verbood het dus maar. Alle kerken en moskeeën gingen dicht of tegen de grond. Thoma Shqevi (60) kan zich die tijd nog goed herinneren. Hij verkoopt kaarsjes in de Grieks-Orthodoxe kerk aan de rruga Kavajes, een van de grote boulevards in Tirana. We konden niet meer in de kerk bidden, dus deden we het maar thuis, in het geheim. Shqevi weet wel waarom ze in Albanië niet zo moeilijk doen. Tot de veertiende eeuw was iedereen namelijk gewoon christen. Toen kwamen de Turken en bekeerden veel mensen zich tot de islam. Maar in feite zijn we dus allemaal één grote familie. Daarom doet over het algemeen ook niemand moeilijk over gemengde huwelijken. Een moslim kan hier best met een christen trouwen, geen probleem. Hij heeft zelf vandaag ook een kaarsje aangestoken: voor zijn familie en een spoedige toetreding van Albanië tot de Europese Unie. Elke zondag zit de kerk aan de rruga Kavajes helemaal vol. Sterker: op het pleintje voor de kerk staan de mensen die er niet meer bij kunnen. Nog sterker: om de hoek bij het centrale Skanderbegplein staat een enorme kathedraal in aanbouw. Het moet de trots worden van de orthodoxe gemeenschap van Albanië. En op een steenworp afstand staat de oudste moskee van de stad, de enige die Hoxha niet in elkaar beukte. Er wordt gefluisterd dat hij er zo voor zorgde dat hij er zelf stiekem heen kon. Moslims vernietigen Ook aan de rruga Kavajes lopen baardmannen in en uit de Dine Hoxha-moskee. Zij horen tot de 5 procent van de moslims die wél elke dag de gang naar de imam maken. Of ze willen praten, dat komen ze niet helemaal uit. Voor de zekerheid halen ze er Fatmir Baçi bij. Die komt niet verder dan een ellenlange verhandeling over de plaats van de Koran in de samenleving én de verzuchting dat veel mensen de moslims willen vernietigen en mannen met een baard het moeilijk hebben. Hij vindt niet veel weerklank, ook niet bij twee vrienden die net uit de moskee komen. De mensen hier zijn niet heel strikt met hun religie, vertelt de een. Vroeger werden er kerken gebouwd met behulp van moslims. Nu zijn er christenen die vasten en moslims die met Pasen eieren schilderen. Of zij dat ook doen? Ik eet ze alleen op, lacht de ander. En dan hebben we ook nog de bektashi. Dat zijn moslims, maar dan Atheïstistan In 1967 riep Enver Hoxha zijn land uit tot atheïstische staat. Gelovigen werden vervolgd, en tot 1990 waren kerken en moskeeën gesloten. van soefi-variant. Toen de Turken kwamen namen ze hun eigen islam mee, maar de mystieke rituelen van de bektashi waren bij de bevolking veel populairder. Ze sloten namelijk veel beter aan bij het volkse geloof van de gewone mensen. Hoog boven de stad Kruja, op de berg die bij helder weer uitzicht biedt tot aan Tirana, is een bektashi-tempel (teqe) uitgehakt in de rotsen. Voor ze naar binnen gaat kust de 20-jarige Matilda de muur links van de toegang, dan raakt ze de muur kort met haar voorhoofd. Dit doet ze nog twee keer en dan is de rechterkant van de entree aan de beurt. Het is het soort ritueel dat troost geeft. Trouwen Mahmut Subashi (83) heeft ook troost gevonden in de teqe (spreek uit: tetsje). Hij was zwak van gezondheid, maar sinds hij een oogje in het zeil houdt in het heiligdom is hij volgens hemzelf zo vitaal als in zijn jonge jaren. En het moet gezegd: hij ziet er patent uit. De button met het hoofd van Ali Pasha Tepelena op zijn revers, de man die de bektashi groot maakte in Albanië, maakt zijn geluk af. In de stad Kruja hangt tussen twee panden een klein groen kastje aan de muur. De 38-jarige Yhpresa Ihalili benadert de zijkant van het kastje alsof ze een donzen kuikentje wil aaien, zo zacht. Samen met haar zus Qamile Mahmety (33) ontsteekt ze twee kaarsjes. Beiden blazen voorzichtig wat warme lucht op een muntje en stoppen het in het geldbakje. En ze bidden. Lekker pragmatisch. Yhpresa voor het vinden van een man. En haar jongere zus, die al getrouwd is, voor een visum voor Groot-Brittannië. Kerken en moskeeën staan broederlijk en probleemloos naast elkaar. ALEXANDER SCHIPPERS Hollanders Er wonen Albanezen in Nederland. Bij de Nederlandse ambassade in Tirana staan 150 Nederlanders geregistreerd. Our country Wij mochten pas een foto maken van de streng bewaakte Nederlandse ambassade toen we tegen de bewaker zeiden: But this is our country. Pak me als je kan Albanezen zijn dol op gezegdes. Zoals dit: Een pakje sigaretten op tafel en een vrouw in je bed mag je altijd pakken.
12 Tagnit senisci llaortie tion voluptat. Ommodio nsecte dipsustrud euiscilla feum veero ero ex erostin heniamcore feu feu faci bla feummolessed molobore cons exero Gepubliceerd: :47 Auteur: Fokko Ebbens Pdolorer sim iriure vendreet num dolore commy niat aliquat nullam illan hendio odiat ing euis aliquat. Duis nonsequat, consenit del dolummy nibh eummy nos dio do dolum am eugait nim velent iure minisse minci tio consequip et, conumsandiam auguer sim eum ad dolor sequis nim zzrilis am ipsuscipit eum dolor sendipit, suscing etummy nostie veliquam quis alisit, quissent augiam dignibh eum do eugiamet praesseniam velenim am nulla feu faciliq uissim il iriusci liquat. Accumsa ndreetue modolor percing elenim veraesse erciduipis euguer secte facilis am, core duis et la consequate dolorperos aci tet, sis at aut ad euip ectet illa feugiat, quisi. Ro consequ ametuer aessequissi. Em nonulputat aut nosto consequatem volobor peraestisim niat. Do ea am quisim zzriuscilit la feu faccum nulpute magna feum adit vendiam commodipis nullutpat. DuipsumAt. Ut wissequ ipisim inim diat. Mod exeros dolorer cidunt lummy nis niam, commy nummolorem venibh essisit velit inissim alismod oluptat wis ea feum ipsustis nonsendit num doloreet lum velisis ciduissisim quamet praessis dolorpe rciduis ero odipit, quis at lore te facipis at amet niamet alit volendi gniate feum quisit prat, sequametuer in hent ilisi tisit, sequat. Reetum iril digna facip eu faccummy nostrud mod eugue dolorpe raessisim autpate tinim quat, sim dolor sequisc ilisse cons aciduisi et in utpat, velit velent velissi. Gait acin ea ad ero od dolorti ncipit veraesequip er sim iure min volore feugiatinibh ectet ilit vendiam dolobore tin henim quam volum inim quipsum dolum ero consequam ver sent num iure tet, quamcom modolor augait ing elent am, volorem el Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer VOORPAGINA EERST PERSPECTIEF UIT & THUIS MARKS SOORT MENSEN WETEN SPORT COLUMNS EXTRA LAATSTE NIEUWS DOSSIERS VIDEO S SLIDESHOWS STRIPS KRANT DOWNLOAD PDF DOWNLOAD EPUB ZOEK De Chrome Web Store is nu ook open in Nederland. Voor het groeiend aantal gebruikers van de Google Chrome browser heeft Dagblad De Pers een speciale web app. De Chrome Web Store is een online marktplaats met duizenden apps, extensies en thema s voor Chrome. Ga hiervoor naar de speciale website chrome.google.com/webstore of klik op het Web Store-pictogram in een nieuw tabblad in Chrome. Zoek naar ipers of Dagblad De Pers voor de app. Smartphone en tablets Gebruikers van smartphones, de ipad of andere tablets kunnen via de app gratis downloaden en op het beginscherm plaatsen. ipers Schietpartij in Alphen eist zeven levens VOORPAGINA Tagnit senisci llaortie tion voluptat. Ommodio nsecte dipsustrud euiscilla feum veero ero ex erostin heniamcore feu feu faci bla feummolessed molobore cons exero Gepubliceerd: :47 Auteur: Fokko Ebbens Pdolorer sim iriure vendreet num dolore commy niat aliquat nullam illan hendio odiat ing euis aliquat. Duis nonsequat, consenit del dolummy nibh eummy nos dio do dolum am eugait nim velent iure minisse minci tio consequip et, conumsandiam auguer sim eum ad dolor sequis nim zzrilis am ipsuscipit eum dolor sendipit, suscing etummy nostie veliquam quis alisit, quissent augiam dignibh eum do eugiamet praesseniam velenim am nulla feu faciliq uissim il iriusci liquat. Accumsa ndreetue modolor percing elenim veraesse erciduipis euguer secte facilis am, core duis et la consequate dolorperos aci tet, sis at aut ad euip ectet illa feugiat, quisi. Ro consequ ametuer aessequissi. Em nonulputat aut nosto consequatem volobor peraestisim niat. Do ea am quisim EERST PERSPECTIEF UIT & THUIS MARKS SOORT MENSEN WETEN SPORT COLUMNS EXTRA LAATSTE NIEUWS DOSSIERS Schietpartij in Alphen eist zeven levens ipers Highlights Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer Er am iureet doloboreet lam Venim ese do odolortin hent landit lor sum dolore con henim ip eum velis duis exer VIDEO S SLIDESHOWS STRIPS KRANT DOWNLOAD PDF DOWNLOAD EPUB ZOEK ipers@depers.nl Twitter.com/De_Pers Facebook.com/DePers DagbladDePers.Hyves.nl Youtube.com/DagbladDePers DePers.nl Highlights Volg Dagblad De Pers op Facebook, Hyves en Twitter. Lees het laatste nieuws op depers.nl of abonneer je op artikelen met elinea. De krant is te downloaden met de app PressReader, gratis natuurlijk.
13 Een verzoeningspoging tussen families kan jaren duren. Gjin Marku Voorzitter verzoeningscommissie Dagblad De Pers Donderdag 3 november Albanië Gevangen in je eigen huis #Kanun De angst voor bloedwraak houdt bijna 900 Albanese kinderen thuis. Zo ook de 17-jarige Pal. Hij is alleen binnen veilig, nadat zijn vader een buurjongen had doodgeschoten. Pal loopt als zoon van de moordenaar het meeste gevaar. ALEXANDER SCHIPPERS Merel van Leeuwen Thumane Zitten op een stoel. Dat is zo n beetje het enige wat hij doet de hele dag. Hij is nog steeds in shock. Arben Gjergji kijkt naar z n neef Pal en schudt zijn hoofd. Wat heeft een 17-jarige jongen gedaan dat hij opgesloten moet worden voor een fout van zijn vader? Arbens hart gaat uit naar zijn neefje, maar zelf is hij net zo goed slachtoffer. De mannen van de familie Gjergji zitten gevangen in hun eigen huis sinds 3 september, toen Llesh, de vader van Pal en broer van Arben, de zoon van de buurman doodschoot. En volgens de kanun, de erecode die eeuwenlang de regels bepaalde voor de Albanezen, mag de familie van het slachtoffer wraak nemen op de Gjergji s. Vrouwen worden daarbij ontzien, maar de mannen lopen gevaar zodra ze maar een voet buiten het huis zetten. Binnen zijn ze veilig, zo heeft de kanun bepaald families In de kanun draait alles om eer, en als deze wordt geschonden, is bloedwraak toegestaan. Deze eeuwenoude traditie is nog steeds springlevend in het huidige Albanië. Ongeveer families zijn momenteel verwikkeld in bloedwraak en bijna negenhonderd kinderen kunnen daardoor net als Pal niet naar school, aldus Gjin Marku. Hij is voorzitter van de Nationale Commissie voor verzoening van bloedvetes, oftewel Pajtimi, wat handen schudden betekent. Deze commissie probeert via verzoening de conflicten tussen de families op te lossen, wat volgens Marku de enige manier is. Hij schat dat bemiddeling in ongeveer de helft van de gevallen lukt. Soms krijgen we het in een maand voor elkaar, maar het kan ook jaren duren. In het geval van de Gjergji s moet de bemiddelingspoging nog beginnen. Paskh Lleshi is met Marku meegekomen om daarbij te helpen. Hij is vertegenwoordiger van de regio waar Thumane onder valt, het dorp (30 kilometer ten noorden van Tirana) waar de families wonen. Het is de vierde bloedwraak-zaak waarbij hij momenteel betrokken is. De vrouw van Llesh geeft hem de namen van de buren, met wie misschien een eerste voorzichtig contact mogelijk is. Arben durft intussen niet eens een stap op de veranda te zetten. De tuin van de Gjergji s is omringd door land van de familie van het slachtoffer. Het Kanun Hoxha: doodstraf voor bloedwraak De Albanese feodale landheer Lek Dukagjini voerde in de 15e eeuw de kanun in. Het diende eeuwenlang als een soort van grondwet. Een raad van ouderen van de gemeenschap hield wel in de gaten of de kanun, waarin alles draait om eer, goed werd toegepast. Mogelijke slachtoffers van bloedwraak konden schuilen in een zogeheten kulla, een vluchttoren. De communistische dictator Enver Hoxha verbood de kanun onder zijn bewind. Wie bloedwraak pleegde, wachtte de doodstraf. Maar in de chaotische periode na de val van het communisme in 1991, grepen veel Albanezen weer terug naar de kanun, vooral op het platteland in het noorden. wrange is dat ze niet alleen buren zijn van elkaar, maar ook familie. De broer van de echtgenote van Llesh is getrouwd met een zus van het slachtoffer. Begrijp me goed, ik keur niet goed dat mijn broer iemand heeft vermoord, vertelt Arben, maar het conflict tussen hen gaat al jaren terug en liep hoog op. Het was hij of mijn broer. In het geniep Zoals veel gevallen van bloedwraak ging het in dit geval om eigendom van land. We hebben een paar keer de hulp ingeroepen van de politie, omdat we bang waren dat het zo zou eindigen, maar ze deden niets. Llesh, die zelf politieman is, zit nu in de gevangenis in afwachting van de rechtszaak. Eén keer hebben Arben en Pal hem kunnen opzoeken, maar dat was een heel gedoe, omdat het allemaal in het geniep moest. Om van de constante dreiging af te zijn, zijn ze zelfs al naar Griekenland gegaan om zich te verstoppen, maar ook daar bleken ze niet veilig voor de familie van het slachtoffer. Pal is als zoon van de dader de eerste die gevaar loopt, maar sinds een paar dagen woont ook zijn 13-jarige neefje Gentian bij hen in. Hier heeft hij tenminste een veilige schuilplek, verzucht Arben. Ook hij kan niet meer naar school. Marku: De regering doet niks voor deze kinderen. Alleen in een cirkel rond Shkodra, in het noorden van Albanië, krijgen ze thuis onderwijs. Arben heeft geen idee hoe het verder moet. Het is volstrekt uitzichtloos. Ik heb voor 99 procent geen hoop op een goede afloop. Zijn moeder, zijn zus en de vrouw van Llesh kunnen met moeite hun tranen bedwingen. Maar in de traditie van de kanun is het zo dat als families met elkaar in gesprek zijn, er niet wordt gemoord. Dat is het enige goede nieuws, aldus Marku. Het probleem met verzoening is echter wel dat de hele familie van het slachtoffer ermee moet instemmen. Dus stel dat de vader wil verzoenen, maar de zoons van het slachtoffer niet, dan gaat het niet door. Het zou wel helpen als de Gjergji s zouden verhuizen, omdat ze zich dan van hun goede kant laten zien. Arben: Dan laten we de landkwestie achter ons en worden we niet herinnerd aan de moord. Maar we zullen altijd in onderduik moeten blijven. Zelfs als we naar de maan zouden gaan, zouden we niet veilig zijn. A. den Doolaard De herberg met het hoefijzer uit 1933 gaat over een Brit die een herder ontmoet die het overspel van zijn schoonzuster bestraft met bloedwraak. 65 boeken De herberg met het hoefijzer is in 1997 in het Albanees vertaald als Bujtina me potkua. Alle 65 families in het dorp Theth kregen een kopie. Blub blub Den Doolaard nam in Albanië altijd kurken en deksels van jampotten mee. Omdat de stoppen van wastafels en badkuipen vaak ontbraken.
14 14 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Albanië Check die billen van Miss Italië. Ze lijkt mijn moeder wel! Doriana Pellombi Jurylid Miss Globe en ex-model Rare jongens Koukleumen voor gevorderden Muts, sjaal én bontjas, óók in t zonnetje I n Gerdec, een plaatsje tien kilometer van hoofdstad Tirana, explodeerde op 15 maart 2008 een groot munitiedepot. Dit betekende voor 26 mensen het einde van hun leven. Voor meer dan 300 mensen betekende dit (ernstige) verwondingen. Van vierhonderd huizen bleef weinig over. Nog eens huizen werden ernstig beschadigd. Gisteren hoorden voormalig defensieminister Fatmir Mediu, de voormalig stafchef van het leger en directeuren van een bedrijf dat gebruikte munitie opruimt, een levenslange gevangenisstraf tegen zich eisen. Allen was nalatigheid ten laste gelegd. Vier verdachten stonden daarnaast ook nog terecht voor dood door schuld. Tegen de voormalige stafchef Luan Hoxha van het Albanese leger werd acht jaar celstraf geëist. Drie andere generaals kregen straffen variërend van vier tot acht jaar cel. De urendurende explosie, die diepe indruk heeft gemaakt in heel Albanië, vond plaats in voormalige legerbarakken waar granaten van Chinese en Sovjet-makelij lagen opgeslagen. Een lokaal bedrijfje had ze daar gestald om te ontmantelen en het metaal uit de granaten te winnen. Volgens de aanklagers e lijkt wel een toerist man!, roept de Tiraanse hosteleige- Lira naar collega Mark van Jnaar Assen als hij bij een temperatuur van om en nabij de twintig graden zonder jas wil vertrekken. We lachen stiekem. Laat ze het nou net hebben tegen de collega die zich met al zijn nieuw opgedane Albanese connecties als een vis in het water voelt in het Balkanland. De Albanese hosteleigenaar draagt dan zelf een rok met dikke maillot, een shirtje en een dikke oranje trui met opstaande kraag, vaak ook nog met een sjaal om. En zij is bepaald niet de enige Albanees die zich bij zomerse temperaturen in een bitterkoude winter waant. Op straat loopt een klein jongetje van een jaar of vijf in een van top tot teen gebreid pakje. En ook de wollen mutsen liggen niet bij de winterspullen, ergens onderop in de kast. Nee, die gaan ook op een zonnige namiddag nog gewoon over de oren. Midden op de dag de temperatuur is dan wederom tegen een graad of twintig haast de 47-jarige Diana Vathi zich in een glimmende, turquoise winterjas naar haar werk. Aan de boord bovenaan een bontkraag en ook aan de mouwen dito bontjes. Of het echt is? Het is Guess van Marciano, zegt ze. Maar of de bontjes ook echt zijn? Ik denk van niet en ik hoop ook van niet, want ik houd niet van echt bont. Wij Hollanders lopen er dan ook weer zomers bij: de één in een jurkje, de ander in een broek en shirtje met korte mouwtjes. Of mevrouw niet stikt van de hitte? Eigenlijk wilde ik mijn jas net uittrekken, maar ik hoefde toch alleen maar een klein stukje naar mijn werk, vertelt Vathi, die in het dagelijks leven werkt als reisagent. s Morgens kan het hier flink koud zijn hoor. Bovendien het weer is veranderlijk. Waar we Albanezen volgens haar qua kleding nog meer aan kunnen herkennen? Aan de hoge hakken, vervolgt ze. Dat was ons ook al opgevallen. Respect voor de dames die nachtelijke Halloweenfeestjes trotseren op stiletto s van zeker een decimeter. Vathi: Maar hier gaan dames s ochtends vroeg al naar hun werk in kleding, uitgedost alsof ze gaan feesten. Nieuws Chinese en Sovjet-munitie Levenslang in grote ontploffingszaak konden de granaten ontploffen omdat de arbeiders de transportkarren voor zware munitie (te) dicht bij de containers met opgeslagen explosieven probeerden te lassen. De eerste ontploffing deed zich voor toen er 120 mensen aan het werk waren in de barakken. De tweede ontploffing volgde tien minuten later. De explosies waren hoorbaar tot in de Macedonische hoofdstad Skopje dat 190 kilometer verderop ligt. Ook huizen die twee kilometer verderop lagen, raakten beschadigd. De internationale luchthaven werd eveneens getroffen en legde het vliegverkeer een tijdje stil. De Albanese premier Sali Berisha sprak later van een enorme en krankzinnige hoeveelheid munitie, volgens hem al langer een van de grootste problemen van zijn land. Het is namelijk niet de eerste keer dat er een Albanees wapendepot de lucht invliegt. Vlak na de explosie bleek dat in de barakken, waar veel laagbetaalde en ongetrainde vrouwen en kinderen werkten, de veiligheidsregels ernstig werden overtreden. Als er al regels zijn in Albanië, dan kun je je er maar beter aan houden. Juryleden Jozef Oklamcak (met sigaar) en Gerhard Parzutka von Lipinski tijdens Miss Globe. ALEXANDER SCHIPPERS Wij hebben onze eigen Miss Globe. Lekker puh! #MissGlobe Dacht u dat er jaarlijks maar één Miss Universe kon zijn? Dacht u dat je daarvoor minstens 1.75 meter moest zijn? In Albanië vieren ze hun eigen feestje. Marcia Nieuwenhuis Tirana De badpakkenronde, altijd een hoogtepuntje bij een Miss-verkiezing. In Albanië gaat dat zo: eerst lopen de dames allemaal gehuld in hetzelfde witte badpak met zwart randje een rondje op muziek. Wulpser Miss Engeland net wat wulpser dan de anderen. Gedurende het loopje op het podium in iets wat het meest weg heeft van een fabriekshal spreiden ze hun armen ter hoogte van hun heupen: alsof ze het allemaal even niet meer weten. Daar is duidelijk op geoefend. Van de drieduizend oranje stadionstoeltjes is pak m beet een derde bezet. Miss Slowakije is net Barbie!, #Zelfgemaakt In elke resto of bar kun je fabrieks - wijn of -raki kopen, maar drank van het huis is het echte spul. Albanese wiet ook. Petra Janbroers Amsterdam Homemade. Dat is hier het toverwoord. Zelfgemaakt maisbrood, zelfgemaakte jam, zelfgemaakte witte of gele kaas, zelfgemaakte wijn, zelfgemaakte raki, zelfgekweekte wiet. Willen jullie mijn raki proeven? vindt het Albanese jurylid Doriana Pellombi, nu advocaat, vroeger zelf model. Ze heeft echt een heel goed figuur!, zegt het Slowaakse jurylid Jozef Oklamcak ( de sigaar is mijn imago ). Dan keert Miss Italië om. Oklamcak maakt een rond gebaar met zijn handen. Geen goed figuur, zegt hij afkeuren. Dan ziet Pellombi het ook. Check die billen van Miss Italië. Ze lijkt mijn moeder wel!, floept ze eruit voor ze er erg in heeft. Aan kritiek geen gebrek tijdens de 38e editie van Miss Globe, die al jaren in het Oostelijke Middellandse Zeegebied wordt gehouden en nu al voor de achtste keer in Albanië is. Aan deelnemende landen evenmin. Zelfs het Oekraïense schiereiland Krim heeft met een 20-jarige schone een eigen inzending. Nederland foetsie Grote afwezige tussen de 42 deelnemers is ons eigen kikkerlandje. De 19-jarige, 1.67 meter lange, Tamara Miesen staat in de folder nog in een knalgroene jurk die van top tot teen is versierd met paarse tulpen, maar zij had te veel last van haar darmen. Ik was er echt beroerd van, vertelt ze per mail. Ze vertrok tot groot ongenoegen van Miss Globe-organisator Petri Bozo. Dat is voor mij ook niet leuk. Ik heb in haar geïnvesteerd, zegt hij nukkig. Of hij nog heeft geprobeerd haar over te halen om te blijven? Ja natuurlijk!, vervolgt hij verontwaardigd. Met de hele staf. Maar Miesen was niet te vermurwen. Gulle gevers Miss Globe 2011 wordt Miss Germany. Stephanie Alice is 20 jaar en toch nog 1.78 meter. Maar als het aan de Albanese organisatie ligt, is meedoen winnen. En de olympische gedachte gaat in het Balkanland wel heel ver. Miss India is Miss Best National Costume. Miss China neemt de titel Miss Intercontinental mee naar huis. En Miss Romania is nu Miss Discoqueen. Miss Estonia kan thuiskomen als Miss Dream Girl of the world. En Miss Italië wordt Miss Friendship dat dan weer wel. Homemade, van kaas tot een stickie vraagt Claas, onze met een Albaanse getrouwde Duitse gastheer in Tirana meteen de eerste avond. Van de druiven in hun eigen tuin, één soort groene en twee soorten zwarte, heeft hij vorig jaar maar liefst 40 liter raki gemaakt. Alcoholpercentage circa 45. Een paar dagen later meldt hij opgewonden: Onze nieuwe wijn is klaar. Zullen we m openen? Het is zijn eerste eigengemaakte wijn-uitde-tuin. Eerst hebben de druiven vijftien dagen in tonnen staan fermenteren, daarna zijn ze naar de buurman gegaan voor het destilleren. Opbrengst: 39 liter jonge rode wijn. Onder de mandarijnenbomen brengen we een toast uit, guezar! Een heel smakelijk wijntje. Claus rekent 100 lekë voor een glas, dat is 70 cent. En de helft voor een shotje raki. In de restaurants is het hooguit het dubbele. Voor een joint hoeven Albanezen niet naar Amsterdam, dan doen ze ook zelf wel. Er wordt volop wiet geteeld in (het zuiden van) eigen land. Voor eigen gebruik en vrienden en bekenden. Iedereen kent de weg. Ook de Grieken en de Italianen trouwens. Altijd lastig Feyenoord speelde in 91 in de 2e ronde van de UEFA-cup thuis tegen Partizan Tirana. Het was lastig. Pas in de 87e min. scoorde Peter Bosz 1-0. Hup KF! De succesvolste voetbalclub is KF (Klubi I Futbollit) Tirana. Ze spelen in het Selman Stërmasi stadion in Tirana en wonnen 47 nationale prijzen. Albanese elftal Altin Lala speelde de meeste interlands voor Albanië: 79. Erjon Bogdani scoorde het vaakst: 15. De laatste wedstrijd, tegen Roemenië, werd 1-1.
15 Het is leuk om lef te tonen in huis. Trudy Langeveld Interieurstyliste Extra Urban Living Dagblad De Pers Donderdag 3 november #Interieur Anno 2011 mág de Leen Bakker, niet alleen bij mensen met een voorliefde voor psychedelische banken en hysterische vloerbedekkingen, maar óók bij wie smaak heeft. De Pers ging kijken en nam een expert mee. De nieuwe Leen kan er best mee door Nienke Ledegang Leiderdorp Goedkoop, dat was tot een paar jaar terug de belangrijkste kwalificatie die je aan de Leen Bakker kon geven. Er is veel veranderd de afgelopen jaren. We moesten wel, aldus bedrijfsleider Emile Kroon van de Leiderdorpse vestiging. Je ziet dat veel woonwinkels het niet redden. Dan moet je jezelf vernieuwen. Dus stond Leen Bakker dit jaar ineens verrassend op de Woonbeurs in Amsterdam, tussen de verantwoorde designmerken in. Het sloeg niet eens een modderfiguur. Hoog tijd dus om eens met een kenner het assortiment van Leen Bakker te verkennen. Want als Leen Bakker kan, dan willen we wel weten wat er te halen valt. Trudy Langeveld uit Oegstgeest is interieurstyliste en komt eigenlijk nooit bij Leen Bakker. Voor De Pers maakt ze graag een uitzondering. Ze is positief verrast. Er zijn veel dingen die ik nooit zou kopen, maar ik ben ook leuke dingen tegengekomen. En die zijn dan wel opvallend betaalbaar. Speels In de Leiderdorpse vestiging, die recentelijk is vernieuwd, loopt Langeveld direct op de hoekbank Lena af. Voor 699 een hoekbank met praktische, losse hoezen en in neutrale kleuren. Een prima bank, waar je eindeloos mee kunt variëren. De vierkante kussens maken hem extra speels. Ter illustratie pakt Langeveld er wat krukjes en hockers bij, die wat haar betreft allemaal door de beugel kunnen. De simpele kruk Alexander bijvoorbeeld, voor 29,99 euro, of de kubus op wielen Florence voor 69,99. In dezelfde serie is er de kruk Florence voor 59,99, in een mooie ellipsvorm. Allemaal items waar je goed mee uit de voeten kunt in huis. Langeveld vindt dat Leen Bakker ook goed inspeelt op de trend van koeienen rendierenhuiden. Die zijn in de mode. Ze zijn wel vrij prijzig, zelfs hier, maar dat komt doordat het echte huiden zijn. Die maak je nu eenmaal niet tegen dumpprijzen. Leuk voor op de bank, of verwerkt in een krukje, zoals het koeienhuidkrukje voor 40 euro. Ideaal voor de kinderen en heel stoer. Het zijn voor Langeveld de krenten in de pap. Ik moet me ook wel door een berg kwalitatief mindere meubels heenwerken, hoor. Zo n hele serie gladgespoten witte kasten en salontafels, die hebben totaal geen uitstraling. Het is juist leuk als een meubel een beetje slordig geverfd is. Het moet leven. Voor de meeste eetkamerstoelen haalt Langeveld de neus op. Maar: De Cynthia, met leuningen en een vrij strakke, houten Fotobijschrift fotobijschrift. FOTOCREDIT poot, is mooi. De stof is mooi en de kleuren waarin hij verkrijgbaar is ook. Doordat hij een leuning heeft trek je hem makkelijk bij de zithoek als je een keer veel visite hebt. Hij is met zijn 139 euro trouwens niet eens zo goedkoop. Verstand van zaken Langeveld taxeert verbaasd het winkelend publiek. Dat zijn niet alleen koopjesjagers, maar mensen met verstand van zaken. Ik zie allemaal dames met manden van autobanden de zaak verlaten. Dat is een heel leuk accessoire. Ze hebben hem ook in het klein. Leuk om in de keuken kruiden in te bewaren. Grijze windlichten, een verweerde boeddha met bijpassende potten, een bamboe opbergmand met deksel voor maar 4,50 euro... ik zou ze allemaal wel willen hebben. Over een set van vier stuks brocante spiegeltjes voor 19,95 euro zegt Langeveld: Koop er een heleboel. Leuk om in de gang te hangen. De styliste zag veel spullen die ze nooit zou kopen, maar ook leuke dingen. Het kan best, maar je moet het zien. FOTO S: MAXIME CARDOL Op de slaapafdeling heeft Langeveld het wat lastiger. Er is eigenlijk maar één bed dat ik mooi vind. Die antraciete boxspring, de Stockholm. En 899 euro voor een vijfdelige boxspring is niet veel. Langeveld haalt het gestreepte dekbed, dat in de verte aan het hysterische-kleurenverleden van Leen Bakker doet denken, eraf en maakt het bed op met de goudkleurige sprei Máxima en een stel effen kussens. Moet je kijken wat een verschil. Het kan bést bij Leen Bakker. Maar je moet het zien. Industrieel Langeveld besluit: Het is leuk om lef te tonen in huis. Door oud en nieuw met elkaar te mixen bijvoorbeeld. Of door een dwarse keuze te maken. Zie je dit vinyl voor 9,99 euro per strekkende meter? Dat heeft een industriele look. En dat vinyl Eclipse een betonlook. Als je wilt kun je daar de vloer van je woonkamer mee doen. Hartstikke stoer. Gewoon doen! Flinke keten In Nederland zijn ruim 100 interieurwinkels van Leen Bakker. Verspreid over de hele Benelux staan 162 vestigingen. Uitgebreid Leen Bakker verkoopt niet alleen stoelen, kasten en tapijtjes. Men kan er ook terecht voor jukeboxen, sauna s en zelfs snorscooters. Schiffmacher Drie jaar geleden ontwierp de bekende tatoeëerder en kunstenaar Henk Schiffmacher een aantal producten voor Leen Bakker.
16 WONEN Lezers van De Pers zien deze advertenties. Wilt u ook uw woning in kleur presenteren vanaf slechts 99,- inclusief BTW. Informeer bij uw makelaar of bel met Ieke van Hees (30) of René den Uijl (030) of Sylvia Alonso (070) of Margot Wijnen (070) Almere Neptunussingel/Mitrastraat Teuge Bleriotstraat 20 Ouderkerk aan de Amstel Schoolweg 9 Amsterdam Fagelstraat 61-2 Ouderkerk aan de Amstel Bertus Aafjeshof 94 Groots wonen in Almere Poort! Zet je droomhuis niet langer in de koelkast. Kom zaterdag 5 november a.s. naar de Informatiedag tussen en uur. U bent van harte welkom in de groene bouwkeet. Prijzen vanaf v.o.n. Tuinen op het zuiden Woonoppervlak vanaf 148 m en meer Unieke verkoopacties: overbruggingsgarantie Koopzeker regeling Ruime villa 655 m3, perceel 943 m², met carport, garage, atelier en fraaie tuin op het zuiden. De woning ligt in rustige wijk op fietsafstand van Apeldoorn. Het is ideaal gelegen in het landschappelijk fraaie IJsseldal, aan de rand van de Veluwe, met uitstekende verbindingen A1 / A50 en openbaar vervoer. Kortom: een droomhuis in een mooie omgeving! Robuuste pas opgeleverde 2-onder-1 kapwoning (158 m 2 / 6 kamers) met vrijstaande garage (20 m 2 ) en tuin (west), gelegen in nieuwbouwproject Amstelgaarde, met DE GROTE STAD IN DE RUG EN DE NATUUR VOOR DE DEUR! Zie Deze ideale woning is zonder afspraak te bezichtigen op vrijdag 4 nov. a.s. van uur. Vriendelijk, rustig, licht en energiezuinig appartement in Westerpark, vlakbij Jordaan en Westergasfabriek. Woonkamer en balkon op zuid, slaapkamer met ruime inbouwkast op noord. Fijne werkhoek tussen woon- en slaapkamer. Sfeervol, door schouwen en houten vloer. Uitstekend gelegen voor fiets, openbaar vervoer én auto. Nu extra voordelig geprijsd! Luxe NIEUWBOUW 3-kamer appartementen (ca.88 m 2 tot 102 m 2 ) met magnifiek uitzicht over groen en weilanden! Alle woningen hebben een balkon/terras (10-13 m 2 ), berging in de onderbouw en een EIGEN PARKEERPLAATS in de parkeergarage. Uitstekend gelegen nabij alle belangrijke voorzieningen. Oplevering 2e kwartaal Vraagprijs = koopsom vanaf. Van der Linden makelaardij Van Westrhenen Makelaardij Vraagprijs: ,- kk Tel.: Koopprijs: ,- von Tel.: Vraagprijs: ,- kk Tel.: UNIEK AANBODD Staat uw woning te koop en wilt u extra kijkers trekken? Adverteer dan in Dagblad De Pers. Voor slechts 99,- inclusief BTW brengt u uw woning in kleur onder de aandacht van duizenden potentiële kopers. U kunt uw woning in Dagblad De Pers voordelig onder de aandacht brengen bij * lezers per dag. U kunt uw woning op een groot formaat bij al onze lezers presenteren. Daar moet die koper van uw woning toch tussen zitten! Voor meer informatie kunt u bellen naar: De editie Amsterdam - Ieke van Hees (030) De editie Midden-Nederland (Utrecht) - René den Uijl (030) De editie Rotterdam en Den Haag - Sylvia Alonso (070) of Margot Wijnen (070) Koopprijs: ,- von Tel.: U kunt uw advertentie aanleveren via: De digitale foto dient minimaal 200 dpi te zijn en mag niet groter zijn dan 2 Mb. * bron NOM 2010-I 2010-II Maak gebruik van deze bijzondere aanbieding en breng uw makelaar van deze actie op de hoogte KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL SWEETDEAL VAN DE DAG Je thee of koffie uit een persoonlijke mok? Profiteer van 50% korting op een mok bedrukt met je eigen foto of tekst bij Foto-Kadoshop. 5,- IN PLAATS VAN 10,- JE BESPAART 5,- 50% KORTING GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL HIGHLIGHTS Een mok bedrukt met je eigen foto en tekst! Bij Foto-Kadoshop kun je jouw eigen tekst, afbeelding en/of foto laten bedrukken op textiel of een ander artikel. Kijk snel in de webshop! Leuk om cadeau te geven! VOORWAARDEN Maximaal 2 vouchers per persoon. Je kunt het product thuis laten bezorgen (exclusief verzendkosten). Bestellen per . Je voucher is geldig tot 31 januari Alleen te koop op sweetdeal.nl.
17 Het oude dorp heeft als blauwdruk gediend. Frank Hessing Makelaar Extra Urban Living Dagblad De Pers Donderdag 3 november Te koop Wie maakt mij los? Geen standaard rijtjeshuis Dankzij een aangelegd riviertje is er ruimte voor een zeilbootje. Nieuwbouw op zijn Goois #Groei Nieuwbouw in Blaricum gaat op zijn Blaricums. Dus met heggen en hagen en rietgedekte daken. Nienke Ledegang Amsterdam De Blaricummer Meent heet het project en het maakt Blaricum in één klap 750 woningen rijker. Nou ja, in één klap: het nieuwbouwproject wordt gefaseerd uitgevoerd. De eerste mensen zijn enkele maanden geleden verhuisd en voor de laatste deelplannen is nog maar net de aanbestedingsprijsvraag uitgeschreven. Feit is dat Blaricum gaat groeien, en dat is best bijzonder. Het lommerrijke dorp staat bekend om zijn authenticiteit en hoge villadichtheid, de laatste nieuwbouw dateert van de jaren zeventig en tachtig. Maar genoeg jonge Blaricummers die na hun studietijd elders terug willen keren naar hun geboortegrond en (nog) niet genoeg geld hebben voor een vrijstaand pareltje. Geïnspireerd op het oude dorp wordt daarom nu aan de oevers van het Gooimeer een nieuwbouwwijk gerealiseerd waar precies deze mensen wél iets van hun gading vinden. Koopwoningen die grofweg tussen de drie en zes ton moeten kosten en zelfs sociale huurwoningen. Trouwens, niet alleen jonge mensen vormen de doelgroep. Juist ook ouderen, die bijvoorbeeld terechtkunnen in een van de levensloopbestendige appartementen. Frank Hessing is makelaar bij het Blaricumse De Jong Strankinga Ronk Makelaars, een van de vier makelaarskantoren die bij de verkoop van de Blaricummer Meent betrokken zijn. Hessing omschrijft: Het oude dorp heeft als blauwdruk gediend voor de nieuw te bouwen woningen. Er zijn laantjes, er komen heggen zoals je die in het oude dorp ook veel ziet en de meeste woningen zijn rietgedekt. Plat dak Want Blaricum blijft Blaricum. In een van de eerste ontwerpen kregen enkele woningen een plat dak, maar daar was geen interesse voor. Nu ze een rietgedekt zadeldak hebben gekregen, loopt het veel beter. Het is een van de weinige concessies die de bouwer in deze crisistijd heeft hoeven doen. Natuurlijk loopt de verkoop minder hard dan in tijden van economische voorspoed. Maar eerlijk gezegd valt het ons tot nu toe erg mee. Het ziet er veelbelovend uit. Dus heet een rijtjeshuis in Blaricummer Meent een vijf-onder-een-kapwoning en is er achter veel huizen ruimte voor een zeilbootje. Sterker nog: er wordt zelfs een riviertje aangelegd opdat bewoners direct vanuit huis richting Gooimeer kunnen. En dan is er ook nog nagedacht over duurzaamheid, al moet Hessing toegeven dat de mensen daar nog niet direct voor vallen. Wat bijzonder is, is dat de huizen via warmtepompinstallaties worden verwarmd. In de wijk komen enkele grote waterpompen die de huizen s winters verwarmen en s zomers kunnen koelen. Met gevoel voor realisme brengt Hessing onder woorden wat de komst van Blaricummer Meent betekent voor het dorp Blaricum: De gemiddelde huizenprijs zal flink dalen. Voor de bedrijvigheid in het dorp is dat alleen maar goed. Starters kunnen nu eindelijk ook een woning bemachtigen in hun geliefde dorp. Bang dat Blaricum zal dichtslibben, is Hessing niet. De nieuwbouwwijk is fysiek een aardig eind van het oude dorp verwijderd. Eerst heb je de oude dorpskern, dan weilanden, dan de wijk Bijvanck, dan weer weilanden en daarachter ligt Blaricummer Meent. En nog iets verder de A27, die pal langs de nieuwbouwwijk raast. Maar daar hebben bewoners als het goed is geen last van. Hessing: Als barrière tussen Blaricummer Meent en de snelweg komt een bedrijvenpark. Daar komt geen industrie, maar een lint van hoogwaardige bedrijfjes, zoals IT-bedrijven. Bedrijven die passen bij het karakter van Blaricum. Wie daar de komende jaren genoeg winst weet te maken, kan zich op den duur misschien vanzelf een stulp in die zo gewilde kern van oud-blaricum veroorloven. Tot die tijd is Blaricummer Meent een uitstekend alternatief. Wie Yvonne van Oers en Randy Vol Wat Een vrijstaand huis bij Q Makelaars Waar Lindelaan 138, Zwijndrecht Sinds Ruim drie jaar Kost dat euro k.k. Wat heeft u precies in de aanbieding? Een karakteristiek, vrijstaand huis uit 1920 in Zwijndrecht. Het huis heeft een ruime tuin op het zuiden en ligt vlak bij het station van Zwijndrecht. Het is goed onderhouden, heeft drie slaapkamers, een bergzolder en een grote schuur. Wat maakt de woning bijzonder? Het leukste is dat het huis zo sfeervol is, zo karakteristiek. Ook de ligging is buitengewoon gunstig. Je zit tussen twee grote steden, Rotterdam en Dordrecht, in. Daar ben je zo. Ook Zwijndrecht zelf heeft genoeg te bieden. Voor wie zou dit een droomhuis kunnen zijn? Het is een ontzettend leuke woning voor mensen die iets anders zoeken dan het standaard rijtjeshuis. Voor starters, alleenstaanden Japan wil back-upstad voor Tokio bouwen Tokio Japan heeft plannen om een back-upstad voor Tokio te bouwen. De plaats zal dienen als toevluchtsoord voor als zich een grote ramp voordoet. Bewoners van Tokio kunnen dan tijdelijk verhuizen naar de plaats, die mensen onder moet kunnen brengen. Ook komen er regeringsgebouwen zodat het land bestuurd kan blijven worden. of mensen zonder kinderen. Er hoeft ook niet veel aan te gebeuren. Ik heb een handige schoonvader en die heeft het allemaal buitengewoon goed bijgehouden. We wonen hier zelf inmiddels niet meer, maar iedere keer dat ik hier binnenkom, word ik weer blij van dit huis. Ik kan me niet voorstellen dat wij daar de enigen in zijn. Waarom is het huis eigenlijk nog niet verkocht? Er zijn al heel wat kijkers geweest, maar ik heb de indruk dat mensen tegenwoordig alleen maar een huis willen kopen als ze zeker weten dat ze er dertig jaar blijven. Dit huis valt dan bij veel mensen af, omdat het boven wat krap is. Verder staat er in Zwijndrecht heel veel te koop, doordat er tussen Zwijndrecht en Hendrik-Ido-Ambacht een nieuwbouwwijk is gekomen. Dat helpt ook niet mee. De Pers helpt de eigenaren van onverkoopbaar lijkende huizen. Ook een huis dat 365 dagen of langer te koop staat? Mail: wonen@depers.nl Natuur gespaard in Utrechtse bouwplannen Utrecht Utrecht gaat zijn woningaanbod uitbreiden, maar spaart daarbij het Groene Hart en de Utrechtse Heuvelrug. De zes- tot tienduizend nieuwe woningen zullen binnenstedelijk worden gebouwd. Dat was de strekking van het Dynamisch Stedelijk Masterplan dat maandag werd gepresenteerd. In het plan ligt de focus sterk op duurzaamheid Verantwoord textiel en plantaardige slippers #Design De DOEN Materiaalprijs voor duurzaam en innovatief materiaalgebruik in kunst en vormgeving is gewonnen door Studio Maarten Kolk & Guus Kusters voor hun ontwerp Waterloop. Nienke Ledegang Amsterdam Op de Dutch Design Week in Eindhoven was aandacht voor het werk van beeldend kunstenaars, vormgevers, modeontwerpers en architecten. Zij zijn uitgedaagd nieuwe, duurzame materialen en innovatieve technieken toe te passen. Zeventig inzendingen waren er, zestien werden genomineerd. Kolk en Kusters wonnen de euro dankzij een nieuw procedé voor de vervaardiging van textiel. Het spoelwater wordt hierbij in het weefsel opgenomen. Afvalwater hoort daarmee tot het verleden. Grote winst voor de textielbranche, die bekendstaat als een van de meest vervuilende ter wereld. Studio Tjeerd Veenhoven sleepte met PalmLeer de aanmoedigingsprijs van euro in de wacht. Veenhoven maakte van Arecapalm uit India slippers met vrijwel dezelfde kwaliteit als leer. Zilverprijs per kilo Brinkdorp Blaricum, van oorsprong een brinkdorp, ligt midden in het Gooi. De gemeente telt een kleine negenduizend inwoners. Aanzien Rond het begin van de twintigste eeuw vestigden veel rijke Amsterdammers en kunstenaars zich in Blaricum, dat daardoor sterk in aanzien steeg. Duur Kopers betaalden in 2010 gemiddeld euro voor een bestaande woning. Daarmee is Blaricum de duurste Nederlandse gemeente.
18 18 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Popcorn zonder subsidie #Filmfestival Het Amsterdam Film Festival herhaalt niet alleen bekende gelauwerden, maar heeft ook onbekende primeurs. En u betaalt niet mee. Redactie MSM Amsterdam Pas begin dit jaar gingen Matthijs ten Berge, Fulko Kuindersma en Ferry van Zijderveld om tafel zitten. Is het niet bespottelijk dat het klopend hart onzer natie filmfestivalloos is, was de portee van wat er werd besproken. Amsterdam is een internationale stad, er komen veel toeristen, er is van alles te doen. Maar nog geen filmfestival, dus zo kwamen we bij Amsterdam Film Week uit, aldus Ten Berge. Hij en zijn kornuiten hebben een uitgebreid filmisch netwerk. Die connecties zorgen ervoor dat er tot zondag, in festivalstemming, kan worden gebioscoopt in Amsterdam. Het zorgde ook voor de Neerlandse première van de laatste Roman Polanski, Carnage. Onderscheiden gebeurt door verschillend kiezen. Wij zijn anders dan anderen en zitten bewust aan het einde van het filmfestivalseizoen. Zo kunnen we een keuze laten zien van prijswinnaars. De films die het afgelopen jaar gelauwerd werden op andere festivals. Dat is bij vlagen een beetje een gekke gewaarwording. The De Amsterdamse burgemeester Van der Laan bij de première van Carnage. MMP King s Speech zagen wij al vier keer in het vliegtuig, net als Black Swan. Wie telt er nog een tientje neer voor films die al op dvd zijn verschenen? Genoeg mensen, merken we nu. Of ze hebben de films gemist toen ze nog in de bios draaiden, of ze willen iets op dvd juist op een groot scherm zien. En, waarschuwt Ten Berge, voordat MSM een zuur stukje maakt over een filmfestival vol herhalingen: Meer dan de helft betreft films die hier nog helemaal niet in de bioscoop zijn geweest. We hebben een overeenkomst met het New Yorkse Tribeca filmfestival van Robert de Niro, daar kunnen we veel van laten zien, dat is allemaal nieuw. Gehoopt wordt op een festival dat jaren mee kan en uitgroeit tot iets met internationale allure. Bijzonder vonden wij vooral dat u en ik niet meebetalen aan deze popcornbusiness. Er wordt gewerkt met sponsoren en niet met subsidie. We zijn er niet tegen, maar het was gewoon niet nodig. Of het filmfestival aanslaat weten de organisatoren pas zondag als de recettes kunnen worden geteld. Dan wordt er ook een prijs uitgereikt. De Adam, de kleinste filmprijs die er is, maar wel eentje van goud. Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering Persis Hilton Nepotisme-radar Jurylid nomineert eigen dochter P foei, Persis Hilton las een stomend nieuwtje op en dat geven we graag door. De nominaties van de Radio- Bitch-awards werden dinsdag bekend wij schreven al over de woede van toch-maar-niet-genomineerde Frederique de Jong, die wegens de naam van deze prijs voor vrouwen bedankte. Wel op de uiteindelijke shortlist: Tuffie Vos, voice-over (o.a. bij de NS) en Radio6- dj. Blijkt jawel de dochter te zijn van Tineke de Nooij, een van de juryleden. Nepotisme-radar slaat uit! Dat wisten we, aldus organisator Jan-Willem van Hofwegen. De radiowereld is gewoon klein, niet zoveel vrouwen stijgen boven de rest uit. Tuffie wel, reageert hij aan de telefoon. Dat haar moeder in de jury zit lijkt ons geen probleem. En uiteindelijk bepaalt het publiek. Ik ben niet bij het overleg geweest, maar ik weet dat de jury vakkundig is en de beste mensen weet uit te kiezen. Toch lukt het ons niet onze wenkbrauwen helemaal te ontspannen, gek hè? Gordon-style In de Nieuwe Revu zegt Gordon dat hij het liefst een talkshow zou willen presenteren. Zónder BN ers, want die durven nooit echt wat te zeggen. Maar daar is bij RTL nu geen budget voor, voegt hij nog toe. Dat is vast ironisch bedoeld, want RTL, momenteel de grootste omroep van Nederland, zit niet echt om een zak pecunia verlegen, dunkt ons. Volgens de vrolijk loslippige showman komt hij er mee over de tv-brug in Hetzelfde jaar waarin SBS6-collega Peter R. de Vries stopt met zijn misdaadprogramma, omdat hij óók een talkshow wil. Dat is evenmin zeker, maar kom op, dat heeft hij nu al in twintig interviews gezegd (ook met MSM), dus dat zal wel gebeuren. Bovendien oefent de journalist al heel vlijtig en trouw op Twitter, waar hij ieder uur de volgers op zijn doorluchtige mening trakteert. Gisteren schreven we trouwens dat Queen Latifah ook met een praatprogramma begint, dat op Oprah Winfrey moet gaan lijken. Waarom al dat geleuter? Wij dromen er ook van, mompelen we in onze slaap. Gordon-style. Wát een goed idee, zonder BN ers. Hé, en wat denk je hiervan: ook zonder een gastheer die veel te hard om zijn eigen grappen lacht. Rolwissel bij toneelstuk Kantje Boord Amsterdam Actrice Carolien van den Berg heeft om gezondheidsredenen haar rol in de komedie Kantje Boord moeten teruggeven. Anouk van Nes neemt per direct de rol van haar over. Ze zal ook de première spelen, komende maandag in Schouwburg Amstelveen. Het wordt nog spannend, want ze oefende maar twee keer mee. Toi toi toi en respect maar weer. Acteur Rijk de Gooyer (85) is niet meer Amsterdam Acteur Rijk de Gooyer is gisteren op 85-jarige leeftijd overleden. De Gooyer vormde in de jaren vijftig een komiekenduo met Johnny Kraaijkamp. Later maakte hij als acteur furore in speelfilms als Soldaat van Oranje en De Avonden. Ook is hij bekend van veel reclamewerk, onder meer voor Reaal, waar hij de slogan Foutje, bedankt bezigde. ZEVEN DAGEN OPEN 7 dagen woonwinkelen, 7 dagen woontrends, 7 dagen wooninspiratie. De woonmall is 7 dagen open. 60 WOONSPECIAALZAKEN, ONTELBARE WOONIDEEËN ALEXANDRIUMWOONMALL.NL Alexandrium Woonmall in Rotterdam is goed bereikbaar via de A20 afslag 16 Pr. Alexander/Capelle a/d IJssel en met het OV trein & metro station Pr. Alexander Tweet van de dag Hugh Jackman gaat zingen op Broadway. In voorverkoop haalt show al wekelijkse omzet van 1 miljoen. #kassa premium kaart kost $375 Erik Mouthaan de redactie van RTL leest mee en heeft besloten jouw hobby niet meer te financieren! Amanda Krabbé gaat een boekje schrijven Amsterdam Wij dachten dat de onrust bij Amanda Krabbé na vreemdgaan, een paar maanden op zee, talloze verhalen in roddelbladen en een Playboy-repo wel wat zou zijn geluwd. Maar nee hoor, de eega van tv-presentator Martijn komt ook nog met een boek, zo belooft ze in de Story. Om uit te leggen hoe alles nou precies zit. Sting de musical zit in de pijplijn Londen Elke keer als MSM de radio aanzet, horen we het nummer Roxanne, daarom doen we dat nooit. De zanger van die hit, Sting, is in het geniep een musical aan het pennen. Onderwerp is nog onscherp, wel weten we dat hij zich afspeelt in de jaren tachtig op een scheepswerf in Newcastle. Dat is de leuke plaats waar Sting werd geboren. Jobs een dikke bestseller Iedereen wil lezen hoe Apple-miljardair Steve Jobs niet naar zijn kinderen omkeek. De biografie over de halfgod staat boven aan de bestsellerlijst. Addy mag naar New York Modeman Addy van den Krommenacker mag Nederland vertegenwoordigen op de eerste International World Fashionweek in NYC. Is Justin Bieber papa? Een (waarschijnlijk geflipte) fan van 20 beweert dat ze bezwangerd is door Justin Bieber. Die ontkent dat ten stelligste.
19 Jongen, al ga je met een camera mijn anus in. Doen! Arjan Ederveen Multi-talent Dagblad De Pers Donderdag 3 november De drang is eindelijk gestild #Ederveenzaamheid Voor het eerst in zijn carrière staat Arjan Ederveen helemaal in zijn up op het podium. Nou ja, samen met zijn vuilnisbak Stuk speelt hij alle hoofdrollen. Ik word geen Freek de Jonge of Brigitte Kaandorp. Met zijn hond Stuk staat Arjan Ederveen vier avonden per week op de planken. ROY BEUSKER Maarten Bloem Amsterdam Veertig minuten! Wie verzint dat?, Tja, dat pr-bureau heeft het geregeld, het is niet handig. We zijn even lijdend voorwerp van een discussie binnen gehoorafstand tussen Arjan Ederveen en een productiemeisje. Audiëntie wachten we af in het decor van Ederveenzaamheid, de solovoorstelling van Ederveen die vandaag in première gaat. Het is al dik na elven op een dinsdagavond. Uit piëteit met de kunstenaar (Ederveen houdt niet van interviews lezen we overal) en moeheid schrappen we de helft van onze vragen (we weten door andere vraaggesprekken toch al dat Theo en Thea nooit meer terugkomen) en schudden de boomlange Ederveen (55) de hand. Hij neemt een slok van zijn pils en verzucht theatraal Tja, je hebt de voorstelling gezien, wat moet ik nog vertellen? Of het al een beetje in de steigers staat, Ederveen, riposteren we. Ja, het wordt steeds beter. De eerste week try-out was een hel! Het moet er allemaal uitzien alsof ik tussen de schuifdeuren wat sta te reutelen, dat is niet zo. Ik heb wel een duidelijk verhaal te vertellen. Dat verhaal kent verschillende hoofdrolspelers: een roddelende rioolrat, een politicus in midlifecrisis, zijn vrouw en de hond van Ederveen, Stuk. Politiek, liefde, zwevende vijftigers én eenzaamheid: het komt allemaal langs. Het publiek participeert, opgezweept door (een blij vlagen strenge) Ederveen. Tijdens de voorstelling keken twee dames (50+) elkaar snikkend van de lach aan, vragend: Hoe verzint hij het? Geen idee, maar Ederveen waarschuwt: het is niet alleen maar humor. Het gaat ook over doodgaan, kanker. Het is een mengeling, ik hoop niet dat mensen alléén maar zeggen: wat heb ik gelachen, wat was het leuk. Solo Het cv van Arjan Ederveen is duimendik maar alleen werken deed hij nooit eerder. Toneel speel je met collega s, dat is juist het leuke. Maar ik had altijd de drang in mijn achterhoofd iets alleen te doen. Net zoals je de drang hebt een musicalster te worden of een filmster. Ik besloot dus, (hij ramt op tafel), het is nu of nooit: anders komt het er niet meer van. Ruim een jaar gaat hij hier de planken mee op. Tot half april en daarna gaan we verlengen, het loopt nu al zo goed dat we dat hebben besloten. Om klad te vermijden heeft Ederveen artistiek gecalculeerd. Ik kan makkelijk dingen aanpassen, ik werk met een technicus die moet weten hoe het zit. En ik speel maar vier avonden per week. Zo voorkom je de stress van: oh weer die auto in om grappig te zijn. De theatrale reus is een artistieke kameleon, maar toneelspelen staat op één. Ik doe die andere dingen zodat ik ook afwisseling heb in mijn werk. Ik ga niet zeggen: Oooh, ik wil alleen maar toneelspelen (gebaart theatraal) want na een seizoen wil je ook weer eens iets anders. Het nu solo spelen was Een ultimate ding, een uitdaging. Maar ik word niet een soort Freek de Jonge of Brigitte Kaandorp. Ik wil niet alleen een cabaretman zijn, dat zou ik saai vinden. Hierna zeg ik weer: opzouten! Ik ga iets experimenteels doen. Jury Waarom op tv bij MAX? Mensen moeten je ook op tv zien, anders denken ze dat je dood bent, zo verklaart Arjan Ederveen zijn motivatie om in de jury te zitten van raadspel Wie van de Drie?. Ik word heel vaak gebeld voor quizzen en dat soort tvwerk maar ik houd altijd de boot af. Dit is leuk, want het is een programma waar mijn ouders altijd naar keken. Voorpret Nu, zo in de aanloop naar een voorstelling, is het stressen voor perfectionist Ederveen. Ik ben nog elke avond aan het sleutelen en ik moet interviews doen, want de handel moet ook worden verkocht. Maar dat is prima, ik weet dat er een periode komt dat ik geen interviews meer hoef te doen, maar dat ik moet doen wat ik moet doen: spelen. Hond Stuk snuffelt inmiddels wat onrustig en Ederveen is aan het ijsberen geslagen. Heeft hij écht zo n hekel aan ondervragingen? Dat lezen we overal... Dat valt reuze mee. Vroeger ja, toen was ik onzeker. Wat willen ze van mij? wat moeten ze van mij!! Daar heb ik nu minder last van. Jongen, al ga je met een camera in mijn anus joh. Doen! Maakt mij niet uit! Ik heb mijn toko en die moet draaien. Laatste vraag dan, voor zijn tv-georiënteerde fans: wanneer komt er weer kijkbuiswerk? En dan niet zoals nu alleen als jurylid in MAX-programma Wie van de Drie. Mijn vorige programma, Wroeten, een ecologisch tuinprogramma, was heel leuk maar er keek geen hond naar. Dan houdt het tegenwoordig op. Hij haalt zijn schouders erover op. Ik heb het een tijd erg gevonden, maar nu heb ik er vrede mee. Ik ben druk met andere dingen. Over drie jaar doe ik vast weer iets, of als ik 80 ben. Dan maak ik een leuke talkshow, dat gebeurt heus. Want als ik ergens voor ga dan komt het er van. MTV maakt Lopez comedy Voormalig relevante muziekzender MTV is een comedy aan het ontwikkelen die verzonnen is door Jennifer Lopez. Scarlett: pikant voor Ryan Weet u het nog? De foon van Scarlett Johansson werd gekraakt en naakt lag op straat. De kiekjes waren voor ex Ryan Reynolds, bekent ze nu. Amanda Seyfried is Linda Lindsay Lohan zou pornodame Linda Lovelace spelen, maar het wordt actrice Amanda Seyfried die in haar huid kruipt.
20 20 Dagblad De Pers Donderdag 3 november 2011 Uit & thuis Rondje Randstad We garen de hazenrug in een vacuümbad op 58 graden. Roeland Flierman Chef-kok en eigenaar van Mess JOHAN FONK Met de klok mee van linksboven: La Viña, Gastmaal, Mess, Zinc en Wilde Zwijnen. 5 x wild eten in de stad #Wild De beste wildrestaurants zijn niet alleen op de Veluwe en in de Achterhoek te vinden. Ook de Randstad kent zijn parels. Loes Evers Amsterdam 1. Wilde Zwijnen in Amsterdam Het is de bijnaam van de drie vrienden die dit restaurant bestieren, en nu Wilde Zwijnen ook op de deur staat, moet er wel naar worden gekookt. Vraag chef Frenk van Dinther naar zijn wild en krijg een enthousiast betoog over de kwaliteit van het vlees, bij wildkenner Pieter van Meel besteld. Op het menu staan nu één voorgerecht met wild: gebakken roodpootpatrijs met een saus van eekhoorntjesbrood, en drie hoofdgerechten: wilde eend uit de Beemster gevuld met cantharellen, hertenkalf met peterseliewortel en houtduif met wilde spinazie en venkel. Gemiddelde prijs voor een hoofdgerecht: 18,50 euro. Leuk detail: er is ook diklipharder, wild uit de Waddenzee. Volgende maand is het zwijn aan de beurt. 2. Mess in Rotterdam Ordinaire gaspitten zijn nergens te bekennen. Wel staat Mess vol met waterbaden, inductieplaten en ander laboratoriumgerei. En aan het plafond vier robotarmen, wat een afzuigsysteem met ingebouwde camera s blijkt. In de traditie van El Bulli s Ferran Adrià openden de jonge chefs Roeland Flierman en Tijmen Meijer een half jaar geleden deze culinaire werkplaats aan de Schiekade, waar ze op 18 en 25 november en op 2 en 3 december moderne wilddiners organiseren. Eén van de acht gangen (75 euro) is hazenrug gegaard in een vacuümbad met in plaats van de klassieke zware saus een lichte emulsie van appel en een pastinaakpuree met Xanthaangom. 3. La Viña in Den Haag Van een klassiekere orde is dit restaurant in de Theresiastraat in Den Haag. Hier wordt de kaart aangepast aan het seizoen, wat in deze tijd betekent dat de eigenaren de gebroeders Opgenhaeffen het stof van de jachtgeweren blazen en zelf hun menukaart volschieten. Er stond al een ravioli met wilde gans op het menu en nu serveert La Viña ree met een jus van verse truffel, fazant met zuurkool en rugfilet van wild zwijn met rozenbottel en rozemarijn. Of de gerechten er daadwerkelijk zijn, ligt aan de vangst. Vandaag gaan de broers weer op jacht, ze hopen op wilde eend. 4. De keuken van Gastmaal in Utrecht Het wildaanbod in deze gloednieuwe zaak is niet groot, wel aan te raden. Momenteel biedt het restaurant dat een uitbreiding is op de gelijknamige traiteur wildzwijnrack als voorgerecht, met zuurkool, buikspek en kerrie-olie. Het hoofdgerecht is op het karkas gebraden wilde eendenborst met een krokant boutje, linzen met dragon, gegrilde pastinaak en een wildjus. De prijs voor drie gangen is 35 euro en loopt op tot 48 euro voor vijf gangen. Pluspunt van het interieur is de open keuken midden in de zaak, waar gasten vermaakt worden door vlijtig werkende koks. 5. Zinc in Rotterdam De twee broers die dit restaurant overnamen van hun ouders, kopen nu de wijn in bij de wijnhandel van hun vader. Zinc, gevestigd in een pijpenla in het Scheepvaartkwartier, heeft die warme familiesfeer, met een groentenstalletje voor de deur en soep en puree standaard aan tafel geserveerd. Er bestaat ook geen kaart, want het menu wisselt elke twee weken en wordt daarom door de obers verteld. Nu bestaat het aanbod, voor 20 euro per hoofdgerecht, onder meer uit ganzenborst met knolselderij en hertenbiefstuk met gebakken kastanjes. Wildseizoen Het wildseizoen is grofweg in de herfst en het begin van de winter, maar het verschilt per soort. Zo wordt op eend al in augustus gejaagd. Goed voor de lijn De vetten in wild zijn vooral onverzadigd, met een heuglijk groot deel omega-3. Maar bovenal is (niet gefokt) wild heerlijk mager. Niet bio Wild is het allermooiste scharrelvlees, maar omdat de zekerheid van alleen biologisch voer niet kan worden gegeven, is het niet biologisch.
Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali
PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieModule 7 Staatsinrichting en rechtsstaat
Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieU leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.
UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatieStelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.
Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder
Nadere informatie22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid
22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online
Nadere informatieInterview Rob van Brakel
Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment
Nadere informatieElke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij
Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieInhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14
Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b
Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij
Nadere informatieIntroductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011
Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen
Nadere informatieLiturgie voor de scholendienst 2015
Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatie3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #
3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieWat kan ik voor u doen?
139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieDINEREN IN DE HOFTRAMMM
DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom
Nadere informatieWie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?
Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatieIk ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus
AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag
Nadere informatieMajesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,
Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieInstructie: Landenspel light
Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)
Nadere informatieDe wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het
De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieJe bent jong en je wilt wat!
Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieOnderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid
Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online
Nadere informatieOnderzoek: Crisis Griekenland'
30 juni 2015 Onderzoek: ' Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatieKijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord
Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatietientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde.
Mt.5:16 De Week van gebed voor de eenheid van alle kerken. Ieder jaar is dit gebed in dezelfde week in januari. Het zal puur toeval zijn, maar ieder jaar valt ook de actie Kerkbalans in deze periode. Met
Nadere informatieIk ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.
De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese
Nadere informatieVlinder en Neushoorn
Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieJezus geeft zijn leven voor de mensen
Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.
Nadere informatieLES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.
LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Verdriet om Nelson Mandela. gediscrimineerd door de blanke regering. Deze tijd wordt apartheid genoemd.
PrO -weekkrant Week 50 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 9-15 december 2013 Eenvoudig Communiceren Verdriet om Nelson Mandela Foto: ANP Foto: KRO/Liselore Chevalier In de hele wereld
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieInleiding. Veel plezier!
Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieIiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal
Iiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal Op Toon Hoogte 182 Door Uw genade Vader Door Uw genade, Vader, mogen wij hier binnengaan. Niet door rechtvaardige
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieOntwikkeling politieke voorkeur in 2015
Een politiek systeem in ontbinding De peiling van vandaag laat zien in welke bijzondere electorale situatie Nederland eind 2015 is beland. Deze resultaten kunnen geplaatst worden in het verlengde van het
Nadere informatieWat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?
Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,
Nadere informatieOOGGETUIGE. Johannes 20:30-31
1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit
Nadere informatieAnna en Alex nemen het op tegen de valsemunters
Anna en Alex nemen het op tegen de valsemunters Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties terecht en samen hebben ze al heel wat spannende
Nadere informatiePinksteren? Iets met Pinkpop?
Religie en filosofie 28 mei 2009 BARNEVELD (ANP) - Nederlanders denken bij Pinksteren eerder aan Pinkpop, een extra vrije dag, of de lente dan aan de echte betekenis ervan, de uitstorting van de Heilige
Nadere informatieEr is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.
Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.
Nadere informatieWie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en
Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de
Nadere informatiey02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,
Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de
Nadere informatieDe vorm van het verhaal
Over dit boek Het verhaal van Reinaart de vos is een van de oudste verhalen in het Nederlands. Het is geschreven in de 13 de eeuw door Willem. Wie die Willem precies was, weten we niet. Willem heeft het
Nadere informatie10 Een pluizig beestje
10 Een pluizig beestje REMCO CAMPERT Vooraf Remco Campert schrijft vooral verhalen en gedichten. Net als Hans Andreus (zie hoofdstuk 19) behoorde Campert tot de Vijftigers, een literaire stroming in de
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatie1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief
1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de
Nadere informatieHet verhaal van William Booth
Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid
Nadere informatieSeptember 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,
September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje
Nadere informatieMusical De Eendenclub verdwaalt
Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatiede 4de editie spuugt vuur!
de 4de editie spuugt vuur! Nu kan je je afvragen wat ik hier eigenlijk doe. Heb je beslist, vriend? Jullie hangen hier al bijna 3 uur rond. Ooo kijk deze! Die is echt super cool, K. Ja. Cool. Zeker. Eerlijk
Nadere informatieNee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8
Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8 Hé. Hallo! Wat ontzettend leuk dat je naar mij kijkt. Ja, je ziet het goed. Ik ben een pet. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet.
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing Doodstraf
Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf
Nadere informatieVoorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja
Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieScore Nacht van het Condoom
Score Nacht van het Condoom Bij deze de scoren uit: Zeist. In totaal ondervraagde 153 jongeren tussen ( ongeveer )de 15 en 19 jaar Meisjes zonder condoom: 77 Jongens met condoom: 11 Jongens zonder condoom:
Nadere informatieJezus blijft altijd bij ons
Eerste Communieproject 46 Jezus blijft altijd bij ons Jezus staat op uit het graf Jezus is dood. In les 7 heb je gezien dat Jezus wordt vermoord. De vrienden van Jezus zijn bedroefd. Ze leggen Hem in een
Nadere informatieLeuke dingen in de zomervakantie
Leuke dingen in de zomervakantie bij jou in de wereld buurt! Deze zomervakantie hoef jij je niet te vervelen want er zijn weer leuke dingen te doen. Wat dacht je van Dansend de wereld rond, Schotse Highland
Nadere informatieUitslag onderzoek: rechtszaak Geert Wilders EenVandaag Opiniepanel 14-01-2010 30.000 deelnemers
Uitslag onderzoek: rechtszaak Geert Wilders EenVandaag Opiniepanel 14-01-2010 30.000 deelnemers Bent u op de hoogte van dit proces tegen Geert Wilders of bent u dat niet? Ja, daarvan ben ik heel goed op
Nadere informatieDe ijnmanager. Cartoons juni 2012. Luc Timmers
De ijnmanager Cartoons juni 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager op Twitter
Nadere informatieR O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Nadere informatieVoorzitter, Een aanslag op de redactie van het satirische blad Charlie Hebdo en vervolgens op een Joodse supermarkt.
Een aanslag op de redactie van het satirische blad Charlie Hebdo en vervolgens op een Joodse supermarkt. Afschuwelijke misdrijven. Aanslagen waar alleen, maar alleen, de terroristen zelf verantwoordelijkheid
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende
Nadere informatieInhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51
Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms
Nadere informatieWeek 2. De Hemel op Aarde: Thuis! Opdrachten om het adventsproject ook thuis te beleven.
Week 2. De Hemel op Aarde: Thuis! Opdrachten om het adventsproject ook thuis te beleven. Met de stukjes in dit boekje kun je ook thuis als gezin verder gaan met het adventsproject De Hemel op Aarde. De
Nadere informatieMijn dochter; boulimia en borderline
Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline E.M. van der Linden Schrijver: E.M. van der Linden Coverontwerp: via Brave New Books ISBN: 9789402130331 E.M. van der Linden Dit
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties
Nadere informatie