Manifest. 20 april (Aanlandplicht NEE)

Transcriptie

1 Manifest (Aanlandplicht NEE) 20 april 2013 Wij, betrokken bij de Noordzeevissers van de EU, willen verder werken aan een verantwoorde- en duurzame visserij. Een werkomgeving met een toekomst gebaseerd op een meer circulaire economie 1 (ook wel natuurinclusieve economie genoemd), terugdenkend aan de lineaire economie (ook wel economische economie genoemd) die ons tot hier heeft gebracht. Wij hebben met voorrang gewerkt aan de inhoud van het Advies Task Force Duurzame Noordzeevisserij Vissen met tegenwind (2006). Een visserijsamenleving waarin het prettig toeven is, hier en nu én daar en morgen. Het verplicht aanlanden van alle vangsten (aanlandplicht) is niet toekomstbestendig. Wij willen nog meer kennis en vaardigheden verwerven om ongewenste bijvangsten in de visserij te vermijden en waar nodig levend overboord zetten. Om daar wat aan te doen zullen de vissers de bewindspersonen, beleidsmakers en politici wakker moeten schudden om tot realistische besluitvorming te komen. Mensen die dit manifest steunen, willen verantwoordelijkheid nemen en durven te kiezen. Mensen die vanuit hun deskundigheid en talent willen werken aan een verantwoorde Europese visserij met een eerlijke toekomst. Mensen die de huidige ramkoers willen verleggen. Mensen die willen verbinden en niet willen conflicteren. Aanlandplicht in historisch perspectief: In eerste instantie is er nauwelijks reactie van de vissers geweest op het invoeren van een aanlandplicht. Dat is simpelweg te verklaren omdat de vissers een andere werkelijkheidsconstructie hebben. Men heeft het niet als werkelijkheid geselecteerd (wie heeft dit zo achter een bureau kunnen bedenken?) en vervolgens negatief gewaardeerd. Er zijn al zoveel technische innovaties toegepast (grotere maaswijdten in de netten) en saneringen van vissersschepen (twee-derde van de grotere kotters zijn er niet meer), waardoor de hoeveelheid ongewenste bijvangst in absolute aantallen fors is afgenomen. De Noordzeevissers zijn er altijd op onderwezen om de ongewenste bijvangsten, onder begeleiding van veel zeewater, zo snel mogelijk overboord te zetten. Daar zijn alle investeringen op gericht en daar is de beschikbare kennis op toegepast. Dat is ook de basis voor de verdere ontwikkelingen (innovaties). Deze plotselinge (monovocale) koerswijziging in het overheidsbeleid geeft kortsluiting in het denken van vissers. 1 Het concept van meervoudige waarde creatie waarbij de doorberekening van de verantwoorde kostprijs essentieel is om duurzaam (blijvend) te kunnen produceren. Het vraagt om verticale- en horizontale samenwerking tussen veelal MKB-ondernemers. Dit conflicteert in bijna alle gevallen met de wetgeving op het mededingingsgebied. Zelfs het nieuwe Gemeenschappelijke Visserijbeleid biedt hier (nog) geen oplossing voor. 1/6

2 Vanuit het verleden is bekend dat visserijmaatregelen draagvlak moeten hebben. Van de jaren tachtig (vorige eeuw) is bekend dat de vangstquota werden overschreden. De overheid en vissers speelden een kat en muis spel wat tot grote frustraties van alle stakeholders heeft geleid. Een herintroductie van die tijd moet niemand willen. Ook daar is een vorm van co-management (polyvocaal), uiteindelijk na jaren van spanningen, de oplossing geweest. Vissers moeten zich in de problematiek herkennen en daar eigenaar van worden. Andere punten dan de aanlandplicht staan bij vissers veel hoger op de politieke agenda. Zo kunnen de vissers hun, steeds hoger wordende, kostprijs niet doorberekenen aan de keten. Net als binnenschippers en melkveehouders dreigen de vissers als MKB-bedrijven gewurgd te worden door de waan van de dag dat alles maar goedkoper moet kunnen. Oligopolies 2 hebben de regie in de keten terwijl in een circulaire economie (met verantwoord beheer) juist de samenwerking in de keten voorkeur moet hebben. Het huidige mededingingsbeleid is daar niet voor uitgerust. Draagvlak: De eerste waardering bij vissers is dat er toch niets van terecht komt en vervolgens is de tweede waardering dat het mijn tijd wel zal duren. Er is totaal geen draagvlak voor maatregelen waarvan het nut niet is aangetoond. Binnen het bestaande chaotische regime van de EU (snel elkaar opvolgende betekenisveranderingen) blijft de perceptie van de situatie in de visserij alsmaar veranderen. De duidelijke patronen zijn weg (jonge vis sparen). Nu zeggen de vissers tot hier en niet verder. De definities van aanlandplicht en ongewenste bijvangsten zijn nog niet vastgesteld, maar de invoer van de maatregelen zal volgens prognose in 2016 plaatsvinden. De Raad van Visserijministers (EU) heeft voorlopig gesteld: De aanlandplicht geldt niet voor soorten waarvoor een vangstverbod geldt. Dit zegt iets over de zinvolle betekenisgeving voor vissers, want ongewenste bijvangst is meestal verboden en daarom wordt deze ook teruggezet. De kans bestaat dat de garnalenvisserij door de EU wordt vrijgesteld van een aanlandplicht. Garnalen zijn namelijk geen gereguleerde soort. Toch heeft de garnalenvisserij ook ongewenste bijvangsten en het is een kwestie van tijd dat ook hier een aanlandplicht zal volgen. De kleinschalige garnalensector, met haar duidelijke regionale functies voor werkgelegenheid, is wel 2 Rapport van Europees Economisch en Sociaal Comité (Brussel, 13 februari 2013). NAT/571_Grootwinkelbedrijven. Initiatiefadvies: De handelsrelaties tussen grootwinkelbedrijven en leveranciers van voedingsmiddelen huidige stand van zaken. Het EESC stelt vast dat grootwinkelbedrijven in alle landen oligopolies vormen. 2/6

3 degelijk betrokken bij deze kwestie van de aanlandplicht. In de garnalenvisserij wordt de ongewenste bijvangst door middel van een spoelsorteermachine weer levend overboord gezet. Dit is ook een voorwaarde bij de MSC certificering van de garnalenvisserij. Het is een succesvoorwaarde om draagvlak te hebben. Zonder deze voorwaarde zal er geen resultaat worden geboekt. De tegenstellingen worden groter en er ontstaat weer machtsruimte. Vissers zeggen nu al: Genoeg is genoeg met alle opeengestapelde zichzelf overtreffende regelgeving vanuit de EU. Dit is niet langer werkbaar. We worden kapotgemaakt met regels die onwerkbaar zijn. Dan moeten we zelf de botte bijl er maar in zetten. Het is crisis, maar deze crisis in de visserij wordt voor een deel door de overheid zelf veroorzaakt. We hoeven toch niet alles te slikken?. Levende bijvangst moet snel overboord: Vissers zijn van mening dat de ongewenste bijvangst levend overboord moet. Dat is in hoge mate door de schipper zelf te beïnvloeden (waar je vist, hoe je vist, hoe je de vangst verwerkt en hoelang je visserijtrek duurt). Bij een aanlandplicht is het zeker dat de gehele vangst 100% dood aan land wordt gebracht, terwijl deze bij terugwerpen nog voor een groot deel voor nakomelingen kan zorgen. Vissers zijn van mening dat ook die ongewenste bijvangst, die dood overboord gaat, van nut is voor het verantwoord in stand houden van een gezond ecosysteem. Het is in de natuur: eten of gegeten worden. Dat betekent dat vissers ook op deze wijze de Rijke Zee in stand willen houden zoals zij dat al eeuwen hebben gedaan. Ook vissers hebben immers een nageslacht en willen daarmee zorgen voor een goede opvolging van het familiebedrijf. Zwakke controle en handhaving: Bij de aanlandplicht zullen de schippers verplicht zijn om alle vangst aan boord te houden. Voor iedereen is de vraag hoe men dit denkt te controleren. Er is wel een idee om verplicht camera s aan boord te zetten. Later zal blijken dat dit ontoereikend is omdat lang niet alles zichtbaar zal zijn en de fraudegevoeligheid groot is. De opgenomen filmpjes worden aan de wal bekeken door wetenschappers. Het is gebleken dat niet alle soorten en maten van vis op de film voldoende waarneembaar zijn en zeker onvoldoende juridisch bewijs geven. 3/6

4 Sommige vissers (veelal free-riders) zullen zich gaan concentreren op gequoteerde soorten (ongewenst gedrag), terwijl juist deze vissers niet over de contingenten (vangstrechten) van die soorten beschikken. Bij hen bestaat de mogelijkheid om dit te doen onder de noemer van ongewenste bijvangsten. De controle van de NVWA (AID) moet fors geïntensiveerd worden terwijl daar juist bezuinigingen moeten plaatsvinden. Er moet een controle plaatsvinden op de stroom reguliere vis (zoals dat nu het geval is) en op de logistieke weg van de ongewenste bijvangst (die ook gekoeld zal moeten worden en in het visruim staat). Dat is op zijn minst een verdubbeling van de controle bij aanlanding van vis. In het verleden kon bij controle op zee het aan boord hebben van ondermaatse vis worden bestraft. Dat zal met een aanlandplicht niet meer het geval kunnen zijn omdat deze ondermaatse vis direct onder de noemer van ongewenste bijvangst wordt geboekt. Dit worden de dilemma s voor de controleurs op zee, terwijl tot op heden torenhoge boetes worden uitgedeeld voor vissen die slechts enkele millimeters te klein zijn. Voor het beheer van de individuele quota zijn de Producentenorganisaties (PO s) gericht op de verkoop en registratie via de visafslagen. Dat is gesorteerde vis (op soort en maat). De ongewenste bijvangst zal niet gesorteerd kunnen worden en zal ook niet de visafslag in mogen (hygiëne voorschriften). Dat betekent een grote lacune in de verantwoorde administratie voor de uitputting van de individuele quota. Bij de hoofdzakelijk gemengde visserij (sommige vissen zwemmen gemengd en niet soort bij soort) van de Noordzeekotters, zal een aanslag worden gepleegd op de verhoudingen van de beschikbare quota (TAC s) per lidstaat. Dat betekent dat de Relatieve Stabiliteit van de gemaakte afspraken in het geding komt (Hague Preferences, 3 november 1976). Deze politieke Haagse Preferente Akkoorden behoren tot het fundament van het Gemeenschappelijke Visserijbeleid (GVB) van de EU. Aanlanding van ongewenste bijvangst zal onredelijk uitpakken voor lidstaten die hier de dupe van zijn. Of worden alle discards gecompenseerd met de vangstquota? Deze scenario s zijn niet uitgerekend en worden voor ons uit geschoven. Een (slecht) scenario zou kunnen zijn dat bij onvoldoende controle en handhaving en een redelijk goede prijs voor vismeel (vermalen ongewenste bijvangsten), de aanvoer van ongewenste bijvangst juist wordt gestimuleerd. Vismeel wordt gebruikt voor aquacultuur, want ook daar eten vissen weer andere vissen, net als in de natuur. De overheid herintroduceert met de aanlandplicht de zogenaamde puf visserij die door de maatschappij juist als onwenselijk wordt beschouwd. 4/6

5 Conclusie: Het is veel beter om het bestaande verantwoorde en duurzame Visserijbeleid voort te zetten, of bij te stellen, dan keer op keer iets nieuws te bedenken zonder de oude maatregelen te evalueren. De aanlandplicht heeft in de sector geen draagvlak en zal absoluut niet gaan werken. Het zijn de praktijkmensen die deze blik vooruit durven te werpen. De overheid doet er verstandig aan hier serieus naar te luisteren. In 2006 werd in het Advies Task Force Duurzame Noordzeevisserij gesteld: Overbodige regelgeving kan worden aangepast/afgeschaft en onnodige beleidsbarrières kunnen worden weggenomen. Dit is zo n gelegenheid voor de overheid om die belofte in te lossen. Er is geen wetenschappelijke relatie aangetoond tussen de aanlandplicht en het verminderen van de effecten van de Noordzeevisserij op de natuur. Het prijst de overheid wanneer zij op dit punt een voorzorgbeginsel toepast, maar dan met als theoretisch kader de economische voorzorg voor een noodlijdende primaire sector. Een sector met louter MKB-familiebedrijfjes die onder ongelooflijke spanning staan. Ook daar is het crisis en hebben we veel zorg voor werkgelegenheid en opvolging. Het zijn historische woorden: Met een consequent doorgevoerde aanlandplicht zal Nederland haar kottervisserij, met hoofdzakelijk bodemvisserij, niet (in betekenis) kunnen handhaven. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Dit manifest is zeker bedoeld om (opnieuw) de overheid en sector (en andere stakeholders) een op samenwerking gebaseerde relatie aan te laten gaan. Want juist hoge regeldichtheid en administratieve lastendruk geven de vissers het gevoel overgeleverd te zijn aan een bureaucratie die hen de ondernemingslust en verantwoordelijkheidszin ontneemt. De juiste sturingsfilosofie moet terugkomen. Wanneer u kunt instemmen met dit manifest, laat dat weten door persoonlijk (bemanningsleden, handel- en verwerkende industrie ook) een e mail te sturen naar aanlandplichtnee@vissersbond.nl. Ook voor andere reacties kunt u dit e mailadres gebruiken. 5/6