iab INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN

Transcriptie

1 iab INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN JAARVERSLAG 2002

2

3 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Woord van de Voorzitter Ter gelegenheid van de Algemene Vergadering van 2002, deelde ik mee dat de Raad zou onderzoeken in welke mate accountants nauwer betrokken zouden kunnen worden bij de werking van de raad van bestuur van onze ondernemingen. De Raad van het IAB heeft bij beslissing van 2 december 2002 de criteria verfijnd op grond waarvan de accountant in ondernemingen een rol kan spelen die veel verder gaat dan die van adviseur. De toepasselijke modaliteiten werden intussen via de publicaties van het Instituut en via de pers kenbaar gemaakt en worden in dit jaarverslag omstandig toegelicht. Deze uitermate belangrijke beslissing zal ongetwijfeld bijdragen tot de continuïteit van onze ondernemingen en de eraan verbonden tewerkstelling. Zoals ons Instituut het telkens opnieuw benadrukt, is continuïteit de belangrijkste drijfveer van iedere onderneming. Denken en handelen op (middel)lange termijn is hierbij van het grootste belang. Duurzaamheid mag nooit wijken voor snel succes. De vertrouwenscrisis op het vlak van de financiële rapportering die de economische sector heeft meegemaakt is echter een gelegenheid gebleken om van de professionals in de financiële verslaggeving, de boekhouding en de belasting te blijven eisen dat zij een kwalitatief hoogstaande opleiding en permanente vorming moeten genieten en dat zij hun diensten moeten aanbieden binnen het strikte kader van de deontologische regels. De nood aan een hoogstaande opleiding en de naleving van de deontologische regels staan sinds meerdere jaren ingeschreven in de Wet van 21 februari 1985 tot organisatie en reglementering van het beroep van accountant en meer recent in de Wet van 22 april 1999 waarbij het dragen van de titel van belastingconsulent is gereglementeerd en waarbij de discipline verbonden aan hun respectieve opdrachten wordt geregeld. Echte professionals onderscheiden zich van anderen doordat zij werken met expliciete standaarden en gedragscodes. De beslissing van de Raad om in welbepaalde omstandigheden accountants toe te laten een bestuursmandaat op te nemen mag echter geen vrijgeleide zijn voor een wildgroei aan mandaten. Daarom zal iedere aanvraag individueel worden onderzocht in het licht van de vooropgestelde criteria. De Raad is ervan overtuigd op deze wijze bij te dragen tot een versterking van het economisch weefsel van onze samenleving. Het Instituut zal niets onverlet laten om al zijn leden in hun maatschappelijke opdracht verder te begeleiden. J. DE LEENHEER Voorzitter 3

4 Inhoud Woord van de voorzitter Events 2002 Algemene ledenvergadering 27 april Gezamenlijke Raadsvergadering IBR en IAB Een actuele kijk op de IAS/IFRS en de modernisering van de EU-boekhoudrichtlijnen - Seminarie IAB/BBL-ING Brussel, 3 september De nieuwe wetgeving inzake de VZW, de Stichting en de Internationale Vereniging. Studiedag IAB/IBR Brussel, 17 september Fiscale geschillenprocedure: een eerste evaluatie. Studienamiddag IAB/OBFG Brussel, 25 oktober Hervorming vennootschapsbelasting: resultaten en perspectieven. Studienamiddag IAB Brussel, 13 november Het gerechtelijk deskundigenonderzoek, de accountant en de belastingconsulent. Studiedag IAB Brussel, 12 december Publicaties Informatie over de dienstverlening van accountants en belastingconsulenten Wetboek vennootschapsrecht. Geannoteerd wetboek van Vennootschappen met bijzondere wetgeving. Geactualiseerde versie Codex fiscaal recht Accountancy & Tax IAB-Info Website Extranet IAS voor ondernemingsraden Toegang tot het beroep Verslag Stagecommissie De wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen en de erkenningsprocedure in uitvoering van de overgangsmaatregelen Overstapmogelijkheden IAB-IBR Buitenlandse confraters De hoedanigheid van belastingconsulent en het uitoefenen van boekhoudactiviteiten in het kader van art. 60 W. 22 april Uitoefening van het beroep Publiciteit Strijd tegen het witwassen: balans en perspectieven

5 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Elektronische aangifte: concrete realisaties en kortetermijnprojecten Fisconet De Corporate Governance - wet : een overzicht van de grote lijnen Aanpassingen aan de Faillissementswet: nieuwe opdracht voor de accountant Administratieve vereenvoudiging: de Ondernemingsloketten Certified Internal Auditor Collectieve polis beroepsaansprakelijkheid: premie daalt met 10% De nieuwe VZW-wetgeving onder de loep: boekhouding en controle Normen inzake het verslag op te stellen bij de omzetting van een vennootschap Interprofessionele samenwerking advocaten en accountants Ethiek en fiscaliteit : bijzonder constructieve debatten Faillissement als fraudetechniek Controle Kringloopcentra: opdracht voor de externe accountant Stock-option plans: nieuwe opdracht voor externe accountants Bestuursmandaat accountant Beslissing van de Raad van 2 december Rechtspraak Tuchtdossiers Erkenningsdossiers belastingconsulenten Dossiers titel en monopolie Eerherstel in tuchtzaken Commissies Commissie Boekhoudkundige Normen IAB-Commissies Gemengde Commissies Samenwerking met het notariaat: Gemengde Commissie IAB-IBR-Nationale Kamer van Notarissen Internationale werking Confédération Fiscale Européenne (CFE) Fédération des Experts-Comptables Européens (FEE) De werking van EFRAG gedurende Conferenties en congressen IFAC Het Instituut Organigram Diensten van het Instituut Statistieken Overleden confraters

6

7 Events 2002 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Algemene ledenvergadering - 27 april 2002 De zestiende Algemene Vergadering van het Instituut vond plaats op 27 april 2002 in het Brusselse Paleis voor Congressen. Ze werd bijgewoond door een 800-tal leden evenals door talrijke vooraanstaande personen uit de economische en juridische wereld. Het bureau Het bureau was samengesteld uit de heren Johan DE LEENHEER, Voorzitter, Guy STEVENS, Vice-Voorzitter, André BERT, Secretaris-Penningmeester, en mevrouw Micheline CLAES, Secretaris, bijgestaan door de heer Philip VAN EECKHOUTE, Secretaris-generaal. Johan DE LEENHEER, Guy STEVENS, Micheline CLAES, André BERT en Philip VAN EECKHOUTE Toespraak van de Voorzitter (1e deel) De heer DE LEENHEER vestigde eerst en vooral de aandacht op de werkzaamheden van de nieuwe Stagecommissie en de Stagedienst, die, onder leiding van de heer Jos VAN WEMMEL en mevrouw Christine CLOQUET, van start waren gegaan met de voorbereiding van het toelatingsexamen. Hij onderstreepte dat de Raad, in afwachting van een nieuw koninklijk besluit dat de stage en de examens voor kandidaat-accountants en -belastingconsulenten definitief regelt, besliste om reeds naar aanleiding van de examensessie 2002 een specifiek toelatingsexamen tot de stage voor kandidaat-belastingconsulenten te organiseren; voor deze sessie werd overigens een stelsel van vrijstellingen ingevoerd. Het betreft een eenmalige regeling, die het fiat kreeg van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen, en die, hoogstwaarschijnlijk vanaf 2003, zal worden aangepast aan de bepalingen van het definitieve KB. De Voorzitter dankte de Stagecommissie en de Stagedienst hartelijk voor hun inzet en het prachtige werk dat zij in dit kader hebben verricht. 7

8 Events 2002 De Voorzitter gaf vervolgens een overzicht van de belangrijkste activiteiten van het Instituut in 2001: het succesvol colloquium rond de strijd tegen de grote fiscale fraude, dat het Instituut organiseerde in samenwerking met De heer A. ZENNER, Regeringscommissaris belast met de strijd tegen de grote fiscale fraude en de vereenvoudiging van de fiscale procedures. De Voorzitter lichtte overigens één van de thema s toe die tijdens het colloquium aan bod kwamen - dat van het beroepsgeheim, met name; de actualisering van de databank Eurochallenger. Die actualisering werd toevertrouwd aan een stuurgroep, voorgezeten door de heer KROCKAERT en samengesteld uit specialisten in verschillende vakgebieden, en leidde tot de ontwikkeling van een bijzonder geslaagde nieuwe versie. De heer DE LEEN- HEER bedankte de heer KROCKAERT en zijn equipe voor hun voortreffelijke werk in dit kader. de vruchtbare samenwerking tussen het Instituut, de vertegenwoordigers van het Ministerie van Financiën en van het Kabinet van Alain ZENNER die leidde tot het operationeel opstarten van de EDIVATmodule en tot de laatste tests van het INTERVAT-systeem. Voorzitter DE LEENHEER bestempelde de nieuwe manier van communiceren, ingeluid door de elektronische belastingaangiften, als de hoeksteen van de administratieve vereenvoudiging ; een aantal nieuwe opdrachten werden door de wetgever in de loop van 2001 toevertrouwd aan de externe accountants: de Wet op de Werknemersparticipatie maakte de tussenkomst van externe accountants mogelijk in geval van kapitaalsparticipatie, en met name wanneer de betrokken aandelen niet worden genoteerd of verhandeld op de beurs. De heer DE LEENHEER greep de gelegenheid aan om Professor Jean-Paul SERVAIS en de heren Jan VERHOEYE en Bruno COLMANT te bedanken die meewerkten aan het colloquium dat het Instituut over dit onderwerp organiseerde in samenwerking met de FVIB; het Instituut richtte, samen met de Nationale Kamer der Notarissen en het Instituut der Bedrijfsrevisoren, een gemengde commissie op die de bepalingen van de Wet op het notariaat en het Koninklijk Besluit met betrekking tot de waardering van notariskantoren ten aanzien van de betrokken beroepsbeoefenaars op een concrete en praktische manier van toelichting zal voorzien; beslissing van de Raad tot concreet invullen van de wettelijke voorschriften die de stagiairs en de leden een opdracht inzake begeleiding van startende ondernemingen toevertrouwen. Over het onderwerp zal ook een handboek worden uitgegeven, Oprichting en opstartfase van ondernemingen, dat alle relevante facetten van de oprichting van ondernemingen en de eerste activiteitsjaren omvat. De coördinatie ervan werd toevertrouwd aan Professor Doctor Anne BENOIT-MOURY (Université de Liège) en Professor Doctor Bernard TILLEMAN (KULeuven); informeren van de leden over de IAS-normen. In dit kader werd hen eind 2001 het handboek The Practical Guide to Applying IAS in Belgium toegestuurd. De Voorzitter benadrukte ook dat het Instituut erop toeziet dat de IAS-normen tijdig in onze landstalen worden vertaald; hoorzitting betreffende het wetsontwerp Corporate Governance. Eind 2001 lichtte de Voorzitter van de Raad van het Instituut, op uitnodiging van de Kamercommissie belast met de problemen inzake handels- en economisch recht, zijn standpunt toe met betrekking tot dit wetsontwerp. 8

9 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Tot slot bracht de heer DE LEENHEER alle confraters en medewerkers in herinnering die ons in 2001 zijn ontvallen. Hij noemde met name twee grote figuren van het beroep, André PRINZ en Joseph COLLEYE, maar ook Corry VANDER BORGHT, die gedurende jaren de administratieve diensten van het Instituut heeft versterkt. Hij bedankte al de personen die hun medewerking verlenen aan de erkenningscommissies en in het bijzonder mevrouw Anne SPIRITUS-DASSESSE, voorzitter van de Erkenningscommissie Belastingconsulenten; de leden die in de verschillende commissies en de FEE-werkgroepen zetelen en in het bijzonder Ruddy DE WILDE als lid van de Raad van de FEE; Guy STEVENS, Vice-Voorzitter; de Raad en het Uitvoerend Comité; Past-presidents Roger VANDELANOTTE en Raymond KROCKAERT; de diensten van het Instituut onder leiding van Philip VAN EECKHOUTE en Isabelle HAMERLINCK. De heer DE LEEN- HEER feliciteerde ook de stagiairs en wenste hen veel moed, doorzettingsvermogen en succes, evenals alle nieuwe confraters en dankte hartelijk de leden voor hun inzet, loyauteit en professionalisme. Toespraak van de Vice-Voorzitter De heer STEVENS, Vice-Voorzitter, analyseerde in zijn uiteenzetting eerst en vooral het advies van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen met betrekking tot het voorontwerp van koninklijk besluit betreffende de examens en de stage van de kandidaten-accountants en/of belastingconsulenten. Daarnaast becommentarieerde hij de twee wijzigingen die, in afwachting van het nieuwe KB, werden aangebracht aan het toegangsexamen, georganiseerd door de Raad op 2 en 16 maart Deze wijzigingen betroffen enerzijds het feit dat de kandidaten voor de eerste maal de keuze hadden tussen het toelatingsexamen tot de stage van belastingconsulent en het Guy STEVENS, Vice-Voorzitter toelatingsexamen tot de stage van accountant en anderzijds het feit dat de kandidaten, in functie van hun vooropleiding, werden vrijgesteld van bepaalde onderdelen van de examenstof. Hij belichtte verder de spreiding van de 1330 inschrijvingen d.i. meer dan het dubbele van het aantal bij de vorige examensessies, - over de twee categorieën van toelatingsexamen. De heer STEVENS benadrukte dat het Instituut, met het organiseren van dit examen, belangrijke praktijkervaring had opgedaan die in de toekomst zeker nog haar nut zou bewijzen. Hij bedankte tot slot de Stagecommissie en de Stagedienst voor het aanzienlijke werk dat ze in dit kader hebben verricht. 9

10 Events 2002 Financieel verslag De heer André BERT, Secretaris-Penningmeester, bracht verslag uit over de financiële toestand van het Instituut - het boekjaar vertoonde een batig saldo van ,29 EUR ( BEF) en besprak de financiële staten die aan de leden werden bezorgd. André BERT, Secretaris-Penningmeester Verslag van de commissarissen De heer Hugo DOOMS, Commissaris, bracht, zowel in eigen naam als in naam van de heer Thierry BECKO, verslag uit over de rekeningen van het afgelopen jaar. De Commissarissen bevestigden dat de jaarrekening, die op 31 december 2001 een batig saldo vertoonde van BEF ( ,29 EUR) en een balanstotaal van BEF ( ,62 EUR), exact was en een getrouw beeld gaf van de financiële toestand en het vermogen van het Instituut, en Hugo DOOMS, Commissaris dat de boekhouding werd gevoerd met naleving van de wettelijke boekhoudkundige regels, zoals die in België worden toegepast. Voorstelling van de begroting 2002 De heer André BERT, Secretaris-Penningmeester, stelde vervolgens de begroting 2002 voor. Het bedrag van de ledenbijdragen, omgezet in euro, bleef ongewijzigd t.o.v. het vorig jaar. Micheline CLAES, Secretaris Overhandiging van de prijzen van de Stichting van het Nationaal College der Accountants van België De heer Serge VERELST, Vice-Voorzitter van het Nationaal College der Accountants van België, herinnerde aan de doelstellingen van de Stichting van genoemd Nationaal College. In naam van de Stichting overhandigden vervolgens de heren René HOUDMONT, Voorzitter van het College, en hijzelf een prijs van 750 EUR aan elk van de vijf (voor de gelegenheid zeven) Franstalige kandidaat-stagiairs en de vijf Nederlandstalige kandidaat-stagiairs die de beste resultaten behaalden bij het toegangsexamen - sessie

11 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Nederlandstalige stagiairs Rudi GOGNE Koen ELST Marie-Pauline DELSAERDT Pieter DEVLOO Dimitri DENDOOVEN Franstalige stagiairs Jean-Michel COLLARD Sophie LABILLOY Patrick FOUARGE Claudine MICHEL Rong ZHOU Philippe SCHMETS Marie-Laure BAUWENS Beslissingen De Algemene Vergadering nam unaniem de volgende beslissingen: aanstelling van nieuwe Nederlandstalige en Franstalige commissarissen. In de mandaten van Nederlandstalig Commissaris werden de volgende leden aangesteld: de heren Hugo DOOMS (effectief) en Emile VANKEERBERGHEN (plaatsvervangend); in de mandaten van Franstalig Commissaris: de heer Thierry BECKO (effectief) en mevrouw Denise VERANNEMAN (plaatsvervangend); goedkeuring van de rekeningen van het afgelopen boekjaar; kwijting van de leden van de Raad, de penningmeester en de commissarissen; goedkeuring van de begroting 2002; het bedrag van de ledenbijdragen blijft onveranderd. Hierna worden de ledenbijdragen voor 2002 weergegeven: CATEGORIEEN BIJDRAGEN 1) Natuurlijke personen interne leden 297,47 EUR Een vermindering van 50 % wordt toegestaan aan de: a) nieuwe interne leden erkend in 2002, 2001, 2000 na afloop van een stage van 3 jaar 148,74 EUR b) gepensioneerde interne leden 148,74 EUR 2) Natuurlijke personen externe leden (inclusief verplichte CFI-bijdrage, 12,64 EUR): 458,85 EUR Een vermindering van 50 % wordt toegestaan aan de: a) nieuwe externe leden erkend in 2002, 2001, 2000 na afloop van een stage van 3 jaar (inclusief verplichte CFI-bijdrage, 12,64 EUR) 235,74 EUR b) gepensioneerde externe leden (inclusief verplichte CFI-bijdrage, 12,64 EUR) 235,74 EUR 11

12 Events 2002 CATEGORIEEN BIJDRAGEN 3) Professionele vennootschappen eenpersoonsvennootschappen 178,48 EUR andere 446,21 EUR 4) Stagiairs (administratieve kosten) 74,37 EUR Openingspagina website Academisch gedeelte Voorstelling website van het Instituut en toespraak door Voorzitter DE LEENHEER De heer DE LEENHEER opende de academische zitting met de voorstelling van de vernieuwde website van het Instituut. Het belang van een degelijke website, die kan uitgroeien tot een volwaardig communicatiemiddel tussen de leden en het Instituut, mag niet worden onderschat, aldus de Voorzitter. Met dat doel werd de site dan ook inhoudelijk geactualiseerd en grondig geherstructureerd. Op technisch vlak werd er veel zorg besteed aan de gebruiksvriendelijkheid van de site en de navigatie. De Voorzitter vestigde de aandacht van het publiek ook op twee brochures, de ene gericht tot een publiek van studenten, de andere tot het potentiële cliënteel van onze beroepsbeoefenaars. Hij nodigde de aanwezigen vervolgens uit om samen met hem stil te staan bij enkele belangrijke maatschappelijke evoluties en de rol daarin van de accountant en de belastingconsulent. De Voorzitter verwees om te beginnen naar de «leer van het gewekte vertrouwen» die de Nederlandse professor Th. LIMPERG rond 1930 ontwikkelde en benadrukte dat verschillende van de daarin onderzochte stellingen tot op heden niets aan relevantie hebben ingeboet. Hij reflecteerde vervolgens over de nieuwe tendensen inzake corporate governance. Hij onderstreepte verder dat ondernemers er alle belang bij hebben om goed te focussen op een continuïteitsperspectief: zij moeten een lange termijnvisie ontwikkelen en accountants en belastingconsulenten zijn de aangewezen experts die hen daarin kunnen bijstaan. Een ander thema dat niet ontsnapte aan de aandacht van de Voorzitter, was dat van de faillissementen. Een onderzoek uitgevoerd in 2001 door het handelsinformatiebedrijf Graydon, heeft uitgewezen, zo stelde hij, dat wanbeheer, ontoereikend kapitaal, bepaalde economische omstandigheden en fraude de belangrijkste oorzaken zijn van faillissementen. In de wetenschap dat in een opmerkelijk aantal gevallen het gevaar van wanbeheer en onkunde had kunnen worden afgewend door professioneel advies, besliste de Raad van het Instituut dan ook om onderzoek uit te zullen voeren naar de mate waarin de accountants kunnen worden betrokken bij de wer- 12

13 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN king van de raad van bestuur van de ondernemingen. Johan DE LEENHEER besloot met het vraagstuk van de wijze waarop de accountants en de belastingconsulenten hun functie behoren uit te oefenen. «Het betreft in de eerste plaats een economisch vraagstuk, een vraagstuk van doelmatigheid van het beroep als middel ten dienste van het algemeen belang, zo stelde hij. Dat mag ons evenwel niet uit het oog doen verliezen dat het ethische aspect meer en meer in de belangstelling komt te staan en meer en meer object van onderzoek wordt». Uiteenzetting van de heer Eddy WYMEERSCH, «Perspectieven in het bedrijf van de accountants en de belastingconsulenten» De heer DE LEENHEER kondigde vervolgens Professor Doctor Eddy WYMEERSCH aan, Voorzitter van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen. Zijn uiteenzetting betrof de «Perspectieven in het bedrijf van de accountants en de belastingconsulenten», uiteenzetting waarin hij een aantal beschouwingen met betrekking tot de rol van de accountant en de belastingconsulent in het hedendaags ondernemingswezen deelde met de genodigden. Eddy WYMEERSCH, Voorzitter van de Commissie voor het Bank- en Het exposé van de heer WYMEERSCH werd integraal opgenomen in het nummer 2/2002 van Accountancy & Tax, pp Financiewezen Uiteenzetting van de heer Didier REYNDERS, Minister van Financiën De heer Didier REYNDERS, Minister van Financiën, mocht de academische zitting afsluiten met de voorstelling van een nieuw boek rond het thema van de fiscus, getiteld Fiscale Freud. Illustrator SERDU Didier REYNDERS, Boek Fiscale Freud Minister van Financiën 13

14 Events 2002 bracht 150 tekeningen samen in het boek, tekeningen die stuk voor stuk de relatie fiscus-belastingplichtige op de korrel nemen en die op een subtiele en ludieke manier de nieuwe fiscale cultuur waaraan de fiscale Administratie werkt, onderschrijven. Gezamenlijke Raadsvergadering IBR en IAB Raden IAB en IBR In het kader van de verdere toenadering tussen het Instituut der Bedrijfsrevisoren en het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten werd op 3 juni 2002 een gezamenlijke vergadering van de beide Raden georganiseerd. Deze vergadering vond plaats ten zetel van de Fondation Scientifique Jean Bastin in het Chateau de Spy. Johan DE LEENHEER, Voorzitter van het IAB, bedankte er vooreerst de heer Jean BASTIN voor zijn gastvrijheid, en had het vervolgens in zijn uiteenzetting over de vele projecten die IBR en IAB gezamenlijk opvolgen als aanleiding voor de gezamenlijke raadsvergadering. Zo onder meer de wettelijke opdracht bij werknemersparticipatie, de controle op de boekhouding van notarissen en de schatting bij overdracht van notariskantoren, de diverse wettelijke opdrachten in het kader van de milieuproblematiek (Recupel, Kringloopcentra,...), de gezamenlijke website en extranet,... Ludo SWOLFS, Voorzitter van het IBR, ging uitgebreid in op de stand van zaken met betrekking tot de wetgeving inzake Corporate Governance en de onafhankelijkheid van de commissaris. Volgende items werden achtereenvolgens door diverse raadsleden van IBR en IAB toegelicht en door de voltallige Raden verder besproken: De gesprekken die tussen beide Instituten worden gevoerd om de procedure inzake de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor, respectievelijk accountant en belastingconsulent, aan te passen met het oog op een gezamenlijk eerste stagejaar. Interprofessionele samenwerking tussen de economische beroepsbeoefenaars met andere vrije beroepen (advocaten, notarissen,...) 14

15 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Het project International Innovation Network, een internationaal platform waar beide Instituten deelnemen aan gesprekken over nieuwe vormen van dienstverlening, zoals de certificatie van websites (webtrust) of ICT-systemen (Systrust). De procedures inzake kwaliteitscontrole op de beroepsuitoefening die door de respectievelijke Instituten worden gehanteerd. Op de gezamenlijke Raadsvergadering werd tevens een precedent geschapen: voor de eerste keer werd de aanpassing van een Norm door de raden van IBR en IAB gezamenlijk goedgekeurd. De oude Norm inzake het verslag op te stellen bij de omzetting van een vennootschap, in werking getreden op 6 februari 2001, hield geen rekening met de zogenaamde reparatiewet (van het Vennootschappenwetboek) van 23 januari Precies op het vlak van de omzetting van coöperatieve vennootschappen heeft deze reparatiewet een fundamentele wijziging teweeggebracht. De Norm werd daarom eveneens van toepassing op de omzetting van een CVOA naar een CVBA, hetgeen voorheen niet het geval was. Tevens werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om een aantal onnauwkeurigheden in de tekst te verbeteren. De aangepaste Norm werd, na advies van de Hoge raad voor de Economische Beroepen, via de geijkte kanalen (Accountancy & Tax, website) aan de leden bekendgemaakt. De uitgesproken constructieve sfeer die deze eerste gezamenlijke Raadsvergadering kenmerkte, laat vermoeden dat het initiatief ook in de toekomst zal worden herhaald. Een actuele kijk op de IAS/IFRS en de modernisering van de EU-boekhoudrichtlijnen Op 3 september 2002 organiseerde het IAB, in samenwerking met de BBL-ING, een seminarie over de nakende introductie van de IAS-normen en de modernisering van de boekhoudrichtlijnen. Verschillende gastsprekers becommentarieerden er, elk vanuit hun eigen perspectief, stand van zaken en perspectieven. Karel VAN HULLE, Afdelingshoofd bij het directoraat-generaal XV van de Europese Unie, becommentarieerde als eerste spreker het conceptueel kader van de IAS-normen. Hij vestigde de aandacht van het publiek ook op het belangrijke vraagstuk van de implementatie van de IAS-normen in Europa, waarin de nog niet zolang geleden opgerichte European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) een belangrijke rol moet gaan spelen. De omschakeling naar de IAS/IFRS-normen brengt ook met zich mee, zo stelde de spreker nog, dat de vierde en de zevende boekhoudrichtlijn dringend moeten worden gemoderniseerd. Het voorstel van richtlijn dat met het oog daarop werd Karel VAN HULLE, Afdelingshoofd bij het directoraat-generaal XV van de Europese Unie geformuleerd, is erop gericht om bestaande tegenstrijdigheden tussen de richtlijnen en de IAS/IFRS-normen weg te werken. Jean-Paul SERVAIS, Voorzitter van de Hoge Raad voor de Eco- 15

16 Events 2002 J.P. SERVAIS en Bruno COLMANT nomische Beroepen en docent aan de ULB, vroeg van zijn kant aandacht voor de noodzaak van adequate opleiding in de materie, die liefst zo snel mogelijk wordt aangevat. Met betrekking tot het taalprobleem bevestigde de spreker dat een officiële vertaling van de IAS-normen beschikbaar zal zijn in de drie landstalen. Het idee van een mogelijke uitbreiding van de IAS/IFRS-normen tot alle jaarrekeningen - en dus niet alleen de geconsolideerde - ligt moeilijk omwille van de nauwe band die in België bestaat tussen het boekhoud- en het fiscaal recht. De Belgische regering zal vóór 2005 over dit punt wellicht geen beslissing nemen, aldus nog de heer SERVAIS. De spreker stond tot slot nog even stil bij de notie fair value, één van de hoekstenen van de IAS/IFRS. Bruno COLMANT, Algemeen Directeur van het Crédit européen te Luxemburg, belastingconsulent en lid van de Hoge Raad voor de Financiën, vergeleek, in een boeiende en heldere uiteenzetting, het boekhoudkundig referentiekader zoals dat nu in de niet-angelsaksisch geïnspireerde lidstaten toepassing vindt, met de IAS. Hij wees er onder meer op dat, zelfs als de IAS-normen en de continentale rapporteringssystemen in wezen eenzelfde doelstelling nastreven - met name het geven van een getrouw beeld van de financiële situatie van een onderneming, - de omschakeling naar de IAS toch een fundamentele ingreep betekent, die zowel positieve als minder positieve aspecten inhoudt. Johan DE LEENHEER, Voorzitter van het IAB, sloot de namiddag af met een aantal samenvattende beschouwingen. Ook hij beklemtoonde het belang van een degelijke begeleiding van de ondernemingen en hun adviseurs in het omschakelingsproces naar de IAS/IFRS. En daar, zo stelde hij, is ontegensprekelijk een belangrijke rol weggelegd voor onze nationale standardsetter, de CBN, maar ook voor de beroepsinstituten, de financiële- en de onderwijsinstellingen. De nieuwe wetgeving inzake de VZW, de Stichting en de Internationale Vereniging Het IAB en het IBR organiseerden op 17 september 2002 een studiedag over de nieuwe wetgeving inzake de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale vereniging zonder winstoogmerk en de stichtingen. Het uitgangspunt voor deze studiedag was de definitieve goedkeuring door de Kamer van de wet van 2 mei 2002, die de wet van 27 juni 1921 op de VZW s hervormt. De heer DE LEENHEER, Voorzitter van het IAB, verwelkomde alle aanwezigen en in het bijzonder de heer Marc VERWILGHEN, Minister van Justitie. De Minister van Justitie wees op de verdienste van de nieuwe wet, met name de wet van 27 juni 1921 te moderniseren en te rationaliseren, een grotere rechtszekerheid te bieden aan derden en misbruiken van deze juridische instelling tegen te gaan. De Minister benadrukte de impact van de nieuwe wet, dit in het bijzonder omdat België een uitgebreid verenigingsleven kent. De nood aan kwalitatief boekhoudkundig, juridisch en fiscaal advies binnen de social profit-sector zal, als gevolg van de nieuwe wettelijke 16

17 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN Marc VERWILGHEN, Minister van Justitie verplichtingen, dan ook ongetwijfeld groot zijn. Vanuit deze vaststelling deed de Minister op de studiedag een duidelijke oproep aan de accountants, de belastingconsulenten en bedrijfsrevisoren om voor een eerste advies aan een vzw, stichting of internationale vereniging een gunsttarief te hanteren. De Heer Philippe VERDONCK, deskundige op het kabinet van de Minister van Justitie, belichtte in zijn betoog de redenen die de wetgever er toe bracht om de wet van 27 juni 1921 te wijzigen. Enerzijds moest de wetgeving in overeenstemming gebracht worden met artikel 6 van het Verdrag van Rome, en anderzijds moest het oneigenlijk aanwenden van de VZW tegengegaan worden (problematiek van de valse VZW s en de ontoereikende boekhouding). De spreker zette ook de vier grote krachtlijnen uiteen die de hervorming schragen: het bevorderen van een zekere administratieve vereenvoudiging teneinde de vrijheid van vereniging in België te versterken; het verbeteren van de bescherming van derden en leden; het verminderen van de fiscale druk met het oog op het bevorderen van de synergieën (overdrachten om niet tussen VZW s worden onderworpen aan een algemeen recht van 25 euro); de introductie in het Belgisch recht van de private stichting, een nieuw juridisch instrument. De heer Jan VERHOEYE, accountant en belastingconsulent, gaf vervolgens een grondige uiteenzetting over de certificatie van aandelen en over Stichtingen. Hij besprak de fiscale aandachtspunten van de private stichting die dienst kan doen als administratiekantoor voor de certificatie van titels. De heer J.-L. SERVAIS, bedrijfsrevisor en accountant, besprak de verplichtingen inzake boekhouding, jaarrekening en 17

18 Events 2002 de controle hierop. Dit thema werd verder ontwikkeld door de heer André KILESSE, Ondervoorzitter van het IBR, die de klemtoon legde op de draagwijdte van deze verplichtingen, die verschilt in functie van en naargelang de omvang van de vereniging. In een poging tot vereenvoudiging onderscheidt men kleine VZW s, grote VZW s en zeer grote VZW s. De Voorzitter van het Instituut der Bedrijfsrevisoren, de heer Ludo SWOLFS, leidde de namiddagsessie in, die hoofdzakelijk zou worden gewijd aan een analyse van de bepalingen van de nieuwe wet die een betere transparantie en een betere controle garanderen van de VZW s, waaronder deze die een fiscale impact hebben. In dat verband schetste de heer Dirk DESCHRIJVER, bedrijfsjurist en belastingconsulent, de door de nieuwe wet aangebrachte wijzigingen, meer bepaald inzake inkomstenbelastingen, registratierechten, en successie- en zegelrechten. Volgens de heer Michel DE WOLF, bedrijfsrevisor, brengt de nieuwe wet een gedeeltelijke toenadering tot stand tussen het juridisch kader van de verenigingen zonder winstoogmerk en dat van de internationale verenigingen zonder winstoogmerk. Laatstgenoemd kader behoudt echter enkele bijzonderheden inzake het verwerven van rechtspersoonlijkheid, vennootschapsorganen, transparantie, neerlegging van het administratief dossier en meer bepaald de vereffening. Deze juridische en fiscale verschillen kunnen de doorslag geven voor de keuze tussen de ene of de andere rechtspersoon. Fiscale geschillenprocedure: een eerste evaluatie De studienamiddag van 25 oktober 2002, georganiseerd in samenwerking met de Ordre des Barreaux francophones et germanophone, bood een geschikte gelegenheid om een eerste overzicht te geven van de compleet vernieuwde Belgische fiscale geschillenregeling en een diepgaande analyse te maken van een aantal kwesties van praktisch belang. Tijdens de heldere en steeds boeiende uiteenzettingen, schetsten de sprekers, stuk voor stuk uitmuntende specialisten en voor het merendeel gerenommeerde practici, een uiterst volledig portret Guy STEVENS en J.M. DEFOURNY van deze moeilijke materie, na afloop van de eerste drie jaar van toetsing aan de werkelijkheid op het terrein. Waar komen we vandaan en waar gaan we naartoe? Zelfs al was het resultaat uiteindelijk vrij bescheiden ten opzichte van de initiële verwachtingen, toch werd de publicatie in het Staatsblad van 27 maart 1999 van de twee wetten tot hervorming van de fiscale procedure, positief onthaald, zo vatte IAB-Vice-Voorzitter Guy STEVENS zijn inleiding aan. De oude regeling had immers zo haar mankementen (erg rigide vormvereisten, twijfel over de onpartijdigheid van de gewestelijke directeur,...), waarvoor de nieuwe constructie een gepaste oplossing wilde aanreiken. Drie jaar na de publicatie van de hervorming in het Staatsblad, is het dan ook tijd voor een eerste evaluatie. 18

19 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN De administratieve fase, de verplichte tussenstap Daniël HUNIN, belastingconsulent, opende de debatten met een zeer nauwkeurig onderzoek van de administratieve fase van de geschillenprocedure. Eerst vestigde hij de aandacht op de leemten van de oude regeling, waarna hij in detail de bezwaarprocedure bekeek, die op het gebied van de inkomstenbelastingen nog steeds de verplichte tussenstap is. De ontvankelijkheid van het bezwaarschrift is derhalve een voorwaarde voor het instellen van de vordering bij de rechtbanken van eerste aanleg. Vervolgens vermeldde hij een aantal belangrijke wijzigingen. Eén daarvan, de drastische inkorting van de bezwaartermijn die van openbare orde is ook al gaat die sindsdien gepaard met een, weliswaar niet dwingende, andere termijn waarbinnen een beslissing moet worden getroffen stelt op praktisch vlak ernstige problemen, vooral omdat het dezelfde administratie is die taxeert en onderzoek verricht en omdat de mogelijkheid tot herbelasting na beslissing werd gehandhaafd. Meer positieve wijzigingen, zoals de uitbreiding van de rechten van de feitelijk gescheiden echtgenoot, het sindsdien duidelijk bevestigd administratief karakter van de functie van de directeur, de verlengde aanslag- en onderzoekstermijnen die sindsdien, in geval van bezwaar, verkort zijn van 12 tot 6 maanden, werden eveneens besproken. De gerechtelijke debatten Rechter Hervé LOUVEAUX, eminent practicus van de nieuwe gerechtelijke procedure, vergastte het publiek vervolgens op een analyse van de rechtspraak: tijdens deze eerste twee jaren hebben de rechtbanken van eerste aanleg immers al tientallen vonnissen afgeleverd. De spreker verschafte een overvloed aan preciseringen over een hele reeks begrippen waaronder: de materiële bevoegdheid en de bevoegdheden van de rechtbanken van eerste aanleg, het begrip geschillen betreffende de toepassing van een belastingwet, het voorwerp van het fiscaal geschil, de bevoegdheden van de rechter en de ontvankelijkheid van de vordering. Om de presentatie van het geheel af te ronden vroeg hij bijzondere aandacht voor een aantal bijzondere 19

20 Events 2002 punten op het gebied van de inkomstenbelastingen, de BTW, de registratie- en successierechten en de provinciale en lokale belastingen. De ambtenaren voor de rechtbank Het delicate onderwerp van de vertegenwoordiging van de administratie van de directe belastingen door haar ambtenaren, ingevoerd door de wet van 21 december 2001, vormde de hoofdmoot van de uiteenzetting van meester Jean-Pierre BOURS, onze derde spreker. Hij richtte zich in zijn commentaar vooral op het basisidee achter deze regeling, met name de responsabilisering van de ambtenaren. Hij haalde vervolgens het eerder koele onthaal aan dat de maatregel binnen de belastingadministratie zelf en binnen sommige rechtbanken te beurt viel. Hij besloot met de melding dat de belastingadministratie bezig was met het onderzoeken van een protocolakkoord, voorgesteld door de Ordre des Barreaux francophones et germanophone en de Orde van de Vlaamse Balies, ten einde de cohabitation voor de rechtbank concreter te regelen. Horen van de accountant of de belastingconsulent, vrijwillige tussenkomst en beroepsgeheim Met de vierde spreker, professor Marc DASSESSE, namen de debatten een meer pragmatische wending in de richting van onze eigen professionele bekommernissen: hij had het immers over de concrete mogelijkheid van de accountant of de belastingconsulent om in de gerechtelijke procedure tussen te komen, inzonderheid op grond van artikel 728, 2 van het Gerechtelijk Wetboek. Hij stelde vast dat deze mogelijkheid in de praktijk slechts matig succes heeft, maar wees er ook op dat het actieterrein van onze leden zich daar niet toe beperkt. Zo kan de accountant onder meer op eigen initiatief beslissen tussen te komen in het aan de rechter onderworpen fiscaal geschil tussen de belastingplichtige en de administratie. Soms heeft de accountant er belang bij in eigen naam tussen te komen in het geschil, om de gegrondheid van de door zijn cliënt verdedigde stelling te ondersteunen. Vervolgens had de spreker het over het beroepsgeheim, in het bijzonder in het kader van de strijd tegen het witwassen van geld. Achter de schermen De heer Roland ROSOUX, adviseur bij het kabinet van de Regeringscommissaris toegevoegd aan de Minister van Financiën en directeur bij de centrale diensten van de AOIF, veegde meteen elke gedachte aan een overdreven vereenvoudiging van de problematiek van de tafel. Zijn zeer realistisch betoog was in feite een analyse van alle aspecten van de wet van 21 december Daarbij wees hij op de logica van de noodzakelijke wijziging van de cultuur die beoogt de taxatieambtenaar meer te responsabiliseren bij de behandeling van zijn dossier maar ook op het door tal van ambtenaren geventileerde scepticisme. Bij gebrek aan voorbereiding en ervaring zijn die ambtenaren uiteraard weinig geneigd zich in het strijdperk van de rechtbanken van eerste aanleg (en het hof van beroep) te wagen om er de geschillen voortvloeiend uit hun eigen taxatiedossiers, te verdedigen. Niettemin werd de mogelijkheid voor de Staat zich voor bepaalde dossiers door de taxatieambtenaar (of een aangewezen ambtenaar) te laten vertegenwoordigen, wettelijk bekrachtigd en zal voortaan nog alleen voor de meest complexe dossiers een beroep worden gedaan op een departementsadvocaat. En hoewel tot dusver uit de ervaring gebleken is dat het de gewestelijk directeur (of zijn 20

21 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN gedelegeerde) is die zich naar de rechtbank begeeft, toch zal, vanaf volgend jaar, de verdediging ook toevertrouwd worden aan de ambtenaren van niveau 1 en niveau 2+, hetzij zowat ambtenaren die inmiddels een gepaste opleiding inzake fiscale procedure hebben genoten. Dit gezegd zijnde, mag volgens de spreker niet uit het oog worden verloren dat een zeer groot aantal geschillendossiers betrekking heeft op feitenkwesties, zoals de aftrekbaarheid van beroepskosten, en er derhalve parallel en nuttig een geest van overleg zou kunnen ontwikkeld worden, inzonderheid door het sluiten van akkoorden om de geschillen te beslechten. De studienamiddag werd afgesloten door Stafhouder DEFOURNY die het veeleer elkaar aanvullend dan tegenstrijdig karakter van de beroepen van accountant, belastingconsulent en advocaat beklemtoonde, inzonderheid bij de verdediging van de belastingplichtigen. Hervorming vennootschapsbelasting: resultaten en perspectieven Didier REYNDERS, Minister van Financiën Op 13 november 2002 organiseerde het IAB een studienamiddag over de op handen zijnde hervorming van de vennootschapsbelasting. Verscheidene gerenommeerde sprekers lichtten er diverse aspecten van deze hervorming toe. In zijn inleiding benadrukte de heer DE LEENHEER de almaar toenemende impact van Europa in het dossier en verwelkomde vervolgens de Minister van Financiën Didier REYNDERS, die de hervorming van de vennootschapsbelasting situeerde in het totaalpakket van de door de Regering doorgevoerde hervormingen. De uiteenzetting van de Minister viel uiteen in twee grote delen: in het eerste deel gaf hij een overzicht van de punten van de hervorming die al verwezenlijkt zijn, en in het tweede somde hij de punten op die toekomstige prioriteiten uitmaken, waarvan de realisatie in de eerstkomende jaren gepland is. De Minister gaf zowel toelichting bij de hervorming inzake de personenbelasting als inzake de vennootschapsbelasting. De hervorming van de vennootschapsbelasting steunt op twee hoofdbekommernissen: enerzijds een verlaging van het nominaal tarief van de vennootschapsbelasting, overeenkomstig de wens van de Regering de Belgische vennootschapsfiscaliteit in overeenstemming te brengen met deze van onze Europese buurlanden, en anderzijds een herwaardering van het fiscaal statuut van de kmo s en vooral dat van de kleinste ondernemingen. Dat laatste zal onder meer gebeuren door een proportionele vermindering van de verlaagde aanslagtarieven, door de invoering van een investeringsreserve en door de vrijstelling van de vermeerdering wegens geen of ontoereikende voorafbetalingen voor nieuwe kmo s. Als toekomstige prioriteiten noemde de Minister onder meer de afschaffing van de aanvullende crisisbijdrage en de verdere verlaging van het nominaal tarief tot 30%. Er werden ook bijzondere maatregelen genomen ten gunste van sommige activiteitssectoren. Voor de bouwsector bijvoorbeeld, vermelden we de verlaging van het BTW-tarief van 21% tot 6% voor de renovatie van 21

22 Events 2002 gebouwen van meer dan vijf jaar oud. In aanvulling op deze hervorming, vestigde de Minister de aandacht op het ontwerp betreffende de verbetering van het fiscaal en sociaal statuut van de zelfstandigen, zulks door middel van een vermindering van de loonkosten, en vooral op het ontwerp betreffende de belangrijke hervorming van de tweede pensioenpijler. De tweede spreker, Jean-Paul SERVAIS, oud-kabinetschef van de Minister van Financiën, voorzitter van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen en actueel directeur van de CBF, wijdde uit over de concrete aspecten van deze hervorming, en over de veranderingen die deze voor de economische beroepen zal teweegbrengen. Vooreerst onderstreepte de heer SERVAIS dat de hervorming ook kadert in de nieuwe fiscale cultuur, Jean-Paul SERVAIS, voorzitter van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen deze van de transparantie, van het preventief recht in de plaats van het repressief recht, en deze van de herdefiniëring van de taken van en de relaties tussen de FOD Financiën en de economische beroepen. In deze context, en om de rechtszekerheid te verhogen, zal vanaf 1 januari 2003 de procedure van de voorafgaande beslissing (ruling) worden veralgemeend (zie artikel in IAB-Info, nr van 30 oktober 2002). De verschillende actoren in deze materie (accountants, belastingconsulenten, administratie, enz.) zullen hierin samenwerken. De nieuwe fiscale cultuur zal ook blijken, zo onderstreepte Jean-Paul SERVAIS, uit de samenwerking tussen de economische beroepen en de FOD Financiën, inzonderheid via reacties en commentaren van de practici die het mogelijk maken de lijst van de landen met een vennootschapsbelasting van minder dan 15% permanent te actualiseren. Ook de oprichting van een Gemengde Overlegcommissie (samengesteld uit leden uit de openbare en de privé-sector) is gepland. De banden tussen het boekhoudrecht en het fiscaal recht werden gewijzigd in het licht van de globale samenhang van het stelsel. Ook op het gebied van de afschrijvingen bijvoorbeeld, zal voortaan de economische benadering de voorrang krijgen. Wat de aandelenopties aangaat, kondigde de spreker aan dat artikel 43, 4, 2, van de wet van 26 maart 1999, betreffende het Belgisch actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen door de programmawet werd gewijzigd, en de bedrijfsrevisoren en de externe accountants voortaan op voet van gelijkheid worden behandeld met betrekking tot de waardering van de aan de opties onderliggende aandelen. Voor optieplannen gesloten tussen 1 januari 2000 en 31 december 2002, zal de uitoefenperiode van de opties, zonder fiscale gevolgen, met een maximumtermijn van drie jaar kunnen worden verlengd (zie IAB-Info, nr. 16/1999 en nr. 2/2003). Ten slotte stelde de heer SERVAIS dat de invoering van de IAS-normen, ten laatste vanaf 2005, de boekhoudkundige harmonisatie van de geconsolideerde jaarrekening van alle Europese vennootschappen die op een gereglementeerde markt zijn genoteerd, zou moeten mogelijk maken. Deze wijziging van het boekhoudkundig referentiestelsel zal noodzakelijkerwijs met de medewerking van specialisten op het gebied van de accountancy moeten worden doorgevoerd. Om de fiscale neutraliteit van deze wijziging te verzekeren, zullen er wellicht aanpassingen aan het belastingrecht uit voortvloeien. De derde en laatste spreker van de namiddag was mevrouw Christine CLOQUET, accountant, belasting- 22

23 INSTITUUT VAN DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGCONSULENTEN consulent en lid van de Raad van het IAB. Haar uiteenzetting hield een praktische benadering van de hervorming in waarbij ze bepaalde punten uitdiepte en bijzondere vragen in verband met de toepassing ervan opwierp. Ze had het onder meer over de roerende voorheffing van 10% op liquidatieboni en boni bij de inkoop van eigen aandelen, de vorming van een investeringsreserve en de vrijstelling ervan voor de kmo s, de niet-aftrekbaarheid van de Gewestbelastingen, de abnormale of goedgunstige voordelen en de verliezen, de afschaffing van het Christine CLOQUET, accountant, belastingconsulent en lid van de Raad van het IAB verlaagd tarief op winst voorkomende uit het buitenland, de vrijstelling van voorafbetalingen voor bepaalde kmo s en het namiddag werd afgesloten door IAB-Voorzitter Johan DE LEENHEER. nieuwe stelsel van de voorafgaande beslissingen (rulings). De De Inleiding en conclusie van Johan DE LEENHEER vindt u in Accountancy & Tax nr. 4/2002, pp Het gerechtelijk deskundigenonderzoek, de accountant en de belastingconsulent Op 12 december 2002 werd in het Paleis voor Congressen te Brussel een studiedag gehouden over het gerechtelijk deskundigenonderzoek. Na de inleidende uiteenzetting van Voorzitter Johan DE LEENHEER werden verschillende sprekers van niveau één voor één voorgesteld en ingeleid door de heer Albert FETTWEIS, Raadsheer bij het Hof van Cassatie en wetenschappelijk voorzitter van de studiedag. De heer Piet VAN BAEVEGHEM, kabinetsmedewerker van de Minister van Justitie, stak van wal met een korte evaluatie van de manier waarop J.P. BOURS, R. KROCKAERT, J. DE LEENHEER, A. FETTWEIS en H. LAFOSSE het deskundigenonderzoek vandaag de dag wordt gevoerd. Tevens gaf hij een korte uiteenzetting over de krachtlijnen m.b.t. het deskundigenonderzoek van het komende Wetsontwerp tot wijziging van de gerechtelijke procedure. De spreker loofde de inspanningen die op het vlak van het deskundigenonderzoek geleverd werden naar aanleiding van de invoering van het Gerechtelijk Wetboek in 1967, maar signaleerde ook een aantal heikele punten die het deskundigenonderzoek niet maken tot wat het vandaag zou moeten of kunnen zijn. Het aangekondigde Wetsontwerp wil daar een mouw aan passen: het bevat een aantal nieuwe bepalingen die de kwaliteit van het deskundigenonderzoek moeten verbeteren en de procedure inzake de aanstelling van de deskundige en het verloop van het deskundigenonderzoek nader verfijnen. Professor-decaan Georges de LEVAL van de Université de Liège zette een aantal begin- 23