Inhoud. 1 Planten in allerlei soorten en maten 6. 2 Zorg voor planten Plagen en ziekten Voortplanting: een nieuw begin 90

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. 1 Planten in allerlei soorten en maten 6. 2 Zorg voor planten Plagen en ziekten Voortplanting: een nieuw begin 90"

Transcriptie

1 Inhoud 1 Planten in allerlei soorten en maten 6 2 Zorg voor planten 32 3 Plagen en ziekten 60 4 Voortplanting: een nieuw begin 90 5 Vermeerderen zonder seks 114 INHOUD 5

2 1 Planten in allerlei soorten en maten 1.1 Opdracht 1.1 Kenmerken van planten benoemen Doel Na deze opdracht kun je verschillende plantenkenmerken noemen die je gebruikt om planten te benoemen. Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: pen en papier; A3-vel; kleurpotloden of stiften; verschillende plantenboeken. Oriëntatie Heeft iemand wel eens het volgende tegen je gezegd: Wat lijk jij toch sprekend op je vader! of Je hebt dezelfde ogen als je moeder!? a Noteer twee eigenschappen waarin je lijkt op een familielid. b Naar welke eigenschappen kun je bij planten kijken als je verschillen of overeenkomsten wilt benoemen? Bedenk er minstens vier. 6 PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN

3 Figuur 1.1 Zoek de verschillen! Uitvoering In deze opdracht ga je in de natuur op zoek naar verschillen en overeenkomsten tussen planten. De resultaten verwerk je in een tekening. 1 Bezoek een park, een plantsoen of de wijk waarin je school staat. 2 Schrijf zo veel mogelijk verschillen en overeenkomsten op die je ziet tussen de bomen, heesters en andere planten. Figuur 1.2 Wat is dit nu weer voor boom? 3 Maak, wanneer je weer op school bent, een tekening op een A3-vel. Verwerk je waarnemingen in de tekening. 4 Hang de tekening op in het lokaal. Afsluiting Je gaat nu samen met je klasgenoten alle tekeningen bekijken. a Bespreek de verschillen en overeenkomsten die je ziet bij de bomen, heesters en andere planten op de tekeningen. b Vergelijk de tekeningen met je eigen tekening. PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN 7

4 c Zijn er verschillen en overeenkomsten die jij niet had gezien? Zo ja, welke? d Noteer kort een paar conclusies die je kunt trekken. e Bekijk enkele plantenboeken. Naar welke kenmerken worden de planten gesorteerd, ofwel ingedeeld? f Zijn dit dezelfde kenmerken als jij gevonden hebt? Leg je antwoord uit. Opdracht 1.2 Planten determineren Doel Na deze opdracht kun je met een determinatieboek planten determineren. Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: verschillende determinatieboeken (flora s); een computer met internetaansluiting en Word; pen en papier. 8 PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN

5 Oriëntatie Als je planten wilt benoemen, kijk je naar de kenmerken van die planten. Figuur 1.3 a Je docent laat je twee foto s zien. Bekijk ze goed. Welke overeenkomsten zie je tussen beide plantjes? b Welke verschillen zie je? c Bekijk een aantal determinatieboeken of flora s. Op welke manieren worden de planten hierin onderscheiden? d Zoek op internet naar een site waarmee je ook planten kunt determineren. Noteer de naam van de site. PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN 9

6 e Op de site wordt onderscheid gemaakt naar de kenmerken. Welk kenmerken zijn dat? f Omschrijf wat het begrip familie betekent. g Maak een tweetal en lees de opdracht door. Verdeel onderling de taken. Uitvoering Jullie gaan planten determineren die in de schooltuin of een plantsoen staan. Jullie determineren alleen de kruidachtige, niet gekweekte soorten. 1 Bezoek samen de schooltuin of een plantsoen Neem een determinatieboek of flora mee. 2 Zoek een plantje op dat voldoet aan de eis kruidachtig en niet gekweekt. Het plantje moet bloeien. Leg uit waarom dat belangrijk is. 3 Zoek in het determinatieboek of de flora de Nederlandse naam op van het plantje. Noteer de naam in de tweede kolom van de tabel. Nr 1 Nederlandse naam Wet. Naam Familie Vindplaats Bijzonderheid PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN

7 Nr 4 Nederlandse naam Wet. Naam Familie Vindplaats Bijzonderheid Schrijf ook de wetenschappelijke naam op. 5 Noteer de familie waartoe het plantje behoort. 6 Vermeld tevens de vindplaats van het plantje. 7 Noteer één bijzonderheid van het plantje. Dit kan bijvoorbeeld zijn: beschermd, giftig, geneeskrachtig et cetera. 8 Herhaal de stappen 2 tot en met 7 met negen andere plantjes. PLANTEN IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN 11

Inhoud. Inleiding 5. 1 Kruidachtige gewassen en beplantingen 8. 2 Houtachtige beplantingen en gewassen Grond, water en technische werken 132

Inhoud. Inleiding 5. 1 Kruidachtige gewassen en beplantingen 8. 2 Houtachtige beplantingen en gewassen Grond, water en technische werken 132 Inhoud Inleiding 5 1 Kruidachtige gewassen en beplantingen 8 2 Houtachtige beplantingen en gewassen 66 3 Grond, water en technische werken 132 Trefwoordenlijst 195 1 Kruidachtige gewassen en beplantingen

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met gewassen in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met dieren in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe

Nadere informatie

Proeve van bekwaamheid Groen Ondernemen

Proeve van bekwaamheid Groen Ondernemen Proeve van bekwaamheid Groen Ondernemen Een product produceren Verslag uitwerking deelopdracht Doel Je kunt samen met anderen: een ontwerp kiezen voor een vogelnestkastje; een bestellijst maken; materialen

Nadere informatie

Bezoek een bedrijf. Wat kun je en wat weet je na deze lesbrief?

Bezoek een bedrijf. Wat kun je en wat weet je na deze lesbrief? Bezoek een bedrijf! Bezoek een bedrijf Je gaat op bezoek bij een bedrijf dat je zelf mag uitzoeken. Het is de bedoeling dat je bij het bedrijf gaat kijken, vragen stellen en goed oplet wat ze er allemaal

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met bloemen in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe

Nadere informatie

Inhoud. 1 Allerlei dieren 6. 2 Voeding Huisvesting Verzorging Voortplanting en fokkerij 144

Inhoud. 1 Allerlei dieren 6. 2 Voeding Huisvesting Verzorging Voortplanting en fokkerij 144 Inhoud 1 Allerlei dieren 6 2 Voeding 34 3 Huisvesting 68 4 Verzorging 104 5 Voortplanting en fokkerij 144 1 Allerlei dieren 1.1 Opdracht 1.1 Soorten en rassen Doel Na deze opdracht kun je van de dieren

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met groen in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe

Nadere informatie

ontdekken de kinderen hoe een regenboog ontstaat en maken daarbij aantekeningen.

ontdekken de kinderen hoe een regenboog ontstaat en maken daarbij aantekeningen. 3. De regenboog! Tijdens deze activiteit: ontdekken de kinderen hoe een regenboog ontstaat en maken daarbij aantekeningen. Inrichting speelleeromgeving De activiteit start in de grote kring bij het digibord

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Mediawijsheid. Werkblad Introductie Auteursrecht. Auteursrecht

Mediawijsheid. Werkblad Introductie Auteursrecht. Auteursrecht Werkblad Introductie Auteursrecht Auteursrecht Wanneer jij een verhaal, foto, filmpje of muziek maakt, heb je daar automatisch auteursrecht op. Je hoeft daar helemaal niets voor te doen. Wat je gemaakt

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders

Nadere informatie

Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?

Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Zonder dat we het door hebben worden we steeds asocialer. Dit

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Mag ik u een paar vragen stellen? 6

Inhoud. Voorwoord 5. Mag ik u een paar vragen stellen? 6 Inhoud Voorwoord 5 Mag ik u een paar vragen stellen? 6 9 Steeds meer planten! 13 9.1 Geslachtelijke variaties 13 9.2 Van eicel tot zaad 16 9.3 Allemaal gelijk 20 9.4 De juiste behandeling 27 9.5 Verschillende

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Opzoekspel 6

Inhoud. Voorwoord 5. Opzoekspel 6 Inhoud Voorwoord 5 Opzoekspel 6 7 Wat staat er in de winkel? 11 7.1 Inkoop van artikelen 11 7.2 Verwerken van binnengekomen artikelen 17 7.3 Alles z n eigen plekje 21 7.4 Wat staat er in een (bloemen)winkel?

Nadere informatie

Inhoud. 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 6. 2 Kamerplanten Bloemwerk van de vakman Speciaal bloemwerk 108

Inhoud. 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 6. 2 Kamerplanten Bloemwerk van de vakman Speciaal bloemwerk 108 Inhoud 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 6 2 Kamerplanten 38 3 Bloemwerk van de vakman 72 4 Speciaal bloemwerk 108 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 1.1 Opdracht 1.1 Bloemen winkelklaar

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Mag ik u een paar vragen stellen? 6

Inhoud. Voorwoord 5. Mag ik u een paar vragen stellen? 6 Inhoud Voorwoord 5 Mag ik u een paar vragen stellen? 6 6 Steeds meer planten! 13 6.1 Geslachtelijke variaties 13 6.2 Van eicel tot zaad 16 6.3 Allemaal gelijk 18 6.4 De juiste behandeling 24 6.5 Verschillende

Nadere informatie

1 DISK, Boom Amsterdam

1 DISK, Boom Amsterdam aan dit woord gebruik je om uit te drukken dat iets met iets anders verbonden is al al dit woord gebruik je om uit te drukken dat iets eerder gebeurt dan je dacht alles, allemaal bij in de buurt van iets

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?

Nadere informatie

DIERGEDRAG IN ARTIS. Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING

DIERGEDRAG IN ARTIS. Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING DIERGEDRAG IN ARTIS Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING Diergedrag in Artis, oktober 2008, update maart 2010/2014 UITWERKEN VAN JE RESULTATEN Je hebt in Artis een aantal onderzoeken gedaan

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

PLANTEN GROEIEN. Stappenplan. Benodigdheden. Apps. Tijd ZADENRACE

PLANTEN GROEIEN. Stappenplan. Benodigdheden. Apps. Tijd ZADENRACE Stel 4 onderzoeksvragen op Maak een goede opstelling Noteer je resultaten in de tabel ZADENRACE Vooraleer we aan de grote opdracht beginnen moeten we planten hebben. Zoals je wel weet, gebeurt de voortplanting

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ ERECODE Inleiding voor docenten

LESBRIEF BIJ ERECODE Inleiding voor docenten LESBRIEF BIJ ERECODE Inleiding voor docenten Dit is een lesbrief bij het boek Erecode van Alan Gratz. Het boek gaat over Darius en Kamran, twee broers uit de Verenigde Staten. Als Darius in verband wordt

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen

Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen Spreekopdrachten thema 1 Voorstellen Opdracht 1 bij 1.2 * Doe de opdracht met de groep. Uitleg voor de docent: De cursisten lopen door elkaar door het lokaal. Laat de cursisten elkaar in tweetallen begroeten,

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 5. 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 8. 2 Kamerplanten Bloemwerk van de vakman Speciaal bloemwerk 150

Inhoud. Inleiding 5. 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 8. 2 Kamerplanten Bloemwerk van de vakman Speciaal bloemwerk 150 Inhoud Inleiding 5 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel 8 2 Kamerplanten 60 3 Bloemwerk van de vakman 104 4 Speciaal bloemwerk 150 Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7 1 Het dagelijkse werk in de bloemenwinkel

Nadere informatie

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden Lesbrief Online pesten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 55 minuten Voorbereiding: op http://mediawijsheid.nl/onlinepesten staan allerlei filmpjes, informatie en artikelen over online pesten, bruikbaar

Nadere informatie

MOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur

MOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur DOCENT In het thema Natuur ontdekken de leerlingen van groep 7 en 8 dat er rond de jaartelling een bijzonder bos op de plek stond waar zij nu wonen. Dit moerasbos is in 2000 opgegraven door archeologen.

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 5. 1 Boekhouden 8. 2 Milieukosten en -opbrengsten 60. 3 Handel over de grens 78. Trefwoordenlijst 93 INHOUD 7

Inhoud. Inleiding 5. 1 Boekhouden 8. 2 Milieukosten en -opbrengsten 60. 3 Handel over de grens 78. Trefwoordenlijst 93 INHOUD 7 Inhoud Inleiding 5 1 Boekhouden 8 2 Milieukosten en -opbrengsten 60 3 Handel over de grens 78 Trefwoordenlijst 93 INHOUD 7 1 Boekhouden 1.1 Opdracht 1.1 Een kostenoverzicht maken van een bedrijf Doel Na

Nadere informatie

Oppervlakte op het schoolplein versie A

Oppervlakte op het schoolplein versie A Oppervlakte op het schoolplein versie A Doe deze opdracht met vier kinderen. Nodig: een rolmaat 1. Maak met zijn vieren een vierkant van 1 x 1 meter. Op elke hoek van het vierkant staat een kind. Gelukt?

Nadere informatie

Lesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dienstverlenen is niet zomaar helpen, je hebt een doel.

Nadere informatie

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-kgt34

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-kgt34 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74634 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Hoeveel water verbruik ik?

Hoeveel water verbruik ik? Eventuele vervolgles: Zuinig met water! Doelen Kerndoel 39: De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Materialen Varieert naar aanleiding van de vragen van de kinderen. In ieder geval: Waterdagboeken

Nadere informatie

Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie

Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie Doel: Je verzamelt informatie over jouw talenten door het inzetten van jouw netwerk. a. Kies drie personen uit jouw netwerkcirkel, verdeeld over thuis (familie),

Nadere informatie

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74515 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan? Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen

Nadere informatie

Aristoteles. empirist

Aristoteles. empirist Aristoteles empirist Aristoteles Bioloog, met beide poten in de klei Eindeloos verzamelen van gegevens Observeren, noteren en classificeren Op basis van ervaringsfeiten komen we tot kennis Wij kunnen uit

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 113. Inhoud

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 113. Inhoud Inhoud Voorwoord 5 6 Steeds meer planten! 9 6.1 Geslachtelijke variaties 9 6.2 Van eicel tot zaad 11 6.3 Allemaal gelijk 14 6.4 De juiste behandeling 24 6.5 Verschillende bollen en knollen 28 6.6 Afsluiting

Nadere informatie

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.

Nadere informatie

Werkblad 1a Test! 1. Maak de test en ontdek wat voor werk bij jou past. Omcirkel. 1 Dieren verzorgen. 2 Zorgen dat de cijfers van een bedrijf kloppen

Werkblad 1a Test! 1. Maak de test en ontdek wat voor werk bij jou past. Omcirkel. 1 Dieren verzorgen. 2 Zorgen dat de cijfers van een bedrijf kloppen Werkblad 1a Test! 1. Maak de test en ontdek wat voor werk bij jou past. Omcirkel wanneer het je leuk lijkt of wanneer het je minder leuk lijkt. 1 Dieren verzorgen 2 Zorgen dat de cijfers van een bedrijf

Nadere informatie

LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN

LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN OPDRACHT 1: BIOLOGISCHE TEKENING VAN HET PALMBLAD Bekijk het palmblad van de Livistona rotundifolia (waaierpalm) goed en teken een bovenaanzicht of een zijaanzicht van het palmblad.

Nadere informatie

Lesbrief: Vakmensen Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Vakmensen Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Vakmensen Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Vakmanschap is meesterschap wordt vaak gezegd. Wat dit betekent

Nadere informatie

Gesprekshandleiding Samen beslissen voor patiënten

Gesprekshandleiding Samen beslissen voor patiënten Gesprekshandleiding Samen beslissen voor patiënten De meeste patiënten willen meebeslissen over de zorg en behandeling die zij ontvangen. Dit blijkt uit de meldactie van de NPCF in 2013. Maar in de praktijk

Nadere informatie

Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken

Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Inhoud document Hulpmiddel om een bijeenkomst met het team te organiseren om de startsituatie van het team

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

Lesbrief: Safe! Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Safe! Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Safe! Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Ongelukken, kleine hoekjes, ogenblikken... Een ongeluk zit in een

Nadere informatie

Practicum: Het ontkiemen van zaadjes

Practicum: Het ontkiemen van zaadjes Naam: Klas: Practicum: Het ontkiemen van zaadjes Oefenen Theorie Op dit moment ben je bezig met Hoofdstuk 2 dat gaat over planten. Planten groeien uit zaden, bollen of knollen. In dit practicum gaan we

Nadere informatie

Criteria. Doel. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot.

Criteria. Doel. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot. Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar?

Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar? Lesbrief: Reis rond de wereld Thema: Hoe kom ik daar? Copyright Vakcollege Groep B.V. 2015. Alle rechten voorbehouden. Reis rond de wereld Inleiding In Nederland leven veel culturen naast elkaar. Op school,

Nadere informatie

MONDELINGE TAALVAARDIGHEID BK 2 MAKKELIJK GEZEGD. Wat ga je doen?

MONDELINGE TAALVAARDIGHEID BK 2 MAKKELIJK GEZEGD. Wat ga je doen? Makkelijk gezegd Deze module gaat over spreken, luisteren en gesprekken voeren. Je oefent de dingen die je vaak doet. Door stapsgewijs te oefenen merk je dat het nog beter gaat. Je leert veel over verschillende

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

Opdracht: pretparktycoon

Opdracht: pretparktycoon Opdracht: pretparktycoon 120 Doel: ik leer omgaan met een budget en kan daarbij de invloed van inkomsten en uitgaven juist interpreteren. pen, kleurpotloden, vel ruitjespapier, pc met internetaansluiting,

Nadere informatie

LOB excursie opdracht

LOB excursie opdracht LOB excursie opdracht VMBO Groen Kesteren Naam: Klas: Opdracht excursie Inleiding In het LOB-programma gaat het er vooral om een beeld te geven van de mogelijkheden voor het vervolg van je studie na VMBO

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Gezocht: een... 6

Inhoud. Voorwoord 5. Gezocht: een... 6 Inhoud Voorwoord 5 Gezocht: een... 6 9 Verzorg je dieren! 11 9.1 Natuurlijk gedrag 11 9.2 Goed verzorgen in zes stappen 16 9.3 Diergroep en voeding 21 9.4 Een checklist om besmetting te voorkomen 24 9.5

Nadere informatie

Thema: Jij bent mijn ster HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52739

Thema: Jij bent mijn ster HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52739 Thema: Jij bent mijn ster HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52739 Dit lesmateriaal is

Nadere informatie

Leskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht Groep 5 en 6

Leskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht

Nadere informatie

Media en Macht Lessenserie Maak het of kraak het!

Media en Macht Lessenserie Maak het of kraak het! Media en Macht Lessenserie Maak het of kraak het! Docentenhandleiding doelgroep duur 3-4 vmbo 5 klokuren Banksy Inleiding Wordt het top of flop? Wat maakt je en wat breekt je? De macht van media zit hem

Nadere informatie

Buurtvoorzieningen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52449

Buurtvoorzieningen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52449 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52449 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke

Spinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke Spinners Een nieuwe rage: spinners! Heb jij ze al gespot in jouw klas? Vervelend, al dat speelgoed op school, of handig! spinners in de klas, daar kun je leuke, leerzame activiteiten mee doen! Wij bedachten

Nadere informatie

Jessica Huizer. aardrijkskunde

Jessica Huizer. aardrijkskunde Naam: Studentnummer: Opleiding: Klas: Vak: Docent: Jessica Huizer 0541685 Pabo 2P aardrijkskunde Vincent Bax 3 lessen * Introductie thema: Identiteit * introductie venster: Hindoeïsme * Les1: godsdiensten

Nadere informatie

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan? Les 1: Een poëziekaart maken Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de

Nadere informatie

Week van de opvoeding

Week van de opvoeding In gesprek Voor ouders en hun kinderen vanaf ca. 12 jaar Het is heerlijk om een goed gesprek te voeren met iemand waar je veel van houdt. Maar soms lukt dat niet goed. Laat je daarom uitdagen tot een eerlijk

Nadere informatie

Over taaie taboes en lastige liefdes

Over taaie taboes en lastige liefdes Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken

Nadere informatie

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet.

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Verwonderen.. Werkvorm Welk plaatje voelt warmer of kouder aan? Noteer dit Controleer met infrarood thermometer Wat gaat

Nadere informatie

taal portfolio Taalportfolio 9+

taal portfolio Taalportfolio 9+ taal portfolio Taalportfolio 9+ Inhoud bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5 bladzijde 8 bladzijde 11 bladzijde 12 bladzijde 13 Jouw naam en school Welke taal of dialect spreek je met wie Wat kun je in de

Nadere informatie

Criteria. De beroepencarrousel

Criteria. De beroepencarrousel Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht De omgeving met andere ogen bekeken Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtenbladen pen

Nadere informatie

Tekenen vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Tekenen vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62354 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Leeftijd: Thema: bijbel, bijbelse personages, delen, identiteit Tijdsduur: Meerdere bijeenkomsten

Leeftijd: Thema: bijbel, bijbelse personages, delen, identiteit Tijdsduur: Meerdere bijeenkomsten Wie inspireert jou? Leeftijd: 13-16 Thema: bijbel, bijbelse personages, delen, identiteit Tijdsduur: Meerdere bijeenkomsten Over inspirerende (Bijbelse) personen. En hoe kunnen wij een inspiratie zijn?

Nadere informatie

Soorten voereters herkennen

Soorten voereters herkennen Soorten voereters herkennen 1 Soorten voereters herkennen Wat ga ik doen? Niet alle dieren eten hetzelfde. Het voer dat ze eten, heeft te maken met wat voor soort voereter het is: een planteneter, een

Nadere informatie

Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen

Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen Titel Eerlijk verdelen 2 Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen

Nadere informatie

DOCENT. Thema: architectuur WONEN: TERUG IN DE TIJD! groep 5 en 6. Tip. Stadshagen

DOCENT. Thema: architectuur WONEN: TERUG IN DE TIJD! groep 5 en 6. Tip. Stadshagen DOCENT In het thema architectuur gaan op onderzoek uit naar de oude huizen die vroeger in en rondom het gebied stonden dat nu is. Ze vergelijken de bouwstijl van verschillende oude huizen met hun eigen

Nadere informatie

inhoud Zorgen voor elkaar Aan tafel - brood en water

inhoud Zorgen voor elkaar Aan tafel - brood en water inhoud 43 13 07 Zorgen voor elkaar Aan tafel - brood en water 19 25 31 37 Licht in het donker Snoeien en groeien Dood en leven Als je kiezen moet Van het begin tot aan het einde Hey, jij daar! Vind jij

Nadere informatie

M i. deborah van de leijgraaf

M i. deborah van de leijgraaf M i deborah van de leijgraaf Ik ga logeren! Thema : Familie Leeftijd : 2+ 3+ 2-4 jaar Ontwikkelingsgebied : Sociaal emotioneel Soort activiteit : Rollenspel Samen Emoties Duur :

Nadere informatie

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen Vogel ABC Inhoud Voor de leerling... 2 Inleiding... 2 Aanpak... 2 Opdracht... 3 Evaluatie-formulier (groep 3-4)... 4 Voor de leraar... 5 Instructie en feedback... 5 Verbinding met hele groep... 5 Beoordeling...

Nadere informatie

Vriendschap. Basisonderwijs

Vriendschap. Basisonderwijs Basisonderwijs Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar vriendschappen? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

1. Ga naar buiten bij de parkeerplaats en verzamel bij de afvalcontainers. Opdracht: Teken de afvalbakken na en schrijf erbij welk afval erin

1. Ga naar buiten bij de parkeerplaats en verzamel bij de afvalcontainers. Opdracht: Teken de afvalbakken na en schrijf erbij welk afval erin 1. Ga naar buiten bij de parkeerplaats en verzamel bij de afvalcontainers. Opdracht: Teken de afvalbakken na en schrijf erbij welk afval erin verzameld wordt. 2. Maak het puzzelblad over afvalscheiding

Nadere informatie

3. Lesvoorbeeld waarbij leerlingen zelf de bespreekpunten bepalen. Les 1

3. Lesvoorbeeld waarbij leerlingen zelf de bespreekpunten bepalen. Les 1 3. Lesvoorbeeld waarbij leerlingen zelf de bespreekpunten bepalen Klas: 4 havo Benodigde lestijd: 2 x 50 minuten Romanfragment: Jaap Robben, Birk Hulpmiddelen: Romanfragmenten Birk, blz 11-19 en blz 74-84

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

Inkijkexemplaar INLEIDING. zelfbeeld. Leskatern 1

Inkijkexemplaar INLEIDING. zelfbeeld. Leskatern 1 r aa pl em ex jk ki In zelfbeeld INLEIDING Wie ben ik en hoe presenteer ik me naar de buitenwereld? Dat zijn vragen waar veel jongeren mee bezig zijn. Het is niet makkelijk om je zeker te voelen in een

Nadere informatie

Basiscursus planten: Bladvormen. Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:..

Basiscursus planten: Bladvormen. Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:.. 2012 Basiscursus planten: Bladvormen Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:.. 2:. Basiscursus planten: Bomen verliezen hun bladeren en sparen zo hun energie om straks na de winter weer helemaal

Nadere informatie

Hoe overleef jij... je beste vriend(in)? Deze acties horen bij aflevering 3 Hoe overleef ik... je beste vriend(in)?

Hoe overleef jij... je beste vriend(in)? Deze acties horen bij aflevering 3 Hoe overleef ik... je beste vriend(in)? ACTIES Hoe overleef jij... je beste vriend(in)? Deze acties horen bij aflevering 3 Hoe overleef ik... je beste vriend(in)? De vriendschapstest waar Sascha Rosa toe dwingt verloopt niet zo best. Op het

Nadere informatie

Autobiografi sch schrijven Waarnemen en beschrijven STAP 6 123

Autobiografi sch schrijven Waarnemen en beschrijven STAP 6 123 Autobiografien schbeschrijven schrijven Waarnemen STAP 6 123 Stap 6 SCHRIJFOEFENING 6A Houd een dag lang een lijstje bij van alle gebeurtenissen in jouw leven die veel indruk op je hebben gemaakt. Dat

Nadere informatie

Lesbrief DIY Verhaalmaakles VRIENDSCHAP

Lesbrief DIY Verhaalmaakles VRIENDSCHAP Lesbrief DIY Verhaalmaakles VRIENDSCHAP Van Jowi Schmitz Deze les kun je gebruiken ter voorbereiding op mijn bezoek, of (misschien nog wel leuker) na afloop van mijn bezoek, als je zin hebt in meer. Geschikt

Nadere informatie

Er worden planten per stuk en per bak verkocht met 8 plantjes erin. Voor een bak betaal je minder dan 8 x de prijs van 1 plantje.

Er worden planten per stuk en per bak verkocht met 8 plantjes erin. Voor een bak betaal je minder dan 8 x de prijs van 1 plantje. Breuken Les Deel B Een voorbeeld van optellen van breuken Er worden planten per stuk en per bak verkocht met plantjes erin. Voor een bak betaal je minder dan x de prijs van plantje. De ene bak is voor

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht Muurbloempjes Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtblad pen en potlood schrijfplankje

Nadere informatie

De bloembol / ui. 1. Eindknop 5. Nieuwe bol 2. Rok 6. Stengel 3. Knop 4. Wortels

De bloembol / ui. 1. Eindknop 5. Nieuwe bol 2. Rok 6. Stengel 3. Knop 4. Wortels De bloembol / ui Een bloembol of ui is een ondergronds deel van een plant waarin voedingsstoffen worden opgeslagen die de plant gebruikt om het volgende seizoen weer uit te groeien. Eén plant kan soms

Nadere informatie

Feest in de Boeskoolstad

Feest in de Boeskoolstad Opdracht 1 Nodig: vragenlijst voor jezelf Hoe beleef jij carnaval? In deze opdracht ga je jezelf interviewen over het carnaval. Van je juf of meester krijg je een vragenlijst. Vul deze lijst in. Bewaar

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 5. 1 Winkel 8. 2 De overheid Inkomsten en uitgaven 134. Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7

Inhoud. Inleiding 5. 1 Winkel 8. 2 De overheid Inkomsten en uitgaven 134. Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7 Inhoud Inleiding 5 1 Winkel 8 2 De overheid 90 3 Inkomsten en uitgaven 134 Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7 1 Winkel 1.1 Opdracht 1.1 In de handel Doel Na deze opdracht kun je de handelsstappen van goederen

Nadere informatie

Het groen in Oud-West

Het groen in Oud-West Het groen in Oud-West Van 18 tot en met 24 september 2008 kon het bewonerspanel van Oud-West vragen beantwoorden over het groen in Oud-West. Van de 1.106 panelleden hebben er 496 meegedaan. Dit komt neer

Nadere informatie

10. Rondleiding in het museum

10. Rondleiding in het museum 10. Rondleiding in het museum Tijdens deze activiteit: bedenken en maken de kinderen een spelscript voor een rondleiding door het museum en spelen deze uit. Daarbij is aandacht voor het begrip tijd en

Nadere informatie

Zelfbeeld. Basisonderwijs

Zelfbeeld. Basisonderwijs Basisonderwijs 2 Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar zelfbeeld? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.

Nadere informatie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Doel Werkvorm Tijd Materialen Inleiding Het managen van de verwachtingen over de workshop Deel 1: Presentatie + filmpje Creëren van draagvlak

Nadere informatie