Rapport EMC. Hogeschool Rotterdam Automotive PRO04 United Mobility. Ayhan Soycicek ATR4A

Transcriptie

1 Rapport EMC Hogeschool Rotterdam Automotive PRO04 United Mobility Ayhan Soycicek ATR4A

2 Inleiding Vanaf 1 april 2011 bevat de Wegenverkeerswet 1994 eisen voor elektrisch aangedreven voertuigen. Dit houdt in dat deze voertuigen moeten voldoen aan bepaalde veiligheidseisen als ze worden gebouwd. Deze eisen hebben betrekking op de elektrische aandrijflijn. Dit geldt overigens alleen voor voertuigen die individueel gekeurd moeten worden of waar een nationale kleine serie typegoedkeuring voor wordt aangevraagd. De veiligheidseisen waaraan het voertuig moet voldoen zijn: - Uniforme voorschriften voor de goedkeuring van elektrische voertuigen (VN/ECE-reglement nr.100). - Testen en eisen met betrekking tot de elektromagnetische compatibiliteit (EMC, richtlijn 72/245/EEG en 97/24/EG). - Testen en eisen met betrekking tot het weggedrag (beleidsregel weggedrag). - Eisen aan de bekabeling, voorziening uitschakeling hoogspanning en plaatsing van het accupakket. (bijlage IV, annex 4, Regeling voertuigen). Voor de aandrijving van het voertuig van United Mobility van de Hogeschool Rotterdam zijn onder andere de EMC richtlijn 72/245/EEG en 97/24/EG en bijlage IV annex 4 Regeling voertuigen van belang. Storingen in elektrisch apparatuur worden in 70% van de gevallen veroorzaakt door EMC effecten, daarom hoort elke ontwikkelaar daar ook rekening mee te houden. Elektromagnetische beïnvloeding bestaat uit twee delen: Elektromagnetische interferentie (EMI) en Elektromagnetische Susceptibiliteit (EMS). Interferentie houdt in dat elektrische producten elektromagnetische velden uitzenden waardoor ongewenste effecten kunnen optreden. Het gaat er hierbij dus om hoe je die elektromagnetische velden die het product zelf uitzendt kunt beperken zodat het geen storingen veroorzaakt in combinatie met omringende elektronica. Bij susceptibiliteit gaat het precies om het omgekeerde, namelijk hoe je het product ongevoelig maakt voor externe elektromagnetische velden. 2

3 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Motorkeuze... 4 Keuze Motorcontroller... 4 Keuzematrix Controllers... 4 Analyse Keuzematrix... 6 Definitieve keuze... 6 EMC- goedkeuring... 7 EMC bestendigheid... 7 Bedrading... 7 Componenten, elektromotor en motorcontroller... 8 Kooi van Faraday... 9 Plan van Aanpak EMC keuring Achtergronden Opdracht en Opdrachtgevers Projectorganisatie Activiteiten Algemeen Keuringsprocedure Projectgrenzen Producten Kwaliteit Risico s Bijlagen Richtlijn 2004/108/EG Bijlage II Richtlijn 2004/108/EG Bijlage IV

4 Motorkeuze De motorkeuze die is voor United Mobility is gevallen op de Motenergy ME1304. Dit is een motor die gesponsord wordt door Heijnsdijk. De leidinggevenden en de projectleider hebben de beslissing al gemaakt dat dit de elektromotor is die gebruikt zal worden, dus de specificaties en de prestaties van deze elektromotor zijn van belang. Uiteraard is het ook van belang dat deze EMC-goedgekeurd moet worden. Hieronder staan de specificaties van de motor: - 4 pools PMAC motor (magneten) - Fase tot fase windingsweerstand van Ohm (20 windingen per fase) - Maximum aanbevolen rotorsnelheid van 5000 RPM - Inputvoltages van 0 tot 72 VDC naar de controller - Max voltage naar controller van 96 VDC - Constant Koppel van 0.12 Nm per Ampère - Fase tot fase inductie van 0.05 mh - Massatraagheidsmoment bewapening van 45 kg/cm 2 - Doorlopende stroom van 125A AC (stroom batterij van 180A DC) - Piekstroom van 420A AC voor 1 minuut (stroom batterij van 600A DC) - Basissnelheid bij 48V van 3000 RPM Overige specificaties van de motor: - efficiëntie van 93% - gewicht van 16 kg - de mogelijkheid om regeneratief te kunnen - geen borstels - vloeistof gekoeld Keuze Motorcontroller Keuzematrix Controllers De keuze van de controller moet zo goed mogelijk aansluiten bij deze motor, voor een zo goed mogelijke werking met optimale prestaties. Hieronder staat een keuzematrix van een aantal controllers die in overweging zijn genomen om deze keuze te maken met de belangrijkste specificaties en de scores op bepaalde punten. Hiervoor zijn de meest betrouwbare en meeste bekende controllers onder de loep genomen, om te kijken welke que specificaties het meest geschikt is. De keuzematrix bestaat uit de volgende controllers: de Sevcon GEN4 size 6, de Curtis 1238e-76 en de Emsiso emdrive 400. Hieronder staat de keuzematrix met de specificaties die van belang zijn en daarbij een cijfer voor de waarde hiervan. Door het gemiddelde van al die cijfers te nemen komen we uit op een score. 4

5 Figuur 1.0 Keuzematrix Controller Sevcon GEN4 size 6 Specificatie Input Waarde Score PMAC controller JA/NEE JA 10 Nominale spanning min 72 V V 8 Piekspanning min 96 V 116 V 9 Piekstroom min 420A 550 A (2min) 10 Gewicht max 5 kg 4,6 kg 7 Vermogen bij nominale stroom min 40 kw 44 kw 6 Functie regeneratief remmen JA/NEE JA 10 Kosten max 2000,- $1561,00 8 Koelfunctie JA/NEE JA 10 Gem score 8, Curtis 1238e-76XX Specificatie Input Waarde Score PMAC controller JA/NEE JA 10 Nominale spanning min 72 V V 9 Piekspanning min 96 V 130 V 10 Piekstroom min 420A 650A (2min) 10 Gewicht max 5 kg 5.45 kg 6 Vermogen bij nominale stroom min 40 kw 50 kw 7 Functie regeneratief remmen JA/NEE JA 10 Kosten max 2000,- $1910,00 6 Koelfunctie JA/NEE JA 10 Gem score 8, Emsiso emdrive400 Specificatie Input Waarde Score PMAC controller JA/NEE JA 10 Nominale spanning min 72 V V 10 Piekspanning min 96 V 125 V 10 Piekstroom min 420A 600 (1min) 6 Gewicht max 5 kg 4.4 kg 8 Vermogen bij nominale stroom min 40 kw 45 kw 6 Functie regeneratief remmen JA/NEE JA 10 max Kosten 2000, Koelfunctie JA/NEE JA 10 Gem score 8,

6 Analyse Keuzematrix Alle drie de controllers scoren goed, qua specificaties zijn het allemaal topcontrollers. Alle 3 de controller zouden ook gewoon goed samengaan met de ME1304. Omdat de motor niet het gewenste vermogen kan leveren moet deze motor wel tot het uiterste gedreven worden, dus de piekspanningen en stromen zullen opgezocht moeten worden voor maximaal vermogen. Wat op dat moment opvalt is dat de Emsiso emdrive 400 wel een relatief hoge piekstroom kan leveren, alleen dan voor 1 minuut, terwijl de Curtis en de Sevcon die boost voor 2 minuten aan kunnen houden. Dat de keuze op de Emsiso emdrive zal vallen is dan het meest onwaarschijnlijk. De strijd van de beste controller is tussen de Curtis 1238e-76 en de Sevcon GEN4 size 6. Dit zijn beide kwalitatief goede controllers en zijn direct aan te sluiten aan een PMAC motor. De Curtis controller heeft echter iets betere specificaties en kan daarom ook net iets meer vermogen uit de elektromotor halen. Deze is echter wel iets duurder in aanschaf. De Sevcon daarentegen is iets goedkoper in aanschaf en is een controller die aanbevolen is om bij de ME1304 elektromotor te gebruiken. Het schijnt zelfs dat deze twee items gemaakt zijn om met elkaar gecombineerd te worden, aldus evpower.com. Definitieve keuze De Sevcon GEN4 size 6 en de Curtis 1238e-76 zijn beide goed geschikt voor de Elektromotor. De Sevcon is de motorcontroller die wordt aanbevolen om te gebruiken met de ME1304 elektromotor, deze sluit goed aan en heeft veel positieve reviews, echter zijn de prestaties van de Curtis 1238e-76 toch iets beter. Er moet namelijk wel het maximale uit de elektromotor gehaald worden om het gewenste vermogen te behalen en op die punten scoort de Curtis dan net iets beter. Ook is het hoogstwaarschijnlijk dat voor dit project de Curtis motorcontroller gesponsord zal worden, waardoor de aanschafprijs 0,- zal worden en de gemiddelde score van de Curtis motorcontroller wat hoger zijn dan de overige controllers. Uiteraard is het financiële aspect binnen dit project ook erg belangrijk, dus de uiteindelijke keuze valt hierdoor op de Curtis 1238e-76. Ook qua specificaties van de motorcontroller zelf in combinatie met de elektromotor is dit de beste keuze. Definitieve keuze motorcontroller: Curtis 1238e-76XX Bron Curtis: Bron emdrive: Bron Sevcon: 6

7 EMC- goedkeuring Het is echter moeilijk te bepalen hoe sterk elektromagnetische velden zijn die de motor uitzendt in combinatie met de controller en alle andere apparatuur. Dit zal gemeten moeten worden omdat deze sterkte van de magnetische velden per situatie verschillende zijn. Er zijn wel methoden om de veldsterkte te beperken het elektrisch apparaat af te schermen tegen velden van buitenaf. Volgens de 2004/108/EG norm is het van belang dat gevaarlijke elektrische componenten EMC bestendig zijn. In dit voertuig is dit van belang op de elektromotor en de motorcontroller. Deze moeten goedgekeurd worden op het gebied van EMC. Volgens de leverancier (Heijnsdijk) van de elektromotor en de motorcontroller, zijn deze componenten nog niet helemaal bestendig tegen de elektromagnetische velden die kunnen ontstaan of voor velden van buitenaf. Voor beide componenten moet een behuizing gemaakt worden zodat deze niet vatbaar zijn voor elektromagnetische velden van buitenaf en zodat deze elkaar onderling niet zullen storen. Bij grote installaties, waarbij grote elektrische vermogens snel aan- en uitgeschakeld worden is een zorgvuldige opzet van een systeem van geleidende kabelgoten een must. Indien de storingsbronnen een aanmerkelijke grootte hebben dienen de kabelgoten zelfs van een aaneengesloten koperplaat te worden voorzien om storende effecten af te vangen. De best mogelijke afscherming wordt dan gerealiseerd door apparatuur onder te brengen in geheel afgeschermde metalen kasten of ruimten, waarbij bedrading tussen die ruimten wordt aangelegd in koperbuis van zodanige wanddikte dat storende stromen gemakkelijk kunnen wegvloeien. In deze laatstgenoemde gevallen dienen de geleidende aardplaten en -buizen en de metalen ruimteafscherming overal grondig aan elkaar verbonden te worden (bij voorkeur solderen). Signaaloverdracht via optische fibers is in dit soort gevallen een zinvol alternatief omdat dan galvanisch contact tussen de op afstand gelegen apparatuur ontbreekt. Het materiaal welke EMC het best bestrijdt is dus koper. Een koperen laag om de behuizing en een koperen behuizing van de bedrading zal de EMC zo laag mogelijk houden. EMC bestendigheid Bedrading Bij de bedrading kan net zoveel EMC voorkomen als bij de bron, ook deze moeten dus goed geïsoleerd worden hiervan. Ook de bedrading moet een goede behuizing hebben om zo min mogelijk last te hebben van EMC. Hierbij is het van belang dat er voor de behuizing een sterk, dik en buigbaar materiaal wordt gebruikt wat het liefst bestaat uit koper. De beste keus om de bedrading mee te voorzien is door gebruik te maken van Helagain HEGEMIP-HY (Artikelnummer: ), een gevlochten kous voor EMC bescherming. 7

8 Eigenschappen Helagain HEGEMIP-HY excellente elektromagnetische bescherming extreem flexibel, oprekbaar en eenvoudig te verwerken geen knik bij scherp buigen speciale koperlegering voor betere bescherming tegen zoutnevel superieure slijtvastheid met name geschikt voor applicaties met beperkte ruimte of waar beweging optreedt wordt geleverd met kunststof slang aan de binnenzijde, ter voorkoming van beschadiging tijdens opslag en transport, tevens maakt dit het invoeren van bekabeling gemakkelijker voldoet aan de eisen uit IEC CISPR25 voor radiostoringen in voertuigen, vaartuigen en motoren Componenten, elektromotor en motorcontroller De behuizing van de componenten is een ander verhaal, deze kan namelijk massief zijn. Het beste is om een behuizing uit ijzer te maken, en afhankelijk van de mate waarin EMC voorkomt, het gebruik maken van een koperen plaat op de buitenzijde. Om een indicatie te krijgen van hoe sterk de uitgezonden magnetische velden zijn, kan je dit testen met een mobiele telefoon. Als het 4G-netwerk van je smartphone op een afstand van 5m alsnog stoort, is er sprake van een zeer sterk magnetisch veld wat uitgezonden wordt. Hierbij is de koperen plaat vrijwel noodzakelijk om deze storing te voorkomen. Hoe dichter bij je met je mobiele telefoon bij de opstelling kan komen zonder enige storing, des te dunner het materiaal van de behuizing kan zijn. Om de behuizing voor beide componenten te realiseren, is het van belang waar deze componenten geplaatst worden in het voertuig. Als deze eenmaal bekend zijn, inclusief de afmetingen van de ruimte waarin deze mogen spelen, kan er via het programma Autodesk Inventor een 3D-behuizing getekend worden voor de elektromotor en de motorcontroller. Het idee is om beide componenten in dezelfde behuizing te plaatsen waarbij ze ook binnen de behuizing zelf van elkaar afgeschermd. Binnen nu en maximaal 4 weken zal een proefopstelling worden gebouwd om de elektromotor te testen. Dit zal gedaan worden door team aandrijving met de goedkeuring van de leverancier van de componenten zelf, dhr. Heijnsdijk. Hierbij zal ook op EMC getest worden via de eenvoudige route, met een mobiele smartphone met een 4G-netwerk. Aan de hand van deze resultaten zullen besluiten genomen worden over de dikte en de samenstelling van het materiaal welke gebruikt zal worden om de behuizing van de componenten te construeren. Bron: : : 8

9 Kooi van Faraday Voor de elektromotor en de motorcontroller zal er een kooi gemaakt moeten worden om elektromagnetische velden van buiten af naar binnen en andersom te blokkeren. Hierbij is het verstandig om eerst voor beide componenten een aparte kooi te ontwerpen, zodat het altijd nog mogelijk is om beide componenten over het beschikbare gedeelte in het frame te verdelen. Mocht het zo zijn dat er genoeg ruimte is binnen de beschikbare ruimte, kunnen beide kooien alsnog aan elkaar gelast worden, wat zo kort mogelijke bedrading als gevolg heeft. De kooien zijn ontworpen in Autodesk inventor en zullen beide gemaakt worden van ijzer. Dit is namelijk goed EMC-bestendig materiaal. In figuur 2.0 is de kooi van Faraday van de elektromotor afgebeeld. Deze is volledig van ijzer gemaakt en is zo ontworpen dat de elektro letterlijk in de kooi kan schuiven (figuur 2.1). De achterkant kan vervolgens worden gesloten door middel van een scharnierende klep. Boven de kooi hoort nog een opening, zodat de kabels van de elektromotor naar de controller kunnen lopen. Deze zal nog uitgesneden moeten worden, echter is het niet zo zeer van belang waar deze uitsnede wordt uitgevoerd. Zolang het aan de bovenkant van de kooi zit, waar alle bedrading langs loopt, is het in orde. Figuur 2.0 Figuur 2.1 9

10 Ook voor de motorcontroller is een aparte kooi van ijzer gemaakt. Deze is te zien op figuur 2.2. Ook deze is op zo n manier ontworpen dat de motorcontroller letterlijk in de box kan schuiven. De controller heeft namelijk geboorde gaten aan alle vier de hoeken. Op exact die plaatsen binnen de kooi staan bouten gemonteerd waardoor de motorcontroller hier letterlijk op kan vallen (figuur 2.3). Door deze bouten van boven vast te draaien met moertjes, nadat de controller is geplaats uiteraard, wordt er meteen voor gezorgd dat de controller op zijn plek blijft staan en binnen de kooi ook niet zal bewegen. Ook bij deze controller kan er gekozen worden voor een bovenste plaat die te openen is door middel van scharnieren. Anders is het ook mogelijk dat de kooi helemaal dicht wordt gelast nadat de controller is geplaats. Bij de kooien van beide componenten zullen natuurlijk alle openingen opgedicht worden, dit is echter afhankelijk van de dikte van de bedrading inclusief behuizing. Figuur 2.2 Figuur

11 Plan van Aanpak EMC keuring Achtergronden Opdracht en Opdrachtgevers Dit onderzoek is onderdeel van de opleiding Automotive van de Hogeschool Rotterdam, en hoort bij de module PRO04. Dit is een project genaamd United Mobility, met Auke Hoekstra als externe en Roeland Hogt als interne opdrachtgever. Bij dit project wordt er een elektrisch voertuig ontwikkeld door tweede- en derdejaars studenten van de opleiding. Als onderdeel van team aandrijving hoort de beschikbare elektromotor een goedkeuring op het gebied van elektromagnetische compatibiliteit te krijgen. Een eis is namelijk dat het voertuig gekentekend wordt bij de RDW, en daarbij is de goedkeuring noodzakelijk. Dit deel van het project gaat over hoe deze goedkeuring verkregen kan worden. Projectorganisatie Opdrachtgever(s): Begeleider: Groepsleider: Groepsleden: Auke Hoekstra & Roeland Hogt Albert van Popering Dennis vd Driesche Dex vd Bogert Laurens van Zinnicq Bergmann Ayhan Soycicek Activiteiten Algemeen Bij het team aandrijving zijn heel veel dingen van belang, wij onderzoeken namelijk de producten die het voertuig aandrijven, de producten die ervoor zorgen dat het voertuig beweegt. Hierbij is ook de homologatie van groot belang, het voertuig moet namelijk wel goedgekeurd worden. Alle gekozen onderdelen hebben een CE-markering en dus zullen deze goedgekeurd worden binnen de Europese Unie. De elektromotor die overigens gesponsord wordt Heijnsdijk, zal de ME1304 worden van Motenergy. Deze moet aan een aantal veiligheidseisen voldoen. De elektromotor zal een EMCgoedkeuring moeten krijgen. Dit houdt in dat de elektromagnetische velden die de motor uitzendt omringende apparaten niet mag storen of schaden, en dat de motor zelf niet of nauwelijks gevoelig mag zijn voor elektromagnetische velden van andere elektrische componenten van buiten af. Het proces om een goedkeuring te kunnen krijgen zal nader onderzocht moeten worden.. Er zijn namelijk een aantal belangrijke factoren die een rol spelen bij het uitzenden van elektromagnetische velden. 11

12 De opdracht is om uit te zoeken welke dit zijn, hoe sterk deze velden ongeveer zijn, of deze storen bij de communicatie met andere componenten, hoe deze storingen te vermeiden zijn, en hoe de elektromotor beveiligd wordt voor elektromagnetische velden van andere elektrische componenten. Tot aan de bekabeling nauwkeurig zal dit onderzocht moeten worden. Uiteindelijk zal de elektromotor EMC-goedgekeurd moeten worden. Ook de procedure hoe en waar dit gebeurt zal onderzocht worden, welke richtlijnen hierbij gelden en wat deze inhouden, zodat de elektromotor in ieder geval volledig goedgekeurd zal worden. Mocht het zo zijn dat de motor nadat deze onderzocht is niet de resultaten met zich meeneemt om een goedkeuring te kunnen krijgen, zal er uiteraard onderzoek moeten komen naar de stappen die ondernomen moeten worden om ervoor te zorgen dat deze wel goedgekeurd wordt. Ook deze oplossingen zullen nader toegelicht worden in het onderzoek. Keuringsprocedure De importeur van het product in kwestie is er verantwoordelijk voor dat deze voldoet aan de eisen van de richtlijn 2004/108/EG indien de EMC-richtlijn op het product van toepassing is. Als importeur van het product in kwestie, dient dit product ten eerste een CE-markering te hebben, en anders dient de importeur deze op het product aan te brengen. Daarnaast dient de importeur zorg te dragen voor: - Een beoordeling van de elektromagnetische compatibiliteit van het apparaat, zoals vereist in de overeenstemmingsbeoordelingsprocedures in de EMC-richtlijn. - Het opstellen van een verklaring van overeenstemming om de verantwoordelijkheid van de overeenstemming van het product met de EMC-richtlijn vast te leggen. - Het leveren van een handleiding/gebruiksaanwijzing. Om een keuring te krijgen op het gebied van elektromagnetische compatibiliteit is het van belang dat het apparaat ten eerste een CE-markering moet hebben. Vervolgens vereist Bijlage II van de richtlijn betreffende elektromagnetische compatibiliteit van de fabrikant dat hij technische documentatie opstelt conform het product in kwestie. Aan de hand van de technische documenten moet het mogelijk zijn om te beoordelen of het product overeenstemt met de eisen in de richtlijn. De technische documentatie moet de volgende informatie bevatten: - Een algemene beschrijving van het apparaat - Bewijs van overeenstemming met de volledig of deels toegepaste geharmoniseerde normen, mits bestaand; - Een beschrijving van en toelichting op uitgevoerde stappen om aan de vereisten van de richtlijn te voldoen wanneer de fabrikant of importeur geharmoniseerde normen niet (volledig) heeft toegepast, inclusief een beschrijving van de beoordeling van de elektromagnetische compatibiliteit die beschreven staat in bijlage II, punt 1, resultaten van de ontwerpberekeningen die gemaakt zijn, opgestelde testrapporten en onderzoeken die zijn uitgevoerd; - Een verklaring van een aangemelde instantie zoals TÜV Nederland (RDW-erkend). 12

13 Als importeur kan de technische documentatie ingediend worden bij een RDW-erkende instantie zoals de TUV Nederland om conformiteit met de EMC-richtlijn te beoordelen. Wanneer de conformiteit kan worden vastgesteld geeft de TUV ter bevestiging een verklaring af. Deze verklaring wordt onderdeel van de technische documentatie. Op basis hiervan kan de wettelijk verplichte verklaring van overeenstemming opgesteld worden. Deze verklaring van overeenstemming omvat: - Een verwijzing naar de richtlijn - Een identificatie van het apparaat - De gegevens van de fabrikant (naam, adres etc) - Een gedateerde referentie van de specificaties waaronder de overeenstemming is afgekondigd - De datum van de verklaring - De identiteit en de handtekening van de persoon die gemachtigd is de fabrikant te binden of zijn gemachtigde vertegenwoordiger. Gedurende 10 jaar dient de technische documentatie bewaard te worden. De complete procedure betreft conformiteitsbeoordeling en informatie over de technische documentatie en EG-verklaring van overeenstemming uit richtlijn 2004/108/EG is te vinden in bijlage II en IV in de bijlage. Projectgrenzen Dit deel van het project richt zich enkel op de EMC goedkeuring van de elektromotor. Overige componenten binnen de aandrijving zullen niet onderzocht worden omdat deze als goedgekeurd zijn of omdat het bij die componenten niet nodig is. Ook is de enige keuring die de elektromotor zal ondergaan de EMC-keuring. Overige keuringen en/of certificaten dienen niet gehaald te worden. Voor dit deel van het onderzoek is alleen de EMC-keuring van belang. Producten Het product wat door dit deel van het project opgeleverd moet worden is een EMC-certificaat. Deze certificering bevestigd dat het component of apparaat goedgekeurd is op het gebied van elektromagnetische compatibiliteit. De keuring wordt uitgevoerd door een externe partij, waarbij enige documentatie geleverd zal moeten worden over het apparaat in kwestie, zoals onder andere de technische documentatie. Het uiteindelijk product wat het doel is van heel het project is een gekentekend elektrisch voertuig. Om hierop te resulteren is het van belang dat het EMC-certificaat onderdeel is van de technische documentatie van de elektromotor. 13

14 Kwaliteit Om de kwaliteit te waarborgen zullen de test om de elektromagnetische compatibiliteit goed te keuren uitgevoerd worden door een RDW-erkend bedrijf. De documentatie en certificering die hieruit resulteren zijn dan van dusdanige kwaliteit dat de certificering geen twijfels met zich meenemen. Deze zal in dit geval de TUV Nederland zijn. Deze instantie houdt zich ook bezig met het keuren van apparaten op het gebied van elektromagnetische conformiteit. De goedkeuring door de TUV wordt erkend als onderdeel van de technische documentatie en is dus vertrouwd en kwalitatief gezien een van de beste keuzes om de elektromotor door te laten keuren. Ook zal de documentatie die opgeleverd dient te worden nader gecontroleerd worden door teamgenoten en zal er altijd een controle uitgevoerd worden op de documentatie die is opgesteld. Risico s Het grootste risico van dit gedeelte van het project is dat de EMC certificering niet toegekend zal worden omdat de elektromotor niet aan de wettelijk gestelde eisen voldoet. Dit heeft als gevolg dat het voertuig geen goedkeuring zal krijgen door de RDW, waardoor het voertuig niet gekentekend kan worden. Dit probleem kan vermeden worden door de elektromotor na de afkeuring wel elektromagnetisch compatibel te maken. Dit kost uiteraard weer geld wat van het totale budget afgaat. Om dit te voorkomen zal gekozen moeten worden voor een elektromotor van enige kwaliteit, welke de test met een grote kans zal doorlopen. Een ander risico is dat door de tijdsdruk van de opdrachtgever, onvoldoende onderzoek gedaan kan worden waardoor verkeerde keuzes gemaakt zullen worden. Dit risico is te vermeiden door: - Op tijd beginnen aan de opdrachten - Eventueel vragen om kleine uitstel om onderzoek zo goed mogelijk uit te voeren. - Zo veel mogelijk samenwerken met de rest van de groep en opdrachten zo goed mogelijk verdelen. 14

15 Bijlagen Richtlijn 2004/108/EG Bijlage II CONFORMITEITSBEOORDELINGSPROCEDURE ALS BEDOELD IN ARTIKEL 7 (interne productiecontrole) 1. De fabrikant dient apparaten aan een, op relevante verschijnselen gebaseerde elektromagnetische compatibiliteitsbeoordeling te onderwerpen, teneinde aan de in bijlage I, punt 1, bedoelde beschermingseisen te voldoen. De juiste toepassing van alle relevante geharmoniseerde normen waarvan de referenties in het Publicatieblad van de Europese Unie zijn bekendgemaakt, wordt beschouwd als gelijkwaardig aan het uitvoeren van de elektromagnetische compatibiliteitsbeoordeling. 2. Bij de elektromagnetische compatibiliteitsbeoordeling moet rekening worden gehouden met alle normale beoogde gebruikscondities. Indien apparaten verschillende configuraties kunnen aannemen, dient de elektromagnetische compatibiliteitsbeoordeling te bevestigen dat de apparaten aan de in bijlage I, punt 1, bedoelde beschermingseisen voldoen in alle mogelijke configuraties die door de fabrikant worden aangegeven als representatief voor het beoogde gebruik. 3. Met inachtneming van het bepaalde in bijlage IV stelt de fabrikant technische documentatie op die het bewijs levert dat het apparaat aan de essentiële eisen van deze richtlijn voldoet. 4. De fabrikant of diens gevolmachtigde in de Gemeenschap houdt de technische documentatie gedurende ten minste tien jaar na de datum waarop het betrokken apparaat voor het laatst is vervaardigd, ter beschikking van de bevoegde autoriteiten. 5. De overeenstemming van apparaten met alle toepasselijke essentiële eisen moet worden bekrachtigd aan de hand van een EG-verklaring van overeenstemming die door de fabrikant of diens gevolmachtigde in de Gemeenschap wordt verstrekt. 6. De fabrikant of diens gevolmachtigde in de Gemeenschap dient de EG-verklaring van overeenstemming gedurende ten minste tien jaar na de datum waarop het betrokken apparaat voor het laatst is vervaardigd, ter beschikking te houden van de bevoegde autoriteiten. 7. Is noch de fabrikant, noch diens gevolmachtigde in de Gemeenschap gevestigd, dan is degene die het apparaat in de Gemeenschap op de markt brengt, ertoe verplicht de EG-verklaring van overeenstemming en de technische documentatie ter beschikking te houden van de bevoegde autoriteiten. 8. De fabrikant moet alle nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de producten worden vervaardigd in overeenstemming zijn met de in punt 3 bedoelde technische documentatie en met de toepasselijke bepalingen van deze richtlijn. 9. De technische documentatie en de EG-verklaring van overeenstemming moeten worden opgesteld volgens de bepalingen van bijlage IV. 15

16 Richtlijn 2004/108/EG Bijlage IV Technische documentatie en EG-verklaring van overeenstemming 1. Technische documentatie Aan de hand van de technische documentatie moet de overeenstemming van het apparaat met de essentiële eisen kunnen worden beoordeeld. De technische documentatie moet betrekking hebben op het ontwerp en de vervaardiging van het apparaat en moet in het bijzonder het volgende omvatten: een algemene beschrijving van het apparaat; een bewijs van de overeenstemming met de eventueel beschikbare geharmoniseerde normen die volledig of gedeeltelijk worden toegepast; indien de fabrikant geen geharmoniseerde normen heeft toegepast, of deze slechts gedeeltelijk heeft toegepast, een beschrijving en uitleg van de genomen maatregelen om aan de essentiële eisen van de richtlijn te voldoen, inclusief een beschrijving van de in bijlage II, punt 1, bedoelde elektromagnetische compatibiliteitsbeoordeling, resultaten van gemaakte ontwerpberekeningen, uitgevoerde onderzoeken, testverslagen, enzovoorts; een verklaring van de aangemelde instantie, indien de in bijlage III bedoelde procedure is gevolgd. 2. EG-verklaring van overeenstemming De EG-verklaring van overeenstemming moet ten minste het volgende omvatten: een verwijzing naar deze richtlijn; de identificatie van het betrokken apparaat, als bedoeld in artikel 9, lid 1; de naam en het adres van de fabrikant en, indien van toepassing, de naam en het adres van zijn gevolmachtigde in de Gemeenschap; een gedateerde referentie van de specificaties waarmee het apparaat volgens de verklaring in overeenstemming is, teneinde de overeenstemming van het apparaat met de bepalingen van de richtlijn te verzekeren; de datum van die verklaring; de identiteit en de handtekening van de persoon die gemachtigd is om de fabrikant of diens gevolmachtigde te binden. 16