Kerncijfers Holland Rijnland

Transcriptie

1 Kerncijfers

2 Inhoud Voorwoord 3 Technische toelichting 5 1. Benchmark 6 2. Kerncijfers per gemeente Oppervlakte en bodemgebruik Bevolking Wonen Economie & toerisme Verkeer en vervoer Arbeidsmarkt, werk en inkomen Jeugd, onderwijs en zorg Veiligheid Verkiezingen 61 Colofon 68 2

3 Voorwoord is een regio waarvan het aantal inwoners nog steeds toeneemt en waar de druk op de woningmarkt nog steeds hoog is; dit in tegenstelling tot veel andere regio s. Verder is het een regio met een relatief hoog opgeleide beroepsbevolking, relatief lage werkloosheid en een hoog gemiddeld inkomen per huishouden. Deze en andere gegevens zijn voor de regio van belang voor de uitwerking van regionale visies en strategieën. Bijvoorbeeld de Regionale Structuurvisie en de Woonvisie die beide in 2012 worden geactualiseerd. Mede hiervoor geeft nu voor het derde achtereenvolgende jaar een publicatie uit met kerncijfers over de regio en de vijftien gemeenten die samen deze regio vormen. Met Kerncijfers worden niet alleen eenduidige cijfers over de regio geboden, maar ook - waar mogelijk - over de afzonderlijke -gemeenten. Verder is voor een aantal onderwerpen een vergelijking gemaakt met de cijfers van andere regio s, de provincie Zuid- Holland en Nederland. heeft ongeveer inwoners en ligt in het hart van de Randstad, tussen de stedelijke regio s Amsterdam, Rotterdam, Haaglanden en Utrecht. Eerder zijn in deze publicatiereeks ook uitgebracht de Monitor bedrijventerreinen 2009, de Monitor woningbouwplannen 2010 en de Kantorenmonitor Deze gegevens publiceren wij niet alleen op papier, maar ook digitaal via onze website Ik hoop dat deze publicatie voor velen weer een waardevolle informatiebron zal zijn en daarmee in een behoefte zal voorzien. Roelof van Netten, secretaris november

4 4

5 Technische toelichting Samenstelling van de regio In deze uitgave staan cijfers van de vijftien gemeenten die samen de regio vormen: Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnwoude, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude. Gemeentelijke herindelingen In deze publicatie staan ook cijfers met een peildatum of peiljaar vóór de recente gemeentelijke herindelingen in de regio : De gemeenten Rijnsburg en Valkenburg zijn per 1 januari 2006 opgegaan in de gemeente Katwijk. De gemeenten Sassenheim, Voorhout en Warmond zijn per 1 januari 2006 samengevoegd onder de gemeentenaam Teylingen. De gemeenten Alkemade en Jacobswoude zijn per 1 januari 2009 samengevoegd onder de gemeentenaam Kaag en Braassem. De gemeenten Liemeer, Nieuwkoop en Ter Aar zijn per 1 januari 2007 samengevoegd onder de gemeentenaam Nieuwkoop. Alle gemeenten worden in deze publicatie genoemd onder de naam die ze vanaf de fusiedatum hebben. Cijfers met een peildatum of jaar van vóór de herindeling zijn herberekend onder de nieuwe naam. Voorbeelden: Het inwonertal per 1 januari 2006 voor de gemeente Kaag en Braassem is berekend door de aantallen inwoners van Alkemade en Jacobswoude van die peildatum bij elkaar op te tellen. Het opkomstpercentage voor de verkiezingen voor Provinciale Staten van 2007 voor de gemeente Kaag en Braassem is berekend op basis van een gewogen gemiddelde van de opkomstpercentages van Alkemade en Jacobswoude. 5

6 1. Benchmark De regio is één van de bestuurlijke regio s van de Provincie Zuid-Holland en maakt ook onderdeel uit van de Zuidvleugel van de Randstad. Ruimtelijk functionele relaties zijn er vooral met de Stadsregio s Haaglanden en Amsterdam. In de grafieken is op een aantal punten vergeleken met andere regio s in de Noord- en Zuidvleugel en met Zuid-Holland en Nederland als geheel. Voor de onderwerpen oppervlakte, bevolking en wonen is vergeleken met andere bestuurlijke Wgr-(plus)regio s. Voor de meer economische onderwerpen is een vergelijking gemaakt met andere ruimtelijk-economische regio s, de zgn. COROP-gebieden. Dit vanwege het feit, dat deze gegevens niet altijd voor de Wgr-(plus)regio s beschikbaar waren of wel beschikbaar, maar niet vergelijkbaar waren. De grenzen van deze bestuurlijke regio s vallen immers niet altijd samen met die van de economische COROP-gebieden. Het COROP-gebied Leiden-Bollenstreek omvat weliswaar de twaalf oorspronkelijke -gemeenten, maar de gemeenten Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop en Rijnwoude, die zich in 2010 bij hebben aangesloten, behoren tot het COROP-gebied Oost Zuid-Holland. Heemstede Vijfhuizen AMSTERDAM O Cruquius Badhoevedorp Diemen Vogelenzang Oosteinde Bennebroek Zwaanshoek Duivendrecht Weerestein Amstelveen De Zilk Ruigenhoek Hillegom Hoofddorp Ouderkerk a/d Amstel Hillegom Beinsdorp Halfweg Noordwijkerhout Arnoud Nieuw-Vennep Rozenburg Oude Meer Oosteinde Abcou Noordwijkerhout Noordwijk Lisse Lisse Lisserbroek Rijsenhout Aalsmeer Nes a/d Amstel Noordwijk aan Zee Noordwijk-Binnen De Engel Rooversbroek Teijlingen Abbenes Burgerveen Kudelstaart Kwakel Uithoorn B De Klei Voorhout Sassenheim Weteringbrug Leimuiden Vriezekoop Katwijk aan Zee Oosteinde Teylingen Klinkenberg Kaag Nieuwe Wetering Oude Wetering Roelofarendsveen Rijnsaterwoude Bilderdam Nieuwveen De Banken Blokland Mijdrecht Vinkeveen Ouk Rijksdorp Wassenaar Maaldrift Wassenaar Deijl Katwijk a/d Rijn Katwijk Oegstgeest Rijnsburg Valkenburg Oegstgeest Rijndijk Voorschoten Voorschoten Leiden Leiden Warmond Zwammerdam Zoeterwoude- Dorp Zoeterwoude Westeinde Zuidbuurt Weipoort Hoge Rijndijk Achthoven Koudekerk a/d Rijn Bent Oud-Ade Rijpwetering HOLLAND RIJNLAND Leiderdorp Leiderdorp Hoogmade Ofwegen Hazerswoude-Rijndijk Rijnwoude Kaag en Braassem Gnephoek Molenaarsbuurt Hoorn Woubrugge Alphen a/d Rijn Woudse Dijk Ridderbuurt Langeraar Papenveer Ter Aar Vrijhoeven Alphen aan den Rijn Zevenhoven Groenendijk Aarlanderveen Korteraar Zuideinde Zuidhoek Noordeinde Nieuwkoop Nieuwkoop Meije Noordse Dorp Noordsebuurt Noorden Slikkendam Woerdense Verlaat Achttienhoven Lagebroek Zegveld Kamerik Wilnis Kockengen Nieuwer Oud Aa Hazerswoude-Dorp nster weg Maasdijk Rolpaal Mariendijk Kwintsheul Honselersdijk Westland Naaldwijk 6 Poeldijk Westerlee 't Woudt Lierhand Blaker Oostbuurt Gaag Hodenpijl Rijswijk Rijswijk Strijp Den Hoorn Voorburg Haagoord Gooland STADSGEWEST HAAGLANDEN De Lier Den Haag Den Haag Wateringen Den Haag Delft Delft Stompwijk Leidschendam Leidschendam-Voorburg Nootdorp Delfgauw Oude Leede Wilsveen Noukoop Vlieland Pijnacker Pijnacker-Nootdorp Berkel en Rodenrijs Zoetermeer Zoetermeer Noordeinde Lansingerland Gelderswoude Bergschenhoek Terbregge Bleiswijk Benthuizen Oud Verlaat De Rotte Westeinde Hogeveen Moerkapelle Kruisweg Zevenhuizen Zuidplas Nieuwerkerk a/d IJssel Voorweg Boskoop Loete Waddinxveen Waddinxveen Boskoop Moordrecht Gouderak Spoelwijk Gouda Oud- Reeuwijk Reeuwijk- Dorp Abtswoude Schipluiden Midden-Delfland Negenhuizen Zweth Kandelaar IJssellaan Lage Weg Achterbroek Tempel Oud- Bodegraven I S M H Gouda Katwijkerlaan Reeuwijk Reeuwijk Sluipwijk Benedenheul Bodegraven Noordzijde Zuidzijde Bodegraven Benedenkerk Oukoop Stein Haastrecht Vlist Stolwijk Het Beijersche Weijland Weijpoort Nieuwerbrug Hogebrug Bovenkerk Schoonouwen Waarder Driebruggen Hekendorp Vlist Bovenberg Oudewater Bonrepas Polsbroek Woerden Har Linschoten Montfoo Blo Be Lopik Tienhoven

7 1.1 Oppervlakte, inwoners en woningvoorraad in vergeleken met andere regio s 1 januari 2011 oppervlakte in km² inwoners woningen totaal w.v. land % Stadsregio Amsterdam % Stadsregio Haaglanden % Stadsregio Rotterdam % Drechtsteden % Midden-Holland % Zuid-Holland % Nederland % Bron: CBS (voorlopige cijfers) 1.2 Bevolking naar leeftijd in vergeleken met andere regio s 1 januari ,8% 61,3% 14,9% Stadsregio Amsterdam 22,3% 64,8% 12,9% Stadsregio Rotterdam 22,9% 62,2% 14,9% Stadsregio Haaglanden 23,1% 62,5% 14,4% Drechtsteden 24,0% 59,8% 16,2% Midden-Holland 25,5% 59,1% 15,4% Zuid-Holland 23,5% 61,6% 14,9% Nederland 23,5% 60,9% 15,6% 0% 25% 50% 75% 100% jonger dan t/m plus Bron: CBS 1.3 Bevolkingsdichtheid per km 2 land 1 januari Stadsregio Amsterdam Stadsregio Haaglanden Stadsregio Rotterdam Drechtsteden Midden-Holland Zuid-Holland Nederland

8 1.4 Oppervlakte in km² 525 Stadsregio Amsterdam Stadsregio Haaglanden Stadsregio Rotterdam Drechtsteden Midden-Holland Zuid-Holland Nederland Groei BBP en BRP vanaf 2001 (2001=100) Nederland Groot - Amsterdam Groot - Rijnmond Utrecht Leiden en Bollenstreek * Oost Zuid-Holland Delft en Westland s-gravenhage Haarlem 90 Bron: CBS * Het COROP-gebied Leiden en Bollenstreek omvat alle gemeenten van met uitzondering van Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop en Rijnwoude. Deze drie gemeenten behoren tot het COROP-gebied Oost Zuid-Holland. BBP = bruto binnenlands product ( is alles wat we met elkaar verdienen in Nederland) BRP = bruto regionaal product ( is alles wat we met elkaar verdienen in de regio) 8

9 1.6 Opleidingsniveau jarigen in vergeleken met andere regio s % 37% 33% Oost Zuid-Holland 31% 42% 27% Delft en Westland 30% 41% 29% s-gravenhage 31% 36% 33% Groot - Rijnmond 36% 39% 25% Groot - Amsterdam 25% 34% 41% Zuid-Holland 33% 39% 28% Nederland 31% 41% 28% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% laag middelbaar hoog Bron: CBS, Enquête Beroepsbevolking 1.7 Gemiddeld huishoudinkomen* in vergeleken met andere regio s Oost Zuid-Holland Delft en Westland s-gravenhage Groot - Rijnmond Groot - Amsterdam Zuid-Holland Nederland Bron: CBS, Regionaal InkomensOnderzoek RIO (besteedbare huishoudinkomens) * exclusief studentenhuishoudens 9

10 2. Kerncijfers per gemeente In dit hoofdstuk staan een aantal kerngegevens van de gemeenten in. In de overzichten staat ter vergelijking de cijfers voor heel. De peildatum van de verschillende cijfers is: oppervlakte: 1 januari 2010 bevolking en huishoudens: 1 januari 2011 onderwijs naar woongemeente: schooljaar 2010/11 woningen en wooneenheden: 1 januari 2011 personenauto s: 1 januari 2011 bedrijfsgegevens: 1 januari 2010 bijstandsuitkeringen: 31 december 2010 gemiddeld huishoudinkomen: jaar 2009 opkomst verkiezingen Provinciale Staten: 2 maart

11 2.1 Gemeente Alphen aan den Rijn Alphen aan den Rijn aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 57,68 100% 524,90 100% waarvan land 55,06 95% 467,58 89% waarvan water 2,61 5% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO % % studenten HBO en WO % % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 54 0% % gemiddelde woningbezetting 2,39 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,2 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 2,5% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 59,7% 60,7% 2.1a Leeftijdsopbouw Alphen aan den Rijn 1 januari 2001 en % 5% 0% : 70,2 duizend inwoners 2011: 72,7 duizend inwoners Leeftijd 11

12 2.2 Gemeente Hillegom Hillegom aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 13,48 100% 524,90 100% waarvan land 12,91 96% 467,58 89% waarvan water 0,57 4% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 620 3% % studenten HBO en WO 565 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 0 0% % gemiddelde woningbezetting 2,32 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,8% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 59,7% 60,7% 2.2a Leeftijdsopbouw Hillegom 1 januari 2001 en % 5% 0% : 20,9 duizend inwoners 2011: 20,6 duizend inwoners Leeftijd 12

13 2.3 Gemeente Kaag en Braassem Kaag en Braassem aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 72,28 100% 524,90 100% waarvan land 63,45 88% 467,58 89% waarvan water 8,83 12% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 693 3% % studenten HBO en WO 798 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 51 1% % gemiddelde woningbezetting 2,57 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,2 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,0% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 61,3% 60,7% 2.3a Leeftijdsopbouw Kaag en Braassem 1 januari 2001 en % 5% 0% : 25,1 duizend inwoners 2011: 25,7 duizend inwoners Leeftijd 13

14 2.4 Gemeente Katwijk Katwijk aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 31,06 100% 524,90 100% waarvan land 24,56 79% 467,58 89% waarvan water 6,49 21% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO % % studenten HBO en WO % % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 0 0% % gemiddelde woningbezetting 2,58 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,0 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 2,1% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 55,1% 60,7% 2.4a Leeftijdsopbouw Katwijk 1 januari 2001 en % 5% 0% : 59,6 duizend inwoners 2011: 62,0 duizend inwoners Leeftijd 14

15 2.5 Gemeente Leiden Leiden aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 23,16 100% 524,90 100% waarvan land 21,86 94% 467,58 89% waarvan water 1,30 6% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO % % studenten HBO en WO % % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden % % gemiddelde woningbezetting 2,06 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 0,7 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 3,9% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 61,4% 60,7% 2.5a Leeftijdsopbouw Leiden 1 januari 2001 en % 5% 0% : 117,0 duizend inwoners 2011: 117,9 duizend inwoners Leeftijd 15

16 2.6 Gemeente Leiderdorp Leiderdorp aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 12,29 100% 524,90 100% waarvan land 11,67 95% 467,58 89% waarvan water 0,62 5% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 664 2% % studenten HBO en WO 902 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 121 1% % gemiddelde woningbezetting 2,28 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,0 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 2,1% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 62,8% 60,7% 2.6a Leeftijdsopbouw Leiderdorp 1 januari 2001 en % 5% 0% : 26,2 duizend inwoners 2011: 26,6 duizend inwoners Leeftijd 16

17 2.7 Gemeente Lisse Lisse aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 16,11 100% 524,90 100% waarvan land 15,71 98% 467,58 89% waarvan water 0,40 2% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 625 3% % studenten HBO en WO 631 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 0 0% % gemiddelde woningbezetting 2,35 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,5% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 61,5% 60,7% 2.7a Leeftijdsopbouw Lisse 1 januari 2001 en % 5% 0% : 22,0 duizend inwoners 2011: 22,7 duizend inwoners Leeftijd 17

18 2.8 Gemeente Nieuwkoop Nieuwkoop aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 91,18 100% 524,90 100% waarvan land 79,45 87% 467,58 89% waarvan water 11,73 13% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 853 3% % studenten HBO en WO 702 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 14 0% % gemiddelde woningbezetting 2,65 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,3 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,1% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 59,3% 60,7% 2.8a Leeftijdsopbouw Nieuwkoop 1 januari 2001 en % 5% 0% : 26,9 duizend inwoners 2011: 27,0 duizend inwoners Leeftijd 18

19 2.9 Gemeente Noordwijk Noordwijk aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 51,53 100% 524,90 100% waarvan land 35,47 69% 467,58 89% waarvan water 16,06 31% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 592 2% % studenten HBO en WO 739 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 99 1% % gemiddelde woningbezetting 2,26 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,7% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 59,3% 60,7% 2.9a Leeftijdsopbouw Noordwijk 1 januari 2001 en % 5% 0% : 24,7 duizend inwoners 2011: 25,4 duizend inwoners Leeftijd 19

20 2.10 Gemeente Noordwijkerhout Noordwijkerhout aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 23,40 100% 524,90 100% waarvan land 22,59 97% 467,58 89% waarvan water 0,81 3% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 450 3% % studenten HBO en WO 450 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 0 0% % gemiddelde woningbezetting 2,47 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,4% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 61,4% 60,7% 2.10a Leeftijdsopbouw Noordwijkerhout 1 januari 2001 en % 5% 0% : 15,4 duizend inwoners 2011: 15,6 duizend inwoners Leeftijd 20

21 2.11 Gemeente Oegstgeest Oegstgeest aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 7,75 100% 524,90 100% waarvan land 7,18 93% 467,58 89% waarvan water 0,57 7% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 303 1% % studenten HBO en WO % % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 140 1% % gemiddelde woningbezetting 2,37 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,0 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,6% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 70,9% 60,7% 2.11a Leeftijdsopbouw Oegstgeest 1 januari 2001 en % 5% 0% : 21,1 duizend inwoners 2011: 22,8 duizend inwoners Leeftijd 21

22 2.12 Gemeente Rijnwoude Rijnwoude aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 57,85 100% 524,90 100% waarvan land 56,64 98% 467,58 89% waarvan water 1,21 2% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 552 3% % studenten HBO en WO 553 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 3 0% % gemiddelde woningbezetting 2,51 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,2 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,1% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 62,9% 60,7% 2.12a Leeftijdsopbouw Rijnwoude 1 januari 2001 en % 5% 0% : 19,2 duizend inwoners 2011: 18,5 duizend inwoners Leeftijd 22

23 2.13 Gemeente Teylingen Teylingen aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 33,63 100% 524,90 100% waarvan land 28,65 85% 467,58 89% waarvan water 4,99 15% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 820 2% % studenten HBO en WO % % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 11 0% % gemiddelde woningbezetting 2,49 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,2% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 62,9% 60,7% 2.13a Leeftijdsopbouw Teylingen 1 januari 2001 en % 5% 0% : 33,9 duizend inwoners 2011: 35,8 duizend inwoners Leeftijd 23

24 2.14 Gemeente Voorschoten Voorschoten aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 11,59 100% 524,90 100% waarvan land 11,17 96% 467,58 89% waarvan water 0,42 4% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 458 2% % studenten HBO en WO 651 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 9 0% % gemiddelde woningbezetting 2,22 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,1 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,8% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 68,1% 60,7% 2.14a Leeftijdsopbouw Voorschoten 1 januari 2001 en % 5% 0% : 22,6 duizend inwoners 2011: 23,9 duizend inwoners Leeftijd 24

25 2.15 Gemeente Zoeterwoude Zoeterwoude aantal % aantal % oppervlakte (km 2 ) 21,91 100% 524,90 100% waarvan land 21,21 97% 467,58 89% waarvan water 0,70 3% 57,31 11% inwoners (2011) % % per km 2 land jonger dan % % 20 t/m % % % % onderwijs (woongemeente, 2010/2011) leerlingen MBO 267 3% % studenten HBO en WO 254 3% % huishoudens (2011) % % eenpersoons % % meerpersoons zonder kinderen % % meerpersoons met kinderen % % woningen en wooneenheden (2011) % % woningen % % wooneenheden 0 0% % gemiddelde woningbezetting 2,58 2,34 personenauto s (2011) per huishouden 1,2 1,0 bedrijfsvestigingen (2010) banen per 100 inwoners jaar bijstandsuitkeringen (eind 2010) % huishoudens met uitkering 1,0% 2,3% gemiddeld huishoudinkomen (2009) opkomst verkiezing Provinciale Staten (2011) 62,6% 60,7% 2.15a Leeftijdsopbouw Zoeterwoude 1 januari 2001 en % 5% 0% : 8,7 duizend inwoners 2011: 8,1 duizend inwoners Leeftijd 25

26 3. Oppervlakte en bodemgebruik Nieuwkoop is de grootste en Oegstgeest de kleinste gemeente van. Leiden heeft de meeste inwoners en is de dichtstbevolkte gemeente en Rijnwoude heeft het minste aantal inwoners per km 2. Als heel zo dun bevolkt was als Rijnwoude dan had het zo n 153 duizend inwoners zijn; ware zo dicht bevolkt als Leiden dan woonden hier ruim 2,5 miljoen mensen. 3.1 Oppervlakte (km 2 ) gemeenten van 2010 oppervlakte inwoners 1 jan 2011 totaal land water aantal per km 2 land 524,9 467,6 57, Alphen aan den Rijn 57,7 55,1 2, Hillegom 13,5 12,9 0, Kaag en Braassem 72,3 63,5 8, Katwijk 31,1 24,6 6, Leiden 23,2 21,9 1, Leiderdorp 12,3 11,7 0, Lisse 16,1 15,7 0, Nieuwkoop 91,2 79,5 11, Noordwijk 51,5 35,5 16, Noordwijkerhout 23,4 22,6 0, Oegstgeest 7,8 7,2 0, Rijnwoude 57,9 56,6 1, Teylingen 33,6 28,7 5, Voorschoten 11,6 11,2 0, Zoeterwoude 21,9 21,2 0, Bron: CBS 3.2 Bevolkingsdichtheid per gemeente (inwoners / km 2 land) Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 26

27 3.3 Bodemgebruik land (hectare) in 2008 land totaal verkeersterrein bebouwd terrein semi-bebouwd terrein recreatieterrein agrarisch terrein bos en open natuurlijk terrein Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 3.4 Vergelijking landgebruik (%), Zuid-Holland en Nederland % 5% 64% 8% 5% Zuid-Holland 19% 6% 60% 7% 8% Nederland 10% 3% 67% 14% 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bebouwd Recreatie Agrarisch Bos en natuur Overig Bron: CBS 27

28 4. Bevolking In 2010 nam het aantal inwoners in toe met personen, ofwel 0,5%. Leiden had de grootste absolute toename: plus 792 personen, Voorschoten groeide met 1,7% relatief het meest. Anno 2011 is in 14,9% een 65-plusser, dat is een net iets kleiner percentage dan in heel Nederland (15,6%). Dit percentage varieert wel voor de vijftien gemeenten, van 12,3% 65-plussers in Leiden tot 19,0% in Voorschoten. In 2010 verhuisden bijna negenduizend personen die al in een gemeente van woonden naar een andere gemeente binnen de regio. Dat betekent dat bijna één van de twee (46%) verhuizende personen die in een andere gemeente in Nederland gaan wonen, binnen de regio blijven wonen. 4.1 Ontwikkeling omvang bevolking in aantal inwoners per 1 januari ontwikkeling (%) ,5% +2,3% Alphen aan den Rijn ,2% +3,6% Hillegom ,7% -1,1% Kaag en Braassem ,4% +2,7% Katwijk ,3% +4,2% Leiden ,7% +0,8% Leiderdorp ,7% +1,6% Lisse ,6% +3,1% Nieuwkoop ,2% +0,4% Noordwijk ,1% +3,2% Noordwijkerhout ,3% +1,6% Oegstgeest ,8% +7,8% Rijnwoude ,4% -3,9% Teylingen ,1% +5,5% Voorschoten ,7% +5,5% Zoeterwoude ,1% -6,4% Bron: CBS 4.2 Ontwikkeling omvang bevolking in, Zuid-Holland en Nederland % +4% +3% +2% +4,2% +3,1% +2,3% +1% 0% Nederland Zuid-Holland 28 Bron: CBS

29 4.3 Ontwikkeling bevolking in, per gemeente Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 4.4 Ontwikkeling bevolking in, per leeftijdsgroep van 5 jaar Bron: CBS 29

30 4.5 Leeftijdsopbouw 1 januari 2011 Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude totaal jonger dan t/m plus t/m 4 jaar t/m 9 jaar t/m 14 jaar 15 t/m 19 jaar t/m 24 jaar t/m 29 jaar t/m 34 jaar t/m 39 jaar t/m 44 jaar t/m 49 jaar t/m 54 jaar t/m 59 jaar 60 t/m 64 jaar t/m 69 jaar t/m 74 jaar t/m 79 jaar t/m 84 jaar t/m 89 jaar t/m 94 jaar of ouder Bron: CBS 4.6 Inwoners naar herkomst in 1 januari 2011 herkomst-aantallen herkomst-percentage totaal Nederland niet-westers land westers land Nederland niet-westers land westers land ,6% 8,1% 9,3% Alphen aan den Rijn ,7% 11,1% 9,3% Hillegom ,3% 5,5% 9,2% Kaag en Braassem ,3% 2,7% 5,0% Katwijk ,4% 4,6% 4,9% Leiden ,1% 15,1% 12,9% Leiderdorp ,4% 10,0% 9,6% Lisse ,3% 3,7% 8,9% Nieuwkoop ,8% 3,2% 5,0% Noordwijk ,8% 4,4% 10,9% Noordwijkerhout ,8% 3,1% 9,1% Oegstgeest ,8% 6,9% 14,3% Rijnwoude ,1% 2,9% 5,0% Teylingen ,7% 4,8% 8,6% Voorschoten ,6% 7,3% 13,1% Zoeterwoude ,0% 4,4% 5,6% 30 Bron: CBS Herkomst (CBS-definitie) Iemand is van buitenlandse herkomst als minimaal één van diens ouders in het buitenland is geboren. Als hij/zij zelf ook in het buitenland is geboren is het een allochtoon van de eerste generatie, anders van de tweede. Classificatie westers niet-westers: Bij der verdeling van de landen van herkomst van allochtonen in westers en niet-westerse landen wordt de classificatie van het CBS aangehouden. Tot de westerse landen horen in deze classificatie: alle Europese landen alle landen van het Noord-Amerikaanse continent Japan en Indonesië Australië en Nieuw Zeeland

31 4.7 Leeftijdsopbouw, Zuid-Holland en Nederland 1 januari 2011 Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude 24,6% 22,8% 24,5% 26,5% 20,7% 24,4% 23,4% 24,8% 21,3% 23,4% 25,5% 24,9% 26,2% 24,7% 24,1% 62,1% 60,2% 60,0% 59,3% 67,0% 58,4% 59,5% 60,2% 61,7% 59,7% 56,9% 59,0% 58,4% 56,2% 59,6% 13,3% 17,0% 15,5% 14,1% 12,3% 17,2% 17,1% 14,9% 17,0% 16,9% 17,6% 16,1% 15,4% 19,0% 16,2% 23,8% 61,3% 14,9% Zuid Holland 23,5% 61,6% 14,9% Nederland 23,5% 60,9% 15,6% 0% 25% 50% 75% 100% jonger dan t/m plus Bron: CBS 4.8 Inwoners naar herkomst in 1 januari 2011 Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Nederland niet-westers land westers land Bron: CBS 31

32 4.9 Huishoudens in naar type 1 januari 2011 meerpersoons totaal eenpersoons zonder kinderen met kinderen Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 4.10 Ontwikkeling van de verschillende soorten huishoudens in ,7% +15% +10% +5% +7,0% 0% -0,7% -5% eenpersoons meerpersoons zonder kinderen meerpersoons met kinderen Bron: CBS 32

33 4.11 Loop van de bevolking in 2010 inwoners op 1 jan 2010 geboorte sterfte vestiging vertrek 1 overige correcties ontwikkeling inwoners op 31 dec migratie tussen gemeenten onderling Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 1 Vertrek inclusief administratieve correcties 2 Vestiging en vertrek totaal exclusief migratie tussen de gemeenten onderling 4.12 Geboorte en sterfte in 2010 aantallen per duizend inwoners geboorte sterfte saldo geboorte sterfte saldo ,0 7,5 +3,5 Alphen aan den Rijn ,1 6,1 +6,9 Hillegom ,7 11,0-0,3 Kaag en Braassem ,0 5,6 +4,5 Katwijk ,1 7,1 +5,0 Leiden ,0 7,5 +4,4 Leiderdorp ,7 7,7 +1,9 Lisse ,6 8,0 +2,6 Nieuwkoop ,2 6,5 +2,7 Noordwijk ,9 8,4 +0,6 Noordwijkerhout ,0 8,0 +0,1 Oegstgeest ,3 9,0 +1,3 Rijnwoude ,0 5,9 +4,1 Teylingen ,7 8,5 +2,2 Voorschoten ,0 8,9 +1,1 Zoeterwoude ,9 7,3 +1,6 Bron: CBS 33

34 4.13 Vestiging en vertrek in 2010 gevestigd vanuit vertrokken naar saldo elders Holland Rijnland overig Nederland buitenland elders Holland Rijnland overig Nederland buitenland elders Holland Rijnland overig Nederland buitenland Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Bron: CBS 4.14 Verhuisde personen tussen de gemeenten van 2010 Bron: CBS totaal vertrokken Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden gevestigd in (naar) Leiderdorp vertrokken uit (van) totaal gevestigd Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude 34

35 4.15 Vestiging en vertrek in vertrek vestiging tussen gemeenten overige gemeenten Nederland buitenland Bron: CBS 4.16 Saldi gevestigde min vertrokken personen tussen de gemeenten van 2010 Bron: CBS totaal saldo Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden gevestigd in (naar) vertrokken uit (van) Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Rijnwoude Teylingen Voorschoten Zoeterwoude 35

36 5. Wonen In 2010 nam de woningvoorraad in toe met woningen, ofwel 0,6%. In Leiden nam de woningvoorraad met plus 377 woningen absoluut het meeste toe, in Voorschoten groeide de woningvoorraad met 2,6% relatief het meest. Ook in 2010 geldt weer: aantal eenpersoonshuishoudens neemt toe (zie hoofdstuk 4 bevolking) dus het gemiddeld aantal bewoners per woning neemt af. Hierdoor zijn er steeds meer woningen nodig om hetzelfde aantal mensen te huisvesten. 5.1 Ontwikkeling woningvoorraad in aantal woningen per 1 januari ontwikkeling (%) gemeente ,6% +8,2% Alphen aan den Rijn ,1% +8,6% Hillegom ,1% +6,1% Kaag en Braassem ,5% +8,8% Katwijk ,2% +10,2% Leiden ,7% +5,0% Leiderdorp ,9% +6,3% Lisse ,1% +8,8% Nieuwkoop ,8% +6,9% Noordwijk ,5% +10,7% Noordwijkerhout ,4% +12,3% Oegstgeest ,1% +12,6% Rijnwoude ,2% +4,2% Teylingen ,1% +11,9% Voorschoten ,6% +13,5% Zoeterwoude ,0% +2,6% Bron: CBS (2011 voorlopige cijfers) 5.2 Ontwikkeling aantal woningen en wooneenheden, inwoners en woningbezetting jaar woningen wooneenheden woningen + wooneenheden inwoners inwoners per woning + wooneenheid , , , , , , , , , , ,336 Bron: CBS (2011 woningen en wooneenheden voorlopige cijfers) 36