Lokaal Opleidingsplan Heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch

Transcriptie

1 Lokaal Opleidingsplan Heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

2 Inleiding Dit document betreft het Opleidingsplan Heelkunde van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ). Het plan bestaat uit twee delen. In deel 1 geven we in hoofdstuk 1 een introductie op onze maatschap heelkunde, wie wij zijn en hoe wij de opleiding organiseren. In hoofdstuk 2 wordt een toelichting gegeven hoe wij de opleiding tot chirurg vormgeven. De verschillende onderdelen daarvan, zoals thema s, stages, verrichtingen en toetsen, worden daarin uitgelegd. In diverse overzichten staan cursorisch onderwijs, verdeling van thema s over verantwoordelijken, etc. opgenomen. Deel 2 is een bijlage met de stagebeschrijvingen, een toelichting op de diverse gesprekken en toetsinstrumenten en de formulieren, zoals die gebruikt worden tijdens de opleiding in het JBZ. Koop Bosscha, opleider Erwin van Geffen, plaatsvervangend opleider, stagebegeleider Walter Brokelman, stagebegeleider, lid kernteam opleiden Bart Verhoeven, stagebegeleider, lid kernteam opleiden Corry den Rooyen, opleidingskundige s-hertogenbosch, 2012 heelkunde JBZ Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

3 Inhoudsopgave Inleiding 2 Deel I Opleidingsplan Heelkunde JBZ 4 1. Inleiding De afdeling heelkunde in het JBZ De opleidingsgroep Communicatie Vooropleiding en stages 9 2. De opleiding De functie van het specialisme heelkunde en de opleiding heelkunde in het JBZ Opbouw van de opleiding Competenties, thema s, modules en bekwaamheidsniveaus Bekwaamheidsniveau Ontwikkeling en groei aios Voortgang en beoordelen Wetenschap Cursorisch onderwijs Toelichting verschillende besprekingen Tabellen Stagebeschrijvingen 37 Deel II Toelichting gesprekken, toetsinstrumenten en formulieren Overzicht begeleiding individuele aios Het maken van een individueel opleidingsplan (IOP) Het voeren van een introductiegesprek aan het begin van de opleiding en de stages Het voeren van een voortgangsgesprek en geschiktheidsbeoordeling Het observeren en evalueren mbv. een OSATS Korte Praktijk Beoordelingen (KPB) Het evalueren van het functioneren d.m.v. multisource feedback Critically Appraised Topic (en critical appraisal of literature) Het beoordelen van het portfolio Voorbeelden KPB formulieren, inclusief toelichting 82 Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

4 Deel I Opleidingsplan Heelkunde JBZ Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

5 1. Inleiding 1.1 De afdeling heelkunde in het JBZ In 2009 is door fusie van de maatschappen Groot ZiekenGasthuis en Carolus-Liduina de huidige vakgroep chirurgie van het JBZ ontstaan. De ambitie van de maatschap is vernieuwend en ingespeeld op de eisen en de verwachtingen gezien vanuit de hedendaagse maatschappij en de professional. Het JBZ is een fusieziekenhuis van vijf ziekenhuizen uit s-hertogenbosch en omgeving. Het JBZ maakt onderdeel uit van de STZ ziekenhuizen en heeft daarin als speerpunt opleiden. De daadwerkelijke concentratie van zorg en opleidingsactiviteiten in één nieuw gebouw draagt in grote mate bij aan de kwaliteit van zorg, die wij nu en in de toekomst met elkaar beogen. Het adherentiegebied voor het JBZ is ongeveer mensen. Dit waarborgt dat het vakgebied in de volle breedte en in al zijn aspecten uitgeoefend kan worden. Vanwege een (supra-)regionale functie verleent het ziekenhuis ook derde lijns gezondheidszorg welke terug te vinden is in het palet van de vakgroep. 1.2 De opleidingsgroep In het JBZ werken 13 chirurgen in maatschapsverband, allen in voltijd. Alle chirurgen zijn vakinhoudelijk breed georiënteerd op alle aspecten van de eindtermen van de opleiding en allen hebben een specifiek aandachtsgebied: Chirurg Aandachtsgebied Rol opleiding dr. I.P.T. van Bebber GE/Oncologische chirurgie Supervisor R.J. Bolhuis Traumachirurgie / Longchirurgie Supervisor, vervolgopleider/begeleider differentiatie Longchirurgie dr. K. Bosscha GE/Oncologische chirurgie Opleider, vervolgopleider/begeleider differentiatie Oncologische Chirurgie dr. W.J.A Brokelman GE/Oncologische chirurgie Stagebegeleider GE/oncologie, lid kernteam dr. M.F Ernst GE/Oncologische chirurgie Supervisor dr. H.J.A.A. van Geffen Traumachirurgie/ Longchirurgie Plv.opleider,stagebegeleider/begeleider differentiatie Traumachirurgie R. F.F. van den Haak Vaatchirurgie Supervisor dr. O. H.J. Koning Vaatchirurgie Supervisor, begeleider differentiatie Vaatchirurgie R.M.M. van Loenhout Vaatchirurgie Supervisor F.T.T. Liem Traumachirurgie Supervisor J.G. Olsman Traumachirurgie /Longchirurgie Supervisor dr. H.A. Prins GE/Oncologische chirurgie Supervisor, begeleider differentiatie Gastrointestinale Chirurgie dr. B.A.N. Verhoeven Vaatchirurgie Stagebegeleider Vaatchirurgie, lid kernteam De opleidingsgroep is in zijn geheel verantwoordelijk voor de kwaliteit, inhoud en vormgeving van de opleiding tot chirurg in het JBZ. Alle chirurgen werken gelijkwaardig samen aan de opleiding. Hierin hebben een aantal specialisten extra taken en verantwoordelijkheden. Binnen de opleidingsgroep is een opleidingsteam verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie en bewaking van de opleiding. Dit kernteam bestaat uit de opleider en drie stagebegeleiders (iedere differentiatiegroep is vertegenwoordigd) waarvan er Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

6 een tevens plaatsvervangend opleider is. Vanuit dit team worden de supervisoren uit de diverse aandachtsgebieden aangestuurd. De taken en verantwoordelijkheden zijn hieronder nader uitgewerkt. Opleider en plv opleider K. Bosscha, H.J.A.A.. van Geffen Secretariële ondersteuning Traumatologie H.J.A.A.. van Geffen Vaatchirurgie B.A.N. Verhoeven GE-oncologie W.J.A. Brokelman K. Bosscha, is de opleider. Hij is primair verantwoordelijk voor alle zaken die de opleiding betreffen: - stuurt samen met de plaatsvervangend opleider de opleidingsgroep aan; - voeren van de voortgang- en beoordelingsgesprekken; - eerst verantwoordelijke en aanspreekpunt bij problemen van aios betreffende de opleiding; - introductie gesprek bij aanvang opleiding op de afdeling heelkunde; - stagerooster en individueel opleidingsplan aios; - bewaakt het nakomen van afspraken gemaakt in het lokaal opleidingsplan; - onderhoud de contacten met regionale en landelijke gremia betreffende de opleiding; - lid centrale opleidingscommissie JBZ; - co-voorzitter opleidingsvergaderingen van de vakgroep; - opstellen en implementeren van het nieuwe opleidingscurriculum; - ontwikkelen en implementeren van nieuwe kwaliteitsinstrumenten, ter verdere verbetering opleiding; - samenstelling onderwijsrooster; - monitoren en bijhouden van de voortgang van de opleiding van de individuele aios door: o controle portfolio s aios; o houden van voortgangsgesprekken en toetsingsmomenten conform regelgeving CCMS/MSRC; - aanvragen en voorbereiden van de opleidingsvisitatie. - beheer documentatie opleiding. H.J.A.A. van Geffen is plaatsvervangend opleider. Hij neemt de verantwoordelijkheid van de opleider over waar deze niet in staat is deze in te vullen door afwezigheid of ziekte. Daarnaast is hij (mede-) verantwoordelijk voor: - stuurt samen met de opleider de opleidingsgroep aan; - voeren van de voortgang- en beoordelingsgesprekken; - stagebegeleiding traumatologie (incl. buikwandchirurgie) en longchirurgie; - lid centrale Opleidings Commissie; - beoogd opleider Longchirurgie (2013) - bewaakt zaken aangaande Kwaliteit van Zorg (lid Cie Kwaliteitsvisitatie NVvH) zoals Management van Zorg (KISZ), maatschapsfunctioneren, Evaluatie van Zorg (complicatieregistratie en Kwaliteitsindicatoren IGZ). J. G. Olsman is als medisch-manager, samen met J. van Tilburg, RVE-manager, verantwoordelijk voor de aansturing van het cluster Heelkunde en daarmee voor de borging van de opleiding en van de kwaliteit van de geleverde zorg binnen het cluster Heelkunde. Hij is stagebegeleider van de aios SEH. Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

7 W.J.A. Brokelman, H.J.A.A. van Geffen en B.A.N. Verhoeven zijn stagebegeleiders. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de opleiding binnen hun aandachtsgebied, in samenspraak met de (plv.) opleider. Hiervoor worden de volgende werkzaamheden verricht: - gesprekken met de aios ten behoeve van de stage: introductie-, tussentijdse- en eindevaluatie; - op basis van de gesprekken met de aios wordt het individueel opleidingsplan (IOP) van de aios bijgesteld; - stuurt de supervisoren aan ten aanzien van de supervisie van aios, inclusief de toetsing; - stelt in samenspraak met de supervisoren uit het aandachtsgebied de evaluatie van de aios samen en bespreekt dit met de (plv.) opleider; - ontwikkelen en implementeren van de stage, inclusief de toetsing; - evalueren van de stage en op basis van de evaluaties bijstellen van de inhoud van de stage, in afstemming met het opleidingsteam; - draagt mede verantwoordelijkheid voor het invullen van de diverse onderwijsmomenten. De opleidingsgroep wordt ten aanzien van de opleiding secretarieel ondersteund. Zij is verantwoordelijk voor: - planning gesprekken tussen aios en opleider; - planning van de gesprekken tussen stagebegeleiders en aios; - planning van de opleidingsvergadering en opleidingsteamvergadering; - in samenspraak met opleider opstellen van het onderwijsprogramma; - plannen en notuleren opleidingsvergadering en opleidingsteam vergadering. Alle chirurgen superviseren de aios bij (poli) klinische werkzaamheden en nemen actief deel aan overdrachten en onderwijsmomenten. Hiertoe hebben zij (of volgen) onder meer het Teach the Teachers nascholingsprogramma gevolgd. De opleidingsgroep als geheel bewaakt de (individuele) medischinhoudelijke en professionele voortgang van de aios en begeleidt hem/haar tijdens de gehele opleiding. De stagebegeleiders informeren de opleider over de ontwikkeling van de aios en waar nodig zijn zij betrokken bij de beoordeling van de aios. De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor het implementeren en bewaken van het lokale opleidingsplan. Dit opleidingsplan is afgeleid van het landelijk opleidingsplan van de opleiding tot chirurg. Het voldoet aan de daarin gestelde eisen en aan de regelgeving m.b.t. het specialisme Heelkunde (kaderbesluit en specifiek besluit CCMS, KNMG, 2010). De opleidingsgroep maakt onderdeel uit van het cluster OOR Utrecht. Dit opleidingsplan vormt samen met het opleidingsplan van UMC Utrecht één geheel. In onderstaande tabel zijn de verantwoordelijken voor de diverse besprekingen opgenomen. Besprekingen Werkwijze Eindverantwoordelijk Overdracht (ochtend en Vaste dagvoorzitter: draagt zorg voor goede structuur, Dagvoorzitter middag) leerzaamheid en efficiency van de overdracht. Tijdens de indicatiebespreking is de aandachtsgebiedspecialist verantwoordelijk voor het medisch inhoudelijke en het bespreken daarvan. CAT/refereren Vaste voorzitter. Volgens vaste methodiek. Aios wordt K. Bosscha volgens rooster ingepland. De aios wordt inhoudelijk begeleid door de stagebegeleider/themaverantwoordelijke supervisor. Complicatiebespreking Vaste voorzitter. Een oudere jaars aios kan dit onder supervisie voorzitten in kader van de ontwikkeling van algemene competenties c.q. de eigen opleiding en evaluatie van zorg voor hele vakgroep. Volgens rooster bereidt een aios de bespreking (4x per jaar) voor. Voor de inhoud is de desbetreffende groep B.A.N. Verhoeven Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

8 aandachtsgebied verantwoordelijk. Necrologiebespreking Dagvoorzitter. Volgens vaste methodiek op dinsdagochtend. Dagvoorzitter Een oudere jaars aios kan dit onder supervisie voorzitten in het kader van eigen opleiding. Casus is voorbereid door aios, presentatie gaat naar (plv)opleider en Voorzitter Cie Necrologie JBZ. Iedere dinsdagochtend aan het eind van de overdracht. PA bespreking Vaste voorzitter. Volgens vaste methodiek. Aios wordt K. Bosscha volgens rooster ingepland. Obductiebespreking Vaste voorzitter. Volgens vaste methodiek. Aios wordt K. Bosscha volgens rooster ingepland. Multidisciplinair overleg Stagebegeleider is verantwoordelijk voor de organisatie en Stagebegeleiders per vakgebied uitvoering van de bespreking. Inhoud, voorbereiding en uitnodigen andere disciplines door aios. Onderwijs Aandachtsgebied vult inhoud in. Planning volgens rooster. Stagebegeleiders Tabel 1: overzicht bespreking, doel en verantwoordelijk chirurg 1.3 Communicatie Om de organisatie, de uitvoering en de kwaliteit van de opleiding vorm te geven is het noodzakelijk om met verschillende partijen op bepaalde momenten te overleggen en af te stemmen. Hieronder staan de verschillende overlegmomenten genoemd, inclusief doel, aanwezigen, frequentie, deelnemers en plaats waar notulen zijn te vinden. Regionaal Opleidersoverleg OOR- Utrecht (regio 5) Doel: - Volgen ontwikkeling AIOS over regionale instellingen heen; - Toetsing en afstemming opleidingsschema s regionale opleidingsinstellingen; - Toetsing en afstemming lokale opleidingsplannen aan regionale opleidingsplan; - Toetsing en aanscherping regionale opleidingsplan aan landelijke kaders; - Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in regionaal verband. Frequentie: 4-6 x per jaar Deelnemers: alle opleiders (evt. de plaatsvervangend opleiders) van de regio Utrecht Voorbereiding: op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen (o.a. regionaal opleidingsplan, cursorisch onderwijs, opleidingsroosters, organisatie wetenschappelijk onderzoek). Notulen: secretaris regionale opleidingscommissie regio 5 Centrale Opleidings Commissie (COC) van het JBZ Doel: Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in JBZ verband met als doel om met elkaar de kwaliteit van de opleiding tot medisch specialist vorm te geven, te bewaken en te bevorderen conform de regelgeving KNMG (Kaderbesluit 2010) Frequentie: 5 x per jaar op maandag van uur. Tweemaal per jaar wordt een inhoudelijk thema tijdens de zogenaamde ZIN-bijeenkomst uitgediept. Naast opleider en plaatsvervangend opleider worden afhankelijk van het thema ook aios en supervisoren uitgenodigd. Deelnemers: Opleiders JBZ, plaatsvervangend opleiders JBZ, afvaardiging a(n)ios uit de UNIE (assistentenvereniging JBZ), afvaardiging Raad van Bestuur, manager Jeroen Bosch Academie en afhankelijk van de agenda inhoudsdeskundigen (op uitnodiging). Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen (o.a. lokaal opleidingsplan, discipline overstijgend onderwijs) Notulen: secretariaat Jeroen Bosch Academie (JBA). Communicatie binnen de opleiding chirurgie Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

9 Opleidingsteam Doel: Lopende opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) worden besproken - Dagelijkse gang van zaken ten aanzien van de opleiding; - Ontwikkeling van alle aios, voortgang in OSATS, EPA s en KPB s; - Implementatie, evaluatie en bijstelling lokaal opleidingsplan; - Evaluatie opleidingsklimaat, stage evaluaties, etc.; - Toetsing en aanscherping lokaal opleidingsplan aan landelijke en regionale kaders. Frequentie: iedere 2 de en 4 de vrijdag van de maand van uur. Deelnemers: opleider, plaatsvervangend opleider, stagebegeleiders en opleidingskundige Jeroen Bosch Academie. Voorbereiding: op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen (o.a. lokaal opleidingsplan, cursorisch onderwijs, opleidingsroosters, etc.). Notulen: 0-schijf: vakgroep heelkunde. Opleidingsvergadering Doel: - Bespreken van alle opleidingszaken: - Volgen/bespreken in algemene context ontwikkeling van aios over de opleidingsjaren heen; - Evaluatie en afstemming opleidingszaken; Frequentie: in ieder geval 4 x per jaar i.e. iedere 5 de woensdag (zn. donderdag) van de maand van tot uur en op andere data in overleg met AIOS. Deelnemers: AIOS, opleider, plaatsvervangend opleider, chirurgen. Voorzitter: oudste AIOS (in samenspraak met opleider). Notulen: vakgroep heelkunde en secretariaat COC. Maatschapvergadering Doel: Alle relevante zaken betreffende de organisatie van de maatschap worden als vast agendapunt besproken waaronder opleidingszaken, kwaliteit en evaluatie van zorg, ontwikkelingen binnen Vereniging Medische Staf en lopende klachtenprocedures. Frequentie: maal per jaar, afwisselend op 1 e dinsdagochtendochtend en 4 e woensdag eind dag/begin avond van de maand. Deelnemers: alle maatschapsleden Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen Notulen: externe notuliste op freelance basis voor de vakgroep heelkunde 1.4 Vooropleiding en stages Naast de aios heelkunde (in overleg met het UMC Utrecht) worden ook aios urologie, plastische chirurgie orthopedie en SEH getracht aan te trekken en op te leiden. Voor deze vooropleidingen gelden andere individuele opleidingsplannen. Deze worden in overleg tussen opleider en aios in samenhang met de opleiding c.q. het opleidingsplan van het desbetreffende specialisme waartoe de aios na de vooropleiding wordt opgeleid, afgestemd. Naast de verplichte stages zijn er ook mogelijkheden voor specifieke wensen, die worden afgestemd binnen het opleidingsteam. Urologie, plastische chirurgie: twee jaar waarin de focus ligt op respectievelijk gastro-enterologische, respectievelijk oncologische chirurgie, en vooropleiding orthopedie van anderhalf jaar waarin de focus ligt op traumachirurgie (volgorde kan per jaar enigszins van het voorbeeld hieronder afwijken, in overleg tussen aios en het opleidingsteam kunnen aanpassingen worden gemaakt). Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

10 Jaar 1: (gelijk aan heelkunde) Jaar 2: urologie Jaar 2: plastische chirurgie Jaar 2: 6 maanden orthopedie 3 maanden SEH 3 maanden GE chirurgie 3 maanden onco. chirurgie 3 maanden traumatologie 3 maanden traumatologie 3 maanden vaatchirurgie 3 maanden vaatchirurgie 6 weken vaatchirurgie 3 maanden GE/oncologie 3 maanden traumatologie 3 maanden traumatologie 6 weken GE/onco 3 maanden vaatchirurgie 3 maanden IC 3 maanden IC De stage Intensive Care voor aios heelkunde (en vooropleiding) wordt verzorgd door: - Intensive Care 3-4 maanden: mw. drs. M. Moviat, internist intensivist, zij is eerste aanspreekpunt. Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

11 2. De opleiding 2.1 De functie van het specialisme heelkunde en de opleiding heelkunde in het JBZ De heelkunde of chirurgie (van het Griekse cheir ergon χειρουργική : handwerk ) is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met de diagnostiek en behandeling van die aangeboren en door in- en/of uitwendige oorzaken verworven aandoeningen van organen en orgaansystemen en van de huid, weke delen en bewegingsapparaat, die door hun aard doorgaans invasieve behandeling vereisen dan wel in enige fase zouden kunnen vereisen. In de uitoefening van de heelkunde wordt dus een chirurgische ingreep of operatie met behulp van handvaardige en instrumentele technieken gebruikt voor de behandeling van een patiënt. Over het algemeen moet elke medische behandeling waarbij de integriteit van het lichaam wordt doorbroken met behulp van snijden, prikken of boren worden gezien als chirurgie. Daarnaast behoren het debridement van een wond als ook de primaire en secundaire wondbehandeling tot de heelkunde. Chirurgie kenmerkt zich door een integrale benadering van patiënten, waarbij het professionele handelen zo veel mogelijk is gebaseerd op evidence-based medicine en vigerende pathofysiologische en farmacotherapeutische concepten. Psychosociale aspecten en maatschappelijke verwachtingen komen ook tot uitdrukking in het handelen van de chirurg. De chirurgie heeft door haar aard raakvlakken met vrijwel alle andere intramurale specialismen en vervult een centrale rol in de intramurale gezondheidszorg. Acute en chronische ziektebeelden op haar terrein kunnen zich presenteren in klinische, poliklinische en consultatieve setting. De ziektebeelden zijn meer dan eens complex van aard, en zelden terug te brengen tot het falen of disfunctioneren van slechts één enkel orgaan(systeem). Mede door de breedte van het vak dienen zich regelmatig nieuwe ziektebeelden, diagnostische en behandelmethoden en inzichten aan die van invloed zijn op het professioneel handelen van de chirurg. Bij de diagnostiek en behandeling van patiënten met chirurgische aandoeningen maakt de heelkunde vaak gebruik van de diensten van andere intramurale poortspecialismen en ondersteunende specialismen. De discipline heeft intensief contact met medische beroepen in de eerste lijn en kenmerkt zich, door haar centrale rol in het ziekenhuis, ook door participatie in het management van ziekenhuizen en gezondheidszorg. Ten slotte spelen door de aard van het vakgebied chirurgen vaak een centrale rol bij het onderwijs in de initiële opleiding tot basisarts. De chirurg werkt direct of indirect samen met, verpleegkundigen, functieassistenten, administratief medewerkers, alle in het ziekenhuis aanwezige specialisten en huisartsen. Continuïteit en coördinatie van medische zorg zijn sleutelbegrippen als het om de rol en positie van de chirurg gaat. De chirurg is hoofdbehandelaar van de aan zijn zorg toevertrouwde patiënten en coördineert de contacten met alle andere hulpverleners, medisch en paramedisch, in het ziekenhuis en daarbuiten. De chirurg handelt volgens de in het JBZ vastgestelde medische kaders en houdt rekening met de specifieke omstandigheden van de patiënt en zijn begeleiders. De chirurg ziet erop toe dat hij zich bekwaamt en blijft bekwamen in kennis en vaardigheden die van hem in de uitoefening van zijn functie worden verwacht. Hij participeert in de voor hem relevante overlegstructuren. Voorts zorgt hij voor onderlinge afstemming en overleg met collega-chirurgen en draagt bij aan de ontwikkeling van het vakgebied. De chirurg draagt zorg voor regelmatig overleg met specialistische vakgroepen, huisartsen en overige specialisten direct betrokken bij de patiëntenzorg. In onderling overleg worden richtlijnen voor behandelingen opgesteld. 2.2 Opbouw van de opleiding De opleiding heelkunde bestaat uit de verplichte onderdelen: (1) vier jaar heelkunde (algemeen) gevolgd door (2) twee jaar heelkunde (differentiatie). Ad 1. vier jaar heelkunde (algemeen) In het JBZ bestaat de eerste twee jaar uit de volgende verplichte onderdelen van drie maanden (stages): SEH, IC, en 2 x een basisstage in de drie aandachtsgebieden vaatchirurgie, gastro-intestinale/oncologische chirurgie en traumachirurgie (in het vervolg aangeduid als stage vaatchirurgie, GE-oncologie en Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

12 traumachirurgie). De thema s uit SCHERP vormen de inhoud van de stages. Er wordt gestreefd om de stage SEH aan het begin van de opleiding en de IC-stage in het tweede jaar te laten plaatsvinden. In jaar 3 en 4 volgt de aios verdiepende stages in de drie aandachtsgebieden, ieder van vier maanden. De (lies)breukchirurgie en de longchirurgie worden in het JBZ uitgeoefend door de traumachirurgen en zijn derhalve onderdeel van de stage traumachirurgie. Ad 2. twee jaar heelkunde (differentiatie) Dit onderdeel van de zesjarige opleiding heelkunde kent in het JBZ de volgende differentiatiemogelijkheden van ieder van 2 jaar: gastro-intestinale chirurgie, traumachirurgie, vaatchirurgie, en chirurgische oncologie, inclusief longchirurgie. In tabel 3 staat het geheel in schema weergegeven. In de regio Utrecht is gekozen voor een standaard schema met 2 jaar academisch en 4 jaar perifeer. Deze keuze is gemaakt om aios voldoende exposure aan heelkundige klinische zorg te bieden, waarbij rekening is gehouden dat het volume perifeer groter is dan academisch. Het perifere deel wordt dan ook gekenmerkt door de nadruk op patiëntenzorg met veel directe patiëntencontacten en chirurgische verrichtingen. In de academische fase ligt de nadruk op conceptueel denken bij ingewikkelde problematiek, intensieve begeleiding van de aios en kennismaking met tertiaire zorg. Er zijn verschillende schema s mogelijk, die voor de individuele aios zijn vastgelegd in het Individueel OpleidingsPlan (IOP; Deel 2 1) en bij de MSRC. De voor de hand liggende verdelingen zijn: - 4 jaar P, 2 jaar A - 2 jaar A, 4 jaar P - 2 jaar P, 2 jaar A, 2 jaar P - 3 jaar P, 2 jaar A, 1 jaar P De laatste 2 jaren zijn differentiatiejaren in één van de aandachtsgebieden zoals benoemd in het Besluit heelkunde. In individuele gevallen van een aios kan afgeweken worden van dit schema. Bijvoorbeeld kan in de laatste 2 jaar gewisseld worden wanneer dit voor een optimale ontwikkeling in de differentiatiefase wenselijk is. Ook kan in overleg besloten worden tot een langere academische fase bijvoorbeeld omdat de aios een specifieke universitaire chirurgische ambitie heeft. Al deze zaken worden besproken in de Regionale OpleidingsCommissie (ROC) vergadering, waar besluitvorming in consensus plaatsvindt. 2.3 Competenties, thema s, modules en bekwaamheidsniveaus De opleiding is inhoudelijk opgedeeld in 44 thema s (met aspecten van kennis, vaardigheden en gedrag) waarin de aios zich voldoende dient te bekwamen. Sommige thema s zijn gekoppeld aan stages (blokleren) en andere aan lijnleren (stage overschrijdend bv. diensten, supervisie verpleegafdeling en consulten). De thema s zijn verbonden aan supervisoren. De stagebegeleider en supervisoren zijn verantwoordelijk voor de begeleiding van de aios voor wat betreft de kennis en vaardigheden uit het betreffende thema. De supervisor zal de kennis (onderdeel van de competentie medisch handelen) toetsen in de vorm van een KPB niet-patiënt gebonden (voor toetsingsmoment zie tabel 2: matrix thema en toetsing JBZ) en de verrichtingen in de vorm van een OSATS. De supervisoren uit het aandachtsgebied zijn verantwoordelijk voor het lokale cursorisch onderwijs over dat thema 1. Eventueel kan voor een specifiek thema door de verantwoordelijke een gastspreker worden uitgenodigd. (Voor een overzicht met themaverantwoordelijken en kennistoetsing zie tabel 5). 1 Dit onderwijs is in de jaarplanning opgenomen en de stagebegeleider informeert de a(n)ios over de voor dit onderwijs noodzakelijke voorbereidingen (bijvoorbeeld artikel, richtlijn, deel van boek of vragen) Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

13 2.4 Bekwaamheidsniveau Binnen de competentie medisch handelen wordt er een onderscheid gemaakt tussen kennis en handelen; immers het is in de heelkunde niet zelden zo dat de kennis wel aanwezig moet zijn zonder dat de chirurg (in opleiding) over de klinische vaardigheden van de behandeling hoeft te beschikken. In SCHERP worden de bekwaamheidsniveaus toegelicht. Voor elke keyprocedure is binnen SCHERP een eindniveau vastgesteld, tevens afhankelijk van de differentiatie van een aios. Het minimale eindniveau dient met behulp van een OSATS geobserveerd en met de aios nabesproken te zijn. De aios rond dit uiteindelijk af met een EPA (zelfstandig verrichting kunnen uitvoeren). Naast het doen van verrichtingen zal de aios werkzaamheden verrichten die in het dagelijks werk als opleidingsactiviteiten worden aangemerkt, deels direct verbonden aan een patiënt maar veelal ook nietpatiëntgebonden activiteiten. Deze zogenaamde Typisch Klinische Situaties zijn themagebonden voorbeelden uit de praktijk waarin aios competenties kan ontwikkelen welke door de supervisoren kunnen worden getoetst. In regelgeving staat dit geformuleerd als leerdoel, leermiddel en toets. Van deze leermiddelen zijn een aantal verplicht en een aantal zijn door de aios te kiezen uit een gevarieerd aanbod. Daarnaast kan het voorkomen dat een aios in overleg met de opleider specifieke onderdelen volgt naar aanleiding van geconstateerde lacunes. Een overzicht van de verschillende leermiddelen staat in tabel 2 van dit opleidingsplan. Een aantal van deze leermiddelen worden getoetst (en soms beoordeeld) in de vorm van onder meer een Korte Praktijk Beoordeling (KPB). Opleidingsactiviteit Toetsen Introductie JBA/ opleider Aanwezigheid Ochtendoverdracht Formulier KPB overdracht Radiologiebespreking Formulier KPB algemeen Visite lopen Formulier KPB algemeen Statusvoering Fiatteren status door supervisor Grote visite Formulier KPB grote visite Gesprek met patiënten / familie Formulier KPB algemeen en KPB slecht nieuws gesprek Dienst Formulier KPB dienst Brieven Formulier KPB brief Consult / aanvullend onderzoek aanvragen Formulier KPB dienst en consulten Begeleiden coassistenten Formulier KPB grote visite Multi disciplinaire besprekingen Formulier KPB grote visite Operatieverslag OSATS PA- bespreking KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking Complicatiebespreking KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking Case based discussion (aandachtsgebied specifiek) KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking CAT KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking Refereerbijeenkomst KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking Artikel/voordracht Acceptatie/uitvoering Lokaal onderwijs Aanwezigheid Regionaal onderwijs Certificaat Landelijk onderwijs Certificaat Discipline overstijgend onderwijs JBA Certificaat Intervisie Aanwezigheid Voortgangstoetsen Certificaat Bijeenkomsten wetenschappelijke vereniging Certificaat Tabel 2 Overzicht opleidingsactiviteiten en toetsen 2.5 Ontwikkeling en groei aios De opleiding is sterk praktijkgericht en bestaat van oudsher uit het gedurende zes jaar werken in delen van het vakgebied. Het opleiden van aios vindt m.n. op de werkplek plaats, tijdens de patiëntenzorg. Op elk Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

14 moment kan er dan ook geleerd worden. De stages beschrijven samen het gehele vakgebied heelkunde en vormen de kern van de verplichte leermiddelen (bijvoorbeeld operatiekamer, polikliniek, zaal en verplichte - besprekingen). Zij zijn op de werkvloer voor de aios herkenbaar aan de aard van de betrokken patiëntenpopulaties. Alle stages bieden de mogelijkheid tot het groeien in de diverse competenties. Het onderwijs met betrekking tot de thema s is grotendeels gerelateerd aan activiteiten tijdens het dagelijkse werk (opleidingsactiviteiten). Hiermee worden o.a. bedoeld: overdracht, visite (peri-operatieve zorg), operatieve verrichtingen, (spoed)consulten, dienst, trauma opvang, poliklinische spreekuren, patiëntbesprekingen, radiologiebesprekingen, pathologie- en obductie-, necrologie-, complicatie- en kwaliteitsbesprekingen, subspecialistische bijeenkomsten, refereeravonden. De aios neemt tijdens het werk deel aan de opleidingsmomenten die het meest relevant zijn voor de stage en de fase van de opleiding. Voor de ontwikkeling van kennis en wetenschap wordt onder meer gebruik gemaakt van referaten, case based discussions en CAT. In paragraaf 2.9 worden deze verschillende besprekingen toegelicht. Door de groeicurve van de aios gedurende de gehele opleiding wordt het niveau van een medisch specialist bereikt voor alle competenties. Deze groei wordt bewaakt in de voortgangsgesprekken tussen opleider en aios. Verslaglegging en documentatie ten aanzien van deze groei zijn terug te vinden in het portfolio van de aios. Van de aios wordt verwacht dat er een toename plaatsvindt in het zelfstandig functioneren (afname supervisie) in steeds complexere situaties. Het kennen van eigen grenzen (en daarmee tijdig inschakelen van hulp) zijn belangrijke competenties die gedurende de opleiding ontwikkeld worden. De planning van en vooral over de inhoud van de stages vindt plaats in overleg tussen opleider, stagebegeleider en aios. Op die manier is men gezamenlijk regisseur van de opleiding. De aios bespreekt in een introductiegesprek de voor hem geldende leerdoelen per stage (stageafhankelijk, stageonafhankelijk en individueel) met de stagebegeleider die de betreffende stage begeleidt. 2.6 Voortgang en beoordelen Door zelfreflectie op basis van de afgelopen periode en het portfolio vinden de voortgangsgesprekken plaats met de opleider of plaatsvervangend opleider en de stagebegeleider van dat moment. Om de ontwikkeling en voortgang van de aios tijdens de stages te monitoren en bij te stellen zullen naast deze voortgangsgesprekken regelmatig evaluatiegesprekken worden gevoerd. In de volgende tabel zijn deze overzichtelijk opgenomen. Deze gesprekken hebben als doel de totale vorderingen van de aios te bespreken. Op basis van het portfolio (en de directe beoordeling van supervisoren met behulp van OSATS en KPB s) wordt de voortgang besproken. In het stroomdiagram in het tweede deel van dit plan is een uitgebreid overzicht opgenomen. Activiteit Instrumenten Actie Voor aanvang opleiding Introductie gesprek Introductie formulier Opleider en aios Voortgangsgesprekken iedere 3 mnd in eerste en tweede jaar. Daarna 3 x per jaar. Differentiatie 2 x per jaar Beoordeling (plv) opleider in overleg met de opleidingsgroep OSATS, KPB s en portfolio Opleider, stagebegeleider en aios Beoordelingsgesprek: eind ieder jaar Beoordeling (plv) opleider in overleg met de opleidingsgroep OSATS, KPB s, en portfolio Opleider, plv. opleider en aios Bijzondere aandacht dient hierbij uit te gaan naar het individuele leerdoel. Deze individuele leerdoelen worden vastgesteld tijdens het voortgangsgesprek met de opleider. Zo wordt niet nodeloos veel energie gestoken in competenties die al op het nodige niveau blijken te zijn ontwikkeld en slechts periodiek onderhoud behoeven, en wordt extra aandacht besteed aan achterblijvende competenties, zodat tijdens de opleiding een evenwichtig competentieprofiel ontstaat tijdens de opleiding. Met de aios worden inhoudelijke doelen met betrekking tot de thema s gesteld. Bij het volgen van stages zal de aios zich gedurende een Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

15 bepaalde periode verdiepen in de problematiek van de thema s die bij de stages horen en zal hier ook formatief op worden getoetst (kennis als onderdeel van de competentie medisch handelen). Begeleiding en supervisie Tijdens de stage is de stagebegeleider het eerste aanspreekpunt voor de aios. De supervisie wordt door alle supervisoren verzorgd. Onderstaand schema laat zien welke gesprekken er gedurende de stage worden gehouden om deze begeleiding goed vorm te geven. Stagebegeleiding voor aanvang stage Gesprek met stagebegeleider (met (plv.)opleider) - leerdoelen stage - afspraken stage Actie - leerdoelen en afspraken toevoegen aan IOP (door aios) halverwege stage - bespreken gegevens portfolio - beoordeling 7 competenties - zelfreflectie - afspraken komende periode (met stagebegeleider) - bespreken gegevens portfolio - beoordeling 7 competenties einde stage - zijn leerdoelen behaald? - zelfreflectie (met (plv.) opleider) Schema 1 Gesprekken stagebegeleider en aios - OSATS - KPB patiënt en niet gebonden - afspraken toevoegen aan IOP (door aios) - kwartaalgesprek De supervisie tijdens de poli is als volgt geregeld: gedurende de poli zijn slottijden ingebouwd waarin aios en supervisor overleg kunnen plegen, tijd in kunnen ruimen voor een KPB of samen naar een patiënt kunnen kijken. Tijdens de poli worden alle nieuwe patiënten besproken, net als alle patiënten welke op de OK-lijst geplaatst worden. Vanaf mei 2012 zal met behulp van video-opnames de poli worden nabesproken. De werkwijze is geprotocolleerd en separaat vastgelegd. Iedere aios zal minimaal 1 x per stage aan de hand van video-opnames een poli met de stagebegeleider nabespreken. Wat wordt van de aios verwacht? Uiteraard een positieve en pro-actieve houding ten aanzien van de eigen opleiding. Dit houdt in dat zelf initiatief wordt genomen voor het verkrijgen van feedback met behulp van een OSATS en KPB, dat deze worden opgenomen in het portfolio en dat de aios zich bloot stelt aan de noodzakelijke leerdoelen (participatie in specifieke poliklinieken en aanwezigheid bij specifieke operaties en opleidingsmomenten). Voor de indeling in OK s is vrijdags overleg, onderhandeling en ook planning noodzakelijk met de collega-aios. Dit wordt door de dagvoorzitter (op vrijdag is de dagvoorzitter lid van het opleidingsteam) gesuperviseerd (juiste indeling OK s rekening houdend met het niveau van de aios, etc.). Voor het toetsen van competenties zijn tevens enkele vaste momenten ingepland (zie tabel met activiteiten en toetsen) die in overleg met de stagebegeleider verder worden aangevuld. 2.7 Wetenschap Het JBZ is een STZ-ziekenhuis waarin naast opleiden wetenschap een belangrijke rol speelt in het verzorgen van topklinische zorg. Daarvoor is o.a. een wetenschapsbureau opgericht met een secretaris en een epidemioloog. Binnen de inrichting is een beleidsplan uitgewerkt waarin de speerpunten van onderzoek binnen het JBZ zijn vastgelegd. Het is voor de afronding van de opleiding vereist dat de aios tenminste één publicatie in een peer- reviewed tijdschrift gepubliceerd heeft of een voordracht houdt op een (inter-)nationaal congres. Waar mogelijk wordt Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

16 gelegenheid gecreëerd voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatieven tot het doen van wetenschappelijk onderzoek worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Naast het doen van onderzoek worden er voldoende opleidingsmomenten gecreëerd waarin aandacht is voor het vormen en ontwikkelen van wetenschappelijk denken en werken. In principe doen aios tweemaal per jaar een CAT, er zijn lokale en regionale (multidisciplinaire) refereeravonden en aan de hand van case based discussions wordt het EBM gestimuleerd. De verschillende supervisoren die de bijeenkomsten begeleiden c.q. aanwezig zijn geven de aios vooral feedback op de wetenschapscomponent (zie KPB CAT/referaat/probleempatiëntbespreking). Daarnaast worden er door de JBA verschillende cursussen aangeboden waarmee aios bepaalde onderzoeksvaardigheden kunnen ontwikkelen. In 2.9 G is de werkwijze binnen de vakgroep nader uitgewerkt. 2.8 Cursorisch onderwijs Cursorisch onderwijs is onderwijs dat zich buiten de patiëntenzorg afspeelt, maar wel een duidelijk verband heeft met de patiëntenzorg. Het gaat hierbij om onderwijs op het gebied van algemene kennis, vakinhoudelijke kennis, vaardigheden en gedrag (waar mogelijk deels met behulp van e-learning). Lokaal wordt volgens een vast rooster cursorisch onderwijs gegeven, waarbij naar aanleiding van casuïstiek onderwerpen worden besproken. De 44 thema s dienen minimaal eens per twee jaar in het maandprogramma te worden geagendeerd en is primair gericht op die onderdelen in het vak die niet worden onderwezen in de dagelijkse klinische praktijk. Daarnaast zijn er de landelijke verplichtingen en regionale bijeenkomsten, zoals deze worden vastgesteld door het Concilium en de Regionale OpleidingsCommissie regio 5. Het discipline overstijgend onderwijs (DOO, JBZbreed, georganiseerd door de Jeroen Bosch Academie) is toegankelijk voor de aios (zie hiervoor intranet JBA). Iedere aios dient een aantal cursussen te volgen, de verplichte zijn opgenomen in tabel 7. Deelnamecertificaten en behaalde resultaten worden door de aios in het portfolio opgenomen. Lokale en Regionale Onderwijsdagen Utrecht Het onderwijs in de regio Utrecht is vormgegeven in Lokale en Regionale Onderwijsdagen. Volgens een vaste cyclus (zie tabel 3) wordt onderwijs binnen het PACU-NU tesamen met de Opleidingsregio 6 Nijmegen verzorgd. Alle aios zijn verplicht dit onderwijs te volgen. De certificaten worden opgenomen in het portfolio. (Voor verplicht cursorisch onderwijs opleiding heelkunde (landelijk, regionaal en lokaal) zie tabel 7) Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

17 2.9 Toelichting verschillende besprekingen In de volgende paragrafen worden de verschillende overlegmomenten/besprekingen besproken hoe deze optimaal gehanteerd kunnen worden voor het leerproces van de aios. Het betreft de volgende activiteiten: A. Ochtend- en middagoverdracht B. Uitgangspunten lokaal onderwijs C. Interne/chirurgische overdracht D. Complicatiebespreking E. Bespreking met de patholoog F. Lokale multidisciplinaire refereerbijeenkomst/cat Wetenschap G. Wetenschappelijk klimaat Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

18 A. Ochtend- en middagoverdracht De ochtend- en middagoverdracht zijn belangrijke overlegmomenten in het werk van de chirurg. Opgenomen en geopereerde patiënten worden allen besproken, probleemsituaties worden bediscussieerd. Daarmee is het voor aios, anios en coassistenten een zeer belangrijk leermoment. Voor de supervisoren is het een goed moment voor de beoordeling van de vorderingen van de aios, vooral wat betreft het klinisch denken. Op deze wijze wordt er gewerkt aan verdieping van kennis en inzicht, tevens worden lacunes zichtbaar. Leerdoelen - Snel en efficiënt zorgdragen voor informatieoverdracht; - Verantwoording afleggen over diagnostisch en therapeutisch handelen; - Kritisch leren redeneren; - Kritisch eigen handelen en van anderen bespreekbaar maken. Kader Dagelijks van tot (uitloop op maandag mogelijk tot 08.15) en Besproken worden: 1. Korte bespreking opgenomen patiënten; 2. Idem geopereerde patiënten; 3. Probleempatiënten afdeling: case based discussion; 4. IC patiënten. Structuur ochtendoverdracht Van de aios wordt verwacht dat de volgende gegevens kort en bondig worden verteld: - Naam, leeftijd, verpleegeenheid en specialisme (vaat-trauma-ge/onco) waarvoor patiënt is opgenomen; - Relevante voorgeschiedenis; - Anamnese: klachten patiënt bij presentatie. Benoem alle positieve en negatieve bevindingen die de werkdiagnose ondersteunen; - Gegevens uit het lichamelijk onderzoek: algehele indruk, bloeddruk, pols, lichaamstemperatuur alleen die positieve (en z.n. negatieve) bevindingen die de werkdiagnose ondersteunen; - Laboratoriumonderzoek: alleen die afwijkende (en z.n. normale) uitslagen noemen die de werkdiagnose ondersteunen; - Geef de conclusie, c.q. werkdiagnose; bevindingen samenvatten die tot werkdiagnose hebben geleid; expliciet die zaken uit probleemlijst noemen die niet in de werkdiagnose zijn onder te brengen!; - Behandeling; - Resultaat: was de gekozen behandeling goed c.q. heeft t het gewenste resultaat opgeleverd?. Aandachtspunten voor feedback door de superviserende specialist (= dienstdoende achterwacht) Tijdens overdracht, de aios: - Kan hoofd- en bijzaken onderscheiden; - Benoemt reële differentiaal diagnose; - Licht behandeling kort toe, inclusief wel/niet gewenste resultaat; - Neemt (mede-)verantwoording voor gevoerd beleid; - Benoemt eigen twijfels over diagnostisch en therapeutisch handelen; - Kan uit de voeten met instructie om patiënten zonodig kort te bespreken; - Maakt problemen in de organisatie van zorg bespreekbaar (hulponderzoeken, samenwerking andere specialismen). Aandachtspunten voor de dagvoorzitter - Bewaakt de structuur van de overdracht en bewaakt de tijd; - Controleert voor aanvang de bespreeklijst (lijst met te bespreken patiënten in Mirador aangemaakt door aio); - Stelt vragen die uitnodigen te reflecteren over zaken die bovengenoemde leerdoelen betreffen; - Tracht de aanwezigen actief hierin te betrekken, waarbij altijd de aios als eerste uitgenodigd worden om te reageren; - Supervisoren worden gevraagd relevante terminologie, interpretaties, denkprocessen of handelen te expliciteren; - Draagt zorg voor veiligheid: Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

19 o feedback op actueel gedrag en niet op beleving o positieve feedback o vermijdt gezichtsverlies - aios moet werken (verhoogt daarmee het leerrendement) en niet de supervisor of voorzitter: o aios die overdraagt moet leren een patiënt over te dragen en verantwoording af te leggen over diagnostisch en therapeutisch handelen en niet de supervisor of voorzitter; o aios en anderen in het gehoor wordt actief betrokken; - fouten maken mag: o mits besproken en ervan wordt geleerd! Lacunes Vaststellen lacunes in kennis en kunde (concretisering probleemstelling en wanneer rapporteren over oplossing of een zoekvraag die door een aios wordt beantwoord met een CAT (naam van aios die het gaat uitwerken, inclusief probleemstelling noteren). Frequentie De aios moet twee maal per stage feedback krijgen op een weekenddienst overdag door de dienstdoende chirurg van dat weekend en wordt twee maal beoordeeld na de ochtendoverdracht. De bevindingen worden op de KPB formulieren (KPB niet patiënt gebonden) genoteerd door respectievelijk de dienstdoende chirurg en/of dagvoorzitter ochtendrapport. Middagoverdracht Wordt begeleid door de dagvoorzitter. De middagoverdracht is verdeeld in: (op woensdag 15 minuten eerder ivm DOO-onderwijs): overdracht met de coassistenten: opnames en status worden besproken. Co s leren kort en helder zaken te formuleren; (op woensdag 15 minuten eerder ivm DOO-onderwijs); overdracht en indicatiebespreking met aios. Coassistenten vertellen kort en bondig hun bevindingen, indicatie voor OK s worden besproken. Bespreken probleempatiënten op afdeling en IC door aios en zo nodig benoemen van probleemeigenaar door dagvoorzitter, noemen van ontslagen patiënten en hun evt. complicaties (formulieren LHCR worden ingeleverd), bespreken problematiek naar aanleiding van consulten, noemen van verrichte electieve- en spoedoperaties van die dag en nog hangende zaken voor de avond/nachtdienst. Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

20 B. Uitgangspunten woensdag- en donderdagmiddagonderwijs Voor het goed laten verlopen van het onderwijs worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: - De opleider is verantwoordelijk voor de agendering van het programma. - Het programma wordt vastgesteld in overleg met het opleidingsteam en is ruim van te voren bekend. - Iedere woensdag en donderdag prime time onderwijs. Op woensdag diverse chirurgische besprekingen van tot uur, volgens rooster; gevolgd door DOO-onderwijs georganiseerd voor alle aios in het JBZ. Op donderdag van How I do it -onderwijs/modulair themagericht onderwijs volgens rooster door chirurg tesamen met aios die de desbetreffende stage doet, intervisiebijeenkomsten (1 x per 6 weken) en overige onderwijsactiviteiten (externe) spreker/skillslab/voordrachten over bijvoorbeeld, kindermishandeling, rampenopvangplan en logistieke besprekingen. - Woensdag vanaf uur geen andere activiteiten door aios, behalve dienstdoende assistent. Bij ander, door de aios gegeven onderwijs, is er een superviserend lid van de opleidingsgroep- en de themaverantwoordelijke aanwezig; vermelden in rooster heelkunde JBZ- die mede verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het onderwijs (overleg vooraf!). - Bij een externe spreker is er een gastheer (vermelden in maandprogramma). Deze gastheer is onder meer verantwoordelijk voor de kwaliteit. - Veel onderwijs (onder andere necrologie, complicaties uitgediept, case based discussion, critical appraised topic, richtlijnbespreking) wint aan kracht en nut als het snel na het overlijden, het optreden van de complicatie en/of het verschijnen van het artikel plaats vindt. - Elke vijfde woensdag van de maand is er opleidingsvergadering. Jaarschema - Minstens 2 x per jaar regionale refereeravond regio 5-4 x per jaar disciplineoverstijgende obductiebespreking - Geen onderwijs tijdens week 52 en week 1, en op dag JBZ Wetenschapsdag. Tijdens de zomerperiode is er een zomerreces van 6 weken. Dus minstens 44 woensdagen en donderdagen per jaar is er prime time onderwijs. - Bij externe voordracht; eerst oefenpresentatie bij voorkeur tijdens prime time. Activiteiten - Modulair cursorisch onderwijs. De 44 thema s dienen minimaal eens per twee jaar te worden geagendeerd en is primair gericht op die onderdelen in het vak die niet worden onderwezen in de dagelijkse klinische praktijk. Dit betekent dat ongeveer 2 maal per maand modulair cursorisch onderwijs gegeven wordt door een chirurg (lid van de opleidingsgroep). - Critical Appraised Topic (CAT), ongeveer 6 tot 10 keer per jaar (elke aios dient twee maal per jaar een CAT te presenteren; veelal in het kader van een stage). - Case based discussion 2, ongeveer 6 tot 10 keer per jaar (elke aios dient één of twee maal per jaar een CBD te presenteren; veelal in het kader van een stage). - Pathologiebespreking (10 keer per jaar). In principe elke vierde woensdag van de maand (in overleg met patholoog). - Necrologie bespreking: iedere dinsdagochtend. - Complicatie- en kwaliteitsbespreking: 4 keer per jaar. - Werkboekbespreking. Aan de hand van recente literatuur en/of richtlijnen een voostel doen voor aanpassing van werkwijzen. Ongeveer 6 keer per jaar. - Vraag van de maand. Naar aanleiding van een gerezen vraag tijdens de klinische werkzaamheden; veelal genoteerd op het white board in de overdrachtsruimte. Dit kan eventueel leiden tot een case based discussion of een CAT. - Ongeveer 4 keer per jaar skillslab (darmnaden/ laparoscopie (boxtrainers en Simendotrainers)/ vaatnaden/traumatologie). - Vier tot zes maal per jaar Gemeenschappelijke Refereeravond (GRA) met anesthesiologie, plastische chirurgie, MDL, Interne Geneeskunde of IC JBZ (planning in overleg met opleider). 2 Aan de hand van een casus worden de medische gegevens geanalyseerd en de verschillende behandelingsopties beargumenteerd besproken Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

21 C. Interne/chirurgische overdracht Iedere dondermiddag is van tot uur overleg met de internisten en MDL-artsen over patiënten die in aanmerking komen voor een operatieve ingreep. Daarbij is het van belang dat mondeling en schriftelijk alle gegevens worden uitgewisseld, zodat op een verantwoorde wijze de patiënt wordt overgedragen aan de chirurg. Tevens is terugkoppeling gewenst van door de interne voorgedragen patiënten, die een operatieve ingreep hebben ondergaan. Aanwezig: aios MDL-ziekten / interne en chirurgie; (plv) opleiders en/of stagebegeleider GE-onco, MDL-artsen, chirurgen, radiologen en internisten. In ieder geval is de chirurg aanwezig die verantwoordelijk is voor de supervisie van de aios die een patiënt bespreekt. Middels een sheet wordt de patiënt gepresenteerd door aios interne, internist, MDL-arts en eventueel röntgenonderzoek dat van belang is wordt getoond. De in onderling overleg genomen beslissing wordt genotuleerd. Er wordt gezorgd dat de chirurg binnen een week na de bespreking een brief heeft betreffende de besproken patiëntencasuïstiek. De bespreking wordt afgerond met een terugkoppeling van geopereerde patiënten, die door de Interne geneeskunde / MDL-ziekten zijn voorgedragen. Vandaar dat er een archief wordt bijgehouden van overgedragen patiënten. Eénmaal per 2 maanden wordt 15 minuten ingeruimd om indicatiestelling voor veel voorkomende operaties onderling te bespreken. De aios MDL-ziekten / interne en chirurgie worden hiervoor ingedeeld, om dit gezamenlijk onderling voor te bereiden. Mogelijke onderwerpen - cholecystectomie - acute buik - schildkliernodus - maligniteiten dikke darm en sigmoid - miltextirpatie - diagnostische laparoscopie Opleidingsplan heelkunde Jeroen Bosch Ziekenhuis