O.R.P.A.D.T. Zorgen rond katheterzorg. Affligem 24 maart 2007

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "O.R.P.A.D.T. Zorgen rond katheterzorg. Affligem 24 maart 2007"

Femke Abbink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 O.R.P.A.D.T. Zorgen rond katheterzorg Affligem 24 maart 2007 BARD Benelux Marc Vrebos

2 Uit de K/DOQI guidelines Patiënten met een verminderende nierfunctie (GFR < 30 ml/min/1.73 m 2 ) moeten tijdig voorgelicht worden over het nakend nierfalen en de mogelijke behandelingsmodaliteiten. Bij een nog lagere nierfunctie (GFR( < 15 ml/min/1.73 m 2 ) moet de nefroloog bekijken wat de voordelen, risico s en nadelen zijn van het opstarten van nierfunctie-vervangende therapie(ën ën).

3 Hemodialyse = nierfunctie-vervangende therapie Kunstnier Dialysaat Toegang tot de bloedbaan

4 Toegang tot de bloedbaan Voldoende bloedflow Goed bereikbaar / gemakkelijk aan te prikken Voor lange(re) tijd bruikbaar Mag geen aanleiding geven tot necrose of functieverlies Risico op co-morbiditeit moet zo laag mogelijk zijn

5 Keuze van de veneuze toegang bij Anamnese nierfalen (medische) voorgeschiedenis Klinisch onderzoek Bijkomende onderzoeken Venogram Andere bijkomende beeldvormingstechnieken

6 Aandacht vooraf! De vasculatuur moet gespaard worden voor het aanleggen van fistel(s). Indien er een centrale lijn nodig is moet de vena subclavia vermeden worden Vasculatuur van patiënten met chronisch nierfalen moet vroegtijdig onderzocht en de meest geschikte vene(n) voor een fistel moeten gevrijwaard blijven

7 Selectie van een permanente AV fistel veneuze toegang Pols (radialis( cephalica) Elleboog (brachialis( cephalica) Andere optie Een arterio-veneuze graft (kunststof: PTFE,,...) Een transpositie fistel (brachialis( basilica) Een dialyse-katheter

8 Een dialyse-katheter katheter: vereisten Hoog debiet Laag trombose-risico Laag infectie-risico Minimale recirculatie Kink-Resistent Grote functionaliteitsmarge Gemakkelijk in te brengen Biocompatibel, Biostabiel Minimaal stenose-risico

9 Soorten Dialyse-katheters Acute katheter: niet getunneld en geen cuff Chronische katheter getunneld, met cuff

10 Dialysekatheters: niet getunneld / zonder cuff Single-lumen lumen 8Fr en dikker Dubbel-lumen lumen 10Fr en dikker Triple-lumen lumen Straight en pre-curved Voorbeeld Niagara-Slim en Niagara -katheter 12Fr: 250ml/min aan 200mmHg 13,5Fr: 350ml/min aan 200mmHg

11 Acute dialysekatheter Indicaties: Plots, acuut nierfalen (b.v. door uitgesproken weefselafbraak trauma; brandwonden; chemotherapie;...) Aferese van korte duur (b.v. stamcelcollectie) Guidelines Niet voor langer dan 3 weken Pas in te brengen vlak voor gebruik Bij voorkeur gebruik makend van echografie RX-thorax na plaatsing om positie te controleren en complicaties uit te sluiten (pneu( pneu-, hemothorax,,...)

12 Dialysekatheters: niet getunneld / zonder cuff Voordelen Geen chirurgische ingreep Direct na inbrengen te gebruiken Geen opoffering van vaten Extern deel = niet prikken Te vervangen over guide wire (mobiliteitsprobleem) Relatief goedkoop... Nadelen Beperkt te gebruiken Kans op luchtembolie Kans op pneumothorax Extern deel: > Kans op infectie Esthetisch minder aanvaard?

13 Plaatsing: niet getunneld / zonder cuff Bedside Punctie-techniek techniek (Seldinger of MST) Ultrasound geleid

14 Anatomische verantwoording

15 Anatomische verantwoording

16 Dialysekatheters: getunneld met cuff Getunnelde katheters met cuff zijn aangewezen voor acute dialyse (> 3 weken), maar zijn ook aanvaardbaar voor kortere duur. Aangewezen vene(n) Vena Jugularis Interna (Re, Li Li) Vena Jugularis Externa (R, Li); Vena Subclavia; Vena Femoralis, Translumbale toegang tot de Vena Cava Inferior Fluoroscopie is noodzakelijk bij de plaatsing Real-time ultrasound is aangewezen Soort katheter

17 Indicaties Dialysekatheters: getunneld met cuff Chronisch nierfalen End stage renal disease Chronische glomerulonephritis Polycystische nieren... Guidelines Bij voorkeur in de Vena Jugularis Interna (Re); Subclaviculair enkel wanneer er geen andere opties zijn US te gebruiken bij de plaatsing Tip-positie positie radiografisch te controleren

18 Dialysekatheters: getunneld / met cuff Voordelen Universeel te gebruiken Relatief gemakkelijk in te brengen Direct na inbrengen te gebruiken Langere tijd te gebruiken Geen hemodynamisch negatief effect op korte termijn Geen opoffering van vaten Extern deel = niet prikken Nadelen chirurgische ingreep Kans op luchtembolie Kans op pneumothorax Trombose Extern deel: Kans op infectie Esthetisch minder aanvaard?......

19 Dialysekatheters: getunneld / met cuff Dubbel-lumen lumen 10Fr en dikker Triple-lumen lumen Straight en pre-curved Voorbeeld Hemoglide en HemoSplit -katheter 14,5Fr: tot 500ml/min

20 Dialysekatheter = centrale lijn Tip in centraal bloedvat? Goede flow? Weinig of geen recirculatie? Complicaties?

21 Tip-positie positie At the time of placement, the tip(s) ) of the catheter should be in the midatrium,, with the arterial lumen facing the mediastinum.

22 Catheter Insertion Locations

23 Tip-positie positie: : bedenkingen In het midden van het atrium Anatomische beweging Ruimte / bloedvolume rond de katheter Trombosegevaar beperken Recirculatie beperken

24 Complicaties Trombose Onvoldoende of onregelmatige bloedtoevoer Infectie

25 Trombose

27 Onvoldoende of onregelmatige bloedtoevoer Courtesy of Dr. Thierry Pourchez, Bethune, France

28 Infectie

29 Risico-factoren voor een kathetergerelateerde infectie Patiëntenkarakteristieken Therapie Katheter Infusievloeistoffen Protocols Opleiding en ervaring van verpleegkundigen en medici

30 Risico-factoren door eigenschappen van de patiënt Leukopenie of immuun suppressie Aanwezigheid van andere infecties Ernst van de aandoening(en) Hospitalisatieduur en -plaats Leeftijd Zelfzorg-mogelijkheden

31 Infectie-risico risico s gerelateerd aan de katheter Type katheter Diameter Aantal lumens Materiaal van de katheter Katheterfunctie Insteekplaats

32 Infectie-risico risico s gerelateerd aan de katheter Dunnere katheters zijn beter Groter bloedvat is beter Ruimte nodig in het bloedvat voor een Ruimte nodig in het bloedvat voor een goede bloedflow Multi-lumen lumen katheters hebben een hoger risico

33 Biofilm lifecycle

34 Bacterial Colonization SITE CONCENTRATION PATHOGEN Jugular 3.8 log CFU 32% Femoral % Subclavian % Forearm % Maki D. ICAAC abstract #826, 1992

35 = 60% 2 = 12% 3 = <1% Unk = 28% Safdar N, Maki DG. The pathogenesis of catheter-related bloodstream infection with noncuffed short-term central venous catheters. Int Care Med. 2004;30:62-67.

37 Katheterzorg Tijdelijke katheters minder aangewezen = planning Educatie van patiënten en verpleegkundigen Anamnese: aandacht voor voorgescheidenis en behoeften van de patiënt Multidisciplinaire aanpak Werk steriel en voorkom aldus problemen Onderhoud de katheter op de voorgeschreven manier = protocols en opvolging zijn belangrijk Recirculatie is hoger bij femorale katheters Kritische factor in kwaliteit van de dialyse

38 Niet alleen aan katheters zijn risico s verbonden...

Vergelijkbare documenten

De Centraal Veneuze Catheter

De Centraal Veneuze Catheter Introductie CRRT vereist een veneuze toegang tot de bloedbaan Centraal veneuze katheters worden gebruikt voor het creëren deze toegang De toegang tot de bloedbaan wordt ook