De Heilige Familiekerk

Transcriptie

1 WAREGEMSE KERKSCHATTEN (3) De Heilige Familiekerk In deze rubriek geven we een overzicht van de geschiedenis en de belangrijkste bezienswaardigheden van de 7 Waregemse parochiekerken. Na de Sint-Amandus- en de Sint-Margaretakerk is het de beurt aan de kerk van de Heilige Familie op het Gaverke. Manette NOLF D e wijk het Gaverke heeft haar eigen parochie sinds 14 augustus De kerk is gebouwd omstreeks 1950 in neo-romaanse stijl. Het is de laatste kerk in de streek die gebouwd is als kruiskerk en in natuursteen. Ze werd in gebruik genomen in de middernachtsmis van kerstmis Op 5 juli 1954 werd ze ingewijd door Monseigneur Desmedt. In 1955 werden rond de kerk de vijf kapelletjes voor de ommegang van Sint-Cornelius geplaatst. De beelden zijn van de hand van beeldhouwer Van de Moortele uit Wielsbeke. Altaren hoofdaltaar Op het tabernakeldeurtje staat het Lam van de Apocalyps afgebeeld en de altaartafel heeft een cartouche met het beeld van O.L. Vrouw met Kind. Links en rechts op de altaartafel zijn er twee osculatoria (medaillons) vastgehecht. Ze zijn vervaardigd in marmer en verguld hout in de 2 de helft van de 18 de eeuw. Op het altaar staan twee canonborden uit het midden van de 19 de eeuw. De hoekversierselen van de lijsten zijn in verzilverd en verguld metaal. zijaltaren De beide zijaltaren (portiekaltaren) in gedeeltelijk verguld eikenhout, zijn van de 18 de eeuw. Ze zijn afkomstig van de Franciscanerkerk van Sint-Truiden. Ze werden hersteld en opnieuw opgebouwd door beeldhouwer Gustaaf Delafontaine van Menen. Het zijaltaar links is toegewijd aan O.L.Vrouw, genoemd O.L.Vrouw met de waaiende rok. Dit lindenhouten beeldje van 60 cm hoog op een kroontje van 13 cm is buitengewoon de Gavergids 2014 / 3 19

2 zwierig van lijn. Het is een werk van de Antwerpse school in perfecte Louis XV-stijl uit de 1 ste helft van de 17 de eeuw. Het is versierd met een massief zilveren scepter en kroon van dezelfde tijd. Het Jezuskind draagt een zilveren bolletje met het opschrift Koekelare. Het is geschonken door priester Michiel English ( ). De altaartafel bevat een cartouche met Maria-monogram. Het O.L.Vrouw altaar is een gift van de familie Jozef & Anaïs Van Geluwe-Demeester. Het zijaltaar rechts is toegewijd aan de Heilige Cornelius. Het beeld van de heilige in gepolychromeerd hout wordt bekroond door het Oog Gods en het Lam van de Apocalyps in een stralenkrans. De altaartafel bevat een cartouche met Jezus-monogram. Cornelius (1 e helft 3 de eeuw) was de 21 ste paus van de Katholieke Kerk. Hij werd in 251 gewijd tot bisschop van Rome, 15 maanden na het overlijden van de vorige paus. Zijn gematigde houding tegenover christenen die tijdens de vervolgingen hun geloof hadden afgezworen, bracht hem in conflict met Novatianus, die afvalligen geen tweede kans wou geven en zichzelf uitriep tot tegenpaus. Cornelius werd verbannen door keizer Trebonianus Gallus en gevangengenomen in Civitavecchia. Hij stierf er door ontbering in 253. Zijn attributen als heilige zijn een hoorn (Cornelius betekent 'sterk als een hoorn'), de pauselijke tiara en een drievoudige kruisstaf. Hij is de beschermheilige van de boeren en het rundvee (vooral hoorn- en kleinvee) en wordt aanbeden tegen epilepsie (de Corneliusziekte), kramp, zenuw- en oorkwalen. Meubilair O.L.Vrouw met de waaiende rok (links), het tabernakel (midden) en Sint-Cornelius (rechts) biechtstoel De eikenhouten biechtstoel in barokstijl dateert uit 1911 en is afkomstig uit het Engels klooster in Brugge. In het midden van het fronton staat een cartouche met wapenschild en opschrift Caritas, links en rechts twee wapenschilden. Op het deurpaneel staat de voorstelling van Christus de Goede herder die een schaap op de schouders draagt. preekstoel De antieke houten kansel is afkomstig uit het Groot Seminarie te Brugge maar stond oorspronkelijk in de abdij Ter Duinen in Koksijde lessenaars De koperen lessenaar bij het altaar dateert uit De zwart geschilderde houten lessenaar heeft 19 de eeuwse versierselen in zilverbeslag. de Gavergids 2014 / 3 20

3 preekstoel en detail van het houtsnijwerk Schilderijen Heilige Familie met de kleine Johannes schilderij op doek, ca. 130 x 160 cm van Robert van Den Houcke uit Antwerpen, gedateerd en getekend Het werd geschonken door priester Michiel English. De Lanssteek schilderij op doek, ca. 180 x 130 cm, Vlaamse school, een kopie naar P.P. Rubens, 17 de eeuw Bekering van de Heilige Augustinus van Hippo schilderij op doek, ca. 220 x 135 cm, Vlaamse school, 17 de eeuw, gerestaureerd door Cornil Leegenhoeck van Brugge De genadestoel schilderij op doek, ca. 150 x 165 cm, Vlaamse school, 17 de eeuw Engel bevrijdt Petrus uit de gevangenis schilderij op doek, 190 x 220 cm, ca Aanbidding van het heilig Sacrament paneel met medaillon, 78 x 78 cm, tweede helft 18 de eeuw Heilige Familie met de kleine Johannes (1660) De Lanssteek (17 de eeuw) de Gavergids 2014 / 3 21

4 De kruisweg van ca is afkomstig uit de Sint-Amanduskerk van Bellegem. Beelden de laatste drie staties van de Kruisweg Aan weerzijden van het altaar hangt een retabel geflankeerd door engelen. Ze werden gekapt en gesneden door beeldhouwer Gustaaf Delafontaine en beschilderd in marmermotief door G.Vandaele uit Marke. Heilige Jozef met Kind gepolychromeerd houten beeld, hoogte 110 cm, 17 de eeuw. De nis is onderaan versierd met een Jozef-monogram, in gedeeltelijk verguld en gemarmerd hout. Christus Zaligmaker hoogte 110 cm, ca. 1954, kopie van het 17 de eeuwse beeld uit de Sint-Salvatorkerk te Harelbeke. Christus draagt de wereldbol. De nis is onderaan versierd met een Jezusmonogram. H. Jozef met Kind (17 de eeuw) Christus Zaligmaker (17 de eeuw) de Gavergids 2014 / 3 22

5 Constantijn de Grote houten beeld uit de 17 de eeuw, oorspronkelijk van koning David, op een sokkel van Gustaaf Delafontaine Heilige Helena houten beeld uit de 17 de eeuw, oorspronkelijk van O.L. Vrouw, eveneens op een sokkel van Gustaaf Delafontaine Heilige Antonius van Padua beeld in terracotta en hout, eind 17 de eeuw, hoogte 48 cm, geplaatst in een nis van Gustaaf Delafontaine, ca Jezus aan het kruis beeld in gedeeltelijk verguld hout, eind 17 de eeuw, totale hoogte 400 cm, hoogte van het beeld 250 cm Heilige Felix Van Cantalice eikenhouten beeld, hoogte 200 cm, 18 de eeuw, afkomstig van de Capucijnenkerk te Oostende Heilige Franciscus van Assisi houten beeld van de 18 de eeuw, hoogte 200 cm, eveneens afkomstig van de Capucijnenkerk te Oostende buste van de Heilige Cornelius, paus houten basreliëf, 80 x 37 cm, 2 de helft 18 de eeuw, met hoorn, waarmee de heilige steeds wordt afgebeeld Jezus aan het kruis houten beeld van het einde van de 18 de eeuw, hoogte 140 cm, in 1968 hersteld door toedoen van pastoor Remi Lanssens. Dit kruis hing vroeger aan de gevel van de familie Van Oosthuyse op de hoek van de René Sabbestraat en de Weverstraat. Daar hangt nu een afgietsel in polyester, gemaakt door Paul Destoop. Heilige Barbara beeld in terracotta, hoogte 120 cm, 19 de eeuw Heilige pater Damiaan bronzen beeld gemaakt door May Claerhout, geboren in Pittem op 21 februari 1939 Heilige Familie (19 de en 20 ste eeuw) H. Antonius van Padua (17 de eeuw) de Gavergids 2014 / 3 23

6 Brandramen De brandramen werden geplaatst tussen 1957 en 1965, door glazenier Olivier Ganton uit Gent. oostkant De 7 ramen in het koor tonen de 7 sacramenten: het doopsel, het vormsel, de Heilige Communie, de biecht, het huwelijk, de ziekenzalving en de priesterwijding. Ze werden geschonken door E.H. Albéric Van den Abeele, pastoor op rust van Zeveren. westkant De drie ramen boven de ingang beelden de Heilige Familie uit (Jozef, Maria en Jezus), geflankeerd door een engel. Ze zijn een gift van Dhr. en Mevr. Valère & Adelaïde Devos- Dierick. noordelijke dwarsbeuk De twee ramen stellen de evangelisten Mattheus (engel) en Johannes (arend) voor, in een medaillon. Ze zijn geschonken door de firma Devos Gebroeders (weverij) en dragen daarom onderaan de gildewapens van de Brugse zijdewevers en wolwevers (ca. 1300) en het onderschrift: Leven is weven, sterven aan God zijn stuk afgeven. zuidelijke dwarsbeuk De ramen achter het orgel zijn gefinancierd door de kerk. Ze tonen de evangelisten Lucas (stier) en Marcus (leeuw) met daaronder de wapens van Monseigneur Desmedt, bisschop van Brugge, en van de parochie, en het onderschrift: Deze kerk werd geconsacreerd door Mgr. Desmedt, 5 juli Heilige Familie met engelen (westgevel) Mattheus en Johannes (noordelijke dwarsbeuk) de Gavergids 2014 / 3 24

7 Orgel Het orgel is gebouwd in 1986door Jean Bruggeman uit Marke, volgens de deskundige aanwijzingen van E.H. Joos Marichal. Het bevat enkele waardevolle en uitstekend gerestaureerde pijpen uit andere oude orgels. De stijl van de orgelkast doet door zijn uitbouw in de breedte denken aan de orgelbuffetten van de 18 de eeuwse Luikse orgelbouwer J.B. Le Picard. Liturgische voorwerpen orgel (zuidelijke dwarsbeuk) en detail van het klavier processiekruis 19 de eeuw, neo-romaans, hoogte 80 cm. De kruisuiteinden zijn versierd met engelenkopjes, in verzilverd en verguld metaal. processiekruis 19 de eeuw, hoogte 85 cm, in verzilverd en verguld metaal Wijwateremmer begin 19 de eeuw, koper, hoogte 34 cm processiekruisen wijwateremmer de Gavergids 2014 / 3 25

8 Verlichting Godslamp 17 de eeuw, verzilverd, hoogte 60 cm wandlichten De 12 wandlichten zijn afkomstig uit het Karmelietenklooster van Gent. wandstuk 19 de eeuw en 1954, gedeeltelijk verguld hout, door Gustaaf Delafontaine kandelaars De 22 kandelaars uit de 17 de tot 20 ste eeuw, zijn vervaardigd uit verschillende materialen: koper, geel koper, verzilverd koper, verzilverd hout of verguld hout. De hoogte varieert van 40 cm tot 142 cm. Verschillende kandelaars hebben op de voet een voorstelling: het Lam van de Apocalyps en bustes van O.L.Vrouw en Christus. Godslamp, wandlichten en kandelaars Bronnen Kerk & Leven, 16 mei Parochie Heilige Familie 50 jaar, , brochure. 36 ste jaarboek van de geschied-en heemkundige Kring De Gaverstreke, 2008, p ste jaarboek van de geschied-en heemkundige Kring De Gaverstreke, 2007, p A. VanWalleghem & S. Creyf, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen met deelgemeenten Sint-Eloois-Vijve, Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in West- Vlaanderen 45, onuitgegeven werkdocumenten, foto s Patrick Meuris Meer foto s van de Heilige Familiekerk van het Gaverke zijn te bekijken op picasaweb.google.com/waregemsegidsenkring/heiligefamiliekerk?authkey=gv1srgckyb28cq4jlphae de Gavergids 2014 / 3 26