vba _beleggingsprofessionals JAARVERSLAG 2015/2016

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015/2016 opgericht 29 mei 1961 vier en vijftigste verenigingsjaar

2

3 JAARVERSLAG 2015/2016

4 Inhoudsopgave Samenstelling Bestuur en Commissies per 30 juni Verslag van het Bestuur....9 Verslag van de Penningmeester Financieel verslag Verslag van de Kascommissie over het verenigingsjaar Verslag van de Programmacommissie over het verenigingsjaar Overzicht van het programmaseizoen Verslag van de Accountingcommissie...22 Verslag van de Commissie Asset & Liability Management Verslag van de Commissie Risk Management...23 Verslag van de Commissie Verantwoord Beleggen...23 Verslag van de Behavioral Economics...24 Verslag van de Commissie Private Equity...24 Verslag van de Commissie Tactische Asset Allocatie Verslag van de Commissie Vastgoed...25 Verslag van de Commissie Private Banking...26 Verslag van de Commissie Investment Performance Measurement...26 Verslag van de Dutch Commission on Bonds...27 Verslag van de Commissie Ethiek en Integriteit...28 Verslag van de Commissie Technische Analyse Verslag van de redactie van het VBA Journaal Verslag van de Webredactie Verslag van het Seniorenconvent Werkgroepen Externe relaties Stichting VBA Opleidingsinstituut Morreau Stichting Register Risk Manager Financial Institutions...36 Mutaties ledenbestand VBA ( ) Overzicht Ereleden van de VBA De Gedragscode van VBA beleggingsprofessionals

5 Samenstelling Bestuur en Commissies per 30 juni 2016 Bestuur Functie Benoemd Prof.Dr. Alfred Slager RBA voorzitter jan 2013 Drs. Gerben Jorritsma RBA vicevoorzitter okt 2014 Drs. Hikmet Sevdican RBA penningmeester jan 2013 Drs. Bas Bosma jan 2014 Jens van Egmond MSc jan 2016 Melinda Rook MSc okt 2014 Ir. Anisa Salomons jan 2016 Drs. Anne-Marie Munnik RBA Irma Willemsen directeur secretariaat Tuchtcommissie Drs. Berry Debrauwer Mr.drs. T.G.A. Keijzers RBA Mr. Rob Kragten voorzitter Commissie van Beroep Mr. Peter Wortel Drs. Hugo Haarbosch Dr. René Willemsen RBA voorzitter Programmacommissie Drs. Okko Rabeling RBA Drs. Han van Lamoen RBA Carla Buijink-Alderliesten RBA Drs. Muriël Freriksen RBA Drs. Haitse Hoos RBA Michel van Mazijk RBA Mr. Lex van der Sommen Daan van der Tuin Drs. Michel Wetser RBA Drs. Wynand van der Zandt RBA voorzitter secretaris Accountingcommissie Drs. John van Scheijndel Drs. Hugo Haarbosch Drs. Wijnand Heineken RBA Henk Vierhout RBA Drs. Jan Vis MBA CMC RV voorzitter VBA vertegenwoordiging in de Stichting voor de Jaarverslaggeving Drs. Hikmet Sevdican RBA Commissie Asset & Liability Management Drs. Eric Mathijssen Drs. Helmut Cardon Drs. Eelco van Dijk RBA Drs. André Broersma CFA Dr. Jiajia Cui AAG voorzitter 1e secretaris 2e secretaris 3

6 Dr. Sibrand Drijver Drs. Twan van Erp Dr. Henk Hoek Drs. Patty Hofmans Niels Horst MSc Drs. Tjitsger Hulshoff RBA Drs. Anita Joosten Tessa Kuijl MSc Drs. Jitzes Noorman RBA Drs. Thomas Pistorius RBA Drs. Frank Smeltink RBA Drs.ing. Patrick Tijmstra RBA Reinout van Tuyll van Serooskerken CFA CAIA Drs. Hen Veerman AAG RBA Dr. Peter Vlaar Commissie Risk Management Dr. Bob Out Jeffrey Hennen MSc RMFI Drs. Xavier de Baar RBA Drs. Rogier de Barbanson RBA Drs. Alexander Beijer RA RBA Drs. Paul de Beus Drs. Robert Daniëls Drs. Berry Debrauwer Drs. Eelco van Dijk RBA Drs. Frans Dooren Ing. Urmila Kisoen AAG RBA Drs. Michel Klaster Drs. Loranne van Lieshout Dr. Tjemme van der Meer Drs. Herialt Mens CFA Drs. John Oost AAG RBA Drs. Thomas Pistorius Drs. Hen Veerman AAG RBA Drs. Tom Veerman AAG RBA Drs. Gertrude Winters voorzitter secretaris geaffilieerd lid geaffilieerd lid geaffilieerd lid geaffilieerd lid Commissie Verantwoord Beleggen Drs. Robert Klijn RBA Drs. David Richert RBA Nadje Franssen MSc Drs. Nina Hodzic Martijn Huijnen Msc MA Mr. Marieke de Leede MA Drs. Jurgen Veenker Berrie Verwey voorzitter secretaris 4

7 Commissie Behavioral Economics Drs. Erik Aalbers RBA Robert van Beek CFP FA Drs. Thomas Benders RBA Drs. Annemiek van den Berg RBA Ivo Beumer RBA Drs. Jochen Harkema RBA Jan van der Hout RBA Drs. Hans Ruis RBA Drs. Bram Willem Schulte RBA Drs. Arjen Vermaire RBA voorzitter Commissie Private Equity Drs. Lodewijk van Pol RBA Drs. Remco Haaxman CFA Drs. Paul van Hastenberg RBA Drs. Jesse de Klerk CFA Arianne Leuftink Drs. Danny van Wijk RBA voorzitter Commissie Tactische Asset Allocatie Eelco Ubbels RBA Drs. Marcel van Ostaden RBA Drs. Stijn de Bont CFA Drs. Rob Brand CMT FRM Ir. Jeroen Gondrie Drs. Simon Knappstein RBA Drs. Lodewijk van der Kroft RBA Drs. Ivo Kuiper CFA Drs. Coen van de Laar RBA Drs. Bert Leffers RBA Drs. Ivan Moen RBA Drs. Bart Noordman CFA Drs. Suzan Peeters Drs. Astrid Smit RBA voorzitter secretaris Commissie Vastgoed Marieke van Kamp MSc Jorrit Arissen Friso Berghuis MSc RBA Ir. Marleen Bosma-Verhaegh MSRE RBA Drs. Boris van der Gijp MRE MMO Ir. Egbert Nijmeijer Drs. Sander van Riel CFA Ir. Joris Winters voorzitter 5

8 Commissie Private Banking Mr. Hans Volberda MM Dr. Paul Broholm Mr.drs. Rogier van Heyningen Drs. Ronald Janssen MFP voorzitter Commissie Investment Performance Measurement Drs.Ing. Casper Lötgerink voorzitter + RIPS-EMEA + GIPS Council lid Drs. Arjan Gort CFA David Janssen CFA Drs. Stanley van Klaveren RBA Drs. Bas Leerink RBA Drs. Stefan Roelofs Dutch Commission on Bonds (DCB) Bestuursleden Drs. Kiemthin Tjong Tjin Joe RBA Drs. Jan Matthijssen RBA Drs. Bruus-Jan Willemsen RBA voorzitter vice-voorzitter secretaris Deelnemers Jurgen Aarts Drs. Arno Blezer RBA Drs. Wilfried Bolt André Broijl MSc CFA Ing. Michiel de Bruin RBA Sybo Bruinsma RA Carla Buijink-Alderliesten RBA Drs. Rogier Crijns Drs. Eric Emmer RBA Drs. Ellen Engelhart RBA Drs. Arnold Gast RBA Ir. Jeroen Gondrie FRM Drs. Henk van Gorkum Drs. Pieter de Graaf CFA Magiel van de Groes MSc CFA FRM Drs. Rolf-Pieter ter Horst RBA Drs. Leo Houtekamer RBA Dr. Patrick Houweling Elise van Kalmthout- Papôt RBA Drs. Marco Kemper Fred Konijn RBA Ing. Gerard Langerhorst Drs. Bas van Rhijn Drs. Marc Rovers RBA Drs. Irene Ruis-Sijstermans RBA Drs. Michel Salden RBA Arnold Salm Maarten Spek MSc Drs. Rolf Vesters RBA Drs. William de Vries RBA Erelid Peter van der Linde Auditor Steef Akerboom Monika Zullig 6

9 European Bond Commission (EBC) Deelnemers Drs. Kiemthin Tjong Tjin Joe RBA Drs. Bruus-Jan Willemsen RBA Drs. Jan Matthijssen RBA Drs. Rolf-Pieter ter Horst RBA Commissie Ethiek en Integriteit Dr. Alwin Oerlemans CFA FRM John van Beek Drs. Diederik Bertens RBA Drs. Patrick Bronger RBA Drs. Remy Guijt Ir. Philip Jan Looijen RBA Mr. Martijn Schoonhoven RBA voorzitter Commissie Technische Analyse Juus de Kempenaer Drs. Rob Brand CMT FRM Peter Spijkman MSc voorzitter Kascommissie Drs. Niels Oostenbrug RBA Ruud Burm Joris Kuppens voorzitter Seniorenconvent Drs. Jacques van den Berg RBA Carlo Bogerd voorzitter secretaris EFFAS Training and Qualification Commission Drs. Anne-Marie Munnik RBA VBA vertegenwoordiging in bestuur DSI Melinda Rook MSc VBA Journaal Prof.Dr. Jaap Koelewijn Dr.ir. Gerben de Zwart CFA Drs. Huub van Capelleveen Dr. Dirk Gerritsen Drs. Ernst Hagen Dr. Jan Jaap Hazenberg RBA Mr.drs. Manon Hosemann Ronald Kok MSc RBA Arianne Leuftink Drs. Gerard Roelofs MBA RBA FRM hoofdredacteur adjunct hoofdredacteur 7

10 Webredactie Drs. Frank Dankers RBA Ronald Kok MSc RBA Eelco Ubbels RBA voorzitter Accreditatiecommissie Permanente Educatie Fons Lute RBA Drs. Justus van Halewijn Dr. Pieter Jelle van der Sluis Drs. Astrid Smit RBA voorzitter Curatorium Permanente Educatie Dr. Cees Dert Dr. Philip Stork Drs. Gerben Jorritsma RBA Fons Lute RBA Drs. Pim Mol Drs. Anne-Marie Munnik RBA Mr. Gijs Verschuuren EMoC RMFI voorzitter coördinator Bestuur van de Stichting VBA Opleidingsinstituut Morreau Prof.Dr. Alfred Slager RBA voorzitter Drs. Bas Bosma Jens van Egmond MSc Drs. Gerben Jorritsma RBA Melinda Rook MSc Ir. Anisa Salomons Drs. Hikmet Sevdican RBA Bestuur van de Stichting Register Risk Manager for Financial Institutions Prof.Dr. Alfred Slager RBA voorzitter Drs. Bas Bosma Jens van Egmond MSc Drs. Gerben Jorritsma RBA Melinda Rook MSc Ir. Anisa Salomons Drs. Hikmet Sevdican RBA Curatorium VU-VBA opleiding Investment Management Prof.Dr. Theo van der Nat voorzitter ad interim Ton Berendsen MBA Dr. Dirk Broeders Drs. Jaap van Dam RBA Drs. Anne-Marie Munnik RBA Prof.Dr. Alfred Slager RBA 8

11 Verslag van het Bestuur Tijdens het verenigingsjaar, dat van juli 2015 tot juni 2016 loopt, hebben onze leden en beleggers wereldwijd geworsteld met nieuwe inzichten. De rente in de volwassen markten is laag, maar bleek nog lager te kunnen. Stimulering van de economieën bleek op zowel orthodoxe als niet orthodoxe manieren beperkt te werken. Het vertrouwen in de financiële instellingen blijft moeizaam te herstellen, oude en niet afgewikkelde schandalen blijven de kop op duiken. Dit alles doet een beroep op hoe stellig we kunnen vasthouden aan onze onderliggende overtuigingen. Achter de term lage rente schuilt een overtuiging of theorie dat een rente een normaal niveau moet hebben, wat beleggers kunnen rationaliseren of onderbouwen met economische theorieën. Iets vergelijkbaars speelt bij de stimulering van economieën. Zijn deze theorieën nog houdbaar, of binnenkort weer houdbaar? Of klampen we ons hieraan vast omdat het alternatief, een nieuwe theorie die we misschien ontwaren, te onzeker is? Vragen die leden elkaar niet vaak genoeg kunnen stellen, en ook doen, want er hangt veel vanaf. De vraag of de rente opveert is lastig. De inschatting of en hoe het vertrouwen in financiële instellingen kan opveren is misschien wel het meest ingrijpend. Als beleggers, risicomanagers en adviseurs werken we in de overtuiging dat de intermediatiefunctie van banken, verzekeraars en beleggingsfondsen waarde toevoegt: het poolen van gelden om transactiekosten te verlagen, risicotransformatie van nu naar later of van risicoloos naar risicovoller om reële vermogensambities te realiseren, en in het kielzog hiervan risicomanagement dat nodig is om de gewenste van de ongewenste risico s zo goed mogelijk te onderscheiden. Maar er is meer: leden mitigeren informatie-asymmetrie, treden op namens de klanten en zorgen dat ze goede resultaten voor hun klanten realiseren. De noodzaak van deze functies zijn springlevend, want ze bepalen of klanten bijvoorbeeld een goed of een slecht pensioen gaan ontvangen. De VBA werkt met haar ruim 1300 leden eraan om de relevantie van deze functies sterker te maken, en het vertrouwen van klanten in de financiële instellingen groter. Niet door abstracte bespiegelingen, maar door concrete sessies waar vragen en dilemma s van leden en klanten bij de horens worden gevat. Dit gebeurt bijvoorbeeld door middel van deskundigheidssessies, in de vorm van 20 grotere en kleinere bijeenkomsten. Ook deelt de VBA haar kennis met steeds meer mensen. In samenwerking met pensioen opleidings organisatie SPO heeft de VBA een bundel met best practices in het vermogensbeheer samen gesteld, heeft een werkgroep richting gegeven aan hoe Defined Contribution regelingen praktisch en duur zaam ingericht kunnen worden, en heeft de VBA met haar risicostandaarden bijgedragen aan de betere vergelijkbaarheid van door banken beheerde beleggingsportefeuilles. De ambitie van leden om aan deskundigheid te werken is kortom onverminderd groot. Het bestuur wilde in het verenigingsjaar de deskundigheid verder verankeren door verplichtstelling van permanente educatie onderdeel te maken van het lidmaatschap. Het voorstel heeft het niet gehaald, duidelijk is wel de opdracht aan het bestuur om verder te kijken naar vormen van permanente educatie. Een andere zichtbare vorm van deskundigheidsbevordering is de VU-VBA opleiding Investment Management. In nauwe samenwerking wordt de doorontwikkeling van deze voor vermogensbeheer unieke post academische opleiding vormgegeven. Relevante cases, innovatieve werkvormen en inspelen op toekomstige deskundigheidseisen maken de opleiding nog aantrekkelijker en relevanter voor leden die een loopbaan in de financiële sector een ferme basis willen geven. Dit verenigingsjaar vierden we het 55-jarig bestaan van de VBA. Dat gebeurde met een lustrumcongres op 27 mei met als thema Zelf financiële keuzes maken: eigen schuld of dikke bult?. Tenslotte heeft het bestuur eind 2015 aangegeven dat er gesprekken met CFA Society Netherlands opgestart zijn, met als doel vormen van verregaande samenwerking te bereiken. Leden van beide verenigingen komen elkaar regelmatig tegen, evenementen worden steeds vaker samen georganiseerd en veel vragen en ambities van de verenigingen overlappen. Deze gesprekken zijn constructief maar vergen een langere adem. Doel is het beste uit beide verenigingen te combineren zodat bestaande en nieuwe leden nog meer toegevoegde waarde van hun lidmaatschap krijgen. Consultatie hierover met leden is gepland voor het bestuursjaar 2016/2017. Ik wil graag op deze plek mijn waardering uitspreken voor het enthousiasme en betrokkenheid van de leden, en bestuursbureau, die ook dit verenigingsjaar weer tot een succes gemaakt hebben. Daarbij wil ik ook het bestuur van de VBA bedanken. In het afgelopen 9

12 verenigingsjaar hebben Johan van der Ende en Sjoerd Lont afscheid genomen die veel hebben betekend voor de strategie van de vereniging en de verbinding met andere partijen. Het bestuur mag zich evenwel gelukkig prijzen met de komst van Anisa Salomons en Jens van Egmond. Alfred Slager, voorzitter 10

13 Verslag van de Penningmeester In het jaarverslag treft u aan de jaarrekening van VBA beleggingsprofessionals, Stichting VBA Opleidingsinstituut Morreau en Stichting Register Risk Manager Financial Institutions; tevens is een geconsolideerd overzicht gemaakt. Tenslotte is de begroting voor het verenigingsjaar 2016/2017 bijgevoegd. Toelichting bij de jaarrekening 2015/2016 VBA, Opleidingsinstituut Morreau en Stichting RMFI. Jaarrekening VBA 2015/2016 Opbrengsten Contributie: De contributie inkomsten worden conservatief begroot op basis van het ledental aan het begin van het boekjaar. Het boekjaar 2015/2016 werd afgesloten met 1332 leden. De instroom van nieuwe leden in het boekjaar bedroeg 82, de uitstroom 51. De uitstroom betrof een divers scala aan redenen, zoals een switch uit de sector, veranderende werkzaamheden of pensioen. Per saldo zijn de contributie-inkomsten in lijn met de begroting. Bijeenkomsten: Per saldo komen de opbrengsten van bijeenkomsten aanzienlijk hoger uit dan begroot. De stijging van de opbrengsten heeft te maken met ontvangst van sponsorgelden voor de lustrumbijeenkomst. Publicaties: Per saldo komen de inkomsten van publicaties hoger uit dan begroot. Vanwege de grote gevoeligheid voor de conjunctuur vallen inkomsten op vacatures lastig te begroten. Dit jaar hebben de vacatures positief bijgedragen aan de inkomsten. Kosten Bijeenkomsten: De post bijeenkomsten is hoger dan begroot vanwege het lustrum. Bestuur: De verkenning naar intensievere samenwerking met CFA en gesprekken met CFA Society Netherlands hebben geresulteerd in additionele kosten. Voor het boekjaar 2016/2017 verwachten we dat deze kosten verder zullen stijgen, welke we in de begroting ook apart benoemen. Publicaties/VBA Journaal: De begroting was gebaseerd op de reguliere uitgaven van het VBA Journaal en enkele eenmalige uitgaven. Er zijn dit verenigingsjaar geen rapporten uitgebracht. Bureau: De kosten van het bureau komen lager uit, doordat de begrote ondersteuning ten behoeve van het bureau slechts ten dele is benut. Website: Er zijn minder werkzaamheden met betrekking tot de website nodig gebleken dan begroot. Commissies: De commissies hebben slechts ten dele van het beschikbare budget gebruik gemaakt. PR + Marketing: Een groot deel van deze post is ingezet om het lustrum te promoten. Balans De post crediteuren omvat o.a. een betaling aan de belastingdienst van eruo. Jaarrekening Stichting VBA Opleidingsinstituut Morreau 2015/2016 Opbrengsten Royalties: Deze post betreft de 6% royalties die de VBA ontvangt van de VU inzake de opleiding. In het betreffende boekjaar volgden minder studenten de opleiding dan verwacht. Permanente Educatie: Deze opbrengsten zijn met name hoger dan begroot door een hoger dan verwachte inschrijving op losse blokken van de VU-VBA opleiding en een aantal zeer goed bezochte PE modules. Kosten Doorbelasting Bureau: De doorbelasting komt lager uit, aangezien de bureaukosten zelf ook lager uitkomen. Deze kwamen lager uit, doordat de begrote ondersteuning ten behoeve van het bureau slechts ten dele is benut. Permanente Educatie: de uitgaven op de PE modules zijn hoger uitgevallen dan begroot door de hogere overdracht aan de VU op de losse blokken. Jaarrekening Stichting Register Risk Manager Financial Institutions 2015/2016 Opbrengsten Er waren dit jaar wederom geen opbrengsten. Kosten Er waren dit jaar wederom geen kosten. Toelichting bij de begroting In de begroting is een nieuwe post Doorbelasting PE toegevoegd. Leden worden tijdelijk in staat gesteld kosteloos een Permanente Educatie module te volgen, wat consequenties heeft voor de begroting van de VBA en Morreau. Dit draagt ertoe bij dat de VBA inteert op haar reserves. 11

14 Financieel verslag Resultatenrekening VBA 2014/ / /2016 Opbrengsten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Contributie Rente Bijeenkomsten Publicaties Doorbelasting Bureau Diverse Baten Totaal Opbrengsten Kosten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Bijeenkomsten Bestuur Publicaties/VBA Journaal EFFAS/ACIIA Bureau Commissies Website PR + Marketing Dotatie voorziening Lustrum Niet aftrekbare voorbelasting Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort Balans VBA per 30 juni 2016 ACTIVA 30-jun jun jun-16 Banktegoeden Te vorderen contributie Te vorderen Morreau Debiteuren PASSIVA Crediteuren Dotatie voorziening Lustrum Vermogen

15 Resultatenrekening Opleidingsinstituut 2014/ / /2016 Opbrengsten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Royalties Rente Permanente Educatie Diverse Baten Totaal Opbrengsten Kosten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Leerstoel VU Permanente Educatie Doorbelasting Bureau Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort Balans Opleidingsinstituut per 30 juni 2016 ACTIVA 30-jun jun jun-16 Banktegoeden Debiteuren PASSIVA Crediteuren Vermogen

16 De Stichting Register Risk Manager Financial Institutions heeft geen baten en lasten noch is er vermogen ingebracht. Resultatenrekening Stichting Register RMFI 2014/ / /2016 Opbrengsten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Diverse Baten Totaal Opbrengsten Gerealiseerd Begroting Gerealiseerd Kosten Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort Balans Stichting Register RMFI per 30 juni 2016 ACTIVA 30-jun jun jun-16 Banktegoeden PASSIVA Vermogen

17 Resultatenrekening geconsolideerd 2013/ / /2016 Opbrengsten Gerealiseerd Gerealiseerd Gerealiseerd Contributie Royalties Rente Bijeenkomsten Publicaties Permanente Educatie Diverse Baten Totaal Opbrengsten Kosten Gerealiseerd Gerealiseerd Gerealiseerd Bijeenkomsten Bestuur Leerstoel VU Publicaties/VBA Journaal EFFAS/ACIIA Bureau Commissies Website Permanente Educatie PR + Marketing Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort Balans geconsolideerd per 30 juni 2016 ACTIVA 30-jun jun jun-16 Banktegoeden Te vorderen contributie Debiteuren PASSIVA Crediteuren Vermogen

18 Begroting VBA 2015/ /2017 Opbrengsten Begroting Begroting Contributie Rente Bijeenkomsten Publicaties Doorbelasting Bureau Diverse Baten Totaal Opbrengsten Kosten Begroting Begroting Bijeenkomsten Bestuur Publicaties/VBA Journaal EFFAS/ACIIA Bureau Commissies Website PR + Marketing Dotatie voorziening Lustrum 2016 Doorbelasting PE Niet aftrekbare voorbelasting Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort Begroting Opleidingsinstituut 2015/ /2017 Opbrengsten Begroting Begroting Royalties Rente Permanente Educatie Doorbelasting PE Totaal Opbrengsten Kosten Begroting Begroting Leerstoel VU Doorbelasting Bureau Permanente Educatie Diverse Lasten Totaal Kosten Overschot/Tekort

19 Verslag van de Kascommissie over het verenigingsjaar Het afgelopen boekjaar is de kascommissie (KC) tweemaal bijeen gekomen. Van beide vergaderingen is een verslag gemaakt. Deze rapportages zijn verstuurd aan het secretariaat van de VBA en de penningmeester. In het boekjaar is de KC in haar geheel afgetreden. Sinds 1 juli 2015 heeft de commissie derhalve drie nieuwe leden. Voor de overdracht van de werkzaamheden was voormalig voorzitter Henk Vierhout aanwezig tijdens de eerste bijeenkomst van de KC. Niels Oostenbrug is de nieuwe voorzitter van de KC. We hebben de grootboekrekeningen gecontroleerd. Steekproefsgewijs zijn originele nota s bekeken en vergeleken met de corresponderende posten in het grootboek. De balansen en resultatenrekeningen van de VBA en het opleidingsinstituut zijn geanalyseerd en vergeleken met de begroting. Eveneens is aandacht besteed aan het financiële beheer van de VBA en de stichting opleidingsinstituut Morreau. Tenslotte is gesproken over administratief organisatorische kwesties. Hierbij verklaren wij dat de staat van opbrengsten en kosten van de VBA en van de Stichting VBA Opleidingsinstituut Morreau over het boekjaar alsmede de beide balansen per 30 juni 2016 door ons werden gecontroleerd en akkoord bevonden. Amsterdam, september 2016 Drs. Niels Oostenbrug RBA, voorzitter Drs. Ruud Burm RBA In de verslagperiode is op prettige wijze samengewerkt met Irma Willemsen en Hikmet Sevdican. Niels Oostenbrug, voorzitter Drs. Joris Kuppens RBA 17

20 Verslag van de Programmacommissie over het verenigingsjaar De programmacommissie heeft ook het afgelopen verenigingsjaar weer haar best gedaan bijeenkomsten te organiseren en te faciliteren die voor leden als input kunnen dienen bij te nemen (beleggings)beslissingen. Met 20 georganiseerde bijeenkomsten kan de programmacommissie weer terugblikken op een geslaagd bijeenkomstenjaar. Wat de ontwikkelingen van economieën en beurzen aangaat, kunnen we constateren dat deze zich gedurende het afgelopen verenigingsjaar enigszins vergelijkbaar manifesteerden als in de jaren daarvoor. De rentes daalden verder en de olieprijs in eerste instantie ook. De beurskoersen toonden echter een verdeeld beeld. De AEX liet geen nieuwe toppen zien, de Amerikaanse indices echter wel. Er ontstond ook weer méér belangstelling voor de opkomende markten. Gedurende de laatste maanden van het verenigingsjaar steeg de olieprijs enigszins en was het Britse referendum over het uittreden uit de Eurozone het gesprek van de dag. Deze Brexit werd als een grote bedreiging gezien voor de Europese politiek, economie en beurzen, maar toen de uitslag eenmaal daar was, verwerkten de effectenbeurzen deze wonderlijk snel en werd de opwaartse trend weer vervolgd. Onzekerheden bleven. Een maand later was er de stresstest voor grote Europese banken. Onder de Italiaanse banken bevonden zich zoals verwacht diverse zwakke broeders, maar ook de Duitse banken waren niet allemaal even gründlich. De Nederlandse soortgenoten stonden er echter veel beter voor. Ook de Amerikaanse economie leek wat te gaan haperen; de bedrijfswinsten stagneerden enigszins, vooral vanwege de kracht van de dollar, maar dat leek geen reden tot zorg. De Federal Reserve verhoogde eind 2015 eindelijk de federal funds rate en de verwachting was dat er gedurende 2016 nog een aantal verhogingen zou volgen. Welnu, het is vooralsnog nog steeds wachten op de volgende verhoging. Komt deze nog in 2016 of niet? Voorts zijn er in november de presidentsverkiezingen die met Trump in de race, een interessante dynamiek zullen geven. De Europese Centrale Bank heeft de rentes doen dalen tot nieuwe dieptepunten, welke eerder niet voor mogelijk werden gehouden. Landen als Nederland en Duitsland lenen voor 10 jaar en krijgen geld toe. Prettig voor Minister Dijsselbloem maar levensverzekeringsmaatschappijen, pensioenbeleggers en gepensioneerden zijn allerminst gelukkig met deze lage rente. Evenals in voorgaande jaren is in meerdere bijeenkomsten aandacht besteed aan de macro-economische ontwikkelingen en de impact hiervan op de beleggingen. Tijdens het investment outlook debat werd er enerzijds op gewezen dat de Amerikaanse economie sterk genoeg is en op schema ligt (Amundi) en anderzijds dat de aandelenmarkten op hun top zijn (Capital Markets Outlook Group). De president van de DNB, Klaas Knot, ging tijdens het jaardiner in op de almacht en onmacht van het monetair beleid, met andere woorden de door de ECB genomen maatregelen om de lage inflatie te bestrijden werden van schillende kanten belicht. In december werden de macro-economische vooruitzichten 2016 gepresenteerd door Candiam Investors. Zij gingen in op de politiek van de Fed, het economisch herstel van Europa, de uitdagingen rondom Griekenland en de beurscrash in China. Hoe de Nederlandse Staat het renterisico van de staatschuld moet beheersen en wat de gevolgen van de toegenomen schuld zijn, kwam aan de orde tijdens presentaties gegeven door sprekers van de Staat, BNG Bank en PGGM, getiteld Risicokader Nederlandse overheden vanuit beleggingsperspectief. De letter B in VBA staat voor Beleggen en beleggen kwam het afgelopen verslagjaar dan ook meerdere keren en op uiteenlopende manieren aan bod. Enige presentaties hieromtrent zijn hiervoor al genoemd. Daarnaast was er speciale focus op verantwoord beleggen. Deze aanpak groeit snel; het platform voor verantwoorde beleggers heeft inmiddels meer dan ondertekenaars die ruim $ miljard vertegenwoordigen. Is verantwoord beleggen alleen iets voor institutionele beleggers, zoals pensioen fondsen en grotere instellingen? Deze vraag kwam aan de orde tijdens de presentatie Verantwoord beleggen in de praktijk. Een andere benaderingswijze behelst het reageren tijdens sterk fluctuerende financiële markten. Beleggen op basis van een gezond verstand benadering wordt steeds uitdagender. Durven we dat? Maar kan dat ook? Een en ander werd besproken tijdens de bijeenkomst Beleggen voor ongelovigen. Een variant op meten is weten was de geweldige documentaire BoomBustBoom. Deze is tot stand gekomen door de inspanningen van Theo Kocken en Terry Jones. Tijdens de vertoning hiervan werden punt voor punt de onderdelen belicht die uiteindelijk uitmonden in de meest recente financiële crisis waarbij miljoenen mensen hun baan verloren. 18

21 Beleggen geïnspireerd op de natuur en biomimicry kan volgens Honeybee Capital tot betere en meer geoptimaliseerde investeringen in een veerkrachtiger financieel systeem leiden. Ethische dilemma s zijn een vanzelfsprekend maar in toenemende mate een meer dan regulier aandachtspunt voor financieel professionals maar Can being ethical be dangerous to your career? In samenwerking met CFA zijn op basis van praktijkvoorbeelden verschillende dilemma s geschetst en hoe hieraan op juiste wijze invulling te geven. Een aantal jaren geleden deed de term Smart Beta beleggen haar intrede. Vervolgens kwamen er steeds meer onderzoeken die aantoonden dat Smart Beta strategieën deel uit behoren te maken van een goed geconstrueerde beleggingsportefeuille. Hierdoor heeft Smart Beta beleggen een enorme vlucht genomen. Dit had tevens tot gevolg dat de relatieve waarderingen van deze strategieën steeds verder opliepen. Tijdens de bijeenkomst getiteld: Hoe kan Smart Beta beleggen totaal verkeerd uitpakken? werd door Reseach Affiliates, een van de grondleggers van deze beleggingsinsteek, ingegaan op de toenemende risico s die zich ook hier opstapelen. Bij de bijeenkomst Stock picking of Factor Beleggen? gingen de voor- en tegenstanders van beide beleggingsconcepten met elkaar in debat. Zoeken naar een select aantal aandelen om daarmee een outperformance te realiseren of is beleggen in een bepaalde beleggingsstijl juiste de winnende strategie? Red de economie was de titel van de Nieuwjaarspresentatie van de Nederlandse Investeringsinstelling. Pensioenfondsen en verzekeraars kunnen de Nederlandse economie een geweldige impuls geven door méér in Nederland te beleggen. Het jaarlijkse seminar dat in samenwerking met IVBN werd georganiseerd had als thema Business analytics en vastgoed en stond in het teken van big data en vastgoed. Besproken werden de winkelmarkt, een data warehouse en een model voor nieuwe inzichten voor de waardevastheid. In een tweede bijeenkomst over vastgoed werd ingegaan op de vraag of De Nederlandse kantorenmarkt beleggingswaardig is. Is alleen de Zuidas interessant of ook andere, nieuwe kantoorconcepten elders? Ook een jaarlijks terugkerende bijeenkomst is de VBA ALM-conferentie. Die van 2015 had als titel Hedging in de praktijk. Relevant en een uitdaging voor verzekeraars en pensioenfondsen. Een zestal sprekers heeft dit vanuit verschillende invalshoeken belicht hetgeen voor de aanwezigen interessante aanknopingspunten gaf. In november werd voor de zevende keer de Dutch Performance Round Table georganiseerd. Het thema van de editie 2015 was Rente-overlays: performancemeting, attributie en verantwoording. Vanuit een aantal verschillende invalshoeken werd een actueel performance gerelateerd onderwerp behandeld. Pensioenen blijven een complex onderwerp. Individuele pensioenregelingen als Defined Contribution (DC) zijn in opkomst en vragen om een zorgvuldig ontwerp van de regeling en een goede balans tussen keuzevrijheid, ontzorgen maar ook het behoud van enige collectieve aspecten. Aanbevelingen van de werkgroep DC werden gepresenteerd tijdens de bijeenkomst Op naar een nog beter ontwerp en uitvoering van DC regelingen. Bijzonder vermeldenswaardig was de bijeenkomst Beheren van pensioenvermogen. Praktische handvatten bij moeilijke keuzes aan de bestuurstafel. Dit was tevens de lanceringbijeenkomst van het gelijknamige boek dat in samenwerking met SPO, de tomeloze inzet van de commissies, de redacteuren en andere VBA leden tot stand is gekomen. Een prachtig inhoudelijk en tevens toegankelijk boekwerk dat een vaste plek op de bestuurstafel dient te krijgen. Last but zeker niet least vond op 27 mei het congres ter ere van het 55-jarig bestaan van VBA beleggingsprofessionals plaats. Het elfde lustrum van de VBA stond in het teken van financiële educatie, dit tegen de achtergrond dat mensen steeds vaker zelf financiële keuzes moeten (gaan) maken. Onder leiding van de dagvoorzitter poogden een drietal sprekers antwoorden te geven op de vraag hoe deze keuzes te maken. Het onderwerp van het congres luidde dan ook: Zelf financiële keuzes maken: eigen schuld, dikke bult!? Okko Rabeling, voorzitter Han van Lamoen, secretaris 19

22 Overzicht van het programmaseizoen Bijeenkomst Datum Plaats Locatie Lanceringsevent rond 8 september 2015 Den Haag Brasserie Berlage VBA-SPO vermogensbeheerboek Sprekers: Jan Overmeer, Jean Frijns, Alfred Slager en Guus Wouters Film Boom Bust Boom 9 september 2015 Amstelveen Stadschouwburg Researchseminar IVBN-VBA Business 29 september 2015 Amsterdam Rosarium analytics en vastgoed Sprekers: Dirk Brounen (dagvoorzitter) Gertjan Slob, Huib Vaessen en Maarten Donkers Investment outlook debat: optimisten versus 14 oktober 2015 Amsterdam Rosarium pessimisten Sprekers: Raphael Sobotka, Constance Everson en Eelco Ubbels (dagvoorzitter) VBA 54e Jaarvergadering en jaardiner 27 oktober 2015 Amsterdam IGC Gastspreker: Klaas Knot VBA ALM-conferentie 2015: 5 november 2015 Amsterdam NEMO Hedging in de praktijk Sprekers: Peter Vlaar, Paul Fulcher, Jitzes Noorman, Lukas Daalder, David Schrager, Antoon Pelsser en Martijn Vos (dagvoorzitter) De Nederlandse kantorenmarkt 12 november 2015 Amsterdam The Edge Sprekers: Teun van den Dries, Michiel Brouwer, Frank Vellinga en Boudewijn Ruitenburg (dagvoorzitter) Dutch Performance Roundtable november 2015 Amsterdam Rosarium Sprekers: Erik-Jan van Dijk, Jos Mijnarends, Arjan Gort en Lucas Vermeulen (dagvoorzitter) Op naar een nog beter ontwerp en uitvoering 20 november 2015 Amsterdam Auditorium van DC regelingen! Symphony Sprekers: Tjitsger Hulshoff, Jens van Egmond, Henk Sytze Meerema en Alfred Slager (dagvoorzitter) Macro-economische vooruitzichten december 2015 Amsterdam Rosarium Sprekers: Anton Brender en Florence Pisani Nieuwjaarsbijeenkomst 12 januari 2016 Amsterdam IGC Red de Nederlandse economie! Spreker: Loek Sibbing 20

23 Bijeenkomst Datum Plaats Locatie Experiment beleggingsgedrag 15 maart 2016 Amsterdam Hotel CASA 400 Verantwoord beleggen in de praktijk 8 april 2016 Amsterdam Auditorium Symphony Sprekers: Hans Molenaar, Marieke de Leede en Adrie Heinsbroek Beleggen voor ongelovigen 13 april 2016 Amsterdam Rosarium Spreker: Wouter Weijand Katherine Collins 9 mei 2016 Amsterdam Rosarium Can being ethical be dangerous to your career? How to do the right thing even 12 mei 2016 Amsterdam Rosarium if no one is watching Spreker: Michael McMillan, CFA Zelf financiële keuzes maken: eigen schuld, 27 mei 2016 Amsterdam Grote Zaal dikke bult!? Koninklijk Instituut Bijeenkomst ter ere van 55-jarig bestaan voor de Tropen VBA beleggingsprofessionals Sprekers: Victor Lamme, Paul Schnabel, Werner de Bondt en Jaap Koelewijn (dagvoorzitter) Risicokader Nederlandse overheden vanuit 3 juni 2016 Amsterdam Auditorium Symphony beleggingsperspectief Sprekers: Clement van de Coevering, Peter Nijsse en Wilfried Bolt Hoe kan Smart Beta beleggen totaal 7 juni 2016 Amsterdam Rosarium verkeerd uitpakken? Spreker: Robert Arnott Stock Picking versus Factor Investing: 16 juni 2016 Amsterdam Rosarium a subject for debate between Martijn Cremers and Joop Huij 21

24 Verslag van de Accountingcommissie Verslag van de Commissie Asset & Liability Management In het afgelopen verenigingsjaar heeft de Accountingcommissie (AC) de volgende activiteiten ontplooid. De AC heeft namens de VBA gereageerd op het NBA consultatiedocument De accountant en het bestuursverslag, verder kijken dan de jaarrekening. Daarop volgend heeft de AC deelgenomen aan de aansluitende ronde tafel over hetzelfde onderwerp. De AC heeft deelgenomen aan een openbare vergadering van de Raad voor de Jaarverslaggeving die in het teken stond van de toekomst van de jaarverslaggeving voor en door ondernemingen. In de afgelopen jaren is er sprake geweest van een exponentiële groei van niet-financiële informatie in het jaarverslag. In samenhang met de toenemende belangstelling voor Integrated Reporting ziet de AC dit als een positieve ontwikkeling. Tot slot is de AC in samenwerking met de commissie Verantwoord Beleggen aan het onderzoeken of een bijeenkomst over Integrated Reporting georganiseerd kan worden in het nieuwe verenigingsjaar. John van Scheijndel, voorzitter De Asset & Liability Management (ALM) commissie bestaat al enige tijd uit circa 20 personen. Naast de meerderheid hiervan, die bestaat uit onderzoekers en beleidsmakers van pensioenfondsen, zijn consultancybedrijven, verzekeraars en banken in de ALMcommissie vertegenwoordigd. Als nieuwe leden werden Tessa Kuijl (Ortec) en Patrick Tijmstra (Insurance ALM Consultant) begroet. Er waren dit jaar geen uittredingen uit de commissie. De commissie komt gemiddeld eens per twee maanden bijeen en voorbeelden van ALM-dialogen zijn: interactie met ALM vanuit bestuursperspectief, mogelijke impact van EMIR, doorbeleggen en het nationale pensioendebat, ALM bij verzekeraars, huidige waardering van aandelen vanuit ALM perspectief en de retoriek rond beleggingstheorieën. Het jaarlijkse VBA ALM-congres met deze keer als thema Hedging in de Praktijk, werd in november 2015 in Amsterdam georganiseerd. Voor pensioenfondsen en verzekeraars werd vanuit diverse invalshoeken de praktijk van hedging, rekening houdend met regelgeving, maar ook vanuit macroeconomisch en beleggersperspectief doorgelicht. Er waren circa 130 beleggingsprofessionals met vertegenwoordiging hoofdzakelijk vanuit pensioenfondsen (ca. 40% van de aanwezigen), verzekeraars (20%), vermogensbeheerders (20%), consultants (15%) en banken (5%). Sprekers waren Peter Vlaar (APG), Paul Fulcher (Nomura), Jitzes Noorman (BMO), Lukas Daalder (Robeco), David Schrager (Nationale Nederlanden) en Antoon Pelsser (Kleynen) terwijl Martijn Vos (Ortec Finance) als dagvoorzitter optrad. De VBA ALM-commissie is bezig met het programma voor het volgende ALM-congres dat op donderdag 3 november 2016 in Amsterdam zal plaatsvinden. Het thema van de dag zal zijn ALM in de nieuwe wereld. Voor het komende jaar plannen we binnen de ALM-commissie vele nieuwe discussies en hopen we de traditie om een ALM-congres met een actueel thema te organiseren in stand te kunnen houden. Helmut Cardon, secretaris 22

25 Verslag van de Commissie Risk Management Verslag van de Commissie Verantwoord Beleggen Risicomanagement is een integraal onderdeel van de werkzaamheden van beleggingsprofessionals. De VBA commissie Risk Management heeft als ambitie om een relevante bijdrage te leveren op het brede terrein van risicomanagement voor beleggingsprofessionals in de Nederlandse financiële sector. De commissie komt een aantal keren per jaar bij elkaar voor afstemming en voor het inhoudelijk bespreken van diverse onderwerpen op het brede terrein van risicomanagement. Binnen de commissie heeft ieder lid zijn/ haar verantwoordelijkheden voor de inhoudelijke en/of operationele zaken. Een belangrijke doelstelling van de commissie is haar kennis uit te dragen naar buiten. De commissie doet dit door enerzijds het organiseren van ronde tafels en/of seminars over actuele risk management thema s, en anderzijds door nauw betrokken te zijn met de opleidingen Risk Management for Financial Institutions en Investment Management en een nauw samenwerkingsverband aan te gaan met bijvoorbeeld het Actuarieel Genootschap. Aankomend jaar is het streven om als commissie steeds meer naar buiten te treden, met verschillende ronde tafels / seminars over verschillende actuele risk management topics en bijdragen aan het VBA Journaal. Daarbij zijn we altijd op zoek naar enthousiaste en gedreven risk managers die hun steentje bij kunnen dragen aan onze commissie. Bob Out, voorzitter Jeffrey Hennen, secretaris De Commissie Verantwoord Beleggen (CVB) bespreekt regelmatig de actuele ontwikkelingen en haar activiteiten in (telefonische) vergaderingen. Haar acht leden vertegenwoordigen zes beleggers, een consultant en een toezichthouder. Het afgelopen jaar hebben Nadja Franssen, Portfoliomanager Socially Responsible Investments bij SPF Beheer en Jurgen Veenker, Senior Supervisor bij de AFM zich bij de commissie gevoegd. De commissie heeft afscheid genomen van Dennis Siemelink. De CVB is in overleg met andere commissies om activiteiten samen te organiseren. Op 8 april organiseerden de commissie private banking en de CVB een bijeenkomst over Verantwoord Beleggen in de Praktijk. Hans Molenaar, directeur beleggingen bij IVM Caring Capital, gaf een overzicht van de verschillende stijlen van verantwoord beleggen. Een grote meerderheid van meer dan 2000 onderzoeken rapporteert een positieve relatie tussen verantwoord beleggen en financieel rendement na aftrek van kosten. Marieke de Leede, directeur verantwoord beleggen bij Kempen Capital Management, gaf inzicht in het beleggingsproces waarbij ESG integratie en de dialoog met stakeholders centraal staat. Adrie Heinsbroek, Hoofd Duurzaamheid bij de Belgische tak van ING Bank, gaf aan hoe je als adviseur met particulieren in gesprek kunt gaan over verantwoord beleggen. Private banking commissielid en directeur beleggingen bij Theodoor Gilissen Bankiers Paul Broholm had weinig moeite om een levendige paneldiscussie te laten ontstaan tussen de deelnemers. De acceptatie van verantwoord beleggen door particulieren heeft lang geduurd. Het kan goed samengaan met de huidige trend van passief beleggen. De introductie van duurzaamheidsbeoordelingen van beleggingsfondsen door mainstream organisaties als Morningstar en MSCI heeft gezorgd voor nieuwe aandacht voor verantwoord beleggen. Over de methode om tot een oordeel te komen zijn heftige discussies ontstaan. Er wordt nu gezocht naar een 23

26 manier om bijvoorbeeld het doen van engagement met bedrijven in het oordeel te laten meewegen. Een belangrijke doelstelling van de CVB is het integreren van ESG (environmental, social, governance) in diverse (financiële) opleidingen inclusief de VBA-opleiding. De commissie heeft het initiatief genomen voor het organiseren van een Permanente Educatie module Verantwoord Beleggen. Robert Klijn, voorzitter Verslag van de Behavioral Economics Behavioral Economics houdt zich bezig met sociale, cognitieve en emotionele factoren en de invloed die deze factoren hebben op consumenten- en investeerdergedrag. De commissie Behavioral Economics bestaat inmiddels ruim 5 jaar. In het afgelopen jaar is de commissie 5 keer bij elkaar gekomen. Tijdens deze bijeenkomsten werd aan de hand van een artikel of een presentatie gediscussieerd over behavioral economics gerelateerde onderwerpen. Op 27 mei vierde de VBA haar lustrum met een congres over het maken van financiële keuzes en het gedrag van mensen hierin. Dit seminar had met sprekers Victor Lamme en Werner de Bondt een sterke behavioral economics component in zich. Victor Lamme ging dieper in op de vraag of het brein wel gefundeerde keuzes kan maken, terwijl Werner de Bondt ons meenam in een aantal gedragsvalkuilen die beleggers tegenkomen bij het nemen van beslissingen. Twee commissieleden hebben actief middels de lustrumwerkgroep bijgedragen aan deze dag. We waren dan ook verheugd door de goede opkomst, positieve reacties en een aantal potentiele nieuwe commissieleden. De commissie heeft voorts een aantal projecten lopen: Met de commissie Private banking wordt samengewerkt aan een project over het inventariseren van de emotionele risicobereidheid onder beleggers. Binnen de commissie wordt onderzoek gedaan naar behavioral gedrag bij selectie van managers en wordt in het najaar nadere aandacht gegeven aan behavioral economics in combinatie met duurzaamheid. Daarnaast hebben 3 leden van de commissie afgelopen jaar middels een artikel een bijdrage geleverd aan het VBA journaal. De commissie heeft afscheid genomen van Marjo de Lange, die na 5 jaar iets anders gaat doen, en bestaat nu nog uit 9 leden. Gedurende het verenigingsjaar heeft Jan van der Hout de voorzittershamer overgedragen aan Erik Aalbers. De commissie dankt Jan voor zijn voortrekkersrol sinds de start van de commissie. Jan blijft lid van de commissie. Naast mogelijke uitbreiding van de commissie zal komend jaar in het teken staan van de lopende projecten en hoopt de commissie daarnaast nog een bijeenkomst te organiseren. Erik Aalbers, voorzitter Verslag van de Commissie Private Equity De commissie private equity heeft als primaire doelstelling kennis en informatie over private equity te structureren en te presenteren aan de leden van de VBA. De commissie is dit jaar eenmaal bijeengekomen om de toekomst van de commissie te bespreken. Vooralsnog is besloten in 2016 geen nieuw seminar te organiseren, omdat door de boom in private equity, de concurrentie enorm groot is en dientengevolge het moeilijk is om goede sprekers te vinden. De commissie staat open voor nieuwe ideeën en verwelkomt nieuwe leden. Lodewijk van Pol, voorzitter 24

27 Verslag van de Commissie Tactische Asset Allocatie In het afgelopen jaar heeft de commissie een drietal bijeenkomsten kunnen organiseren, met onderwerpen die door de leden zijn aangedragen. Deze bijeenkomsten werden door de commissieleden goed bezocht. De impact van de rente op de low volatility anomaly Bij deze eerste bijeenkomst presenteerde een van de leden een onderzoek naar de factor Low Volatility. Goedkope en dure aandelen, maar ook de relatie met de rente kwam duidelijk aan bod. Een pure TAA bijeenkomt De tweede bijeenkomst is ingegaan op de consensus van alle verschillende asset classes en de discussie ging in op de argumenten van deze visies. Naast waardering kwam elke keer de ECB terug als verstorende factor voor liquiditeit en waarderingen. Impact beleggen Bij de derde bijeenkomst is ingegaan op Impact Beleggen en wat de consequenties zijn voor actief en passief beheer en of het strategisch te implementeren is, of misschien toch tactisch. Nieuw event Doelstelling van de commissie is om ook een event te organiseren dat openstaat voor alle VBA leden. Het afgelopen jaar is het daar niet van gekomen. Het thema staat nog niet vast, wel werken we aan de invulling van de sprekers en om een key note speaker te verleiden naar Nederland te komen in het nieuwe verenigingsjaar. Nieuwe leden Er bestaat van oudsher altijd veel belangstelling om deel te nemen aan de TAA commissie. In het afgelopen jaar is één nieuw lid toegetreden. Eelco Ubbels, voorzitter Verslag van de Commissie Vastgoed De VBA Commissie Vastgoed is één van de vakinhoudelijke commissies van de VBA en stelt zich ten doel het kennisniveau omtrent vastgoed als beleggingscategorie te vergroten en te verspreiden binnen de VBA. Dit gebeurt vooral via bijeenkomsten, ronde tafel discussies, publicaties en de LinkedIn Group. In het afgelopen verslagjaar heeft de commissie twee seminars georganiseerd. Het eerste was het jaarlijkse research seminar in samenwerking met IVBN, ASRE, de Stichting ROZ Vastgoedindex en VOGON. Het thema was Business analytics en vastgoed. Wat kan big data voor de vastgoedmarkt betekenen en hoe kan dit nieuwe inzichten opleveren? Drie koplopers op dit gebied zijn aan het woord geweest: Hoe zijn ontwikkelingen op de winkelmarkt te voorspellen aan de hand van risicomodellen? Hoe kan een data warehouse worden gebruikt om beleggingsbeslissingen beter te kunnen onderbouwen? Welke modellen en data kunnen nieuwe inzichten bieden in de waardevastheid van vastgoedobjecten? Het tweede seminar had als onderwerp De Nederlandse Kantorenmarkt. De kernvraag was: is de Nederlandse kantorenmarkt beleggingswaardig? Betreft het slechts de Amsterdamse Zuidas en enkele lokaties in en rond de grote steden? Of moet er juist out of the box gedacht worden en zijn er volop mogelijkheden ook via nieuwe kantoorconcepten te gaan beleggen? Tegen deze achtergrond gingen de sprekers in op de onderwerpen: Is dit een goed moment om in de Nederlandse kantorenmarkt te beleggen? Zijn er object- en locatiespecifieke karakteristieken aan te wijzen waaraan een kantoorpand moet voldoen om succesvol te zijn in de verhuurmarkt en als belegging? Genereert een focus op de hoogste kwaliteit kantoren het meeste rendement of positioneert men zich beter op het value-add segment? 25

28 Beide seminars kenden een grote opkomst en veel interactie tussen de sprekers en de zaal. Voor het komende jaar heeft de commissie weer veel ideeën voor seminars over de Vastgoedbeleggingsmarkt. Tot slot zijn we verheugd te melden dat er twee nieuwe commissieleden zijn aangetreden: Harry de Kroon, PGGM Friso Berghuis, Bouwinvest Daarnaast hebben wij helaas afscheid moeten nemen van enthousiaste commissieleden, waaronder de secretaris: Peter de Haas, Cornerstone Advisers Rodney Zimmerman, ASR Roland Mangelmans, APG Asset Management. Wij bedanken alle drie voor hun enorme inzet en bijdrage de afgelopen. Tot de volgende bijeenkomst! Marieke van Kamp, voorzitter Verslag van de Commissie Private Banking De commissie Private Banking heeft zich ten doel gesteld om in VBA verband seminars te organiseren waarbij de kwaliteit van de dienstverlening centraal staat en trends in de branche nauwlettend worden gevolgd. Afgelopen jaar stond in het teken van de samenwerking met een tweetal andere commissies binnen de VBA, de commissie Verantwoord Beleggen en de commissie Behavioral Finance. De samenwerking met de Commissie Verantwoord Beleggen heeft geleid tot het organiseren van het seminar Verantwoord Beleggen in de praktijk op vrijdag 8 april In dit seminar is ingegaan op de trends binnen verantwoord beleggen. Robert Klijn, voorzitter van de commissie Verantwoord Beleggen, heeft de sessie geopend. Hans Molenaar, CIO van IVM Caring Capital, heeft het onderwerp ingeleid. Daarna sprak Marieke de Leede, Director Responsible Investments van Kempen Capital Management over verantwoord vermogensbeheer in de praktijk en als laatste spreker mocht Adri Heinsbroek, Head of Sustainability ING Belgium, een outside-in perspectief schetsen over duurzaam beleggen. Onder leiding van moderator Paul Broholm vond daarna een levendige discussie plaats tussen de sprekers en de zaal over dit uitermate boeiende onderwerp. Samen met leden van de commissie Behavioral Economics en de betreffende dossierhouders van de AFM hebben we in december 2015 een Ronde Tafel discussie gevoerd over hoe de (mentale) risicobereidheid van beleggers te herkennen en meetbaar te maken. Dit met het uiteindelijke doel om in de inventarisatiefase de adviseur meer tools en houvast te kunnen bieden met betrekking tot dit complexe onderwerp. Een te organiseren seminar over het herkennen en meetbaar maken van de (mentale) risicobereidheid, gezamenlijk met de AFM, staat voor dit najaar op de agenda. Voor het komende verenigingsjaar zijn we dus alweer druk bezig. Erwin Foppen is inmiddels als commissie lid gestopt; wij danken Erwin voor zijn bijdrage en zijn inmiddels in gesprek over zijn opvolging. Hans Volberda, voorzitter Verslag van de Commissie Investment Performance Measurement De commissie Investment Performance Measurement (IPM) wil u graag kennis geven van de activiteiten en ontwikkelingen van het afgelopen verenigingsjaar en welke plannen er zijn voor het verenigingsjaar Terugblik In het najaar van 2015 hebben we onze zevende Performance Round table gehouden met deelnemers 26