Klimaatbestendige stad Noodzaak én kans
|
|
- Thijmen van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Klimaatbestendige stad Noodzaak én kans dr ir Frans H M van de Ven W203 - KIVI Jaarcongres Delta Cities 11 november 2014
2 Overzicht Inleiding: Waarom? Stresstest Klimaatbestendigheid DPNH Tools voor de kwetsbaarheidsscan de adaptatieplanning Aan de slag:
3 Overstroming en wateroverlast
4 Droogte en de gevolgen
5 Hittestress
6 Allerlei andere ontwikkelingen
7 Stresstest Klimaatbestendigheid korte introductie Frans van de Ven (Deltares / TU Delft) 11 november 2014
8 Stresstest Klimaatbestendigheid Waterveiligheid, -overlast, droogte en hittestress Ook anticiperen op andere lange termijn ontwikkelingen Kwetsbare plekken opsporen, adaptatiemaatregelen plannen en (laten) aanpakken Aanpak afhankelijk van de situatie Geen lineair proces [Quick]-scan + waar nodig een verdiepingsslag Publieke en private partijen 8
9 Kenmerken Urgentie in beeld brengen: focus op kwetsbare objecten, netwerken, groepen Minimaliseer schade als gevolg van overbelasting van het systeem Private partijen betrekken: Adaptatie inrichting openbaar gebied is niet afdoende! Dialoog, rekenen en tekenen. 9
10 Voorgestelde aanpak Twee fasen kwetsbaarheidsscan adaptatieplanning Kwetsbaarheidsscan obv bestaande gegevens en kennis welke plekken, waarom, wat te doen? Adaptatieplanning verdiepingsslag meer partijen, gegevens, analyses concrete adaptatieplanning 10
11 11
12 Tools voor Kwetsbaarheidsscan
13 Doel Urgentie in beeld brengen Prioriteiten kunnen stellen Oplossingen verkennen Daartoe: Waar, wat? Hoe ernstig? Wie? is slachtoffer kan aanpakken heeft de kennis betaalt heeft baten
14 Kwetsbare objecten, netwerken en groepen Elektriciteit Telecom Ziekenhuizen Evacuatieroutes Bejaardenhuizen Chemiebedrijven PHOTO PROVIDED BY THE PORT AUTHORITY OF NEW YORK AND NEW JERSEY A SURVEILLANCE CAMERA CAPTURES THE PATH STATION IN HOBOKEN, N.J., AS IT IS FLOODED SHORTLY BEFORE 9:30 P.M. EDT ON MONDAY, OCT. 29, (CREDIT: AP)
15 Overstroming en wateroverlast 3Di op MapTable om wateroverlast inzichtelijk te maken
16 Overstroming en wateroverlast 3Di 3D-visualisatie
17 Droogte Waterbalansmodel voor grondwaterstanden en verdamping stad Groundwater and drainage levels -3,6-3,7 Measured -3,8-3,9 Simulated -4-4,1-4,2-4,3-4,4-4,5-4,6-4,7-4,8-4,9-5 -5,1-5,2-5,3-5,4-5,5-5,6-5,7 Jan/71 Jan/72 Jan/73 Jan/74 Jan/75 Jan/76 Jan/77 Jan/78 Jan/79 Jan/80 Jan/81 Jan/82 Jan/83 Jan/84 [m + NAP] Modelvalidatie woonwijk Pampus Blokkerhoek, Lelystad Kuijk D (2014) Modelling changes in urban groundwater regimes. MSc Thesis TU Delft (ongoing)
18 Hittestress Temperatuurverschillen in Groningen op extreem warme dag
19 Hittestress quick scan-model HDSM rural area urban area rural area urbanization (predicted) water trees fountains green shade albedo
20 Bodemdaling Uitkomsten modelberekeningen met imod-subcr
21 Belanghebbenden Publieke partijen: [Europese Unie] Rijk Provincie Gemeente Waterschap Private partijen: Eigenaar / bewoner Projectontwikkelaars Woningcorporaties Drinkwaterbedrijven Elektriciteitsbedrijven Telecom-bedrijven Verzekeraars Hypotheekverstrekkers
22 Adviesunit Resultaatgericht Beleid, Ministerie van Verkeer en Waterstaat. (1997). Resultaatgericht Beleid. Advies bij Beleidsontwikkeling, Communicatie en Samenwerking. Den Haag: Drukkerij Deltadruk. Beleid, regels, uitvoering SWOT analyse van de keten Beleid Regelgeving Uitvoering Handhaving / Beheer Organisatie Deze keten is zo sterk als haar zwakste schakel!
23 Tools voor Adaptatieplanning
24 Doel: Schade minimaliseren Baten maximaliseren Meekoppelen waar en wanneer mogelijk Draagvlak voor maatregelen Enthousiasme voor uitvoering 1 januari 2008
25 Adaptatiemaatregelen Zeer veel mogelijkheden:
26 Grijze of blauw-groene maatregelen Grijze maatregelen minder ruimtebeslag weinig flexibel, mono-functioneel Blauw-groene maatregelen meer ruimte nodig flexibel en kosten-effectief
27 Samen kiezen en ontwerpen Video 3Di bijv. door middel van een MapTable
28 Adaptation Support Toolbox ADAPTATION SUPPORT TOOLBOX AST 3Di, HDSM, Resultaat: gerangschikte lijst van maatregelen 2-3 alternatieve adaptatie plannen verbeterd ontwerp plan klaar voor besluitvor,ming
29 Climate Adaptation App 1 januari 2008
30 Adaptation Support Tool
31 Dashboard Dashboard met KPI s op basis van kentallen: Berging wateropgave(m 3 ) Piekafvoerreductie (T return (j)) Seizoenberging (m 3 ) Verkoelend effect ( o C) Grondwater-aanvulling(mm/j) Waterkwaliteitsverbetering: Nutrienten (%) Zware metalen, PAKs, olie (%) Bacteriologische kwaliteit Koste (aanleg en onderhoud) Baten en co-benefits
32 Conclusie Tools en gegevens zijn er, dus NU aan de slag, want een adaptatiekans komt over 60 jaar pas terug!... veel maatregelen kosten weinig en leveren veel op De problematiek is urgent; wacht niet totdat hij ook acuut is. Je adapteert ook vanwege ándere veranderingen. Private partijen zien hun eigenbelang vaak nog maar beperkt dus er ligt een uitdagende opgave
33 Vragen?
34 Aan de slag 11 november 2014
Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk
Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk Robert de Graaff (ORG-ID) Tbv breakoutsessie op Deltacongres 6 november 2014 Gebaseerd op presentatie van Frans van de Ven op Festival ruimtelijke adaptatie 9 oktober
Nadere informatieKennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER
Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER Dr. Hasse Goosen Alterra Wageningen UR Stichting Climate Adaptation Services De urgentie is hoog: zelfs wanneer de opwarming beperkt blijft
Nadere informatieTools voor klimaatbestendig inrichten van stedelijk gebied
Tools voor klimaatbestendig inrichten van stedelijk gebied Frans van de Ven (Deltares/TU Delft), Reinder Brolsma (Deltares), Robbert Snep (Alterra Wageningen UR), Stijn Koole (Bosch Slabbers Den Haag)
Nadere informatieDeltaplan Ruimtelijke Adaptatie
Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Bouwberaad West-Brabant 26 oktober 2017 Yigall Schilp #DeltaplanRA Inhoud Deltabeslissing 2015 Urgentie Scope Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Weten, willen, werken Zeven
Nadere informatieKlimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan
Klimaatverandering Een brede maatschappelijke opgave Kasper Spaan Water governance 2015 1 Nationale overheid 10 Drinkwaterbedrijven 12 Provincieën 24 Waterschappen 393 Gemeenten Ruimtelijke adaptatie Gemeente
Nadere informatieKLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018
KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018 Klimaatverandering: mitigatie en adaptatie Klimaatadaptatie: een voorgeschiedenis 1980s 1990 : Klimaatwetenschap
Nadere informatieDaarom gaan we intensiever en meer vroegtijdig met elkaar samenwerken om deze delta zo adaptief mogelijk te maken.
Convenant Klimaatadaptief Bouwen in Zuid-Holland Afspraken Why We hebben te maken met klimaatveranderingen en de gevolgen daarvan hebben een grote impact op de maatschappij. Het is van groot belang dat
Nadere informatieOp weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland
Op weg naar klimaatbewuste regio Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Klimaateffecten Nederland Neerslag Het regent minder vaak 7% tot 30% Maar buien zijn heftiger! 8% tot 24% Wake-up call -
Nadere informatieMKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie. Rotterdam, januari 2014
MKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie Rotterdam, januari 2014 Overzicht Page 2 1. MKBA denken 2. Casus Kop van Feijenoord 3. Casus Bergpolder Zuid Page 3 1 MKBA- denken Doel van de MKBA Page 4 Beantwoorden
Nadere informatieWaterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta
Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang
Nadere informatieMasterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries,
Masterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries, 28-09-2017 Opbouw 1. Context KNMI scenario s kosten en risico s 2. Effecten hittestress, droogtestress, wateroverlast
Nadere informatieVoorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie
Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische
Nadere informatieDeltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie
Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol
Nadere informatieBouwsteen A Welke dijken tellen mee? Een verdiepingsslag op het veiligheidsdenken
Bouwsteen A Welke dijken tellen mee? Een verdiepingsslag op het veiligheidsdenken Auteurs: Ester Olij ( trekker), Annemargreet de Leeuw (Deltares), Conny van Zuijlen (provincie Noord-Holland), Jannes Haanstra
Nadere informatieGevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied. Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer. Opdrachtgever: het Deltaprogramma
Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied Focus op funderingsschade Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer Opdrachtgever: het Deltaprogramma Doel Deltaprogramma Garanderen
Nadere informatieHandreiking voor de uitvoering van een Stresstest Klimaatbestendigheid
Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Handreiking Ruimtelijke Adaptatie Handreiking voor de uitvoering van een Stresstest Klimaatbestendigheid Colofon Versie 1.0 8 september 2014 Auteurs: dr. ir.
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen:
Nieuwe ontwikkelingen: KNMI werkt aan scenario s 2021 Nieuwe thema s in Deltaprogramma 2019: Bodemdaling Klimaatadaptatieve Nieuwbouw Zeespiegelstijging Strategische verkenningen klimaatadaptatie in VJN:
Nadere informatieKennisagenda NKWK- KBS. Groeidocument versie 0.1
Kennisagenda NKWK- KBS Groeidocument versie 0.1 November 2015 Voorwoord Dit is de eerste versie (versie 0.1) van het Groeidocument van de Kennisagenda NKWK- KBS. Dit document is een eerste aanzet voor
Nadere informatieDeltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring
Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieRaak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker
De klimaatbestendige stad, inrichting in de praktijk Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker Een hot item Aandacht voor klimaatadaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Klimaatbestendige Stad
Nadere informatieHet klimaat past ook in uw straatje
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Het klimaat past ook in uw straatje Voorbeeldenboek Ronald Loeve 5 april 2017 1 2 VOOR DE PRAKTIJK EN MET DE PRAKTIJK Samenwerking: Consortium: gemeenten
Nadere informatieLEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA
LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel
Nadere informatieDe Peilstok Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd
De Peilstok 2014 Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd De Peilstok 2014 Inspirerende projecten voor droge voeten en een koel hoofd Colofon 2015 Oplage: 750 exemplaren Dit is een uitgave
Nadere informatieInhoud. Achtergrond. De drietrapsbenadering: 1. Lagenbenadering 2. Kwetsbaarheden. Case Rijswijk-Zuid. De drietrapsbenadering van Waterrobuust bouwen
De drietrapsbenadering van Waterrobuust bouwen ir. L.A. Valkenburg ir. M.W. van Dongen Inhoud De drietrapsbenadering: 1. Lagenbenadering 2. Kwetsbaarheden 3. Waterrobuuste maatregelen Case Rijswijk-Zuid
Nadere informatieKlimaatverandering & fysieke opgaven
Klimaatverandering & fysieke opgaven Klimaatadaptatie en EU-fondsen 15 december 2016 Joke Schalk Weten, willen werken 2 RWS ONGECLASSIFICEERD Inhoud Weten, willen werken klimaatverandering Aspecten Effecten
Nadere informatieCOP #14: Jouw klimaatadaptief donderdag 14 februari 2019
COP #14: Jouw klimaatadaptief 2019 donderdag 14 februari 2019 Wie zijn er? BAR - gemeenten Gemeente Den Haag Gemeente Delft Gemeente Leiden Gemeente Maassluis Gemeente Midden Delfland Gemeente Nissewaard
Nadere informatieKlimaatadaptatiestrategie Hellendoorn
Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Actueel: wateroverlast in Limburg Bron vermelding: NOS Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Toelichting Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) Wat doet Hellendoorn
Nadere informatieKlimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad
Klimaatadaptatie Programmaplan duurzame en gezonde stad Inhoud Ons klimaat verandert Wat betekent het voor Nederland? De uitdagingen voor onze regio Wat doen we al in Helmond en waar dragen we aan bij?
Nadere informatieHitte, Droogte, Wateroverlast en Overstroming. Koersdocument Aa en Maas: Hoge Zandgronden Beekdalen Dorpen en Steden Restrisico.
Hitte, Droogte, Wateroverlast en Overstroming Koersdocument Aa en Maas: Hoge Zandgronden Beekdalen Dorpen en Steden Restrisico Water Ruimte Omgevingswet 2 3 Januari 2019: Huidige grondwaterstanden laag
Nadere informatieMKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie. Rotterdam, november 2012
MKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie Rotterdam, november 2012 Overzicht Page 2 1. Projectbeschrijving 2. Analyse 3. Afwegingskader Page 3 1. Projectbeschrijving Rotterdamse Adaptatie Strategie (RAS)
Nadere informatieFloris Boogaard (Hanzehogeschool Groningen/Tauw), Thomas Klomp (gemeente Hoogeveen), Marthijn Manenschijn (waterschap Drents Overijsselse Delta)
Masterclasses klimaatbestendig inrichten Floris Boogaard (Hanzehogeschool Groningen/Tauw), Thomas Klomp (gemeente Hoogeveen), Marthijn Manenschijn (waterschap Drents Overijsselse Delta) Diverse steden
Nadere informatieInhoud. 1. Achtergrond en aanleiding (MER en TICD) 2. Opgave en oplossingen water en groen. 3. Proces en methode. 4. Uitvoering
Inhoud 1. Achtergrond en aanleiding (MER en TICD) 2. Opgave en oplossingen water en groen 3. Proces en methode 4. Uitvoering 5. Afsluiting en conclusie 1. Achtergrond Hart van TICD Ontwikkelingen tbv versterken
Nadere informatieRegionale Adaptatie Strategie vanwege klimaatverandering. MT 22 maart 2012 Arno Lammers
Regionale Adaptatie Strategie vanwege klimaatverandering MT 22 maart 2012 Arno Lammers Voorgeschiedenis RAS - Proces Waterkader Haaglanden gestart febr. 2003 na opdracht AB - Regionaal Bestuursakkoord
Nadere informatieProjecten Klimaat en Hittestress. Hittestress in Rotterdam. Stand van zaken Mei Project 1 Hitte stress. Ambitie Rotterdam
Hittestress in Rotterdam Projecten Klimaat en Hittestress Stand van zaken Mei 2010 Lissy Nijhuis & Erica Koning, Gemeente Rotterdam Heleen Mees, Universiteit van Utrecht A. Kennis voor Klimaat project
Nadere informatieDeltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie. Bouw mee aan de stad van de toekomst
Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie Bouw mee aan de stad van de toekomst Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol water. Zo
Nadere informatieKennisinnovaties slappe bodems
Kennisinnovaties slappe bodems Agenda 10 min 15 min 15 min 5 min Introductie Enrico Moens (program manager Climate and Sustainability bij Grontmij) Leon van Paassen (assistant professor Geo- Engineering
Nadere informatieDe klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?
De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing
Nadere informatieWerksessie. Duurzaamheidsvisie Pijler Klimaatadaptatie. Indicatoren en Ambities
Werksessie Duurzaamheidsvisie Pijler Klimaatadaptatie Indicatoren en Ambities 7 februari 2019 Mahatma Geerdink en Corinne Daemen 1 Terugkoppeling Klimaatadaptatie EFFECTEN VAN KLIMAATONTWIKKELING De extremen
Nadere informatieVitale en kwetsbare functies Naar een waterrobuuste inrichting in 2050
Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Vitale en kwetsbare functies Naar een waterrobuuste inrichting in 2050 Vitale en kwetsbare functies Tijdens en na een overstroming raakt de samenleving ontwricht als
Nadere informatieZeker in Hollandse Delta.
Zeker in Hollandse Delta. Verkiezingsprogramma PvdA waterschap Hollandse Delta 2019-2023. 1 Verkiezingsmanifest waterschappen PvdA Zuid-Holland. We wonen in een schitterende delta. Al eeuwenlang is water
Nadere informatieDoe de tienkamp Kwaliteit van het planproces
Doe de tienkamp Kwaliteit van het planproces Henk Puylaert 25 september 2018 Platform31 Drijfveren: mooier en duurzamer Duurzaamheid Ruimtelijke kwaliteit Balans Zie ruimtemettoekomst Kernwaarden: wat
Nadere informatieStatenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland
Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 11 december 2018 Portefeuillehouder: Janssen, RA Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-670832850 Onderwerp Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie
Nadere informatieWerkplaats Water & Klimaat
Werkplaats Water & Klimaat In de Werkplaats Water & Klimaat werken overheden, kennisinstellingen en bedrijven samen aan nieuwe technieken, maatregelen en oplossingen om onze gebouwen, wijken, dorpen en
Nadere informatieKlimaatbestendig NL. Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied. Ruimteconferentie 19 april 2011 Leendert van Bree
Klimaatbestendig NL Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied 1 Inhoud Context Klimaateffecten Adaptatieopties Strategie / actoren 2 Context algemeen 3 Context Nederland - een zich aanpassende
Nadere informatieDe Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch
De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch Christiaan W allet Deltaprogramm a Nieuwbouw en Herstructurering Programma van vanmiddag 12.30 u. Opening met pitches 12.45 u. Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering
Nadere informatieKlimaatbestendige stad
Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma
Nadere informatieBESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3
BESTUURS AKKOORD KLIMAAT ADAPTATIE 20 november 2018 Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 7 ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland Kwetsbaarheid in beeld brengen Uitvoeringsagenda
Nadere informatieInnovatieve bekostiging bij klimaatadaptatie. Gouda, maart 2014
Innovatieve bekostiging bij klimaatadaptatie Gouda, maart 2014 Overzicht Page 2 1. Financieren en bekostigen 2. Economische analyse van klimaatadaptatie 3. Casus Kop van Feijenoord Kernvraag: Hoe kunnen
Nadere informatieDijkversterking Wolferen Sprok. Veiligheidsopgave 29 augustus 2017
Dijkversterking Wolferen Sprok Veiligheidsopgave 29 augustus 2017 Welkom! 19:00 19:10: Welkom WSRL 19:10 20:10: Interactief gastcollege veiligheidsopgave door Matthijs Kok (TU Delft) 20:10 20:25: Toelichting
Nadere informatieKlimaatopgave in beeld
Klimaatopgave in beeld Heb jij de klimaatopgave een beetje in beeld? Hanze University of Applied Sciences Groningen Floris@noorderruimte.nl 0031651556826 11:20 Uitdagingen van klimaatverandering (Floris
Nadere informatieINCAH Gebiedsstudie Noord Rotterdam 3e workshop
INCAH Gebiedsstudie Noord Rotterdam 3e workshop Programma 11 April 09.30 Programma, terugkoppeling, kennismaking 10.00 Presentaties onderzoekers Back up strategie schakelstations (Andrew Bollinger) Kwetsbaarheid
Nadere informatieWhat issues should the Province of Limburg address when developing its climate-proof policy?
Figuur 1.1: Waar moet de Provincie Limburg klimaatadaptatiebeleid voor ontwikkelen? inhoudelijk Huidig beleid Gevolgen klimaatverandering Witte vlekken procesmatig Aansluiting ander beleid Rol provincie
Nadere informatieVersneld aan de slag met klimaatadaptatie
Uitnodiging Versneld aan de slag met klimaatadaptatie Wij ervaren klimaatverandering in Zuid-Nederland als urgent én acuut. Droogte, hitte, hagel of wateroverlast zijn haast aan de orde van de dag. Wij
Nadere informatieMedegebruik van dijk(zones):
Medegebruik van dijk(zones): vanwege ruimtegebrek en voor draagvlak Dijken voor de Toekomst Studiedag STOWA en Kennis voor Klimaat Jantsje M. van Loon-Steensma 24 november 2011 Centrum Water & Klimaat;
Nadere informatieKeynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00
Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00 Thema: Leven met water in de stad Speech: - Geweldig om zoveel professionals bezig te zien met groen en water in stedelijk gebied! - In het Deltaprogramma
Nadere informatieRuimtelijke Adaptatie en Zoetwater Voor watertekort kennisvragen te over? Kennisdag Zoetwater, Utrecht 15mei 2018
Ruimtelijke Adaptatie en Zoetwater Voor watertekort kennisvragen te over? Kennisdag Zoetwater, Utrecht 15mei 2018 Afspraken verdeling van focus DP Ruimtelijke Adaptatie Stedelijk gebied Gemeenten (verbinding
Nadere informatieINFORMATIEPRODUCTEN OMGEVINGSWET
INFORMATIEPRODUCTEN OMGEVINGSWET KANSEN EN MOGELIJKHEDEN 17 APRIL 2018 BERTJAN KAAN (IHW-OMGEVINGSWET) Leverancier IP / Informatiehuis DE OMGEVINGSWET Van plan tot publicatie Plannen en regels maken Van
Nadere informatieDroogte in de stad Geohydrologie, civiele techniek en bouwkunde verbonden
Droogte in de stad Geohydrologie, civiele techniek en bouwkunde verbonden drs. ing. Maarten Kuiper Wareco ingenieurs ing. Arjen van Maanen Wat gaan we doen? Geohydrologische effecten van droogte (we meten,
Nadere informatieBezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan XX Amsterdam.
Bezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan 1779 1077 XX Amsterdam Ambities voor klimaatbestendige nieuwbouw in de Metropoolregio Amsterdam info@metropoolregioamsterdam.nl 1. Aanleiding
Nadere informatieKlimaatverandering in Utrecht. Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!
Klimaatverandering in Utrecht Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!-dag,12 juni 2016 De klimaatopgave, omgaan met 1. Intensievere neerslag 2. Stijging
Nadere informatieNatuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-
Vallei & Eem Veluwe Oost Veluwe Noord WELL DRA Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- februari 2015 concept De aanpak handelingsperspectieven Ontwikkelingen maatschappij
Nadere informatieTools for climate-adaptive and healthy urban design. Robbert Snep Wageningen Environmental Research
Tools for climate-adaptive and healthy urban design Robbert Snep Wageningen Environmental Research Adaptation Support Tool Dutch version of this tool (Toolbox Klimaatbestendige Stad) is available at: https://ruimtelijkeadaptatie.nl/hulpmiddelen/toolbox-ks/
Nadere informatieConferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland
Conferentie Kennis voor Klimaat WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland Vz: Cees Moons Organisatie: Aad Sedee & Aalt Leusink 27 november 2008 Context Adaptatieprogramma
Nadere informatieHET KLIMAAT PAST OOK IN UW STRAATJE
1 HET KLIMAAT PAST OOK IN UW STRAATJE Landelijk dag over Ruimtelijke adaptatie 19 januari 2017 Jeroen Kluck en Laura Kleerekoper Hogeschool van Amsterdam En een heel team Lisette klok Wiebe Bakker Ronald
Nadere informatieAnna Schoemakers Klimaat voor Ruimte
Workshop: De klimaatrobuuste stad Voorzitter: Prof. dr.ir. C. Zevenbergen (Chris), Dura Vermeer/UNESCO IHE Sprekers en presentaties: Drs. A.J. Schoemakers (Anna) Projectbegeleider Klimaat voor Ruimte,
Nadere informatieVoortgangsrapportage doel 1.1 Duurzaam beschermd tegen overstromingen en wateroverlast
Voortgangsrapportage doel 1.1 Duurzaam beschermd tegen overstromingen en wateroverlast 1. Inleiding De kans op overstromingen, wateroverlast, hitte en droogte neemt toe door het veranderende klimaat. In
Nadere informatieKlimaatadaptatie. Onderdeel van het Programmaplan Duurzame en Gezonde Stad Inleiding ten behoeve van vergadering commissie Omgeving 20 juni 2017
Klimaatadaptatie Onderdeel van het Programmaplan Duurzame en Gezonde Stad Inleiding ten behoeve van vergadering commissie Omgeving 20 juni 2017 1 Inleiding klimaatadaptatie Onder invloed van menselijke
Nadere informatieNaar een klimaatbestendig Eindhoven. Luuk Postmes 19 mei 2015
Naar een klimaatbestendig Eindhoven Luuk Postmes Speerpunten Eindhoven op watergebied Klimaatverandering Wateroverlast zomerse buien Hittestress Droogtestress Duurzame stad: Energie neutraal Grondstoffen
Nadere informatieKlimaatbestendige stad
Klimaatbestendige stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Hoe is het begonnen? Veel onderzoek Nationale adaptatiestrategie Advies van Commissie Veerman Deltaprogramma
Nadere informatieWaterveilig en klimaatbestendig bouwen, wonen en leven
Uitnodiging Werkconferentie IJssel-Vechtdelta Waterveilig en klimaatbestendig bouwen, wonen en leven Uitvoering met partners in de praktijk WOENSDAG 9 MAART 2016 VAN DER VALKHOTEL IN ZWOLLE IJssel- Vechtdelta
Nadere informatieOndergrondse opslag. Kansen en dilemma s
Ondergrondse opslag Kansen en dilemma s Nut en noodzaak? 2 Historisch perspectief Aanname alles is optimaal geregeld, water volgt functie; Nu voldoende water door externe aanvoer; Weinig urgentie voor
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Hitte en ruimtelijke adaptatie. Lisette Klok 5 april 2017
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Hitte en ruimtelijke adaptatie Lisette Klok 5 april 2017 HITTE OP CLIMATESCAN? 2 HITTE OP RUIMTELIJKEADAPTATIE.NL 3 WATEROVERLAST OP RUIMTELIJKEADAPTATIE.NL
Nadere informatieGemeenten weten niet waar ze aan toe zijn als het gaat om hitte- of droogtestress Klimaatadaptatie is voor veel gemeenten onbekend
14 In het stedelijk beleid moet veel meer aandacht besteed gaan worden aan watervraagstukken. Dat zei deltacommissaris Wim Kuijken tijdens een bijeenkomst van het Forum voor Stedelijke Vernieuwing op 3
Nadere informatieThe Rotterdam Roofscape
19-9-2018 Warsaw How cities respond to climate change The Rotterdam Roofscape Municipality of Rotterdam Urban Development Department Msc. Marloes Gout 19-9-2018 Changing Climate Sea level rise Heat waves
Nadere informatieBergpolder Zuid, Rotterdam
Climate Proof Cities klassieke benadering 2 De theorie klimaatverandering effecten kwetsbaarheid aanpassingsmaatregelen implementatie bijvoorbeeld: 1000 bomen plan groene daken subsidie bouwvoorschriften
Nadere informatieSmart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)
Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten
Nadere informatieInhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief 3 2014. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief?
Binnen de IJssel-Vechtdelta werken zes overheidspartners samen aan een waterveilige en klimaatbestendige toekomst. De provincie Overijssel, Waterschap Groot Salland, Veiligheidsregio IJsselland en de gemeenten
Nadere informatieMeerlaagse veiligheid: hoe maken we dat concreet?
Meerlaagse veiligheid: hoe maken we dat concreet? Anne Leskens (Nelen & Schuurmans) Marcel Boomgaard (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwar
Nadere informatieWAT ZIJN GEVOLGEN VAN DELTAPROGRAMMA...T
4 DELTAPROGRAMMA...T Tekst Dorine van Kesteren Beeld istockphoto WAT ZIJN GEVOLGEN VAN HET Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet een nieuw Deltaprogramma om Nederland te beschermen tegen hoogwater en
Nadere informatieDeltabeslissing Ruimtelijke adaptatie
Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Een goede kwaliteit van de leefomgeving is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat
Nadere informatieVerstedelijkingsopgave als groene challenge
Verstedelijkingsopgave als groene challenge 8 tips om groen effectief in te zetten! Dr. ir. Robbert Snep Senior onderzoeker Groene Steden, Wageningen Environmental Research (onderdeel WUR) 2 3 De 8 tips
Nadere informatieDe Klimaatbestendige Stad Hoofddorp
De Klimaatbestendige Stad Hoofddorp David van Zelm van Eldik Programmadir ect eur Deltaprogramm a Nieuwbouw en Herstructurer ing Programma van vanmiddag 12.30 u. Opening door W ethouder Jeroen Nobel 12.40
Nadere informatieSamenwerken met lef. Deals voor een klimaatbestendige stad. Antoinette van Heijningen, Urbancore 1 juli 2015
Samenwerken met lef Deals voor een klimaatbestendige stad Antoinette van Heijningen, Urbancore 1 juli 2015 Deals voor een klimaatbestendige stad Inhoud 1. Intro Watertorenberaad 2. Watertorenberaad en
Nadere informatieWaterschap De Dommel. Waterberging. De visie tot 2050 op hoofdpunten
Waterschap De Dommel Waterberging De visie tot 2050 op hoofdpunten Inhoud 2 De waterbergingsvisie van Waterschap De Dommel; doel, kader en status 4 Werknormen wat zijn dat? 5 Waterschap De Dommel kan niet
Nadere informatieInleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces
Betreft Verslag klimaatatelier Goirle Project Klimaatateliers Hart van Brabant Van ORG-ID / HydroLogic Aan Gemeente Goirle Datum 7 juni 2016 Inleiding In opdracht van de werkgroep Afvalwaterketen van de
Nadere informatieFormat Klimaatadaptatiestrategie
Format Klimaatadaptatiestrategie 1. Inleiding Korte schets van de impact van klimaatverandering: In de zomer vallen zwaardere buien maar ook zijn er perioden van langdurige droogte en/of hitte. Deze veranderingen
Nadere informatieKlimaatadaptieve en groene gemeente, klimaatstresstest en vervolg. De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN
Klimaatadaptieve en groene gemeente, klimaatstresstest en vervolg M. Schuit De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN 050-3678423 1 7125973 - Geachte heer, mevrouw, We hebben afgelopen
Nadere informatieOntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad
OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad Conferentie Klimaatadaptatie Zuid Nederland Deelsessie Integraal Ontwerpen Ruud Koch 27 juni 2019 OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad 3 jarig samenwerkingsverband
Nadere informatieEiland van Dordrecht. Data. Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht. Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht
Voorbeeldprojecten Eiland van Dordrecht Eiland van Dordrecht Dordrecht Concept Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht Data Locatie: Dordrecht Opdrachtgever: Gemeente Dordrecht in samenwerking met DPNH
Nadere informatieONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord
Aan de gemeenteraad Documentnummer 2015.0.079.097 Zaaknummer 2014-10-01895 ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord Voorstel 1. vaststellen van de aanpak de effecten van extreme wateroverlast te
Nadere informatieVan Neerslag tot Schade
Van Neerslag tot Schade Opdrachtgevers: STOWA Stichting Leven met Water Provincie Zuid Holland Waterschap Zuiderzeeland Verbond van Verzekeraars Uitvoerenden: HKV, KNMI en UT Doelstelling Het onderzoeken
Nadere informatieDe klimaatbestendige (oude) stad
De klimaatbestendige (oude) stad Peter den Nijs Wareco ingenieurs F3O KANS OP PAALROT Groot deel Nederland Grote verschillen bodemopbouw Grote verschillen in klimaateffect Grote spreiding in risico s 1
Nadere informatieStreefkerk: de brede dijk als kans
Streefkerk: de brede dijk als kans Symposium De Brede Dijk; Veilig leven in de toekomst Jantsje M. van Loon-Steensma 9 december 2010 Kennis voor Klimaat studie: de Klimaatdijk in de Praktijk Gebiedsspecifiek
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen Dr. Ir. Lisette Klok november 2015 1 HITTEGOLF 30 JUNI 5 JULI, 2015 2 TOUR DE FRANCE,
Nadere informatieRuimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen. Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017
Ruimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017 Index Wat is Ruimtelijke Adaptatie Waarom is het nodig en wat kost het? Invloed van belastingheffing
Nadere informatieOmgevingswijzer. De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT
Omgevingswijzer De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT 2 3 4 De benadering: Integrale duurzaamheid 5 Wat is de Omgevingswijzer? Operationaliseert duurzaamheid ten behoeve van het
Nadere informatieTussentijdse bevindingen klimaatadaptatie in stedelijk gebied. Beleidssamenvatting voortgangsrapportage Climate Proof Cities 2013
Tussentijdse bevindingen klimaatadaptatie in stedelijk gebied Beleidssamenvatting voortgangsrapportage Climate Proof Cities 2013 Klimaat en stad Als gevolg van de mondiale opwarming kunnen hete zomers
Nadere informatieGRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt?
GRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt? Rutger van Hogezand 11 april 2019 Waterstraat, TU bouwcampus CREATING TOMORROW www.hva.nl/klimaatbestendigestad KLIMAATVERANDERINGEN WORDEN
Nadere informatie