Rapportage Beter Benutten Rotterdam 1 maart 2013

Transcriptie

1 Rapportage Beter Benutten Rotterdam 1 maart 2013 Voortgangs- en effectrapportage periode 1 oktober 2012 tot 1 maart

2 De Verkeersonderneming Boompjes XD ROTTERDAM 2

3 Managementsamenvatting Conform de vastgestelde rapportagecyclus voor het programma Beter Benutten, brengt De Verkeersonderneming twee keer per jaar een integrale voortgangsrapportage uit, ten behoeve van controle op voortgang en bijsturing. Eén keer per jaar, in oktober, wordt ook over effecten gerapporteerd. Dit rapport legt de nadruk op voortgang. In deze managementsamenvatting worden de belangrijkste punten inzake organisatie, het aanbodprogramma en het vraagbeïnvloedingsprogramma samengevat. I. Organisatie Zoals in de Monitoring en Evaluatie van oktober 2012 aangegeven, hanteert De Verkeersonderneming de zogenoemde 3D-aanpak (duidelijke knelpunten, draagvlak en daadkracht). In deze aanpak zijn kleine wijzigingen aangebracht: in de knelpuntenoverleggen wordt nog meer aandacht gevestigd op programmadoelstellingen (VVU s, spitsmijdingen, outcome, resultaat). Daarnaast zijn zogenoemde gebiedsoverleggen van start gegaan. Voortkomende uit de 3D aanpak was er behoefte aan een operationeel overleg waarin werkafspraken gemaakt worden en afstemming plaatsvindt tussen klant- en werkgeversaanpak, inframaatregelen en netwerkdeskundigheid. De gebiedsoverleggen concentreren zich op de gebieden waar de werkgevers- en klantaanpak zich op focust: Krimpen a/d IJssel, Capelle a/d IJssel, Spaanse Polder, Rotterdam Centrum, Spijkenisse en Waalhaven en het overige havengebied. Hierin wordt per gebied expliciet de planning van aanbod-projecten meegenomen. In de aansturing van de medewerkers die in opdracht van De Verkeersonderneming zelf werken (voornamelijk voor het Vraagbeïnvloedingsprogramma) is scherpte aangebracht door minder mensen meer uren te laten maken en duidelijker onderscheid aan te brengen in rollen en verantwoordelijkheden. II.Bijsturing en voortgang programma Aanbod en gebruik Doelgroepenstrook A16 De maatregel SDG Doelgroepenstrook A16 (project 17) is vertraagd. Een quickscan van Goudappel Coffeng, uitgevraagd door RWS, heeft geen bruikbare resultaten opgeleverd. Geadviseerd is daarom een nieuw dynamisch onderzoek uit te voeren, zodat inzichtelijk wordt welke technische oplossing het meest positieve effect sorteert. Nieuwe resultaten worden op zijn vroegst in april 2013 verwacht. Incidentmanagement: BOA WIS en Meetdrempels vrachtwagens (project 43) Ten aanzien van de pilot BOA Weginspecteur dient een keuze gemaakt te worden over de rol van de weginspecteur. Nu is de weginspecteur gastheer op de weg. Met de uitrol van een pilot waarin specifiek geselecteerde Weginspecteurs de BOA-status krijgen, wordt de WIS gezagsdrager. Nadat de gevolgen hiervan zijn vastgesteld, wordt besloten de pilot wel of niet uit te voeren. Naar verwachting zal de GO/ NO GO beslissing conform het plan van aanpak plaatsvinden in juni Het uitrollen van de meetdrempels is vertraagd. Uitrol van het systeem bij het terrein de Punt blijkt een desinvestering vanwege beperkte handhavingscapaciteit bij de politie om vrachtwagens gericht te controleren. Dat kan maximaal eens per maand. Een investering van 100k per meetsysteem is daarmee niet te verantwoorden. 3

4 Daarom wordt momenteel onderzocht of er meetdrempels (al dan niet roulerend) ingezet kunnen worden op de terreinen van bijvoorbeeld containerterminals. Helaas kan niet gezegd worden dat deze partijen staan te springen om deze meetdrempels op hun terreinen te laten aanbrengen. Het nut ervan wordt onderkend, maar de bedrijven zijn terughoudend om actief medewerking te verlenen bij de realisatie. Stedenbaanstation Stadionpark De voortgang van het Stedenbaanstation (project 29) is vertraagd. De quickscan ten aanzien van gebruikscijfers door de NS is opgeleverd en op basis van die resultaten neigt NS naar een negatief advies. Een tweede onzekere factor is de samenhang met de ontwikkeling van het stadion en het Stadionpark. Desalniettemin lijkt nu voldoende informatie voorhanden om zo spoedig mogelijk een GO/ NO-GO besluit te nemen. Dit, omdat gezien de relatief grote investering er bij een NO-GObesluit middelen vrijvallen die kunnen worden ingezet om het huidige budgettekort op programmaniveau te nivelleren. Veerpont Krimpen Ridderkerk Het project Veerpont Krimpen Ridderkerk kent momenteel weinig voortgang vanwege het ontbreken van een projectleider. De Verkeersonderneming heeft de moederorganisaties actief benaderd voor het aantrekken van een projectleider. ITS De Verkeersonderneming zet in op ITS en de mogelijke toepassingen daarvan. Middels een brainstormsessie is een nieuw plan opgesteld. In dit plan ligt de nadruk op Incidentmanagement, Parkeergegevens en Pro-actief DVM (schokgolfbeheersing) en deze zijn expliciet gekoppeld aan de verschillende knelpunten. Dit plan wordt in maart 2013 aangeboden aan de Stuurgroep. III. Bijsturing en voortgang programma Vraagbeïnvloeding Onder de noemer Business Development zijn de afgelopen maanden conform planning diverse regelingen en pilots op poten gezet. Deze kunnen worden ingezet in de uitrol van de gebiedsaanpak. Bijzondere aandacht gaat uit naar de regeling Anders omgaan met de leaseauto. Onder andere Cofely en de Rabobank starten met deze pilot, waarin leaserijders via een mobiliteitsbudget bewuster leren omgaan met hun mobiliteit. Met NS is een contract gesloten voor de unieke inzet van de NS Business Card voor particulieren in de Rotterdamse regio. Een spitsveer en een aantal spitspendels zijn gestart. Op het gebied van de spitsmijden-beloningsprojecten is spitsmijden op de A15 succesvol aanbesteed, met de beoogde 1100 spitsmijdingen in de avondspits tot gevolg. Voor spitsmijden op de Ruit en Algeracorridor is een inkoopstrategie vastgesteld. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen spitsmijden voor doorgaand verkeer en spitsmijden op herkomst/bestemmingsrelaties, waarin het beloningsproject wordt ingezet als tijdelijke aanjager voor de gebiedsaanpak, die een meer toekomstvaste gedragsverandering beoogt. De diverse spitsmijdprojecten worden aanbesteed om te starten in dit najaar, waarbij vanwege risico s in het aanbestedingstraject nu wordt uitgegaan van november in plaats van september zoals in de PvA s is vastgesteld. De gebiedsaanpak is ten opzichte van de planning van oktober 2012 vertraagd. Enerzijds loopt de aanpak in de reeds onderhanden gebieden nog niet soepel, anderzijds werd ondertussen gewerkt aan een goede afstemming van de verschillende instrumenten. Dat leidde tot enerzijds de inkoopstrategie (zie boven) en anderzijds de rollende aanbesteding 10x100. De aanbesteding 4

5 10x100 is het vehikel dat De Verkeersonderneming heeft ontwikkeld om marktpartijen (mobiliteitsdienstverleners) in de gebieden aan de gang te helpen met duurzame mobiliteitsdiensten. De ontstane vertraging wordt gemitigeerd door alle gebieden nu tegelijk klaar te stomen voor de start van de 10x100 en de beloningsspitsmijdenprojecten dit najaar. De fasering van de gebiedsaanpak is herzien en meer smart gemaakt; de managementlijnen zijn verscherpt. De aanpak van Drechtsteden en Gouda door de provincie Zuid-Holland is gestart. Bestuurder Ingrid de Bondt en lokale wethouders zijn ingezet als ambassadeurs. Uit onderzoek blijkt dat de aanpak bij gaat dragen aan de knelpunten op de A16 en A20. Bij de aanpak spitsmijden Vracht is sprake geweest van personele krapte. Om die reden is de beschikbare energie ingezet op de A15-gerelateerde projecten en nog niet op de Ruit, waar bij lopende initiatieven geen vertraging mocht ontstaan. Dit heeft geleid tot het weer op stoom brengen van de SpitsShift top 20, de succesvolle uitrol van een prijsvraag leidend tot elf concrete spitsmijdprojecten en de start van Truckspotten. Samen het het Havenbedrijf zijn drie truckparkings gerealiseerd, waar chauffeurs tijdens de spits comfortabel kunnen worden vastgehouden. De publiekscampagne is aanbesteed en wordt momenteel samen met de marktpartij doorontwikkeld. De kern van de campagne wordt het Filedier, dat symbool staat voor het ondoordachte spitsrijden. De campagne gaat van start in april, dat is twee maanden later dan in het PvA was gepland. Op het gebied van effecten is in de 1-meting bevestigd dat de tot en met 2012 gevoerde aanpak Slim Bereikbaar een significant effect levert op de knelpunten Beter Benutten. Risico s in het vraagbeïnvloedingsprogramma: Business development gaat experimentele samenwerking aan met marktpartijen, met de intentie na een pilotperiode het initiatief op eigen benen te laten voortbestaan. De horizon van Beter Benutten van 2014 wordt al snel te kort om dit soort samenwerkingen als betrouwbare (overheids)partner aan te kunnen gaan. Als beheersingsmaatregel kan de horizon van het programma worden verlegd. In de stuurgroep van 10 oktober 2012 is hierop geanticipeerd, door in het kader van Spitsmijden op de Ruit voor de markttransitie de horizon naar 2017 te verleggen. Tevens is punt van discussie wanneer (hoe snel) het moment gekomen is om een initiatief los te laten, en te zien slagen of alsnog falen. De beloningsspitsmijdprojecten en de 10x100 uitvraag richting serviceproviders in het kader van de gebiedsaanpak, worden parallel aanbesteed. De potentie van de markt als het gaat om mobiliteitsdiensten moet zich nog bewijzen. Risico s hebben betrekking op de factoren tijd en effect, in mindere mate op geld. Wanneer de aanbestedingen deels falen, wordt het effect niet of veel later bereikt en zijn de bestedingen navenant lager (uitzondering hierop vormen de kosten van kentekenregistraties (max. 6,1 miljoen) en organisatie van het aanbestedingsteam (max. 1 miljoen). Risicobeheersing richt zich op het maken van prestatie-afspraken, waarin De Verkeersonderneming landelijk toonaangevend is, en het achter de hand houden van extra beloningsspitsmijden als aanjager van effect met extra publieke middelen. Ook hier kan het gewenst zijn de planhorizon te verleggen om de ontwikkeling van de markt mogelijk te maken. Voor de eigen inzet in de gebiedsaanpak zijn strikte managementlijnen ingesteld waardoor snelle terugkoppeling mogelijk is en de inzet kan worden gestuurd naar de gebieden en partijen die gemotiveerd zijn mee te werken. 5

6 Highlights knelpunt A15 Het knelpunt A15 heeft van oudsher een bijzondere positie binnen De Verkeersonderneming, de inzet is op diverse plaatsen in het programma vervlochten. Voor de overzichtelijkheid wordt deze hieronder nogmaals samengevat. Spitsmijden010 op de A15 is succesvol van start gegaan met, conform de (opgehoogde) doelstelling, nu reeds 1100 spitsmijdingen in de avondspits. In de Botlek en op Gadering zijn pilots van spitspendels van start gegaan. De komende periode starten meer pendels en wordt met het Havenbedrijf verder gewerkt aan het transferium ten behoeve van Maasvlakte I en II. In de gebiedsaanpak zijn de voor de haven meest relevante gebieden Spijkenisse en Waalhaven / Charloisse Poort reeds in aanpak genomen. Bij Spitsmijden Vracht is de aanpak op de Ruit gefaseerd en is alle energie gericht op de A15, met een goed rollende Spitsshift Top20, een succesvolle prijsvraag en de start van Truckspotting tot eerste gevolgen. Met het Havenbedrijf zijn drie truckparkings gerealiseerd. Uitgedrukt in spitsmijdingen, is de doelstelling in de avondspits haven uit volledig onderhanden; er is geen restopgave, wel wordt samen met de Raad van Advies bekeken of extra initiatieven kunnen worden gestart. IV. Financiën Het programmatekort is verder verkleind naar 2,4 miljoen. Binnen het aanbodprogramma wordt geanticipeerd op vrijval als gevolg van een hoog afbreukrisico bij enkele projecten. Tegelijk is bij één project, capaciteitsmaatregelen N219 (project 14), sprake van een extra benodigd budget van 2,2 miljoen. Binnen het programma Vraagbeïnvloeding is sprake van een nieuwe samenhang tussen de spitsmijden-beloningsprojecten en de gecombineerde werkgevers- en werknemers-/klantaanpak, als gevolg waarvan in de toekomst budgetverschuiving noodzakelijk kan zijn. 6

7 Inhoudsopgave Inleiding...8 1: Input Output Outcome...27 Bijlagen: planning en budget per maatregel

8 Inleiding Conform de in de Bereikbaarheidsverklaring vastgestelde programmacyclus, brengt De Verkeersonderneming in maart een rapportage uit over het programma Beter Benutten waarin de nadruk ligt op voortgang. In oktober volgt een rapportage waarin meer aandacht wordt besteed aan effecten. De afgelopen maanden hebben zich gekenschetst door in de steigers zetten, het testen van de diverse projecten op haalbaarheid, het opstarten van samenwerkingen, het vinden van cofinanciering en het afstemmen van de verschillende maatregelen. De resultaten hiervan worden in de navolgende hoofdstukken per onderdeel beschreven. De komende periode zal de hardheid van het programma en van de daarvoor noodzakelijke samenwerking op de proef worden gesteld. Vóór het einde van het jaar zal een substantieel deel van het programma concreet in uitvoering moeten zijn, en zal van een aantal projecten wellicht een no go van toepassing worden verklaard. 8

9 1: Input 1.1 Financiële analyse budget Beter Benutten Initieel programma BB Status 1 maart 2013 Bijdrage Rijk Bijdrage Regio/markt Investering totaal Bijdrage Rijk Bijdrage Regio/markt Investering totaal Totaal programma BTW component Totaal benodigde rijksbijdrage Rijksbijdrage gelimiteerd tot maximaal Tekort op rijksbijdrage In de voortgangsrapportage van oktober 2012 was er nog sprake van een tekort van 2,7 miljoen. Per 1 maart is het tekort afgenomen naar 2,4 miljoen. Deze afname wordt veroorzaakt door het wegvallen van het project P+R Capelsebrug. De status per 1 maart is gebaseerd op formeel genomen besluiten. De meerkosten van 2,2 miljoen voor het project Capaciteitsmaatregelen N219 zijn bijvoorbeeld nog niet meegenomen, omdat er nog geen stuurgroep besluit ligt over de opname en verdeling van deze kosten. De verwachting is echter dat op basis van de laatste herprognose er door diverse mee- en tegenvallers binnen het programma substantiële vrijval kan ontstaan. Status 1 september 2012 Status 1 maart 2013 Bijdrage Rijk Bijdrage Regio/markt Investering totaal Bijdrage Rijk Bijdrage Regio/markt Investering totaal Totaal programma BTW component Totaal benodigde rijksbijdrage Rijksbijdrage gelimiteerd tot maximaal Tekort op rijksbijdrage

10 Status per 1 september 2012 Prognose kasritme Totaal excl BTW Programma vraagbeinvloeding Programma aanbodoptimalisatie Totaal programma Status per 1 maart 2013 Prognose kasritme Totaal excl BTW Programma vraagbeinvloeding Programma aanbodoptimalisatie Totaal programma rijk regionale partijen Aandachtspunten Uit de kasritmes blijkt dat de uitvoering van het programma vertraagt richting 2014 en Er is geen nieuwe vrijval ontstaan in het Aanbodprogramma; op het programma als geheel bestaat nog een klein tekort. Wel zijn diverse projecten nog zeer kritisch en is de verwachting dat in de toekomst vrijval op zal treden als gevolg van het schrappen van projecten of programma-onderdelen. De Verkeersonderneming anticipeert hierop door scherp te zijn op kansrijke initiatieven, zodat deze eventueel en in nauw overleg met de programmapartners als vervanging kunnen worden opgevoerd. Het voor het project Robuustheids- en capaciteitsmaatregelen N219 beschikbare budget van 6 miljoen euro blijkt niet toerijkend. Het tekort bedraagt 2,2 miljoen euro. Vanwege het belang van de maatregelen voor het programma, wordt getracht inpassing te vinden. Tussen de beloningsprojecten spitsmijden en de gebiedsaanpak is een nieuwe samenhang aangebracht, die leidt tot vrije ruimte in het budget voor de beloningsprojecten Spitsmijden op de Ruit en Spitsmijden Algera. De opgave voor de gebiedsaanpak wordt echter fors verhoogd, omdat de deelnemers aan de beloningsspitsmijdprojecten uiteindelijk met het oog op toekomstvastheid worden overgenomen in de gebiedsaanpak. De vrije ruimte in het beloningsspitsmijden wordt, conform besluitvorming door de stuurgroep in een schriftelijke ronde begin maart, daarom aangehouden voor 1) het t.z.t. aanvullen van het budget voor de gebiedsaanpak en 2) een risicoreserve voor extra beloningsspitsmijden wanneer de gebiedsaanpak onderpresteert. 10

11 2. Output 2.1 De aanpak: voortgang en afwijkingen per programmaonderdeel Zoals in de Monitoring en Evaluatie van oktober 2012 aangegeven, hanteert De Verkeersonderneming de zogenoemde 3D-aanpak (duidelijke knelpunten, draagvlak en daadkracht). In deze aanpak zijn kleine wijzigingen aangebracht: in de knelpuntenoverleggen wordt nog meer aandacht gevestigd op programmadoelstellingen (VVU s, spitsmijdingen, outcome, resultaat). Daarnaast zijn zogenoemde gebiedsoverleggen operationeel gemaakt. Voortkomende uit de 3D aanpak was er behoefte aan een operationeel overleg waarin werkafspraken gemaakt worden en afstemming plaatsvindt tussen klant- en werkgeversaanpak, inframaatregelen en netwerkdeskundigheid. De gebiedsoverleggen concentreren zich op de gebieden waar de werkgevers- en klantaanpak zich op focust; de gebiedsoverleggen concentreren zich op de gebieden waar De Verkeersonderneming momenteel actief is met de vraagprogramma s: Krimpen a/d IJssel, Capelle a/d IJssel, Spaanse Polder, Rotterdam Centrum, Spijkenisse en Waalhaven en het overige havengebied. Hierin wordt per gebied expliciet de planning van aanbodprojecten meegenomen. In de aansturing van de medewerkers die in opdracht van De Verkeersonderneming zelf werken (voornamelijk voor het Vraagbeïnvloedingsprogramma) is scherpte aangebracht door minder mensen meer uren te laten maken en duidelijker onderscheid aan te brengen in rollen en verantwoordelijkheden Dynamisch Verkeersmanagement (DVM) Routegeleiding A20 Spaanse Polder In december 2012 is een praktijkproef gestart om te onderzoeken op welke manier het verkeer het meest efficiënt de A20 (oostelijke richting) op gestuurd kan worden. Dit is een afwijking ten opzichte van het plan van aanpak, waarin een modelstudie is voorgesteld. Er is een afweging gemaakt omdat de verwachte opbrengsten van de maatregel (tijdswinst) beperkt zijn ten opzichte van de initiële kosten van euro. Bovendien blijkt de Gemeente Rotterdam te beschikken over actuele verkeersgegevens van de A20 zodat effecten snel en eenvoudig inzichtelijk zijn. Daarom is in december 2012 een praktijkproef uitgevoerd op een dinsdag en een vrijdag. De voorzichtige positieve resultaten (tijdswinst van minuten) geven voldoende onderbouwing om de praktijkproef in het eerste kwartaal van 2013 door te zetten. De proef wordt in het tweede kwartaal van 2013 geëvalueerd en de resultaten daarvan worden meegenomen in de reeds geplande vervanging van de VRI s op het Giessenplein (opdrachtgever gemeente Rotterdam). Deze werkzaamheden zijn gepland in 2014, waardoor onderzocht wordt of er een tijdelijke oplossing mogelijk is. Bovendien blijkt dat de uitvoering van de maatregel flink goedkoper uitvalt. De kosten worden nu geraamd op maximaal euro. Optimalisatie Algeracorridor De term Optimalisatie Algeracorridor is een verzamelnaam voor verschillende deelprojecten. De basis van de maatregel is een modelstudie. Deze is twee maanden vertraagd omdat wegbeheerders meer tijd nodig hadden om gegevens aan te leveren. De rapportage van de modelstudie wordt eind maart verwacht. Inmiddels is ook vast komen te staan, dat de geraamde budgetten voor de kleine maatregelen structureel te laag zijn. Na de oplevering van de modelstudie en de inventarisatie van 11

12 de noodzakelijke maatregelen, kunnen risico s ten aanzien van tijd en budget definitief gepresenteerd worden. Verwacht wordt dat het beeld in april 2013 compleet is en in het tweede kwartaal besluitvorming kan plaatsvinden. Verbeteren functioneren verkeerscentrales De voortgang van dit project hangt nauw samen het project Optimalisatie van VRI s op het onderliggend wegennet (37c) en de ontwikkeling van de virtuele centrale door DVM Zuidvleugel. Om ook de virtuele centrale voor overige wegbeheerders bereikbaar te maken (zodat zij informatie krijgen over doorstroming in hun beheergebied) is binnen het Regionaal Verkeerskundig Team capaciteit vrijgesteld om het aanhaken te begeleiden. Er zijn gesprekken met verschillende wegbeheerders, waaronder Capelle en Krimpen a/d IJssel. De uitvoering van het aanpassen van de verkeersregelinstallaties is een kwartaal vertraagd omdat de inventarisatie van de VRI s langer duurt dan gepland. De inventarisatie is gericht op de VRI s die op wegen staan die onderdeel zijn van het tactisch kader Incidentmanagement Weginspecteur met BOA bevoegdheid Ten aanzien van de pilot BOA Weginspecteur dient een keuze gemaakt te worden over de rol van de weginspecteur. Nu is de weginspecteur gastheer op de weg. Met de uitrol van een pilot waarin specifiek geselecteerde Weginspecteurs de BOA-status krijgen, wordt de WIS gezagsdrager. Nadat de gevolgen hiervan zijn vastgesteld, wordt besloten de pilot wel of niet uit te voeren. Naar verwachting zal de GO/ NO GO beslissing conform het plan van aanpak plaatsvinden in juni Meetdrempels vrachtwagenbanden Het uitrollen van de meetdrempels is vertraagd. Uitrol van het systeem bij het terrein de Punt blijkt een desinvestering vanwege het feit dat er bij de politie beperkt handhavingscapaciteit beschikbaar is om vrachtwagens te controleren. Dat kan maximaal eens per maand. Een investering van 100k per meetsysteem is daarmee niet te verantwoorden. Daarom wordt momenteel onderzocht of er meetdrempels (al dan niet roulerend) ingezet kunnen worden op de terreinen van bijvoorbeeld ECT, EMO en APMT (containerterminals). Helaas kan niet gezegd worden deze partijen staan te springen om deze meetdrempels op hun terreinen te laten aanbrengen. Het nut ervan wordt onderkend, maar genoemde partijen zijn terughoudend om actief medewerking te verlenen bij de realisatie. Meetdrempels voor vrachtwagenbanden behoren niet tot de core-business van deze organisaties en de bandendruk van vrachtwagens is de verantwoordelijkheid van de transportorganisaties, is een veelgehoorde reactie. Het is daarom zaak dat De Verkeersonderneming inzet op een gedeelde verantwoordelijkheid van ketenpartners om kapotte vrachtwagenbanden te voorkomen. Daar zal in het Accounthoudersoverleg en in de Stuurgroep extra op ingezet worden, zodat voor 1 juni 2013 geschikte locaties zijn vastgesteld. Zodra die locaties bekend zijn en eventuele gevolgen afgestemd zijn met de beheerders en eigenaars van de locaties, kan het aanbestedingsproces starten. 12

13 Reservering IM binnen Beter Benutten Rotterdam Op basis van resultaten van het zogenoemde Data Analyse Team bij De Verkeersonderneming wordt onderzocht welke specifieke plekken in het wegennetwerk (HWN èn OWN) het meest gevoelig zijn voor incidenten en waar de gevolgen van incidenten de meeste verkeershinder opleveren. Op basis van die informatie wordt onderzocht welke maatregelen helpen bij het voorkomen en sneller afhandelen van incidenten. De eerste resultaten hiervan worden in het voorjaar van 2013 verwacht. De financiering van dergelijke maatregelen gebeurt middels het gereserveerde IM-budget van 600k (Besluit Stuurgroep oktober 2012) Infrastructurele projecten Doelgroepenstrook A16 De maatregel SDG Doelgroepenstrook A16 is vertraagd. Een Quickscan van Goudappel Coffeng, uitgevraagd door RWS, heeft geen bruikbare resultaten opgeleverd. Geadviseerd is daarom een nieuw dynamisch onderzoek uit te voeren, zodat inzichtelijk wordt welke technische oplossing het meest positieve effect sorteert. Nieuwe resultaten worden op zijn vroegst in april 2013 verwacht. Parallelstructuur Ridderster Inmiddels is duidelijk geworden welke technische oplossing, gegeven de randvoorwaarden van tijd en budget, de meest realistische is voor het project Parallelstructuur Ridderster. In de Stuurgroep van januari 2013 is gekozen voor een tweeledige aanpak. Eerst wordt een definitieve modelstudie uitgevoerd. Hierna wordt het definitief ontwerp opgesteld waarna de aanbesteding wordt gestart. De aanbestedingsfase begint op zijn vroegst in het najaar van Robuustheids- en capaciteitsmaatregelen N219 De maatregel met betrekking tot de Robuustheidsmaatregelen N219 heeft vertraging opgelopen. De oorzaak hiervan ligt in de beperkte beschikbaarheid van capaciteit bij de gemeente en een aanvullend bodemonderzoek. De planning is bijgesteld; de werkzaamheden starten in het laatste kwartaal van De geplande aanleg van 2 turborotondes aan de Kerklaan, s-gravenweg en de VRI-kruising Zuidelijke Dwarsweg (capaciteitsmaatregelen) verloopt volgens planning. Het ontwerp voor de eerste twee kruispuntaanpassingen is uitvoeringsgereed. Om de reconstructies mogelijk te maken is een nieuw bestemmingsplan nodig. Dit bestemmingsplan is door de gemeente Zuidplas voorbereid en heeft zeer recent ter inzage gelegen. De kruising op de Zuidelijke Dwarsweg was op het moment van het opstellen van het programma in de planvorming minder ver gevorderd dan de andere twee kruispunten. Het doel van de maatregel op dit kruispunt is het wegnemen van het optredende capaciteitsknelpunt dat dagelijks optreedt en tot structurele, grote filevorming leidt. Na afstemming binnen de werkgroep waarin provincie, Rotterdam en Zuidplas vertegenwoordigd zijn, is door alle partijen geconcludeerd dat daarom de enige mogelijke en wenselijke oplossing is om het kruispunt om te bouwen tot VRI-kruispunt. Het ontwerp kan worden gerealiseerd binnen de bestaande bestemmingsplangrenzen. Voor de reconstructie is de verwerving nodig van twee kavels waarop een woning staat. Eén kavel is inmiddels verworven. Voor het tweede kavel lopen op dit AD Groene Hart ( ) 13

14 moment gesprekken met de eigenaar over verwerving. Geplande uitvoering is in Het beschikbare budget van 6 miljoen euro is niet toereikend. Er blijkt een tekort van 2,2 miljoen euro. De hogere kosten worden verklaard door het beschikbaar komen van het definitieve ontwerp en gedetailleerde ramingen ten opzichte van de eerdere meer globale ramingen tijdens het opstellen van het plan van aanpak. Een herziene startbeslissing wordt ingebracht in het AHO van maart Hierin wordt tevens een voorstel gedaan voor een scopeuitbreiding van project: voorgesteld wordt een vierde knooppunt toe te voegen aan het project. Dit n.a.v. Kamervragen over de aansluiting A20- N219. Bebordingsplannen Het bebordingsplan A20 Spaanse Polder (vooraankondiging ter voorkoming van incidenten door weefbewegingen) en bebordingsplan omleidingsroute gevaarlijke stoffen (N59, N57) wordt door Rijkswaterstaat als totaalpakket aanbesteed. Hierin wordt tevens de CADO (project 43. Optimaliseren Incidentmanagement) bij de Giessenbrug opgenomen. Door het samenvoegen van maatregelen is de een afwijking in tijd geconstateerd. Naar verwachting is het gehele pakket medio 2013 aanbesteed ITS en Informatievoorziening Datahuishouding (project 44b) focust zich op het afstemmen van wegwerkzaamheden en evenementen in de regio Zuid-Holland. Wanneer wegwerkaamheden op elkaar worden afgestemd, vinden niet onnodig verstoringen plaats. Ook worden evenementen verkeerskundig professioneel afgewikkeld waardoor onnodige vertragingen voorkomen worden. Dit noemen we Regioregie en dit wordt uitgevoerd onder aansturing van DVM Zuidvleugel/Bereik! Per 1 maart 2013 is de zogenoemde viewer gevuld en is Regioregie operationeel. In deze viewer staan alle werkzaamheden op wegen in het NDW-systeem, wegen die ingezet worden bij regelscenario s en CAR-routes. Zo worden eventuele conflicten snel opgemerkt. De signaalfunctie is belegd bij de secretaris. In juni 2013 is de regionale meerjarenplanning Regioregie gereed. Project 41: Verbeteren van reisinformatie voor reiziger en transportsector is geherdefinieerd naar de term ITS (Intelligente Transportsystemen). In eerste instantie is door De Verkeersonderneming ingezet op zogenoemde narrowcasting-schermen en een app. Om moverende redenen is besloten hier niet verder in te investeren. De Verkeersonderneming zet in op ITS en de toepassing daarvan. Middels een brainstormsessie met Rijkswaterstaat, Bereik!, Easyway, Gemeente Rotterdam en het Ministerie van IenM is een nieuw plan opgesteld. In dit plan ligt de nadruk op Incidentmanagement, Parkeergegevens en Pro-actief DVM (schokgolfbeheersing) en zijn deze items gekoppeld aan de 6 knelpunten. Dit plan wordt in maart 2013 aangeboden aan de Stuurgroep Fiets, Openbaar Vervoer en Veren en waterinfrastructuur Fietsmaatregelen In het kader van project 19 (Maatregelenpakket Fietsinfrastructuur) zijn inmiddels 4 projecten beschikt : de middelen voor de realisatie van projecten zijn beschikbaar en de aanbesteding is gestart. Het betreft de deelprojecten voor fietspaden aan de Harreweg, s-gravenlandseweg, Definitieve Opslagplaats 14

15 Noord-oost Abtspolder (DOP NOAP) en langs de Poldervaart. Al deze projecten bevinden zich in de gemeente Schiedam. In totaal zijn daarmee vier van de tien deelprojecten gestart. Van de overige projecten is het volgende te rapporteren: De verbinding Van Brienenoordbrug-Prinsenland is op dit moment in verkenningsfase. Dit betekent dat nog relatief veel onderzoeksvragen beantwoord moeten worden voordat kan worden overgegaan naar uitvoering. De gemeente Rotterdam heeft een voorlopige voorkeursvariant gekozen naar aanleiding van het varianten onderzoek. Deze voorkeursvariant lijkt de meest effectieve te zijn, maar ook de meest kostbare en omvangrijke in uitvoering. Hierdoor ontstaan risico s in tijdige uitvoering en uitvoering binnen het beschikbare budget. Van de snelfietsverbinding tussen de Van Brienenoordbrug en Prinsenland is inmiddels de ideale variant bekend. De kosten voor deze variant zijn geraamd op ongeveer 30 miljoen euro. Deze kosten kunnen niet gedekt worden binnen het projectbudget van project 19 (ad 7,5 miljoen euro). De cosmetische verbetering van het fietspad aan de Kievitsweg in Ridderkerk wordt niet uitgevoerd. De gemeente heeft de werkzaamheden aan het kruispunt Rotterdamseweg/Rijnsingel hoger geprioriteerd (standpunt raad). De gemeente Rotterdam heeft een nieuwe fietsverbinding tussen de Sidneystraat en de Polderdwarsweg (Schiedam) niet geprioriteerd. Daarmee ontstaat een financieringsrisico. Gemeente Rotterdam en Schiedam zijn hierover met elkaar in gesprek (uitkomst daarvan is bij het ter perse gaan van dit document nog niet bekend). Het verbreden van de fietspaden aan de Vlaardingerdijk (Schiedam) lijkt binnen de scope van Beter Benutten niet haalbaar door de koppeling met de projecten A4 Delft-Schiedam en de ontsluiting van gebied Vijfsluizen. Voorstel is om het project niet door te laten gaan. Daarmee ontstaat financiële vrijval voor overige fietsprojecten. De snelfietsroute van Spijkenisse naar Rotterdam kent een lichte vertraging in de besluitvorming. De totaalplanning blijft ongewijzigd: in maart 2013 wordt de planning van de werkzaamheden (doorkijk) ingebrachtm in de Stuurgroep. Waar mogelijk wordt aangehaakt bij reeds geplande (onderhouds)werkzaamheden. Ten behoeve van dit traject is een projectteam ingericht. De werkzaamheden omvatten het vernieuwen van de verharding, het verbreden van fietspaden en het aanleggen van nieuwe, slimme, verbindingen. De geplande werkzaamheden aan het fietspad bij het kruispunt Abram van Rijckevorselweg en de Kanaalweg/Rivierweg (Capelle a/d IJssel), worden slimmer aanbesteed en opgenomen in project 35; Robuustheidsmaatregelen Abram van Rijckevorselweg. Het realiseren van 500 extra fietsenstallingen bij Capelsebrug is vertraagd van eind 2012 naar het eerste kwartaal van Oorzaak van deze vertraging ligt in de afstemming tussen deelgemeente Rotterdam Alexander (uitvoerder) en Capelle aan den IJssel. Op dit moment is nog geen overall planning van alle deelprojecten beschikbaar. De Verkeersonderneming heeft die uitgevraagd omwille van sturing op voortgang. Er is een afwijking geconstateerd bij project extra fietsenstallingen bij publiekstrekkers: er zijn nog geen concrete afspraken gemaakt met publiekstrekkers en er zijn nog geen extra fietsenstallingen bij publiekstrekkers gerealiseerd. Recentelijk heeft De Verkeersonderneming een nieuwe projectleider aangesteld. Die richt zich nu primair op onderwijsinstellingen (Erasmus Universiteit en de Hogeschool 15

16 Rotterdam. Daarnaast wordt ingezet op Ahoy, het Maasstad ziekenhuis en het Erasmus Medisch Centrum. Openbaar vervoer De voortgang van het Stedenbaanstation (project 29) is vertraagd. De quickscan ten aanzien van gebruikscijfers door de NS is opgeleverd en op basis van die resultaten neigt NS naar een negatief advies. Een tweede onzekere factor is de samenhang met de ontwikkeling van het stadion en het Stadionpark. Desalniettemin lijkt nu voldoende informatie voorhanden om zo spoedig mogelijk een GO/ NO-GO besluit te nemen. Dit, omdat gezien de relatief grote investering er bij een NO-GObesluit middelen vrijvallen die kunnen worden ingezet om het huidige budgettekort op programmaniveau te nivelleren. In de planning van het onderzoek naar de verbinding Zuidplein -Stadionpark-Capelsebrug zijn geen afwijkingen. Wel is er extra aandacht voor de vervolgplanning. Indien een nieuwe verbinding gewenst is, dient het advies daarover in de zomer van 2013 gereed te zijn. Op die manier kan een eventuele buslijn worden opgenomen in de dienstregeling per 1 januari Fietsveer De gemeenteraden van Capelle en Krimpen hebben ingestemd met de investeringen in het Beter Benutten-programma Rotterdam. Hiermee is ook ingestemd met het fietsveer Krimpen Capelle. Inmiddels is gestart met het opstellen van het projectplan. Tot juni 2013 voert De Verkeersonderneming een marktconsultatie uit om te onderzoeken hoe een dergelijke dienst duurzaam in de markt gezet kan worden. Nadat ook de aanlandingsmogelijkheden in Krimpen a/d IJssel zijn onderzocht, kan de planvorming starten en het ontwerp gemaakt worden. De planning is dat de aanbesteding van het fietsveer Krimpen a/d IJssel Capelle a/d IJssel begint in de zomer van Het fietsveer Kralingen Feyenoord kan momenteel nog niet starten vanwege het ontbreken van aanlandingsplekken. Inmiddels is een exploitant gevonden die, zodra de aanlandingsplekken gereed zijn, kan starten met een pilot. Medio maart moet daarom duidelijkheid zijn omtrent de aanlandingsplaatsen. Parallel daaraan wordt gestart met een marktconsultatie bij de Stadsregio Rotterdam en wordt onderzocht of dit traject opgenomen kan worden in de dienstregeling van de Waterbus. Het project is nog niet voldoende gevorderd door capaciteitsgebrek bij de Gemeente Rotterdam. De (onderzoeks)opgaven zijn duidelijk en de te nemen stappen ook. Gemeente Rotterdam zoekt intern naar een oplossing. Veerpont Krimpen Ridderkerk Het project Veerpont Krimpen Ridderkerk kent momenteel weinig voortgang wegens gebrek aan een projectleider. De Verkeersonderneming is inmiddels actief met het aantrekken van een projectleider. Personenvervoer over stadshavens Het project, de aangepaste dienstregeling van de Aqualiner, wordt conform planning uitgevoerd. Bovendien is er een lichte stijging in het aantal passagiers te constateren (1,3 procent reizigersgroei in 2012 ten opzichte van 2011). In 2013 wordt onderzocht of de halte Katendrecht gehandhaafd blijft vanwege achterblijvende reizigersaantallen vanaf deze halte. 16

17 Het nieuw gebouwde schip, dat zorgt voor extra kwaliteit, wordt echter twee maanden later dan gepland geleverd. De onthulling van het schip is in april 2013 gepland. Momenteel wordt gevaren met een reserveschip. Beter Benutten op de Gouwe Het verbreden en verdiepen van de vaargeul ter hoogte van het Alpherium inclusief oplevering van een verkeersregelinstallatie, bebording en wachtplekken (oa bij de spoorbruggen) is gereed. Het verbreden van de vaargeul door aanpassingen bij de kades en oevers bij Boskoop en Waddinxveen is vertraagd. Reden hiervoor is de complexiteit van het project: er is sprake van bebouwing dicht op de oever en de Gouwe is op dit stuk nauw en druk bevaren. Ook zijn er maatregelen gepland ter hoogte van de Coenecoopbrug bij Gouda. Hier zijn extra ligplaatsen en verkeersregulerende maatregelen gepland (lichten, bedieningssystemen, bebording). Deze worden met een design en construct-contract aanbesteed. De exacte technische invulling is daarom nog onbekend. Daarnaast is dit project gekoppeld aan het project Parallelstructuur A12. Op dit moment is geen reden om aan te nemen dat het project vertraagt ten opzichte van de planning in het plan van aanpak. Tevens wordt een haalbaarheidsstudie gedaan naar verbeterde doorstroommogelijkheden. Dit kan mogelijk gerealiseerd worden door extra verbredingen en/of verhoging van bruggen. De haalbaarheidsstudie start in het eerste kwartaal van 2013 en wordt dit jaar opgeleverd Business Development: de eerste regelingen gereed, pilots gestart In Business Development concentreert De Verkeersonderneming de ontwikkeling van haalbare mobiliteitsformules die door de markt kunnen worden opgepakt, of door De Verkeersonderneming zelf al dan niet in publiek-private samenwerking als een regeling kunnen worden aangeboden. In de rapportage van oktober is een overzicht opgenomen van trajecten die via Business Development worden ontwikkeld. Het is belangrijk dat deze trajecten snel en vroegtijdig worden doorlopen, zodat de uitkomsten kunnen worden opgeschaald en toegepast in de gebieden waar De Verkeersonderneming aan de slag gaat. Pas op dat moment kunnen effecten worden ingeboekt. De volgende pilots, regelingen en projecten zijn de afgelopen maanden gerealiseerd: Samen met bedrijven/werkgevers: - In samenwerking met AkzoNobel, Vopak, Exxon, Shinetsu, Cargill en Shuttle2 (samenwerking van Vipre en De Nieuwe Koetsiers) als vervoerder, en met de Samenwerkende bedrijven Hoogvliet Gadering (SBHG) en Ringelberg Tours als vervoerder, zijn pilots van spitspendels gestart in respectievelijk de Botlek en Gadering/Tussenwater. Over een aantal maanden wordt duidelijk in hoeverre deze een structureel karakter (voldoende gebruik, potentie tot opschaling, potentie sluitende business case) kunnen krijgen. Dit project is omgezet naar een regeling Pendel droog om nieuwe initiatieven makkelijk te kunnen faciliteren. - Met de bedrijven Evides, Van Oord, Alphatron en Watertaxi als vervoerder is een pilot gestart van een veerverbinding parallel aan de Van Brienenoordbrug (Alphaliner). Hiermee wordt het voor hun werknemers aantrekkelijker de A16 en het Kralingseplein in de spitsen te mijden. Ambitie op korte termijn is om de pilot voort te zetten en daar meer bedrijven en deelnemers bij de betrekken. Dit project is omgezet naar een regeling Pendel nat om nieuwe initiatieven makkelijk te kunnen faciliteren. 17

18 - Met de Rabobank Rotterdam en Cofely West Industrie zijn de eerste pilots gestart rond Anders omgaan met de leaseauto (met resp. 100 en 150 leaseauto s). Beide bedrijven worden daarin ondersteund door Mobility Concept respectievelijk Uwaygo. Van Hattum & Blankevoort volgt per 1 april met 30 leaseauto s. De pilots zijn gebaseerd op het principe van mobiliteitsbudgetten, in dit geval gekoppeld aan de leaserijder. Het doel is om via verschillende prikkels (ingegeven vanuit duurzaamheid, aantrekkelijk werkgeverschap en kosten) tot gewenste gedragsverandering te komen bij leaserijders. Tevens is een overkoepelende leeromgeving ingericht om kennisontwikkeling rond dit onderwerp te versnellen (doelstelling minimaal 10 bedrijven en 500 leaserijders). Dit project is omgezet naar een regeling Anders omgaan met de leaseauto om nieuwe initiatieven makkelijk te kunnen faciliteren. Ten behoeve van de individuele reiziger: - De tweewielerregeling (aanschafstimulering voor fietsen, e-bikes en (e-)scooters) is doorontwikkeld. Samen met de stadsregio is een optimaal klantvriendelijke regeling neergezet, waarin bereikbaarheidsdoelen en luchtkwaliteitsdoelen zijn gecombineerd. De regeling wordt uitgevent in samenwerking met lokale rijwielhandelaren. - De carpoolactie Samen Spitsen is gestart ( Deelnemers kunnen kortingen en prijzen verdienen wanneer zij vaker gaan carpoolen. De dienstverlener Toogethr voert de actie op basis van concrete spitsmijd-prestatieafspraken. - De Verkeersonderneming en de NS hebben een contract gesloten voor een pilot waarin de NS Business Card beschikbaar komt voor de particuliere reiziger, NS Business Card Individueel. De kandidaat-spitsmijder wordt door het gemak en de kortingen verleid de trein (vaker) te gaan gebruiken. Ook voor de NS is dit een traject waarvan de uitkomst met spanning wordt afgewacht. Bij het opzetten van bovenstaande initiatieven zijn we regelmatig tegen door de overheid zelf opgestelde regels aangelopen. Regels rond bijvoorbeeld inkoop en aanbesteding, staatsteun, deminimisbepalingen etc. Deze regels zijn er niet voor niets maar zitten soms het samen met marktpartijen ontwikkelen van zinvolle mobiliteitsdiensten in de weg. De komende maanden werkt Business Development daarom aan: - De start van het aanbestedingstraject Mobiliteitsdiensten regio Rotterdam (werktitel 10 x 100 ) conform de dynamische aankoopprocedure. Per gebied willen we 10 percelen van 100 spitsmijdingen in de markt zetten. Een marktuitvraag voor innovatieve en snel toepasbare voorstellen die een relatief groot aantal spitsmijdingen realiseren en bij succes herhaalbaar zijn in meerdere gebieden, als integraal onderdeel van de gebiedsaanpak. Daarmee wil De Verkeersonderneming een betrouwbare partner zijn met een groot volume aan gewenste spitsmijdingen conform de regels van de business development (bijvoorbeeld percentage private financiering, prestatieverplichting, toewerkend naar sluitende business case). Door de gekozen vorm kunnen het hele jaar in verschillende gebieden verschillende mobiliteitsdiensten van de grond komen waarbij De Verkeeronderneming binnen een transparant juridisch kader blijft opereren. Enkele risico s/aandachtspunten die we momenteel zien: Vanuit de marktfilosofie richten we ons op projecten die na een pilotfase van 6 maanden, een exploitatieperiode van maximaal 3 jaar ingaan. In deze exploitatie-periode dient de publieke bijdrage zo snel mogelijk afgebouwd en de sluitende business case (private 18

19 financiering) opgebouwd te worden. Bij nieuwe en lopende initiatieven overschrijdt de periode van 38 maanden (6 mnd + 3 jaar) de resterende Beter Benutten periode (tot eind 2014). De stuurgroep heeft hierover besloten dat contracten door kunnen lopen na 2014, mits doel en budget eind 2014 zijn zekergesteld. In deze periode zal, zolang er sprake is van publieke cofinanciering, ook sprake moeten zijn van een publiek aanspreekpunt. In het begeleiden van de lopende projecten is er veelal sprake van een initiërende of actief begeleidende Verkeersonderneming. Gedurende het project zal de rol van De Verkeersonderneming geleidelijk afnemen. Met name bij projecten waarin sprake is van meerdere bedrijven (vraagbundeling) is deze overgang lastig. Zeker als de betrokken dienstverlener niet deze verbindende rol pakt. Hoe bepalen we het moment waarop we als De Verkeersonderneming het initiatief (buiten de financiële afspraken) kunnen loslaten? Spitsmijden op de Ruit: naar een inkoopstrategie voor spitsmijdingen Zoals aangekondigd in de rapportage van oktober 2012, heeft de Stuurgroep Verkeersonderneming / Beter Benutten in oktober op basis van de verkenningen Mandje Krimpen en Spitsmijden op de Ruit Rotterdam principiële besluiten genomen over belonings-spitsmijdenprojecten op de Ruit (concreet op de slinger A13-A20-A16) en op de Algeracorridor. Door vaststelling van de plannen van aanpak Werkgeversbenadering en Werknemersaanpak was eerder al de basis gelegd voor de integrale gebiedsgewijze benadering van werkgevers en individuele automobilisten. In de opgave van gewenste effecten (zie de rapportage van oktober) is doorgaans 50% van de totale opgave aan spitsmijdingen neergelegd bij de beloningsprojecten en 50% bij de gebiedsaanpak. Hoe nu te voorkomen dat deze verschillende benaderingen elkaar binnen de regio gaan beconcurreren om dezelfde potentiële spitsmijder? Dit is met name van belang vanwege de grote rol die aan de markt wordt gegeven in de uitvoering van projecten. De relatie met de markt moet beheersbaar zijn en de business case overtuigend. Bovendien willen we de meest effectieve combinatie van over de streep trekken (als het moet, met een beloning) en bestendigen (met een duurzaam overtuigend alternatief). De Verkeersonderneming heeft daarom tussen oktober en januari gewerkt aan een Inkoopstrategie. De kenmerken daarvan zijn: 1) Het belonings-spitsmijdenproject op de Ruit richt zich in eerste instantie op doorgaand verkeer. Dit zijn mensen die geen herkomst of bestemming in de regio hebben, of in elk geval een langer traject op de Ruit afleggen en verscheidene knelpunten passeren. 2) Langs de weg liggen herkomst- en bestemmingsgebieden. Hierop richt zich de gebiedsaanpak. Dit is dus in uitgangspunt een andere groep mensen dan die benaderd wordt voor het spitsmijdenproject voor doorgaand verkeer. 3) De herkomst- en bestemmingsgebieden worden in beweging gebracht door een kortdurend beloningsproject spitsmijden, specifiek gericht op dat gebied. Dit is dus een tijdelijke lokale aantakking van het belonings-spitsmijdenproject op de Ruit, die als aanjager functioneert voor de gebiedsaanpak. 4) De spitsmijders gaan over in de gebiedsaanpak, die ondertussen wordt uitgerold: het verleiden van werkgevers en individuen tot structureel ander reisgedrag door het aanbieden van alternatieven, bij voorkeur via marktinitiatieven: het in het zadel helpen van mobiliteitsdienstverleners (de aanpak 10x100 ). 19

20 De stuurgroep heeft de inkoopstrategie op 24 januari vastgesteld, in de overtuiging dat hiermee een effectief, beheersbaar en voor de markt aantrekkelijk projectenpakket is gevormd dat zal leiden tot het gewenste aantal spitsmijdingen. De strategie geeft een uitwerking aan de vastgestelde plannen van aanpak. Met de strategie is het mandje Krimpen als entiteit vervallen; de relatie tussen spitsmijden en gebiedsaanpak is conform de overige gebieden. Grafisch ziet de gecombineerde aanpak er als volgt uit: knelpunt Spitsmijders: Beloningsproject doorgaand verkeer op de Ruit Tijdelijk: beloningsproject herkomst- bestemmingsverkeer Structurele verandering: gebiedsaanpak m. werkgevers en dienstverleners Gebied X Consequenties voor het programma zijn: - Door de kortere duur van de spitsmijden-beloningsprojecten en door het aanhouden van een lager normbedrag als gevolg van grotere inzet vanuit marktpartijen, is er sprake van vrije ruimte in het budget voor de beloningsprojecten Spitsmijden op de Ruit en Spitsmijden Algera. - De opgave voor de gebiedsaanpak wordt echter fors verhoogd, omdat de deelnemers aan de beloningsspitsmijdprojecten uiteindelijk worden overgenomen in de gebiedsaanpak. De strategie leidt tot de volgende (deels Europese) aanbestedingstrajecten, die de komende maanden worden doorlopen: 1) De aanbesteding van een kentekenonderzoek 2) De aanbesteding van een spitsmijdenproject voor doorgaand verkeer op de Ruit 3) De aanbesteding van spitsmijdenprojecten voor herkomst/bestemmingsverkeer 4) De rollende aanbesteding van opschaalbare initiatieven van marktpartijen ( 10x100 ) 5) De aanbesteding van een spitsmijdenpoject op de Algeracorridor 6) De aanbesteding van een autoveer tussen Krimpen a/d IJssel en Ridderkerk/IJsselmonde. Voor de begeleiding van deze aanbestedingen richt De Verkeersonderneming een intern aanbestedingsteam op en een met externe deskundigheid gevulde tenderboard. 20

21 Het beloningsproject op de Ruit start in november; vanwege risico s in het aanbestedingstraject wordt afgeweken van het in de PvA s vastgelegde september. De gedetailleerde gebieds- en projectplanningen zijn opgenomen als bijlage 1 en worden toegelicht in de volgende paragraaf Gebiedsaanpak opgestart: de eerste gebieden zijn in aanpak De gebiedsaanpak (de combinatie van de in aparte PvA s vastgelegde Werkgeversbenadering en Werknemers-/Klantaanpak) is gestart met de aanpak van de werkgebieden Capelle a/d IJssel (Oostflank) en Waalhaven, het gecombineerde woon-/werkgebied Spijkenisse en het woongebied Krimpen a/d IJssel. Deze gebieden zijn langer in de als kwartier maken benoemde eerste fase van de aanpak bijven hangen, omdat ondertussen de inhoud van de aanpak moest worden ontwikkeld. De Verkeersonderneming wil de commerciële mobiliteitsmarkt een belangrijke rol geven in de realisatie van spitsmijdingen, en het risico dreigde dat door onvoldoende afstemming van initiatieven de markt met een versnipperde en onheldere uitvraag zou worden benaderd. Daarom is aan de Stuurgroep van De Verkeersonderneming eerst besluitvorming gevraagd over een de inkoopstrategie. Dit heeft geleid tot het onder paragraaf geschetste beeld van een samenhangende aanpak en marktbenadering. Voor de gebiedsaanpak betekent dit dat de fasering is gewijzigd en gelijk meer SMART is gemaakt. De planning van de gebieden is aangepast en is erop gericht komend najaar alle gebieden in principe rijp te hebben voor de implementatiefase. Fasering van de aanpak 21

22 Fase I In de aanpak gericht op werkgevers wordt in de eerste fase de top 25 van werkgevers bezocht. Uit hun midden wordt een top 10 geselecteerd van bedrijven die een voortrekkersrol willen vervullen. Het MKB wordt in kaart gebracht. De lokale bedrijvenkringen worden bezocht, belangengroepen betrokken. Op individueel niveau (bewoners, werknemers) wordt een community gevormd rondom bereikbaarheid en verwante thema s (crowdsourcing). Er wordt samenwerking gezocht met OR s en lokale intermediaire organisaties, zoals rijwielhandelaren en woningcorporaties. De gebiedsgerichte publiekscampagne versterkt het gevoel van reuring in een gebied. Actueel, resterende gebieden dit voorjaar Fase II In de tweede fase wordt toegewerkt naar een concreet mobiliteitspakket per bedrijf. Het top 10 platform wordt ingezet voor het tot stand brengen van voorbeeldprojecten. MKB-bedrijven worden betrokken in het MKB-vouchersysteem. In ontbijt- en themabijeenkomsten wordt verder gediscussieerd over het bereikbaarheidsvraagstuk. Vanuit de community en de intermediairs worden de eerste projecten gestart. Er worden concrete groepen van potentiële afnemers van mobiliteitsdiensten benoemd. Deze zomer Fase III In de derde fase wordt gezocht naar opschalingsmogelijkheden van de eerste initiatieven. De beweging wordt versterkt met een belonings-spitsmijdenproject gericht op herkomst- en bestemmingsverkeer van en naar de gebieden. De afnemersgroepen worden ingezet in de aanbesteding van mobiliteitsdiensten (10x100). Medio oktober Aan te pakken gebieden Een concrete wijziging in de aan te pakken gebieden is dat binnen het Centrum van Rotterdam ervoor is gekozen de gebieden Stadsdriehoek en CS Kwartier aan te pakken, in plaats van Dijkzigt. Dit omdat de grootste partij binnen Dijkzigt, Erasmus MC, al in het kader van Slim Bereikbaar bezig is met maatregelen, terwijl binnen Stadsdriehoek en CS Kwartier in gesprekken met ondernemers kansen zijn geconstateerd rondom de thema s parkeren en de oplevering van het Centraal Station. Binnen Centrum blijven verder de gebieden Cool en Kop van Zuid in de aanpak staan. Gevolgen inkoopstrategie Zoals vastgelegd in de inkoopstrategie, worden de structurele spitsmijdingen uiteindelijk behaald via de gebiedsaanpak. Na een half jaar te hebben deelgenomen aan een beloningsproject, krijgen de deelnemers diverse aanbiedingen van mobiliteitsdiensten. De opgave voor de gebiedsaanpak wordt daarmee verhoogd ten opzichte van de vastgestelde PvA s. Wat dit betekent in aantallen, wordt momenteel in kaart gebracht. Indien budgetoverdracht nodig is tussen de beloningsprojecten spitsmijden en de gebiedsaanpak, zal daarvoor besluitvorming worden georganiseerd. De complete planning is opgenomen als bijlage 1. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk gebieden medio september 2013 rijp zijn voor de derde fase. 22

23 Risico s en beheersing De gebiedsaanpak, die cruciaal is voor het slagen van de Beter Benutten-opgave, is experimenteel en kent risico s. Met de benadering gericht op werkgevers heeft De Verkeersonderneming ruime ervaring opgedaan, met de benadering gericht op werknemers cq. klanten nog maar beperkt. De integrale benadering is nieuw en de schaal is groot. De cruciale rol die aan marktpartijen wordt gegeven als dienstverlener binnen een potentieel haalbare businesscase, maakt de aanpak kwetsbaar. Risico s hebben betrekking op met name planning en resultaat en in mindere mate op geld: wordt het resultaat niet behaald, dan zullen ook de middelen niet zijn besteed (uitzondering hierop vormen de kosten van kentekenregistraties (max. 6,1 miljoen) en organisatie van het aanbestedingsteam (max. 1 miljoen). Bij achterblijvend resultaat, kan eventueel worden besloten de publieke middelen in ruimere mate in te zetten (richting mobiliteitsserviceproviders of richting spitsmijders) om het effect aan te jagen. Het maken van prestatieafspraken is daarmee één van de risicobeheersingsmaatregelen, het langer doorgaan met of intensiveren van beloningsspitsmijden is een tweede. De Verkeersonderneming zoekt daarnaast maximaal support bij lokale en regionale stakeholders om de aanpak te laten slagen. Een andere overweging is om niet te lang te blijven hangen in een gebied waar onvoldoende motivatie bestaat. Organisatorisch is gekozen voor één gebiedsmanager per gebied, die de integrale aanpak coördineert en daarbij leunt op de ontwikkelde tools werkgevers- en klantaanpak (zie de vastgestelde PvA s). Om de aansturing te versterken, is in de personele zin een slag gemaakt naar minder personeel dat voor meer uren per week inzetbaar is. Aanpak publiekstrekkers De aanpak gericht op publiekstrekkende bedrijven en instellingen is gestart met een gespreksronde met stakeholders als bekende publiekstrekkers en de Verkeersmarinier van de gemeente Rotterdam. Als stage-opdracht is een onderzoek verricht door studenten van de NHTV, dat helaas onvoldoende informatie opleverde om een concrete aanpak op te starten. Er is daardoor enige tijd verloren gegaan. Besloten is te starten met een beperkt aantal partijen, uit drie hoofdgroepen: 1) Medische instellingen : Erasmus MC, Sint Franciscus Gasthuis, Havenziekenhuis 2) Onderwijs: Hogeschool Rotterdam en Erasmus Universiteit Rotterdam 3) Recreatie. Hier is Ahoy vooralsnog afgevallen vanwege het versnipperde karakter van de partijen die gebruik maken van de locatie. In plaats daarvan wordt samenwerking gezocht met Alexandrium. Bestaande contacten met de instellingen worden opgefrist en uitgediept in de richting van bezoekers in plaats van eigen werknemers. Dit najaar moet met de instellingen die aan de slag willen, een plan van aanpak zijn opgesteld. Aanpak werkgebieden provincie Vanuit de provincie Zuid-Holland zijn de werkgeversgebieden Drechtsteden en Gouda geselecteerd, die binnen Beter Benutten een bijdrage leveren aan respectievelijk de knelpunten A16 en A20. Voor beide regio's is een mobiliteitsregisseur aangesteld als schakel tussen overheden, werkgevers en overige stakeholders, met als doel concrete maatregelen uit te werken en uit te voeren. In Drechtsteden wordt in overleg met I&M toegewerkt naar een groter project Beter Benutten Drechtsteden waarin de aanpak van de provincie Zuid-Holland (Beter Benutten Rotterdam) samengaat met de voormalige Taskforce Mobiliteitsmanagement-aanpak Zakelijk Slim Mobiel, en de inzet van het voormalige VCC-ZHZ. Bestuurders Ingrid de Bondt en Sjoerd Veerman zijn ambassadeur 23

24 van de aanpak die nadrukkelijk gericht is op cofinanciering van bedrijfsleven en concrete maatregelen waar vraag naar is. Speerpunt is voor zover nu bekend het betrekken van de convenantpartners in concrete maatregelen en pilots op bedrijventerreinen. Ook heeft personenvervoer over water een speciale plek in deze regio. Op dit moment haalt de mobiliteitsregisseur de vraag op bij het bedrijfsleven. Dat gebeurt veelal via warme contacten bij parkmanagers en lokale overheden. Op die manier worden de kansrijke werkgevers aangesproken en ontstaat er vertrouwen in de aanpak bij de stakeholders om de werkgevers heen. In het eerste half jaar van 2013 wil de mobiliteitsregisseur enkele slimme deals realiseren. Met name de verplaatsing van de waterbushalte bij Boskalis (Papendrecht) en shuttlevervoer naar Dordtse Kil III (Dordrecht) en Groote Lindt (Zwijndrecht) zijn kansrijk. Hiervoor zijn de eerste contacten met werkgevers gelegd. Medio 2013 is een concreter plan van aanpak bekend. In Gouda zijn ook Ingrid de Bondt en wethouder Wendy Ruwhof bestuurlijk ambassadeur. Speerpunten zijn hier vooralsnog het MKB dat de regio kenmerkt, bedrijvenclusters Gouwe Park en Goudsche Poort, stimulering van fiets en OV en het zorgcluster rond het Groene Hart Ziekenhuis. Meer concreet ligt er een voorstel bij de bedrijven om een al lang gewenste shuttleverbinding op te zetten tussen station Gouda en Gouwe Park. Het doel is om de shuttle vanaf de zomer te laten rijden. Achter de in bijlage 1 opgenomen planning is de te verwachten oogst aan spitsmijdingen op de knelpunten Beter Benutten geconcretiseerd. Deze inschatting is deels gebaseerd op de TFMMdoelstellingen (5% reductie spitsverkeer naar knopen) en deels op de uitkomsten van een potentieonderzoek, waaruit bleek dat er winst te behalen valt met een werkgeversaanpak in geselecteerde regio's, als aanvulling op de gebieden in de stadsregio Rotterdam Nieuwe uitlijning initiatieven aanpak Vracht In de laatste maanden van 2012 was er te weinig bemensing voor de vrachtaanpak. Besloten is de aandacht te concentreren op de al lopende A15-initiatieven en de Ruit later te verkennen. Vanaf januari 2013 is door de komst van een (tijdelijk) procesmanager Vracht de procesmatige aanpak van het programma verbeterd. Vanaf het voorjaar 2013 wordt een start gemaakt met de ontwikkeling van de aanpak vracht Rotterdam Ruit. Op en rond de A15 zijn onverkort doorgezet: 1) De Spitsshift Top-20. In 2012 is de Spitsshift Top 20 opgezet. Het gaat om 20 koplopers in de markt die enthousiast nut en noodzaak van Spitsmijden onderkennen en hun kennis en ervaring inzetten om te komen tot Spitsmijden projecten (zie 2). De nadruk lag in 2012 op projecten binnen de containersector. In 2013 wordt de Spits Shift verbreed met bedrijven uit de chemie (voorjaar) en groupage/distributie (najaar). Ook zal de nadruk meer komen te liggen op het delen van de resultaten. 2) In de zomer 2012 is gestart met een Europese prijsvraag, waarin Spitsmijden projecten zijn uitgevraagd. Dit heeft voorlopig geresulteerd in een twaalftal voorstellen. In het voorjaar worden met de indieners overeenkomsten afgesloten. Het potentieel is 200 spitsmijdingen, waarvan er zo n 130 zeker reëel zijn. 3) Voor de periode oktober 2012 februari 2013 is Venturn gevraagd om op de A15 te gaan truckspotten. Doel is om zo verladers en vervoerders op de weg te spotten en met hen een analyse-overleg te starten over hun logistieke keten en rijden tijdens de spits. In 24

25 samenwerking met de terminal, verladers en expediteurs kan worden bekeken of andere oplossingen buiten de spits realistisch zijn en kunnen projectvoorstellen worden gevormd die leiden tot spitsmijdingen. Inmiddels zijn ruim 6000 vrachtauto s gespot. In de komende maanden ligt de nadruk op de analysegesprekken en het komen tot projecten. Dit betreft een substantiële en langdurige opdracht, waarvoor een Europese aanbesteding is gestart. De gunning is voorzien voor maart ) PCH heeft in samenspraak met het Havenbedrijf Rotterdam drie zeer goed uitgeruste, veilige en betaalde truckparkings gerealiseerd. Omdat deze parkeerfaciliteiten een goed alternatief zijn voor voorzieningen buiten de haven, en truckers dus langer in de haven kunnen worden vastgehouden, biedt het perspectief voor spitsmijdingen. In maart en vervolgens driemaandelijks wordt bekeken tot hoeveel spitsmijdingen dit leidt. 5) TLN is gestart met de Masterclass Nachtrijden. Het potentieel is zo n 10 à 15 spitsmijders per masterclass. Als de masterclass succesvol is, zal met TLN bekeken worden of de masterclass kan worden herhaald. 6) De verwachting is dat in het voorjaar het virtuele ICT platform doorladen depot van start gaat. In deze webbased applicatie kunnen rederijen aangeven welke containers op een depot in het achterland kunnen worden ingeleverd en/of opgehaald en kunnen vervoerders containers wegbrengen en ophalen om leeg rijden te verminderen. De verwachting is dat dit in de loop van 2013 tot zo n 40 à 50 spitsmijdingen leidt. 7) Het afgelopen jaar is voortvarend gewerkt aan het van de grond trekken van projecten om te komen tot korte afstandshuttles (barge). Binnen de prijsvraag zijn enige interessante voorstellen ingediend, die de potentie hebben van zo n 200 spitsmijdingen. De Verkeersonderneming verwacht in 2013 er daarvan zo n 50 te bereiken. De aanpak op de Ruit is zoals gesteld gefaseerd. De verkenning en projectontwikkeling starten in maart De eerste projecten kun eind van 2013 worden opgestart, waarbij de spitsmijdingen in 2014 kunnen worden gerealiseerd De publiekscampagne nieuwe stijl: word geen filedier! Na de eerste fase van de campagne waarin Lee Towers als boegbeeld is ingezet, wordt nu hard gewerkt aan de tweede fase van de campagne. Ten opzichte van de planning van oktober is de start van de campagne vertraagd. Deze was, na een ontwikkelperiode volgend op de gunning in oktober, gedacht te starten medio januari-februari. De ontwikkeling van de campagne neemt zelf meer tijd in beslag, terwijl ook tijd is genomen voor het creëren van draagvlak bij de moederorganisaties. In februari zijn de uitingen gepretest. Daaruit blijkt dat de ingezette ontwikkeling van de campagne zonder aanpassingen kan doorgaan. Startdatum van de campagne is gepland op 8 mei. In de tweede fase van de campagne wordt nog sterker ingezet op het beïnvloeden van de sociale norm. De campagne beoogt gedragsverandering, waarbij sociale normen van groot belang zijn. Redenen: Reisgedrag (met de auto) is gewoontegedrag Mensen hebben vastgeroeste opvattingen Waar sterke emotionele waarden onder liggen Autorijden is een diepgeworteld verworven recht het is normaal Dat willen we doorbreken! En dat lukt niet met rationele argumenten 25

26 Om dat te bereiken werken we aan twee kanten: push (rationeel, via De Verkeersonderneming) en pull (via de campagne): Twee stromen nodig De sociale norm In de auto stappen wanneer ik dat wil is normaal wordt gewijzigd in In de auto stappen wanneer ik dat wil is niet normaal. Push Over alternatieven, mobiliteit, slim reizen, tips & trics etc. Rationele argumentatie Pull Beïnvloeding van de sociale norm: wat we gewoon vinden. Emotionele argumentatie Samen met het reclamebureau is vervolgens de juiste focusgroep bepaald, kijkend naar de doelstelling van vermindering van spitsverkeer op knelpunten en naar de regelruimte die mensen hebben om hun gedrag te veranderen. De volgende focusgroep is bepaald: man tussen jaar met kinderen tweeverdiener, afstemming partner over tijd eigen auto (geen lease) sport en bestuurtje hoog opgeleid moderne burgerij, niet extreem veel regeldruk, stress/zoekt balans NB: dit betekent natuurlijk niet dat de campagne zich niet richt op vrouwen of jongeren en ouderen. De dubbele benadering drukt zich ook in de twee webistes: de website van De Verkeersonderneming informeert over initiatieven, acties en nieuws en feiten, de MyWay-website biedt inspiratie, praktische tips en bedient communities. De websites verwijzen onderling naar elkaar. 26