Julius Academy. Masterclass Forensische Pediatrie voor Artsen. 12 februari januari 2016 Locatie: Het Koetshuys, Zusterplein 20, Zeist

Transcriptie

1 Julius Academy Masterclass Forensische Pediatrie voor Artsen 12 februari januari 2016 Locatie: Het Koetshuys, Zusterplein 20, Zeist

2 Inleiding Forensische kindergeneeskunde is het deel van de gezondheidszorg voor minderjarigen dat zich bezighoudt met de medische diagnostiek en differentiële diagnostiek van lichamelijke klachten en bevindingen bij vermoedens van kindermishandeling. De inzet van forensische kindergeneeskunde hierbij is gericht op een optimale belangenbehartiging van minderjarigen. De resultaten van het onderzoek kunnen worden gebruikt in het kader van de feitenverzameling door politie en justitie ten behoeve van de rechtspleging. Dit betekent dat de verantwoorde uitvoering van deze functie specifieke kennis op het gebied van minderjarigen vereist, zowel wat betreft kindergeneeskundige aspecten, zoals de beoordeling van groei en ontwikkeling, gezondheid en ziekte, als forensische aspecten, zoals de duiding van lichamelijke bevindingen in relatie tot het vermoeden van kindermishandeling. Dit betekent dat de werkzaamheden van de forensische kindergeneeskunde zich afspelen op het snijvlak van kindergeneeskunde, jeugdgezondheidszorg en forensische geneeskunde. Het is hierdoor niet per definitie een functie die uitsluitend door kinderartsen behoeft te worden uitgevoerd. Ook forensisch artsen, jeugdartsen, huisartsen, vertrouwensartsen en Spoed Eisende Hulp artsen en kunnen deze functie vervullen. Slechts weinig artsen hebben een meer dan op incidenten gebaseerde ervaring met de (forensisch kindergeneeskundige) diagnostiek bij vermoedens van kindermishandeling en met de samenwerking met justitiële organisaties, zoals de Raad voor de Kinderbescherming in een civielrechtelijk kader en politie en justitie in een strafrechtelijk kader. Vaak is men zelfs bang om met bijvoorbeeld de politie samen te werken omdat men vreest dat dit niet in het belang van het betreffende kind is. Toch is de forensische kindergeneeskunde bij de bescherming van minderjarigen in (levens)bedreigende situaties vaak van doorslaggevend belang. In dat opzicht is het uitgangspunt van de forensische kindergeneeskunde hetzelfde als dat van de reguliere gezondheidszorg voor minderjarigen, namelijk de belangenbehartiging van de minderjarige, en vormt hierdoor een logisch onderdeel van de reguliere gezondheidszorg voor minderjarigen. De specifieke rol van de forensische kindergeneeskunde bij vermoedens van kindermishandeling Zoals eerder gesteld houdt forensische kindergeneeskunde zich bezig met de medische diagnostiek bij vermoedens van kindermishandeling. Hierbij kunnen de volgende taakonderdelen worden onderscheiden: Het beschrijven en vastleggen van letsels en/of andere afwijkingen, indien aanwezig, of het beschrijven van de afwezigheid van letsels en/of andere afwijkingen Het duiden van de letsels en/of andere afwijkingen of het duiden van de redenen voor de afwezigheid van letsels en/of andere afwijkingen Het dateren van letsels Het deduceren van de vermoedelijke oorzaak van letsels en/of andere afwijkingen De differentiële diagnostiek van letsels en/of andere afwijkingen bij vermoedens van geweld Het vaststellen van co-existente aandoeningen/ziekten Het stellen van de indicatie voor aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld röntgendiagnostiek, stollingsonderzoek en onderzoek naar seksueel overdraagbare aandoeningen Het verzamelen van bewijsmateriaal bij het kind, bijvoorbeeld het verzamelen van DNA bij seksueel geweld ten behoeve van de opsporing van de dader Het optreden als deskundige in strafzaken.

3 De specifieke rol van de forensische kindergeneeskunde bij plotseling en onverklaard overlijden en bij een vermoeden van niet natuurlijk overlijden van minderjarigen Als bij een minderjarige sprake is van plotseling en onverklaard overlijden of van een vermoeden van niet natuurlijk overlijden kan een arts als deskundige op het gebied van de forensische kindergeneeskunde worden ingeschakeld. Hierbij kan inbreng worden gevraagd bij het: Bepalen van de oorzaak en de toedracht van het overlijden op basis van uitwendig waarneembare afwijkingen, röntgendiagnostiek of andere beeldvormende technieken en laboratoriumonderzoek Vaststellen of uitsluiten van andere bijdragende of oorzakelijke factoren bij het overlijden op basis van extern waarneembare afwijkingen, röntgendiagnostiek of andere beeldvormende technieken en laboratoriumonderzoek eventueel in samenwerking met klinisch en forensisch werkzame kinderspecialisten). De arts als forensisch kindergeneeskundig deskundige Een arts die binnen de forensische (kinder)geneeskunde werkzaam is, kan worden opgeroepen door de rechtbank om op te treden als deskundige in strafzaken. Dit stelt specifieke eisen aan de verslaglegging. Artsen kunnen op diverse manieren betrokken worden bij het strafrecht, namelijk als: 1. Gewone getuige: het optreden als getuige staat los van de medische praktijkvoering. De arts verschijnt als gewoon burger om een verklaring af te leggen vanwege een gebeurtenis waarvan hij (oog)getuige was. 2. Professioneel getuige: de arts geeft als getuige een feitelijke verklaring over wat hij tijdens zijn beroepsuitoefening heeft waargenomen en/of heeft vastgesteld. Tot deze categorie behoren in feite de werkzaamheden van de kinderarts, die aandacht functionaris is voor vermoedens van kindermishandeling en de forensisch arts, die gevraagd wordt een kind in verband met een vermoeden te onderzoeken. 3. (Forensisch kindergeneeskundig) deskundige: een deskundige is primair een deskundige op zijn vakgebied. Hij heeft op basis van zijn ervaring speciale kennis of vaardigheden verworven, wat er toe heeft geleid dat hij wordt beschouwd als een autoriteit of een specialist. Als een forensisch arts als (getuige-)deskundige optreedt, geeft hij ten behoeve van de rechtspraak op basis van zijn forensisch medische specialisatie en ervaring een mening over bepaalde feiten. Dit is ook mogelijk als de arts geen kennis heeft over de specifieke omstandigheden van de feiten. Een (getuige-) deskundige behoort op de hoogte te zijn van de stand van zaken op het gebied van de wetenschap of een ander gespecialiseerd terrein. Hij is in staat deze kennis over te dragen door middel van verslaglegging aan andere beroepsgroepen i.c. politie/justitie/advocatuur, zodat deze kennis ingezet kan worden ten behoeve van de rechtspraak.

4 Formule Weinig artsen hebben een meer dan op incidenten gebaseerde ervaring met de diagnostiek bij vermoedens op kindermishandeling en met samenwerking met justitiële organisaties. Daarom hebben het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), het Julius Centrum en het Wilhelmina Kinderziekenhuis van het UMC Utrecht de handen ineen geslagen. Zij organiseren gezamenlijk een Masterclass over genoemde diagnostiek en samenwerking. Dit samenwerkingsverband bestaat uit: Rob Bilo, arts en consulent forensische kindergeneeskunde, NFI (sectie forensische pediatrie van de afdeling medisch forensisch onderzoek), Elise van de Putte, kinderarts WKZ/UMC Utrecht en course director onderwijs kindermishandeling aan kinderartsen en Elly de Leeuw, Arts M&G, Forensisch Arts, Jeugdarts, Hoofd Onderwijs PH, Julius Centrum, UMC Utrecht. De Masterclass bestaat uit tien bijeenkomsten. De colleges vinden plaats op donderdagen van uur (met een uitloop tot uur), met een interval van ongeveer 1 bijeenkomst per maand. De Masterclass start op 12 februari 2015 en loopt door tot en met 7 januari Literatuur Bij deelname aan de masterclass ontvangt u van ons een handboek. Titel: Medisch Handboek Kindermishandeling, onder redactie van Elise van de Putte, Ingrid Lukkassen, Ingrid Russel en Rian Teeuw. De kosten voor dit handboek zijn inbegrepen bij de prijs voor de masterclass. Doelgroep Er is plaats voor twintig artsen werkzaam binnen een van de volgende groepen: Kinderartsen Vertrouwensartsen Forensisch artsen SEH artsen Jeugdartsen Huisartsen Omdat het een verdiepingscursus betreft en om een gelijkwaardig instroomniveau voor de deelnemers te waarborgen worden artsen die reeds eerder een WOKK cursus of gelijkwaardige cursus hebben gevolgd, van harte uitgenodigd deel te nemen aan de Masterclass. Accreditatie Accreditatie wordt aangevraagd bij de volgende verenigingen: Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) Accreditatie Bureau Sociale Geneeskunde (AbSg) (artsen M&G, forensisch artsen en Jeugdartsen) Accreditatie Bureau Cluster 1 (huisartsen) Nederlandse Vereniging SEH artsen (NVSHA)

5 Plaats De bijeenkomsten worden gehouden op de Julius Academy, locatie Het Koetshuys, Zusterplein 20, 3703 CB Zeist. Een bijeenkomst wordt bij het NFI gehouden, Laan van Ypenburg 6, 2497 GB Den Haag Kosten/inschrijving Het inschrijfgeld per deelnemer bedraagt 2.495,= Er is geen btw verschuldigd. U schrijft zich in door het inschrijfformulier volledig ingevuld te retourneren. Inschrijving vindt plaats in volgorde van ontvangst. Bij schriftelijke annulering voor 14 januari 2015 wordt reeds betaald inschrijfgeld onder aftrek van 25,-- administratiekosten gerestitueerd. Na deze datum wordt het gehele bedrag in rekening gebracht. Maximum aantal deelnemers is twintig. Contact en accreditatie Karin van Hamersveld, assistent coördinator nascholing, Julius Academy, UMC Utrecht Julius centrum, Broederplein 39-43, 3703 CD Zeist, a.c.m.vanhamersveld@umcutrecht.nl, telefoon Meer informatie over deze masterclass vindt u op onze website:

6 Programma Masterclass Forensische Pediatrie voor Artsen De colleges vinden alle plaats op donderdag van uur. College 1 op donderdag 12 februari 2015: 1a. Arts en kindermishandeling De rol van huisarts, kinderarts, forensisch arts, AMK-arts, Raad voor de Kinderbescherming en strafrecht bij vermoedens van kindermishandeling en de interactie tussen deze professionals. Overeenkomsten en verschillen in de werkzaamheden van artsen in de preventieve, curatieve en forensische zorg voor kinderen 1b. Van signalering t/m uitspraak Aan de hand van een casus worden diverse aspecten van de inzet van forensische pediatrie bij vermoedens van kindermishandeling geïllustreerd: Het medisch dossier als informatiebron en basis van de forensisch pediatrische evaluatie De inbreng van het AMK De rol van de deskundige bij het rapporteren aan de rechtbank De inbreng van andere deskundigen in het kader van een second opinion Het verloop van een strafzitting De uitspraak van de rechtbank College 2 op donderdag 26 maart 2015: Fysiek geweld Letselherkenning en correcte registratie van bevindingen Blauwe plekken en brandwonden College 3 op donderdag 9 april 2015: Fysiek geweld Fracturen Schedelhersenletsel College 4 op donderdag 21 mei 2015: 4a. Verwaarlozing Obesitas en verwaarlozing 4b. Seksueel geweld tegen minderjarigen Gedragssignalen bij seksueel misbruik College 5 op donderdag 25 juni 2015: Seksueel geweld tegen minderjarigen Lichamelijke klachten en afwijkingen: Inleiding en epidemiologie Differentiële diagnostiek van bevindingen bij lichamelijk onderzoek Seksueel overdraagbare aandoeningen Forensisch (kinder)geneeskundig onderzoek bij seksueel geweld

7 College 6 op donderdag 17 september 2015: Artificiële aandoeningen bij minderjarigen Pediatric condition falsification, factitious disorder by proxy Factitious disorder Automutilatie Valse aangiften Toxicologie College 7 op donderdag 15 oktober 2015: Plotseling en onverklaard overlijden van minderjarigen De lijkschouw bij minderjarigen Nader onderzoek bij plotseling en onverklaard overlijden bij minderjarigen, de wettelijk voorgeschreven procedure Natuurlijke/niet natuurlijke oorzaken van overlijden bij minderjarigen Praktische uitvoering van de NODO procedure College 8 op donderdag 12 november 2015: Plotseling en onverklaard overlijden van minderjarigen (op locatie NFI) Postmortale radiologie Kinderpathologie/kindersectie Rondleiding Nederlands Forensisch Instituut Neuropathologie College 9 op donderdag 3 december 2015: Het gesprek met ouders en andere betrokkenen College 10 op donderdag 7 januari 2016: Arts en strafrecht Het strafproces mores in de rechtbank De forensisch kindergeneeskundige rapportage in de rechtbank: hoe kijkt de rechtbank naar een dergelijke rapportage? Oefenrechtbank Deze laatste bijeenkomst wordt afgesloten met een gezamenlijk diner (inbegrepen in cursusprijs). Ter toelichting op het programma: Bij iedere bijeenkomst wordt uitgebreid aandacht besteed aan casuïstiek. Deels zal dit casuïstiek zijn die wordt aangereikt door de cursusleiding, deels zal dit casuïstiek van de deelnemers zijn. Op dag 2 wordt aandacht besteed aan letselherkenning en aan de registratie van bevindingen bij lichamelijk onderzoek. Naar aanleiding hiervan zal aan de deelnemers per bijeenkomst (waar mogelijk en waar relevant) fotomateriaal van letsels / andere afwijkingen worden verstrekt, zodat de deelnemers buiten de cursus kunnen oefenen in herkenning en beschrijving van bevindingen. Ten behoeve van de voorbereiding door de deelnemers van de bijeenkomsten zal per bijeenkomst relevante literatuur worden verstrekt.

8 Inschrijfformulier U 534 Masterclass Forensische Pediatrie voor artsen 12 februari januari 2016 Locatie: Het Koetshuys, Zusterplein 20, 3703 CB Zeist Voornaam:.. Achternaam:...m/v Functie:... Organisatie:... Adres: Postcode en plaats: Tel.nr... Dieetwensen :.. BIG-nummer*:. * in te vullen door artsen en Ondergetekende schrijft zich in voor bovengenoemde Masterclass én verklaart akkoord te gaan met de inschrijvings- en annuleringsvoorwaarden zoals beschreven in de brochure en de prijs van 2.495,-. De factuur wordt opgestuurd naar het adres zoals hierboven beschreven. Wilt u dat de factuur naar een alternatief factuuradres wordt gestuurd vul dan onderstaande gegevens in. Eventueel alternatief factuuradres: Contactpersoon/afdeling: Organisatie:. Adres:.. Postcode en plaats:.. Ik wil via de digitale nieuwsbrief op de hoogte worden gehouden van de door de Julius Academy georganiseerde activiteiten. Datum: Handtekening: Retourneren aan: Per naar a.c.m.vanhamersveld@umcutrecht.nl Per post naar Julius Academy, UMC Utrecht T.a.v. Karin van Hamersveld, Str Antwoordnummer 8419, 3500 VW Utrecht

9 Bezoekadres Julius Academy, Pand Zeist Unit 1 Broederplein 39, 3703 CD Zeist Postadres Broederplein CD Zeist Tel juliusacademy@umcutrecht.nl