CBS: economie krimpt door lager gasverbruik

Transcriptie

1 Persbericht PB mei uur CBS: economie krimpt door lager gasverbruik - Sterke afname binnenlands verbruik en export van aardgas door milde winter - Mede hierdoor economische krimp van 1,4 procent ten opzichte van vorige kwartaal - Ten opzichte van eerste kwartaal 2013 krimp van 0,5 procent - Sterke afname aantal banen, vooral in de zorg - Onderliggend blijft economie in herstelfase - Stijging investeringen, industriële productie en inzet van uitzendkrachten Volgens de eerste raming is de Nederlandse economie in het eerste kwartaal van 2014 met 1,4 procent gekrompen ten opzichte van een kwartaal eerder. Dit heeft het CBS vandaag bekend gemaakt. De krimp volgt op drie kwartalen van economische groei en is grotendeels veroorzaakt door een lager gasverbruik als gevolg van de zeer zachte winter. Het onderliggende herstel van de economie houdt echter aan. Op de arbeidsmarkt is nog nauwelijks sprake van herstel: het aantal banen van werknemers daalde in het eerste kwartaal met 32 duizend ten opzichte van een kwartaal eerder. Ten opzichte van jaar eerder krimp van 0,5 procent De omvang van de economie was in het eerste kwartaal 0,5 procent kleiner dan in het eerste kwartaal van Deze krimp werd sterk beïnvloed door een lager gasverbruik en een lagere productie en export van gas. Niet alleen was het eerste kwartaal van 2014 uitzonderlijk warm, ook was het eerste kwartaal van 2013 juist kouder dan gemiddeld. Onderliggend blijft de economie nog steeds tekenen van herstel tonen. Zo namen de investeringen verder toe, zette het herstel in de industrie door en werden er meer uitzendkrachten ingezet. Het eerste kwartaal van dit jaar kende evenveel werkdagen als het eerste kwartaal van vorig jaar. Export aardgas fors lager, overige export neemt verder toe Door de zeer zachte winter was de uitvoer van aardgas ruim een kwart lager dan een jaar eerder. Exclusief aardgas werd er bijna 3 procent meer aan Nederlandse goederen uitgevoerd. Met uitzondering van landbouwproducten is over de hele linie groei gemeten. Vooral de export van chemische en elektrotechnische producten en metaalproducten is toegenomen. Meer informatie op - twitter.com/statistiekcbs Persbericht PB

2 Consumptie lager Het relatief warme weer drukte ook de consumptie van aardgas door huishoudens. Het aardgasverbruik door huishoudens lag bijna een derde lager dan een jaar eerder. Ook gaven consumenten minder uit aan voedings- en genotmiddelen, mede doordat Pasen in 2014 in het tweede kwartaal viel en in 2013 deels in het eerste kwartaal. Het warme weer had een positief effect op de bestedingen in de horeca. Ook aan duurzame goederen zoals kleding en elektronica gaven consumenten meer uit. Hogere investeringen, vooral in de bouw Net als in het voorgaande kwartaal lagen de investeringen hoger dan een jaar eerder. Vooral de bouwinvesteringen zijn flink aangetrokken, mede onder invloed van de gunstige weersomstandigheden. Ook zijn bedrijven meer in machines en computers gaan investeren, in lijn met de toegenomen bezettingsgraad en het toegenomen producentenvertrouwen. De investeringen in bedrijfswagens waren daarentegen lager dan een jaar eerder. Dit komt mede doordat de bpm per 1 januari 2014 is verhoogd. Industrie groeit door Het herstel van de industrie zette in het eerste kwartaal door. De industriële productie lag mede door verhoogde buitenlandse afname bijna 4 procent hoger dan een jaar eerder. Behalve de delfstoffenwinning en de energievoorziening, kenden alleen de financiële instellingen krimp. Een aantal bedrijfstakken zoals de bouw en de horeca profiteerden juist van het zachte weer. Ook hoefde er in de glastuinbouw minder gas verstookt te worden. Veel minder banen, vooral in de zorg In het eerste kwartaal van 2014 waren er 112 duizend banen van werknemers minder dan een jaar eerder. Het verlies van werknemersbanen was met 43 duizend het grootst in de zorg (ruim 3 procent). De zorg verliest banen vanaf eind 2012, vooral door teruglopende werkgelegenheid in de kinderopvang en de thuiszorg. In het eerste kwartaal waren er in de bouw 23 duizend banen minder dan een jaar eerder, wat neerkomt op een daling van 6,9 procent. Het banenverlies in de bouw is het gevolg van de zeer sterke afname van de bouwproductie in eerdere jaren. Ook in de handel, vervoer en horeca gingen in het eerste kwartaal veel banen verloren. Doordat er meer uitzendkrachten werden ingezet bij bedrijven, waren er in de zakelijke dienstverlening 13 duizend banen meer dan een jaar eerder. Een stijgende inzet van uitzendkrachten vormt doorgaans de eerste fase in het herstel van de werkgelegenheid. Pas in een latere fase nemen bedrijven zelf weer meer mensen in dienst. Persbericht PB

3 Technische toelichting Achtergrondinformatie over de ramingen Er worden van de economische groei en de banenontwikkeling in een kwartaal meerdere ramingen samengesteld. De eerste raming wordt uiterlijk 45 dagen na afloop van een kwartaal gepubliceerd. De cijfers van de eerste raming kunnen wijzigen op grond van nieuwe statistische broninformatie die nadien beschikbaar komt. In de tweede raming die uiterlijk 90 dagen na afloop van een kwartaal wordt gepubliceerd, is deze nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie verwerkt. Op dat moment komen bovendien meer detailgegevens beschikbaar. Bij de afsluiting van het vierde kwartaal komt tevens de eerste raming van het jaar gereed. Bij de tweede raming van het vierde kwartaal worden de eerste drie kwartalen opnieuw vastgesteld. Ook nadien kunnen de cijfers nog worden aangepast. De kwartaalgegevens worden namelijk eenmaal per jaar in juni geijkt aan de jaarcijfers van de nationale rekeningen, die volgens een vaste cyclus van drie opeenvolgende ramingen (voorlopig, nader voorlopig en definitief) worden geraamd, dan wel herzien. Ook hier is sprake van steeds betere en meer gedetailleerde statistische informatie op basis waarvan de ramingen worden verrijkt. Om de bijstellingen in de opeenvolgende ramingen van de economische groei en de banenontwikkeling zo gering mogelijk te houden werkt het CBS voortdurend aan een verbetering van de kwaliteit van de bronstatistieken die ten grondslag liggen aan de genoemde ramingen en aan de gehanteerde methodieken bij de nationale rekeningen. Meer informatie hierover en de algemene overzichten en achtergronden van de bijstellingen zijn te vinden op de website van het CBS onder de themapagina macro-economie/methoden/bijstellingen. Werkgelegenheid In dit persbericht wordt ook een eerste raming van het aantal banen van werknemers in het kwartaal gepubliceerd, waarbij een onderverdeling gemaakt wordt naar bedrijfstakken. Zelfstandigen blijven hier buiten beschouwing. De tweede raming van de werkgelegenheid, met daarbij een raming van de beloning van werknemers, wordt tegelijkertijd met de tweede raming van de economische groei gepubliceerd. Seizoen- en werkdaggecorrigeerde gegevens Normale praktijk is dat mutaties worden berekend ten opzichte van het vergelijkbare kwartaal van het voorafgaande jaar. Dit is de gerealiseerde economische groei. In de statistische database StatLine wordt daarnaast een mutatie ten opzichte van het voorafgaande jaar gegeven die gecorrigeerd is voor een eventueel verschil in werkdagen. Voor elke werkdag extra ligt de groei namelijk 0,2 à 0,3 procentpunt hoger. Om een zo goed mogelijk beeld te geven van de conjuncturele stand van zaken wordt de groei voor enkele variabelen zoals het bbp en het aantal banen ook ten opzichte van het voorgaande kwartaal berekend. Hierbij wordt standaard gecorrigeerd voor seizoen- en werkdageffecten. Bij het uitkomen van nieuwe kwartaalcijfers wordt deze seizoen- en werkdagcorrectie steeds opnieuw doorgerekend. Dit leidt doorgaans tot geringe bijstellingen van eerder geraamde cijfers, maar incidenteel tot meer substantiële bijstellingen. Meer informatie hierover is te vinden op de website van het CBS onder de themapagina macroeconomie/methoden/bijstellingen. Persbericht PB

4 Aanvullende informatie Aanvullende informatie over de ontwikkelingen binnen de Nederlandse economie in het eerste kwartaal van 2014 is te vinden op de website van het CBS en is bereikbaar via de links bij het persbericht (html-versie). De tweede raming van de economische groei voor het eerste kwartaal van 2014 verschijnt op woensdag 25 juni Revisie nationale rekeningen In 2014 zullen de nationale rekeningen worden herzien omdat de Europese richtlijnen voor de nationale rekeningen dan wijzigen door invoering van het ESR2010. Bij deze revisie zullen ook nieuwe methoden en bronnen worden ingezet. Hierdoor zullen de cijfers van alle jaren wijzigen. De resultaten van de revisie voor het verslagjaar 2010 heeft het CBS op 6 maart jl. gepubliceerd. Gelijk met het beschikbaar komen van de tweede raming van de economische groei, op 25 juni 2014, zullen de gereviseerde cijfers van de nationale rekeningen voor de jaren en een tijdreeks worden gepubliceerd. Vanaf dat moment zullen de Nederlandse nationale rekeningen volledig aangesloten zijn op de nieuwe internationale richtlijnen. Uiterlijk vanaf september zal dat gelden voor de nationale rekeningen van alle lidstaten van de Europese Unie. Persbericht PB

5 Bruto binnenlands product: volume 12 mld euro I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I %-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links) seizoengecorrigeerd, mld euro prijsniveau 2005 (rechts) Persbericht PB

6 Tabel 1: Bruto binnenlands product (marktprijzen) Waarde Volumemutatie t.o.v. zelfde periode vorig jaar voorgaand kwartaal 1)# Oorspronkelijk Werkdaggecorrigeerd mld euro % ,3-1, ,7-0, I 148,7 2,5 2,3 0,6 II 151,4 1,4 1,4 0,0 III 144,2 0,9 0,9-0,4 IV 154,7-0,9-0,4-0, I 149,2-1,1-1,4-0,2 II 152,3-0,7-0,7 0,6 III 142,9-1,7-1,5-1,0 IV 154,9-1,5-1,5-0, I 149,3-1,8-1,4-0,2 II 151,9-1,7-1,7 0,0 III 144,9-0,6-0,8 0,1 IV 156,5 0,8 0,8 1, I 149,6-0,5-0,5-1,4 1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting. Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen I II III IV I volumemutatie in % t.o.v. zelfde periode vorig jaar Consumptie huishoudens -2,1-2,5-2,4-2,8-0,6-2,0 Consumptie overheid -0,2 0,2 0,0-0,5-0,5 0,1 Investeringen in vaste activa -4,8-12,1-9,2-4,2 6,7 6,3 Uitvoer goederen en diensten 1,4 1,4 0,9 2,2 1,0 1,4 Invoer goederen en diensten -0,2-0,7-0,2-0,1 0,2 1,8 Veranderingen voorraden 1) 0,7 0,2 1,0 0,6 0,9-0,1 Bruto binnenlands product -0,8-1,8-1,7-0,6 0,8-0,5 1) Waarde van verandering voorraden uitgedrukt als percentage van het bbp. Persbericht PB

7 Tabel 3: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) I II III IV I volumemutatie in % t.o.v. zelfde periode vorig jaar Goederenproducenten 0,2-0,7-1,2 0,4 2,3-3,4 Landbouw, bosbouw en visserij 1,2-4,2 0,1 2,5 4,8 8,9 Industrie en energie 1,1 1,4 0,0 1,1 2,0-6,9 w.o. Industrie -0,8-4,4-1,5 0,4 2,4 3,7 Delfstoffenwinning 7,5 12,5 6,8 7,5 2,1-26,3 Bouwnijverheid -3,7-8,3-5,5-2,9 2,7 8,8 Commerciële dienstverlening -0,9-2,3-1,8-0,4 0,9 1,2 w.o. Handel, vervoer en horeca -1,2-4,2-2,7-0,1 2,0 2,5 Zakelijke dienstverlening -1,1-3,1-1,2-1,8 1,4 2,0 Overheid en zorg -0,6-0,3-0,2-0,8-1,0 0,1 Cultuur, recreatie, overige diensten -0,6-0,9-0,7-0,5-0,2 0,9 Tabel 4: Banen van werknemers Aantal banen Verandering oorspronkelijk t.o.v. zelfde periode vorig jaar Aantal banen seizoengecorrigeerd # Verandering t.o.v. voorgaand kwartaal # x mutaties in % x mutaties in % , , I , ,2 II , ,2 III , ,0 IV , , I , ,3 II , ,2 III , ,3 IV , , I , ,6 II , ,4 III , ,5 IV , , I , ,4 #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting. Persbericht PB

8 Tabel 5. Banen van werknemers naar economische activiteit I II III IV I x Landbouw, bosbouw en visserij Industrie en energie Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten Totaal Absolute mutaties t.o.v. zelfde periode vorig jaar Landbouw, bosbouw en visserij Industrie en energie Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca Informatie en communicatie Financiële dienstverlening Verhuur en handel van onroerend goed Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheidsdiensten Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, recreatie, overige diensten Totaal Persbericht PB