Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart

Transcriptie

1 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN KRIS PEETERS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN INSTITUTIONELE HERVORMINGEN, BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA, TOERISME, HAVENS, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID Vraag nr. 105 van 30 januari 2009 van GEERT BOURGEOIS Bevoegdheidsoverschrijdingen - Screening Vlaanderen wordt af en toe geconfronteerd met een bevoegdheidsoverschrijding door de federale regering of door een andere gewest- of gemeenschapsregering in dit land. Voorbeelden zijn onder meer het federale anti-kankerplan en de uitgaven die de federale overheid doet in het kader van het grootstedenfonds. 1. Worden wetten, decreten, verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de federale overheid en van de andere gewest- en gemeenschapsregeringen in dit land door de departementen en/of agentschappen die onder de bevoegdheid van de minister ressorteren onderzocht op de aanwezigheid van mogelijke bevoegdheidsoverschrijdingen of - conflicten? 2. Zo ja, gebeurt deze screening systematisch? Is er een vaste medewerker of dienst verantwoordelijk voor de screening? Zo ja, welke? Met welke frequentie gebeurt het onderzoek? 3. Is aan de screening een systematische rapportering aan de voogdijminister gekoppeld? Met welke regelmaat wordt desgevallend verslag uitgebracht aan de minister? N.B. Deze vraag werd gesteld aan alle ministers (Peeters vraag nr. 105, Van Mechelen nr. 94, Vandenbroucke nr. 159, Anciaux nr. 102, Keulen nr. 85, Van Brempt nr. 151, Crevits nr. 363, Ceysens nr. 54 en Heeren nr. 163).

2 -58- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart 2009 KRIS PEETERS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN INSTITUTIONELE HER- VORMINGEN, BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA, TOERISME, HAVENS, LANDBOUW, ZEE- VISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID GECOÖRDINEERD ANTWOORD op vraag nr. 105 van 30 januari 2009 van GEERT BOURGEOIS Dit is een gedeeltelijk antwoord. Voor de bijdragen van de ministers Vandenbroucke, Anciaux, Crevits en Ceysens wordt een aanvullend antwoord gegeven. Antwoord Vlaams minister-president DAR 1. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van elk departement om voor zijn bevoegdheidsdomein de federale wetgeving en de wetgeving van de andere gemeenschappen en gewesten systematisch te toetsen aan de bevoegdheidsverdelende regels en elk vermoeden van bevoegdheidsoverschrijding te signaleren aan de bevoegde Vlaamse minister. Telkens als er geoordeeld wordt dat een andere overheid haar materiële, territoriale of institutionele bevoegdheden overschreden heeft, moet dat gemeld worden. Deze instructie is vervat in de omzendbrief VR 2009/23 van 16/01/2009 betreffende het Grondwettelijk Hof. De Vlaamse minister neemt desgevallend het initiatief om aan de Vlaamse Regering voor te stellen een beroep tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof in te dienen. 2. Voor wat betreft mijn bevoegdheden in het beleidsdomein Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DAR) gebeurt de screening systematisch voor de wetten, decreten en verordeningen, nadat zij gepubliceerd zijn in het Belgisch Staatsblad. Iedere inhoudelijk bevoegde afdeling of cel verzorgt de screening voor wat zijn beleidsmaterie aangaat. In principe geschiedt die screening dagelijks, gelijklopend met de uitgave van het Belgisch Staatsblad. 3. Er wordt niet systematisch gerapporteerd aan de bevoegde minster. Zoals onder punt 1 aangegeven, wordt telkens als een bevoegdheidsoverschrijding of -conflict dreigt, de bevoegde minister hierop geattendeerd. IV, Vlaams Agentschap Internationale Samenwerking en Toerisme Vlaanderen 1. Wetten, decreten, verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de federale overheid en van de andere gewest- en gemeenschapsregeringen in dit land worden hoogstens op ad hoc basis gescreend op de aanwezigheid van mogelijke bevoegdheidsoverschrijdingen of -conflicten door het Departement internationaal Vlaanderen, het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking, en Toerisme Vlaanderen. 2. De screening gebeurt niet systematisch. 3. Er wordt niet systematisch gerapporteerd aan de minister-president.

3 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart Bestuurszaken 1. Binnen het beleidsdomein Bestuurszaken worden wetten, decreten verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de federale overheid en van andere gewest- en gemeenschapsregeringen in dit land onderzocht op de aanwezigheid van mogelijke bevoegdheidsoverschrijdingen en -conflicten. 2. De screening geschiedt op adhoc basis en in functie van de noodzaak. 3. De screening is een onderdeel van het beleidsondersteunend proces. Het resultaat wordt verwerkt in de beleidsnota s en de jaarlijkse beleidsbrieven. Een aparte rapportering hierover wordt beschouwd als een overbodige administratieve last. Landbouw en Zeevisserij 1. Wetten, decreten, ordonnanties en de besluiten tot uitvoering ervan worden door het Departement Landbouw en Visserij en het Agentschap voor Landbouw en Visserij onderzocht op de naleving van de bevoegdheidsverdelende regels. Dit gebeurt door de inhoudelijk betrokken afdelingen van voornoemde entiteiten. 2. De screening gebeurt systematisch naar aanleiding van de 2 wekelijkse bijeenkomsten van de Permanente Werkgroep van de Interministeriële Conferentie voor het Landbouwbeleid (PW ICLB) en de maandelijkse bijeenkomst van de Permanente Werkgroep Intergewestelijk Ministerieel Overleg (PW IMO). In de schoot van de PW ICLB vindt het overleg tussen de federale overheid en de gewesten plaats, terwijl in de schoot van de PW IMO de gewesten overleggen. Er is geen vaste medewerker, entiteit of afdeling verantwoordelijk voor de screening. De screening gebeurt telkens per afdeling voor de eigen materie. De rapportering gebeurt systematisch aan de hand van de verslagen van de PW ICLB en PW IMO, die ter bekrachtiging aan de inhoudelijk bevoegde ministers worden voorgelegd. 3. Bij het vaststellen van een schending van de bevoegdheidsverdelende regels wordt dit vanzelfsprekend veelal voorafgaand aan het voornoemde overleg al door de betrokken entiteit aan de minister gemeld. MOW 1. Ja, ingeval van wetten en decreten die de omzetting van Europese en internationale regelgeving betreffen gebeurt dit ook reeds in het stadium van de onderhandelingen. Meer specifiek wordt voor Europese en internationale regelgeving in het kader van de Werkgroep Gemengde Verdragen, binnen deze werkgroep de bevoegdheidsverdeling verder nagegaan. Op basis van deze beslissing, welke in een verslag wordt vastgelegd, ligt de verdere behandeling van deze internationale verdragen vast. Voor alle types van voornoemde documenten van de verschillende regeringen, wordt op reguliere tijdstippen overleg gepleegd door vertegenwoordigers uit de verschillende beleidsniveaus. Meer bepaald bespreken de vertegenwoordigers van zowel de Vlaamse overheden als vertegenwoordigers van het federale niveau, periodiek dossiers die de bevoegdheden van allen aanbelangen. Dergelijk overleg vindt ook plaats op ad hoc basis, afhankelijk van het te behandelen dossier. 2. Wat de omzetting van Europese regelgeving betreft, gebeurt dit automatisch. Op het ogenblik dat er een nieuw voorstel wordt gelanceerd, op bijvoorbeeld Europees niveau, wordt in het

4 -60- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart 2009 beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken het voorstel voor screening aan de Afdeling Juridische Dienstverlening voorgelegd. Deze afdeling gaat na in welke bepalingen en in hoeverre er sprake is van gewestelijke bevoegdheden / Vlaamse bevoegdheden en of deze bevoegdheden, zo er sprake is van federale bevoegdheden, worden geraakt. Indien er sprake is van een dossier waarin er in meerdere of mindere mate sprake is van Vlaamse bevoegdheden, zit het Vlaamse gewest mee aan tafel voor het opstellen van het Belgische standpunt. In geval er sprake is van een dossier waarin Vlaamse bevoegdheden worden geraakt, zonder dat er expliciet sprake is van Vlaamse bevoegdheden, worden de evoluties in het dossier van nabij opgevolgd, zodat er kan worden ingegrepen indien nodig. Op het ogenblik dat er sprake is van omzetting van Europese regelgeving en er meerdere bevoegde partijen in het spel zijn, wordt er opnieuw een bevoegdheidsscreening doorgevoerd. In dit geval wordt er specifiek per artikel of artikelonderdeel aangegeven wie verantwoordelijk/bevoegd is voor de omzetting van deze bewuste bepaling. Wat betreft dossiers op ad hoc basis, die de bevoegdheden van zowel het federale als het Vlaamse niveau raken, wordt op reguliere basis overleg gepleegd en gecommuniceerd tussen de verschillende partijen. 3. In geval er sprake is van onderhandelingen met betrekking tot nieuwe Europese voorstellen, wordt de bevoegdheidsscreening van de afdeling Juridische Dienstverlening ten laatste samen met het eerste voorstel van Vlaams standpunt aan de minister bezorgd. Antwoord Vlaams minister Heeren 1. In de beleidsraad van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin van 18 september 2006 is beslist dat de leidend ambtenaren binnen hun entiteit de gepaste maatregelen treffen ten einde tijdig geïnformeerd te zijn over de mogelijke impact van beslissingen van andere overheden en zo nodig de gepaste maatregelen voorstellen aan mijn kabinet, waar politiek kan op ingegrepen worden. In samenspraak met de verschillende entiteiten zal het departement Welzijn, Volksgezondheid en gezin de verzamelwetten nakijken op relevante elementen. De materie beheerd door het agentschap Jongerenwelzijn betreffende de maatregelen ten aanzien van delinquente minderjarigen is inzake bevoegdheid een gedeelde materie. Elk initiatief om de bijhorende wetgeving aan te passen moet, conform de wetten betreffende de staatshervorming, voorwerp zijn van overleg tussen de federale overheid en de Gemeenschappen. Overigens moet diezelfde regelgeving voorgelegd worden voor advies aan de Raad van State. In zijn advies spreekt de Raad zich meestal ook uit over de al dan niet aanwezige bevoegdheidsoverschrijdingen of conflicten. 2. Binnen het departement zullen de zogeheten containerwetten (verzamelwetten) nagekeken worden op elementen die mogelijks impact hebben op het beleidsdomein. Deze screening gebeurt systematisch en gebeurt zodra deze containerwetten verschenen zijn in het Belgisch Staatsblad. Deze screening wordt uitgevoerd door het juridisch team van de afdeling Beleidsontwikkeling van het departement WVG, in samenspraak met de betrokken entiteit. Binnen elk van de entiteiten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin wordt de specifieke regelgeving nagekeken. De medewerkers van de agentschappen zijn beter op de hoogte van de evoluties voor de eigen regelgeving. Deze screening gebeurt niet altijd op een systematische wijze, maar in functie van de noodzaak. Binnen de gehandicaptensector wordt er beleidsmatig op toegezien dat daar waar er raakvlakken zijn (zoals voor rolstoelen en psychiatrie) de bevoegdheid terzake zoveel mogelijk wordt ingekrimpt of beperkt gehouden omwille van financiële redenen. In bepaalde gevallen heeft de Vlaamse Overheid immers een residuaire bevoegdheid, waardoor sommige federale entiteiten

5 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart geneigd zijn hun bevoegdheden te beperken, wat dan ten nadele gaat van de financiële middelen van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (die elders zouden kunnen worden ingezet). 3. Als de door het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin uitgevoerde screening mogelijke bevoegdheidsoverschrijdingen aan het licht brengt dan wordt, in samenspraak met de betrokken entiteit, de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin op de hoogte gebracht. De rapportering van de screening door de agentschappen gebeurt eveneens ad hoc aan mijn kabinet. Antwoord Vlaams minister Van Brempt 1. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van elk departement om voor zijn bevoegdheidsdomein de federale wetgeving en de wetgeving van de andere gemeenschappen en gewesten systematisch te toetsen aan de bevoegdheidsverdelende regels en elk vermoeden van bevoegdheidsoverschrijding te signaleren aan de bevoegde Vlaamse minister. Telkens als er geoordeeld wordt dat een andere overheid haar materiële, territoriale of institutionele bevoegdheden overschreden heeft, moet dat gemeld worden. Deze instructie is vervat in de omzendbrief VR 2009/23 van 16/01/2009 betreffende het Grondwettelijk Hof. De Vlaamse minister neemt desgevallend het initiatief om aan de Vlaamse Regering voor te stellen een beroep tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof in te dienen. Voor wat mijn bevoegdheid van Mobiliteit betreft: 2. Deze screening gebeurt niet systematisch, er is dan ook geen vaste medewerker of dienst verantwoordelijk voor de screening. 3. De rapportering aan de minister gebeurt ad hoc. Voor wat mijn bevoegdheid van Sociale Economie betreft: 2. De screening gebeurt op ad hoc basis. Er is geen vaste medewerker of dienst voor verantwoordelijk en de frequentie is afhankelijk van de ontwerpen. 3. De voogdijminister wordt op de hoogte gebracht van de beleidsmaatregelen die een effect hebben op het Vlaamse beleid. Deze rapportering gebeurt op ad hoc basis. Zonodig worden deze beleidsmaatregelen voor overleg geagendeerd op een Interministeriële Conferentie of op het Overlegcomité. Voor wat mijn bevoegdheid van Gelijke Kansen betreft: 2. Voor wat mijn bevoegdheden Gelijke Kansen binnen de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DAR) betreft gebeurt de screening systematisch voor de wetten, decreten en verordeningen, nadat zij gepubliceerd zijn in het Belgisch Staatsblad. In principe geschiedt die screening dagelijks, gelijklopend met de uitgave van het Belgisch Staatsblad. 3. Er wordt niet systematisch gerapporteerd aan de bevoegde minster. Zoals onder punt 1 aangegeven, wordt telkens als een bevoegdheidsoverschrijding of -conflict dreigt, de bevoegde minister hierop geattendeerd. Antwoord Vlaams viceminister-president Van Mechelen

6 -62- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed zijn geregionaliseerde bevoegdheden. Er is dan ook zelden sprake van bevoegdheidsoverschrijdingen of -conflicten in de strikte zin van het woord. Het komt wel voor dat initiatieven van één gewest ruimtelijke gevolgen hebben in een ander gewest en in deze zin bevoegdheidsoverschrijdend zouden zijn. Ook kunnen er bevoegdheidsproblemen rijzen op de weinige aspecten die gemengde bevoegdheden zijn gebleven, verdeeld over de gewest- en federale overheid. Een voorbeeld daarvan zijn de handelsvestigingen, waar de stedenbouwkundige vergunning een bevoegdheid is van de Vlaamse Overheid en de socioeconomische vergunning van de Federale Overheid. Ook de plaatsing van off-shore windturbines waar de Federale Overheid de vergunningen geeft voor de plaatsing van de turbines op zee en de kabel tot aan de laagwatergrens, en waar de Vlaamse Overheid de stedenbouwkundige vergunning geeft voor de kabel verder landinwaarts en het inrichten van de werfsite op grondgebied van Vlaanderen, enz. In de mate van het mogelijke poogt de administratie op de hoogte te blijven van wat de federale overheid en de ander gewest- en gemeenschapsregeringen aan regelgevende initiatieven nemen. Zeker de belangrijkste zaken met raakpunten, zowel wat betreft stedenbouwkundig en ruimtelijk ordeningsbeleid, als wat betreft onroerend erfgoedbeleid, worden opgevolgd. Van echt belangrijke bevoegdheidsproblemen is er dan ook zelden of geen sprake. 2. De screening van wetten, decreten, verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de andere overheden gebeurt momenteel niet systematisch maar vooral op een ad hoc basis of via overlegorganen. Zo vindt op projectbasis op ambtelijk niveau intergewestelijk overleg plaats. Een voorbeeld hiervan is het ambtelijke overleg in het kader van het Vlaams Stedelijk Gebied rond Brussel. Op structurele basis streeft het departement RWO naar het opzetten van een permanente overlegstructuur (zowel ambtelijk als bestuurlijk) met de andere gewesten. Tot hiertoe is hiervoor echter te weinig draagkracht gevonden. Ook lijkt het nuttig om de screening op een meer systematische wijze op te nemen. Er wordt naar gestreefd dat elke inhoudelijke medewerker de reflex heeft om vanuit zijn taken, functie en bevoegdheden ontwikkelingen bij de andere Belgische overheden op te volgen en over de belangrijke zaken te rapporteren en zo nodig verder op te volgen. 3. Aangezien er geen systematische screening gebeurt is er per definitie ook geen systematische rapportering aan de voogdijminister. Uiteraard sluit dit niet uit dat er over problematische dossiers of op het moment dat er toch een pijnpunt optreedt, toch aan de minister of zijn kabinet verslag wordt uitgebracht. Antwoord Vlaams minister Keulen Wat mijn bevoegdheden inzake binnenlands bestuur, stedenbeleid en inburgering betreft kan ik u meedelen dat wetten, decreten, verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de federale overheid en van de andere gewest- en gemeenschapsregeringen door het Agentschap voor Binnenlands Bestuur niet systematisch onderzocht worden op de aanwezigheid van mogelijke bevoegdheidsoverschrijdingen en -conflicten. Ik kan wel verwijzen naar het feit dat het team Stedenbeleid van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur een bevoegdheidsoverschrijding vastgesteld heeft bij het federaal grootstedenbeleid. Deze screening gebeurde in oktober 2008 en is toen ook voorgelegd aan de voogdijminister. Voor wat mijn bevoegdheid wonen betreft kan ik u het volgende mededelen: De bevoegdheden met betrekking tot wonen zijn grotendeels geregionaliseerd en vormen grotendeels een coherent geheel. Er is dan ook zelden sprake van bevoegdheidsoverschrijdingen of -conflicten in de strikte zin van het woord. Een belangrijk onderdeel van het beleidsveld wonen betreft echter de

7 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart woninghuurwet, wat nog een volledig federale materie is. Ik ben uiteraard vragende partij om eveneens deze huurwetgeving te regionaliseren. Dit zou een belangrijke bijdrage vormen om op het vlak van wonen een volledig en homogeen pakket te kunnen realiseren. In het bijzonder kunnen de bepalingen in de huurwetgeving potentieel aanleiding geven tot conflicterende discussies. Ik denk onder meer aan de bepalingen met betrekking tot de staat van het gehuurde goed, waarbij het geacht wordt te beantwoorden aan de elementaire vereisten van veiligheid, gezondheid en bewoonbaarheid in relatie met de veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsnormen in uitvoering van de Vlaamse Wooncode. In de mate van het mogelijke blijft de administratie op de hoogte van wat de federale overheid en de ander gewest- en gemeenschapsregeringen aan regelgevende initiatieven nemen op het vlak van wonen. De maatschappelijke discussies over en voorstellen en beslissingen tot wijziging van de huurwetgeving worden alleszins door de administratie van dichtbij en met veel interesse opgevolgd. De screening van alle relevante en aanverwante wetten, decreten, verordeningen, besluiten, rondzendbrieven, beleidsbrieven en begrotingen van de andere overheden gebeurt momenteel niet systematisch. Wel wordt op ad hoc basis relevante wetgevende of andere documenten doorgenomen wanneer vermoed wordt dat zulks relevant is voor het beleidsveld. Aangezien er geen volledige screening van alle wetgeving gebeurt, wordt ook niet ingezet op een systematische rapportering aan de voogdijminister. Uiteraard worden wel de relevante raakvlakken of de problematische dossiers aan de minister gerapporteerd.

8 -64- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.6 - Maart 2009 KRIS PEETERS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN INSTITUTIONELE HER- VORMINGEN, BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA, TOERISME, HAVENS, LANDBOUW, ZEE- VISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID AANVULLEND GECOÖRDINEERD ANTWOORD op vraag nr. 105 van 30 januari 2009 van GEERT BOURGEOIS Dit is een gedeeltelijk aanvullend antwoord; Voor de bijdragen van de ministers Anciaux, Crevits en Ceysens wordt een tweede aanvullend antwoord gegeven. Antwoord Vlaams viceminister-president Vandenbroucke Onderwijs 1. Doordat het onderwijs een domein is dat zo goed als volledig aan de gemeenschappen is toevertrouwd, is er in de praktijk eigenlijk geen sprake van bevoegdheidsconflicten met de federale overheid. In de uitoefening van haar bevoegdheid om de voorwaarden voor de toegang tot beroepen te regelen moet de federale overheid zich houden aan de grenzen van haar bevoegdheid. Ze kan daartoe de minimale inhoud bepalen van de vereiste opleiding maar de gemeenschappen bepalen de concrete inhoud van de opleiding en de wijze waarop ze georganiseerd wordt. Over deze bevoegdheidsafbakening bestonden in het verleden geschillen. Die zijn door rechtspraak van de Raad van State beslecht (arrest nr van 24 april 2003) en heeft de betrokken overheden een richtsnoer geboden voor hun beleid Er is geen systematische screening van federale initiatieven die een mogelijke inbreuk op de onderwijsbevoegdheid van de gemeenschappen kan betekenen. Werk 1. Het beleid van de andere overheden, voornamelijk dit van de federale overheid en in mindere mate dit van de andere regionale overheden, wordt opgevolgd door het departement Werk en Sociale Economie naar mogelijke effecten op het Vlaamse werkgelegenheidsbeleid en het beleid inzake Sociale Economie. Dit betekent dat de (ontwerp)regelgeving, beleidsbrieven, beleidsnota s, en andere beleidsinstrumenten worden gescreend naar hun positieve en negatieve effecten op het Vlaamse beleid, en zonodig ook op hun bevoegdheidsoverschrijding. 2. De screening gebeurt op ad hoc basis. Er is geen vaste medewerker of dienst voor verantwoordelijk. 3. De voogdijminister wordt op de hoogte gebracht van de beleidsmaatregelen die een effect hebben op het Vlaamse beleid. Deze rapportering gebeurt op ad hoc basis. Zonodig worden deze beleidsmaatregelen voor overleg geagendeerd op een Interministeriële Conferentie of op het Overlegcomité.