Coentunnel op de schop. Handige apps voor op de bouwplaats. Prachtige bouwfoto s

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Coentunnel op de schop. Handige apps voor op de bouwplaats. Prachtige bouwfoto s"

Transcriptie

1 bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra Nr. 4 september 2013 Coentunnel op de schop Handige apps voor op de bouwplaats Prachtige bouwfoto s

2 Wat leverde het op? Dat ga ik je niet vertellen Ruud Peters (48) is trots op zijn werkgever. Nadat hij uitvoerig heeft verteld wat de Rutte- Groep doet, zegt hij: Weet je wat: ik geef je even een rondleiding over het bedrijventerrein, dan zie je het zelf. Ondertussen vertelt Ruud over zijn loopbaan. 2 Ondergrondse vuilcontainers Hij begon in 1985 als grondwerker wegenbouwer. Daarna werkte hij als laadschopmachinist, mobiele kraanmachinist en nu alweer vijf jaar als uitvoerder. Wij plaatsen ondergrondse betonnen vuilniscontainers in woonwijken, vertelt hij. Een goeie business: er is volop werk. We maken containers in verschillende maten. Speciaal voor de export gebruiken we gerecycled beton, dat is veel lichter en daardoor is het transport goedkoper. Ordners vol Toen Ruud uitvoerder werd, had hij geen diploma. Mijn werkgever vroeg of ik een opleiding wilde volgen zodat ik een diploma kon behalen. Maar ik had al zoveel werkervaring dat ik me afvroeg of het niet mogelijk was om dat om te zetten in een ervaringscertificaat. Daarop werd contact opgenomen met evc-adviseur Jos Hermans van Fundeon. Ruud: Om een evc-certifi caat te krijgen, moet je een portfolio maken, waarin je aantoont dat je de vereiste werkzaamheden inderdaad hebt gedaan. Ik had ordners vol met bewijsmateriaal; toen ik die overhandigde aan Jos, keek hij wel even verbaasd op, lacht Ruud. Vette knipoog Sinds 1 juli 2012 is Ruud gediplomeerd uitvoerder. Vanaf mijn bureau coördineer ik de plaatsing van de containers over de verschillende locaties in het land. Bij grote projecten - zoals hier in Den Haag - ben ik zelf aanwezig. Dat werk deed ik ook al voordat ik mijn certificaat behaalde; het enige verschil is dat ik er financieel een stuk op vooruitgegaan ben. Maar ik ga jou natuurlijk niet vertellen hoeveel, zegt hij lachend met een vette knipoog. Drie tekort En nu? Door voor de volgende ronde, natuurlijk. Eigenlijk wilde ik meteen een ervaringscertificaat voor werkvoorbereider calculator. Maar van de vereiste elf competenties kwam ik er drie tekort. Bedoeling is dat ik me ga bijscholen. Ondertussen heb ik ook veel werkervaring met calculeren, dus wellicht kan ik dat nog omzetten in een certificaat. Binnenkort Jos maar weer eens bellen Jos Hermans Nu ben jij aan de beurt Net zo n doorzetter als Ruud? Neem dan contact op met het Loopbaantraject Bouw & Infra. Ga naar: of naar voor meer informatie. Daar kun je je ook aanmelden.

3 15 bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra Nr. 4 september 2013 Inhoud Coentunnel op de schop Handige apps voor op de bouwplaats Prachtige bouwfoto s Wat leverde het op? 2 Werkloos en nu? 4 Gevaarlijk: Baggeren in de Maas 6 Handig apps voor op de bouwplaats 8 Zo vader, zo zoons 10 Bijzondere beroepen: de wegmarkeerder 12 Bouwreportage: de Coentunnel 15 Restauratie van Jachthuis Sint Hubertus 18 Bouwtechniek: rioolvervanging 20 Bouwfoto s 24 Doorstart na bedrijfsongeval 26 Dierenliefde op de bouwplaats 28 Contactgegevens adviseurs 30 Trots op 32 Pagina 6 Meedenkend vakman Erwin van Harmelen werkt op een baggerponton in de Maas. Een beroep met risico s want regelmatig haalt hij munitie uit de Tweede Wereldoorlog naar boven. 6 Erwin van Harmelen vindt dat stilstand achteruitgang is als het gaat om zijn persoonlijke ontwikkeling. Daarom begint hij in september 2013 aan twee nieuwe opleidingen: kraanmachinist en wiellaadschopmachinist. Als cutterschipper/machinist is Erwin operator van baggerponton Roeroord dat een compleet scheidingsstation is. We baggeren, halen zand en grind naar boven op de Maas, en wassen en scheiden dat meteen. In de Maas wordt nog regelmatig munitie uit de Tweede Wereldoorlog opgebaggerd. Dat gebeurt via een zeefmachine met daarin een magnetische rol die het metaal scheidt. Vorig jaar werden 900 projectielen boven water gehaald. De Explosieve Opruimingsdienst (EOD) laat de opgebaggerde munitie op een veilige plek ontploffen. Goed idee Erwin was zelf nauw betrokken bij de verdere ontwikkeling van de al gebouwde ponton. Zo kwam hij met het idee om grind direct op locatie te wassen. Dat scheelt weer tijd en geld in de fabriek, verduidelijkt hij. Zijn werkgever Martens en Van Oord vond het een prima idee en bouwde een installatie die maar liefst 375 ton per uur aankon. Erwin houdt het complete proces op de ponton in de gaten. Samen met mijn collega s ben ik verantwoordelijk voor de machines, het onderhoud en de inkoop. Als er iets kapot gaat, zorgen wij ervoor dat het wordt gemaakt. Door een ander of - als dat te lang duurt - door onszelf. Want als de machines te lang stil staan, kost het geld. Gaan voor het hoogst haalbare Erwin houdt van zijn werk en toch gaat hij twee nieuwe opleidingen volgen. Ik vind dat ik altijd nieuwe dingen moet blijven leren om mezelf te ontwikkelen. De opleidingen kraanmachinist en wiellaadschopmachinist lijken me een prima aanvulling op wat ik al kan en doe. De theorie bestaat uit 25 lessen, de praktijk hoop ik bij Martens en Van Oord te kunnen doen. Met een beetje geluk ben ik over twee jaar twee diploma s rijker. Ik ben leergierig, ga altijd voor het hoogst haalbare en wil mezelf voortdurend verbeteren. Mijn werkgever stimuleert me daarin omdat hij het belangrijk vindt dat medewerkers flexibel ingezet kunnen worden op diverse projecten. Buitenmens Een compleet andere carrière ziet Erwin nog niet voor zich. Ik houd van water, van buiten werken en van zelfstandigheid. Die drie elementen moeten er wel zijn en die vind ik terug in mijn huidige functie. Meedenkend vakman 7 Bijzondere Beroepen 12 Wegmarkeerder Richard Rook: Een wegmarkeerder moet niet zeuren Dagelijks trekken zeshonderd wegmarkeerders erop uit om het asfalt in Nederland te voorzien van de noodzakelijke belijning. Richard Rook (43) uit Gouda is een van hen. Door het hele land heeft hij z n sporen nagelaten. Als ik in m n vrije tijd over de snelwegen rijd, weet ik vaak nog precies wat ik wanneer heb gedaan. Het duurde even voordat Richard Rook z n draai gevonden had. Als tiener ging hij als schilder aan de slag en als twintiger werkte hij als vrachtwagenchauffeur. Maar pas als dertiger vond hij het werk dat hem paste als een handschoen. Ik hoorde dat ze bij Van Velsen in Bodegraven mensen zochten. Toen ben ik een keer wezen thermoplast, dat gaat langer mee dan verf. In kijken en dat sprak me wel aan. Dat is nu zestien een ketel wordt het thermoplast tot 190 graden jaar geleden. En nog steeds heeft hij het naar verhit en dan overgetapt in de machine waarmee zijn zin. Inmiddels is hij volledig gediplomeerd het op het asfalt wordt aangebracht. M n collega en opgeklommen tot voorman. Je werkt lekker loopt naast de machine en houdt in de gaten dat buiten en steeds op een andere plek, dat geeft de dikte goed is. Bij onderhoudswerk moet hij een gevoel van vrijheid, vindt hij. Maar ook de controleren dat we precies over de oude lijnen creatieve kant van het werk bevalt hem goed. heen gaan. M n andere collega loopt er achteraan Soms sta je voor een grote lege vlakte van zwart en zet de pionnen uit. asfalt, zoals bij de uitbreiding van de A2. Dan denk ik weleens: Jeetje, hoe ga ik hier iets van Schiphol maken. Dat is dan een hele uitdaging. Als je dan Wegmarkeerders worden ook wel strepentrekkers genoemd, maar dat doet geen recht aan het uiteindelijk het resultaat ziet, geeft dat veel voldoening. vak, vindt Rook. We werken met veel verschillende mallen voor allerlei figuraties, van klein Richard is de voorman van een ploegje van drie naar groot. Voor de landingsbanen op Schiphol collega s en bedient meestal de machine. werken we bijvoorbeeld met mallen van wel acht Tegenwoordig werken we bijna altijd met meter. Dat is mooi werk. Ieder jaar gaat Richard Pagina Pagina 12 De wegmarkeerder Richard Kook is wegmarkeerder. Daar komt nog heel wat bij kijken, zo blijkt uit de reportage. Zo moet Richard zich elk jaar laten bijscholen over de nieuwste richtlijnen. Nog even geduld a.u.b. Een enorme stap voorwaarts. Met die woorden opende minister Schultz op 16 mei 2013 de Tweede Coentunnel en de nieuwe Westrandweg. Tegelijkertijd vroeg ze automobilisten nog even geduld te hebben want de verkeersopstoppingen zijn nog niet voorbij: de bestaande Coentunnel wordt een jaar lang gerenoveerd. De Coentunnel op de schop Nu de nieuwe Coentunnel geopend is, is het de beurt aan de oude tunnel. Bouwen volgt de renovatie van de oude Coentunnel een jaar lang. De Tweede Coentunnel is vijf rijstroken breed. verslapt, maar wij blijven op het puntje van onze Wanneer de oude Coentunnel is gerenoveerd, stoel zitten. bestaat het totale Coentunneltracé uit acht rijstroken. De nieuwe Westrandweg zorgt voor Gele wandtegels een goede afwikkeling van de meer dan honderdduizend auto s die dagelijks door de de opening van de tweede tunnel, is goed te Dat de aannemers niet stilgezeten hebben sinds Coentunnel rijden. De aanleg van de zien. De oorspronkelijke Coentunnel ligt er na Westrandweg en de bouw van de bijna vijftig jaar trouwe dienst kaal en desolaat tweede tunnel vielen natuurlijk bij. Moet je zien hoeveel werk er al is verricht! het meest op, maar de klus is roept projectmanager Jacob Guis van Rijkswaterstaat terwijl hij ons door de totaal gestripte pas echt geklaard als de oude tunnel helemaal is opge tunnelbuis langs de werkzaamheden leidt. Hij knapt, zegt omgevingsmanager Jan Rienstra. Voor werk vordert. Ze noemen het een grote opknap lijkt zelf ook verbaasd over het tempo waarin het Rijkswaterstaat is dat deel beurt, maar eigenlijk is het gewoon sloop. Alles van het Coentunnelproject wat we konden missen zonder dat de boel instort, minstens zo belangrijk. En ook hebben we weggehaald: asfalt, kabels en niet te daar zitten een paar flinke vergeten de vertrouwde gele wandtegels. Ruim uitdagingen in. De achtduizend vierkante meter tegelwerk is aandacht van de afgebikt. Wat resteert zijn twee grijze tunnelbuizen die van de grond af aan volledig worden buitenwereld lijkt opgeknapt. nu wat Grote uitdaging Terwijl hier wordt gesloopt, zijn ze verderop de betonstort aan het voorbereiden of nieuwe installaties aan het aanbrengen, zegt Jacob Guis. Dat betekent dat planning en logistiek precies op elkaar afgestemd zijn. Een grote 3

4 Werkloos en nu? Ik wil kunnen zeggen dat 4

5 ik er alles aan gedaan heb Jan van Herk (56) werkte 25 jaar lang in de bouw, waarvan de laatste jaren als uitvoerder, totdat z n werkgever failliet ging. Jan kwam op straat. Wat te doen? Ik had ooit een loopbaantraject gedaan bij trajectadviseur Karin Gradussen. Zodoende wist ik dat ik als werkloze nog een beroep kon doen op het Loopbaantraject Bouw & Infra. Dus belde ik Karin voor het maken van een afspraak Jan is een voorbeeldige deelnemer, zegt Karin Gradussen. Het UWV had Jan op het idee gebracht van een baan als Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering (DTA) en hij kwam bij mij met de vraag of het iets zou zijn. We deden een loopbaanheroriëntatie: dat is een onderzoek waarbij gekeken wordt welke beroepen het beste passen bij de deelnemer. Normaal kijk je vervolgens of aanvullende scholing noodzakelijk is, maar dat was nu niet nodig want dat had Jan zelf al uitgezocht. Volgens de regels Sinds maart 2013 werkt Jan als DTA er. Dat is een functie waar de komende jaren veel vraag naar is omdat het kabinet besloten heeft alle asbest in Nederland te verwijderen. Maar wat houdt die functie eigenlijk in? Jan: Een DTA er zorgt ervoor dat de asbestsanering verloopt volgens de regels. En geloof me: die zijn streng. Elk asbestsaneringsproject start met een asbestinventarisatieplan en een sloopmelding; zonder die twee documenten mag je niet beginnen. Ongeveer de helft van de tijd ben ik bezig met de daadwerkelijke sanering, de rest van de tijd besteed ik aan administratie en eindcontrole. Asbestsanering LinkedIn Toen Jan nog werkloos was, kreeg hij via het UWV de mogelijkheid om een cursus social media te volgen. Tot Jans eigen verbazing leverde hem dat een baan op. Ik maakte een profiel aan op LinkedIn en begon een aantal bedrijven te volgen die te maken hebben met asbest. Eén bedrijf gaf aan het jammer te vinden dat met de uitstroom van bouwvaklieden ook zoveel bouwvakkennis verloren gaat; kennis die juist goed van pas komt in de asbestsanering. Ik belde het bedrijf op en vertelde over mijn achtergrond. Daarop boden ze me meteen een baan aan als Deskundige Inventarisatie Asbest (DIA), dat is iemand die het werk van een DTA er controleert. Ik heb de cursus zojuist afgerond met een examen. Hoewel de uitslag nog niet binnen is, ga ik ervan uit dat ik binnenkort de overstap maak van DTA er naar DIA er. Ondanks mijn leeftijd heb ik er nooit aan getwijfeld dat ik vanuit de werkloosheid weer een baan zou vinden: ik heb altijd een rotsvast vertrouwen in de toekomst gehad. Wil je weten hoe een werkdag van Jan van Herk eruit ziet? Scan dan de onderstaande QR-code of kijk op waar je het filmpje Ruimte 2 procedures kunt zien. Het filmpje toont alle aspecten van een asbest-saneringsproject. Karin Gradussen 5

6 Stilstand is achteruitgang vindt Erwin van Harmelen, als het gaat om zijn persoonlijke ontwikkeling. Daarom begint hij in september 2013 aan twee nieuwe opleidingen: kraanmachinist en wiellaadschopmachinist. Me v Als cutterschipper/machinist is Erwin operator van baggerponton Roeroord dat een compleet scheidingsstation is. We baggeren, halen zand en grind naar boven op de Maas, en wassen en scheiden dat meteen. In de Maas wordt nog regelmatig munitie uit de Tweede Wereldoorlog opgebaggerd. Dat gebeurt via een zeefmachine met daarin een magnetische rol die het metaal scheidt. Vorig jaar werden 900 projectielen boven water gehaald. De Explosieve Opruimingsdienst (EOD) laat de opgebaggerde munitie op een veilige plek ontploffen. Goed idee Erwin was zelf nauw betrokken bij de verdere ontwikkeling van de al gebouwde ponton. Zo kwam hij met het idee om grind direct op locatie te wassen. Dat scheelt weer tijd en geld in de fabriek, verduidelijkt hij. Zijn werkgever Martens en Van Oord vond het een prima idee en bouwde een installatie die maar liefst 375 ton per uur aankon. Erwin houdt het complete proces op de ponton in de gaten. Samen met mijn collega s ben ik verantwoordelijk voor de machines, het onderhoud en de inkoop. Als er iets kapot gaat, zorgen wij ervoor dat het wordt gemaakt. Door een ander of - als dat te lang duurt - door onszelf. Want als de machines te lang stil staan, kost het geld. Gaan voor het hoogst haalbare Erwin houdt van zijn werk en toch gaat hij twee nieuwe opleidingen volgen. Ik vind dat ik altijd nieuwe dingen moet blijven leren om mezelf te ontwikkelen. De opleidingen kraanmachinist en wiellaadschopmachinist lijken me een prima aanvulling op wat ik al kan en doe. De theorie bestaat uit 25 lessen, de praktijk hoop ik bij Martens en Van Oord te kunnen doen. Met een beetje geluk ben ik over twee jaar twee diploma s rijker. Ik ben leergierig, ga altijd voor het hoogst haalbare en wil mezelf voortdurend verbeteren. Mijn werkgever stimuleert me daarin omdat hij het belangrijk vindt dat medewerkers flexibel ingezet kunnen worden op diverse projecten. Buitenmens Een compleet andere carrière ziet Erwin nog niet voor zich. Ik houd van water, van buiten werken en van zelfstandigheid. Die drie elementen moeten er wel zijn en die vind ik terug in mijn huidige functie. 6

7 edenkend akman 7

8 Handige apps voor op de bouwplaats Vanaf nu maakt je smartphone of tablet deel uit van je gereedschapskist. Want tegenwoordig zijn er handige apps die het werk op de bouwplaats een stuk makkelijker maken. Alle hieronder vermelde apps zijn gratis. Mebin Beton App Beton nodig? Met de Mebin app heb je alle informatie bij de hand. Een calculator bijvoorbeeld waarmee je meteen kunt berekenen hoeveel beton je nodig hebt. Of de dichtstbijzijnde betonmortelcentrale in de buurt kunt vinden. Beschikbaar voor Android en iphone ibouwbesluitapp Toegang tot het gehele Bouwbesluit van Ingedeeld per hoofdstuk en afdeling met zoekfunctie. ibouwbesluit wordt regelmatig geüpdatet zodat de meest actuele regelgeving altijd binnen handbereik is. Internetverbinding is niet nodig. Alleen beschikbaar voor iphone 8 Bouwkostenapp Bereken snel de bouwkosten in deze handige app van ingenieursburo IOB. De app berekent de globale bouwkosten voor vijf gebouwtypen, op basis van vierkante en kubieke meters en verschillende afwerking niveaus. Met vier simpele stappen bereken je zelf de bouwkosten. Allereerst wordt een gebouwtype gekozen, bijvoorbeeld kantoor of woning. Daarna geef je de vierkante en kubieke meters op die bij het gebouw horen en kies je het afwerkingsniveau. De keuzes zijn in één oogopslag te zien om alles overzichtelijk te houden. Wanneer je kiest voor bereken maakt de app een overzicht van je keuzes met de daarbij behorende bouwkosten. Beschikbaar voor Android en iphone

9 Weet jij leuke apps voor op de werkvloer? Laat het ons weten. Je tips zijn van harte welkom. Stuur je tip naar: ihandy Waterpas Die loodzware waterpas kun je vanaf nu thuislaten, want met je smartphone of tablet bereik je hetzelfde resultaat als met die waterpas. Beschikbaar voor Android en iphone Schietlood Controleer de verticale en horizontale uitlijning of meet afstanden en hoeken met de app Schietlood. Voordat je de app installeert, kun je een video bekijken waarin je binnen een minuut weet hoe de app precies werkt. Beschikbaar voor Android en iphone BouwApp De BouwApp is een social mediaplatform voor bouwprojecten. Hoe werkt het? Heel simpel: maak met je smartphone of tablet een foto van het bouwproject waar je werkzaam bent en plaats deze vervolgens op de BouwApp. Iedereen die de gratis BouwApp geïnstalleerd heeft, kan de foto s bekijken en ze eventueel zelf op andere social media zoas Facebook of Twitter plaatsen. Erg handig om opdrachtgevers op de hoogte te houden van de bouw van hun project. Of omwonenden te informeren over de voortgang. Beschikbaar voor Android en iphone Rolmaat Die ouderwetse rolmaat kun je vanaf nu in je gereedschapskist laten. Want met de app Smart Measure meet je met één simpele klik zowel de afstand tot een object als de hoogte ervan. Beschikbaar voor Android en iphone AutoCAD 360 CAD-tekeningen bekijken op de bouwplaats; het kan. Aanpassen kan ook, waarna je de gewijzigde versie heel eenvoudig kunt versturen zodat ook je collega s op kantoor de laatst bijgewerkte versie hebben. Beschikbaar voor Android en iphone 9

10 Zo vader, zo zoons! Leerlingen begeleiden die al papieren hebben die jij niet bezit... Dat wilde Jan Grisnich (51) voorkomen en zo ging hij aan de slag om via het evc-traject zijn uitvoerdersdiploma te halen. Zoon Aaike (19) begon aan dezelfde opleiding, maar dan langs de reguliere weg van de avondopleiding. En zoon Wim (17) staat in de startblokken om uitvoerder te worden. Ik begeleid al lang leerlingen, begint Jan zijn enthousiaste verhaal. In gesprekken met Fundeon kwam wel eens de vraag welke papieren ik zelf heb. Nou, da s makkelijk verteld: ik ben als jongen in de infratechniek gaan werken. Eerst als straatmaker, daarna als kraanmachinist op hydraulische graafmachines. Nu heb ik een eigen bedrijf, vof Grisnich GWW, waarin ook mijn zoons werken, en ben ik feitelijk uitvoerder infratechniek geworden, maar dan zonder papiertje. 10 Wederzijdse hulp Toen Jan hoorde dat hij zijn werkervaring via het evc-traject in een diploma zou kunnen omzetten, nam hij de uitdaging aan. Dat was nog best zwaar. Je moet in zes tot acht weken een portfolio met bewijsstukken van werkervaring samenstellen; en dat terwijl je het toch al druk hebt met je dagelijkse werk. Jan kreeg hulp van zijn zoon Aaike. Die lacht: Ja, en dan vooral in het omgaan met de computer. Maar hij kon mij weer helpen bij praktijkopdrachten. Ik ben wel trots op m n vader dat hij heeft doorgezet!

11 Ik ben wel trots op m n vader dat hij heeft doorgezet! Vergelijken Nadat Jan junior, de oudste zoon, zijn uitvoerdersdiploma al haalde, besloot ook Aaike die weg in te slaan. Na mijn machinistenopleiding wilde ik verder leren en nu volg ik bij Regio College SPG Heerhugowaard de avondopleiding tot uitvoerder. En als ik daarmee klaar ben, wil nog een KOB-opleiding calculeren doen. Vader en zoon kunnen dus mooi vergelijken of er veel verschil zit tussen de beide trajecten. Aaike, net klaar met het eerste leerjaar: De reguliere opleiding die ik volg, is veel breder van opzet. Je leert presenteren, bestekken maken, calculeren, Engels. Bij ons worden opdrachten op een wiskundige manier beoordeeld. Aaike wekt nu de indruk dat ik mijn diploma cadeau kreeg, maar dat is dus niet zo, zegt Jan. Integendeel zelfs, bij een evc-traject ben je veel tijd kwijt aan het verzamelen van bewijsmateriaal waaruit blijkt dat je inderdaad die vaardigheden hebt, op basis waarvan je een diploma krijgt. Zo moest ik bewijzen dat ik werk goed begeleidde. En dat daarbij bijvoorbeeld voldaan werd aan de veiligheidseisen. Al het bewijsmateriaal gaat in een portfolio; die lever je in en op basis daarvan wordt bepaald of je een diploma krijgt. Daarom moet het samenstellen van een portfolio heel zorgvuldig gebeuren. Beroepsgericht Zowel vader als zoon Grisnich zijn zeer tevreden over hun opleidingen. Jan: Het is prachtig dat mensen zoals ik de kans krijgen zich verder te ontwikkelen. Aaike: Het is echt beroepsgericht leren. En daardoor zijn de leerlingen, maar ook de leraren, heel gemotiveerd en enthousiast. Voor zoon Wim was het dan ook niet moeilijk dezelfde keuze te maken. Ik heb eerst een opleiding mbo timmerman gedaan met als specialisme metselen. Daarna een bbl-traject grondverzetmachinist. En dit jaar begin ik - net als Aaike - de avondopleiding tot uitvoerder. Ik vind het geweldig dat ik als leermeester m n eigen jongens kan begeleiden, besluit Jan trots. Maar vergis je niet: ze moeten zelf leren hun problemen op te lossen. Ze moeten ergens anders net zo goed aan de slag kunnen. 11

12 12 Bijzondere Beroepen

13 Wegmarkeerder Richard Rook: Een wegmarkeerder moet niet zeuren Dagelijks trekken zeshonderd wegmarkeerders erop uit om het asfalt in Nederland te voorzien van de noodzakelijke belijning. Richard Rook (43) uit Gouda is een van hen. Door het hele land heeft hij z n sporen nagelaten. Als ik in m n vrije tijd over de snelwegen rijd, weet ik vaak nog precies wat ik wanneer heb gedaan. Het duurde even voordat Richard Rook z n draai gevonden had. Als tiener ging hij als schilder aan de slag en als twintiger werkte hij als vrachtwagenchauffeur. Maar pas als dertiger vond hij het werk dat hem paste als een handschoen. Ik hoorde dat ze bij Van Velsen in Bodegraven mensen zochten. Toen ben ik een keer wezen kijken en dat sprak me wel aan. Dat is nu zestien jaar geleden. En nog steeds heeft hij het naar zijn zin. Inmiddels is hij volledig gediplomeerd en opgeklommen tot voorman. Je werkt lekker buiten en steeds op een andere plek, dat geeft een gevoel van vrijheid, vindt hij. Maar ook de creatieve kant van het werk bevalt hem goed. Soms sta je voor een grote lege vlakte van zwart asfalt, zoals bij de uitbreiding van de A2. Dan denk ik weleens: Jeetje, hoe ga ik hier iets van maken. Dat is een hele uitdaging. Als je dan uiteindelijk het resultaat ziet, geeft dat veel voldoening. Richard is de voorman van een ploegje van drie collega s en bedient meestal de machine. Tegenwoordig werken we bijna altijd met thermoplast, dat gaat langer mee dan verf. In een ketel wordt het thermoplast tot 190 graden verhit en dan overgetapt in de machine waarmee het op het asfalt wordt aangebracht. M n collega loopt naast de machine en houdt in de gaten dat de dikte goed is. Bij onderhoudswerk moet hij controleren of we precies over de oude lijnen heen gaan. M n andere collega loopt erachteraan en zet de pionnen uit. Schiphol Wegmarkeerders worden ook wel strepentrekkers genoemd, maar dat doet geen recht aan het vak, vindt Rook. We werken met veel verschillende mallen voor allerlei figuraties, van klein naar groot. Voor de landingsbanen op Schiphol werken we bijvoorbeeld met mallen van wel acht meter. Dat is mooi werk. Ieder jaar gaat Richard 13

14 op cursus om geschoold te worden in de nieuwste richtlijnen. De grootte van de markeringen, de afstanden ertussen en de precieze plek op het asfalt; alles ligt vast in richtlijnen. De meeste ken ik ondertussen uit m n hoofd, maar er komen er steeds meer bij. Soms krijg ik tekeningen die niet kloppen met de officiële richtlijnen. Daar zeg ik dan wel wat van tegen de opdrachtgever, anders heb ik het achteraf gedaan. Lussenslijpers In technische zin is er de afgelopen vijftien jaar niet zo veel veranderd in het wegmarkeerdersvak. Maar de stress is wel flink toegenomen, weet Rook. Als we s nachts werken beginnen we pas om elf uur en moeten we om vijf uur weer weg zijn. Anders krijg je een boete van Rijkswaterstaat. We zitten zo dicht mogelijk achter de wals van de asfalteerders, maar op warm asfalt kunnen we niet werken, dus dat kost tijd. En na ons komen de vangrailmannen, die hijgen ons in de nek. Dat geeft soms stress, want om half vijf moeten we inpakken en wegwezen. Om het verkeer te ontzien wordt er steeds vaker s nachts en in het weekend gewerkt. Dat bevalt Richard maar matig. Je moet heel flexibel zijn. Vaak hoor je op het laatste moment dat je de volgende avond een klus moet doen. Maar dat hoort er nou eenmaal bij, een wegmarkeerder moet niet zeuren. Tegenover de nadelen staan gelukkig een hoop voordelen. Daarom hoop ik dit werk tot m n pensioen te kunnen doen, besluit Richard. 14

15 Nog even geduld a.u.b. Een enorme stap voorwaarts. Met die woorden opende minister Schultz op 16 mei 2013 de Tweede Coentunnel en de nieuwe Westrandweg. Tegelijkertijd vroeg ze automobilisten nog even geduld te hebben want de verkeersopstoppingen zijn nog niet voorbij: de bestaande Coentunnel wordt een jaar lang gerenoveerd. De Tweede Coentunnel is vijf rijstroken breed. Wanneer de oude Coentunnel is gerenoveerd, bestaat het totale Coentunneltracé uit acht rijstroken. De nieuwe Westrandweg zorgt voor een goede afwikkeling van de meer dan honderdduizend auto s die dagelijks door de Coentunnel rijden. De aanleg van de Westrandweg en de bouw van de tweede tunnel vielen natuurlijk het meest op, maar de klus is pas echt geklaard als de oude tunnel helemaal is opge knapt, zegt omgevingsmanager Jan Rienstra. Voor Rijkswaterstaat is dat deel van het Coentunnelproject minstens zo belangrijk. En ook daar zitten een paar flinke uitdagingen in. De aandacht van de buitenwereld lijkt nu wat verslapt, maar wij blijven op het puntje van onze stoel zitten. Gele wandtegels Dat de aannemers niet stilgezeten hebben sinds de opening van de tweede tunnel, is goed te zien. De oorspronkelijke Coentunnel ligt er na bijna vijftig jaar trouwe dienst kaal en desolaat bij. Moet je zien hoeveel werk er al is verricht!, roept projectmanager Jacob Guis van Rijkswaterstaat terwijl hij ons door de totaal gestripte tunnelbuis langs de werkzaamheden leidt. Hij lijkt zelf ook verbaasd over het tempo waarin het werk vordert. Ze noemen het een grote opknapbeurt, maar eigenlijk is het gewoon sloop. Alles wat we konden missen zonder dat de boel instort, hebben we weggehaald: asfalt, kabels en niet te vergeten de vertrouwde gele wandtegels. Ruim achtduizend vierkante meter tegelwerk is afgebikt. Wat resteert zijn twee grijze tunnelbuizen die van de grond af aan volledig worden opgeknapt. Grote uitdaging Terwijl hier wordt gesloopt, zijn ze verderop de betonstort aan het voorbereiden of nieuwe installaties aan het aanbrengen, zegt Jacob Guis. Dat betekent dat planning en logistiek precies op elkaar afgestemd zijn. Een grote 15

16 uitdaging. Inderdaad, als ik een verkeerde beslissing neem waardoor een steiger in de weg blijft staan, kan het hele werk stagneren. Dat beaamt ook omgevingsmanager Jan Rienstra. We hebben te maken met meerdere aannemers op de bouwplaats. Aan het consortium doen zeven bedrijven mee. Je kunt niet hebben dat iemand zomaar ergens een hek weghaalt waardoor iemand anders gevaar loopt. Tekort aan vakkrachten Om te voldoen aan de eisen van de nieuwe Wet Tunnelveiligheid wordt de oude tunnel voorzien van een optimale ventilatie en de modernste communicatiemiddelen. Ook vluchtwegen worden aangepast. Alles wat de Tweede Coentunnel aan voorzieningen heeft, wordt hier ook aangebracht, legt Guis uit. Het team dat de installaties in de Tweede Coentunnel heeft aangebracht, is exact hetzelfde als het team dat hier aan de slag is. Die kennis hebben we dus meegenomen. Wat opvalt is dat veel van de werknemers die op deze ochtend aan het werk zijn, uit Duitsland afkomstig zijn. Het is heel moeilijk om in Nederland voldoende goede mensen te vinden, ondanks de crisis, verzucht Feiten en weetjes De eerste Coentunnel werd in 1966 geopend. Hij is 1283 meter lang, waarvan 587 meter overdekt. Het laagste deel van de tunnel bevindt zich op een diepte van 22 meter beneden het Normaal Amsterdams Peil (NAP). De renovatie wordt uitgevoerd door 200 werknemers. Voor het hele Coentunnelproject is het consortium Coentunnel Company opgericht waaraan zeven bedrijven deelnemen. Met het geheel is een budget van 2 miljard euro gemoeid. Daarvan is zestig miljoen euro bestemd voor renovatie. 16 Meer informatie: en

17 Guis. Ik had verwacht dat meer bouwvakkers de overstap zouden maken van woningbouw naar civiele techniek, want daar gaat het nog redelijk goed. Maar dat gebeurt niet. Ook de instroom van jonge mensen is onvoldoende, dus zijn we gedwongen personeel uit Duitsland te halen. Terwijl de Coentunnel nog voor zijn vijftigste verjaardag volledig wordt gerenoveerd, moet hij na de opknapbeurt weer zeker zestig jaar meekunnen. Natuurlijk verrichten we tot die tijd het gebruikelijke reguliere onderhoud, aldus Jan Rienstra, maar meer ook niet. 17

18 18

19 Smullen voor ambachtelijke fijnproevers De vakmannen op de foto voelen zich als kinderen in een speelgoedwinkel. Niet zo raar, want zij mogen Jachthuis Sint Hubertus op De Hoge Veluwe restaureren. Bedoeling is dat het door architect Berlage ontworpen gebouw in oorspronkelijke staat wordt teruggebracht. Dat betekent dat een beroep wordt gedaan op ouderwets vakmanschap. Smullen dus voor ambachtelijke fijnproevers. Voorbereiding is het halve werk. Zo ook bij dit restauratieproject. Voordat de juiste voegstructuur en kleur gevonden was, zijn maar liefst zeventig voegmonsters opgezet. Het vinden van een passende restauratiesteen met dezelfde uiterlijke kenmerken als de bestaande stenen, duurde zes maanden. De vloer van de kamers bestaat uit gesmolten en geperste glastegel van ongeveer vier cm2; elk steentje werd genummerd zodat ze op precies dezelfde plek teruggelegd konden worden. Precies zoals Berlage het ooit had bedacht. Terug in de oude staat dus, maar niet helemaal. Want ook een rijksmonument moet voldoen aan eisen omtrent brandveiligheid. Dus moesten sprinklers bevestigd worden, zodanig dat het niet opvalt. Brandwerende verf moest worden aangebracht zonder afbreuk te doen aan de historische detailleringen. Berlage ontwierp niet alleen het gebouw maar ook het gehele interieur en veel gebruiksvoorwerpen. Ook de meubels worden momenteel gerestaureerd. Vanaf april 2014 is het Jachthuis weer geopend voor publiek en kan iedereen aanschouwen hoe Berlage het ooit bedoeld heeft weliswaar met een snufje moderne techniek, maar goed: dat hoeft Berlage niet te weten. Meer weten? Op YouTube staat een prachtig filmpje over de restauratie. Ga naar youtube.com en zoek naar restauratie Jachthuis Sint Hubertus. Of scan de QR-code. 19

20 HET VERVANGEN VAN HET HOOFDRIOOL Bovenaanzicht (bestaand en nieuw) met kabels, leidingen plus werkinstructies Dankzij een uitgebreid en goed onderhouden rioleringsstelsel worden we in Nederland niet ziek van afvalwater, houden we droge voeten en kunnen we milieuvervuiling tegengaan. In ons land is vrijwel elk adres aangesloten op het riool. We hebben dan ook de hoogste aansluitingsgraad in Europa. Onderhoud en vervanging van rioolconstructies zijn gemeentelijke taken. Volgens de gegevens van Stichting Rioned - het kenniscentrum voor alle partijen die bij de rioleringszorg betrokken zijn - is ons riool nu op orde. Werkzaamheden aan de riolering besteden gemeenten steeds meer uit aan infrabedrijven. Redenen voor rioolvervanging zijn slijtage, beschadiging of verzakking van buizen of capaciteitsvergroting. Aanduidingen voor ligging van kabels en leidingen Aanwijzingen voor werkzaamheden Doorsnede (bestaand en nieuw) Omdat de riolering meestal onder de weg ligt, betekent rioolvervanging bijna altijd ook werk aan de weg. Dat maakt de organisatie van een rioolvervanging behoorlijk ingewikkeld. Bij gemeenten is de totale personeelssterkte voor rioleringszorg onge veer gelijk aan voltijdbanen (fte). Bij de betrokken infrabedrijven is dat ongeveer fte. Tijdens het werk aan het riool zijn in en rondom de sleuf verschillende werkploegen tegelijkertijd actief: de bemalingsploeg, de rioolploeg, de huis aansluitingsploeg en de straatmakersploeg. Dit voorjaar begon Aannemingsbedrijf Van Herwijnen B.V. uit Kerkdriel aan de gefaseerde vervanging van het hoofdriool en de herinrichting van een straat in Udenhout. Het project moet in december 2014 af zijn.

21 Vakman gww Gijs van Londen: In ons vak moet je een veelzijdige specialist zijn. De precisie van een riolist Vakman gww Gijs van Londen (45) uit Spijk (aan de Linge) werkt bij voorkeur in de werkploeg die rioolbuizen legt. Hij is gespecialiseerd in het exact positioneren en zorgvuldig aansluiten van nieuwe buizen. Daarom geven zijn collega s hem de erenaam riolist. In het reguliere beroepsonderwijs is het werken aan rioolconstructies een onderdeel van de opleiding Vakman gww. Maar Van Londen heeft zijn vak niet op school geleerd. Op mijn vijftiende zat ik al in het grondwerk. De smaak van het stevige werk in de infra kreeg ik al snel te pakken. Ik ben graag buiten en kan tegen een stootje. Straatwerk, grondverzet met de shovel, aanleg van rioleringen. Ik leerde alles, gewoon door goed te kijken en aan te pakken. De aantrekkelijke kant van zijn werk is voor Van Londen vooral de intensieve samenwerking in een team. Tijdens het plaatsen van een rioolbuis bijvoorbeeld moet je elkaar heel precies begrijpen. Je hebt de aanpikker die de hijsketting op de juiste manier aanpikt, de machinist die op mijn aanwijzingen de buis laat zakken en zes ogen die kijken of de hijslast op de juiste plek komt. Zonder leidingen, kabels en andere obstakels te beschadigen. Precisiewerk voor drie man tegelijk. 'In de sleuf 21

22 HET VERVANGEN VAN HE De gemeente geeft opdracht voor vervanging van het hoofdriool en de herinrichting van de straat. Om overlast voor omwonenden en bestemmingsverkeer te beperken, is het project verdeeld in fasen. De gemeente heeft een verkeersplan gemaakt; een verkeerstechnisch bedrijf plaatst tijdelijke bewegwijzering om het verkeer om te leiden. Infrawerkers verplaatsen soms even de wegafzetting om hun vrachtwagens en machines vrije doorgang te geven. Voor het opnemen van het bestaande straatwerk gebruikt de Vakman gww de wendbare kniklader met tegelriek als hulpstuk. Hij breekt de straat op tot aan de erfgrens, zodat woningen bereikbaar blijven. Door de riek te laten schudden, scheidt hij stenen en zand. De gebakken straatbakstenen (dikformaat) van de bestaande voetpaden worden hergebruikt in het nieuwe werk. De gebakken klinkers van de rijbaan worden afgevoerd naar de gemeentewerf. Vóór het graven van de werksleuf moet het grondwaterpeil tijdelijk verlaagd worden. Anders zou de sleuf zich vullen met grondwater. Een bronbemalingsbedrijf brengt een verticale filterbemaling aan. De bemalingstechnicus boort onder waterdruk eerst een diep gat (9 m) in de grond. Dan duwt hij een geperforeerde filterbuis in het boorgat. De bovenkant van de filterbuis sluit hij aan op een verzamelleiding die is aangesloten op een vacuümpomp. Zo installeert hij om de 3,5 meter een filterbuis. Het opgepompte water zal via de afvoerleidingen worden geloosd. Bij boor- en graafwerkzaamheden bestaat het risico van beschadiging van ondergrondse kabels en leidingen (gas, stroom, telefoon, water, kabel en data). Om dat risico te verkleinen heeft de machinist de beschikking over een tekening van het landelijke Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC). Daarop staan de locaties van ondergrondse kabels en leidingen. Waar uiterst voorzichtig graven geboden is, schakelt de graafploeg over op handwerk met de schop. 22

23 T HOOFDRIOOL Als enkele oude rioolbuizen zijn verwijderd en de sleuf diep genoeg is, gaat de rioolploeg een nieuwe buis plaatsen. De machinist van de rupskraan manoeuvreert de spiekant van de buis voor de mof van de al liggende buis. Dan trekt hij met een beweging van de giek de spiekant van de buis in de mof. De rubberen ring in de spie garandeert een waterdichte aansluiting. Dan volgt het nauwkeurig stellen van de nieuwe buis. Voor de maatvoering van het nieuwe riool wordt een lijnlaser gebruikt. Vast meetpunt is het niveau van de bodem van de (vernieuwde) verzamelput. Vanuit de put werpt de laser een lichtstraal die heel precies zowel richting als hoogte aangeeft voor de nieuwe buizen. De riolist vangt het lichtsignaal op met een schildje dat hij plaatst op de binnenkant aan de onderkant van de nieuwe buis (Binnen-Onderkant- Buis of BOB). Samen met de kraanmachinist stelt hij de buis precies op het BOB-niveau dat de laser aangeeft. De grondwerker graaft een bestaande huisaansluiting voorzichtig op met de schop. Zo voorkomt hij graafschade. Vervolgens ontkoppelt hij de aansluiting bij de erfgrens van het perceel. Hij verwijdert de oude (pvc-)buizen en monteert een overgangsstuk voor de aansluiting van huisriolering op het gemeentelijke riool. Op de erfgrens komt een ontstoppingsstuk, een T-stuk met schroefdeksel. Daarop sluit hij onder afschot een pvc-leiding aan voor de afvoer naar de standpijp die is aangesloten op het hoofdriool. Herinrichting en bestrating van rijbaan en trottoirs is werk voor de gespecialiseerde straatmakersploeg. De ondergrond van het wegdek wordt achtereenvolgens opgebouwd uit een laag aanvulzand, menggranulaat en brekerzand. Daarop leggen de straatmakers het straatwerk. Volgens bestek zijn er voor rijbaan, fietsstrook, verkeersdrempels en voetpaden voorgeschreven bestratingsmaterialen en legpatronen. Na het bestraten, het afzanden, invegen en aftrillen strooit de straatmaker ten slotte basaltsplit over het nieuwe wegdek. 23

24 Bouwen, bouwen en nog eens bouwen! In de voorjaarseditie van Bouwen deden we een oproep: stuur je mooiste bouwfoto in en win een Samsung Tablet. Die oproep was niet aan dovemansoren gericht: de virtuele postbode draaide overuren. Honderden foto s ontvingen we. De jury koos zes foto s uit voor de fotowedstrijd in het digitale magazine ibouwen. Maar er waren nog zoveel prachtige inzendingen, die we jullie niet wilden onthouden Het inhijsen van een stalen trap door J. Boom Vanaf 113 meter hoog, uitzicht op de Hoogovens bij IJmuiden door Richard Baltus 24 door Mark Baar Stuur ook jouw foto's in! Blijf prachtige bouwfoto s maken en stuur ze in. Wij zijn er dol op en plaatsen ze graag. De foto s moeten minimaal 1 Mb zijn anders kunnen ze niet afgedrukt worden. Foto s mailen naar: bouwen@fundeon.nl.

25 Hoge nood! door René Goedhart Je komt op de gekste en mooiste plekjes, en moet de meest gekke toeren uithalen om toch je werk goed te kunnen doen aldus Kees Somers Een Sub Trencer wordt gebruikt voor het leggen van elektrakabels in de zeebodem door Ton van Ekeren 25

26 Van betonijzervlechter naar vrachtwagenchauffeur Cor Post gaat elke dag fluitend naar zijn werk Tijdens een bedrijfsongeval brak betonijzervlechter Cor Post twee rugwervels en kon hij zijn werk niet meer goed doen. Nu doet hij een opleiding tot vrachtwagenchauffeur. Cor: Ga actief op zoek naar werk en blijf vooral niet hangen achter de geraniums. 26

27 In eerste instantie konden dokters niets vinden toen Cor Post (45) door een sparing in de vloer vier meter naar beneden viel en plat op zijn rug neerkwam. Ruim veertien maanden en een scan later werd duidelijk dat hij twee gebroken rugwervels aan het ongeluk had overgehouden. Eén daarvan was scheef aangegroeid. Ik had altijd pijn, vertelt Cor. Ik werkte als meewerkend voorman betonijzervlechter. Hele dagen werken ging niet meer. Toen het bedrijf in 2012 stopte, ben ik verder gaan kijken. Ik wilde vooral veel afwisseling in mijn werk: zitten, staan, in beweging zijn. Dat is het beste voor mijn rug. Geraniums Cor ging op zoek naar een nieuwe werkplek en was intussen veel in overleg met loopbaantraject-adviseur Franklin Everts. Met hem deed ik een beroepskeuzetest. Franklin vertelde me dat ik veel meer uit mezelf kon halen, maar ik zag een lange studie niet zitten en wilde niet op kantoor terecht komen. Zelf was Cor inmiddels flink actief. Hij bezocht oude kennissen en contacten uit de bouwwereld en liet iedereen om zich heen weten dat hij op zoek was naar werk. Cor: Je moet niet achter de geraniums blijven zitten wachten. Ga erop uit, je netwerk moet weten dat je werk zoekt. Elke dag is anders Cor stapte onder andere af op een bekende van hem, eigenaar van Verhuurbedrijf Dekker Nunspeet. Het bedrijf verhuurt shovels, hoogwerkers, steigermateriaal, noodaggregaten en nog veel meer. Daar vroeg ik om een stageplek. En die kreeg ik als medewerker uitgifte verhuurgoederen. Het is heel afwisselend werk, waarbij ik goederen naar klanten breng. Elke dag is anders. Bij Verhuurbedrijf Dekker waren ze heel tevreden, daarom heb ik samen met hen en Franklin bij het UWV een proefplaatsing aangevraagd. Franklin begeleidde me daarbij. Nu ben ik bezig mijn groot rijbewijs C te halen, zodat ik straks het groot verhuurmaterieel kan vervoeren. Steun Bij dit alles krijgt hij veel steun van zijn vriendin. Een opleiding doen naast je werk vraagt veel tijd en energie. Ik heb nu niet zoveel tijd voor het huishouden of het onderhoud van de tuin. Drie avonden per week ga ik naar school, dan heb ik nog huiswerk én mijn eigen werk. Gelukkig heeft zij alle begrip en dat heb je wel nodig. Als je je gesteund voelt door je achterban, ga je ervoor! Ook de steun van Franklin deed hem goed. Hij heeft me enorm geholpen bij het omscholen en complimenteerde me met de energie die ik zelf had gestopt in het vinden van een goede plek. Toen hij me bij Dekker aan het werk zag, zei hij meteen dat ik helemaal op mijn plek zit. En dat klopt. Ik ging vroeger fluitend naar mijn werk en dat doe ik nog steeds. Franklin Everts Stop de persen! Magazine Bouwen lag al op de pers toen Cor Post op de valreep belde met een belangrijke mededeling. Stop de persen! Cor vertelde namelijk dat hij is geslaagd voor zijn C-rijbewijs en vanaf nu mag rijden op een vrachtwagen bij Dekker Verhuur. Proficiat Cor! Oké jongens, start de persen maar 27

28 28 In de voorjaarseditie van Bouwen riepen we onze lezers op om hun leukste bouwfoto in te sturen. Honderden foto s ontvingen we, de één nog mooier dan de andere (zie ook pagina 24-25). Heel bijzonder was de inzending van Emiel Wiegerinck: een foto met een ontroerend verhaal en een happy end. De redactie was zo onder de indruk, dat spontaan besloten werd Emiel te belonen met een heerlijke taart.

29 Merel op de bouwplaats Hallo, Hierbij de allerleukste bouwfoto, van een bouw, waar mens en dier elkaar helpen te bouwen! Bij een verbouwing/uitbreiding van een carport had een merel zijn nestje gebouwd op een horizontale ligger (balk) van de bestaande buitengevel achterin deze carport. Deze gevel moest echter verwijderd worden om plaats te maken voor de nieuwe gevel, welke hier iets naast kwam te staan. Toen ik met het idee kwam om het reeds gebouwde - en van eieren voorziene - nestje in een tijdelijke huisvesting te plaatsen, verklaarde men mij voor gek: Dat lukt nooit... die vogel komt nooit meer terug op zijn nest." Ik heb mijn idee echter wel uitgevoerd, en middels een oude kunststof krat een tijdelijke huisvesting voor het nestje gemaakt. Vervolgens heb ik het nestje voorzichtig van de balk verwijderd, en in de kunststof krat geplaatst. En... nog diezelfde dag zat de vogel weer op het nest, alhoewel hij/zij eerst bij de oude balk zocht. Daarna hebben we de tijdelijke huisvesting elke dag ietsje verplaatst, totdat het na enkele dagen buiten het werkgebied stond. Uiteindelijk kwamen vier eieren uit en zijn de jongen uitgevlogen! Stuur je foto's in! Blijf prachtige bouwfoto s maken en stuur ze in. Wij zijn er dol op en plaatsen ze graag. De foto s moeten minimaal 1 mb zijn anders kunnen ze niet afgedrukt worden. Foto s mailen naar: bouwen@fundeon.nl. 29

30 Regio noordoost Marleen Slotboom Leeuwarden (06) Yvonne Aaltink Enschede (06) Omscholen naar een andere functie? De trajectadviseur van het Loopbaantraject Bouw & Infra begeleidt je daarbij. Regio noordwest Regio zuidwest Neem contact op Pascal Doesburg Hoogezand (06) Annemiek Nieborg Holten (06) Jolanda Snoek Heerhugowaard (06) Annechien Bakker Amersfoort (06) Elise Burger Den Haag (06) Dick Groot Koerkamp Goes (06) Jan van Eldik Ruinen (06) Linda Geels Doetinchem (06) Edith Manjé Heerhugowaard (06) Marloes Blok Nieuwegein (06) Eva Wels Schiedam (06) Frank Kuijper Bergen op Zoom (06) Henk ten Oever Hardenberg (06) Frans Seelen Gehele regio (06) Gerard van Nieuwkoop Hoofddorp (06) Martine Groot Gehele regio (06) Howard Chan Jon Chu Dordrecht (06) Sharon van Leest Rosmalen (06) Franklin Everts Zwolle (06) Marlies Vermeulen Diemen (06) Maaike Kerklingh Midden Nederland (06) Mirjam Klaasen Tilburg (06) noordoost noordwest zuidwest

31 Kijk op www. en voor meer informatie Ervaringscertificaat of diploma halen? De evc-adviseur van de EVC-centra Bouw & Infra ondersteunt. Regio zuidoost De evc-adviseurs evc-adviseurs Titus Coehorst Nijmegen (06) Karin Gradussen Veldhoven (06) Ad Vermonden Noord-Nederland (06) evc-centra.nl Paul Frankenhuizen Midden-Nederland (06) evc-centra.nl Hein Vrancken Zuidoost-Nederland (06) evc-centra.nl Jan Zuidema Oss (06) Jack Akkermans Sittard/Nuth (06) Metha van der Haar Oost-Nederland (06) evc-centra.nl Jos Hermans West-Nederland (06) evc-centra.nl Claudia Klarenbeek Zuidwest-Nederland (06) evc-centra.nl Postbus 440, 3840 AK Harderwijk, (0341) www. Colofon Pascale Wismans Mierlo (06) Pascal Segers Horst (06) Erwin van Peppen Gehele regio (06) zuidoost Colofon Het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra zijn zelfstandige onderdelen van Fundeon, het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouwen infrasector. Kijk op Postbus 440, 3840 AK Harderwijk, (0341) Bouwen is het magazine over loopbaanontwikkeling en ontwikkelingen in vaktechniek. Vijf keer per jaar wordt dit tijdschrift gratis toegestuurd aan werknemers en werkgevers voor wie de cao voor de Bouwnijverheid geldt. Bouwen wordt gemaakt in opdracht van het Loopbaantraject Bouw & Infra. Uitgever: Fundeon, kennis- en adviescentrum voor de bouw en infra. Redactieraad: Erik Huijsman, Betsie Brink, Franklin Everts, Metha van der Haar, Pieter Kastermans, Frans Kokke, Michiel Mons en Dick Singerling. Tekst: Jan Bos, Corry Daalhof, Erik Huijsman (eindredactie), Louis Jongeleen, Tessa Klooster, Jos Vlak, Ed Zeelt. Fotografie: De Beeldredaktie, Jan de Groot, Chris Pennarts. Vormgeving: Click Communicatie, Utrecht. Druk: Senefelder Misset. Oplage: exemplaren. Contact met de redactie: Fundeon, afdeling Communicatie, telefoon (0341) , Correspondentie: Loopbaantraject Bouw & Infra, Postbus 440, 3840 AK Harderwijk, telefoon (0341) , Website: www. fundeon.nl. Adreswijzigingen: Het Magazine Bouwen wordt verstuurd naar iedere werknemer die onder de cao voor de Bouwnijverheid valt. De adressen worden beschikbaar gesteld door de organisatie die verantwoordelijk is voor die cao-registratie. Indien uw adressering onjuist is, dan kunt u via uw werkgever laten controleren of uw juiste adresgegevens beschikbaar zijn gesteld aan Cordares. 31

32 Trots op centrum van Leek Veel grondwerk. Hectares bestratingen. Voor uitvoerder Gjalt de Boer (28) is de uitdaging om veel mensen aan te sturen en het werk goed en op tijd klaar te krijgen. Dan zeg ik trots: we hebben het met z n allen goed gedaan. De Boer werkt met veel plezier bij Oosterhof Holman Infra, een mooi sociaal bedrijf zoals hij zelf zegt. Een goede uitvoerder beheerst het hele werk. Je kunt niet iemand iets uitleggen dat je zelf niet onder de knie hebt. Hoofduitvoerder Jappie Bosma is al tien jaar mijn leermeester. Alles wat er buiten gebeurt, heb ik van hem geleerd. Ervaring opdoen In Leek heeft De Boer een prima project om veel ervaring op te doen. Het werk duurt bijna anderhalf jaar en begon met de aanleg van drie parkeerterreinen. Dit jaar is het centrum van Leek aan de beurt. We breken eerst de oude situatie op. Grond uitgraven, nieuwe riolering aanbrengen, grondverbetering en nieuwe bestrating. En dat over een lengte van 450 meter en een breedte van 30 meter. We eindigen met bomen planten en lichtmasten plaatsen. In de rubriek Trots op vertelt een vakman over bouwprojecten waarover hij trots is dat hij eraan meewerkt of meegewerkt heeft. Ben jij ook trots op een bouwproject en wil je daar over vertellen, stuur dan een mailtje naar: bouwen@fundeon.nl. Steeds zelfstandiger Het is m n mooiste werk tot nu toe, zegt De Boer. De omvang en de omgang met de winkeliers maken het boeiend. Er komt veel bij kijken, want ik stuur hier een hele ploeg aan. Het werk wordt in fasen uitgevoerd. De dagen vliegen voorbij. Mensen aansturen, maatvoering, het werk overzien en de planning en de hoeveelheden bijhouden. Je moet maar afwachten wat je in de grond vindt. Onverwachte leidingen, een andere grondsoort. Je wordt steeds zelfstandiger naarmate de tijd verstrijkt. Ik probeer m n huidige functie steeds beter te doen. Hoofduitvoerder? Misschien over twintig jaar. Ik wil graag met de jongens aan de slag blijven.

Coentunnel op de schop. Handige apps voor op de bouwplaats. Prachtige bouwfoto s

Coentunnel op de schop. Handige apps voor op de bouwplaats. Prachtige bouwfoto s bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra Nr. 4 september 2013 Coentunnel op de schop Handige apps voor op de bouwplaats Prachtige bouwfoto s Wat leverde

Nadere informatie

Evaluatie en verantwoording. Feiten en cijfers. april 2011 ZELFSTANDIG ONDERDEEL VAN

Evaluatie en verantwoording. Feiten en cijfers. april 2011 ZELFSTANDIG ONDERDEEL VAN Evaluatie en verantwoording Feiten en cijfers april 2011 ZELFSTANDIG ONDERDEEL VAN Wat is het Loopbaantraject Bouw & Infra? Het Loopbaantraject is een landelijke voorziening die toegankelijk is voor alle

Nadere informatie

Werken in de bouw. Bouw aan je toekomst!

Werken in de bouw. Bouw aan je toekomst! Werken in de bouw Bouw aan je toekomst! De bouw biedt veel mogelijkheden voor iedereen die van techniek houdt en graag samenwerkt. Mogelijkheden waar je misschien niet zo snel aan denkt. Want in de bouw

Nadere informatie

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees

Nadere informatie

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Kerntaak 1: Waterbouwkundig werk uitvoeren

Kerntaak 1: Waterbouwkundig werk uitvoeren Kerntaak 1: Waterbouwkundig werk uitvoeren Werkproces 1.1: Werkterrein inrichten en onderhouden De waterbouwer richt het werkterrein in door materiaal, verkeersafzettingen en materieel te plaatsen. De

Nadere informatie

Wat maak jij. morgen mee MBO. Loonwerk

Wat maak jij. morgen mee MBO. Loonwerk Wat maak jij morgen mee MBO Loonwerk Morgen is groen bij AOC Oost Morgen is groen bij AOC Oost. En dat is maar goed ook. We hebben een groene wereld nodig, waarin jij en je omgeving goed kunnen leven.

Nadere informatie

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. FNV WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan

Nadere informatie

bewust Alternatieve Leerweg

bewust Alternatieve Leerweg bewust Alternatieve Leerweg leren werken in de echte wereld inleiding waar staat ambachts plein voor 3 Jonge mensen een vak leren zodat zij op eigen kracht werk vinden. Daar staat Ambachtsplein voor. We

Nadere informatie

EEN LEVEN LANG LEREN

EEN LEVEN LANG LEREN EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle

Nadere informatie

Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers. Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon. bouw op kennis

Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers. Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon. bouw op kennis Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon bouw op kennis Fundeon adviseert over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers U wilt kwalitatief

Nadere informatie

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. FNV WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan

Nadere informatie

Groot onderhoud in uw wijk Ophogen van straten, vervangen riolering en andere werkzaamheden

Groot onderhoud in uw wijk Ophogen van straten, vervangen riolering en andere werkzaamheden Groot onderhoud in uw wijk Ophogen van straten, vervangen riolering en andere werkzaamheden Wat doet de gemeente? Groot onderhoud Capelle is voor een deel gebouwd op slappe veengrond. Grond die in jaren

Nadere informatie

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. FNV WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan de slag

Nadere informatie

WERKBOEK LEEUWARDEN VRIJ-BAAN. Voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool.

WERKBOEK LEEUWARDEN VRIJ-BAAN. Voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool. WERKBOEK LEEUWARDEN VRIJ-BAAN Voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool. 10 1 WERKBOEK LEEUWARDEN VRIJ-BAAN 1. LEEUWARDEN VRIJ-BAAN 1.1 - STEEDS DRUKKER OP DE WEG Dit werkboek gaat over Leeuwarden Vrij-Baan.

Nadere informatie

Impact op zijn. leven

Impact op zijn. leven Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust

Nadere informatie

Gemeente Beuningen positief over ervaringen EVC/EVP. Door: Walter Baardemans/ Fotografie: Kees Winkelman

Gemeente Beuningen positief over ervaringen EVC/EVP. Door: Walter Baardemans/ Fotografie: Kees Winkelman Iedereen wordt er beter van Gemeente Beuningen positief over ervaringen EVC/EVP Door: Walter Baardemans/ Fotografie: Kees Winkelman De Gelderse gemeente Beuningen omarmt EVC, het erkennen van eerder verworven

Nadere informatie

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan de slag

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

Bijdragen aan een krachtige leeromgeving voor leerlingen in de bouw en infra. Bouw aan vakmanschap. Word erkend leerbedrijf!

Bijdragen aan een krachtige leeromgeving voor leerlingen in de bouw en infra. Bouw aan vakmanschap. Word erkend leerbedrijf! Bijdragen aan een krachtige leeromgeving voor leerlingen in de bouw en infra. Bouw aan vakmanschap Word erkend leerbedrijf! bouw op kennis Een krachtige leeromgeving Je leert door te doen. Leerlingen leren

Nadere informatie

IK GA VOOR DE SCHOOL VOOR TECHNIEK MBOAMERSFOORT.NL

IK GA VOOR DE SCHOOL VOOR TECHNIEK MBOAMERSFOORT.NL IK GA VOOR DE SCHOOL VOOR TECHNIEK MBOAMERSFOORT.NL JIJ WERKT GRAAG MET JE HANDEN Een vak leren door te werken. Dat kan bij de School voor Techniek! Voor technische mensen is er altijd werk. Je kunt bij

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Wij timmeren aan de weg

Wij timmeren aan de weg Wij timmeren aan de weg Even voorstellen; Bouwkracht Vakpersoneel. Bouwkracht vakpersoneel B.V. is onderdeel van de LubronGroep en voortgekomen uit Lubron technisch intermediair. Onder de vlag van Lubron

Nadere informatie

Lelijke griet. Dino is nog steeds te verbaasd om iets normaals te zeggen. Het enige dat hij kan bedenken is: Heet je echt Belle?

Lelijke griet. Dino is nog steeds te verbaasd om iets normaals te zeggen. Het enige dat hij kan bedenken is: Heet je echt Belle? Rolstoeltaxi Dino, wil jij even helpen? Dino reageert niet. Hij is ingespannen bezig met zijn tekening. De opdracht is om het bovenaanzicht van de school te maken. En dat valt niet mee. Dino, vraagt de

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Wat zijn apps eigenlijk?

Hoofdstuk 1 Wat zijn apps eigenlijk? Hoofdstuk 1 Wat zijn apps eigenlijk? Welkom Wat goed dat je begonnen bent in dit boek! Het lijkt me heel leuk om samen met jou een app te maken. Als we alle stappen rustig doorlopen, heb je straks niet

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017

novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017 novacollege.nl/logistiek Havenoperaties Logistiek Logistiek 2016/2017 Ik wil werken in aviations, de wereld van Schiphol fascineert me. Het werken met al die vrachtdocumenten en hoe dat allemaal wordt

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vechtdal Verbinding

Nieuwsbrief Vechtdal Verbinding Augustus 2018 Nieuwsbrief Vechtdal Verbinding N340/N48 en N377 Inhoud nieuwsbrief Gang naar Raad van State nog onzeker Aanbesteding verloopt volgens planning ProRail plaatst liggers over viaduct Even voorstellen:

Nadere informatie

Nieuwsbrief Karveel 37, 43 en 44

Nieuwsbrief Karveel 37, 43 en 44 Nieuwsbrief Karveel 37, 43 en 44 Informatie over het definitief ontwerp Met deze nieuwsbrief informeren wij u over het definitief ontwerp voor Karveel 37, 43 en 44. Op de informatiebijeenkomst van 29 november

Nadere informatie

de techniek van cofely

de techniek van cofely de techniek van cofely wel eens van cofely gehoord? Bij Cofely gaat er een wereld voor je open. Monteurs, lassers, calculatoren, werkvoorbereiders, servicetechnici en andere specialisten werken samen aan

Nadere informatie

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan de slag

Nadere informatie

Bouwkunde. Bouwplaatsassistent BOL/ BBL Niveau 1 1 jaar

Bouwkunde. Bouwplaatsassistent BOL/ BBL Niveau 1 1 jaar Bouwkunde Bouwkunde Als je kiest voor de bouw- of infratechniek ligt de arbeidsmarkt voor je open. In Nederland ontstaan veel nieuwe industrieën. Deze brengen veel bouwactiviteiten met zich mee. Bovendien

Nadere informatie

Ben jij klaar voor de volgende stap?

Ben jij klaar voor de volgende stap? Ben jij klaar voor de volgende stap? De juiste beslissing maken over jouw toekomst (en eventueel de toekomst van jouw paard), is een belangrijk proces. Deze richtlijnen zullen jou helpen de juiste keuze

Nadere informatie

10 Tips voor nóg meer opdrachten

10 Tips voor nóg meer opdrachten Geen tweede kans voor een eerste indruk & Interesse in je klant Professionele opnames, Aantekeningen & De winnende offerte Pagina 2 Pagina 3 Materiaalkennis & Hoe praat je met je klant? Marketing & Wat

Nadere informatie

Stage Atom-Retail. Arwen de Vries MC4O 10/09/18-16/11/18

Stage Atom-Retail. Arwen de Vries MC4O 10/09/18-16/11/18 Stage Atom-Retail. Arwen de Vries 217856 2MC4O 10/09/18-16/11/18 Voorwoord. In dit verslag vertel ik over hoe mijn stageperiode is verlopen, wat ik geleerd heb en welke keuzes ik gemaakt heb. Deze stages

Nadere informatie

inleiding 9 INLEIDING

inleiding 9 INLEIDING inleiding 9 INLEIDING Welkom bij het boek dat over jouw droombaan gaat. Jij bent tenslotte op zoek naar wat je wilt doen met je leven. Toch? Het lijkt wel alsof iedereen om je heen een droombaan heeft

Nadere informatie

N381 NATUURLIJK! voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool

N381 NATUURLIJK! voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool N381 NATUURLIJK! voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool voor leerlingen groep 7 en 8 basisschool 1 1. De N381: een snellere en veiliger weg. De provinciale weg tussen Drachten en de grens met Drenthe,

Nadere informatie

Het nieuwsbulletin over het werk van onze monteurs

Het nieuwsbulletin over het werk van onze monteurs Nieuws uit het veld Het nieuwsbulletin over het werk van onze monteurs Om ons leidingnet in conditie te houden voeren bijna 40 Oasen monteurs er dagelijks onderhoud aan uit. Het werk dat zij doen is zeer

Nadere informatie

1 oppervlakte grondvlak hoogte

1 oppervlakte grondvlak hoogte Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 81 punten

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven In het donker zie je niets. Niet waar je bent, niet hoe de wereld er uit ziet, niet wat je moet doen. In het licht ga je het allemaal begrijpen. Jezus zegt:

Nadere informatie

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep.

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep. Review van Jonne: Ik heb altijd met veel plezier rijles gehad van Nico Aperloo. De reden dat ik bij zijn rijschool een lessenpakket heb genomen is door het feit dat Nico bekend staat als iemand die veel

Nadere informatie

Nieuwsbrief Looiershof 3 e week mei 2017 Voortgang Project Looiershof

Nieuwsbrief Looiershof 3 e week mei 2017 Voortgang Project Looiershof Nieuwsbrief Looiershof 3 e week mei 2017 Voortgang Project Looiershof Beste mensen, In de afgelopen week is het archeologisch vooronderzoek afgerond, zijn peilbuizen aangebracht en is het einde van het

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Tim Lacroix: het dubbelleven van een uitvoerder in opleiding. Wind- en waterdicht in een dag

Tim Lacroix: het dubbelleven van een uitvoerder in opleiding. Wind- en waterdicht in een dag bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 5 november 2011 Tim Lacroix: het dubbelleven van een uitvoerder in opleiding Wind- en waterdicht in een

Nadere informatie

Nieuwsbrief SUPERLOCAL

Nieuwsbrief SUPERLOCAL Nieuwsbrief SUPERLOCAL Februari 2019 Beste bewoner, Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van 2019 over het project SUPERLOCAL. Graag vertellen we u wat meer over allerlei dingen die spelen. Ontwerp 3 testwoningen

Nadere informatie

Pannenkoeken met stroop

Pannenkoeken met stroop Pannenkoeken met stroop Al een maand lang zegt Yvonne alleen maar nee. Heb je je best gedaan op school? Nee. Was het leuk? Nee. Heb je nog met iemand gespeeld? Nee. Heb je lekker gegeten? Nee. Heb je goed

Nadere informatie

oppervlakte grondvlak hoogte

oppervlakte grondvlak hoogte OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter oppervlakte cirkel = π straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Bijlage 2: Interview cliënten

Bijlage 2: Interview cliënten Bijlage 2: Interview cliënten Cliënt 1 vrijdag 28/03/2014 Persoonsgegevens Leeftijd: 39 jaar Geslacht: Man Periode van artikel 60: 2009-2010 (1 jaar) OCMW: Heers Werkplaats: TEAM Land van herkomst: Tsjetsjenië

Nadere informatie

Voortgang Portfolio Opperman

Voortgang Portfolio Opperman Voortgang Portfolio Opperman 1 1.1 werkproces: Verkeersafzetting inrichten en onderhouden. De verkeersafzetting is veilig, op de juiste manier en op de juiste plek geplaatst. De veiligheid tijdens de werkzaamheden

Nadere informatie

Leren kent geen grenzen! Jee Business School. Veilig hijsen

Leren kent geen grenzen! Jee Business School. Veilig hijsen v Leren kent geen grenzen! Jee Business School Veilig hijsen Hijs veilig of hijs niet! Bij het hijsen van materialen gelden strenge veiligheidsvoorschriften. Als expert op het gebied van veiligheid juichen

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk

Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk Extra bij het magazine voor groep-8 leerlingen en hun ouders over Het Stedelijk Zutphen Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk In dit nummer -> Leren in moderne praktijklokalen -> Maatwerk, ook op het

Nadere informatie

Uw keuken en interieur Alles naar wens, een ultieme beleving

Uw keuken en interieur Alles naar wens, een ultieme beleving DEKKERS-FRANSEN Uw keuken en interieur Alles naar wens, een ultieme beleving Het juiste gevoel De keuken is vaak het hart van een woonhuis. Een belangrijke plek in uw leefomgeving. Daar wilt u zich thuis

Nadere informatie

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. FNV WERKEN AAN WERK helpt je graag om zo snel mogelijk weer aan

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

BEROEPSOPLEIDINGEN BOUW & INFRA

BEROEPSOPLEIDINGEN BOUW & INFRA BEROEPSOPLEIDINGEN BOUW & INFRA Bouwradius - Maakt werk van vakkennis Een erkend diploma halen met een verkorte opleiding. Gewoon blijven werken en dus uw inkomen behouden. Ideaal voor professionals zoals

Nadere informatie

Je voelt je snel thuis op het Sondervick

Je voelt je snel thuis op het Sondervick Je voelt je snel thuis op het Sondervick ik op het Sondervick jij op het Sondervick wij op het Sondervick Voor de toekomstige brugklasser Het Sondervick College Welkom bij het Sondervick College! Misschien

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

V O O R W O O R D. Trots op het resultaat

V O O R W O O R D. Trots op het resultaat V O O R W O O R D Trots op het resultaat In 1,5 jaar tijd is de 85 jaar oude Put volledig verbouwd. De Put voldoet nu aan de eisen van deze tijd: verkeersveilig, ruim, licht en duurzaam. Het was een complex

Nadere informatie

Stand van zaken werkzaamheden

Stand van zaken werkzaamheden Nummer 22 - april 2014 Met de nieuwsbrief Kersenbaan houden wij u op de hoogte over de aanleg van de Kersenbaan. In deze editie leest u meer over de stand van zaken van de werkzaamheden, de bouwvergunningaanvraag

Nadere informatie

wiskunde CSE GL en TL

wiskunde CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 81 punten

Nadere informatie

Klanten vinden, klanten binden

Klanten vinden, klanten binden Dia 1 Klanten vinden, klanten binden Adinda Keizer 2016 9 jaar geleden zat ik net als jullie op de startersdag. Ik liep al rond met plannen en na de startersdag wist ik het zeker. Ik ging voor mezelf beginnen!

Nadere informatie

Beroepsprofiel Vakman gww

Beroepsprofiel Vakman gww Beroepsprofiel Vakman gww In verband met de leesbaarheid wordt in deze rapportage hij gebruikt waar hij/zij bedoeld wordt. 1 Inhoudsopgave 1.0 Beroepsbeschrijving pagina 1.1 Sector en bedrijf 3 1.2 Werkomgeving

Nadere informatie

IK GA VOOR MHBO AMERSFOORT MBOAMERSFOORT.NL

IK GA VOOR MHBO AMERSFOORT MBOAMERSFOORT.NL IK GA VOOR MHBO AMERSFOORT MBOAMERSFOORT.NL KEUZE UIT 5 MHBO-OPLEIDINGEN MHBO-opleidingen zijn opleidingstrajecten op maat. Hierbij doorloop je sneller een opleiding en kun je je diploma dus extra snel

Nadere informatie

Stagebedrijf: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Leerroute: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Naam: Klik hier als u tekst wilt invoeren.

Stagebedrijf: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Leerroute: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Naam: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Stagebedrijf: Klas : Profiel: Leerroute: Naam: Uiterste inleverdatum: woensdag 12 december 2018 1 Inhoud Het begin van jouw succes!... 3 Afspraken en belangrijke punten:... 5 Logboek:... 6 Opdracht 1:...

Nadere informatie

Machinist grondverzet

Machinist grondverzet Gilde Opleidingen Telefoon: (088) 468 2000 E-mail: info@gildeopleidingen.nl Machinist grondverzet Studierichting Infratechniek Locatie Roermond - Kasteel Hillenraedtstraat Niveau 3 Leerweg bbl Sector Techniek

Nadere informatie

Een nieuw leven. Een maand eerder. Zondag 25 juli

Een nieuw leven. Een maand eerder. Zondag 25 juli Een maand eerder Zondag 25 juli Een nieuw leven Het lijkt me zo leuk om naar Aruba te verhuizen. Simon krijgt daar een topbaan en ik kan mijn leven weer op orde brengen. Ik kan gaan doen wat ik wil. Een

Nadere informatie

Kerntaak 1: Gww-werk uitvoeren

Kerntaak 1: Gww-werk uitvoeren Kerntaak 1: Gww-werk uitvoeren Werkproces 1.1: Verkeersafzetting inrichten en onderhouden De vakman gww plaatst onder leiding de verkeersafzetting volgens tekening en opdracht. Hij onderhoudt de verkeersafzetting

Nadere informatie

Klanttest 2. Sint- Petrusschool Diemen Groep 7. Nicole Blok Top-ondernemen

Klanttest 2. Sint- Petrusschool Diemen Groep 7. Nicole Blok Top-ondernemen Klanttest 2 Sint- Petrusschool Diemen Groep 7 Nicole Blok Top-ondernemen Inhoudsopgave Voorwoord Verwachtingen van de Klanttest De doelgroep Klanttest Conclusie Foto s van de opdracht Voorwoord Op donderdag

Nadere informatie

LEREN VOOR DE PRAKTIJK

LEREN VOOR DE PRAKTIJK LEREN VOOR DE PRAKTIJK Een nieuwe school, heel anders dan de basisschool. Veel verschillende docenten. Andere vakken. Krijg je al de kriebels in je buik? Niet nodig, hoor. Op Het Streek aan de Zandlaan

Nadere informatie

Examens hout- en meubelopleidingen in het mbo Niveau 2 en 3

Examens hout- en meubelopleidingen in het mbo Niveau 2 en 3 Examens hout- en meubelopleidingen in het mbo Niveau 2 en 3 Algemeen Wat moet ik doen? Aan het eind van je opleiding doe je examen om te laten zien dat je vakbekwaam bent. In dit informatieblad staat alles

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN?

FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? FNV WERKEN AAN WERK BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? BEN JE ONTSLAGEN OF DREIGT DAT TE GEBEUREN? Dat is een akelige situatie. FNV WERKEN AAN WERK ondersteunt je in je zoektocht naar een baan.

Nadere informatie

Werkboek spreekwoorden Jaar 1

Werkboek spreekwoorden Jaar 1 Werkboek spreekwoorden Jaar 1 Mevr. Diehle Naam: Klas: Opdracht 1. Mocht je een gezegde niet kennen, zoek deze dan op in een spreekwoordenboek.. Zoek dan op het belangrijkste woord uit het spreekwoord

Nadere informatie

Brugman betonspecialisten bv

Brugman betonspecialisten bv Brugman betonspecialisten bv Betonspecialisten en méér Brugman Betonspecialisten BV uit Winkel biedt deskundigheid op het gebied van boren, hakken, frezen en zagen. Beton, steen en vele andere materialen,

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Beste leerlingen, dames en heren, Er is een filmpje op YouTube dat begint

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke

Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke Een hoofdstuk uit Kort maar krachtig, portretten van extreem kleine mensen; Cornelie van Well. Uitgeverij De Tijdstroom. http://www.wijwell.nl/kmk/ Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke Wij zijn gelukkig zoals

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

~ Uit je comfort zone op school! ~

~ Uit je comfort zone op school! ~ ~ Uit je comfort zone op school! ~ Welkom! In mijn begeleiding van leerlingen maak ik vaak gebruik van het begrip comfort zone. Leerlingen vinden het soms zo n verademing om op deze manier na te denken

Nadere informatie

TIEN MAATREGELEN OM VAKMANSCHAP TE BEHOUDEN EN TE VERSTERKEN. Maak er gebruik van, het kan u geld opleveren! www.sectorplanbouwinfra.

TIEN MAATREGELEN OM VAKMANSCHAP TE BEHOUDEN EN TE VERSTERKEN. Maak er gebruik van, het kan u geld opleveren! www.sectorplanbouwinfra. TIEN MAATREGELEN OM VAKMANSCHAP TE BEHOUDEN EN TE VERSTERKEN Maak er gebruik van, het kan u geld opleveren! www.sectorplanbouwinfra.nl Sectorplan Bouw & Infra 2013-2015 Het Sectorplan Bouw & Infra 2013-2015

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

BUIKVET WORKSHOP LES 2

BUIKVET WORKSHOP LES 2 BUIKVET WORKSHOP LES 2 De beste eet momenten voor een slanke buik Welkom bij de tweede les van de buikvet workshop. Of je nu een vrouw bent die in de overgang zit, of net bevallen bent van je eerste kindje,

Nadere informatie

De KLIC vergroot het vakmanschap van het graafteam. Samen voorkomen we graafschades in Nederland

De KLIC vergroot het vakmanschap van het graafteam. Samen voorkomen we graafschades in Nederland De KLIC vergroot het vakmanschap van het graafteam Samen voorkomen we graafschades in Nederland Datum: 2016/2017 Inhoud Achtergrond Wat is de KLIC? Welke informatie moet op de graaflocatie aanwezig zijn?

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de aanleg van glasvezel in BOEKEL

Veel gestelde vragen over de aanleg van glasvezel in BOEKEL Veel gestelde vragen over de aanleg van glasvezel in BOEKEL Wij vragen uw begrip tijdens de werkzaamheden In december 2012 is Glasvezel Boekel begonnen met de aanleg van het glasvezelnetwerk in Boekel.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Schoener 17 & Schoener 26 t/m 36

Nieuwsbrief Schoener 17 & Schoener 26 t/m 36 Nieuwsbrief Schoener 17 & Schoener 26 t/m 36 Uitnodiging inloopbijeenkomst voor het voorlopig ontwerp Gemeente Lelystad heeft het voorlopig ontwerp voor de onderhoudswerkzaamheden in uw wijk gereed. Het

Nadere informatie

Het Ambachtshuis Brabant. Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap

Het Ambachtshuis Brabant. Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap Het Ambachtshuis Brabant Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap u Vakmanschap benutten Ambachten maken wezenlijk deel uit van de Nederlandse economie. Ze worden beoefend door bijna 1 miljoen Nederlanders,

Nadere informatie

DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND

DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND Tussen JOU en MIJ SCHRIJF- EN DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND Janneke van Bockel Tussen en Begonnen op 20 Herinneringen die je later wil hebben moet je NU maken 4 Ma-ham, luister je wel? zegt ze streng. Ja

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik doe mijn administratie

Inhoud. Mijn leven. ik doe mijn administratie Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Administratie... 4 Hoofdstuk 2 Bewaren... 6 Hoofdstuk 3 Sorteren... 8 Hoofdstuk 4 Post... 10 Hoofdstuk 5 Doen... 12 Hoofdstuk 6 Formulier... 14 Hoofdstuk 7 Hulp... 16 Hoofdstuk

Nadere informatie

Een stop-motion film maken

Een stop-motion film maken Naam: Een stop-motion film maken 1. Wat is een stop-motion? Voor je een stop-motion film kan maken, moet je weten wat een stop-motion film is. Dit is immers geen gewone film. Hoe maak je een (gewone) film?

Nadere informatie

Nieuwsbrief Detachering. Voortgang Medewerkers tevredenheidsonderzoek. Foto s van medewerkers in personeelsdossiers

Nieuwsbrief Detachering. Voortgang Medewerkers tevredenheidsonderzoek. Foto s van medewerkers in personeelsdossiers Inhoudsopgave: Voorwoord door Rob van Straaten Voortgang Medewerkers tevredenheidsonderzoek Betaaldata lonen 2017 Foto s van medewerkers in personeelsdossiers Nieuwe afdeling De Rotonde Colofon Aankondiging

Nadere informatie

Schilderen op leer. Door Rebecca Siccama

Schilderen op leer. Door Rebecca Siccama Schilderen op leer Door Rebecca Siccama Inleiding Ben jij altijd op zoek naar iets bijzonders? Wil je graag origineel zijn en niet meedoen met de grijze massa? Ben jij die creatieve vrouw, die er graag

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan

Inhoudsopgave. Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan Klanttest. Inhoudsopgave Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan Voorwoord In blok 2 hebben we een klanttest uitgevoerd om te kijken of er vraag is naar het ontwikkelingsplan.

Nadere informatie

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en

Nadere informatie