Jaarverslag Commissie voor bezwaarschriften

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015 Commissie voor bezwaarschriften 1

2 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de commissie voor bezwaarschriften van Waterschap De Dommel. Dit jaarverslag heeft betrekking op alle bezwaarschriften die in de periode van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 zijn behandeld. In dit verslag wordt onder meer ingegaan op de samenstelling van de commissie voor bezwaarschriften, werkwijze, bevindingen, alsmede recente ontwikkelingen. De commissie voor bezwaarschriften, J.A.M. van Homelen voorzitter B.N. Heuer secretaris 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Samenstelling van de commissie 5 3. Werkwijze van de commissie 5 4. Algemene kamer bezwaarschriften Beleidsterreinen Aard van de adviezen Termijnen Afwijken van het advies Beroep en hoger beroep 8 5. Personele kamer 9 6. Bevindingen, actuele ontwikkelingen en aanbevelingen Bevindingen en aanbevelingen len Motivering Ontwikkelingen Mediation Verdergaande samenwerking 9 3

4 1. Inleiding Waterschap De Dommel verzet elk jaar veel werk en neemt daarvoor ook veel besluiten. Dit wordt met de grootst mogelijke zorg gedaan. Toch kunnen er onjuistheden ontstaan. Ook spelen er bijvoorbeeld bij het verlenen van vergunningen belangentegenstellingen, waardoor derden bezwaar maken tegen een verleende vergunning. Als een belanghebbende het niet eens is met een besluit van het waterschap kan hij in de regel hiertegen bezwaar maken. Dit biedt voor het waterschap een mogelijkheid het besluit te heroverwegen en zo nodig te herstellen. De procedure voor de behandeling van bezwaarschriften is beschreven in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en in de Verordening behandeling bezwaren die op 14 april 2010 door het algemeen bestuur van Waterschap De Dommel is vastgesteld. De commissie is bevoegd het algemeen bestuur, het dagelijks bestuur en de watergraaf van Waterschap De Dommel te adviseren over bezwaarschriften op alle beleidsterreinen, met uitzondering van bezwaarschriften die betrekking hebben op fiscale zaken en bezwaarschriften inzake functiebeschrijving en waardering, waarvan de rechtsbescherming elders is geregeld. In dit jaarverslag wordt aandacht geschonken aan de samenstelling (hoofdstuk 2) en werkwijze (hoofdstuk 3) van de commissie. Hoofdstuk 4 bevat de kerngegevens met betrekking tot de behandeling van bezwaarschriften door de algemene kamer. De kerngegevens van de personele kamer zijn opgenomen in hoofdstuk 5. Tenslotte worden in hoofdstuk 6 enkele bevindingen van de commissie beschreven, aanbevelingen gedaan en wordt ingegaan op recente ontwikkelingen. 4

5 2. Samenstelling van de commissie De commissie voor bezwaarschriften heeft een adviserende bevoegdheid ter voorbereiding van de beslissing op bezwaar als bedoeld in artikel 1:5 van de Algemene wet bestuursrecht. De commissie voor bezwaarschriften bestaat uit twee kamers. De personele kamer behandelt bezwaarschriften op arbeidsrechtelijk vlak, met uitzondering van bezwaren gericht tegen functiebeschrijving en waardering. De algemene kamer behandelt in beginsel alle overige bezwaarschriften. Dit betreft met name bezwaarschriften gericht tegen vergunningen handhavingsbesluiten op grond van de Waterwet en keurverordening van het waterschap. De samenstelling van de commissie is als volgt. Functie Algemene kamer Personele kamer Voorzitter De heer J.A.M. van Homelen De heer J.A.M. van Homelen Lid Mevrouw G.B. van Rooijenvan Geel Mevrouw G.B. van Rooijenvan Geel Lid De heer F.J.W. Baert Mevrouw L.M.A. Heezemans Plv. lid De heer E.J. Govaers Plv. lid Mevrouw L.M.A. Heezemans De beide kamers worden ondersteund door een ambtelijk secretaris. Deze wordt door het dagelijks bestuur benoemd. 3. Werkwijze van de commissie De werkwijze van de commissie is geregeld in de Verordening behandeling bezwaren 2015, vastgesteld door het algemeen bestuur op 15 juli Tegen de achtergrond van deze verordening heeft de commissie haar werkwijze verder beschreven in een procedurebeschrijving. De taak van de commissie is het uitbrengen van adviezen over de te nemen beslissingen op de bezwaarschriften die zijn ingediend tegen besluiten van het waterschap. Voordat advies wordt uitgebracht, wordt in de regel een hoorzitting gehouden. Deze vindt plaats in het waterschapshuis te Boxtel. De bezwaarschriftenprocedure vindt haar grondslag in de Awb. Hierin staan de begrippen belanghebbende en besluit centraal. Een belanghebbende is volgens artikel 1:2 van de Awb degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken. Onder besluit wordt volgens artikel 1:3 van de Awb verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. Een belanghebbende kan een bezwaar indienen bij het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen. In vrijwel alle gevallen is dit het dagelijks bestuur. Nadat het bezwaarschrift bij het waterschap is binnengekomen en de ontvangst door de secretaris van de commissie schriftelijk aan de indiener is bevestigd, worden de commissie en de behandelend ambtenaar op de hoogte gebracht van het ingekomen bezwaar. Niet alle ingekomen bezwaren worden uiteindelijk door de commissie behandeld. Het blijkt al vaak mogelijk om in overleg tot een oplossing te komen. Als bijvoorbeeld blijkt dat het bezwaar duidelijk gegrond is en het bestreden besluit aangepast dient te worden, wordt overlegd met de bezwaarmaker en (bijvoorbeeld) de vergunninghouder om tot een oplossing te komen. Hiervoor is in de procedure in beginsel een termijn van twee weken opgenomen. 5

6 Indien een oplossing langs informele weg niet mogelijk blijkt (en het bezwaarschrift niet wordt ingetrokken) levert de behandelend ambtenaar het volledige dossier, vergezeld van een schriftelijke uiteenzetting, aan bij het secretariaat van de commissie. Na ontvangst toetst de secretaris het dossier op volledigheid. Indien stukken onduidelijk zijn of ontbreken, wordt daarover contact opgenomen met de behandelend ambtenaar. De secretaris zorgt vervolgens voor de uitnodigingen van de te houden hoorzitting. Het kan overigens ook voorkomen dat de commissie besluit om af te zien van het horen van de belanghebbende(n) op grond van artikel 7:3 van de Awb. Zo biedt dit artikel de mogelijkheid om af te zien van het horen van de belanghebbende indien het bezwaar kennelijk nietontvankelijk of kennelijk ongegrond is. In de beschreven periode is in alle gevallen gehoord. De commissie acht het persoonlijk contact met de burger van belang en op die manier kan tevens invulling worden gegeven aan de mediation- c.q. intermediairfunctie. De op de zaak betrekking hebbende stukken worden door de secretaris voorafgaand aan de hoorzitting aan de voorzitter en leden van de commissie toegezonden. Tijdens de hoorzitting worden partijen in de gelegenheid gesteld tot het geven van een mondelinge toelichting over de aan de orde zijnde kwestie. De partijen worden in beginsel in elkaars aanwezigheid gehoord. Na de hoorzitting volgt de besloten beraadslaging door de commissie, welke beraadslaging resulteert in een advies. Dit advies wordt in conceptvorm opgesteld door de secretaris. Nadat de instemming van de betrokken leden en de voorzitter is verkregen, zorgt de ambtelijk secretaris van de bezwaarschriftencommissie ervoor dat het door de voorzitter en secretaris ondertekende eindadvies en verslag van de hoorzitting tijdig worden voorgelegd aan het bestuursorgaan dat de beslissing op bezwaar moet nemen. Een juridisch medewerker verzorgt de voorbereidingen voor het door het bestuursorgaan (in de regel het dagelijks bestuur) te nemen beslissing op bezwaar. Tegen het besluit op bezwaar staat beroep open bij de sector bestuursrecht van de rechtbank Den Bosch en hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State of de Centrale Raad van Beroep voor zover het arbeidsrechtelijke geschillen betreft. Het karakter van de bezwaarschriftenprocedure brengt als voordeel voor de bezwaarmaker met zich mee dat deze de mogelijkheid krijgt om ten overstaan van een commissie van onafhankelijke buitenstaanders zijn verhaal te doen. Waar mogelijk wordt gezamenlijk gezocht naar een minnelijke oplossing. Ook voor het bestuursorgaan zelf zijn er voordelen verbonden aan de bezwaarschriftenprocedure. Deze biedt in de eerste plaats de kans om het besluit nog eens goed tegen het licht te houden (herstelfunctie). Daarbij is van belang dat het de wetgever voor ogen staat dat de bestuurlijke heroverweging verder gaat dan de rechterlijke toets, die zich beperkt tot de beoordeling van de rechtmatigheid van het besluit. De commissie houdt zich bij haar advisering aan deze doelstelling. De doelmatigheidsaspecten van de besluiten worden door de commissie daarom ook in de advisering betrokken. Dit betekent dat ook beleidsvragen inhoudelijk aan de orde worden gesteld. De bezwaarschriften en de daaropvolgende adviezen van de commissie kunnen het waterschap een indicatie geven welke onderdelen of taken van de organisatie extra aandacht verdienen. Het waterschap heeft daarmee de mogelijkheid te reageren op signalen van ingelanden en zodoende te leren met het oog op toekomstige besluiten. Een andere doelstelling van de bezwaarschriftenprocedure is de zeefwerking, waarmee gedoeld wordt op het ontlasten van de rechterlijke macht. 6

7 4. Algemene kamer In dit hoofdstuk vermeldt de commissie de kerngegevens met betrekking tot de behandeling van de bezwaarschriften door de algemene kamer in In onderstaande paragrafen zijn de volgende onderwerpen uitgewerkt: - het aantal bezwaarschriften; - de beleidsterreinen; - de aard van de adviezen; - de termijnen; - afwijken van het advies; - beroep en hoger beroep. 4.1 bezwaarschriften In 2015 zijn er 10 bezwaarschriften ingekomen. Per 31 december 2014 waren nog 5 bezwaarschriften van dat jaar in behandeling, zodat in totaal 15 bezwaarschriften in 2015 in procedure waren. Van dit aantal zijn 4 bezwaarschriften weer ingetrokken na overleg door de behandelend ambtenaar met partijen, zodat de commissie 11 bezwaren in behandeling heeft genomen. Over 2 van deze bezwaren heeft de commissie een advies uitgebracht. Per 31 december 2015 waren aldus nog 9 bezwaarschriften in procedure. Deze 9 bezwaarschriften hebben betrekking op in totaal 6 zaken (meerdere bezwaarschriften in één zaak). De bezwaren in die zaken zijn nog niet door de commissie behandeld, aangezien partijen hebben aangegeven dat zij hun geschil eerst middels de informele aanpak (mediation) wensen op te lossen. 4.2 Beleidsterreinen Hieronder staat vermeld voor welke beleidsterreinen de bezwaarschriften zijn behandeld. Beleidsterrein Waterwet en Keur Scheepvaartverkeerswet Wet openbaarheid van bestuur Projectplannen Totaal Alle bezwaarschriften over 2014 betreffen besluiten op grond van de Waterwet en/of Keur. De Scheepvaartverkeerswet is alleen dan aan de orde wanneer het dagelijks bestuur een verkeersbesluit voor het waterschapsgebied vaststelt. In 2010 heeft de vaststelling van een dergelijk besluit plaatsgehad, hetgeen het relatief hoge aantal bezwaarschriften op het vlak van de Scheepvaartverkeerswet in dat jaar verklaart. Uit het geringe aantal door de commissie behandelde bezwaarschriften kan niet worden afgeleid, dat er vergeleken met andere jaren minder bezwaarschriften worden ingediend. Dat aantal schommelt al jaren tussen de 10 en 15. De Brabantse waterschappen zetten met ingang van 2015 evenwel nadrukkelijker in op alternatieve geschillenbeslechting, de zogeheten informele aanpak. Leidt die aanpak niet tot een oplossing, dan wordt het bezwaar ter verdere behandeling aan de commissie voorgelegd. Ten aanzien van het merendeel van de in 2015 ingekomen bezwaren geldt dat het mediationtraject nog loopt. 7

8 4.3 Aard van de adviezen De commissie heeft in totaal 2 adviezen uitgebracht. In beide gevallen is geadviseerd de bezwaren ongegrond te verklaren. Het geheel of gedeeltelijk gegrond achten van een bezwaarschrift hoeft er overigens niet toe te leiden dat een bestreden besluit wordt gewijzigd ten voordele van de bezwaarmaker. Een bezwaarschrift kan geheel of gedeeltelijk gegrond worden verklaard omdat het bestreden besluit onvoldoende is gemotiveerd, de wettelijke grondslag niet is vermeld of een advies ontbreekt. Na verbetering van de grondslag kunnen de gevolgen van het bestreden besluit toch in stand blijven. 4.4 Termijnen Op grond van artikel 7:10, eerste lid, van de Awb dient het bestuursorgaan binnen twaalf weken na de dag na die waarop de termijn voor het indienen van een bezwaarschrift is verstreken op het bezwaarschrift te beslissen. De beslistermijn kan op grond van artikel 7:10, derde lid, van de Awb met ten hoogste zes weken worden verdaagd. Van deze mogelijkheid wordt in een enkel geval gebruik gemaakt; doorgaans is de standaardtermijn toereikend. Wanneer een bezwaarschrift niet voldoet aan de wettelijke eisen of de bezwaarmaker verzoekt om een aanvullende termijn, wordt de termijn opgeschort totdat het verzuim is hersteld of de aanvulling is ontvangen. In 2015 zijn alle bezwaarschriften binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Weliswaar vergt de informele aanpak in voorkomende gevallen meer tijd, maar voorafgaand aan een dergelijk traject wordt aan partijen gevraagd of zij kunnen instemmen met uitstel van de formele procedure. Mocht de informele aanpak niet tot een oplossing leiden, dan resteert voldoende tijd voor formele behandeling van het bezwaar door de commissie. 4.5 Afwijken van het advies In alle gevallen is het advies van de commissie opgevolgd. 4.6 Beroep en hoger beroep Tegen de beslissingen op bezwaar is geen beroep ingesteld. 8

9 5. Personele kamer In 2015 zijn er geen personele bezwaren ingekomen. De personele kamer heeft aldus geen adviezen uitgebracht. 6. Bevindingen en actuele ontwikkelingen 6.1 Bevindingen len Bij Waterschap De Dommel is het aantal ingediende bezwaarschriften gering: het gaat jaarlijks om tussen de 10 en 15 bezwaarschriften. Ongeveer een kwart van de bezwaarschriften wordt door middel van de informele aanpak opgelost en wordt ingetrokken. Een behandeling door de commissie is dan niet meer nodig. Ook de toepassing van zogeheten mediationtechnieken door de medewerkers van het waterschap draagt hieraan in positieve zin bij Motivering De commissie heeft geconstateerd dat besluiten op grond van de Waterwet en Keur doorgaans goed gemotiveerd zijn. Voor zover naar aanleiding van het bezwaarschrift nader onderzoek nodig is, constateert de commissie dat dat zorgvuldig wordt uitgevoerd. 6.2 Ontwikkelingen Mediation De Brabantse waterschappen hebben de afgelopen jaren gewerkt aan het structureel inzetten van mediationtechnieken bij geschillenbeslechting, de zogeheten informele aanpak. Dit heeft bijgedragen aan het reduceren van het aantal bezwaarschriften dat de formele procedure moet doorlopen. In voorkomende gevallen werd onder leiding van een onafhankelijk gespreksleider met partijen gekeken naar mogelijke oplossingen voor het geschil. De informele aanpak heeft in een kwart van de gevallen tot een oplossing geleid en tot intrekking van het bezwaarschrift. De waterschappen hebben besloten deze werkwijze voort te zetten. In het kader van de samenwerking tussen de drie Brabantse waterschappen wordt inmiddels gewerkt met een uniforme wijze van afhandeling van bezwaren, waarbij de informele aanpak een vast onderdeel is van de bezwarenprocedure. De commissie merkt op, dat de informele aanpak in voorkomende gevallen een (zeer) lange doorlooptijd kent. De commissie acht dat onwenselijk, aangezien partijen en derdebelanghebbenden lange tijd geen uitsluitsel hebben over wat nu rechtens te gelden heeft. Om die reden adviseert de commissie de doorlooptijden van de informele aanpak te bekorten. Zolang partijen met verder uitstel van de beslissing op bezwaar akkoord zijn, is er weliswaar geen strikte einddatum, maar dat kan ertoe leiden dat een bezwaar meer dan een jaar in procedure blijft, of zelfs langer. De commissie adviseert om een maximale termijn te hanteren, bijvoorbeeld 6 weken, voor de informele aanpak. Binnen die termijn moet in beginsel concreet zicht op een oplossing zijn. De gedetailleerde uitwerking mag uiteraard meer tijd vergen. Indien er geen concreet zicht op een oplossing is, volgt voorzetting van de bezwaarprocedure. De commissie ziet daarin ook een rol van het waterschap zelf: het waterschap kan en moet soms ook degene zijn die vaststelt dat verdere gesprekken geen zin meer hebben en dus de informele aanpak beëindigen Verdergaande samenwerking De Brabantse waterschappen hebben zich ten doel gesteld om, in het verlengde van een uniforme werkwijze, te komen tot de vorming van één gemeenschappelijke commissie. Ter 9

10 voorbereiding hierop hebben de Brabantse waterschappen in 2015 een uniforme verordening voor de behandeling van bezwaren vastgesteld. Door dezelfde leden te benoemen in de bezwarencommissies bij de drie Brabantse waterschappen ontstaat een gezamenlijke bezwarencommissie, een personele unie. Werkwijze daarbij is dat de commissie uit haar midden de leden aanwijst die in beginsel zitting hebben voor een bepaald waterschap. Op die manier kan optimaal worden ingespeeld op de gebiedsspecifieke kenmerken van een waterschap. Door een gemeenschappelijke commissie in te stellen wordt voldoende flexibiliteit ingebouwd, is er een gedegen vervangingsregeling en kan tevens rekening worden gehouden met de wensen van de leden met betrekking tot beschikbaarheid en inzetbaarheid bij de drie waterschappen. Bij deze nieuwe invulling van het lidmaatschap van de commissie zal voorts rekening dienen te worden gehouden met de continuïteit en consistentie van de werkzaamheden van de commissie en zal ervoor gewaakt moeten worden dat opgebouwde ervaring niet verloren gaat. 10