Aardrijkskunde, Godsdienst, Economie, Geschiedenis, Natuurwetenschappen, Handel, PAV, Humane Wetenschappen
|
|
- René Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Les 5 Peru actueel VAKKEN Aardrijkskunde, Godsdienst, Economie, Geschiedenis, Natuurwetenschappen, Handel, PAV, Humane Wetenschappen DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN Deze les draagt bij tot de algemene kennis bij de leerlingen [Kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken (13)] De leerlingen leren hoe het is om te leven als een Peruaan [Gaan om met verscheidenheid (26)] De leerlingen realiseren dat hun beslissingen hier ook een invloed hebben op anderen landen [Houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen (5), Houden rekening met ontwikkelingen bij zichzelf en bij anderen, in samenleving en wereld (16)] De leerlingen zijn zich ervan bewust dat, vergeleken met Peru, we enorme privileges hebben [Toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten (17), Dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander (27)] METHODIEK Theorieles aan de hand van een Powerpoint presentatie. Elk onderdeel wordt ingeleid door enkele vragen aan de leerlingen: Peru, geografisch, diversiteit en de infrastructuur Solidariteit in Peru De economie in Peru Uitdagingen in Peru Evolutie in Peru
2 LESVERLOOP BENODIGDHEDEN Beamer Laptop/computer Powerpoint presentatie (zie bijlage) PERU GEOGRAFISCH, DIVERSITEIT EN DE INFRASTRUCTUUR (10 MINUTEN) Peru kan, net zoals België, opgedeeld worden in 3 gebieden. Welke 3 verschillende gebieden bestaan er in Peru? Hoeveel inwoners heeft de hoofdstad, Lima? Zoals blijkt uit de kaart 1, kan Peru opgedeeld worden in 3 gebieden. Deze drie gebieden zijn: de kuststrook, het Andes gebergte en het regenwoud gebied. In Peru noemt men dit respectievelijk costa, sierra en selva 2.De levenswijze in Peru verschilt naargelang het gebied. Dit toont ook de rijkdom aan diversiteit aan in Peru en dit is iets waar Peruanen trots op zijn. In het kustgebied heb je bijvoorbeeld mangroves 3. Vele mensen die daar wonen zijn garnaalkwekers of vissers. In het Andes gebergte heb je dan weer veel landbouw. Een stad die zeker onze aandacht verdient is de hoofdstad Lima. Deze stad bevindt zich op een heuvel en kent veel kleurrijke gebouwen 4. Lima is op zichzelf een heel diverse stad waarin de wijken veel contrast vertonen, van rijk naar arm. De hele regio Lima is ongeveer zo groot als België en telt bijna evenveel inwoners
3 als ons land: 10 miljoen. Naast de hoofdstad is er een andere beroemde stad, namelijk Cuzco (of Cusco). Wil men bijvoorbeeld reizen van Lima naar Cuzco, dan doet men dit doorgaans met de bus. Dit duurt dan gemiddeld 23 uur. Qua vervoer heb je verschillende soorten bussen en busmaatschappijen in Peru. Ook vervoer met taxi s, minibussen of vrachtwagens is heel gewoon. Vaak moet men ook over gebergtes rijden terwijl de infrastructuur niet (goed) is uitgewerkt. SOLIDARITEIT IN PERU (10 MINUTEN) Huizen in Peru zijn vaak niet afgewerkt. Wat zou hiervoor de reden kunnen zijn? Als we dan naar de huizen kijken, merken we dat veel huizen in feite nog niet volledig af zijn. Bovenaan laat men veelal plaats over om er later nog een verdieping bij te bouwen. Dit is eigen aan de solidariteit bij Peruanen. Voornamelijk de mensen die in de dorpen zijn opgegroeid zullen veel zorg dragen voor de ouderen en vrienden. De huizen worden opzettelijk niet vervolledigd 5. Ze laten ruimte over om hun huis uit te breiden wanneer er een nieuw familielid bijkomt (bijvoorbeeld wanneer de kinderen trouwen). Iets wat verder nog contrasteert met onze maatschappij is dat Peruanen zelden of nooit zullen aankloppen bij een extern (bouw)bedrijf, of zelfs maar een lening aangaan. Ze opteren er eerder voor om met familie, vrienden of kennissen zelf te bouwen. Wederzijdse hulp is een gewoonte. Merk wel op dat er weinig of geen sprake is van sociale zekerheid. Belangrijke beslissingen maakt men dus veeleer samen met de rest van de familie: bijvoorbeeld de keuze voor een job, of het opstarten van een bedrijf, etc. De jongeren van Peru krijgen, in vergelijking met onze maatschappij, al zeer vroeg een gevoel van verantwoordelijkheid. Vooral in gezinnen met meerdere kinderen moeten de oudere kinderen voor de jongere zorgen. Ook het onderwijssysteem draagt hierbij wat toe. School duurt bijvoorbeeld maar een halve dag, in plaats van een hele dag, zoals bij ons (hoewel dit ook weer per regio kan verschillen). De tijd die men dan over heeft, besteedt men vaak thuis waar men dan helpt in de zaak of voor andere gezinsleden zorgt. Je kunt het als een soort van leren beschouwen waarbij theorie en praktische ervaring wordt gecombineerd. Via deze manier verdienen de kinderen al wat extra zakgeld waarmee ze dan deels hun studiegeld kunnen betalen. Dit betekent echter niet dat de Peruaanse jongeren enkel zitten te leren en te werken- vele jongeren hebben zeker ook nog voldoende vrije tijd. DE ECONOMIE IN PERU (10 MINUTEN) Welk soort bedrijven verwacht je in Peru? (V.b.: restaurants, kledingswinkels, etc.) In Peru zijn er veel familiebedrijven. In welke sector verwacht je dit soort bedrijven? 5
4 Wat betreft de ondernemingen die men terugvindt in Peru: internetcafés zijn alomtegenwoordig. Daarnaast zien we ook veel textielbedrijven en verpakkingsbedrijven van kleding- tot vismeelverpakkingen in het land. Er is ook veel sprake van informele handel: bijvoorbeeld veel kleine winkels die allerlei accessoires verkopen, of gewoon op straat verkopen. Indien men op straat wenst te verkopen, is hiervoor een vergunning nodig. Als je geen geldige vergunning hebt, kan men je hiervoor oppakken. Dit gebeurt meer in de toeristische gebieden om niet de indruk te wekken een arm land. Te zijn Uiteraard is er daarnaast ook nog de koffieteelt. In deze sector vinden we veel familiebedrijven waarbij traditioneel de kinderen hun ouders opvolgen als koffieboer. Er zijn echter ook jongeren die er voor kiezen om de stad in te trekken om daar een job te vinden. De laatste tijd is er een zekere evolutie op gang, in die zin dat er meer en meer jongeren de stad boven het platteland verkiezen terwijl de ouderen achterblijven. Wie voor de stad kiest, denkt dat ze in het stad meer kans maken om een goede job te vinden. In de werkelijkheid is dit echter niet altijd het geval. Probleem is dan dat men niet graag laat blijken dat ze geen job kunnen vinden en uiteindelijk in de stad blijven, terwijl het misschien beter is om terug te gaan naar het platteland. De uitdaging is dus om de toekomst van het platteland en de koffiesector te verzekeren. Ook in die secor is er nog vernieuwing en verbetering mogelijk. UITDAGINGEN IN PERU (10 MINUTEN)
5 Peru is ook geen land zonder problemen. Wat zijn een paar van de belangrijkste uitdagingen in Peru? Hoe kunnen wij een bijdrage leveren aan deze problemen? Wat misschien moeilijker te relateren is met onze maatschappij, zijn enkele van de problemen die men ondervindt in Peru. Zo heeft men een tekort aan water. De hoofdstad Lima ligt immers in een soort woestijngebied waar het bijna nooit regent. Zuiver water is dan ook schaars. Ook hier zien we weer een contrast tussen rijke en arme wijken waar er respectievelijk een overvloed en tekort is aan water. Klimaatopwarming heeft ook zijn invloeden op de bevolking van Peru. Bijvoorbeeld zijn er de gletsjers die smelten. Ook dit heeft een impact op de zoetwatervoorraden van de wereld. Merk op dat de klimaatopwarming grotendeels het resultaat is van onze leefwijze in het Westen. In het Noorden heb je bijvoorbeeld ook veel mijnfabrieken waardoor Peruanan op het platteland lijden onder de vervuilde lucht, grond en water. Hieruit kunnen we leren dat landen zeker geen afgebakende gebieden zijn en dat de beslissingen in elk land een (onrechtstreeks) invloed heeft op andere landen. Zowel het klimaat als mijnbouw zijn globale problematieken. EVOLUTIE VAN PERU (10 MINUTEN) De kolonisten legden een bepaald geloof op aan de inheemse bevolking. Welk geloof is dat? Denken jullie dat, momenteel, Peruanen veel inspraak hebben wat betreft economische evolutie? Als we even kort de geschiedenis bekijken van Peru dan zien we dat er sprake was van kolonisatie. De kolonisten lieten de inheemse bevolking een keuze maken: ofwel bekeerde men zich tot het Katholicisme ofwel moest men gaan werken in de mijnen. Velen kozen dan voor het Katholicisme en bouwden kerken om toch actief te kunnen blijven als landbouwer. In de huidige samenleving in Peru is er nog te weinig inspraak. Merk op dat er wel stemrecht is, een democratisch verkozen parlement, etc. Maar de grote macht zit ook bij multinationals. Ze leggen zaken op aan de inwoners die op lange termijn nadelig zijn. De Peruanen hebben vaak te weinig kennis van zaken om zich hier tegen te verdedigen. Vaak zullen er zich dus op economisch gebied ontwikkelingen tot stand komen waar de bewoners eigenlijk niet volledig achter staan. De populatie in Peru is sterk gegroeid van de jaren 60 tot in het jaar 2000, maar is nu wat aan het stagneren. De sterke groei heeft grotendeels te maken met de manier van grondbezetting. Men eigende zich gewoon zondermeer een stuk grond toe. Zelfs op de dag van vandaag kan dit nog voorkomen. Ook ruimtelijke ordening is dus een uitdaging voor het land. Wat zeker ook nog belangrijk is om aan te halen, is de moderniteit van het land. We mogen
6 zeker niet verkeerd opvatten dat de dorpen geïsoleerde gebieden zijn. Ook in Peru zijn er computers, GSM s, internet. Het is echter nog niet zo high-tech als bij ons (v.b. ipads), maar de grotere steden in Latijns-Amerika zijn op dat vlak vergelijkbaar met onze steden. BIJLAGEN 1. Powerpoint presentatie
Les 8 - Zelfreflectie
Les 8 - Zelfreflectie VAKKEN Economie, Nederlands, Godsdienst, Handel, PAV, Humane Wetenschappen DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN De leerlingen verwerven inzicht in hun eigen sterke en zwakke punten [verwerven
Nadere informatieOpdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt.
Grote klus van : Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Laat de opdrachten aftekenen door een juf. Je mag natuurlijk
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatieFraming the Other. Opdrachtenblad
Framing the Other Ilja Kok & Willem Timmers 2013 25 minuten (film), 13 minuten (interview) http://framingtheother.wordpress.com/ 1 Kijkopdracht 1. Titel hoofdstuk Toeriste Nell maakt foto van Mursi Nadonge
Nadere informatieLES 1: De wereld in verandering
LES 1: De wereld in verandering 1 Les 1: De wereld in verandering Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieLes 1 Van koffieboon tot pakje koffie
Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie VAKKEN PAV, Humane Wetenschappen, Aardrijkskunde DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN Gemeenschappelijke stam De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieIntroductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen
Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Wie ben ik? Mijn naam is Graham Degens Ik heb >30 jaar in de olie industrie gewerkt, om olie en gas optimaal
Nadere informatieWerkstuk wizard Hulpvragen
Hulpvragen Hulpvragen dieren Waarnemen Hoe ziet het dier eruit? Hoe beweegt het dier? Welke geluiden maakt het dier? Hoe voelt het dier aan? Hoe reageert het dier op je? Hoe neemt het dier waar? Leven
Nadere informatieU leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.
UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven
Nadere informatieWorkshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatieTijdsplanning. Opdracht 5: Islamitische vlakvullingen
Iran project 2011-2012 Inleiding Iran het Land van de Ariërs schrikt de ene af door de verschrikkelijke verhalen die we in het nieuws horen. De ander wordt er juist door geboeid. Wat is het nu werkelijk
Nadere informatieWat een vreemde bromfiets!
Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het
Nadere informatieNaam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?
Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een
Nadere informatieKritisch kijken op verschillende schaalniveaus
Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in
Nadere informatieTeam Academy 1 PERÚ KICKSTART JE TOEKOMST IN PERU...
Team Academy 1 PERÚ KICKSTART JE TOEKOMST IN PERU... 2 Team Academy Team Academy 3 1WAT DACHT JE VAN... samen met een kleine groep jonge mensen naar de andere kant van de wereld reizen en een andere cultuur
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieVAKKEN Koken, Cultuurwetenschappen, Integrale opdrachten, Sociale activiteit
Les 7 - Kookles VAKKEN Koken, Cultuurwetenschappen, Integrale opdrachten, Sociale activiteit DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN De leerlingen werken samen in een groep om een doel te bereiken [brengen belangrijke
Nadere informatieBasiseducatie LEERGEBIED Maatschappij oriëntatie (MO)
RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl9 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappij oriëntatie (MO) Opleiding AO BE 026 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 14 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15
Nadere informatie1 We ontmoeten allerlei mensen
Bronnenboek p39 1 We ontmoeten allerlei mensen Je hoort mensen wel eens zeggen: Afstanden bestaan niet meer. Daarmee bedoelt men dat er nu heel wat snelle transportmiddelen zijn waarmee we in korte tijd
Nadere informatieWORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL
WORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL NAAM ORGANISATIE : AFRIKA AT HOME vzw TITEL WORKSHOP: HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL. Beleef de schoonheid in Afrika DOELGROEP : Kleuter / Lager Onderwijs 3
Nadere informatieeen wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem
Nadere informatieBasisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK
Basisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK 1 INHOUDSOPGAVE WERKSTUK I. Keuze. 1 II. Hoe te starten? 2 III. Inhoudsopgave 3 IV. Inleiding 4 V. Indeling 4 VI. Illustraties 7 VII. Taalgebruik 7 VIII.
Nadere informatieVerkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht
Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht 1 Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma van de Partij voor de
Nadere informatieVERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen
VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop
Nadere informatieWie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?
Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen
Nadere informatieZending wereldwijd. Driebergen, januari 2015. GZB-dag 2015: op 13 juni in Gorinchem
GZB-dag 2015: op 13 juni in Gorinchem De GZB-dag wordt dit jaar op D.V. 13 juni in de Evenementenhal in Gorinchem gehouden. Voor deze nieuwe datum en plaats is gekozen omdat er op het terrein van Hydepark
Nadere informatieTRENDTOUR MAASTRICHT
TRENDTOUR MAASTRICHT Mijn eerste indruk van Maastricht is waanzinnig. Middeleeuwse architectuur gecombineerd met de hedendaagse maatschappij. Voor ieder wat wils in deze diverse stad! Dag 1: dinsdag 10
Nadere informatieHoe maak ik een Spreekbeurt?
Hoe maak ik een Spreekbeurt? Stap 1: Kies een onderwerp. Voordat je kunt beginnen met het maken van een spreekbeurt, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Het hoeft niet perse een hobby van je te zijn,
Nadere informatieSTAD & LAND in de ruimtelijke ordening
STAD & LAND in de ruimtelijke ordening BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 Wie ben ik? Huub Hooiveld Planoloog/strategisch adviseur/docent gemeente Apeldoorn provincie Gelderland Trends, visievorming en strategie
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieWIE GOED ONTMOET - LESMATERIAAL BIOLOGIE WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE
WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE 1 INLEIDING Ontwikkelingen in wetenschap en techniek leiden soms tot maatschappelijke vraagstukken
Nadere informatieMet 4 op weg. Opdrachten spel
Opdrachten spel Met 4 op weg Als leerkracht kan je dit spel zelf sturen op basis van de kennis en vaardigheden van je leerlingen. - Je manier van begeleiden: vb. voor jongere kinderen geef jij de stappen
Nadere informatieParagraaf 1: Griekse beschaving - TL 1
Paragraaf 1: Griekse beschaving - TL 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Floris Sieffers 07 October 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/65623 Dit
Nadere informatieIs jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg
Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Tilburg DIMENSUS beleidsonderzoek December 2012 Projectnummer 507 Inhoudsopgave Samenvatting
Nadere informatieMijn werkstuk gaat over MEXICO
Mijn werkstuk gaat over MEXICO blz 1 Luca Dhanis groep 7 LBB de meerpaal INHOUDSOPGAVE Titel pagina blz 1 Inhoudsopgave blz 2 Inleiding blz 3 Welk land blz 4 Geschiedenis blz 5 Bevolking blz 6 Cultuur
Nadere informatieWie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld
Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht
Nadere informatieLEREN LEREN WAT? HOE?
LEREN LEREN WAT? Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. HOE? Als school hebben we gekozen voor het
Nadere informatieMigratie in Utrecht. Renée Langedijk,Natalie Bakker, Wouter Smit en Boy Trip 3D
Migratie in Utrecht Renée Langedijk,Natalie Bakker, Wouter Smit en Boy Trip 3D Inhoudsopgave - Inhoudsopgaven - Inleiding - Welke etnische groepen zijn er in utrecht? - Hoe kun je bepaalde etnische groepen
Nadere informatieminder dan 5 jaar tussen de 5 en de 10 jaar tussen de 10 en de 15 jaar langer dan 15 jaar
Burgerpanel Zeewolde Resultaten peiling 3: Wmo-nota juli 2012 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de 3 e peiling met het burgerpanel van Zeewolde. De peiling ging over de sociale netwerken
Nadere informatieSoorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6
Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:
Nadere informatieScript Presentatie kort leerkrachten
Script Presentatie kort leerkrachten Slide 1 Wie heeft al eens van YOUCA gehoord? Of van Zuiddag misschien? Wel, wij doen daar volgend jaar met onze school aan mee. Slide 2 De presentatie van vandaag bestaat
Nadere informatiePowerPoint 2: Paar bekende voorbeelden van symbolen; kruis pictogram geweld OM teken- peace- Live strong armband- red ribbon- toilet pictogrammen
PowerPoint 1: De stad Haarlem heeft een vriendschapsband met de stad Mutare in Zimbabwe. Net als bij de vriendschap tussen mensen onderling houdt een vriendschap tussen twee steden in dat je leuke dingen
Nadere informatieInhoud: Inleiding Paragraaf 1.1 Blz 2. Inleiding Paragraaf 2.2 Blz 3. Opgroeien met computers Blz 4,5,6. Computers op school Blz 7.
Inhoud: Inleiding Paragraaf 1.1 Blz 2. Inleiding Paragraaf 2.2 Blz 3. Opgroeien met computers Blz 4,5,6 Computers op school Blz 7. De toekomst en de pc Blz 8, 9 Nawoord Blz 10. Inleiding Paragraaf 1.1
Nadere informatieAfghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan
Afghanistan NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan KABUL - In het zuiden van Afghanistan is dinsdag een militair van de internationale vredesmacht ISAF gedood. Dat maakte een woordvoerder van de troepen
Nadere informatieLes 5: Sociaal ondernemen
Les 5: Sociaal ondernemen praktisch theoretisch Vakken Nederlands, Moraalleer, Cultuurwetenschappen, Economie, Godsdienst, Maatschappelijke Vorming, Project Algemene Vakken. Doelstellingen en eindtermen
Nadere informatieleeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa
leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa 1. Brussel hoofdstad van ons land en Europa Brussel is de hoofdstad van ons land. De koning woont in Brussel en de regering
Nadere informatieOp tocht met de New Star. Haal je GSM uit elkaar
Techniek graad 3 Op tocht met de New Star. Haal je GSM uit elkaar Lesvoorbereiding Zet de wakkerste burger-krant klaar op het smartboard. Projecteer de foto's op het smartboard. Print de tekst aankomst
Nadere informatiePROGRAMMA VERKIEZINGEN PROVINCIALE STATEN EN WETTERSKIP
PROGRAMMA VERKIEZINGEN PROVINCIALE STATEN EN WETTERSKIP Wat voor provincie wordt Fryslân? Jij mag het zeggen op 20 maart. Willen we verschillen tussen arm en rijk? Willen we dat mensen zonder werk zitten?
Nadere informatie4 Rollenkaarten voor jongeren. christen. moslim. moslim extremist. geheime gelovige. Bijlage Jongerensponsoractie. Extra te verdienen punten: 35
Bijlage Jongerensponsoractie 4 Rollenkaarten voor jongeren christen moslim Jij bent christen en dat gaat ook zichtbaar worden, omdat je een armbandje krijgt met WWJD. Doe dit om. Het betekent ook dat je
Nadere informatieDenkfouten. hoofdstuk 6. De pretbedervers. De zwarte bril
hoofdstuk 6 Denkfouten We hebben al gezien dat sommige van onze brandende automatische gedachten ons in de weg zitten. Ze geven ons een onprettig gevoel of weerhouden ons ervan dingen te doen. Het probleem
Nadere informatie1 Landschap en klimaat in Turkije
1 Landschap en klimaat in Turkije 1 landschap, klimaat, Turkije, Europa, Azië, Azië 2a 2b 2c 3a 3b Istanbul door twee bruggen De Bosporus eigen antwoord (verschilt per atlas) zee 4a 1 Istanbul 2 Ankara
Nadere informatieWelkom in onze eerste graad
Welkom in onze eerste graad Je zoekt Een school die bij jou past kan zijn Het li efst één waar je jezelf Een school die jou verrast... staan Waar mens en voor jou klaar Om samen met jou Een nieuwe weg
Nadere informatieWORKSHOP. Type ASO TSO BSO KSO
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE _ Integratiedienst Leuven - Wereldkleur TITEL WORKSHOP Jongeren in Afrika DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad Type
Nadere informatieWerkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het
Werkbladen Uitdaging! Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het één ten koste van het ander? Waar word jij gelukkig van? De uitdaging van deze tool is dat je je eigen antwoorden bepaalt. We raden
Nadere informatieProfielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën
Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar
Nadere informatieIn deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:
Congo De Democratische Republiek Congo is nu vaak in het nieuws. Er is een verschrikkelijke burgeroorlog aan de gang. Verschillende groepen in het land vechten met elkaar. De Europese Unie wil misschien
Nadere informatie: De Buurtkrant De Kruiskamp
De Buurtkrant 2.0 De Kruiskamp Onderwerp : De Buurtkrant De Kruiskamp Projectnaam : De Buurtkrant Projectcode : Buurtkrant 2.0 Opleiding : VMBO ict BBL en KBL Datum schrijven : 1-1-14 Projectduur : 4 weken
Nadere informatieWaar winkelen de inwoners van de gemeente Ede? Een onderzoek op basis van 304 winkelmomenten
Waar winkelen de inwoners van de gemeente? Een onderzoek op basis van 304 winkelmomenten In opdracht van de SGP Door Studentenpool Bestuurlijke Bedrijfskunde Academie Mens & Organisatie Christelijke Hogeschool
Nadere informatieJonge Stedenbouwkundigen
herontwerp de stad Amsterdam Lesmateriaal VO Museum Het Grachtenhuis Lesmateriaal VO herontwerp de stad Amsterdam Lesmateriaal ter voorbereiding of verwerking van een bezoek aan museum Het Grachtenhuis
Nadere informatieAndré Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook
Nadere informatieNiet familiale managers in het. familiebedrijf
Niet familiale was het bijzonder boeiend en actueel onderwerp van de 9de dag van het georganiseerd door IFB (Instituut voor het Familiebedrijf) en bezieler Prof. Jozef Lievens. Deze dag van het is dan
Nadere informatiePTO Aardrijkskunde
PTO ardrijkskunde 2016-2017 Vereniging voor Protestants-Christelijk Onderwijs te Curaçao Sectie aardrijkskunde r. lbert Schweitzer havo/vwo [meesteradmiraal@gmail.com] Vak: ardrijkskunde Leerjaar: H1 Schooljaar:
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over
Nadere informatieONS VERNIEUWD AANBOD IN DE 1 STE GRAAD (GO! middenschool) Eerste jaar vanaf 2019 / 2020 Tweede jaar vanaf 2020 / 2021
ONS VERNIEUWD AANBOD IN DE 1 STE GRAAD (GO! middenschool) Eerste jaar vanaf 2019 / 2020 Tweede jaar vanaf 2020 / 2021 Beste ouders Beste leerling Je gaat volgend schooljaar naar het eerste jaar van het
Nadere informatieRUIMTELIJKE ORDENING planologisch kader
Wie ben ik? RUIMTELIJKE ORDENING planologisch kader T&L Huub Hooiveld Eikelhof, 2017 Huub Hooiveld Strategisch adviseur gemeenten Apeldoorn en Meppel werkzaamheden: Trends, visievorming en strategie Hoofdlijnen
Nadere informatieKennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen. Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou
Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou Begeleid Zelfstandig Wonen In deze brochure leggen we uit wat jij van het BZW -team
Nadere informatieSOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale
Nadere informatieVAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS
VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAK: GESCHIEDENIS Dit is een vakfiche voor alle studierichtingen 3 de graad bso. Let op: de inhoud van een vakfiche wordt jaarlijks aangepast. Deze vakfiche
Nadere informatiehavo-top! hv.penta.nl
havo-top! In Hoogvliet start per 1 augustus 2015 een havo- TOP opleiding in het profiel Economie en Maatschappij. Door de samenwerking tussen de PENTA business school Hoogvliet, het VAVO Rijnmond College
Nadere informatieInstructie: Quiz EU - Test je kennis!
Instructie: Quiz EU - Test je kennis! Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest
Nadere informatieResultaten Bewonerspanel: : septemberpeiling 2012
Afdeling Bestuursinformatie, Gemeente Utrecht onderzoek@utrecht.nl / 030 286 1350 www.utrecht.nl/onderzoek Resultaten Bewonerspanel: : septemberpeiling 2012 Van 10 t/m 23 september 2012 heeft Bestuursinformatie
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieHoe mijn stad werkt. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan?
Hoe mijn stad werkt projectdag 1 Wat is de bedoeling? Vandaag kom je te weten hoe een nieuwbouwwijk in een stad wordt opgezet en wat er allemaal komt kijken bij de voorbereiding van de bouw. Je leert welke
Nadere informatieDit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks
Nadere informatie9,4. Werkstuk door Robbin 1688 woorden 14 juni keer beoordeeld. Nederlands. Moldavië INHOUDSOPGAVE. inleiding blz 2
Werkstuk door Robbin 1688 woorden 14 juni 2016 9,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Moldavië INHOUDSOPGAVE inleiding blz 2 hoofdstuk 1 infrastructuur blz 3 hoofdstuk 2 drankmisbruik
Nadere informatieJaarplan Jaarplan PAV 5dejaar
Schooljaar 2011-2012 Leerkracht(en): Vak: Klassen: Ann Debecker, Sonia Mannaerts, Carine Peeters, Ivo Thyssen, Jo Vonckx Jaarplan PAV 5dejaar 5GK, 5RK1, 5RK2 Schooljaar: 2011-2012 Algemene gegevens Leerjaar
Nadere informatieWerken met afbeeldingen in het examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo
Werken met afbeeldingen in het examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo OPDRACHTEN EXAMENPROGRAMMA FUNCTIE AFBEELDING 1. De afbeelding als motivator Havo: Wereld, Aarde, Ontwikkelingsland, Leefomgeving
Nadere informatieKennis over Kinderarbeid
Kennis over Kinderarbeid Context onderzoek Naam: Daniël Seton Klas: G&I 1D Datum: 13 Maart 2016 Docent: Harald Warmelink Module: Pr.Context: Research Opdracht: Context Onderzoek Inleiding Uit vooronderzoek
Nadere informatieVragenlijst. Uw bijdrage helpt te weten waar de noden van ouderen liggen zodat er beter op hen kan ingespeeld worden.
Vragenlijst Beste mevrouw, meneer In het kader van mijn thesis Digitale vaardigheden van 65-plussers heb ik deze vragenlijst opgesteld voor zowel gebruikers als niet-gebruikers van internet Dit werk kan
Nadere informatieKLeRenZooI Mensen onderschatten me vaak In de rubriek Klerenzooi wordt elke maand gekeken hoe je je voor weinig geld leuk kunt kleden. Hanan Bajja (21) volgt een opleiding aan het instituut voor Media
Nadere informatieWorkshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren
Workshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren Deze infobrochure bevat een inhoudelijke beschrijving van de workshop en zijn doelstellingen. Ten tweede vinden begeleidende leraren
Nadere informatieHoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie
Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Samenvatting Hfst 9. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële
Nadere informatieCLOUD COMPUTING Falco, Goan & Wouter CURSUSAVOND. Teach-IT
CLOUD COMPUTING Falco, Goan & Wouter CURSUSAVOND Teach-IT 1. INHOUDSTAFEL 1. INHOUDSTAFEL 1 2. Inleiding 3 2.1. Wat is een Cloud? 3 2.2. Voordelen? 3 2.3. Nadelen? 4 2.4. Wie gebruikt voornamelijk clouds?
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieBasiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)
Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Actualiteit en geschiedenis AO BE 026 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 23 Inhoud 1 Opleiding... 4 1.1 Relatie opleiding
Nadere informatieEnquete resultaten Normen en Waarden 2014
Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen
Nadere informatieIk geloof, geloof ik. Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw. Mijn naam en klas:
Ik geloof, geloof ik Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw Mijn naam en klas: Bezinningsmomenten In de godsdienstlessen stonden de afgelopen jaren verhalen centraal en de verschillende
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik had bedacht dat ik voor vandaag maar eens een ouderwetse preek in 3 punten ga houden. Het eerste punt gaat over het kijken naar de ander. De tweede
Nadere informatieMIDDEN TUSSEN DE MENSEN SPORT EN RECREATIE MOBILITEIT EN BEREIKBAARHEID.
MIDDEN TUSSEN DE MENSEN De uitgangspunten van het CDA Koggenland zijn helder: je wilt werken voor je brood, je ziet om naar elkaar en je laat de wereld knap achter voor je kinderen. Het CDA staat voor
Nadere informatieipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)!
18 responses View all Publish analytics 18 responses ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 9 ouders) Summary View all responses Publish analytics In welke mate ziet u uw zoon of dochter de ipad thuis
Nadere informatiezeven uitdagingen voor hulpverleners, vrijwilligers en de man of vrouw in de straat.
zeven uitdagingen voor hulpverleners, vrijwilligers en de man of vrouw in de straat. 1) De kracht van mensen zien. Je kan alleen het negatieve en het falen zien van mensen in armoede. Je kan echter ook
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatieDEEL A COMPETENTIEOPDRACHT ALA 2
DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT COMPETENTIEOPDRACHT RECREATIEVE (ZWEM)ACTIVITEITEN I. ALGEMENE INLEIDING Een belangrijk werkveld in de zwembadsector is het werken als Aqua Leisure & Activity Host (Begeleider
Nadere informatie1-WAT IS PLANOLOGIE? PLANOLOGIE VAN STAD & LAND. Wie ben ik? Wat gaan we doen? BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND
PLANOLOGIE VAN STAD & LAND BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 Wie ben ik? Huub Hooiveld Planoloog/strategisch adviseur/docent gemeente Apeldoorn provincie Gelderland Trends, visievorming en strategie Hoofdlijnen
Nadere informatieVERKIEZINGS PROGRAMMA KAMPEN
VERKIEZINGS PROGRAMMA 2018-2022 KAMPEN Mijn naam is Nieke Jansen. Ik zit in de gemeenteraad voor GroenLinks. Dat is een politieke partij. In deze folder leg ik uit wat de gemeenteraad is. Ik vertel ook
Nadere informatieVrouwen in Midden-Amerika
In nauwe schoentjes Vrouwen in Midden-Amerika INHOUD Voorstelling van het thema Uitvoering van de vredesakkoorden en hun impact op het leven van de vrouw DE ECONOMISCHE PROBLEMATIEK: Uitbuiting op het
Nadere informatieMijn reis met STIMI MAATSCHAPPIJ VOOR HET INTERCOMMUNAAL VERVOER TE BRUSSEL
Mijn reis met STIMI MAATSCHAPPIJ VOOR HET INTERCOMMUNAAL VERVOER TE BRUSSEL Openbaar vervoer is de verzamelnaam voor alle bussen, trams en metro s. Mijn naam is STIMI Ik ben 7 jaar en een grote fan van
Nadere informatieWant doen we nu echt zoveel samen?
Dames en heren, Welkom in het DOEK en welkom in 2014. Dit welkom spreek ik uit namens de organisatoren van deze Ommer Nieuwjaarsreceptie; de Ondernemersvereniging Ommen, de Handelsvereniging Ommen, Koninklijke
Nadere informatie